Karta Nauczyciela.
Dz.U.2023.984 t.j.
Akt obowiązującyUSTAWA
z dnia 26 stycznia 1982 r.
Karta Nauczyciela 1
Postanowienia wstępne
Postanowienia wstępne
Przepisów ustawy nie stosuje się do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej oraz funkcjonariuszy Policji i pożarnictwa:
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
Obowiązki nauczycieli
Obowiązki nauczycieli
Nauczyciel obowiązany jest:
Organy uprawnione do sprawowania nadzoru pedagogicznego oraz zasady sprawowania tego nadzoru określają odrębne przepisy.
Wymagania kwalifikacyjne
Wymagania kwalifikacyjne
Awans zawodowy nauczycieli
Awans zawodowy nauczycieli
- pracował w szkole na stanowisku nauczyciela w okresie ostatnich 3 lat przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela dyplomowanego, warunkiem nadania temu nauczycielowi stopnia nauczyciela dyplomowanego jest spełnienie warunków, o których mowa w ust. 1a pkt 1, 2 i 4, oraz posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy z tego okresu pracy w szkole.
- dyrektor szkoły może wyrazić zgodę na odbywanie przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy.
- równoważny z okresem pracy w szkole, o którym mowa w ust. 6 i 7, jest odpowiednio okres zatrudnienia na tych stanowiskach lub czas urlopowania lub zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.
- odbywa dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze roku i 9 miesięcy. W ostatnim roku odbywania dodatkowego przygotowania do zawodu nauczyciela nauczyciel, który w tym okresie uzyskał co najmniej dobrą ocenę pracy, ponownie przeprowadza zajęcia, w wymiarze 1 godziny, w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły. Przepisy ust. 6-9 i art. 9ca ust. 8, 9 i 11 stosuje się odpowiednio.
Przepisy ust. 5 i 5a stosuje się odpowiednio.
Przepisy ust. 5 i 5a stosuje się odpowiednio.
- uwzględniając potrzebę zapewnienia wsparcia nauczycielom odbywającym przygotowanie do zawodu nauczyciela w realizacji ich obowiązków oraz doskonaleniu wiedzy i umiejętności, stopniowania i różnicowania wymagań stawianych nauczycielom na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, potrzebę prawidłowego, sprawnego i rzetelnego przeprowadzania postępowań egzaminacyjnych i postępowań kwalifikacyjnych.
Awans zawodowy nauczycieli szkół za granicą
Awans zawodowy nauczycieli szkół za granicą
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia:
- uwzględniając potrzebę zapewnienia wsparcia nauczycielom odbywającym przygotowanie do zawodu nauczyciela w realizacji ich obowiązków oraz doskonaleniu umiejętności i pogłębianiu wiedzy, stopniowania i różnicowania wymagań stawianych nauczycielom na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, potrzebę prawidłowego, sprawnego i rzetelnego przeprowadzania postępowań egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych.
Nawiązanie, zmiana i rozwiązanie stosunku pracy
Nawiązanie, zmiana i rozwiązanie stosunku pracy
- nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na 2 lata szkolne.
- nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
- może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny. Umowa taka może być zawarta więcej niż jeden raz.
Dyrektor szkoły nawiązuje z nauczycielem stosunek pracy odpowiednio na podstawie umowy o pracę lub mianowania na stanowisku zgodnym z posiadanymi przez nauczyciela kwalifikacjami oraz zgodnie z posiadanym przez nauczyciela stopniem awansu zawodowego.
Stosunek pracy na podstawie mianowania nawiązuje się z dniem określonym w akcie mianowania, a jeżeli tego dnia nie określono - z dniem doręczenia tego aktu.
Przy nadawaniu stopnia nauczyciela mianowanego nauczyciel składa ślubowanie, potwierdzając je podpisem, według następującej roty:
"Ślubuję rzetelnie pełnić mą powinność nauczyciela wychowawcy i opiekuna młodzieży, dążyć do pełni rozwoju osobowości ucznia i własnej, kształcić i wychowywać młode pokolenie w duchu umiłowania Ojczyzny, tradycji narodowych, poszanowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej."
Ślubowanie może być złożone z dodaniem słów: "Tak mi dopomóż Bóg.".
Stosunek pracy nawiązany na podstawie mianowania lub umowy o pracę wygasa, jeżeli nowo zatrudniony nauczyciel nie usprawiedliwi w ciągu 7 dni swojego nieprzystąpienia do pracy, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Warunki pracy i wynagrodzenie
Warunki pracy i wynagrodzenie
- kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.
- uwzględniając stopnie awansu zawodowego, poziom wykształcenia nauczycieli i wymiar zajęć obowiązkowych, stanowiska kierownicze w szkole i sprawowane funkcje, stopień zaangażowania nauczycieli w pracę oraz zapewniając, że wynagrodzenie za pracę w dniu wolnym od pracy uwzględnia osobistą stawkę zaszeregowania nauczyciela i dodatek za warunki pracy.
- w taki sposób, aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników, o których mowa w ust. 1, odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, o których mowa w ust. 3.
- a także wzór formularza sprawozdania, uwzględniając okres obowiązywania kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3, okresy zatrudnienia, w których nauczyciele nie są wliczani do średniorocznej struktury zatrudnienia, oraz zmiany wysokości wynagrodzeń i struktury zatrudnienia nauczycieli wynikające z uzyskiwania przez nich stopni awansu zawodowego.
Regionalna izba obrachunkowa, w trybie określonym w przepisach ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1668), dotyczących kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, kontroluje osiągnięcie w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w art. 30 ust. 3, z uwzględnieniem art. 30a ust. 3.
Nauczyciel nabywa prawo do wynagrodzenia od dnia nawiązania stosunku pracy.
- wymiar dostępności nauczyciela w szkole, o której mowa w ust. 2f, ustala dyrektor szkoły odpowiednio do potrzeb, z tym że wymiar ten nie może być wyższy od wymiaru określonego w ust. 2f, a dostępność nauczyciela w szkole oraz inne zajęcia i czynności realizowane przez niego w ramach stosunku pracy nie mogą przekroczyć maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy obowiązującego tego nauczyciela.
Lp. | Stanowisko - typ (rodzaj) szkoły | Tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych | |
1 | 2 | 3 | |
1 | Nauczyciele przedszkoli, z wyjątkiem nauczycieli pracujących z grupami dzieci 6-letnich | 25 | |
2 | Nauczyciele przedszkoli i innych placówek przedszkolnych pracujących z grupami dzieci 6-letnich | 22 | |
3 | Nauczyciele: przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych, szkół specjalnych, liceów ogólnokształcących, przedmiotów z zakresu kształcenia ogólnego i teoretycznych przedmiotów zawodowych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, w tym w szkołach specjalnych i szkolenia rzemieślniczego w okręgowych ośrodkach wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, przedmiotów teoretycznych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, przedmiotów artystycznych i ogólnokształcących w szkołach artystycznych | 18 | |
4 | (uchylona) | ||
5 | (uchylona) | ||
6 | Wychowawcy świetlic szkolnych i półinternatów (z wyjątkiem wychowawców świetlic szkół specjalnych), świetlic i klubów środowiskowych, w tym: profilaktyczno-wychowawczych i terapeutycznych, wychowawcy młodzieżowych ośrodków socjoterapii | 26 | |
7 | Wychowawcy internatów, burs, ogrodów jordanowskich, świetlic dworcowych, stałych szkolnych schronisk młodzieżowych | 30 | |
8 | Wychowawcy: | ||
a) | w zakładach opiekuńczo-leczniczych dla dzieci, | 26 | |
b) | w domach wczasów dziecięcych | 26 | |
- w tym na zajęcia dydaktyczne, | 10 | ||
c) | w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, świetlicach szkół specjalnych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, zespołach pozalekcyjnych zajęć wychowawczych zorganizowanych w podmiotach leczniczych | 24 | |
9 | Nauczyciele pałaców młodzieży, młodzieżowych domów kultury, ognisk pracy pozaszkolnej, pozaszkolnych placówek specjalistycznych, międzyszkolnych ośrodków sportowych | 18 | |
10 | Nauczyciele - bibliotekarze bibliotek szkolnych | 30 | |
11 | Nauczyciele poradni psychologiczno-pedagogicznych | 20 | |
12 | Nauczyciele posiadający kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej zatrudniani dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym | 20 |
Nagrody i odznaczenia
Nagrody i odznaczenia
Nauczycielowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1872 oraz z 2023 r. poz. 641).
Uprawnienia socjalne i urlopy
Uprawnienia socjalne i urlopy
Czynności, o których mowa w pkt 1-3, nie mogą łącznie zająć nauczycielowi więcej niż 7 dni.
Nauczyciel zatrudniony w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, uzyskuje prawo do pierwszego urlopu w ostatnim dniu poprzedzającym ferie szkolne, a prawo do drugiego i dalszych urlopów - w każdym następnym roku kalendarzowym.
- urlop wypoczynkowy ulega przesunięciu na termin późniejszy.
- udziela się w terminie późniejszym.
Nauczyciel może zrezygnować z udzielonego mu urlopu wychowawczego:
Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, nauczycielowi przysługują uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem określone w Kodeksie pracy, z wyjątkiem art. 1881.
Finansowanie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli
Finansowanie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia:
- uwzględniając kompetencje organów wymienionych w art. 70a ust. 1 oraz dyrektorów szkół w zakresie planowania i wydatkowania środków na doskonalenie zawodowe nauczycieli, a także konieczność organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli w sposób służący podnoszeniu jakości pracy szkół oraz efektywnego gospodarowania środkami przeznaczonymi na doskonalenie zawodowe nauczycieli i środkami na finansowanie kosztów szkoleń branżowych pochodzącymi z innych źródeł.
Ochrona zdrowia
Ochrona zdrowia
- w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku.
- uwzględniając konieczność przyjęcia obiektywnych i niezbędnych kryteriów oceny stanu zdrowia dokonywanej w celu stwierdzenia potrzeby leczenia oraz określenia czasu na jego przeprowadzenie, a także zapewnienia jednolitości stosowanych dokumentów.
Dzień Edukacji Narodowej
Dzień Edukacji Narodowej
W dniu rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, 14 października każdego roku, obchodzony będzie Dzień Edukacji Narodowej. Dzień ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty i jest wolny od zajęć lekcyjnych.
Odpowiedzialność dyscyplinarna
Odpowiedzialność dyscyplinarna
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb prowadzenia postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego oraz wznawiania postępowania dyscyplinarnego, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia rzetelności, obiektywności i sprawności rozpatrywania spraw dyscyplinarnych nauczycieli.
Uprawnienia emerytalne
Uprawnienia emerytalne
Nauczyciel oraz członek jego rodziny mają prawo do zaopatrzenia emerytalnego określonego w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z uwzględnieniem przepisów ustawy, z tym że nauczyciel zaliczany jest do pracowników wykonujących pracę w szczególnym charakterze.
Przepisy szczególne
Przepisy szczególne
W przypadku szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, zadania i kompetencje organu prowadzącego określone w:
Przepisy epizodyczne, przejściowe i końcowe
Przepisy epizodyczne, przejściowe i końcowe
Środki na wypłatę nagrody, o której mowa w art. 92a ust. 1, są przekazywane odpowiednio z rezerwy, o której mowa w art. 36 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2267), oraz części budżetowych, którymi dysponują ministrowie, o których mowa w art. 8 ust. 4-14a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe.
- i przekazują dotację celową na rachunek bankowy wskazany we wniosku, o którym mowa w ust. 3, w terminie do dnia 11 października 2023 r.
W zakresie niezbędnym do naliczenia i rozliczenia dotacji celowej, o której mowa w art. 92d ust. 1, odpowiednio organ rejestrujący, o którym mowa w art. 2 pkt 16 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, oraz minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego przetwarzają dane osobowe nauczycieli określone w art. 92d ust. 6 pkt 2 i ust. 8 pkt 6, w tym z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych służących do gromadzenia danych osobowych.
W przypadku przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki, wchodzących w skład zespołu zarejestrowanego w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, dla których organami rejestrującymi, o których mowa w art. 2 pkt 16 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, są różne jednostki samorządu terytorialnego, odpowiednio czynności, zadania i uprawnienia tego organu rejestrującego wykonuje jednostka samorządu terytorialnego, która jest dla tego zespołu podmiotem przekazującym dane do Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej.
Wydatków bieżących wynikających z wypłaty nagrody, o której mowa w art. 92a ust. 1, nie wlicza się do zaplanowanych na rok 2023:
W roku 2023 nagrodę, o której mowa w art. 92a ust. 1, przyznaje się także osobom, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, zatrudnionym w przedszkolach, szkołach i placówkach oraz innych jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1b i 2, a także ich zespołach. Przepisy art. 92a-92g stosuje się odpowiednio.
W roku szkolnym 2023/2024 w szkole ponadpodstawowej, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. a-c ustawy - Prawo oświatowe, nauczycielowi mogą być przydzielone, za jego zgodą, godziny ponadwymiarowe w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1.
stają się nauczycielami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę w rozumieniu ustawy.
Nauczyciele, którym z uwagi na warunki pracy lub kwalifikacje przysługują na podstawie przepisów szczególnych określone uprawnienia lub świadczenia branżowe, zachowują te uprawnienia lub świadczenia nadal w zakresie obowiązującym w dniu wejścia w życie ustawy.
Świadczenia przysługujące nauczycielom w myśl postanowień ustawy mają zastosowanie od dnia 1 września 1981 r., chyba że ustawa stanowi inaczej.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (16780)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (16780)
Procedury liczba obiektów na liście: (1)
Procedury liczba obiektów na liście: (1)
Akty prawne liczba obiektów na liście: (516)
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (415)
- Zmiana rozporządzenia w sprawie wzoru oraz trybu wystawiania legitymacji służbowej nauczyciela.
- Zmiana rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy.
- Kwota dodatku do emerytury lub renty za tajne nauczanie.
Akty implementowane liczba obiektów na liście: (1)
Akty interpretujące liczba obiektów na liście: (7)
Orzeczenia i pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (6551)
Orzeczenia sądów liczba obiektów na liście: (3957)
- III SAB/Łd 15/24 - Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi
- III OSK 1113/23, Uchwała w przedmiocie regulaminu określającego wysokość i warunki przyznawania dodatków do wynagrodzeń oraz nagród dla nauczycieli - Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
- IV SA/Wr 24/24 - Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu
Pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (66)
- DI/100000/43/835/2023, Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim oraz na urlopie wychowawczym nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej - Pismo wydane przez: Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
- 12333/2017, Interpretacja i zastosowanie przepisów w zakresie wydatkowania funduszu socjalnego w szkole - Pismo wydane przez: Ministerstwo Edukacji Narodowej
- 12176/2017, Sposób rozliczania godzin rewalidacji indywidualnej - Pismo wydane przez: Ministerstwo Edukacji Narodowej
Komentarze i publikacje liczba obiektów na liście: (260)
Komentarze praktyczne liczba obiektów na liście: (101)
Monografie liczba obiektów na liście: (44)
Artykuły liczba obiektów na liście: (21)
Linie orzecznicze liczba obiektów na liście: (8)
- Rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem w okresie korzystania przez niego z urlopu dla poratowania zdrowia
- Możliwość uzyskania świadczenia kompensacyjnego w przypadku rozwiązania umowy o pracę z upływem czasu, na który została zawarta
- Wpływ złożenia oświadczenia woli o odmowie przejścia do przejmowanej szkoły na kwestie rozwiązania stosunku pracy nauczyciela i jego odprawy
Wzory i narzędzia liczba obiektów na liście: (60)
Wzory liczba obiektów na liście: (30)
- Sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli w szkołach prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego za 2022 r.
- Sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli początkujących, mianowanych i dyplomowanych w szkołach prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego
- Akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela