Rada Dialogu Społecznego i inne instytucje dialogu społecznego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2018.2232 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 29 sierpnia 2023 r.

USTAWA

z dnia 24 lipca 2015 r.

o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego

Rozdział  1

Cele i zadania Rady Dialogu Społecznego

Art.  1.  [Zadania Rady]

1. 1  Tworzy się Radę Dialogu Społecznego, zwaną dalej "Radą", jako forum trójstronnej współpracy strony reprezentującej osoby wykonujące pracę zarobkową, o których mowa w art. 1¹ pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1881 oraz z 2018 r. poz. 1608), zwanej dalej "stroną pracowników", struny pracodawców, o których mowa w art. 1¹ pkt 2 tej ustawy, oraz strony rządowej, zwanych dalej "stronami Rady".

2. Rada prowadzi dialog w celu zapewnienia warunków rozwoju społeczno-gospodarczego oraz zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki i spójności społecznej.

3. Rada działa na rzecz realizacji zasady partycypacji i solidarności społecznej w zakresie stosunków zatrudnienia.

4. Rada działa na rzecz poprawy jakości formułowania i wdrażania polityk oraz strategii społeczno-gospodarczych, a także budowania wokół nich społecznego porozumienia w drodze prowadzenia przejrzystego, merytorycznego i regularnego dialogu organizacji pracowników i pracodawców oraz strony rządowej.

5. Rada wspiera prowadzenie dialogu społecznego na wszystkich szczeblach jednostek samorządu terytorialnego.

Art.  2.  [Właściwości Rady]

Do właściwości Rady oraz jej stron należy:

1) wyrażanie opinii i zajmowanie stanowisk,

2) opiniowanie projektów założeń projektów ustaw oraz projektów aktów prawnych,

2a) opiniowanie Wieloletniego Planu Finansowego Państwa, projektów strategii, projektów programów oraz projektów innych dokumentów rządowych dotyczących planowanych działań Rady Ministrów, przygotowywanych przez Radę Ministrów oraz jej członków,

3) inicjowanie na zasadach określonych niniejszą ustawą procesu legislacyjnego,

4) wykonywanie innych zadań wynikających z odrębnych ustaw

- w sprawach, o których mowa w art. 1.

Rozdział  2

Uprawnienia Rady Dialogu Społecznego i jej stron

Art.  3.  [Porozumienia i wspólne stanowiska Rady]

1. Strony Rady mogą zawierać porozumienia i zajmować wspólne stanowiska.

2. Przedmiotem porozumień stron Rady są wzajemne zobowiązania stron służące realizacji celów Rady, o których mowa w art. 1 ust. 2-4.

3. Porozumienia określają w szczególności:

1) czas obowiązywania;

2) tryb dokonywania zmian treści;

3) tryb rozwiązania;

4) przypadki wygaśnięcia;

5) tryb rozstrzygania kwestii spornych.

Art.  4.  [Rozpatrywanie spraw o dużym znaczeniu społecznym lub gospodarczym]

1. Każdej ze stron Rady przysługuje prawo wniesienia pod obrady Rady sprawy o dużym znaczeniu społecznym lub gospodarczym, jeżeli uzna, że jej rozwiązanie jest istotne dla zachowania pokoju społecznego, rozwoju społeczno-gospodarczego i wzrostu dobrobytu, zwiększenia konkurencyjności polskiej gospodarki oraz spójności społecznej.

2. Każda ze stron Rady, również wspólnie z inną stroną Rady, może zająć stanowisko w każdej sprawie dotyczącej polityki społecznej lub gospodarczej.

3. Każda ze stron Rady może wezwać inną stronę Rady do zajęcia stanowiska w sprawie, którą uzna za mającą duże znaczenie społeczne lub gospodarcze.

4. W sprawie wniesionej pod obrady Rady w trybie, o którym mowa w ust. 1, Rada podejmuje uchwałę.

5. Rada może, w drodze uchwały, przekazać sprawę, o której mowa w ust. 1, do rozpatrzenia przez zespół, o którym mowa w art. 34, jednocześnie wskazując termin do zajęcia stanowiska.

6. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 5, zespół przedstawi swoje stanowisko w sprawie, o której mowa w ust. 1, Rada podejmuje uchwałę w oparciu o to stanowisko na pierwszym posiedzeniu następującym po jego upływie.

7. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 5, zespół nie przedstawi stanowiska, każda ze stron Rady w terminie 14 dni od dnia, w którym upłynął termin do przedstawienia stanowiska zespołu, może przedstawić Radzie swoje stanowisko w sprawie.

8. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 7, strona nie przedstawi swojego stanowiska, każda z organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników i stronę pracodawców w Radzie, oraz strona rządowa, w terminie 5 dni od dnia, w którym upłynął termin do przedstawienia stanowiska każdej ze stron Rady, może przedstawić swoje stanowisko.

9. Po upływie terminów, o których mowa w ust. 7 i 8, Rada może podjąć uchwałę w sprawie, po rozpatrzeniu stanowisk stron lub organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników i stronę pracodawców w Radzie.

10. Tryb określony w ust. 4-9 stosuje się do przyjmowania opinii przez Radę.

Art.  5.  [Opiniowanie przez stronę pracowników i stronę pracodawców Rady projektów aktów prawnych Rady Ministrów]

1. Przygotowywane przez Radę Ministrów oraz jej członków Wieloletni Plan Finansowy Państwa, projekty założeń projektów ustaw, projekty aktów prawnych, projekty strategii, projekty programów oraz projekty innych dokumentów rządowych dotyczących planowanych działań Rady Ministrów w sprawach, o których mowa w art. 1, są kierowane do opinii strony pracowników i strony pracodawców Rady.

2. Strona pracowników i strona pracodawców Rady wyraża swoją opinię w drodze uchwały.

3. Projekty, o których mowa w ust. 1, są przekazywane na adres poczty elektronicznej Biura Rady Dialogu Społecznego.

4. Termin do wyrażenia opinii, o której mowa w ust. 2, nie może być krótszy niż 30 dni od dnia przekazania projektu na adres poczty elektronicznej, o którym mowa w ust. 3. Termin ten może zostać skrócony do 21 dni ze względu na ważny interes publiczny.

5. Nieprzedstawienie opinii, o której mowa w ust. 2, w wyznaczonym terminie uważa się za rezygnację z prawa do jej wyrażenia.

Art.  6.  [Stanowisko Rady Ministrów w przypadku nieuwzględnienia opinii Rady na temat projektu aktu prawnego]

1. W przypadku gdy Rada Ministrów nie uwzględni opinii, o której mowa w art. 5 ust. 2, lub dokona istotnych zmian w projekcie w stosunku do opiniowanego projektu, przedstawia swoje stanowisko w treści uzasadnienia projektu przedłożonego Sejmowi.

2. Stanowisko, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów przekazuje Radzie.

Art.  7.  [Prawo strony pracowników i prawodawców do przygotowywania wspólnych projektów założeń i projektów aktów prawnych]

1. Strona pracowników i strona pracodawców Rady ma prawo przygotowywania wspólnie uzgodnionych projektów założeń projektów ustaw i projektów aktów prawnych w sprawach, o których mowa w art. 1, i przekazania ich właściwemu ministrowi w celu przedłożenia Radzie Ministrów.

2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, zawiera uzasadnienie wraz z oceną skutków regulacji.

3. Uzgodnienie projektu, o którym mowa w ust. 1, następuje w drodze uchwały strony pracowników i strony pracodawców Rady.

4. Nieprzyjęcie projektu przez Radę Ministrów do dalszych prac wymaga przedstawienia przez właściwego ministra stronie pracowników i stronie pracodawców Rady, w terminie 2 miesięcy od dnia podjęcia decyzji o nieprzyjęciu projektu, nie później niż w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania projektu przez właściwego ministra, pisemnego uzasadnienia.

5. W przypadku wniesienia projektu ustawy do Sejmu z istotnymi zmianami, informacja zawierająca uzasadnienie zmian jest zamieszczana w uzasadnieniu projektu.

Art.  8.  [Wniosek o przeprowadzenie wysłuchania publicznego]

1. Strona pracowników i strona pracodawców Rady może wnioskować o przeprowadzenie wysłuchania publicznego do podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie projektu aktu normatywnego dotyczącego spraw objętych zakresem właściwości Rady.

2. Z inicjatywą o wystąpienie z wnioskiem o przeprowadzenie wysłuchania publicznego dotyczącego projektu aktu normatywnego może wystąpić każda z organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników i stronę pracodawców w Radzie.

3. Przyjęcie wniosku następuje w drodze uchwały strony pracowników i strony pracodawców Rady.

Art.  9.  [Wspólne zapytania strony społecznej Rady kierowane do właściwego ministra]

1. Strona pracowników i strona pracodawców Rady mogą przedstawiać wspólne zapytania w zakresie spraw, o których mowa w art. 1, właściwym ministrom.

2. Uzgodnienie treści zapytania, o którym mowa w ust. 1, następuje w drodze uchwały strony pracowników i strony pracodawców Rady.

3. Właściwy minister udziela odpowiedzi w terminie 30 dni od dnia otrzymania wspólnego zapytania.

Art.  10.  [Program działania Rady]

1. Każdego roku Rada opracowuje program swojego działania, uwzględniając aktualną sytuację społeczno-gospodarczą. W programie wskazywane są zagadnienia priorytetowe dla rozwoju i zwiększenia efektywności dialogu społecznego w Polsce.

2. Strona rządowa, w terminie do dnia 20 stycznia każdego roku, przedstawia Radzie aktualny wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

3. Program prac Rady jest przedstawiany Radzie Ministrów w terminie do dnia 20 lutego każdego roku.

Art.  11.  [Rozpatrywanie wniosków WRDS]

1. Rada rozpatruje wnioski wojewódzkich rad dialogu społecznego, o których mowa w art. 41 ust. 1, o ile dotyczą one spraw objętych zakresem jej właściwości.

2. Prezydium Rady może przekazać sprawę o zasięgu wojewódzkim wojewódzkiej radzie dialogu społecznego.

3. Informację na temat rozstrzygnięcia sprawy, o której mowa w ust. 2, przewodniczący wojewódzkiej rady dialogu społecznego przedstawia Prezydium Rady.

4. Prezydium Rady może zdecydować o wniesieniu informacji, o której mowa w ust. 3, oraz opinii lub stanowiska, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1, pod obrady plenarne Rady.

Art.  12.  [Stanowiska Rady w sprawach wniesionych przez Radę Ministrów i inne organy]

Rada przedstawia stanowiska w sprawach wniesionych pod jej obrady przez Radę Ministrów, jej członków i inne organy państwowe.

Art.  13.  [Prawo strony społecznej Rady do występowania z wnioskiem o wydanie lub zmianę ustawy lub innego aktu prawnego]

1. Strona pracowników i strona pracodawców Rady ma prawo występowania ze wspólnymi wnioskami o wydanie lub zmianę ustawy albo innego aktu prawnego w zakresie spraw, o których mowa w art. 1. Wnioski kierowane są do właściwego ministra.

2. Uzgodnienie wniosku, o którym mowa w ust. 1, następuje w drodze uchwały strony pracowników i strony pracodawców Rady.

3. W przypadku przedłożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, właściwy minister, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku, przedstawia na piśmie stronie pracowników i stronie pracodawców Rady stanowisko Rady Ministrów w sprawie.

4. Strona pracowników i strona pracodawców Rady mogą złożyć wspólny wniosek o przedstawienie stanowiska, o którym mowa w ust. 3, na najbliższym posiedzeniu Rady.

Art.  14.  [Wystąpienie do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego]

Strona pracowników i strona pracodawców Rady mogą podjąć uchwałę o wystąpieniu przez przewodniczącego Rady do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego, jeżeli w orzecznictwie Sądu Najwyższego lub sądów powszechnych ujawniły się rozbieżności w wykładni prawa.

Art.  14a.  [Wystąpienie przewodniczącego Rady o przedstawienie Sejmowi lub Senatowi informacji]

Rada może podjąć uchwałę o wystąpieniu przez przewodniczącego Rady do Sejmu i Senatu z wnioskiem o umożliwienie przedstawienia Sejmowi lub Senatowi informacji dotyczącej spraw o istotnym znaczeniu w zakresie, o którym mowa w art. 1.

Art.  14b.  [Wniosek do ministra o wydanie interpretacji ogólnej]

Strona pracowników i strona pracodawców Rady mogą podjąć uchwałę o wystąpieniu przez przewodniczącego Rady do ministra właściwego do spraw finansów publicznych z wnioskiem o wydanie interpretacji ogólnej, w przypadku niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w określonych decyzjach, postanowieniach oraz interpretacjach indywidualnych, wydanych przez organy podatkowe w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych oraz w takich samych stanach prawnych, w szczególności gdy wydanie interpretacji ogólnej służy realizacji celów Rady, o których mowa w art. 1.

Art.  15.  [Prawo zawierania ponadzakładowych układów zbiorowych pracy]

1. Strona pracowników i strona pracodawców Rady mogą zawierać ponadzakładowe układy zbiorowe pracy obejmujące ogół pracodawców zrzeszonych w organizacjach, o których mowa w art. 24 ust. 1, lub grupę tych pracodawców oraz pracowników zatrudnionych przez tych pracodawców, a także porozumienia określające wzajemne zobowiązania tych stron.

2. Do układów, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy art. 239-241¹, art. 241² § 1 i 3, art. 241³-241⁹ § 1 i 2 oraz art. 241¹⁰-241¹³ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000, 1076, 1608 i 1629).

Art.  16.  [Konsultacje Wieloletniego Planu Finansowego Państwa]

1. Strona rządowa, w terminie do dnia 10 maja każdego roku, przedstawia Radzie Wieloletni Plan Finansowy Państwa zawierający Program Konwergencji, który określa wstępną prognozę podstawowych wielkości makroekonomicznych stanowiących podstawę do prac nad projektem ustawy budżetowej na rok następny.

2. Strony pracowników i strony pracodawców Rady, w terminie 10 dni od dnia otrzymania Wieloletniego Planu Finansowego Państwa, przedstawiają o nim wspólną opinię oraz wspólną propozycję w sprawie wzrostu w następnym roku:

1) wynagrodzeń w gospodarce narodowej, w tym w państwowej sferze budżetowej;

2) minimalnego wynagrodzenia za pracę;

3) emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

3. W przypadku gdy w terminie, o którym mowa w ust. 2, strony pracowników i strony pracodawców Rady nie przedstawią wspólnej opinii lub propozycji, o których mowa w ust. 2, każda z tych stron może, w terminie 5 dni roboczych, przedstawić swoją opinię lub propozycję w każdej ze spraw, o których mowa w ust. 2.

4. W przypadku gdy w terminie, o którym mowa w ust. 3, strona nie przedstawi opinii lub propozycji, o których mowa w ust. 2, opinię lub propozycję w każdej ze spraw, o których mowa w ust. 2, może przedstawić, w terminie 5 dni roboczych, każda z organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników i stronę pracodawców w Radzie.

Art.  17.  [Konsultacje założeń projektu budżetu państwa]

1. Strona rządowa, w terminie do dnia 15 czerwca każdego roku, kieruje założenia projektu budżetu państwa na rok następny do Rady w celu zajęcia stanowiska przez strony pracowników i strony pracodawców.

2. Strony pracowników i strony pracodawców Rady zajmują, w terminie 30 dni od dnia otrzymania założeń projektu budżetu państwa na rok następny, wspólne stanowisko w sprawie tych założeń.

3. W przypadku gdy w terminie, o którym mowa w ust. 2, strony nie uzgodnią wspólnego stanowiska, każda ze stron może, w terminie 3 dni roboczych, zająć stanowisko w sprawie założeń projektu budżetu państwa na rok następny.

4. W przypadku gdy w terminie, o którym mowa w ust. 3, strony nie uzgodnią stanowiska w sprawie założeń projektu budżetu państwa na rok następny, opinię w sprawie założeń projektu budżetu państwa na rok następny może przedstawić, w terminie 3 dni roboczych, każda z organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników i stronę pracodawców w Radzie.

Art.  18.  [Opiniowanie projektu ustawy budżetowej]

1. Strona rządowa, nie później niż 30 dni przed przedstawieniem projektu ustawy budżetowej Sejmowi, kieruje projekt ustawy budżetowej na rok następny wraz z uzasadnieniem do Rady w celu zajęcia stanowiska przez strony pracowników i strony pracodawców.

2. Strony pracowników i strony pracodawców Rady zajmują wspólne stanowisko w sprawie projektu ustawy budżetowej na rok następny, nie później niż w 10 dniu roboczym następującym po dniu, w którym otrzymały projekt.

3. W przypadku gdy w terminie, o którym mowa w ust. 2, strony nie uzgodnią wspólnego stanowiska, każda ze stron może, w terminie kolejnych 5 dni roboczych, zająć stanowisko w sprawie projektu ustawy budżetowej na rok następny.

4. W przypadku gdy w terminie, o którym mowa w ust. 3, strona nie uzgodni stanowiska w sprawie projektu ustawy budżetowej na rok następny, opinię w sprawie projektu ustawy budżetowej na rok następny może przedstawić, w terminie kolejnych 3 dni roboczych, każda z organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników i stronę pracodawców w Radzie.

Art.  19.  [Zasady zmiany terminów i konsultacji budżetowych]

1. Nieprzedstawienie wspólnej opinii, propozycji i stanowisk, o których mowa w art. 16-18, w terminie wyznaczonym odpowiednio w każdym z tych przepisów lub w terminie ustalonym przez Radę, oznacza rezygnację z prawa do ich wyrażenia.

2. Terminy, o których mowa w art. 16-18, Rada może zmieniać na wniosek strony rządowej.

Art.  20.  [Informacja o przebiegu wykonania ustawy budżetowej]

Minister właściwy do spraw finansów publicznych przedstawia stronie pracowników i stronie pracodawców Rady informację o przebiegu wykonania ustawy budżetowej za pierwsze półrocze bieżącego roku w terminie do dnia 10 września tego roku.

Art.  21.  [Informacja o wykonaniu ustawy budżetowej]

1. Rada Ministrów przedstawia stronie pracowników i stronie pracodawców Rady, w terminie do dnia 31 maja roku następnego, informację z wykonania ustawy budżetowej.

2. Strony pracowników i strony pracodawców Rady, w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w ust. 1, mogą przedstawić Sejmowi wspólną opinię o wykonaniu ustawy budżetowej.

Rozdział  3

Skład i organizacja Rady Dialogu Społecznego

Art.  22.  [Skład Rady]

1. W skład Rady wchodzą przedstawiciele strony rządowej, strony pracowników oraz strony pracodawców.

2. W pracach Rady:

1) biorą udział, z głosem doradczym, przedstawiciele Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i Głównego Inspektora Pracy;

2) mogą brać udział, na zaproszenie przewodniczącego Rady, przedstawiciele innych wybranych i zainteresowanych organizacji oraz instytucji - zgodnie z ich zakresem działania.

Art.  23.  [Zasady reprezentacji i kryteria reprezentatywności organizacji związkowych]

1. Stronę pracowników w Radzie reprezentują przedstawiciele reprezentatywnych organizacji związkowych.

2. Za reprezentatywne organizacje związkowe uznaje się ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje), które spełniają łącznie następujące kryteria:

1) 2  zrzeszają więcej niż 300 000 członków będących osobami wykonującymi pracę zarobkową, o których mowa w art. 1¹ pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych;

2) działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej.

3. 3  Przy ustalaniu kryterium liczebności, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, uwzględnia się nie więcej niż po 100 000 członków organizacji związkowej będących osobami wykonującymi pracę zarobkową zatrudnionymi w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności jest określony w jednej sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej. Organizacja związkowa ubiegająca się o uznanie jej za reprezentatywną organizację związkową przy ustalaniu liczby osób wykonujących pracę zarobkową, o której mowa w ust. 2 pkt 1, nie uwzględnia osób wykonujących pracę zarobkową zrzeszonych w tych spośród jej organizacji członkowskich, które są lub w okresie roku przed złożeniem wniosku o stwierdzenie reprezentatywności były zrzeszone w reprezentatywnej organizacji związkowej mającej przedstawicieli w składzie Rady.

4. Strona pracowników może zapraszać do udziału w pracach Rady, z głosem doradczym, przedstawicieli związków zawodowych i organizacji związkowych niespełniających kryteriów określonych w ust. 2 i 3 oraz przedstawicieli organizacji społecznych i zawodowych.

Art.  24.  [Zasady i kryteria reprezentatywności organizacji pracodawców]

1. Stronę pracodawców w Radzie reprezentują przedstawiciele reprezentatywnych organizacji pracodawców.

2. Za reprezentatywne organizacje pracodawców uznaje się ogólnokrajowe organizacje pracodawców o charakterze ponadbranżowym, funkcjonujące na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. z 2015 r. poz. 2029 oraz z 2018 r. poz. 1608) lub ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2018 r. poz. 1267), spełniające łącznie następujące kryteria:

1) 4  zrzeszają pracodawców, o których mowa w art. 1¹ pkt 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, zwanych dalej "pracodawcami", zatrudniających łącznie co najmniej 300 000 osób wykonujących pracę zarobkową, z zastrzeżeniem ust. 3;

2) zrzeszają pracodawców prowadzących podstawowy rodzaj działalności gospodarczej w co najmniej połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), o której mowa w przepisach o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4;

3) posiadają wśród członków regionalne organizacje pracodawców o charakterze ponadbranżowym, mające siedziby w co najmniej połowie województw.

3. 5  Przy ustalaniu kryterium liczebności, o którym mowa w ust. 2 pkt 1:

1) w przypadku pracodawcy prowadzącego działalność w zakresie jednej sekcji PKD wszystkie osoby wykonujące pracę zarobkową są przyporządkowywane do tej sekcji albo

2) w przypadku pracodawcy prowadzącego działalność w więcej niż jednej sekcji PKD wszystkie zatrudnione osoby wykonujące pracę zarobkową zostają przyporządkowane do sekcji obejmującej podstawowy rodzaj działalności danego podmiotu

- przy czym uwzględnia się nie więcej niż 100 000 osób wykonujących pracę zarobkową w danej sekcji PKD.

4. 6  Przy ustalaniu liczby sekcji, o których mowa w ust. 2 pkt 2, uwzględnia się sekcje obejmujące co najmniej 3000 osób wykonujących pracę zarobkową.

5. Strona pracodawców może zapraszać do udziału w pracach Rady, z głosem doradczym, przedstawicieli organizacji pracodawców niespełniających kryteriów określonych w ust. 2-4 oraz przedstawicieli organizacji społecznych i zawodowych.

Art.  25.  [Tryb orzekania o reprezentatywności]

1. Wnioski organizacji związkowych, o których mowa w art. 23 ust. 2, i organizacji pracodawców, o których mowa w art. 24 ust. 2, o stwierdzenie ich reprezentatywności rozpatruje Sąd Okręgowy w Warszawie, który wydaje w tej sprawie orzeczenie w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku w trybie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1360, z późn. zm.) o postępowaniu nieprocesowym.

2. Z wnioskami, o których mowa w ust. 1, organizacje związkowe i organizacje pracodawców występują co 4 lata. Okres 4 lat liczy się od dnia uprawomocnienia się uprzednio wydanego orzeczenia.

3. Z upływem 4 lat od uprawomocnienia się orzeczenia sądu w sprawie wniosku o ponowne stwierdzenie reprezentatywności organizacja związkowa i organizacja pracodawców traci uprawnienia organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 23 i art. 24, chyba że udokumentuje Prezydium Rady złożenie wniosku o ponowne stwierdzenie reprezentatywności. W takim przypadku organizacja ta zachowuje status organizacji reprezentatywnej do czasu uprawomocnienia się orzeczenia sądu w sprawie wniosku o ponowne stwierdzenie reprezentatywności.

Art.  26.  [Zasady reprezentacji organizacji pracowników i pracodawców oraz Rady Ministrów]

1. Każda z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, oraz strona rządowa są reprezentowane w Radzie przez swych przedstawicieli.

2. Liczbę przedstawicieli każdej z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, w składzie Rady ustalają wspólnie strony pracowników i strony pracodawców.

3. Strona pracowników i strona pracodawców Rady mają równą liczbę przedstawicieli, nie więcej niż 25 każda ze stron.

4. Każda z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, ma równą liczbę przedstawicieli w ramach danej strony.

4a. W przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie równej liczby przedstawicieli każdej z organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników lub stronę pracodawców w Radzie, każda ze stron Rady może ustalić różną liczbę przedstawicieli każdej z organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników lub stronę pracodawców w Radzie, przy czym ta różnica nie może wynosić więcej niż 1.

5. Liczbę członków Rady Ministrów, będących przedstawicielami strony rządowej w składzie Rady, ustala Prezes Rady Ministrów.

6. Liczby przedstawicieli, o których mowa w ust. 2, zatwierdza Rada w drodze uchwały.

Art.  27.  [Powoływanie członków Rady i ich uprawnienia]

1. Członków Rady będących:

1) przedstawicielami strony pracowników i strony pracodawców, na wniosek każdej z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1,

2) przedstawicielami strony rządowej - członków Rady Ministrów oraz po jednym przedstawicielu ministra właściwego do spraw pracy odpowiedzialnego za dialog społeczny i ministra właściwego do spraw finansów publicznych odpowiedzialnego za budżet, w randze sekretarza lub podsekretarza stanu, na wniosek Prezesa Rady Ministrów

- powołuje i odwołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powołuje do udziału i odwołuje z udziału w pracach Rady swojego przedstawiciela oraz przedstawicieli:

1) Prezesa Narodowego Banku Polskiego - na jego wniosek;

2) Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego - na jego wniosek;

3) Głównego Inspektora Pracy - na jego wniosek.

2a. 7  (uchylony).

2b. 8  (uchylony).

3. Osoby powołane do składu Rady albo do udziału w jej pracach uczestniczą osobiście w pracach Rady.

4. Za udział w pracach Rady przysługuje ryczałt miesięczny:

1) przewodniczącemu oraz wiceprzewodniczącym Rady, z wyłączeniem przedstawicieli strony rządowej - w wysokości 76% przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzednim ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu, zwanego dalej "przeciętnym wynagrodzeniem";

2) członkom Rady, pełniącym funkcje przewodniczących zespołów problemowych, o których mowa w art. 34, z wyłączeniem przedstawicieli strony rządowej - w wysokości 65% przeciętnego wynagrodzenia;

3) pozostałym członkom Rady oraz sekretarzom Prezydium Rady, z wyłączeniem przedstawicieli strony rządowej - w wysokości 57% przeciętnego wynagrodzenia.

5. Uprawnienie do ryczałtu przysługuje wyłącznie z jednego z tytułów wymienionych w ust. 4.

6. Zwrot kosztów podróży, zakwaterowania i diety w wysokości i na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 77⁵ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, mogą uzyskać:

1) członkowie Rady i sekretarze Prezydium Rady, z wyłączeniem przedstawicieli strony rządowej;

2) członkowie zespołów problemowych, o których mowa w art. 34, i eksperci niebędący członkami Rady, którzy są członkami organizacji, której przedstawiciele reprezentują stronę pracowników i stronę pracodawców w Radzie, jeżeli środki przekazane tym organizacjom w ramach umów, o których mowa w ust. 7, taki zwrot umożliwiają.

7. W celu realizacji zadań strony pracowników i strony pracodawców Rady, wynikających z ustawy, w ramach umów zawieranych między Biurem Rady Dialogu Społecznego a organizacjami, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, wchodzącymi w skład Rady:

1) wiceprzewodniczący Rady mogą zlecać:

a) wykonanie ekspertyz, badań i raportów oraz innych dokumentów,

b) prace techniczno-organizacyjne,

c) zakup usług i materiałów,

d) organizowanie konferencji, zjazdów, spotkań i szkoleń promujących dialog społeczny;

2) mogą być zwracane koszty podróży, zakwaterowania i diety, o których mowa w ust. 6 pkt 2.

8. Ryczałt miesięczny, o którym mowa w ust. 4, zwrot kosztów podróży, zakwaterowania i diety, o których mowa w ust. 6 pkt 1, oraz wydatki na pokrycie zlecanych prac, o których mowa w ust. 7, wypłaca Biuro Rady Dialogu Społecznego.

Art.  28.  [Zasady podejmowania uchwał trójstronnych na posiedzeniach plenarnych Rady]

1. Rada obraduje na posiedzeniach plenarnych.

2. Rada podejmuje decyzje w drodze uchwały na posiedzeniach plenarnych, jeżeli w posiedzeniu biorą udział:

1) przedstawiciele więcej niż połowy organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1;

2) przedstawiciele więcej niż połowy organizacji, o których mowa w art. 24 ust. 1;

3) co najmniej jeden przedstawiciel Rady Ministrów.

3. Przyjęcie uchwały Rady wymaga zgody każdej ze stron. Stanowiska strony pracowników i strony pracodawców są przyjmowane zwykłą większością, przy czym wymagane jest uczestniczenie w głosowaniu co najmniej 2/3 członków Rady reprezentujących daną stronę. Stanowisko strony rządowej przyjmowane jest jednomyślnie przez obecnych na posiedzeniu członków Rady Ministrów oraz przedstawicieli ministra właściwego do spraw pracy i ministra właściwego do spraw finansów publicznych, o których mowa w art. 27 ust. 1 pkt 2.

Art.  29.  [Zasady podejmowania uchwał strony pracowników i pracodawców na posiedzeniach plenarnych Rady]

1. Strona pracowników i strona pracodawców uzgadnia wniosek, wyraża swoją opinię lub zajmuje stanowisko w drodze uchwały podejmowanej na posiedzeniu plenarnym, jeżeli w posiedzeniu biorą udział:

1) przedstawiciele więcej niż połowy organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1;

2) przedstawiciele więcej niż połowy organizacji, o których mowa w art. 24 ust. 1.

2. Przyjęcie uchwały wymaga zgody strony pracowników i strony pracodawców.

3. Uchwała przyjmowana jest zwykłą większością, przy czym wymagane jest uczestniczenie w głosowaniu co najmniej 2/3 członków Rady reprezentujących daną stronę.

Art.  30.  [Podejmowanie uchwał w drodze głosowania korespondencyjnego]

1. Rada może podejmować uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego. Przyjęcie uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego może odbywać się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

2. Przy podejmowaniu uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego głos w imieniu strony rządowej oraz organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, oddają przewodniczący i każdy wiceprzewodniczący Rady.

3. Głosowanie korespondencyjne jest ważne, jeżeli wzięły w nim udział wszystkie organizacje, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, oraz strona rządowa.

4. Uchwała w drodze głosowania korespondencyjnego jest podejmowana jednomyślnie.

Art.  30a.  [Podejmowanie uchwał w drodze głosowania korespondencyjnego]

1. Strona pracowników i strona pracodawców może uzgodnić wniosek, wyrazić swoją opinię lub zająć stanowisko w drodze uchwały podejmowanej w drodze głosowania korespondencyjnego. Przyjęcie uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego może odbywać się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

2. Przy podejmowaniu uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego głos w imieniu organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, oddają przewodniczący i każdy wiceprzewodniczący Rady reprezentujący stronę pracowników i stronę pracodawców.

3. Głosowanie korespondencyjne jest ważne, jeżeli wzięły w nim udział wszystkie organizacje, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1.

4. Uchwała w drodze głosowania korespondencyjnego jest podejmowana jednomyślnie.

Art.  31.  [Prezydium Rady]

1. Pracami Rady kieruje Prezydium Rady, w skład którego wchodzą przewodniczący Rady i wiceprzewodniczący Rady.

2. Przedstawiciele każdej z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, oraz Prezes Rady Ministrów - w imieniu strony rządowej - wskazują po jednym wiceprzewodniczącym Rady, przy czym nie wskazuje wiceprzewodniczącego organizacja lub strona rządowa, której przedstawiciel jest przewodniczącym Rady.

3. Prezydium Rady koordynuje pracę Rady i jej zespołów problemowych, o których mowa w art. 34, w szczególności ustala harmonogram prac Rady, porządek posiedzenia Rady oraz rozpatruje sprawy przekazane przez Radę.

4. Prezydium Rady przy wykonywaniu zadań korzysta z pomocy sekretarzy Prezydium Rady.

Art.  32.  [Wybór i zadania przewodniczącego Rady]

1. Na czele Rady stoi przewodniczący Rady.

2. Do zadań przewodniczącego należy:

1) zwoływanie i przewodniczenie posiedzeniom Rady i Prezydium Rady;

2) reprezentowanie Rady w kontaktach zewnętrznych;

3) kierowanie w imieniu Rady wniosków i zapytań do właściwych organów;

4) wykonywanie innych czynności zleconych przez Radę.

3. Przewodniczący Rady przedstawia Sejmowi i Senatowi corocznie, nie później niż do dnia:

1) 15 października - informację o działalności Rady za okres swojej kadencji;

2) 31 maja - sprawozdanie z działalności Rady w roku poprzednim.

3a. Informacja o działalności Rady, o której mowa w ust. 3 pkt 1, jest podawana do wiadomości publicznej.

4. Kadencja przewodniczącego Rady trwa 1 rok.

5. Przewodniczącym Rady jest naprzemiennie przedstawiciel strony pracowników i strony pracodawców, wskazany przez daną stronę i będący członkiem Rady, oraz strony rządowej, wskazany przez Prezesa Rady Ministrów spośród członków Rady Ministrów będących w składzie Rady.

6. Wybór kolejności przewodniczenia Radzie uzgadniają strony Rady.

Art.  33.  [Posiedzenia Rady i Prezydium Rady]

1. Posiedzenia Rady oraz jej Prezydium odbywają się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na 2 miesiące.

2. Rada, w drodze uchwały, może przekazać Prezydium Rady rozpatrzenie sprawy należącej do jej kompetencji, z wyjątkiem zadań, których realizacja przez Radę wynika z odrębnych ustaw.

Art.  34.  [Stałe i doraźne zespoły problemowe Rady]

W ramach Rady tworzone są stałe lub doraźne zespoły problemowe.

Art.  35.  [Jawność posiedzeń Rady]

1. Posiedzenia Rady są jawne.

2. Z ważnych powodów Prezydium Rady może zdecydować o wyłączeniu jawności posiedzenia.

3. Z posiedzenia Rady sporządza się komunikat.

Art.  36.  [Regulamin organizacyjny Rady]

Rada uchwala swój regulamin, określający:

1) tryb i sposób pracy oraz tryb zwoływania posiedzeń Rady oraz Prezydium Rady;

2) tryb powoływania i sposób funkcjonowania zespołów problemowych, o których mowa w art. 34;

3) formę i sposób udostępniania komunikatu, o którym mowa w art. 35 ust. 3;

4) sposób informowania o przebiegu posiedzeń Rady;

5) sposób zapraszania do udziału w pracach Rady przedstawicieli z głosem doradczym;

6) tryb powoływania i zadania sekretarzy Prezydium Rady;

7) organizację, sposób działania i tryb pracy Biura Rady Dialogu Społecznego;

8) zasady współpracy Rady z wojewódzkimi radami dialogu społecznego, w zakresie wskazanym w ustawie.

Art.  37.  [Biuro Rady]

1. Tworzy się Biuro Rady Dialogu Społecznego, zapewniające obsługę techniczną, organizacyjną i kancelaryjno-biurową oraz ekspercką Rady, zwane dalej "Biurem".

2. Biuro jest wydzieloną komórką organizacyjną państwowej jednostki budżetowej, podległej ministrowi właściwemu do spraw pracy.

Art.  38.  [Kierowanie pracami Biura Rady]

1. Pracami Biura kieruje dyrektor Biura.

2. Dyrektora Biura powołuje minister właściwy do spraw pracy na wniosek Rady.

3. Minister właściwy do spraw pracy odwołuje dyrektora Biura na wspólny wniosek co najmniej dwóch stron Rady.

4. Dyrektor Biura, w zakresie obowiązków związanych z realizacją zadań Rady, Prezydium i zespołów problemowych, o których mowa w art. 34, podlega przewodniczącemu Rady.

Art.  39.  [Finansowanie funkcjonowania Rady i Biura Rady]

1. Wydatki związane z funkcjonowaniem Rady i Biura są pokrywane z budżetu państwa z części 31 - Praca, w ramach wyodrębnionego rozdziału klasyfikacji budżetowej.

2. Projekt planu finansowego Biura jest przygotowywany przez dyrektora Biura i podlega zatwierdzeniu przez Radę.

3. Wydatki, o których mowa w ust. 1, są ujmowane w planie finansowym jednostki, o której mowa w art. 37 ust. 2.

4. W terminie do dnia 31 stycznia każdego roku dyrektor Biura przedstawia Radzie sprawozdanie z wykonania planu finansowego Biura za rok poprzedni.

5. Rada zatwierdza sprawozdanie w terminie do końca lutego danego roku.

Art.  40.  [Kompetencje ministra właściwego ds. pracy w zakresie koordynacji prac strony rządowej w Radzie]

1. Prace strony rządowej w Radzie koordynuje minister właściwy do spraw pracy.

2. Minister właściwy do spraw pracy i urząd go obsługujący współpracuje z Radą i wojewódzkimi radami dialogu społecznego, o których mowa w art. 41 ust. 1, oraz przedstawia Radzie informacje o działaniach i inicjatywach strony rządowej.

3. Minister właściwy do spraw pracy, na wniosek strony pracowników i strony pracodawców Rady, powołuje - niezależne od Rady - zespoły, dla prowadzenia branżowego dialogu społecznego. Powołanie zespołu poprzedzone jest konsultacją z właściwym ministrem.

Rozdział  4

Wojewódzkie rady dialogu społecznego

Art.  41.  [Zasady tworzenia WRDS]

1. W województwach mogą być tworzone wojewódzkie rady dialogu społecznego, zwane dalej "WRDS".

2. O utworzeniu WRDS postanawia marszałek województwa na wspólny wniosek co najmniej jednej z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1, oraz co najmniej jednej z organizacji, o których mowa w art. 24 ust. 1.

3. Marszałek postanawia o likwidacji WRDS, jeżeli o odwołanie swoich przedstawicieli z jej składu wystąpią wszystkie z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1, lub wszystkie z organizacji, o których mowa w art. 24 ust. 1.

4. Tworzenie oraz zapewnienie funkcjonowania WRDS jest zadaniem z zakresu administracji rządowej, zleconym marszałkowi województwa, finansowanym w drodze dotacji celowej.

Art.  42.  [Właściwości WRDS]

1. Do właściwości WRDS należy:

1) zajmowanie stanowisk i wyrażanie opinii:

a) w sprawach objętych zakresem zadań związków zawodowych lub organizacji pracodawców będących w kompetencji administracji rządowej i samorządowej z terenu województwa,

b) w sprawach, o których mowa w art. 11 ust. 2;

2) wykonywanie innych zadań wynikających z odrębnych ustaw.

1a. W sprawach, o których mowa w ust. 1, WRDS zajmuje wspólne stanowisko.

1b. Jeżeli WRDS nie uzgodni wspólnego stanowiska w sprawach, o których mowa w ust. 1, każda ze stron, również wspólnie z inną stroną WRDS, może zająć stanowisko w tej sprawie.

1c. Jeżeli strona WRDS nie uzgodni stanowiska w sprawach, o których mowa w ust. 1, każdej z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, wchodzących w skład tej strony WRDS, przysługuje prawo wyrażenia opinii w tej sprawie.

1d. Tryb określony w ust. 1a-1c stosuje się do wyrażania opinii przez WRDS.

1e. Każda ze stron WRDS może wezwać inną stronę WRDS do zajęcia stanowiska w sprawie, którą uzna za mającą duże znaczenie społeczne lub gospodarcze dla województwa. Przepisy ust. 1a-1c stosuje się odpowiednio.

2. Marszałek województwa przedstawia stronie pracowników i stronie pracodawców WRDS do zaopiniowania projekty strategii rozwoju województwa i programów w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych i organizacji pracodawców oraz sprawozdania z ich realizacji.

3. Wyrażenie opinii, o której mowa w ust. 2, wymaga zgody strony pracowników i strony pracodawców WRDS. Jeżeli strona pracowników i strona pracodawców WRDS nie uzgodnią wspólnej opinii, każdej ze stron przysługuje prawo wyrażenia opinii w tej sprawie. Jeżeli strona pracowników lub strona pracodawców nie uzgodnią opinii, każdej z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, wchodzących w skład tej strony WRDS, przysługuje prawo wyrażenia opinii w tej sprawie.

4. Stanowiska lub opinie w sprawie, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b, przewodniczący WRDS przekazuje Prezydium Rady.

Art.  43.  [Zawieranie porozumień przez strony WRDS]

1. Strony WRDS mogą wspólnie zawierać porozumienia.

2. Przedmiotem porozumień mogą być wzajemne zobowiązania stron w sprawach objętych zakresem ich działania. Przepis art. 3 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art.  44.  [Kompetencje WRDS w zakresie rozpatrywania spraw społecznych i gospodarczych]

1. 9  WRDS może rozpatrywać sprawy społeczne lub gospodarcze powodujące konflikty między pracodawcami i osobami wykonującymi pracę zarobkową, jeżeli uzna te sprawy za istotne dla zachowania pokoju społecznego.

2. Sprawy, o których mowa w ust. 1, mogą być na piśmie przedstawiane WRDS przez każdą z jej stron, związki zawodowe i organizacje pracodawców niewchodzące w skład WRDS, organy administracji publicznej oraz strony, których konflikt dotyczy.

Art.  45.  [Kompetencje WRDS w zakresie wyznaczania osoby z misją dobrej woli]

1. W sprawach, o których mowa w art. 44 ust. 1, WRDS wyraża opinię lub podejmuje uchwałę o konieczności wyznaczenia osoby z misją dobrej woli, którą będzie osoba z listy mediatorów, o której mowa w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 399, 730 i 1608), z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W szczególnych przypadkach, jeżeli wymaga tego interes społeczny, przewodniczący WRDS może samodzielnie zadecydować o konieczności wyznaczenia osoby z misją dobrej woli.

3. Z wnioskiem do ministra właściwego do spraw pracy o wyznaczenie osoby z misją dobrej woli występuje przewodniczący WRDS.

4. Osoba z misją dobrej woli pomaga stronom, których konflikt dotyczy, w jego rozwiązaniu. Jeżeli nie jest możliwe rozwiązanie konfliktu, jego strony lub osoba z misją dobrej woli występują do WRDS o wyrażenie przez nią opinii.

Art.  46.  [Uprawnienia osoby powołanej do prowadzenia misji dobrej woli]

1. Osobie z misją dobrej woli na czas prowadzenia misji dobrej woli przysługuje zwolnienie od pracy.

2. Osobie z misją dobrej woli przysługuje wynagrodzenie oraz zwrot poniesionych przez nią kosztów przejazdu i zakwaterowania określone w umowie zawartej przez tę osobę z marszałkiem województwa. Wynagrodzenie to nie może być wyższe od wynagrodzenia przewidzianego dla mediatorów z listy mediatorów, określonego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

3. Wynagrodzenie i koszty, o których mowa w ust. 2, są finansowane w ramach dotacji celowej, o której mowa w art. 41 ust. 4.

Art.  47.  [Skład WRDS]

1. W skład WRDS wchodzą:

1) marszałek województwa oraz dwie wskazane przez niego osoby spośród przedstawicieli innych jednostek samorządu terytorialnego albo organizacji zrzeszających samorządy - jako przedstawiciele strony samorządowej;

2) przedstawiciele organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1, wskazani przez jej organ statutowy - jako przedstawiciele strony pracowników;

3) przedstawiciele organizacji, o których mowa w art. 24 ust. 1, wskazani przez jej organ statutowy - jako przedstawiciele strony pracodawców;

4) wojewoda oraz dwie wskazane przez niego osoby - jako przedstawiciele strony rządowej.

2. WRDS może zapraszać do udziału w posiedzeniach przedstawicieli powiatów i gmin z terenu województwa.

3. Liczbę przedstawicieli każdej z organizacji, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, wchodzących w skład WRDS ustalają wspólnie strony pracowników i strony pracodawców w drodze uchwały.

4. Członków WRDS powołuje i odwołuje marszałek danego województwa, na wniosek organizacji i instytucji, o których mowa w ust. 1.

5. Szczegółowy tryb działania WRDS określa regulamin WRDS.

6. Obsługę WRDS zapewnia biuro wojewódzkiej rady dialogu społecznego, będące komórką organizacyjną urzędu obsługującego marszałka województwa.

7. Biuro wojewódzkiej rady dialogu społecznego w zakresie prac związanych z funkcjonowaniem WRDS wykonuje zadania zlecone przez prezydium WRDS.

Art.  48.  [Posiedzenia plenarne WRDS]

1. WRDS obraduje na posiedzeniach plenarnych.

2. Pierwsze posiedzenie WRDS zwołuje marszałek województwa nie później niż w terminie 3 miesięcy od złożenia wniosku, o którym mowa w art. 41 ust. 2.

3. Posiedzenia WRDS odbywają się w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż raz na trzy miesiące.

4. Posiedzenia WRDS i prezydium WRDS zwołuje przewodniczący WRDS.

5. W szczególnych przypadkach przewodniczący WRDS może upoważnić jednego z wiceprzewodniczących WRDS do zwołania posiedzenia WRDS lub posiedzenia prezydium WRDS.

6. Przewodniczący WRDS może powierzyć prowadzenie posiedzenia jednemu z wiceprzewodniczących.

7. Członkowie WRDS uczestniczą w pracach WRDS osobiście.

8. Członkowie WRDS i prezydium WRDS mogą korzystać na posiedzeniach WRDS oraz prezydium WRDS z pomocy zaproszonych przez siebie doradców na zasadach określonych w regulaminie WRDS.

9. Na wniosek prezydium WRDS, w ramach środków na funkcjonowanie biura wojewódzkiej rady dialogu społecznego, marszałek województwa może pokrywać koszty niezbędnych ekspertyz i opinii, koszty dojazdów na posiedzenia członków WRDS oraz koszty związane z podróżą służbową członków WRDS wykonujących zadania zlecone przez prezydium WRDS, w wysokości i na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 77⁵ § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Art.  49.  [Prezydium WRDS]

1. Pracami WRDS kieruje prezydium WRDS, w skład którego wchodzą przewodniczący WRDS i wszyscy wiceprzewodniczący WRDS.

2. Przedstawiciele każdej z organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, wskazują po jednym wiceprzewodniczącym WRDS, przy czym nie wskazuje wiceprzewodniczącego organizacja lub strona, której przedstawiciel jest przewodniczącym WRDS.

3. Wiceprzewodniczącym WRDS i członkiem prezydium WRDS ze strony rządowej jest wojewoda, a ze strony samorządowej marszałek województwa.

4. Przewodniczącym WRDS jest naprzemiennie przedstawiciel strony pracowników i strony pracodawców, wskazany przez daną stronę i będący członkiem WRDS, marszałek województwa oraz wojewoda.

5. Wybór kolejności przewodniczenia WRDS uzgadniają jej strony.

6. Kadencja przewodniczącego WRDS trwa 1 rok.

Art.  50.  [Podejmowanie uchwał przez WRDS]

1. WRDS podejmuje decyzje w drodze uchwały.

1a. WRDS podejmuje uchwały na posiedzeniach plenarnych, jeżeli w posiedzeniu biorą udział:

1) przedstawiciele więcej niż połowy organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1;

2) przedstawiciele więcej niż połowy organizacji, o których mowa w art. 24 ust. 1;

3) co najmniej jeden przedstawiciel strony samorządowej;

4) co najmniej jeden przedstawiciel strony rządowej.

1b. Przyjęcie uchwały WRDS wymaga zgody każdej ze stron. Stanowiska strony pracowników i strony pracodawców są przyjmowane zwykłą większością głosów, przy czym wymagane jest uczestniczenie w głosowaniu co najmniej 2/3 członków WRDS reprezentujących daną stronę. Stanowiska strony samorządowej i strony rządowej przyjmowane są jednomyślnie przez obecnych na posiedzeniu członków strony samorządowej i strony rządowej WRDS.

1c. WRDS może podejmować uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego. Przyjęcie uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego może odbywać się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

1d. Przy podejmowaniu uchwały w drodze głosowania korespondencyjnego głos w imieniu strony samorządowej, strony rządowej oraz organizacji, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, oddają przewodniczący i każdy wiceprzewodniczący WRDS.

1e. Głosowanie korespondencyjne jest ważne, jeżeli wzięły w nim udział wszystkie organizacje, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, oraz strona samorządowa i strona rządowa.

1f. Uchwała w drodze głosowania korespondencyjnego jest podejmowana jednomyślnie.

2. Opinie, o których mowa w art. 42 ust. 2, są wyrażane na posiedzeniu plenarnym WRDS, odpowiednio na zasadach określonych w ust. 1a i 1b.

3. Wnioski zawierające stanowiska dotyczące rekomendacji rozwiązań i propozycji zmian prawnych WRDS przekazuje Radzie. Prezydium Rady, w terminie 30 dni, informuje WRDS o sposobie rozpatrzenia wniosku.

4. Organ administracji publicznej po otrzymaniu stanowiska WRDS odnosi się pisemnie do przekazanego stanowiska w terminie 30 dni.

5. (uchylony).

Rozdział  5

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art.  51. 

W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.) w art. 241¹⁷ w § 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  52. 

W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 167 oraz z 2015 r. poz. 791) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  53. 

W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U. Nr 55, poz. 235, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  54. 

W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 295) w art. 11 ust. 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  55. 

W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  56. 

W ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 591, z późn. zm.) w art. 16 w ust. 1 pkt 5 i 6 otrzymują brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  57. 

W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  58. 

W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.) w art. 75 w ust. 1 pkt 2 i 3 otrzymują brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  59. 

W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748) w art. 89 ust. 3-5 otrzymują brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  60. 

W ustawie z dnia 7 października 1999 r. o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r. poz. 677) w art. 15 w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  61. 

W ustawie z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 79, poz. 431, z późn. zm.) art. 7 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  62. 

W ustawie z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1804 oraz z 2015 r. poz. 978) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  63. 

W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r. poz. 782 i 1662) w art. 4 ust. 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  64. 

W ustawie z dnia 5 kwietnia 2002 r. o europejskich radach zakładowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1146) w art. 8 ust. 5 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  65. 

W ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  66. 

W ustawie z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2013 r. poz. 499, z późn. zm.) w art. 60 § 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  67. 

W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. z 2013 r. poz. 290 i 1717) w art. 25 w ust. 3 pkt 5 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  68. 

W ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114, z późn. zm.) art. 19 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  69. 

W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163, 693 i 1045) w art. 9: (zmiany pominięte).

Art.  70. 

W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  71. 

W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. z 2014 r. poz. 1448 i 1856) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  72. 

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Art.  73. 

W ustawie z dnia 4 marca 2005 r. o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej (Dz. U. Nr 62, poz. 551, z późn. zm.) w art. 65 ust. 5 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  74. 

W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) w art. 46c ust. 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  75. 

W ustawie z dnia 22 lipca 2006 r. o spółdzielni europejskiej (Dz. U. Nr 149, poz. 1077, z 2011 r. Nr 133, poz. 767 oraz z 2012 r. poz. 1166) w art. 41 ust. 5 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  76. 

W ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2014 r. poz. 1649 oraz z 2015 r. poz. 349) w art. 5 pkt 7 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  77. 

W ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 640) w art. 7 ust. 4 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  78. 

W ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 965) w art. 42 w ust. 1 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  79. 

W ustawie z dnia 16 września 2011 r. o współpracy rozwojowej (Dz. U. Nr 234, poz. 1386 oraz z 2013 r. poz. 1283) w art. 17 w ust. 2 pkt 15 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  80. 

W ustawie z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 385) w art. 28 ust. 2 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  81. 

W ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. 567) w art. 10 ust. 3 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).

Art.  82. 

W ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. poz. 1146 oraz z 2015 r. poz. 378 i 1130) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).

Rozdział  6

Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe

Art.  83.  [Pierwszy skład Rady]

Do pierwszego składu Rady Dialogu Społecznego Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powoła:

1) po ośmiu przedstawicieli każdej organizacji związkowej oraz po sześciu przedstawicieli każdej organizacji pracodawców, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy były reprezentowane w Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, na wniosek tych organizacji;

2) przedstawicieli strony rządowej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów.

Art.  84.  [Zasady uchylenia ustawy o Trójstronnej Komisji]

1. Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych działa do dnia powołania pierwszego składu Rady Dialogu Społecznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. poz. 1080, z późn. zm.).

2. Wojewódzkie komisje dialogu społecznego działają do dnia powołania pierwszych składów wojewódzkich rad dialogu społecznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

3. Wojewoda uwzględni w kwocie dotacji celowej, o której mowa w art. 41 ust. 4, koszty stanowiące zwrot poniesionych w 2015 r. przez marszałków województw wydatków na działalność wojewódzkich rad dialogu społecznego.

Art.  85.  [Właściwość Rady dla prowadzonych postępowań]

1. Sprawy prowadzone przez Trójstronną Komisję do Spraw Społeczno-Gospodarczych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, niezakończone do dnia powołania pierwszego składu Rady Dialogu Społecznego, przejmuje Rada i prowadzi je na zasadach określonych w niniejszej ustawie, z wyjątkiem ust. 2.

2. Do trybu opiniowania projektu ustawy budżetowej na rok 2016 wraz z uzasadnieniem mają zastosowanie terminy określone w ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.

3. Sprawy prowadzone przez wojewódzkie komisje dialogu społecznego na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, niezakończone do dnia powołania pierwszych składów wojewódzkich rad dialogu społecznego, przejmują odpowiednie wojewódzkie rady dialogu społecznego i prowadzą je na zasadach określonych w niniejszej ustawie, z zastrzeżeniem art. 84 ust. 2.

4. W przypadku niepowołania wojewódzkiej rady dialogu społecznego w terminie określonym w art. 84 ust. 2, sprawy prowadzone przez odpowiednią wojewódzką komisję dialogu społecznego i niezakończone przed upływem tego terminu przejmuje Rada Dialogu Społecznego i prowadzi je na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art.  86.  [Utrzymanie orzeczeń o reprezentatywności]

Organizacje związkowe i organizacje pracodawców, których reprezentatywność została stwierdzona na podstawie orzeczenia sądowego, o którym mowa w art. 8 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, utrzymują swoją reprezentatywność do końca okresu, o którym mowa w art. 8 ust. 3 tej ustawy.

Art.  87.  [Ocena funkcjonowania przepisów ustawy oraz rekomendacje zmian]

W terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy Rada Dialogu Społecznego dokona oceny funkcjonowania przepisów ustawy oraz przedstawi Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej rekomendacje zmian w zakresie zwiększenia samodzielności organizacyjnej Rady.

Art.  88.  [Finansowanie Rady i limity wydatków]

1. W latach 2016-2025 maksymalny limit wydatków będących skutkiem finansowym ustawy będzie wynosić:

1) w części 31 - Praca:

a) 2016 - 1 698,66 tys. zł,

b) 2017 - 1 688,33 tys. zł,

c) 2018 - 1 730,54 tys. zł,

d) 2019 - 1 772,07 tys. zł,

e) 2020 - 1 814,6 tys. zł,

f) 2021 - 1 858,15 tys. zł,

g) 10  2022 - 1 975,75 tys. zł,.

h) 11  2023 - 4 019 tys. zł,,

i) 12  2024 - 4 673 tys. zł,

j) 13  2025 - 5 189 tys. zł;

2) w części 85 - Wojewodowie:

a) 2016 - 745 tys. zł,

b) 2017 - 760,65 tys. zł,

c) 2018 - 3 200,00 tys. zł,

d) 2019 - 3 273,00 tys. zł,

e) 2020 - 3 355,44 tys. zł,

f) 2021 - 3 439,33 tys. zł,

g) 2022 - 3 525,31 tys. zł,

h) 2023 - 3 613,44 tys. zł,

i) 2024 - 3 703,78 tys. zł,

j) 2025 - 3 796,37 tys. zł.

1a. 14  W latach 2026-2035 maksymalny limit wydatków będących skutkiem finansowym ustawy będzie wynosić:

1) w części 31 - Praca:

a) 2026 - 5 509 tys. zł,

b) 2027 - 5 932 tys. zł,

c) 2028 - 6 122 tys. zł,

d) 2029 - 6 459 tys. zł,

e) 2030 - 6 663 tys. zł,

f) 2031 - 7 015 tys. zł,

g) 2032 - 7 234 tys. zł,

h) 2033 - 7 596 tys. zł,

i) 2034 - 7 826 tys. zł,

j) 2035 - 8 204 tys. zł;

2) w części 85 - Wojewodowie:

a) 2026 - 3 914 tys. zł,

b) 2027 - 4 012 tys. zł,

c) 2028 - 4 112 tys. zł,

d) 2029 - 4 215 tys. zł,

e) 2030 - 4 320 tys. zł,

f) 2031 - 4 428 tys. zł,

g) 2032 - 4 539 tys. zł,

h) 2033 - 4 653 tys. zł,

i) 2034 - 4 769 tys. zł,

j) 2035 - 4 888 tys. zł.

2. W przypadku wykorzystania przyjętego na dany rok budżetowy maksymalnego limitu wydatków zostanie zastosowany mechanizm korygujący, polegający na zmniejszeniu kosztów rzeczowych, ponoszonych przez Biuro Rady Dialogu Społecznego oraz wojewódzkie rady dialogu społecznego, związanych z realizacją zadań wynikających z ustawy.

3. Organem właściwym do monitorowania wykorzystania limitów wydatków oraz wdrożenia mechanizmu korygującego będzie minister właściwy do spraw pracy, w zakresie części budżetowej 31 - Praca, oraz wojewodowie, w zakresie części budżetowej 85 - Wojewodowie.

Art.  89.  [Uchylenie ustawy]

Traci moc ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. poz. 1080, z późn. zm.).

Art.  90.  [Wejście w życie ustawy]

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

¹ Art. 1 ust. 1 zmieniony przez art. 15 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. (Dz.U.2018.1608) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r.

² Art. 23 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez art. 15 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. (Dz.U.2018.1608) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r.

³ Art. 23 ust. 3 zmieniony przez art. 15 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. (Dz.U.2018.1608) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r.

⁴ Art. 24 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez art. 15 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. (Dz.U.2018.1608) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r.

⁵ Art. 24 ust. 3 zmieniony przez art. 15 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. (Dz.U.2018.1608) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r.

⁶ Art. 24 ust. 4 zmieniony przez art. 15 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. (Dz.U.2018.1608) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r.

⁷ Art. 27 ust. 2a uchylony przez art. 3 ustawy z dnia 27 listopada 2020 r. (Dz.U.2020.2157) zmieniającej nin. ustawę z dniem 5 grudnia 2020 r.

⁸ Art. 27 ust. 2b uchylony przez art. 3 ustawy z dnia 27 listopada 2020 r. (Dz.U.2020.2157) zmieniającej nin. ustawę z dniem 5 grudnia 2020 r.

⁹ Art. 44 ust. 1 zmieniony przez art. 15 pkt 3 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. (Dz.U.2018.1608) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2019 r.

¹⁰ Art. 88 ust. 1 pkt 1 lit. g zmieniona przez art. 60 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. (Dz.U.2021.2445) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2022 r.

¹¹ Art. 88 ust. 1 pkt 1 lit. h:

- zmieniona przez art. 48 ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. (Dz.U.2022.2666) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2023 r.

- zmieniony przez art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1586) zmieniającej nin. ustawę z dniem 11 sierpnia 2023 r.

¹² Art. 88 ust. 1 pkt 1 lit. i zmieniona przez art. 26 pkt 1 ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 2023 r.

¹³ Art. 88 ust. 1 pkt 1 lit. j zmieniona przez art. 26 pkt 1 ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 2023 r.

¹⁴ Art. 88 ust. 1a dodany przez art. 26 pkt 2 ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 2023 r.