Dział 6 - ODPOWIEDZIALNOŚĆ, REKLAMACJE, ARBITRAŻ, POWÓDZTWA I INNE PRZEPISY. - Przewóz przesyłek i osób kolejami.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1953.4.7
Akt utracił moc Wersja od: 16 stycznia 1953 r.
TYTUŁ VI.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ, REKLAMACJE, ARBITRAŻ, POWÓDZTWA I INNE PRZEPISY.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ, REKLAMACJE, ARBITRAŻ, POWÓDZTWA I INNE PRZEPISY.
Odpowiedzialność w zakresie przewozu osób.
Odpowiedzialność w zakresie przewozu osób.
Za śmierć, uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, którym uległ podróżny, oraz za poniesione w związku z tym szkody kolej odpowiada według przepisów o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przy posługiwaniu się mechanicznymi środkami komunikacji poruszanymi za pomocą sił przyrody.
Spóźniony odjazd lub przyjazd pociągu, odwołanie pociągu lub wyłączenie z pociągu wagonu nie dają podróżnym prawa żądania odszkodowania od kolei.
Nadzór nad bagażem ręcznym i zwierzętami, które podróżny uprawniony jest przewozić ze sobą, należy do podróżnego. Za bagaż taki i zwierzęta kolej odpowiada tylko wówczas, gdy szkoda powstała z jej winy.
Podróżny odpowiada za wszelkie szkody powstałe z uszkodzenia albo zanieczyszczenia przez niego wagonu lub inwentarza kolejowego bądź terenu kolejowego i obowiązany jest zapłacić kolei odszkodowanie z tego tytułu według cennika opłat zawartego w taryfach, a w braku określenia opłaty w cenniku - w wysokości rzeczywiście poniesionej szkody.
Podróżny, który bez uzasadnionej przyczyny zatrzyma pociąg podczas biegu przy pomocy hamulca bezpieczeństwa lub w inny sposób, obowiązany jest zapłacić kolei karę umowną.
Podróżny obowiązany jest do zapłacenia kolei kar umownych w razie naruszenia przepisów:
1)
o przejeździe z ważnym biletem; 2)
o przewozie bagażu ręcznego i małych zwierząt domowych; 3)
o przestrzeganiu porządku i czystości w wagonach oraz pomieszczeniach stacyjnych jak również na terenach kolejowych.
Odpowiedzialność kolei w zakresie przewozu przesyłek towarowych, bagażowych i ekspresowych za ich całość i terminową dostawę.
Odpowiedzialność kolei w zakresie przewozu przesyłek towarowych, bagażowych i ekspresowych za ich całość i terminową dostawę.
Kolej odpowiada na warunkach określonych w rozdziale niniejszym za przekroczenie terminu dostawy oraz za szkodę, powstałą wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia przesyłki albo wskutek jej uszkodzenia w czasie od przyjęcia jej do przewozu aż do wydania.
1.
Kolej jest zwolniona od odpowiedzialności, jeżeli udowodni, że szkoda powstała z winy osoby uprawnionej, z powodu zlecenia tej osoby, nie wywołanego winą kolei, lub wskutek okoliczności, których kolej nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.2.
W przypadku gdy przesyłkę, przewożoną na warunkach określonych w niniejszym dekrecie, nadano ponownie do przewozu, z tym że kolej zachowuje nad nią dozór, istnieje domniemanie, że szkoda powstała podczas wykonywania ostatniej umowy przewozu. 1.
Kolej jest zwolniona od odpowiedzialności za szkody, spowodowane przez jedną lub kilka następujących przyczyn: 1)
niebezpieczeństwo połączone z przewozem w wagonach niekrytych, na jakie narażone są rzeczy przewożone w ten sposób na podstawie przepisów lub umowy zawartej z nadawcą i wyrażonej w liście przewozowym; 2)
niebezpieczeństwo wynikające z braku lub wadliwości opakowania rzeczy, które ze względu na swe naturalne właściwości narażone są w tych warunkach na zaginięcie lub uszkodzenie, o ile brak lub wadliwość opakowania zostały stwierdzone w liście przewozowym przy nadaniu albo też jeżeli kolej udowodni, że brak lub wadliwość opakowania istniały przy nadaniu przesyłki; 3)
niebezpieczeństwo połączone z czynnościami załadowania lub wyładowania bądź wynikające z wadliwego załadowania, na jakie narażone są rzeczy ładowane przez nadawcę lub wyładowywane przez odbiorcę na podstawie przepisów albo na podstawie umowy zawartej z nadawcą i wyrażonej w dokumencie przewozowym bądź też na podstawie umowy zawartej z odbiorcą; 4)
szczególne niebezpieczeństwo, na jakie narażone są niektóre rzeczy z powodu swych naturalnych właściwości, mogące spowodować całkowite lub częściowe zaginięcie albo uszkodzenie, np. przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, nadzwyczajny wyciek, rozsypanie itp.; 5)
niebezpieczeństwo wynikające z nadania rzeczy wyłączonych od przewozu pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną bądź rzeczy przyjmowanych do przewozu tylko pod pewnymi warunkami pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną albo też bez zachowania przez nadawcę przepisanych środków ostrożności; 6)
szczególne niebezpieczeństwo, na które narażone są żywe zwierzęta przy przewozie; 7)
niebezpieczeństwo, któremu miał zapobiec dozorca zwierząt żywych lub rzeczy, jeżeli przewóz zwierząt lub rzeczy odbywa się pod dozorem.2.
Jeżeli z okoliczności danego przypadku wynika, że szkoda mogła wyniknąć z jednej lub kilku przyczyn wymienionych w ust. 1, istnieje domniemanie, że szkoda wynikła z tych przyczyn, dopóki osoba uprawniona nie udowodni innej przyczyny powstania szkody. Domniemania tego nie stosuje się w przypadku przewidzianym w ust. 1 pkt 1 w razie nadmiernego ubytku lub zaginięcia całych sztuk.3.
Jeżeli kolej dostarczy nadawcy przykrycia (opon) na jego żądanie, nie ponosi ona większej odpowiedzialności niż przy przewozie rzeczy w wagonach niekrytych bez przykrycia.1.
Przy towarach, które z powodu swych właściwości tracą na wadze przy przewozie, kolej odpowiada bez względu na przebytą odległość tylko za tę część ubytku, która przewyższa normy ustalone przez Ministra Kolei za zgodą Prezesa Rady Ministrów.2.
Nie stosuje się przepisu ust. 1, jeżeli udowodniono, że ubytek nie wynika z przyczyn uzasadniających stosowanie norm dopuszczalnego ubytku wagi.3.
W razie przewozu kilku sztuk towaru za jednym dokumentem przewozowym dopuszczalną normę ubytku wagi oblicza się osobno dla każdej sztuki, jeżeli waga poszczególnych sztuk podana jest oddzielnie lub jeżeli można ją ustalić w inny sposób.4.
W razie całkowitego zaginięcia towaru lub zaginięcia poszczególnych sztuk przy obliczaniu odszkodowania nie stosuje się żadnego potrącenia z tytułu ubytku wagi.5.
Przepisy niniejszego artykułu nie naruszą przepisów art. 96.1.
W przypadku gdy przesyłkę załadował nadawca i wskazał w liście przewozowym wagę, której kolej nie sprawdziła, za ubytek wagi takiej przesyłki kolej nie odpowiada, gdy dostarczy ją w nie naruszonym wagonie i z nie naruszonymi plombami, a przy wagonach niekrytych - przy nie naruszonym stanie ładunku.2.
Kolej nie ponosi odpowiedzialności za ubytek wagi lub ilości sztuk nawet w przypadku, gdy sama je sprawdziła przy nadaniu, jeżeli udowodni, że ubytek ten nie powstał z zaginięcia lub uszkodzenia przesyłki w czasie od nadania do odbioru.1.
Kolej nie odpowiada za szkodę powstałą wskutek widocznych wad wagonu, o ile nadawca przyjął wagon bez zastrzeżeń (art. 37 ust. 2), chyba że kolej obowiązana była podstawić wagon wodoszczelny (art. 37 ust. 4).2.
Kolej ponosi odpowiedzialność za uszkodzenie zawartości przesyłki spowodowane niewidocznymi wadami, jeżeli ta przyczyna szkody zostanie ustalona w protokole stanu przesyłki.1.
Jeżeli na podstawie przepisów niniejszego dekretu kolej obowiązana jest zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie przesyłki, odszkodowanie to oblicza się: 1)
za zaginięcie przesyłki - według rzeczywistej udowodnionej wartości przesyłki; 2)
za zaginięcie przesyłki z deklarowaną wartością - w wysokości kwoty deklarowanej wartości, a jeżeli kolej udowodni, że deklarowana wartość przewyższa wartość rzeczywistą - według wartości rzeczywistej.2.
Przy obliczaniu odszkodowania przyjmuje się za podstawę obliczania wartości przesyłki: 1)
cenę wskazaną w rachunku dostawcy; 2)
w braku rachunku - cenę wynikającą z obowiązującego cennika; 3)
w braku cen wymienionych w pkt 1 i 2 - cenę rynkową, a gdy i tej ceny nie ma - wartość rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania.3.
W razie niemożności ustalenia wartości przesyłki w sposób określony w ust. 2, wartość tę ustala rzeczoznawca, którego powołuje nadawca lub odbiorca na swój koszt.4.
Do wartości przesyłki wchodzi również wartość opakowania, o ile nie jest ona oddzielnie doliczona do ceny.5.
Kolej obowiązana jest zwrócić przewoźne, cło i inne koszty poniesione w związku z przewozem zaginionej przesyłki albo jej części, chyba że były one włączone do wartości przesyłki; dalsze szkody nie podlegają wynagrodzeniu.1.
W razie uszkodzenia przesyłki kolej obowiązana jest zapłacić sumę, o którą obniżyła się wartość przesyłki. 2.
W razie uszkodzenia przesyłki z deklarowaną wartością kolej obowiązana jest zapłacić odszkodowanie w wysokości sumy odpowiadającej obniżeniu wartości przesyłki, nie wyższej jednak niż za deklarowaną wartość. Deklarowana wartość nie może przewyższać wartości rzeczywistej przesyłki. 3.
Odszkodowanie nie powinno jednak przewyższać: 1)
jeżeli cała przesyłka doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie - sumy, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia całej przesyłki; 2)
jeżeli tylko część przesyłki doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie - sumy, którą należałoby zapłacić w razie zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.1.
W razie opóźnionego wydania przesyłki bagażowej kolej obowiązana jest zapłacić odszkodowanie w wysokości 10% przewoźnego za każdy dzień zwłoki, nie więcej jednak niż 50% przewoźnego.2.
W razie przekroczenia terminu dostawy przesyłek ekspresowych lub towarowych, jeżeli osoba uprawniona nie udowodni, że wskutek przekroczenia terminu dostawy powstała szkoda, kolej obowiązana jest zapłacić 10% przewoźnego jako odszkodowanie za każdą dziesiątą część przekroczenia terminu dostawy. Niepełne dziesiąte części terminu dostawy uważa się za pełne. Odszkodowanie nie powinno jednak przewyższać 50% przewoźnego.3.
Jeżeli udowodniono, że wskutek przekroczenia terminu dostawy wynikła szkoda, kolej obowiązana jest zapłacić odszkodowanie, które nie może jednak przewyższać całkowitej sumy przewoźnego.4.
Ponadto obowiązują następujące zasady: 1)
w razie wypłacenia odszkodowania za całkowite zaginięcie przesyłki nie można żądać odszkodowań przewidzianych w ust. 1, 2 i 3; 2)
w razie częściowego zaginięcia przesyłki odszkodowanie za przekroczenie terminu dostawy kolej obowiązana jest zapłacić za nie zaginioną część przesyłki; 3)
w razie uszkodzenia przesyłki odszkodowanie za przekroczenie terminu dostawy dodaje się do sumy odszkodowania przewidzianego w art. 101; 4)
jeżeli jednak osoba uprawniona udowodni, że wskutek przekroczenia terminu dostawy nastąpiła także szkoda w przesyłce, kolej obowiązana jest zapłacić odszkodowanie według art. 100 i 101; 5)
ogólna suma odszkodowania przewidziana w ust. 1, 2 i 3 łącznie z sumami przewidzianymi w art. 100 i 101 nie może przekraczać sumy odszkodowania, którą należałoby zapłacić w razie całkowitego zaginięcia przesyłki.1.
Osoba uprawniona może żądać odszkodowania bez przeprowadzenia dowodu zaginięcia przesyłki, jeżeli przesyłki nie wydano odbiorcy lub nie oddano mu jej do rozporządzenia w ciągu trzydziestu dni po upływie terminu dostawy, obliczonego w myśl art. 32, 73, 81.2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli istnieje dowód, że przesyłka uległa zniszczeniu.3.
Otrzymując odszkodowanie za zaginioną przesyłkę osoba uprawniona może żądać na piśmie, aby w razie odnalezienia przesyłki w ciągu roku po wypłaceniu odszkodowania zawiadomiono ją o tym niezwłocznie.4.
W ciągu trzydziestu dni po otrzymaniu tego zawiadomienia osoba uprawniona może żądać wydania jej przesyłki na jednej ze stacji drogi przewozu; w tym przypadku powinna ona zapłacić tylko samo przewoźne za przewóz przesyłki od stacji nadania do stacji, na której nastąpiło wydanie, jak również zwrócić otrzymane odszkodowanie z wyjątkiem przewoźnego, jeżeli zwrócono je w tym odszkodowaniu; osoba uprawniona nie traci prawa do odszkodowania za przekroczenie terminu dostawy, przewidzianego w art. 102.5.
Jeżeli nie zgłoszono żądania przewidzianego w ust. 3 lub jeżeli żądania przewidzianego w ust. 4 nie zgłoszono w terminie trzydziestodniowym albo jeżeli przesyłkę odnaleziono po upływie roku od wypłacenia odszkodowania, kolej dokonuje likwidacji przesyłki w myśl art. 53 i 54.
Odpowiedzialność z innych tytułów w zakresie przewozu przesyłek towarowych, bagażowych i ekspresowych.
Odpowiedzialność z innych tytułów w zakresie przewozu przesyłek towarowych, bagażowych i ekspresowych.
1.
Kolej ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą wskutek: 1)
wydania przesyłki bez pobrania zaliczenia; 2)
niewykonania zleceń nadawcy lub odbiorcy, o ile w przepisach wydanych na podstawie niniejszego dekretu nie są przewidziane warunki zwalniające kolej od odpowiedzialności; 3)
zagubienia załączników dołączonych w myśl obowiązujących przepisów do dokumentu przewozowego; 4)
innych przypadków, przewidzianych w przepisach.2.
Odszkodowanie za szkody przewidziane w ust. 1 oblicza się według ogólnych przepisów o wynagrodzeniu szkody, z tym że w przypadku określonym: 1)
w pkt 1 - najwyższą granicę odszkodowania stanowi suma zaliczenia; 2)
w pkt 3 - nie może ono być wyższe od odszkodowania, jakie by kolej musiała zapłacić w razie całkowitego zaginięcia przesyłki, do której te dokumenty się odnoszą.1.
Nadawca ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą wskutek: 1)
wskazań w dokumencie przewozowym niezgodnych z rzeczywistością lub nieścisłych; 2)
spowodowania szkody kolei wskutek braku, niedostateczności i nieprawidłowości dokumentów, wymaganych przez przepisy, lub wskutek niezastosowania się do przepisów, chyba że zachodzi wina kolei; 3)
nadania przesyłki z widocznymi śladami uszkodzeń; 4)
nadania przesyłki bez opakowania lub w opakowaniu wadliwym (art. 96 ust. 1 pkt 2); 5)
wadliwego załadowania przesyłki; 6)
spowodowania uszkodzenia wagonu urządzeń ładunkowych i innych urządzeń kolejowych w czasie czynności ładunkowych.2.
Do odpowiedzialności określonej w ust. 1 stosuje się następujące zasady: 1)
w przypadkach podanych w ust. 1 pkt 1-5:a)
jeżeli szkoda polega na uszkodzeniu lub zniszczeniu urządzeń kolejowych, nadawca obowiązany jest do odszkodowania według ogólnych przepisów o wynagrodzeniu szkody,b)
jeżeli osobom trzecim wyrządzono szkodę, za którą kolej ponosi odpowiedzialność, kolei przysługuje do nadawcy roszczenie zwrotne w wysokości zapłaconego osobom trzecim należnego odszkodowania i poniesionych kosztów, 2)
w przypadku określonym w ust. 1 pkt 6 za uszkodzenia przewidziane w cenniku ustanowionym w taryfie odszkodowanie oblicza się według tego cennika; za uszkodzenie nie przewidziane w cenniku odszkodowanie należy się w wysokości rzeczywistej szkody.3.
Po wydaniu odbiorcy listu przewozowego (art. 45) odpowiedzialność w przypadkach przewidzianych w ust. 1 i 2 obciąża odbiorcę; odbiorca odpowiada za spowodowane w czasie wyładowania uszkodzenia wagonów, urządzeń ładunkowych i innych urządzeń kolejowych, przy czym odszkodowanie oblicza się według przepisu ust. 2 pkt 2.
Kary umowne.
Kary umowne.
1.
Kolej jest obowiązana zapłacić karę umowną: 1)
nadawcy:a)
za niepodstawienie zamówionego rodzaju wagonu do załadowania według pięciodniowego planu (art. 36),b)
za niedotrzymanie terminów podstawienia wagonów do załadowania (art. 36),c)
za podstawienie wagonu w stanie zanieczyszczonym (art. 37); 2)
odbiorcy:za zwłokę w przygotowaniu przesyłki do odbioru powyżej 4 godzin po upływie terminu przygotowania przesyłki do odbioru i zgłoszenia się odbiorcy (art. 48).
2.
Za niepodstawienie wagonów do przewozu marszrutowego (art. 36) kolej obowiązana jest zapłacić dodatkową karę umowną oprócz kary umownej, przewidzianej w ust. 1 pkt 1 lit. a).1.
Nadawca obowiązany jest zapłacić kolei karę umowną w razie: 1)
przetrzymania wagonu na stacji nadania (art. 33, 37, 39, 43) ponad czas przewidziany w przepisach do 4 godzin oraz dodatkową karę umowną w razie dalszego przetrzymania wagonu w czasie do 24 godzin i w czasie powyżej 24 godzin; 2)
obciążenia kolei obowiązkiem przechowywania przesyłek na stacji nadania (art. 33, 37, 39, 43) w ciągu jednego dnia oraz dodatkowe kary umowne w razie dalszego przechowywania w czasie do trzech dni i w czasie powyżej trzech dni; 3)
odwołania zamówionego wagonu przed podstawieniem lub po podstawieniu wagonu (art. 36); 4)
niewykorzystania wagonu do granic norm ładunkowych (art. 37); 5)
niezaładowanie masy towarowej wyrażonej w tonach ustalonej w planie przewozowym (art. 37); 6)
niezaładowania masy towarowej ustalonej dla przewozu marszrutowego (art. 37), oprócz kary przewidzianej w pkt 5; 7)
nieoczyszczenia terenu, na którym odbywało się załadowanie (art. 37); 8)
zamieszczenia w dokumencie przewozowym wskazań i oświadczeń niezgodnych z rzeczywistością, nieścisłych lub niezachowania ostrożności przewidzianych w przepisach (art. 39, 70); 9)
zwłoki w załatwieniu formalności wymaganych przez przepisy (art. 43); 10)
naruszenia przepisów o zakazie nowego nadania (art. 50); 11)
spowodowania zmiany stacji przeznaczenia przesyłki (art. 51).2.
Odbiorca jest obowiązany do zapłacenia kolei kar umownych: 1)
należnych od nadawcy na podstawie ust. 1 pkt 4 i 8, lecz nie zapłaconych przez nadawcę jeżeli odbiorca opłacił należności wynikające z listu przewozowego; 2)
w razie przetrzymania wagonu ponad czas przewidziany w przepisach lub obciążenia kolei obowiązkiem przechowania poszczególnych sztuk w drodze lub na stacji przeznaczenia według ust. 1 i 2 (art. 33, 39, 43, 48, 51, 52, 75, 80, 126); 3)
w przypadkach przewidzianych w ust. 1 pkt 9, 10 i 11; 4)
w razie nieoczyszczenia wagonu po wyładowaniu przesyłki i terenu, na którym odbyło się wyładowanie przesyłki (art. 48).3.
Podróżny jest obowiązany do zapłacenia kar umownych w przypadkach określonych w art. 92 i 93.1.
Kary umowne przewidziane w art. 106 i 107 nie mogą być obniżane ani podwyższane w drodze umowy i podlegają zapłacie niezależnie od obowiązku uiszczenia różnicy kosztów przewozu, pokrycia wszelkich szkód wyrządzonych kolei oraz niezależnie od odpowiedzialności karnej.2.
Do kar umownych nie stosuje się przepisów prawa cywilnego o odszkodowaniu umownym.1.
Kolej jest zwolniona od kar umownych przewidzianych w art. 106 ust. 1 pkt 1 lit. a) i b) i ust. 2 w przypadkach: 1)
klęsk żywiołowych:a)
pożaru,b)
zamieci śnieżnej,c)
powodzi,oraz awarii, powodujących wstrzymanie pracy powyżej 24 godzin;
2)
przewidzianych w art. 9 i 49 ust. 1 pkt 2; 3)
niepodstawienia wagonów w ilości odpowiadającej liczbie wagonów przetrzymanych przez nadawcę pod wyładunkiem, o ile nadawca nie wykonał ustalonej dziennej normy wyładunku; 4)
uzupełnienia przez kolej w ciągu miesiąca ilości nie podstawionych wagonów w poszczególnych dniach (art. 24 ust. 7).2.
Nadawca zwolniony jest od opłacania kar umownych przewidzianych w art. 107 ust. 1 pkt 5 i 6 w tych przypadkach, kiedy załadowanie towarów nie mogło być dokonane z następujących powodów: 1)
wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 2, 2)
wymienionych w art. 24 ust. 7.3.
Minister Kolei za zgodą Prezesa Rady Ministrów może określić inne przypadki, w których nie pobiera się kar umownych z art. 106 i 107.Wysokość kar umownych ustala Rada Ministrów, a Minister Kolei ogłasza o tym w wydawnictwie, przeznaczonym do ogłaszania taryf.
1.
Minister Finansów ustali w porozumieniu z Ministrem Kolei zasady zarachowania, ewidencji i kontroli sum zapłaconych kolei z tytułu kar umownych.
Zwroty, nadpłaty i niedobory z przewozu przesyłek towarowych, bagażowych i ekspresowych oraz z przewozu osób.
Zwroty, nadpłaty i niedobory z przewozu przesyłek towarowych, bagażowych i ekspresowych oraz z przewozu osób.
1.
Kolej obowiązana jest dokonać zwrotu opłaty za bilet w razie całkowitego lub częściowego niewykorzystania biletu z wyjątkiem przypadku określonego w art. 63 ust. 1 pkt 1.2.
Podróżny, który z braku miejsca w klasie, na którą wydano bilet, jechał w klasie niższej, ma prawo żądać za odcinek drogi, który przejechał w klasie niższej, zwrotu różnicy między ceną biletu klasy, za którą zapłacił, a ceną biletu klasy, którą jechał.3.
Jeżeli podróżny zaniechał podróży wskutek tego, że odbywaniu jej zgodnie z rozkładem jazdy stanęło na przeszkodzie odwołanie pociągu, przerwa w ruchu, brak miejsca w odpowiednim pociągu lub w odpowiedniej klasie, spóźnienie się pociągu, które spowodowało utratę połączenia - ma prawo żądać od kolei, zależnie od przypadku, zwrotu opłaty za bilet bądź różnicy między całą opłatą uiszczoną a należnością za dokonany przejazd.4.
Minister Kolei określa warunki, pod jakimi następuje zwrot opłaty w przypadkach przewidzianych w ust. 1-3.Przepisy art. 112 stosuje się odpowiednio do zwrotów opłat za przewóz przesyłek, jeżeli wycofano je, zanim zostały wysłane ze stacji nadania, lub jeżeli przesyłki wydano na stacji pośredniej.
1.
Jeżeli kolej zastosowała niewłaściwe taryfy lub jeżeli zaszły błędy w obliczeniu kosztów przewozu przesyłek, nadpłata albo niedobór podlegają wyrównaniu.2.
Jeżeli kolej stwierdzi nadpłatę przekraczającą 10 złotych za jeden bilet bądź inny dokument przewozowy, obowiązana jest z urzędu zawiadomić o tym osobę uprawnioną i zwrócić jej nadpłatę.3.
Do pokrycia niedoboru obowiązana jest osoba, która opłaciła należności wynikające z dokumentu przewozowego.
Odsetki, zwrot odszkodowań.
Odsetki, zwrot odszkodowań.
1.
Sumy należne na podstawie przepisów art. 100-102, 104, ust. 1 pkt 1 i art. 114 podlegają oprocentowaniu w stosunku sześciu od sta.2.
W innych przypadkach mają zastosowanie odsetki ustawowe.3.
Kary umowne i sumy poniżej 20 zł nie podlegają oprocentowaniu.4.
Odsetki liczy się od dnia płatności roszczenia.
Reklamacje, arbitraż, powództwa.
Reklamacje, arbitraż, powództwa.
1.
Prawo dochodzenia roszczeń przeciwko kolei w postępowaniu arbitrażowym bądź sądowym z umów określonych w niniejszym dekrecie lub przepisach wydanych w jego wykonaniu przysługuje dopiero po wyczerpaniu drogi reklamacji.2.
Reklamacja powinna być wniesiona przez osobę uprawnioną na piśmie z dołączeniem dokumentów przewozowych oraz innych dokumentów określonych przez Ministra Kolei.1.
Prawo dochodzenia w postępowaniu arbitrażowym bądź sądowym roszczeń w zakresie określonym w art. 117 ust. 1 przysługuje kolei po uprzednim pisemnym wezwaniu do zapłaty, doręczonym za pokwitowaniem.2.
Przepis ust. 1 nie stosuje się do dochodzenia roszczeń kolei z umowy przewozu osób (art. 125).Do załatwienia reklamacji właściwa jest przy roszczeniach:
1)
o zwrot zapłaconej sumy - dyrekcja, w której okręgu pobrano tę sumę; 2)
o wypłatę zaliczenia - dyrekcja, w której okręgu należało wypłacić zaliczenie; 3)
o wyrównanie innych szkód z umowy przewozu - dyrekcja, w której okręgu przyjęto przesyłkę do przewozu bądź wydano ją odbiorcy; 4)
z innych tytułów - dyrekcja, w której okręgu zaszło zdarzenie uzasadniające roszczenie.1.
Do wnoszenia reklamacji są uprawnione osoby, które mają prawo skierowania sprawy na drogę postępowania arbitrażowego lub sądowego.2.
Minister Kolei za zgodą Prezesa Rady Ministrów może określić przypadki, w jakich dopuszczalne jest zgłaszanie reklamacji przez organizacje nadrzędne nad jednostkami gospodarki uspołecznionej.Nie można dochodzić roszczeń, których wartość wynosi mniej niż 5 zł z jednego biletu lub dokumentu przewozowego.
1.
Kolej obowiązana jest rozpatrzyć reklamację i zawiadomić pisemnie reklamującego o sposobie załatwienia w ciągu trzech miesięcy od dnia otrzymania reklamacji.2.
Jeżeli w terminie wskazanym w ust. 1 reklamacja zostanie załatwiona choćby częściowo odmownie albo gdy nie udzielono odpowiedzi, osoba uprawniona może skierować sprawę na drogę postępowania arbitrażowego bądź sądowego.Jeżeli osoba zobowiązana do zapłaty nie uiści kolei należności w ciągu trzech miesięcy od dnia pokwitowania odbioru wezwania do zapłaty lub odmówi zapłaty, kolej może skierować sprawę na drogę postępowania arbitrażowego bądź sądowego.
Minister Kolei określi warunki, jakim powinny odpowiadać reklamacje i wezwania do zapłaty, oraz szczegółowy tryb załatwiania reklamacji.
1.
Nie uiszczone należności kolei, powstałe w związku z przewozem osób, jak opłaty za przejazd, dopłaty, kary umowne i inne opłaty, podlegają ustaleniu przez dyrekcję z wyłączeniem drogi sądowej. 2.
Nakaz płatniczy, wystawiony przez dyrekcję, stanowi tytuł egzekucyjny.3.
Należność objęta tytułem egzekucyjnym, zaopatrzonym przez dyrekcję klauzulą wykonalności, podlega przymusowemu ściągnięciu w trybie egzekucji administracyjnej świadczeń pieniężnych.1.
Jeżeli kolej spostrzeże lub przypuszcza albo jeżeli osoba uprawniona twierdzi, że przesyłka częściowo zaginęła albo została uszkodzona, kolej obowiązana jest niezwłocznie, o ile możności w obecności osoby uprawnionej, stwierdzić protokolarnie stan, a w razie potrzeby i wagę przesyłki, oraz jeżeli to jest możliwe - przyczynę oraz czas powstania szkody. Odpis tego protokołu powinien być wydany na żądanie osobie uprawnionej.2.
Do udziału w sporządzaniu protokołu w myśl ust. 1 wzywa się osobę uprawnioną. Jeżeli wezwanie tej osoby jest niemożliwe lub nie zgłosi się ona w wyznaczonym terminie, protokół należy sporządzić w obecności dwóch świadków, powołanych możliwie nie spośród pracowników kolei, a w razie potrzeby - z udziałem rzeczoznawcy, powołanego przez kolej.3.
Jeżeli czynności powyższe, podjęte na żądanie osoby uprawnionej, nie wykażą częściowego zaginięcia lub uszkodzenia przesyłki lub też potwierdzą tylko braki lub uszkodzenia uznane już przez kolej, to osoba, która żądała sporządzenia protokołu, ponosi koszty jego sporządzania i inne koszty z tym związane, a także kary umowne w razie przetrzymania wagonu lub przechowania przesyłki.1.
Z chwilą odebrania przesyłki gasną roszczenia do kolei z umowy przewozu, z wyjątkiem: 1)
roszczeń z tytułu przekroczenia terminu dostawy, jeżeli zgłoszono je kolei w drodze reklamacji w terminie nieprzekraczalnym dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia o nadejściu przesyłki; 2)
roszczeń o odszkodowanie z powodu częściowego zaginięcia lub uszkodzenia:a)
jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie zostało stwierdzone przed odbiorem przesyłki zgodnie z art. 126,b)
jeżeli z winy kolei zaniedbano stwierdzenia szkody, którego należało dokonać,c)
jeżeli przesyłkę wagonową ponownie nadano do przewozu w warunkach określonych w art. 95 ust. 2, a częściowe zaginęcie lub uszkodzenie stwierdzono przy wydaniu jej ostatniemu odbiorcy; 3)
roszczeń o naprawienie szkód, nie dających się z zewnątrz zauważyć, które stwierdzono po odebraniu przesyłki, jeżeli:a)
z żądaniem stwierdzenia szkody zgodnie z art. 126 wystąpiono niezwłocznie po jej wykryciu, najpóźniej jednak w ciągu siedmiu dni po odebraniu przesyłki i b)
osoba uprawniona udowodni, iż szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem; 4)
roszczeń o zwrot zapłaconych sum lub z tytułu zaliczeń.2.
Nie można dochodzić roszczeń o zwrot opłat z tytułu niewykorzystania biletu, wycofania przesyłki oraz o zwrot nadwyżki powstałej przy likwidacji przesyłek po upływie sześciu miesięcy od daty upływu ważności biletu lub od dnia wystawienia dokumentu przewozowego albo od daty likwidacji przesyłki.1.
Roszczenia z umów określonych w niniejszym dekrecie lub w przepisach wydanych w jego wykonaniu przedawniają się z upływem roku od dnia wymagalności.2.
Bieg przedawnienia rozpoczyna się w szczególności: 1)
dla roszczeń o odszkodowanie w przypadku częściowego zaginięcia, uszkodzenia lub przekroczenia terminu dostawy - od dnia zawiadomienia o nadejściu przesyłki; 2)
dla roszczeń o odszkodowanie w przypadku całkowitego zaginięcia - od trzydziestego dnia po upływie terminu dostawy; 3)
dla roszczeń o zapłatę przewoźnego, opłat dodatkowych i innych kosztów lub kar umownych - od dnia przyjęcia przesyłki do przewozu, a w razie likwidacji - od dnia zakończenia likwidacji; 4)
dla roszczeń o zwrot przewoźnego, opłat dodatkowych i innych kosztów lub kar umownych - od dnia zapłaty; 5)
dla roszczeń o zapłatę lub zwrot sum stanowiących przedmiot rachunku przedpłaty - od dnia rozliczenia się z nadawcą z rachunku przedpłaty; 6)
dla roszczeń z tytułu zaliczeń - od trzydziestego dnia po upływie terminu dostawy; 7)
dla roszczeń o zapłatę lub zwrot, wynikających z innych tytułów - od dnia, w którym zaszło zdarzenie uzasadniające roszczenie.3.
Dnia wskazanego jako początek terminu przedawnienia nie wlicza się do tego terminu.4.
Bieg przedawnienia jak również bieg terminu przewidzianego do złożenia wniosku w postępowaniu arbitrażowym ulega zawieszeniu na okres postępowania reklamacyjnego.Obowiązek udowodnienia początku i końca okresu zawieszenia przedawnienia ciąży na stronie, która się na to powołuje.
Dla ustalenia początku lub końca zawieszenia biegu przedawnienia miarodajna jest data doręczenia pisma, a w przypadku gdy pismo było wysłane pocztą - data nadania na pocztę.
Przepisy końcowe.
Przepisy końcowe.
Minister Kolei może wydawać:
1)
przepisy wyjaśniające znaczenie określeń użytych w dekrecie i przepisach wydanych na jego podstawie, 2)
wytyczne w zakresie stosowania przepisów o przewozie przesyłek i osób kolejami, 3)
przepisy porządkowe obowiązujące na kolei przy korzystaniu z jej usług według przepisów niniejszego dekretu.Do umów przewozu koleją stosuje się przepisy ogólne prawa cywilnego, jeżeli niniejszy dekret nie stanowi inaczej.
Do czasu wydania przepisów przewidzianych w niniejszym dekrecie stosuje się przepisy dotychczasowe, o ile nie są sprzeczne z niniejszym dekretem.
Wykonanie dekretu porucza się Ministrowi Kolei w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów, Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego i z zainteresowanymi ministrami.