Prawo bankowe.
Dz.U.1982.7.56
Akt utracił mocUSTAWA
z dnia 26 lutego 1982 r.
Prawo bankowe.
Przepisy ogólne.
Przepisy ogólne.
Banki są samodzielnymi jednostkami organizacyjnymi, posiadającymi osobowość prawną, i działają na podstawie ustawy oraz statutów.
Statut określa szczegółowy zakres działania banku, jego władze, organizację, tryb składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych, wielkość funduszów własnych, zasady tworzenia i wykorzystywania funduszów specjalnych, zasady gospodarki finansowej oraz zasady rozliczeń z budżetem.
Podstawowym zadaniem banków jest gromadzenie środków pieniężnych, prowadzenie działalności kredytowej i organizowanie rozliczeń.
Zadania określone ustawą banki wykonują mając na celu umacnianie pieniądza polskiego i jego relacji do walut innych krajów.
Banki organizują i przeprowadzają obroty płatnicze z zagranicą oraz wykonują kontrolę w tej dziedzinie w zakresie określonym ustawą i statutami tych banków.
Banki współdziałają z właściwymi organami władzy i administracji państwowej w ustalaniu i realizowaniu polityki gospodarczej państwa, a w szczególności w kształtowaniu polityki pieniężno-kredytowej.
Banki współdziałają z Ministrem Finansów w opracowywaniu projektu planu obrotów płatniczych z zagranicą.
Prezes Narodowego Banku Polskiego, w imieniu Rady Banków, przedstawia Radzie Ministrów i Sejmowi opinie do projektu planu, o którym mowa w art. 10.
Czynności bankowe.
Czynności bankowe.
Znaki pieniężne emitowane przez Narodowy Bank Polski są prawnym środkiem płatniczym na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Prawo emitowania bankowych papierów wartościowych przysługuje Narodowemu Bankowi Polskiemu oraz, za zgodą Rady Banków, innym bankom.
Prezes Narodowego Banku Polskiego, po zasięgnięciu opinii Rady Banków, określa rodzaje rachunków bankowych, na których wkłady podlegają oprocentowaniu, i granice wysokości tego oprocentowania, zgodnie z założeniami polityki pieniężno-kredytowej.
Banki organizują i przeprowadzają rozliczenia pieniężne jednostek gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz osób fizycznych.
Jednostki gospodarki uspołecznionej obowiązane są do:
Jednostka gospodarki uspołecznionej dysponuje swobodnie swoimi środkami pieniężnymi na rachunku. W umowie z bankiem mogą być zawarte postanowienia ograniczające swobodę dysponowania środkami pieniężnymi na rachunku.
Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady rozliczeń pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej.
Banki mają prawo udzielania i przyjmowania poręczeń oraz gwarancji. W obrocie z zagranicą poręczenia i gwarancje mogą być udzielane i przyjmowane w zakresie określonym statutami banków.
Banki mają prawo posiadania wartości dewizowych i dokonywania obrotu tymi wartościami w zakresie określonym statutami banków.
Jednostki gospodarki uspołecznionej i organy administracji państwowej obowiązane są udostępniać bankom informacje, stosownie do przepisów ustawowych.
Wkłady oszczędnościowe.
Wkłady oszczędnościowe.
Banki gromadzą oszczędności pieniężne osób fizycznych, w szczególności na rachunkach oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych, terminowych, depozytowych oraz na rachunkach prowadzonych w walutach obcych (wkłady oszczędnościowe).
Umarzanie utraconych dowodów na okaziciela lub imiennych dowodów na złożone wkłady oszczędnościowe w toku prowadzonej egzekucji sądowej lub administracyjnej z rachunku oszczędnościowego regulują przepisy Kodeksu postępowania cywilnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Wkłady oszczędnościowe osób fizycznych, złożone w banku, wolne są od zajęcia sądowego i administracyjnego do wysokości wkładu jednej osoby, niezależnie od ilości dowodów na złożone wkłady, określonej przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego, jednakże nie niższej od dwukrotnej i nie wyższej od trzykrotnej średniej miesięcznej płacy pracowników jednostek gospodarki uspołecznionej w roku kalendarzowym poprzedzającym zajęcie.
Umowa rachunku oszczędnościowego ulega rozwiązaniu z mocy prawa, jeżeli w ciągu 5 lat nie dokonano na rachunku żadnych obrotów oprócz corocznego dopisywania odsetek, a wysokość wkładu nie przekracza minimum ustalonego w umowie.
Osoba małoletnia może posiadać rachunek oszczędnościowy, a po ukończeniu lat trzynastu także podejmować z tego rachunku wypłaty, o ile nie sprzeciwi się temu jej przedstawiciel ustawowy.
Banki mogą przyjmować depozyty na umówiony z wkładcą okres czasu. Podjęcie depozytu może nastąpić po upływie umówionego okresu. Warunki prowadzenia depozytów określa umowa między wkładcą a bankiem. Do depozytów wnoszonych przez osoby fizyczne stosuje się odpowiednio przepisy art. 32-37.
Rada Banków.
Rada Banków.
Do zadań Rady Banków należy w szczególności:
Narodowy Bank Polski.
Narodowy Bank Polski.
Narodowy Bank Polski jest bankiem emisyjnym państwa oraz centralną instytucją kredytową, rozliczeniową i dewizową, który organizuje i koordynuje działalność pieniężno-kredytową oraz kontroluje jej realizację.
Narodowy Bank Polski udziela kredytów jednostkom gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz osobom fizycznym, jak również prowadzi dla tych jednostek i osób rachunki bankowe.
Narodowy Bank Polski udziela zezwoleń dewizowych oraz wykonuje nadzór dewizowy nad działalnością podmiotów uprawnionych do posiadania i obrotu wartościami dewizowymi w zakresie określonym ustawą dewizową.
Narodowy Bank Polski opracowuje sprawozdawczy bilans płatniczy oraz bilanse należności i zobowiązań zagranicznych państwa.
Narodowy Bank Polski ma prawo udzielania i zaciągania kredytów zagranicznych oraz udzielania i przyjmowania poręczeń i gwarancji w obrotach z zagranicą.
Prezes Narodowego Banku Polskiego:
Prezes Narodowego Banku Polskiego wydaje Dziennik Urzędowy Narodowego Banku Polskiego, w którym w szczególności publikuje:
Organizacja i działalność innych banków.
Organizacja i działalność innych banków.
W dniu wejścia w życie ustawy, poza Narodowym Bankiem Polskim, prowadzą działalność:
Banki, o których mowa w art. 55 pkt 2 i 3, mają prawo udzielania i zaciągania kredytów zagranicznych, udzielania i przyjmowania poręczeń i gwarancji w obrotach zagranicznych oraz dokonywania czynności w zakresie obrotu wartościami dewizowymi.
Tworzenie, organizacja i działalność banków.
Tworzenie, organizacja i działalność banków.
Banki mogą być tworzone jako:
Tworzenie za granicą banków o kapitale polskim lub z udziałem kapitału polskiego wymaga zgody Rady Banków i Ministra Finansów.
Otwarcie na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oddziału lub przedstawicielstwa zagranicznego banku może nastąpić tylko na podstawie zezwolenia Ministra Finansów, wydanego w porozumieniu z Prezesem Narodowego Banku Polskiego.
A.
Banki państwowe
Banki państwowe
Bank państwowy ma prawo używania pieczęci z wizerunkiem orła, ustalonym dla godła Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Prezes banku państwowego kieruje działalnością banku na podstawie uchwał zarządu i odpowiada za tę działalność.
B.
Banki państwowo-spółdzielcze
Banki państwowo-spółdzielcze
Ogólnokrajowymi organami banku państwowo-spółdzielczego są: zjazd delegatów, rada banku i zarząd banku. Statut banku państwowo-spółdzielczego może przewidywać powołanie terenowych organów, a mianowicie: terenowych zjazdów delegatów i terenowych rad banku.
Działalnością banku państwowo-spółdzielczego kieruje zarząd. Na czele zarządu stoi prezes, który odpowiada wraz z zarządem za działalność banku i reprezentuje go na zewnątrz.
Statut banku państwowo-spółdzielczego jest uchwalany zgodnie z przepisami ustawy o spółdzielniach i ich związkach, po uzgodnieniu z Radą Banków.
C.
Banki spółdzielcze
Banki spółdzielcze
Banki spółdzielcze zakładane są dla obsługi ludności i jednostek objętych zakresem działania tych banków, zamieszkałej (mających siedzibę) na terenie jednej lub kilku gmin bądź miasta.
Bank spółdzielczy może korzystać z kredytów w banku państwowo-spółdzielczym lub państwowym w ramach planu kredytowego.
Statut banku spółdzielczego jest uchwalany zgodnie z przepisami ustawy o spółdzielniach i ich związkach.
D.
Banki w formie spółek akcyjnych
Banki w formie spółek akcyjnych
W zakresie nie uregulowanym w niniejszej ustawie bank w formie spółki akcyjnej działa zgodnie z przepisami Kodeksu handlowego o spółkach akcyjnych.
Bank w formie spółki akcyjnej może tworzyć i likwidować w kraju i za granicą oddziały i inne placówki oraz być udziałowcem (akcjonariuszem) zagranicznych banków i przedsiębiorstw.
Bilans roczny oraz sprawozdanie roczne z działalności banku w formie spółki akcyjnej zarząd banku - po akceptacji przez radę banku - przedstawia walnemu zgromadzeniu akcjonariuszy.
W razie stwierdzenia, że działalność banku w formie spółki akcyjnej narusza prawo lub statut, Prezes Rady Ministrów może zawiesić w czynnościach władze banku, przy równoczesnym zwołaniu z urzędu walnego zgromadzenia akcjonariuszy, oraz ustanowić zarząd tymczasowy na czas do przeprowadzenia nowych wyborów władz przez walne zgromadzenie.
Statut banku w formie spółki akcyjnej uchwala walne zgromadzenie akcjonariuszy, po zasięgnięciu opinii Rady Banków.
Rady pracownicze.
Rady pracownicze.
Szczególne obowiązki i uprawnienia banków.
Szczególne obowiązki i uprawnienia banków.
Przepis art. 308 Kodeksu cywilnego stosuje się do wszystkich banków działających na podstawie niniejszej ustawy.
Bank może potrącić ze swego długu wierzytelność, której termin płatności jeszcze nie nadszedł, jeżeli jednostka będąca dłużnikiem została postawiona w stan likwidacji oraz we wszystkich tych wypadkach, gdy służy mu prawo ściągnięcia swoich wierzytelności przed nadejściem terminu płatności.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Przepisy przejściowe i końcowe.
Rada Ministrów określi termin i zasady wydzielenia z Narodowego Banku Polskiego powszechnych kas oszczędności i utworzy z nich w tym terminie Powszechną Kasę Oszczędności jako samodzielny bank państwowy.
Pozostają w mocy zezwolenia dewizowe udzielone bankom na podstawie art. 10 i 11 ustawy dewizowej z dnia 28 marca 1952 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 133).
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w niniejszej ustawie, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy, obowiązują dotychczasowe przepisy wykonawcze, o ile nie są sprzeczne z przepisami tej ustawy.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Akty prawne liczba obiektów na liście: (157)
Akty zmieniające liczba obiektów na liście: (2)
Akty zmieniane liczba obiektów na liście: (2)
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (137)
- Zm.: zarządzenie w sprawie rodzajów wkładów oszczędnościowych, wydawanych na nie dowodów oraz zasad otwierania i prowadzenia rachunków tych wkładów.
- Zm.: zarządzenie w sprawie wprowadzenia oraz trybu realizacji depozytowych bonów rewaloryzacyjnych.
- Zm.: zarządzenie w sprawie jednolitych zasad rachunkowości bankowej.