Rozdział 2 - Czynności bankowe. - Prawo bankowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1982.7.56

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1988 r.

Rozdział  2

Czynności bankowe.

Art.  13.

1. Dla realizacji swoich zadań banki wykonują czynności bankowe oraz inne czynności, określone w ustawie i w innych przepisach.

2. Czynnościami bankowymi w rozumieniu ustawy są w szczególności:

1) emitowanie znaków pieniężnych oraz bankowych papierów wartościowych,

2) prowadzenie rachunków bankowych,

3) przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych,

4) udzielanie i zaciąganie kredytów i pożyczek,

5) przyjmowanie i dokonywanie lokat w bankach krajowych i zagranicznych,

6) udzielanie poręczeń i gwarancji bankowych,

7) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz wynajmowanie skrytek sejfowych,

8) obsługa finansowo-rozliczeniowa obrotów z zagranicą, w tym dokonywanie rozrachunków we wszystkich formach przyjętych w międzynarodowych stosunkach bankowych,

9) udzielanie zezwoleń dewizowych, w zakresie ustalonym w ustawie dewizowej.

Art.  14.

1. Do wykonywania czynności, o których mowa w art. 13, uprawnione są banki działające na podstawie ustawy w zakresie ustalonym w ich statutach. Banki mogą ponadto, w granicach swoich uprawnień statutowych, wykonywać inne czynności bankowe niż określone w art. 13 ust. 2.

2. Banki mogą na zlecenie innych banków wykonywać określone czynności bankowe, należące do zakresu działania banków zlecających.

Art.  15.

1. Prawo emitowania znaków pieniężnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przysługuje wyłącznie Narodowemu Bankowi Polskiemu.

2. Znakami pieniężnymi są banknoty (bilety Narodowego Banku Polskiego) i monety opiewające na złote i grosze.

Art.  16.

Znaki pieniężne emitowane przez Narodowy Bank Polski są prawnym środkiem płatniczym na obszarze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art.  17.

Prawo emitowania bankowych papierów wartościowych przysługuje Narodowemu Bankowi Polskiemu oraz, za zgodą Rady Banków, innym bankom.

Art.  18.

1. Ogólne zasady otwierania i prowadzenia rachunków bankowych, w tym w walutach obcych, określa Prezes Narodowego Banku Polskiego, po zasięgnięciu opinii Rady Banków.

2. Banki otwierają i prowadzą rachunki bankowe dla jednostek gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz osób fizycznych, przestrzegając tajemnicy stanów i obrotów na rachunkach bankowych.

3. Jednostka gospodarki uspołecznionej może posiadać rachunek podstawowy tylko w jednym banku.

4. Jednostka gospodarki uspołecznionej może otworzyć rachunek pomocniczy w innym banku aniżeli ten, w którym posiada rachunek podstawowy. O otwarciu takiego rachunku jednostka gospodarki uspołecznionej informuje bank, w którym posiada rachunek podstawowy.

5. Jednostka gospodarki uspołecznionej lub nie uspołecznionej, za zgodą banku, w którym posiada rachunek podstawowy, może otworzyć w innym banku krajowym rachunek dla dokonywania rozliczeń zagranicznych. Otwarcie rachunku w banku zagranicznym wymaga ponadto zgody Narodowego Banku Polskiego, udzielanej po zasięgnięciu opinii właściwego banku dewizowego.

Art.  19.

Prezes Narodowego Banku Polskiego, po zasięgnięciu opinii Rady Banków, określa rodzaje rachunków bankowych, na których wkłady podlegają oprocentowaniu, i granice wysokości tego oprocentowania, zgodnie z założeniami polityki pieniężno-kredytowej.

Art.  20.

Banki organizują i przeprowadzają rozliczenia pieniężne jednostek gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz osób fizycznych.

Art.  21.

Jednostki gospodarki uspołecznionej obowiązane są do:

1) gromadzenia swoich środków pieniężnych na rachunku bankowym,

2) przeprowadzania rozliczeń pieniężnych za pośrednictwem tego rachunku, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Art.  22.

Jednostka gospodarki uspołecznionej dysponuje swobodnie swoimi środkami pieniężnymi na rachunku. W umowie z bankiem mogą być zawarte postanowienia ograniczające swobodę dysponowania środkami pieniężnymi na rachunku.

Art.  23.

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady rozliczeń pieniężnych jednostek gospodarki uspołecznionej.

Art.  24.

1. Tytuły egzekucyjne (sądowe, arbitrażowe, administracyjne) bank realizuje z rachunku jednostki gospodarki uspołecznionej w kolejności ich wpływu, bez względu na dyspozycje tej jednostki i przed wszystkimi innymi płatnościami.

2. Przepis ust. 1 nie narusza praw wierzycieli do dochodzenia ich roszczeń objętych tytułami egzekucyjnymi.

Art.  25.

1. Ogólne zasady udzielania przez banki kredytów określa, w drodze rozporządzenia, Rada Ministrów, a granice odsetek pobieranych od tych kredytów - Prezes Narodowego Banku Polskiego, w ramach określonych w założeniach polityki pieniężno-kredytowej.

2. Udzielenie kredytu lub pożyczki następuje na podstawie umowy.

3. W celu zapewnienia zwrotu udzielonych kredytów i pożyczek banki mogą żądać od kredytobiorców i pożyczkobiorców zabezpieczenia przewidzianego prawem cywilnym i prawem wekslowym oraz zwyczajami przyjętymi we współpracy z bankami zagranicznymi.

Art.  26.

1. Bank może udzielić kredytu jednostce gospodarki uspołecznionej, która gromadzi w nim swoje środki pieniężne.

2. Przy zawieraniu umów kredytowych bank kieruje się oceną zdolności kredytobiorcy do spłaty zaciągniętego kredytu.

3. Bank może udzielić kredytu przedsiębiorstwom państwowym, które ponoszą straty lub nie dają należytej rękojmi spłaty zaciągniętego kredytu, tylko w ramach postępowania sanacyjnego.

4. Banki, kontrolując wykorzystanie udzielonego kredytu, mają prawo żądać od kredytobiorców przedstawienia informacji i dokumentów niezbędnych dla oceny ich sytuacji gospodarczej i finansowej.

5. Umowa kredytu bankowego określa zakres uprawnień banku, związanych z wykorzystaniem udzielonego kredytu i zabezpieczeniem jego zwrotu.

6. Zaciągnięcie kredytu za granicą wymaga zgody banku, w którym jednostka gospodarki uspołecznionej ma rachunek podstawowy, oraz banku prowadzącego rozliczenia zagraniczne tej jednostki, niezależnie od wymogów prawa dewizowego.

Art.  27.

Banki mają prawo udzielania i przyjmowania poręczeń oraz gwarancji. W obrocie z zagranicą poręczenia i gwarancje mogą być udzielane i przyjmowane w zakresie określonym statutami banków.

Art.  28.

Banki mają prawo posiadania wartości dewizowych i dokonywania obrotu tymi wartościami w zakresie określonym statutami banków.

Art.  29.

1. Banki wykonują operacje walutowe i dewizowe zgodnie z zasadami określonymi w niniejszej ustawie, prawie dewizowym oraz międzynarodowych porozumieniach, których uczestnikiem jest Polska Rzeczpospolita Ludowa.

2. Banki organizują współpracę z bankami zagranicznymi w zakresie określonym ich statutami.

Art.  30.

1. Interesy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Międzynarodowym Banku Współpracy Gospodarczej i Międzynarodowym Banku Inwestycyjnym, jak również w innych międzynarodowych instytucjach bankowych, reprezentuje Prezes Narodowego Banku Polskiego.

2. Prezes Narodowego Banku Polskiego, po zasięgnięciu opinii Rady Banków, może upoważnić inny bank do dokonywania rozliczeń międzynarodowych i innych czynności bankowych związanych z udziałem Polski w międzynarodowych instytucjach bankowych.

Art.  31.

Jednostki gospodarki uspołecznionej i organy administracji państwowej obowiązane są udostępniać bankom informacje, stosownie do przepisów ustawowych.