Część szczególna - Przestępstwa przeciwko podstawowym interesom politycznym i gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. - Kodeks karny.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1969.13.94

Akt utracił moc
Wersja od: 23 grudnia 1997 r.

CZĘŚĆ  SZCZEGÓLNA

Rozdział  XIX.

Przestępstwa przeciwko podstawowym interesom politycznym i gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art.  122.

Obywatel polski, który uczestniczy w działalności obcego państwa lub zagranicznej organizacji mającej na celu pozbawienie niepodległości, oderwanie części terytorium, obalenie przemocą ustroju lub osłabienie mocy obronnej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej albo działając na rzecz obcego wywiadu godzi w podstawy bezpieczeństwa lub obronności Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

popełnia zdradę Ojczyzny i podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10 albo karze śmierci.

Art.  123.

Kto, mając na celu pozbawienie niepodległości, oderwanie części terytorium, obalenie przemocą ustroju lub osłabienie mocy obronnej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, podejmuje w porozumieniu z innymi osobami działalność zmierzającą do urzeczywistnienia tego celu,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci.

Art.  124.
§  1.
Kto bierze udział w obcym wywiadzie lub działając na rzecz tego wywiadu udziela mu wiadomości,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 lub karze śmierci, a jeżeli sprawca działalność tę organizował lub nią kierował - kara pozbawienia wolności nie może być niższa od lat 8.

§  2.
Kto zbiera lub przechowuje wiadomości w celu ich udzielenia obcemu wywiadowi albo podejmuje się działalności na rzecz obcego wywiadu,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.

§  3.
Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 2, kto dobrowolnie poniechał dalszej działalności i zawiadomił organ powołany do ścigania przestępstw o wszystkich istotnych okolicznościach popełnionego czynu.
Art.  125.

Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w art. 122, 123 lub 124 § 1 dobrowolnie poniechał dalszej działalności i ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw wszystkie istotne okoliczności popełnionego czynu, sąd zamiast kary przewidzianej w tych przepisach wymierza karę pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  126.
§  1.
Kto w celu wrogim Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dopuszcza się gwałtownego zamachu na życie funkcjonariusza publicznego lub działacza politycznego,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10 albo karze śmierci.

§  2.
Kto w tym samym celu dopuszcza się gwałtownego zamachu na zdrowie osoby wymienionej w § 1 lub pozbawia ją wolności,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Art.  127.

Kto w celu osłabienia władzy ludowej, wywołania zaburzeń lub nastrojów powszechnego niezadowolenia albo poważnych zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki narodowej:

1)
niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnymi do użytku zakłady lub urządzenia albo inne mienie o poważnym znaczeniu dla Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej;
2)
uniemożliwia lub utrudnia prawidłowe funkcjonowanie zakładów, urządzeń albo instytucji o poważnym znaczeniu dla Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci.

Art.  128.
§  1.
Kto czyni przygotowania do zbrodni określonej w art. 122, 123, 124 § 1 lub 2, w art. 126 § 1 lub w art. 127,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2.
Nie podlega karze, kto dobrowolnie odstąpił od przygotowania i zawiadomił organ powołany do ścigania przestępstw o wszystkich istotnych okolicznościach popełnionego czynu.
§  3.
W razie usiłowania zbrodni określonej w art. 122, 123, 124 § 1 lub 2, w art. 126 § 1 lub w art. 127, przepisy art. 13 stosuje się tylko wtedy, gdy sprawca ponadto zawiadomił organ powołany do ścigania przestępstw o wszystkich istotnych okolicznościach popełnionego czynu.
Art.  129. 71

Przepisy art. 123-128 stosuje się odpowiednio, gdy czyn popełniono na szkodę państwa sprzymierzonego, a państwo to zapewnia wzajemność.

Art.  130.
§  1.
Kto, będąc upoważniony do występowania w imieniu polskiej instytucji państwowej lub społecznej w stosunkach z rządem obcego państwa, zagraniczną organizacją lub przedsiębiorstwem, wyrządza szkodę interesom politycznym lub gospodarczym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.

§  2.
Kto, pełniąc funkcję związaną ze szczególną odpowiedzialnością i przebywając za granicą, naraża na szkodę interesy, o których mowa w § 1,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Art.  131.
§  1.
Kto wprowadza w błąd polski organ państwowy przez udzielenie mu fałszywych wiadomości albo przez dostarczenie podrobionych lub przerobionych dokumentów lub też innych przedmiotów mających znaczenie dla bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto, oddając usługi polskiemu organowi państwowemu, wprowadza go w błąd przez zatajenie przed nim takiej okoliczności z działalności swej w stosunku do rządu państwa obcego, która ma znaczenie dla bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Art.  132.

Obywatel polski, który wchodzi w porozumienie z osobą działającą na rzecz obcej organizacji w celu działania na szkodę interesów politycznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  133.
§  1. 72
Kto publicznie nawołuje do czynów skierowanych przeciwko jedności sojuszniczej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z państwem sprzymierzonym albo takie czyny publicznie pochwala,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2. 73
Przepis § 1 stosuje się, jeżeli państwo sprzymierzone zapewnia wzajemność.
Art.  134. 74

(skreślony).

Art.  135. 75

(skreślony).

Rozdział  XX.

Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu oraz bezpieczeństwu w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym.

Art.  136.
§  1.
Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, mające postać:
1)
katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,
2)
zawalenia się budowli, zalewu albo obsunięcia się ziemi, skał lub śniegu,
3)
eksplozji materiałów wybuchowych lub łatwopalnych albo innego gwałtownego wyzwolenia energii, rozpowszechniania się substancji trujących, duszących lub parzących albo promieniowania radioaktywnego,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 8.

Art.  137.
§  1.
Kto sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia wymienionego w art. 136 § 1,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  138.
§  1.
Kto sprowadza pożar, który zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 8.

Art.  139.
§  1.
Kto sprowadza, w szczególności przez rażące naruszenie przepisów przeciwpożarowych, bezpośrednie niebezpieczeństwo pożaru określonego w art. 138 § 1,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  140.
§  1.
Kto sprowadza niebezpieczeństwo powszechne dla życia lub zdrowia ludzkiego albo dla mienia w znacznych rozmiarach:
1)
powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej;
2)
powodując zanieczyszczenie wody, powietrza lub ziemi;
3)
wyrabiając lub wprowadzając do obrotu szkodliwe dla zdrowia środki spożywcze lub inne artykuły powszechnego użytku lub też nie odpowiadające obowiązującym warunkom jakości środki farmaceutyczne;
4)
powodując uszkodzenie lub unieruchomienie urządzeń użyteczności publicznej, jako to urządzeń dostarczających wody, światła, ciepła, gazu lub energii albo urządzeń ochronnych w kopalniach lub w zakładach przemysłowych;
5)
działając w inny sposób w okolicznościach szczególnie niebezpiecznych,

podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 10.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  141.

W wypadkach określonych w art. 136-140 sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli sprawca własnym działaniem w całości albo w części odwrócił grożące niebezpieczeństwo.

Art.  142.

Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 136 § 1, w art. 137 § 1, w art. 138 § 1, w art. 139 § 1 lub w art. 140 § 1,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  143. 76

Kto bez wymaganego zezwolenia wyrabia, gromadzi lub przechowuje materiały lub przyrządy wybuchowe albo inne przedmioty mogące sprowadzić niebezpieczeństwo powszechne dla życia lub zdrowia ludzkiego albo dla mienia w znacznych rozmiarach,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  144.

Kto przeszkadza działaniu mającemu na celu zapobieżenie niebezpieczeństwu powszechnemu dla życia lub zdrowia ludzkiego lub dla mienia w znacznych rozmiarach albo wbrew szczególnemu obowiązkowi nie przedsiębierze takiego działania,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  145.
§  1.
Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia innej osoby albo poważną szkodę w mieniu,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli następstwem naruszenia zasad bezpieczeństwa ruchu jest śmierć, ciężkie uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia innej osoby, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  3. 77
Jeżeli sprawca w stanie nietrzeźwości prowadząc pojazd mechaniczny lub inny pojazd dopuszcza się przestępstwa określonego w § 1 lub 2,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  4. 78
Sprawca czynu określonego w § 1 lub 2, który zbiegł z miejsca zdarzenia,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  146. 79

Kto wbrew szczególnemu obowiązkowi dopuszcza do ruchu pojazd mechaniczny lub inny pojazd w stanie bezpośrednio zagrażającym bezpieczeństwu w ruchu albo dopuszcza do prowadzenia pojazdu mechanicznego lub innego pojazdu przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości lub nie mającą wymaganych uprawnień,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  147.
§  1.
Kto w stanie nietrzeźwości pełni czynności związane bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa ruchu pojazdów,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto w stanie nietrzeźwości podejmuje inne niż wymienione w § 1 czynności zawodowe, których pełnienie w takim stanie może narazić na bezpośrednie niebezpieczeństwo życie lub zdrowie ludzkie albo mienie w znacznych rozmiarach.

Rozdział  XXI.

Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu.

Art.  148.
§  1.
Kto zabija człowieka,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8 albo karze śmierci.

§  2.
Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  149.

Matka, która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego przebiegu,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  150.

Kto zabija człowieka na jego żądanie i pod wpływem współczucia dla niego,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  151.

Kto namową lub przez udzielenie pomocy doprowadza człowieka do targnięcia się na własne życie,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  152.

Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  152a. 81

§  1.
Kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny sposób bez jej zgody przerywa ciążę albo przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

§  2.
Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1, gdy płód osiągnął zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej,

podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 10.

Art.  152b. 82

§  1.
Kto za zgodą kobiety, lecz z naruszeniem przepisów ustawy, przerywa jej ciążę,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy.
§  3.
Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub § 2, gdy płód osiągnął zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 8.

Art.  153. 83

(skreślony).

Art.  154. 84

(skreślony).

Art.  155.
§  1.
Kto:
1)
pozbawia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia albo
2)
powoduje inne ciężkie kalectwo, ciężką chorobę nieuleczalną lub długotrwałą, chorobę zazwyczaj zagrażającą życiu, trwałą chorobę psychiczną, trwałą całkowitą lub znaczną niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2.
Jeżeli sprawca nieumyślnie powoduje ciężkie uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  156.
§  1.
Kto powoduje inne niż określone w art. 155 uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia człowieka,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli czyn określony w § 1 nie spowodował naruszenia czynności narządu ciała na czas powyżej siedmiu dni, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  3.
Jeżeli sprawca nieumyślnie powoduje uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  4.
Ściganie czynu określonego w § 2 oraz czynu określonego w § 3, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała nie trwało dłużej niż siedem dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art.  156a. 85

§  1.
Kto powoduje uszkodzenie ciała dziecka poczętego lub rozstrój zdrowia zagrażający jego życiu,

podlega karze ograniczenia wolności do lat 2.

§  2.
Nie popełnia przestępstwa lekarz, jeżeli uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia dziecka poczętego są następstwem działań leczniczych, koniecznych dla uchylenia niebezpieczeństwa grożącego zdrowiu i życiu kobiety ciężarnej lub dziecka poczętego.
§  3.
Nie podlega karze matka dziecka poczętego, która dopuszcza się czynu określonego w § 1.
Art.  157. 86

§  1.
Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 152b § 1, § 2 lub w art. 156 § 1 jest śmierć człowieka,

sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.

§  2.
Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 152a, art. 152b § 3 lub art. 155 § 1 jest śmierć człowieka

sprawca podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 2.

Art.  158.
§  1.
Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w których naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest ciężkie uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  3.
Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest śmierć człowieka, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku.

Art.  159.

Kto, biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka, używa broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego narzędzia,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  160.
§  1.
Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli sprawca ma obowiązek troszczenia się o osobę narażoną na niebezpieczeństwo,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  3.
Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  161. 87

(uchylony).

Art.  162.
§  1.
Kto, będąc dotknięty chorobą weneryczną, naraża inną osobę na zarażenie tą chorobą,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli sprawca jest osobą pozostającą z pokrzywdzonym we wspólnym pożyciu, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  163.
§  1.
Kto osobę, względem której ma obowiązek troszczenia się, pozostawia w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  164.
§  1.
Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego bardziej powołanej.

Rozdział  XXII.

Przestępstwa przeciwko wolności.

Art.  165.
§  1.
Kto pozbawia człowieka wolności,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli pozbawienie wolności trwało dłużej niż czternaście dni lub łączyło się ze szczególnym udręczeniem albo w innych szczególnie ciężkich wypadkach, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  166.

Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę najbliższych, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  167.
§  1.
Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia innej osoby do określonego zachowania się,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  168.
§  1.
Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do poddania się czynowi nierządnemu lub do wykonania takiego czynu,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2.
Jeżeli sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem albo dopuszcza się zgwałcenia działając wspólnie z innymi osobami,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

§  3.
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  169.

Kto dopuszcza się czynu nierządnego z osobą pozbawioną całkowicie lub w znacznym stopniu zdolności rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swym postępowaniem,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  170.
§  1.
Kto przez nadużycie stosunku zależności lub wyzyskanie krytycznego położenia doprowadza inną osobę do poddania się czynowi nierządnemu lub do wykonania takiego czynu,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  171.
§  1.
Kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonej działki gruntu związanej z ich używaniem lub służącej za miejsce pobytu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art.  172.
§  1.
Kto bez uprawnienia otwiera zamknięte pismo dla niego nie przeznaczone albo ukrywa lub niszczy cudzą korespondencję, zanim adresat się z nią zapoznał, albo przyłącza się do przewodu służącego do podawania wiadomości, albo podstępnie uzyskuje nie przeznaczoną dla niego wiadomość nadaną przy użyciu środków telekomunikacji

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto tak uzyskaną wiadomość przekazuje.
§  3.
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że czyn dotyczy korespondencji lub wiadomości przeznaczonej dla instytucji państwowej lub społecznej.

Rozdział  XXIII.

Przestępstwa przeciwko obyczajności.

Art.  173.
§  1.
Kto rozpowszechnia pisma, druki, fotografie lub inne przedmioty mające charakter pornograficzny,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto w celu rozpowszechnienia takie pisma, druki, fotografie lub przedmioty sporządza, przechowuje, przenosi, przesyła lub przewozi.
Art.  174.
§  1.
Kto nakłania inną osobę do uprawiania nierządu,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto czerpie korzyści majątkowe z cudzego nierządu albo w celu osiągnięcia korzyści majątkowej ułatwia cudzy nierząd.
Art.  175.

Kto dopuszcza się obcowania płciowego z krewnym w linii prostej, bratem lub siostrą albo z osobą pozostającą w stosunku przysposobienia,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  176.

Kto dopuszcza się czynu lubieżnego względem osoby poniżej lat 15,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  177.

Kto dopuszcza się czynu nierządnego w obecności osoby poniżej lat 15 albo publicznie,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

Rozdział  XXIV.

Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej.

Art.  178.
§  1.
Kto pomawia inną osobę, grupę osób lub instytucję o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć je w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Kto podnosi lub rozgłasza nieprawdziwy zarzut o postępowaniu lub właściwościach innej osoby, grupy osób lub instytucji w celu poniżenia ich w opinii publicznej lub narażenia na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  3. 88
W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec na rzecz pokrzywdzonego albo na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża lub na inny cel społeczny wskazany przez sąd nawiązkę w wysokości od 25 do 2.500 złotych.
§  4.
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art.  179.
§  1.
Nie ma przestępstwa określonego w art. 178 § 1, jeżeli zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy albo sprawca działa w przeświadczeniu opartym na uzasadnionych podstawach, że zarzut jest prawdziwy.
§  2.
Nie ma przestępstwa określonego w art. 178 § 1, jeżeli:
1)
zarzut uczyniony publicznie jest prawdziwy, a sprawca działa w obronie społecznie uzasadnionego interesu lub w przeświadczeniu opartym na uzasadnionych podstawach, że takiego interesu broni, albo
2)
sprawca czyniąc zarzut publicznie działa w przeświadczeniu opartym na uzasadnionych podstawach, że zarzut jest prawdziwy i że broni społecznie uzasadnionego interesu.
§  3.
Brak przestępstwa wynikający z przyczyn określonych w § 1 lub 2 nie wyłącza odpowiedzialności sprawcy za zniewagę ze względu na formę podniesienia lub rozgłoszenia zarzutu.
Art.  180.

Na wniosek pokrzywdzonego sąd może zarządzić ogłoszenie wyroku skazującego albo orzeczenia, wydanego na podstawie art. 179 § 2, w zakładzie pracy oskarżonego lub pokrzywdzonego, w czasopiśmie lub w inny stosowny sposób.

Art.  181.
§  1.
Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się znieważonego albo jeżeli znieważony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§  3.
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art.  182.
§  1.
Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, nie pozostawiając lub pozostawiając tylko nieznaczne ślady na ciele,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Jeżeli czyn wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział czynem tego samego rodzaju, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§  3.
Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.

Rozdział  XXV.

Przestępstwa przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży.

Art.  183.
§  1.
Kto zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto zawiera małżeństwo z osobą, która pozostaje w związku małżeńskim.
Art.  184.
§  1.
Kto znęca się fizycznie lub moralnie nad członkiem swojej rodziny lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą bezradną,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2. 89
Jeżeli następstwem czynu jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie albo sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  185.

Kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napojów alkoholowych, ułatwiając mu ich spożywanie lub nakłaniając go do spożywania takich napojów,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  186.
§  1.
Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka, rodziców lub innej osoby najbliższej i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 względem osoby, co do której obowiązek łożenia na utrzymanie stwierdzono prawomocnym lub podlegającym wykonaniu orzeczeniem sądu.
§  3. 90
(skreślony).
Art.  187.
§  1.
Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o osobę poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby, o której mowa w § 1, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  188.

Kto wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru uprowadza lub zatrzymuje małoletniego albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Rozdział  XXVI.

Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum. 91

Art.  189. 92

§  1.
Kto przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub nadużywając stosunku zależności przeszkadza w swobodnym wykonywaniu praw wyborczych do Sejmu lub do rady narodowej lub w wykonywaniu innej czynności w postępowaniu wyborczym albo w swobodnym udziale w referendum lub w wykonywaniu innej czynności w postępowaniu dotyczącym referendum albo fałszuje wyniki głosowania,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Kto, naruszając przepisy o tajności głosowania w wyborach do Sejmu lub rady narodowej albo w referendum, zapoznaje się wbrew woli głosującego z treścią jego głosu,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Rozdział  XXVII.

Przestępstwa przeciwko prawom pracownika.

Art.  190.

Kto, będąc w zakładzie pracy odpowiedzialny za sprawy związane z zatrudnieniem, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub z przepisów o ubezpieczeniu społecznym i przez to naraża pracownika na poważną szkodę,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  191.
§  1.
Kto, będąc w zakładzie pracy odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Rozdział  XXVIII.

Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania.

Art.  192.

Kto ogranicza obywatela w jego prawach ze względu na jego bezwyznaniowość lub przynależność wyznaniową,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

Art.  193.
§  1.
Kto publicznie lży, wyszydza lub poniża grupę ludności lub poszczególną osobę z powodu jej bezwyznaniowości lub przynależności wyznaniowej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Kto dopuszcza się czynnej napaści na człowieka z powodu określonego w § 1,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  194. 93

(skreślony).

Art.  195. 94

(skreślony).

Art.  196.

Kto zmusza inną osobę do podjęcia czynności religijnej lub do udziału w obrzędzie religijnym albo do powstrzymania się od takiej czynności lub obrzędu,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

Art.  197.
§  1.
Kto złośliwie przeszkadza pogrzebowi, uroczystościom lub obrzędom żałobnym albo znieważa zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku zmarłego,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli czyn polega na ograbieniu zwłok albo grobu lub innego miejsca spoczynku zmarłego, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  198.

Kto obraża uczucia religijne innych osób, znieważając publicznie przedmiot czci religijnej lub miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzędów religijnych,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Rozdział  XXIX.

Przestępstwa przeciwko mieniu.

Art.  199.
§  1.
Kto zagarnia mienie społeczne,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia w wolności albo grzywny.

Art.  200.
§  1.
Kto, zarządzając mieniem społecznym albo będąc odpowiedzialny za jego ochronę lub za nadzór nad nim w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją, zagarnia to mienie,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2.
W wypadku mniejszej wagi sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art.  201. 95

Kto zagarnia mienie społeczne znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  202. 96

Kto wykorzystując działalność gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo innej jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, w porozumieniu z innymi osobami, zagarnia mienie tej osoby lub jednostki, nabywców lub dostawców,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  203.
§  1.
Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudze mienie ruchome,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  21. 97
Kto dopuszcza się przestępstwa określonego w § 1 w stosunku do mienia znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§  3.
Jeżeli kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  204.
§  1.
Kto przywłaszcza sobie cudze mienie ruchome,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Kto przywłaszcza sobie powierzone mu mienie,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  3.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  31. 98
Kto dopuszcza się przestępstwa określonego w § 1 lub w 2 w stosunku do mienia znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  4.
Jeżeli przywłaszczenie popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  205.
§  1.
Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  21. 99
Kto dopuszcza się przestępstwa określonego w § 1 w stosunku do mienia znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  3.
Jeżeli oszustwo popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  206. 100

Kto, będąc obowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi innej osoby, działa w związku z tym na szkodę jej interesów majątkowych,

podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat.

Art.  207.

Kto, wyzyskując przymusowe położenie innej osoby, zawiera z nią umowę nakładającą na nią obowiązek świadczenia oczywiście niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  208.

Kto kradnie w sposób szczególnie zuchwały lub z włamaniem,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  209.

Kto bezpośrednio po dokonaniu kradzieży używa gwałtu na osobie albo grozi jego natychmiastowym użyciem, aby utrzymać się w posiadaniu zabranego mienia,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  210.
§  1.
Kto zabiera w celu przywłaszczenia mienie, używając lub grożąc natychmiastowym użyciem gwałtu na osobie albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

§  11. 101
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną lub innym niebezpiecznym narzędziem albo działa wspólnie z osobą, która posługuje się taką bronią lub takim narzędziem,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci.

Art.  211. 102

Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej groźbą zamachu na życie lub zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie zmusza inną osobę do rozporządzenia mieniem,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku.

Art.  212.
§  1.
Kto mienie społeczne albo cudze mienie niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Jeżeli czyn określony w § 1 został popełniony przez podpalenie, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  3.
Jeżeli czyn nie dotyczy mienia społecznego, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  213.
§  1.
Kto w celu przywłaszczenia dopuszcza się wyrębu drzewa w lesie,

podlega odpowiedzialności jak za kradzież.

§  2.
W razie skazania za wyrąb drzewa albo za kradzież drzewa wyrąbanego lub powalonego, sąd orzeka na rzecz pokrzywdzonego nawiązkę w wysokości podwójnej wartości drzewa.
Art.  214.
§  1. 103
Kto zabiera w celu krótkotrwałego użycia pojazd mechaniczny stanowiący mienie społeczne albo cudze mienie,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2. 104
Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 pokonuje zabezpieczenie pojazdu przed jego użyciem przez osobę nieupoważnioną, pojazd stanowi mienie znacznej wartości albo sprawca następnie porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub w takich okolicznościach, że zachodzi niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia pojazdu albo jego części lub zawartości,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  3. 105
Jeżeli czyn określony w § 1 popełniono używając przemocy lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 10.

§  4. 106
Jeżeli przestępstwo określone w § 1, 2 lub 3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.  215.
§  1.
Kto rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego nabywa lub pomaga do jej zbycia albo w celu osiągnięcia korzyści majątkowej tę rzecz przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2. 107
Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w § 1 stałe źródło dochodu albo dopuszcza się tego przestępstwa w stosunku do mienia znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  216.

Kto rzecz, o której na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że została uzyskana za pomocą czynu zabronionego, nabywa lub pomaga do jej zbycia albo w celu osiągnięcia korzyści majątkowej tę rzecz przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Rozdział  XXX.

Przestępstwa gospodarcze.

Art.  217. 108

(skreślony).

Art.  218.
§  1.
Kto, nie dopełniając obowiązku lub przekraczając uprawnienia w zakresie nadzoru nad mieniem społecznym jego ochrony lub gospodarowania nim, stwarza chociażby nieumyślnie możliwość powstania niedoboru, jeżeli istotny niedobór w mieniu nastąpił,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli niedobór został w całości wyrównany, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art.  219.

Kto innej osobie użycza mienia lub dokumentu w celu ukrycia niedoboru w mieniu społecznym i wprowadzenia przez to w błąd organu kontroli,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  220. 109

Kto niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnymi do użytku obiekt gospodarczy, urządzenia techniczne lub mienie w znacznych rozmiarach albo utrudnia korzystanie z nich, powodując przez to istotne zakłócenia w działalności gospodarczej, komunikacji lub łączności,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Art.  221.
§  1.
Kto, będąc zatrudniony w jednostce gospodarki uspołecznionej, zbywa osobie nieuprawnionej w celu odsprzedaży z zyskiem towar nie przeznaczony w tej jednostce do bezpośredniej sprzedaży konsumentom,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Kto, prowadząc przedsiębiorstwo handlu detalicznego lub będąc w nim zatrudniony, zbywa towar w celu odsprzedaży z zyskiem,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  3.
Karom przewidzianym w § 1 lub 2 podlega także ten, kto zbywa lub nabywa w celu odsprzedaży z zyskiem towar, o którym mowa w § 1 lub 2.
§  4.
Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstw określonych w § 1, 2 lub 3 stałe źródło dochodu albo jeżeli dopuścił się przestępstwa w stosunku do mienia znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  222.

Kto, nie mając uprawnień handlowych, gromadzi w celu odsprzedaży z zyskiem towary w ilościach oczywiście niewspółmiernych do potrzeb własnych jako konsumenta,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  223.
§  1.
Kto, będąc zatrudniony w jednostce gospodarki uspołecznionej, sprzedaje, nie mając do tego uprawnień, zamiast towaru przeznaczonego do sprzedaży w tej jednostce towar własny lub innej osoby,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Tej samej karze podlega pracownik uspołecznionego przedsiębiorstwa, który, zamiast świadczenia usług w imieniu tego przedsiębiorstwa, korzystając z jego urządzeń wykonuje w znacznym zakresie usługi w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
§  3.
Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstw określonych w § 1 lub 2 stałe źródło dochodu albo jeżeli dopuścił się przestępstwa w stosunku do mienia znacznej wartości,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Art.  224.
§  1.
Kto, nie będąc do tego uprawniony, skupuje w celu odsprzedaży z zyskiem towary nabyte w kraju za obce pieniądze, wpłacone w kraju lub za granicą, albo dokumenty uprawniające do otrzymania takiego towaru,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto odsprzedaje z zyskiem towary lub dokumenty określone w § 1.
Art.  225.
§  1.
Kto przy sprzedaży towaru lub świadczeniu usług oszukuje nabywcę co do ilości, wagi, miary, gatunku, rodzaju lub ceny albo posługuje się nierzetelnym narzędziem pomiarowym,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto przy nabyciu produktów rolnych lub hodowlanych oszukuje dostawcę co do ilości, wagi, miary, gatunku lub ceny albo posługuje się nierzetelnym narzędziem pomiarowym.
Art.  226.

W razie skazania za przestępstwo określone w art. 221 § 2, 3 lub 4 lub w art, 225 sąd może orzec zakaz prowadzenia działalności wytwórczej, przetwórczej, handlowej lub usługowej oraz przepadek urządzeń przedsiębiorstwa i towarów stanowiących własność sprawcy.

Rozdział  XXXI.

Fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych i narzędzi pomiarowych.

Art.  227. 110

§  1.
Kto podrabia lub przerabia polski lub obcy pieniądz, inny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej lub zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach lub stwierdzenie uczestnictwa w spółce albo z pieniędzy, innego środka płatniczego lub z takiego dokumentu usuwa oznakę umorzenia,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.

§  2.
Kto pieniądz, inny środek płatniczy lub dokument określony w § 1 puszcza w obieg albo go w takim celu przyjmuje, przechowuje, przewozi, przenosi, przesyła albo pomaga do jego zbycia lub ukrycia,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  3.
Kto czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego w § 1 lub 2,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  4.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  228. 111

Kto puszcza w obieg podrobiony lub przerobiony pieniądz, inny środek płatniczy albo dokument określony w art. 227 § 1, który sam otrzymał jako prawdziwy,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  229.
§  1.
Kto w celu użycia lub puszczenia w obieg podrabia lub przerabia urzędowy znak wartościowy albo ze znaku takiego usuwa oznakę umorzenia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto urzędowy znak wartościowy podrobiony lub przerobiony albo z usuniętą oznaką umorzenia puszcza w obieg, nabywa lub go używa albo przechowuje w celu puszczenia w obieg.
Art.  230.

Kto w celu użycia w obrocie publicznym podrabia lub przerabia znak urzędowy, mający stwierdzić upoważnienie, uiszczenie opłaty skarbowej lub wynik badania, albo w obrocie publicznym używa przedmiotów opatrzonych takimi podrobionymi znakami,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  231.

Kto podrabia lub przerabia zalegalizowane narzędzie pomiarowe albo takie narzędzie w obrocie publicznym używa lub przechowuje w celu użycia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  232.
§  1. 112
Pieniądze, inne środki płatnicze, dokumenty i znaki wartościowe podrobione lub przerobione albo z usuniętą oznaką umorzenia oraz podrobione lub przerobione narzędzia pomiarowe, jak również środki techniczne, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa ulegają przepadkowi, chociażby nie były własnością sprawcy.
§  2.
Podrobione lub przerobione znaki urzędowe określone w art. 230 należy usunąć, chociażby to miało być połączone ze zniszczeniem przedmiotu.

Rozdział  XXXII.

Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych i społecznych.

Art.  233. 113

§  1.
Kto dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego albo osobę do pomocy mu przybraną, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  2.
Kto dopuszcza się czynnej napaści, o której mowa w § 1, polegającej na spowodowaniu ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Art.  234. 114

(skreślony).

Art.  235.

Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do zaniechania prawnej czynności służbowej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  236.

Kto znieważa funkcjonariusza publicznego albo osobę do pomocy mu przybraną podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  237.

Kto znieważa organ państwowy lub organizację polityczną, związek zawodowy, stowarzyszenie wyższej użyteczności publicznej lub inną organizację społeczną o znaczeniu ogólnopaństwowym w miejscu ich zajęć albo publicznie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  238.

Kto, powołując się na rzekomo pełnioną funkcję publiczną albo wyzyskując błędne przeświadczenie o tym innej osoby, wykonuje czynność związaną z tą funkcją,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  239.
§  1.
Kto w związku z pełnieniem funkcji publicznej przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo ich obietnicę,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Kto, pełniąc funkcję publiczną, uzależnia czynność służbową od otrzymania korzyści lub takiej korzyści żąda,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  3.
Karze przewidzianej w § 2 podlega także ten, kto pełniąc funkcję publiczną przyjmuje korzyść lub jej obietnicę za czynność stanowiącą naruszenie przepisu prawa.
Art.  240.

Kto dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 239:

1)
pełniąc funkcję związaną ze szczególną odpowiedzialnością albo
2)
przyjmując korzyść majątkową w wielkich rozmiarach lub jej obietnicę,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Art.  241.
§  1.
Kto w wypadku określonym w art. 239 § 1 lub 2 udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  3.
W wypadku określonym w art. 239 § 3 lub w art. 240 pkt 1 udzielający korzyści lub jej obietnicy

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  4.
W wypadku określonym w art. 240 pkt 2 udzielający korzyści lub jej obietnicy

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Art.  242.

Podżegacz i pomocnik do przestępstw określonych w art. 239 podlegają karom przewidzianym dla udzielającego korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy.

Art.  243. 115

§  1.
Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w art. 239 § 1 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może odstąpić od jej wymierzenia.
§  2.
Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w art. 241 § 1 lub 2 w związku z art. 239 § 2 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, lub najpóźniej przy pierwszym przesłuchaniu w toku postępowania karnego ujawnił prawdę, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może odstąpić od jej wymierzenia.
§  3.
Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w art. 239 § 2 i 3 lub art. 240 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§  4.
Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w art. 241 § 1 lub 2 w związku z art. 239 § 1 oraz w art. 241 § 3 i 4 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, lub najpóźniej przy pierwszym przesłuchaniu w toku postępowania karnego ujawnił prawdę, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§  5.
Przepisy § 1 - 4 stosuje się odpowiednio do podżegacza i pomocnika do przestępstw określonych w art. 239.
Art.  244.

Kto, powołując się na wpływy w instytucji państwowej lub społecznej albo wywołując przekonanie innej osoby lub utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu takich wpływów, podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową lub osobistą albo za jej obietnicę,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  245. 116

(skreślony).

Art.  246.
§  1.
Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swe uprawnienia lub nie dopełniając obowiązku, działa na szkodę dobra społecznego lub jednostki,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  3.
Jeżeli sprawca dopuszcza się nieumyślnie czynu określonego w § 1, wyrządzając poważną szkodę,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  4.
Przepisów § 1-3 nie stosuje się, gdy czyn wyczerpuje znamiona innego przestępstwa albo gdy przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązku należy do jego znamion.

Rozdział  XXXIII.

Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości.

Art.  247.
§  1.
Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swych uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie.
§  3.
Nie podlega karze, kto, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, składa fałszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
§  4.
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
1)
fałszywe zeznanie dotyczy okoliczności nie mogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy albo
2)
sprawca sprostuje fałszywe zeznanie, zanim nastąpi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
Art.  248.

Kto przed organem powołanym do ścigania fałszywie oskarża inną osobę o popełnienie przestępstwa, wykroczenia lub przewinienia dyscyplinarnego,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  249.

Kto przez tworzenie fałszywych dowodów lub inne podstępne zabiegi kieruje przeciwko określonej osobie ściganie o przestępstwo, wykroczenie lub przewinienie dyscyplinarne albo w toku postępowania zabiegi takie przedsiębierze,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  250.
§  1.
Kto zataja dowody niewinności osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa, wykroczenia lub przewinienia dyscyplinarnego,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Nie podlega karze, kto zataja dowody niewinności z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
Art.  251.

Kto zawiadamia o przestępstwie organ powołany do ścigania wiedząc, że przestępstwa nie popełniono,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  252.
§  1.
Kto utrudnia lub udaremnia postępowanie karne, pomagając sprawcy przestępstwa uniknąć odpowiedzialności karnej, w szczególności kto sprawcę ukrywa, zaciera ślady przestępstwa albo odbywa za skazanego karę,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Nie podlega karze sprawca, który ukrywa osobę najbliższą.
§  3.
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli sprawca udzielił pomocy osobie najbliższej albo działał z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
Art.  253. 117

Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu wywarcia wpływu na czynności świadka, biegłego lub tłumacza albo w związku z tymi czynnościami dopuszcza się na nich czynnej napaści,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Art.  254.
§  1.
Kto, mając wiarygodną wiadomość o przestępstwie określonym w art. 122-124, 126-128 lub 148, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia oraz o miejscu, w którym sprawca przestępstwa przebywał lub przebywa,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia, mając dostateczną podstawę do przypuszczenia, że organ powołany do ścigania wie o fakcie przestępstwa i okolicznościach wymienionych w § 1, albo z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
Art.  255.
§  1.
Kto przed rozprawą główną rozpowszechnia publicznie bez zezwolenia wiadomości z postępowania przygotowawczego,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia publicznie wiadomości z rozprawy sądowej prowadzonej z wyłączeniem jawności.
Art.  256.
§  1. 118
Kto uwalnia się sam, będąc pozbawiony wolności na podstawie orzeczenia sądu lub prawnego nakazu wydanego przez inny organ państwowy,

podlega karze pozbawienia wolności do roku.

§  2.
Jeżeli sprawca działa w porozumieniu z innymi osobami albo używa przemocy lub grozi jej użyciem, albo uszkadza miejsce zamknięcia,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  257.
§  1. 119
Kto osobę pozbawioną wolności na podstawie orzeczenia sądu lub prawnego nakazu wydanego przez inny organ państwowy uwalnia albo ułatwia jej ucieczkę,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  258.

Kto w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego usuwa, ukrywa, zbywa lub obciąża albo uszkadza minie zajęte lub zagrożone zajęciem,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  259.

Kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania stanowiska, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności lub prowadzenia pojazdów mechanicznych albo nie wykonuje zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w sposób w nim przewidziany,

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

Rozdział  XXXIV.

Przestępstwa naruszenia tajemnicy państwowej i służbowej.

Art.  260.
§  1.
Kto ujawnia wiadomość stanowiącą tajemnicę państwową,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli wiadomość stanowi tajemnicę ze względu na obronność lub bezpieczeństwo Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, sprawca,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  3.
Kto nieumyślnie ujawnia wiadomość określoną w § 1 lub 2, z którą zapoznał się w związku ze swą funkcją w instytucji państwowej lub społecznej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  261.

Kto osobie działającej w imieniu lub na rzecz zagranicznej instytucji lub zagranicznego przedsiębiorstwa ujawnia wiadomość stanowiącą tajemnicę państwową,

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Art.  262.
§  1.
Kto nieumyślnie dopuszcza do utraty lub zagubienia powierzonego mu dokumentu lub innego przedmiotu zawierającego tajemnicę państwową,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli dokument lub przedmiot stanowi tajemnicę ze względu na obronność lub bezpieczeństwo Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

Art.  263.

Kto narusza zarządzenie wydane dla ochrony tajemnicy państwowej, sprowadzając niebezpieczeństwo jej ujawnienia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  264.
§  1.
Funkcjonariusz publiczny lub inny pracownik instytucji państwowej lub społecznej, który ujawnia wiadomość stanowiącą tajemnicę służbową,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli sprawca przekazuje wiadomość określoną w § 1 poza granice kraju,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Rozdział  XXXV.

Przestępstwa przeciwko dokumentom.

Art.  265.
§  1.
Kto w celu użycia za autentyczny podrabia lub przerabia dokument albo takiego dokumentu jako autentycznego używa,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  3.
Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1 w ten sposób, że podrabia, przerabia lub nabywa druk urzędowy, pieczęć, stempel lub inne narzędzie,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  266.
§  1.
Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba upoważniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto takiego dokumentu używa.
§  3.
W wypadku mniejszej wagi sprawca czynu określonego w § 1 lub 2

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  4.
Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  267.

Kto wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu albo kto używa uzyskanego w ten sposób poświadczenia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  268.

Kto niszczy, uszkadza, ukrywa lub usuwa dokument, którym nie ma prawa wyłącznie rozporządzać,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  269.

Kto znaki graniczne niszczy, uszkadza, usuwa, przesuwa lub czyni niewidocznymi albo fałszywie wystawia,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Rozdział  XXXVI.

Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu.

Art.  270.
§  1.
Kto publicznie lży, wyszydza lub poniża Naród Polski, Polską Rzeczpospolitą Ludową, jej ustrój lub naczelne organy,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§  2.
Tej samej karze podlega, kto publicznie pochwala faszyzm lub jakąkolwiek jego odmianę.
Art.  271.
§  1.
Kto rozpowszechnia fałszywe wiadomości, jeżeli to może wyrządzić poważną szkodę interesom Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Jeżeli sprawca dopuszcza się przestępstwa, o którym mowa w § 1, za granicą albo przekazuje wiadomości określone w § 1 obcemu ośrodkowi prowadzącemu działalność przeciwko interesom politycznym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  272.

Kto publicznie nawołuje do waśni na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych lub wyznaniowych albo takie waśnie publicznie pochwala,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  273.
§  1.
Kto dopuszcza się czynu określonego w art. 270-272, używając druku lub innego środka masowej informacji,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2. 120
Kto w celu rozpowszechnienia sporządza, gromadzi, przechowuje, przewozi, przenosi lub przesyła pismo, druk, nagranie, film lub inny przedmiot zawierający treść określoną w art. 270-272,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  3.
W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec przepadek narzędzi lub innych przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa, chociażby nie były własnością sprawcy.
Art.  274.
§  1.
Kto publicznie lży, wyszydza lub poniża grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowościowej, etnicznej lub rasowej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Kto dopuszcza się czynnej napaści na człowieka z powodu określonego w § 1,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  275.
§  1.
Kto bierze udział w zbiegowisku publicznym, którego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę lub mienie,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli następstwem gwałtownego zamachu jest śmierć, ciężkie uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia albo szkoda w mieniu w znacznych rozmiarach, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  276. 121

§  1. 122
Kto bierze udział w związku lub w zorganizowanej grupie mających na celu przestępstwo zagrożone karą roku pozbawienia wolności lub surowszą,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  2.
Jeżeli związek lub zorganizowana grupa ma charakter zbrojny, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 8.

§  3.
Kto związek lub zorganizowaną grupę określone w § 1 lub 2 zakłada albo związkiem lub grupą kieruje,

podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 10.

Art.  277. 123

§  1.
Nie podlega karze za przestępstwo określone w art. 276 § 1 i 2, kto dobrowolnie odstąpił od udziału w związku lub zorganizowanej grupie i ujawnił przed organem powołanym do ścigania przestępstw znane sprawcy okoliczności dotyczące związku lub zorganizowanej grupy, umożliwiając zapobieżenie dokonaniu zamierzonego przestępstwa przez pozostałych uczestników związku lub zorganizowanej grupy.
§  2.
Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 276, który dobrowolnie odstąpił od udziału w związku lub zorganizowanej grupie i starał się zapobiec dokonaniu zamierzonego przestępstwa przez pozostałych uczestników związku lub zorganizowanej grupy.
Art.  278.
§  1. 124
Kto bierze udział w związku, którego istnienie, ustrój lub cel ma pozostać tajemnicą wobec organów państwowych albo który rozwiązano lub któremu odmówiono zalegalizowania,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Kto związek taki zakłada lub nim kieruje,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  3.
Kto pełni czynności kierownicze w związku, który rozwiązano lub któremu odmówiono zalegalizowania,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  4.
Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1, kto dobrowolnie odstąpił od udziału w związku.
Art.  279.

Kto urządza zebranie mające na celu przestępstwo albo takim zebraniem kieruje,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

Art.  280.
§  1.
Kto publicznie nawołuje do popełnienia przestępstwa lub je pochwala,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
Jeżeli czyn określony w § 1 dotyczy zbrodni, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  281.

Kto w celu rozpowszechnienia sporządza, przechowuje, przewozi, przenosi lub przesyła pismo, druk lub inny przedmiot zawierający treść określoną w art. 280,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

Art.  282. 125

Kto publicznie nawołuje do nieposłuszeństwa lub przeciwdziałania przemocą ustawie lub prawnemu rozporządzeniu organu państwowego,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

Art.  282a. 126

(skreślony).

Art.  283.
§  1.
Kto na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dopuszcza się czynnej napaści na osobę zajmującą naczelne stanowisko w obcym państwie, na uwierzytelnionego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej szefa przedstawicielstwa dyplomatycznego obcego państwa lub na osobę korzystającą z podobnej ochrony na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§  2.
Kto na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej dopuszcza się czynnej napaści na osobę należącą do personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa obcego państwa albo na konsula obcego państwa w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

§  3.
Kto na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej znieważa osobę wymienioną w § 1 lub 2,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Art.  284.
§  1.
Kto znieważa, uszkadza lub usuwa wystawione publicznie godło, sztandar, chorągiew, flagę, banderę, inny znak państwowy polski lub państwa sprzymierzonego albo symbol międzynarodowego ruchu robotniczego,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§  2.
Kto znieważa pomnik lub inne dzieło wystawione publicznie w celu upamiętnienia zdarzenia historycznego lub uczczenia osoby,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  3. 127
Przepis § 1 stosuje się w razie popełnienia czynu na szkodę państwa sprzymierzonego, jeżeli państwo to zapewnia wzajemność.
Art.  285.
§  1. 128
Kto na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej znieważa, uszkadza lub usuwa godło, chorągiew, flagę lub banderę państwa obcego, wystawione publicznie przez jego przedstawicielstwo lub na zarządzenie polskiego organu państwowego,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.

§  2. 129
Przepis § 1 stosuje się, jeżeli państwo obce zapewnia wzajemność.
Art.  286. 130

Kto bez wymaganego zezwolenia posiada lub wyrabia broń palną lub amunicję,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art.  287. 131

(skreślony).

Art.  288.
§  1.
Kto bez wymaganego zezwolenia przekracza granicę Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,

podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.

§  2.
W wypadku mniejszej wagi sprawca

podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.

71 Art. 129 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
72 Art. 133 § 1 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
73 Art. 133 § 2 dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
74 Art. 134 skreślony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.
75 Art. 135 skreślony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.
76 Art. 143 zmieniony przez art. 1 pkt 26 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
77 Art. 145 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.85.23.100) z dniem 1 lipca 1985 r.
78 Art. 145 § 4 dodany przez art. 1 pkt 27 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
79 Art. 146 zmieniony przez art. 1 pkt 17 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.85.23.100) z dniem 1 lipca 1985 r.
80 Art. 149a-149b skreślone przez art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.96.139.646) z dniem 4 stycznia 1997 r.
81 Art. 152a dodany przez art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.96.139.646) z dniem 4 stycznia 1997 r.
82 Art. 152b dodany przez art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.96.139.646) z dniem 4 stycznia 1997 r.
83 Art. 153 skreślony przez art. 7 pkt 3 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.93.17.78) z dniem 16 marca 1993 r.
84 Art. 154 skreślony przez art. 7 pkt 3 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.93.17.78) z dniem 16 marca 1993 r.
85 Art. 156a:

- dodany przez art. 7 pkt 4 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.93.17.78) z dniem 16 marca 1993 r.

- skreślony przez art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.96.139.646) z dniem 4 stycznia 1997 r.

- przywrócony przez art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.96.139.646) z dniem 23 grudnia 1997 r. - zob. obwieszczenie Prezesa Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 grudnia 1997 r. (Dz.U.97.157.1040).

86 Art. 157:

- zmieniony przez art. 7 pkt 5 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U.93.17.78) z dniem 16 marca 1993 r.

- zmieniony przez art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.96.139.646) z dniem 4 stycznia 1997 r.

87 Art. 161 uchylony przez art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o zapobieganiu narkomanii (Dz.U.85.4.15) z dniem 1 marca 1985 r.
88 Art. 178 § 3:

- zmieniony przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.85.23.100) z dniem 1 lipca 1985 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 28 września 1990 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.90.72.422) z dniem 8 listopada 1990 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 28 lutego 1992 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.92.24.101) z dniem 2 kwietnia 1992 r.

- zmieniony przez art. 3 ust. 1 lit. a) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

89 Art. 184 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 28 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
90 Art. 186 § 3 skreślony przez art. 20 ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz.U.74.27.157) z dniem 1 stycznia 1975 r.
91 Tytuł rodziału XXVI zmieniony przez art. 22 pkt 1 ustawy z dnia 6 maja 1987 r. o konsultacjach społecznych i referendum (Dz.U.87.14.83) z dniem 1 października 1987 r.
92 Art. 189 zmieniony przez art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 6 maja 1987 r. o konsultacjach społecznych i referendum (Dz.U.87.14.83) z dniem 1 października 1987 r.
93 Art. 194 skreślony przez art. 74 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U.89.29.154) z dniem 23 maja 1989 r.
94 Art. 195 skreślony przez art. 74 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U.89.29.154) z dniem 23 maja 1989 r.
95 Art. 201 zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.
96 Art. 202:

- zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 29 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

97 Art. 203 § 21 dodany przez art. 1 pkt 10 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.
98 Art. 204 § 31 dodany przez art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r
99 Art. 205 § 21 dodany przez art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r.
100 Art. 206 zmieniony przez art. 13 pkt 3 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r.
101 Art. 210 § 11 dodany przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
102 Art. 211 zmieniony przez art. 1 pkt 31 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
103 Art. 214 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. a) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
104 Art. 214 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. b) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
105 Art. 214 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 32 lit. b) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
106 Art. 214 § 4 dodany przez art. 1 pkt 32 lit. c) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
107 Art. 215 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.
108 Art. 217 skreślony przez art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r.
109 Art. 220 zmieniony przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.85.23.100) z dniem 1 lipca 1985 r.
110 Art. 227 zmieniony przez art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r.
111 Art. 228 zmieniony przez art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r.
112 Art. 232 § 1 zmieniony przez art. 13 pkt 7 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r.
113 Art. 233 zmieniony przez art. 1 pkt 33 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
114 Art. 234 skreślony przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
115 Art. 243 zmieniony przez art. 12 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1982 r. o szczególnej regulacji prawnej w okresie zawieszenia stanu wojennego (Dz.U.82.41.273) z dniem 19 grudnia 1982 r.
116 Art. 245 skreślony przez art. 13 pkt 8 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego (Dz.U.94.126.615) z dniem 31 grudnia 1994 r.
117 Art. 253 zmieniony przez art. 1 pkt 35 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
118 Art. 256 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.
119 Art. 257 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 23 lutego 1990 r. o zmianie Kodeksu karnego i niektórych innych ustaw (Dz.U.90.14.84) z dniem 28 marca 1990 r.
120 Art. 273 § 2 zmieniony przez art. 12 pkt 2 ustawy z dnia 18 grudnia 1982 r. o szczególnej regulacji prawnej w okresie zawieszenia stanu wojennego (Dz.U.82.41.273) z dniem 19 grudnia 1982 r.
121 Art. 276 zmieniony przez art. 1 pkt 36 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
122 Art. 276 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
123 Art. 277 zmieniony przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
124 Art. 278 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o zmianie niektórych przepisów z zakresu prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.83.44.203) z dniem 1 sierpnia 1983 r.
125 Art. 282 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
126 Art. 282a skreślony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
127 Art. 284 § 3 dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
128 Art. 285 § 1 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
129 Art. 285 § 2 dodany przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
130 Art. 286 zmieniony przez art. 1 pkt 38 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.
131 Art. 287 skreślony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach oraz innych ustaw (Dz.U.89.34.180) z dniem 6 czerwca 1989 r.
Nasza strona internetowa wykorzystuje pliki cookie. Jeśli zgadzasz się na używanie plików cookie kliknij "Zamknij" lub po prostu kontynuuj przeglądanie. Uzyskaj więcej informacji lub zmień ustawienia .