Art. 1. - Zmiana ustawy o samorządzie terytorialnym oraz niektórych innych ustaw.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1995.124.601

Akt utracił moc

Wersja od: 9 sierpnia 1996 r.

Art.  1.

W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95, Nr 32, poz. 191, Nr 34, poz. 199, Nr 43, poz. 253 i Nr 89, poz. 518, z 1991 r. Nr 4, poz. 18 i Nr 110, poz. 473, z 1992 r. Nr 85, poz. 428 i Nr 100, poz. 499, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 86, poz. 397 i Nr 122, poz. 593 oraz z 1995 r. Nr 74, poz. 368) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4:

a) w ust. 1 po wyrazie "łączenie" dodaje się przecinek i wyraz "podział",

b) w ust. 2 po wyrazie "łączeniu" dodaje się wyraz "podziale,";

2) w art. 5 ust. 1-3 otrzymują brzmienie:

"1. Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne.

2. Jednostkę pomocniczą tworzy rada gminy, w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy.

3. Zasady tworzenia, łączenia, podziału oraz znoszenia jednostki pomocniczej określa statut gminy.";

3) w art. 7 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

"3. Przekazanie gminie, w drodze ustawy, nowych zadań własnych wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów własnych gminy lub subwencji. Przepis art. 8 ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.";

4) art. 8 otrzymuje brzmienie:

"Art. 8. 1. Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

2. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie porozumienia z organami tej administracji.

3. Gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań, o których mowa w ust. 1 i 2.

4. Szczegółowe zasady i terminy przekazywania środków finansowych, o których mowa w ust. 3, określają ustawy nakładające na gminy obowiązek wykonywania zadań zleconych lub zawarte porozumienia.

5. W przypadku niedotrzymania terminów, o których mowa w ust. 4, gminie przysługują odsetki w wysokości ustalonej dla zaległości podatkowych.";

5) w art. 13 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Referendum w sprawie odwołania rady gminy przed upływem kadencji przeprowadza się wyłącznie na wniosek mieszkańców, na zasadach określonych w ust. 1 i 2, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy od dnia wyborów lub od dnia ostatniego referendum w sprawie odwołania rady gminy przed upływem kadencji.";

6) w art. 14 w ust. 1 wyrazy "przepis szczególny" zastępuje się wyrazem "ustawa";

7) w art. 18:

a) w ust. 2:

– pkt 4 otrzymuje brzmienie:

"4) uchwalanie budżetu gminy, rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi z tego tytułu,"

– pkt 7 otrzymuje brzmienie:

"7) ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz zasad przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki,"

– w pkt 9 lit. c) i d) otrzymują brzmienie:

"c) zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,

d) ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd w roku budżetowym,"

– po lit. h) dodaje się lit. i) w brzmieniu:

"i) ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym.",

b) skreśla się ust. 3;

8) po art. 18 dodaje się art. 18a w brzmieniu:

"Art. 18a. 1. Rada gminy kontroluje działalność zarządu oraz gminnych jednostek organizacyjnych; w tym celu powołuje komisję rewizyjną.

2. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 19 ust. 1, oraz będących członkami zarządu. Przepisu art. 21 ust. 2 nie stosuje się.

3. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu gminy i występuje z wnioskiem do rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi. Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową.

4. Komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli. Uprawnienie to nie narusza uprawnień kontrolnych innych komisji powoływanych przez radę gminy na podstawie art. 21 ust. 1.

5. Zasady i tryb działania komisji rewizyjnej określa statut gminy.";

9) art. 19 otrzymuje brzmienie:

"Art. 19. 1. Rada gminy wybiera ze swego grona przewodniczącego i 1-3 wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

2. Przewodniczący rady organizuje pracę rady i prowadzi jej obrady. W przypadku nieobecności przewodniczącego, zadania przewodniczącego wykonuje jego zastępca.

3. Funkcji, o których mowa w ust. 1, nie można łączyć z funkcją członka zarządu.

4. Odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczących następuje na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady gminy w trybie określonym w ust. 1.";

10) w art. 20 w ust. 2 na końcu dodaje się wyrazy "do rad na obszarze całego kraju.";

11) art. 22 otrzymuje brzmienie:

"Art. 22. 1. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy określa statut gminy.

2. Statut gminy podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.";

12) w art. 23 dotychczasowa treść otrzymuje oznaczenie ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

"2. Radni mogą tworzyć kluby radnych, działające na zasadach określonych w statucie gminy.";

13) po art. 24 dodaje się art. 24a-24d w brzmieniu:

"Art. 24a. 1. Z radnym nie może być nawiązywany stosunek pracy w urzędzie gminy, w której radny uzyskał mandat.

2. Przepis ust. 1 dotyczy również kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

3. Przepis ust. 1 nie dotyczy radnych wybranych do zarządu, z którymi stosunek pracy nawiązywany jest na podstawie wyboru.

4. Nawiązanie przez radnego stosunku pracy, o którym mowa w ust. 1 i 2, jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.

Art. 24b. 1. Osoba wybrana na radnego nie może wykonywać pracy w ramach stosunku pracy w urzędzie gminy, w której uzyskała mandat, oraz wykonywać funkcji kierownika w jednostce organizacyjnej tej gminy. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu osoba ta obowiązana jest złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.

2. Radny, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mandatu oraz 3 miesięcy po jego wygaśnięciu.

3. Radny otrzymuje urlop bezpłatny bez względu na rodzaj i okres trwania stosunku pracy. Stosunek pracy zawarty na czas określony, który ustałby przed terminem zakończenia urlopu bezpłatnego, przedłuża się do 3 miesięcy po zakończeniu tego urlopu.

4. W przypadku radnego wykonującego funkcję kierownika w jednostce organizacyjnej, przejętej lub utworzonej przez gminę w czasie kadencji, termin, o którym mowa w ust. 1, wynosi 6 miesięcy od dnia przejęcia lub utworzenia tej jednostki.

5. Niezłożenie przez radnego wniosku, o którym mowa w ust. 1, jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.

6. Przepisy ust. 1 - 5 stosuje się odpowiednio w przypadku obsadzenia mandatu rady w drodze uchwały rady gminy podjętej na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin.

Art. 24c. Po wygaśnięciu mandatu odpowiednio urząd gminy lub gminna jednostka organizacyjna przywraca radnego do pracy na tym samym lub równorzędnym stanowisku pracy z wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu, jakie radny otrzymywałby, gdyby nie przysługujący urlop bezpłatny. Radny zgłasza gotowość przystąpienia do pracy w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia mandatu.

Art. 24d. Organ gminy zamierzający powierzyć radnemu wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej albo zamierzający udzielić zamówienia publicznego w zakresie nie objętym przepisami o zamówieniach publicznych obowiązany jest zasięgnąć opinii komisji rewizyjnej.";

14) art. 28 otrzymuje brzmienie:

"Art. 28. 1. Rada gminy wybiera zarząd w liczbie od 3 do 7 osób spośród radnych lub spoza składu rady w ciągu 6 miesięcy od daty ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy, z uwzględnieniem ust. 2 i 3.

2. Rada gminy wybiera wójta lub burmistrza bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

3. Rada gminy wybiera zastępcę albo zastępców wójta lub burmistrza oraz pozostałych członków zarządu na wniosek wójta lub burmistrza zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.";

15) po art. 28 dodaje się art. 28a-28f w brzmieniu:

"Art. 28a. 1. Jeżeli rada gminy nie dokona wyboru zarządu w terminie określonym w art. 28 ust. 1, ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

2. Informację o rozwiązaniu rady gminy z mocy prawa z przyczyny określonej w ust. 1 wojewoda podaje do wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze gminy oraz ogłasza, w formie obwieszczenia, w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

3. Po rozwiązaniu rady gminy z przyczyny określonej w ust. 1 przeprowadza się wybory przedterminowe. Wybory zarządza Prezes Rady Ministrów w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania rady gminy.

4. Do czasu wyboru zarządu przez nową radę Prezes Rady Ministrów wyznacza osobę, która w tym okresie pełni funkcję organów gminy.

5. Jeżeli rada gminy wybrana w trybie ust. 3 nie dokona wyboru zarządu w terminie określonym w art. 28 ust. 1, ulega rozwiązaniu z mocy prawa. Informację o rozwiązaniu rady podaje się do wiadomości w trybie określonym w ust. 2.

6. W przypadku określonym w ust. 5 nie przeprowadza się wyborów przedterminowych. Do dnia wyborów rady gminy na kolejną kadencję rad oraz zarządu gminy zadania i kompetencje organów gminy przejmuje zarząd komisaryczny ustanowiony przez Prezesa Rady Ministrów. Przepisów art. 97 nie stosuje się.

Art. 28b. 1. Uchwała rady gminy w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu, chyba że po zakończeniu roku budżetowego zarząd gminy został odwołany z innej przyczyny.

2. Rada gminy rozpoznaje sprawę odwołania zarządu z przyczyny określonej w ust. 1 na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium. Po zapoznaniu się z opiniami, o których mowa w art. 18a ust. 3, oraz z uchwałą regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchwały rady gminy o nieudzieleniu absolutorium i po wysłuchaniu wyjaśnień zarządu rada gminy może odwołać zarząd bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

Art. 28c. 1. Rada gminy może odwołać zarząd, z wyjątkiem wójta lub burmistrza, z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek 1/4 ustawowego składu rady. Wniosek wymaga formy pisemnej i uzasadnienia.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, podlega zaopiniowaniu przez właściwą komisję oraz komisję rewizyjną.

3. Przepis art. 28b ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 28d. 1. Rada gminy może odwołać wójta lub burmistrza większością 2/3 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym, na zasadach i w trybie określonym w art. 28c. Odwołanie wójta lub burmistrza jest równoznaczne z odwołaniem pozostałych członków zarządu.

2. Rada gminy może na uzasadniony wniosek wójta lub burmistrza odwołać poszczególnych członków zarządu, zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

Art. 28e. 1. Jeżeli wniosek o odwołanie zarządu albo wójta lub burmistrza nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania, z zachowaniem trybu przewidzianego w art. 28c oraz w art. 28d ust. 1.

2. W razie odwołania zarządu z przyczyn, o których mowa w art. 28b, 28c i art. 28d ust. 1, rada gminy wybiera w ciągu 1 miesiąca nowy zarząd na zasadach określonych w art. 28.

3. Do czasu wyboru nowego zarządu obowiązki zarządu wykonuje dotychczasowy zarząd. Przepisu art. 28a ust. 1 nie stosuje się.

Art. 28f. 1. W przypadku złożenia rezygnacji z członkostwa w zarządzie rada gminy podejmuje uchwałę o przyjęciu rezygnacji i zwolnieniu z pełnienia obowiązków członka zarządu zwykłą większością głosów, nie później niż w ciągu 1 miesiąca od daty złożenia rezygnacji.

2. Niepodjęcie przez radę gminy uchwały w terminie, o którym mowa w ust. 1, jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym powinna być podjęta uchwała.

3. W przypadku złożenia rezygnacji przez członka zarządu nie będącego jego przewodniczącym, wójt lub burmistrz obowiązany jest, najpóźniej w ciągu 1 miesiąca od dnia przyjęcia rezygnacji lub upływu okresu, o którym mowa w ust. 2, przedstawić radzie gminy nową kandydaturę na członka zarządu.";

16) art. 35 otrzymuje brzmienie:

"Art. 35. 1. Organizację i zakres działania jednostki pomocniczej określa rada gminy odrębnym statutem.

2. Statut może przewidywać powołanie jednostki niższego rzędu w ramach jednostki pomocniczej.";

17) w art. 36 w ust. 2 dodaje się drugie zdanie w brzmieniu: "Zasady i tryb wyboru sołtysa i rady sołeckiej oraz ich odwołania określa statut sołectwa.";

18) po art. 37 dodaje się art. 37a i 37b w brzmieniu:

"Art. 37a. Przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej może uczestniczyć w pracach rady gminy na zasadach określonych w statucie gminy, bez prawa udziału w głosowaniu.

Art. 37b. Rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej.";

19) art. 39 otrzymuje brzmienie:

"Art. 39. 1. Decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje wójt lub burmistrz.

2. Wójt lub burmistrz może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania decyzji administracyjnych, o których mowa w ust. 1, w imieniu wójta lub burmistrza.

3. Decyzje wydawane przez zarząd gminy w sprawach z zakresu administracji publicznej podpisuje wójt lub burmistrz. W decyzji wymienia się imię i nazwisko członków zarządu, którzy brali udział w wydaniu decyzji.

4. Do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy może upoważnić również organ wykonawczy jednostki pomocniczej oraz organy jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1.

5. Od decyzji wydawanych przez wójta lub burmistrza zarząd gminy oraz organy, o których mowa w ust. 4, w sprawach z zakresu zadań własnych gminy służy odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, a w sprawach z zakresu zadań zleconych gminie - do wojewody.";

20) w art. 40 w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,";

21) w art. 48:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Jednostka pomocnicza zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie. Statut ustala również zakres czynności dokonywanych samodzielnie przez jednostkę pomocniczą w zakresie przysługującego jej mienia.",

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do jednostki niższego rzędu, o której mowa w art. 35 ust. 2.";

22) w art. 51 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Statut gminy określa uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy.";

23) w art. 53 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie, o którym mowa w ust. 2, regionalna izba obrachunkowa ustala budżet gminy najpóźniej do końca kwietnia roku budżetowego. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu, o którym mowa w ust. 2.";

24) w art. 54 w ust. 2:

a) skreśla się pkt 1,

b) w pkt 2 na końcu dodaje się wyrazy "oraz na dofinansowanie zadań własnych";

25) art. 57 otrzymuje brzmienie:

"Art. 57. W uchwale budżetowej określa się źródła pokrycia niedoboru budżetu, jeżeli planowane wydatki budżetu przewyższają planowane dochody.";

26) w art. 59 skreśla się ust. 2 i oznaczenie ust. 1;

27) w art. 64 ust. 5 otrzymuje brzmienie:

"5. Do związków międzygminnych (związków komunalnych) stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2-5 i art. 39 ust. 4.";

28) w art. 72 po ust. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do związków komunalnych utworzonych na podstawie art. 64 ust. 4.";

29) po art. 73 dodaje się art. 73a w brzmieniu:

"Art. 73a. 1. Do gospodarki finansowej związku międzygminnego (związku komunalnego) stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce finansowej gmin.

2. Plan finansowy związku uchwala zgromadzenie związku.";

30) w art. 77 w ust. 1:

a) w pkt 7 skreśla się wyrazy "w tym opiniowanie kandydatów na wojewodów,"

b) po pkt 7 dodaje się pkt 7a i 7b w brzmieniu:

"7a) wyrażanie opinii w sprawie projektu budżetu wojewody oraz wykonania budżetu wojewody,

7b) opiniowanie kandydata na wojewodę,"

c) w pkt 9 po wyrazach "uchylenie" dodaje się wyrazy "rozporządzeń i",

d) w pkt 11 skreśla się wyrazy "o którym mowa w art. 39 ust. 4" oraz kropkę zastępuje się przecinkiem,

e) po pkt 11 dodaje się pkt 12 w brzmieniu:

"12) inicjowanie współdziałania z terenowymi organami administracji rządowej.";

31) w art. 78:

a) w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

"4) w gminie liczącej ponad 100.000 mieszkańców - po jednym dodatkowym delegacie przypadającym na każde rozpoczęte 50.000 mieszkańców.",

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Do zasad obliczania liczby mieszkańców gminy stosuje się przepis art. 82 ust. 1.";

32) w art. 79:

a) w ust. 1 wyrazy "30 dni" zastępuje się wyrazami "60 dni",

b) po ust. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Po upływie kadencji sejmiku, prezydium sejmiku działa do dnia wyboru prezydium przez nowy skład sejmiku.";

33) w art. 82 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Koszty działalności sejmiku ponoszą gminy, opłacając składki w wysokości proporcjonalnej do liczby mieszkańców stale zamieszkałych w gminie według stanu na dzień 30 czerwca roku poprzedniego, ustalanej przez wojewódzki urząd statystyczny.";

34) w art. 90 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Wójt lub burmistrz przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej na zasadach określonych w ust. 1 uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium dla zarządu oraz inne uchwały objęte zakresem nadzoru izby.";

35) w art. 92 dotychczasowa treść otrzymuje oznaczenie ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

"2. W sprawach określonych w ust. 1 sąd administracyjny wyznacza rozprawę nie później niż w ciągu 30 dni od daty wpłynięcia sprawy do sądu.";

36) w art. 99:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Organem nadzoru w stosunku do sejmiku samorządowego jest Prezes Rady Ministrów, a w zakresie spraw budżetowych - regionalna izba obrachunkowa.",

b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Przepisy o nadzorze nad gminami stosuje się odpowiednio do związków i porozumień komunalnych."