Tytuł 5 - HANDEL I ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z HANDLEM - Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Mołdawii, z drugiej strony. Bruksela.2014.06.27.
Dz.U.2016.1347
Akt obowiązującyTYTUŁ V
HANDEL I ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z HANDLEM
HANDEL I ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z HANDLEM
Traktowanie narodowe i dostęp towarów do rynku
Traktowanie narodowe i dostęp towarów do rynku
Postanowienia wspólne
Postanowienia wspólne
Cel
Strony stopniowo ustanawiają strefę wolnego handlu w okresie przejściowym trwającym maksymalnie dziesięć lat od wejścia w życie niniejszego Układu zgodnie z postanowieniami niniejszego Układu oraz zgodnie z art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 ("GATT 1994").
Zakres stosowania
Zniesienie należności celnych, opłat i innych należności
Zniesienie należności celnych, opłat i innych należności
Definicja należności celnych
Do celów niniejszego rozdziału "należności celne" obejmują każde cło lub wszelkiego rodzaju należności nałożone na przywóz lub wywóz towarów lub z nimi związane, w tym wszelkiego rodzaju podatki wyrównawcze lub należności dodatkowe nałożone na taki przywóz lub wywóz lub z nimi związane. "Należność celna" nie obejmuje:
Klasyfikacja towarów
Klasyfikacja towarów będących przedmiotem handlu między Stronami określona jest zgodnie ze zharmonizowanym systemem oznaczania i kodowania towarów z 1983 r. ("HS") w nomenklaturze taryfowej opartej na HS z 2007 r. Republiki Mołdawii oraz nomenklaturze taryfowej opartej na HS z 2012 r. Unii, a także późniejszych zmianach tych nomenklatur.lub "HS".
Zniesienie należności celnych przywozowych
Mechanizm przeciwdziałający obchodzeniu ceł na produkty rolne i przetworzone produkty rolne
Zawieszenie stosuje się przez okres sześciu miesięcy i staje się skuteczne z dniem opublikowania decyzji o zawieszeniu preferencyjnego traktowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Klauzula zawieszająca
Żadna ze Stron nie może podnosić jakichkolwiek istniejących należności celnych ani przyjmować jakichkolwiek nowych należności celnych w stosunku do towarów pochodzących z terytorium drugiej Strony. Nie uniemożliwia to którejkolwiek ze Stron:
Należności celne wywozowe
Żadna ze Stron nie przyjmuje ani nie utrzymuje w odniesieniu do wywozu towarów na terytorium drugiej Strony ani w związku z tym wywozem jakichkolwiek ceł ani podatków innych niż należności wewnętrzne stosowane zgodnie z art. 152 niniejszego Układu.
Opłaty i inne należności
Każda ze Stron zapewnia, zgodnie z art. VIII GATT 1994 i jego uwagami interpretacyjnymi, aby wszystkie opłaty i należności jakiegokolwiek rodzaju inne niż należności celne lub inne środki, o których mowa w art. 147 niniejszego Układu, nałożone na przywóz lub wywóz bądź z nimi związane były ograniczone kwotowo do przybliżonych kosztów wyświadczonych usług oraz nie stanowiły pośredniej ochrony towarów krajowych ani opodatkowania przywozu lub wywozu do celów fiskalnych.
Środki pozataryfowe
Środki pozataryfowe
Traktowanie narodowe
Każda ze Stron przyznaje traktowanie narodowe towarom drugiej Strony zgodnie z art. III GATT 1994, łącznie z uwagami interpretacyjnymi do niego. W tym celu art. III GATT 1994 i uwagi interpretacyjne do niego zostają włączone do niniejszego Układu i stanowią jego integralną część.
Ograniczenia w przywozie i wywozie
Żadna ze Stron nie przyjmuje ani nie utrzymuje zakazów ani ograniczeń względem przywozu jakichkolwiek towarów drugiej Strony ani wywozu lub sprzedaży eksportowej jakichkolwiek towarów z przeznaczeniem na terytorium drugiej Strony, chyba że postanowienia niniejszego Układu stanowią inaczej lub odbywa się to zgodnie z art. XI GATT 1994 i uwagami interpretacyjnymi do niego. W tym celu art. XI GATT 1994 i uwagi interpretacyjne do niego zostają włączone do niniejszego Układu i stanowią jego integralną część.
Postanowienia szczegółowe dotyczące towarów
Postanowienia szczegółowe dotyczące towarów
Wyjątki ogólne
Współpraca administracyjna i koordynacja z innymi państwami
Współpraca administracyjna i koordynacja z innymi państwami
Szczególne postanowienia dotyczące współpracy administracyjnej
Postępowanie w przypadku błędów administracyjnych
W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu we właściwym zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu postanowień protokołu II do niniejszego Układu dotyczącego definicji pojęcia "produkty pochodzące" i metod współpracy administracyjnej, w przypadku gdy błąd ten wywiera skutki w zakresie ceł przywozowych, Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 438 ust. 4 niniejszego Układu, o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środkóww celu rozwiązania takiego problemu.
Umowy z innymi państwami
Środki ochrony handlu
Środki ochrony handlu
Ogólne środki ochronne
Ogólne środki ochronne
Postanowienia ogólne
Przejrzystość
Zastosowanie środków
Środki antydumpingowe i wyrównawcze
Środki antydumpingowe i wyrównawcze
Postanowienia ogólne
Przejrzystość
Uwzględnienie interesu publicznego
Strona może nie stosować środków antydumpingowych lub wyrównawczych w przypadku, gdy na podstawie informacji udostępnionych w toku dochodzenia można jasno stwierdzić, że stosowanie takich środków nie leży w interesie publicznym. Ustalenie, czy występuje interes publiczny, opiera się na ocenie ogółu różnych interesów, w tym interesu przemysłu krajowego oraz użytkowników, konsumentów i importerów w zakresie, w jakim dostarczyli oni organom prowadzącym dochodzenie stosowne informacje.
Zasada niższego cła
W przypadku gdy Strona postanawia nałożyć tymczasowe lub ostateczne cło antydumpingowe lub wyrównawcze, kwota takiego cła nie może przekraczać marginesu dumpingu ani łącznej kwoty subsydiów stanowiących podstawę środków wyrównawczych, natomiast powinna być niższa od marginesu dumpingu lub łącznej kwoty subsydiów stanowiących podstawę środków wyrównawczych, jeżeli takie niższe cło będzie odpowiednie, aby usunąć szkodę wyrządzoną przemysłowi krajowemu.
Dwustronne środki ochronne
Dwustronne środki ochronne
Stosowanie dwustronnych środków ochronnych
Wyjątki i ograniczenia
Środki tymczasowe
W krytycznych okolicznościach, w przypadku gdy opóźnienie mogłoby wyrządzić trudną do naprawienia szkodę, Strona może zastosować dwustronny środek ochronny na zasadzie tymczasowej po wstępnym stwierdzeniu, że istnieją wyraźne dowody wskazujące na wzrost przywozu towaru pochodzącego z terytorium drugiej Strony w wyniku obniżenia lub zniesienia należności celnej na mocy niniejszego Układu, oraz że taki przywóz może wyrządzić poważną szkodę przemysłowi krajowemu lub stanowić takie zagrożenie. Obowiązywanie tymczasowego środka nie może przekraczać 200 dni, a podczas tego okresu Strona musi przestrzegać wymogów art. 166 ust. 2 i 3 niniejszego Układu. Strona bezzwłocznie zwraca zapłacone cło przekraczające wysokość stawki celnej określonej w załączniku XV do niniejszego Układu, jeżeli dochodzenie opisane w art. 166 ust. 2 niniejszego Układu nie doprowadzi do stwierdzenia, że wymogi art. 165 niniejszego Układu zostały spełnione. Okres obowiązywania tymczasowego środka jest wliczany w okres wskazany w art. 166 ust. 5 lit. b) niniejszego Układu.
Wyrównania
Definicje
Do celów niniejszej sekcji:
Bariery techniczne w handlu, normalizacja, metrologia, akredytacja i ocena zgodności
Bariery techniczne w handlu, normalizacja, metrologia, akredytacja i ocena zgodności
Zakres stosowania i definicje
Uznanie postanowień Porozumienia TBT
Strony potwierdzają istniejące prawa i obowiązki wobec siebie nawzajem, wynikające z Porozumienia TBT, które zostaje niniejszym włączone do niniejszego Układu i stanowi jego część.
Współpraca techniczna
Zbliżenie przepisów technicznych, norm i oceny zgodności
Układ w sprawie oceny zgodności i zatwierdzania wyrobów przemysłowych (ACAA)
Oznakowywanie i etykietowanie
Środki sanitarne i fitosanitarne
Środki sanitarne i fitosanitarne
Cel
Zobowiązania wielostronne
Strony potwierdzają swoje prawa i obowiązki wynikające z porozumień WTO, a w szczególności Porozumienia SPS.
Zakres stosowania
Niniejszy rozdział ma zastosowanie do wszystkich środków sanitarnych i fitosanitarnych Strony, które mogą bezpośrednio lub pośrednio wpływać na handel między Stronami, w tym do wszystkich środków wymienionych w załączniku XVII do niniejszego Układu.
Definicje
Do celów niniejszego artykułu stosuje się następujące definicje:
Właściwe organy
Podczas pierwszego posiedzenia Podkomitetu ds. Zarządzania Sanitarnego i Fitosanitarnego ("Podkomitet SPS"), o którym mowa w art. 191 niniejszego Układu, Strony informują się nawzajem o strukturze i organizacji ich właściwych organów oraz podziale kompetencji między nimi. Strony informują się wzajemnie o wszelkich zmianach w zakresie struktury, organizacji i podziału kompetencji, w tym punktów kontaktowych, tych właściwych organów.
Stopniowe zbliżenie przepisów
Uznawanie, w celach handlowych, statusu pod względem zdrowia zwierząt i obecności agrofagów oraz warunków regionalnych
Uznawanie statusu w odniesieniu do chorób zwierząt, zakażeń u zwierząt lub agrofagów
Uznawanie regionalizacji i podziału na strefy, obszarów wolnych od agrofaga i stref chronionych
Konsultacje, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, odbywają się zgodnie z art. 185 ust. 3 niniejszego Układu. Strona dokonująca przywozu dokonuje oceny dodatkowych informacji w ciągu 15 dni roboczych od dnia ich otrzymania. Weryfikację, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, przeprowadza się zgodnie z art. 188 niniejszego Układu w ciągu 25 dni roboczych od dnia otrzymania wniosku o weryfikację.
Konsultacje, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, odbywają się zgodnie z art. 185 ust. 3 niniejszego Układu. Strona dokonująca przywozu przeprowadza ocenę dodatkowych informacji w ciągu trzech miesięcy od dnia ich otrzymania. Weryfikację, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, przeprowadza się zgodnie z art. 188 niniejszego Układu w ciągu 12 miesięcy od dnia otrzymania wniosku o weryfikację, z uwzględnieniem biologii agrofagów i upraw, których sprawa dotyczy.
Podział na przedziały
Uznanie równoważności
Status równoważności ujmuje się w załączniku XXV do niniejszego Układu.
Przejrzystość i wymiana informacji
Należy osiągnąć odpowiedni poziom współpracy w celu usprawnienia przekazywania dokumentów legislacyjnych na wniosek jednej ze Stron.
W tym celu każda ze Stron powiadamia bezzwłocznie drugą Stronę o swoich punktach kontaktowych, w tym o wszelkich zmianach w tych punktach kontaktowych.
Powiadomienia, konsultacje i usprawnienie komunikacji
Powiadomienie na piśmie oznacza powiadomienie przesłane pocztą, faksem lub pocztą elektroniczną. Powiadomienia przesyła się wyłącznie między punktami kontaktowymi, o których mowa w art. 184 ust. 3 niniejszego Układu.
Warunki handlu
(ii) Bez uszczerbku dla postanowień art. 190 niniejszego Układu, w celu określenia daty wejścia w życie zmienionych warunków, o których mowa w ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu, Strona dokonująca przywozu bierze pod uwagę czas transportu między Stronami; oraz
(iii) jeżeli Strona dokonująca przywozu nie spełni wyżej wspomnianych wymogów dotyczących powiadomienia, nadal akceptuje ona świadectwa lub poświadczenia gwarantujące uprzednio obowiązujące warunki do 30 dni po wejściu w życie zmienionych warunków przywozu.
Wstępny wykaz zakładów zatwierdza się zgodnie z postanowieniami załącznika XX do niniejszego Układu.
Procedura certyfikacji
Weryfikacja
Kontrole przywozu i opłaty za inspekcje
Począwszy od tej daty Strony mogą wzajemnie zatwierdzać swoje kontrole określonych towarów oraz, co za tym idzie, ograniczać lub zastępować kontrole przywozu tych towarów.
Środki ochronne
Podkomitet do Spraw Sanitarnych i Fitosanitarnych
Ułatwienia celne i handlowe
Ułatwienia celne i handlowe
Cele
Prawodawstwo i procedury
Strony podejmują działania zmierzające do stopniowego wzajemnego połączenia swoich systemów tranzytu celnego, mając na uwadze przystąpienie Republiki Mołdawii do wspólnej procedury tranzytowej z 1987 r.
Strony zapewniają współpracę i koordynację pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi organami na ich terytorium, aby ułatwić ruch tranzytowy. Strony wspierają również współpracę między organami a sektorem prywatnym w zakresie tranzytu.
Relacje ze środowiskiem gospodarczym
Strony zgodnie postanawiają:
Opłaty i należności
Ustalanie wartości celnej
Współpraca celna
Strony wzmacniają współpracę w obszarze ceł, aby zapewnić wykonanie celów niniejszego rozdziału, tak aby zapewnić dalej idące ułatwienia handlowe, a równocześnie zapewnić skuteczną kontrolę, bezpieczeństwo i zapobieganie nadużyciom finansowym. W tym celu, w stosownych przypadkach, Strony będą się posługiwać strategią celną Komisji Europejskiej z 2007 r. jako punktem odniesienia.
Aby zapewnić zgodność z postanowieniami niniejszego rozdziału Strony między innymi:
Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych
Bez uszczerbku dla innych form współpracy przewidzianych w niniejszym Układzie, w szczególności w art. 197 niniejszego Układu, Strony udzielają sobie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych zgodnie z postanowieniami protokołu III do niniejszego Układu dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych.
Pomoc techniczna i budowanie zdolności
Strony współpracują w zakresie świadczenia pomocy technicznej i budowania zdolności w celu wdrożenia reformy ułatwień handlowych i celnych.
Podkomitet ds. Ceł
Zbliżenie przepisów celnych
Dokonuje się stopniowego zbliżenia do przepisów celnych UE i niektórych aktów prawa międzynarodowego, jak przewidziano w załączniku XXVI do niniejszego Układu.
Prowadzenie przedsiębiorstwa, handel usługami i handel elektroniczny
Prowadzenie przedsiębiorstwa, handel usługami i handel elektroniczny
Postanowienia ogólne
Postanowienia ogólne
Cel i zakres stosowania
Definicje
Do celów niniejszego rozdziału:
Jeżeli ta osoba prawna ma jedynie swoją siedzibę statutową lub zarząd odpowiednio na terytorium, do którego ma zastosowanie Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, lub na terytorium Republiki Mołdawii, nie jest ona uznawana odpowiednio za osobę prawną pochodzącą z Unii ani za osobę prawną pochodzącą z Republiki Mołdawii, chyba że jej działalność ma rzeczywisty i ciągły związek z gospodarką odpowiednio Unii lub Republiki Mołdawii;
Niezależnie od poprzedniego akapitu, przedsiębiorstwa żeglugowe mające siedzibę poza terytorium Unii lub Republiki Mołdawii i kontrolowane odpowiednio przez obywateli państwa członkowskiego lub Republiki Mołdawii, są także objęte postanowieniami niniejszego Układu, jeżeli ich statki są zarejestrowane zgodnie z właściwym prawodawstwem w tym państwie członkowskim lub w Republice Mołdawii i pływają pod banderą państwa członkowskiego lub Republiki Mołdawii;
Prowadzenie przedsiębiorstwa
Prowadzenie przedsiębiorstwa
Zakres stosowania
Niniejsza sekcja ma zastosowanie do środków wprowadzonych lub utrzymywanych przez Strony, wpływających na prowadzenie wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw z wyjątkiem:
Traktowanie narodowe i zasada największego uprzywilejowania
Przegląd
Inne umowy
Żadne z postanowień niniejszego rozdziału nie może być interpretowane jako ograniczające prawa przedsiębiorców Stron do korzystania z korzystniejszego traktowania przewidzianego w jakichkolwiek istniejących lub przyszłych umowach międzynarodowych odnoszących się do inwestycji, których stronami są państwa członkowskie i Republika Mołdawii.
Zasady traktowania oddziałów i przedstawicielstw
Transgraniczne świadczenie usług
Transgraniczne świadczenie usług
Zakres stosowania
Niniejsza sekcja ma zastosowanie do środków wprowadzanych przez Strony, które mają wpływ na transgraniczne świadczenie wszystkich rodzajów usług, z wyjątkiem:
Dostęp do rynku
Traktowanie narodowe
Wykaz zobowiązań
Przegląd
Mając na uwadze stopniową liberalizację transgranicznego świadczenia usług pomiędzy Stronami, Komitet Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 438 ust. 4 niniejszego Układu, regularnie dokonuje przeglądu wykazu zobowiązań, o którym mowa w art. 212 niniejszego Układu. W przeglądzie tym uwzględniany jest między innymi proces stopniowego zbliżenia, o którym mowa w art. 230, 240, 249 i 253 niniejszego Układu, oraz jego wpływ na wyeliminowanie pozostałych przeszkód dla transgranicznego świadczenia usług między Stronami.
Tymczasowy pobyt osób fizycznych w celach biznesowych
Tymczasowy pobyt osób fizycznych w celach biznesowych
Zakres stosowania i definicje
Personel kluczowy i absolwenci odbywający staż
Sprzedawcy biznesowi
W przypadku każdego sektora zaangażowanego zgodnie z sekcją 2 (Prowadzenie przedsiębiorstwa) lub sekcją 3 (Transgraniczne świadczenie usług) oraz z uwzględnieniem wszelkich zastrzeżeń wymienionych w załącznikach XXVII-A i XXVII-E, a także XXVII-B i XXVII-F do niniejszego Układu każda ze Stron zezwala na wjazd i czasowy pobyt sprzedawców biznesowych przez maksymalnie 90 dni w dwunastomiesięcznym okresie.
Usługodawcy kontraktowi
Zgodnie z załącznikami XXVII-D i XXVII-H do niniejszego Układu każda ze Stron zezwala na świadczenie usług na swoim terytorium przez usługodawców kontraktowych pochodzących z drugiej Strony, z uwzględnieniem warunków określonych w ust. 3 niniejszego artykułu.
Osoby wykonujące wolne zawody
Ramy regulacyjne
Ramy regulacyjne
Regulacje krajowe
Regulacje krajowe
Zakres stosowania i definicje
Warunki udzielenia licencji i kwalifikacji
Procedury licencyjne i kwalifikacyjne
Postanowienia o zasięgu ogólnym
Postanowienia o zasięgu ogólnym
Wzajemne uznawanie
Przejrzystość i ujawnianie informacji poufnych
Usługi informatyczne
Usługi informatyczne
Uzgodnienia dotyczące usług informatycznych
Postęp technologiczny doprowadził do coraz częstszego oferowania takich usług w połączeniu z zakupem lub w formie pakietu usług powiązanych, które mogą obejmować niektóre lub wszystkie funkcje podstawowe. Przykładowo, usługi takie jak hosting stron i domen internetowych, usługi eksploracji danych i przetwarzanie siatkowe polegają na łączeniu podstawowych funkcji usług informatycznych.
Usługi pocztowe i kurierskie
Usługi pocztowe i kurierskie
Zakres stosowania i definicje
Zapobieganie praktykom antykonkurencyjnym w sektorze usług pocztowych i kurierskich
Strony utrzymują lub wprowadzają odpowiednie środki w celu powstrzymania usługodawców, którzy pojedynczo lub razem mogą istotnie wpływać na warunki uczestnictwa (w odniesieniu do cen i dostaw) na rynku właściwym usług pocztowych i kurierskich na skutek wykorzystania ich pozycji rynkowej, od podejmowania lub kontynuowania praktyk antykonkurencyjnych.
Usługa powszechna
Każda ze Stron ma prawo do określenia rodzaju obowiązku świadczenia usługi powszechnej, jaki zamierza utrzymać. Takie obowiązki nie będą uważane za antykonkurencyjne jako takie, pod warunkiem że będą wprowadzane w sposób przejrzysty, niedyskryminacyjny i będą konkurencyjnie neutralne oraz że nie będą bardziej uciążliwe, niż to jest konieczne dla rodzaju usługi powszechnej określonej przez Stronę.
Zezwolenia
Niezależność organu regulacyjnego
Organ regulacyjny musi być prawnie odrębny od podmiotów świadczących usługi pocztowe i kurierskie i nie ponosi przed nimi odpowiedzialności. Decyzje organu regulacyjnego i stosowane przezeń procedury muszą być bezstronne w odniesieniu do wszystkich uczestników rynku.
Stopniowe zbliżenie przepisów
Każda ze Stron uznaje znaczenie stopniowego zbliżenia obecnie obowiązującego i przyszłego prawodawstwa Republiki Mołdawii do dorobku prawnego Unii, określonego w postaci wykazu zawartego w załączniku XXVIII-C do niniejszego Układu.
Sieci i usługi łączności elektronicznej
Sieci i usługi łączności elektronicznej
Zakres stosowania i definicje
Organ regulacyjny
Zezwolenie na świadczenie usług łączności elektronicznej
Dostęp i wzajemne połączenia
Do obowiązków wymienionych w niniejszej literze organy regulacyjne mogą dołączyć takie warunki jak uczciwość, uzasadniony charakter i terminowość;
Do obowiązków wymienionych w niniejszej literze organy regulacyjne mogą dołączyć takie warunki jak uczciwość, uzasadniony charakter i terminowość;
Organy regulacyjne biorą pod uwagę inwestycje operatora i umożliwiają mu uzyskanie rozsądnej stopy zwrotu ze stosownej kwoty zaangażowanego kapitału, z uwzględnieniem poziomu ryzyka;
Rzadkie zasoby
Usługa powszechna
Transgraniczne świadczenie usług łączności elektronicznej
Żadna ze Stron nie może wymagać od usługodawcy drugiej Strony tworzenia przedsiębiorstw, ustanowienia jakiejkolwiek formy obecności lub pobytu na jej terytorium jako warunku transgranicznego świadczenia usług.
Poufność informacji
Każda ze Stron zapewnia poufność łączności elektronicznej i związanych z nią danych o przekazie za pośrednictwem publicznej sieci łączności i publicznie dostępnych usług takiej łączności, w sposób nieograniczający handlu usługami.
Spory między usługodawcami
Stopniowe zbliżenie przepisów
Każda ze Stron uznaje znaczenie stopniowego zbliżenia obecnie obowiązujących i przyszłych przepisów Republiki Mołdawii do dorobku prawnego Unii, określonego w załączniku XXVIII-B do niniejszego Układu.
Usługi finansowe
Usługi finansowe
Zakres stosowania i definicja
Wyłączenie ze względów ostrożności
Skuteczna i przejrzysta regulacja
Na wniosek wnioskodawcy zainteresowana Strona informuje wnioskodawcę o statusie jego wniosku. Zainteresowana Strona bez zbędnej zwłoki powiadamia wnioskodawcę o konieczności przekazania przez niego dodatkowych informacji.
Strony uwzględniają również Dziesięć głównych zasad wymiany informacji przyjętych przez Ministrów Finansów państw G7 i podejmą wszelkie niezbędne działania na rzecz stosowania tych zasad w kontaktach dwustronnych.
Nowe usługi finansowe
Każda ze Stron zezwala podmiotom świadczącym usługi finansowe pochodzącym z drugiej Strony na świadczenie wszelkich nowych usług finansowych podobnych do tych, na które Strona pozwoliłaby swoim własnym podmiotom świadczącym usługi finansowe w ramach swojego prawodawstwa krajowego w podobnych okolicznościach. Strona może określić formę prawną świadczonej usługi i może wymagać uzyskania zezwolenia na świadczenie danej usługi. W przypadkach, w których wymagane jest takie zezwolenie, decyzja w sprawie jego przyznania powinna zostać wydana w rozsądnym terminie, a odmowa może nastąpić wyłącznie ze względów ostrożności.
Przetwarzanie danych
Szczególne wyjątki
Organizacje samoregulacyjne
W przypadku gdy Strona wymaga członkostwa lub uczestnictwa w jakimkolwiek organie samoregulacyjnym, giełdzie lub rynkach papierów wartościowych lub transakcji typu futures, instytucji dokonującej rozliczeń lub jakiejkolwiek innej organizacji lub stowarzyszeniu bądź dostępu do nich w celu umożliwienia podmiotom świadczącym usługi finansowe pochodzącym z drugiej Strony świadczenia usług finansowych na zasadach równorzędnych z zasadami dotyczącymi podmiotów świadczących usługi finansowe pochodzących z danej Strony lub jeżeli bezpośrednio lub pośrednio Strona zapewnia takim podmiotom przywileje lub korzyści w zakresie świadczenia usług finansowych, Strona ta zapewnia przestrzeganie zobowiązań wynikających z art. 205 ust. 1 i art. 211 niniejszego Układu.
Systemy rozliczeń i płatności
Na podstawie warunków, które przyznają traktowanie narodowe, każda ze Stron przyznaje podmiotom świadczącym usługi finansowe pochodzącym z drugiej Strony, z siedzibą na jej terytorium, dostęp do systemów płatności i rozliczeń obsługiwanych przez podmioty publiczne oraz do możliwości związanych z urzędową konsolidacją długu i refinansowaniem, dostępnych w ramach zwykłego prowadzenia działalności. Niniejszy artykuł nie ma na celu przyznania dostępu do narzędzi kredytodawcy ostatniego stopnia Strony.
Stopniowe zbliżenie przepisów
Każda ze Stron uznaje znaczenie stopniowego zbliżenia obecnie obowiązujących i przyszłych przepisów Republiki Mołdawii do najwyższych standardów praktyki międzynarodowej wymienonych w art. 243 ust. 3 niniejszego Układu oraz do dorobku prawnego Unii określonego w załączniku XXVIII-A do niniejszego Układu.
Usługi transportowe
Usługi transportowe
Zakres stosowania
Niniejsza sekcja określa zasady dotyczące liberalizacji usług międzynarodowego transportu morskiego na mocy postanowień sekcji 2 (Prowadzenie przedsiębiorstwa), sekcji 3 (Transgraniczne świadczenie usług) i sekcji 4 (Tymczasowy pobyt osób fizycznych w celach biznesowych) niniejszego rozdziału.
Międzynarodowy transport morski
Mając na uwadze obecny poziom liberalizacji między Stronami usług międzynarodowego transportu morskiego:
Transport lotniczy
Stopniowa liberalizacja transportu lotniczego między Stronami, dostosowana do ich wzajemnych potrzeb handlowych i warunków wzajemnego dostępu do rynku przebiega zgodnie z umową w sprawie ustanowienia Wspólnego Obszaru Lotniczego między UE i jej państwami członkowskimi a Republiką Mołdawii.
Stopniowe zbliżenie przepisów
Każda ze Stron uznaje znaczenie stopniowego zbliżenia obecnie obowiązujących i przyszłych przepisów Republiki Mołdawii do dorobku prawnego Unii określonego w załączniku XXVIII-D do niniejszego Układu.
Handel elektroniczny
Handel elektroniczny
Postanowienia ogólne
Postanowienia ogólne
Cel i zasady
Współpraca w zakresie handlu elektronicznego
Odpowiedzialność usługodawców będących pośrednikami
Odpowiedzialność usługodawców będących pośrednikami
Korzystanie z usług pośredników
Odpowiedzialność usługodawców będących pośrednikami: "zwykły przekaz"
Odpowiedzialność usługodawców będących pośrednikami: "caching"
Odpowiedzialność usługodawców będących pośrednikami: "hosting"
Brak ogólnego obowiązku w zakresie nadzoru
Wyjątki
Wyjątki
Wyjątki o charakterze ogólnym
Środki w zakresie opodatkowania
Uprzywilejowane traktowanie przyznane zgodnie z postanowieniami niniejszego rozdziału nie ma zastosowania do traktowania w zakresie opodatkowania, którego Strony udzielają lub udzielą w przyszłości na podstawie zawartych między sobą umów mających na celu unikanie podwójnego opodatkowania.
Wyjątki ze względów bezpieczeństwa
Żadne z postanowień niniejszego Układu nie może być interpretowane jako:
Płatności bieżące i przepływ kapitału
Płatności bieżące i przepływ kapitału
Płatności bieżące
Strony zobowiązują się zezwolić na dokonywanie, w walucie w pełni wymienialnej, zgodnie z postanowieniami art. VIII Statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich płatności i transferów na rachunku bieżącym w ramach bilansu płatniczego między Stronami.
Przepływy kapitału
Środki ochronne
W przypadku gdy w szczególnych okolicznościach płatności lub przepływ kapitału powoduje lub może spowodować poważne trudności w funkcjonowaniu polityki kursowej lub polityki pieniężnej, w tym poważne trudności w zrównoważeniu bilansu płatniczego, w jednym lub większej liczbie państw członkowskich lub w Republice Mołdawii, zainteresowane Strony mogą podjąć środki ochronne na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, jeżeli środki takie są absolutnie niezbędne. Strona przyjmująca środki ochronne bezzwłocznie informuje drugą Stronę o ich przyjęciu oraz przedstawia, najwcześniej jak to możliwe, harmonogram ich zniesienia.
Postanowienia dotyczące ułatwienia przepływu kapitału oraz postanowienia przejściowe
Zamówienia publiczne
Zamówienia publiczne
Cele
Zakres stosowania
Kontekst instytucjonalny
Podstawowe normy regulujące udzielanie zamówień
Publikacja
Udzielanie zamówień
Niezależnie od akapitu pierwszego, w przypadkach, w których jest to uzasadnione szczególnymi okolicznościami towarzyszącymi zamówieniu, na wyłonionego wnioskodawcę można nałożyć wymóg ustanowienia określonej infrastruktury gospodarczej na miejscu wykonania.
Zapraszając ograniczoną liczbę wnioskodawców do składania ofert, bierze się pod uwagę konieczność zapewnienia odpowiedniej konkurencji.
Ochrona sądowa
Planowanie stopniowego zbliżenia przepisów
Stopniowe zbliżenie przepisów
Dostęp do rynku
Informacje
Współpraca
Prawa własności intelektualnej
Prawa własności intelektualnej
Ogólne postanowienia i zasady
Ogólne postanowienia i zasady
Cele
Celem niniejszego rozdziału jest:
Charakter i zakres zobowiązań
Wyczerpanie
Każda ze Stron ustanawia krajowy lub regionalny system wyczerpania praw własności intelektualnej.
Normy dotyczące praw własności intelektualnej
Normy dotyczące praw własności intelektualnej
Prawo autorskie i prawa pokrewne
Prawo autorskie i prawa pokrewne
Przyznana ochrona
Strony przestrzegają praw i obowiązków określonych w następujących umowach międzynarodowych:
Autorzy
Każda ze Stron nadaje autorom prawo wyłączne do zezwolenia lub zakazu:
Wykonawcy
Każda ze Stron nadaje wykonawcom prawo wyłączne do:
Producenci fonogramów
Każda ze Stron nadaje producentom fonogramów prawo wyłączne do:
Organizacje nadawcze
Każda ze Stron nadaje organizacjom radiowym i telewizyjnym prawo wyłączne do zezwolenia lub zakazu:
Nadawanie i przekaz publiczny
Okres ochrony
Ochrona środków technicznych
Ochrona informacji o zarządzaniu prawami
jeżeli taka osoba wie lub ma uzasadnione podstawy, by wiedzieć, że poprzez to powoduje, umożliwia, ułatwia lub ukrywa naruszenie praw autorskich lub praw pokrewnych prawu autorskiemu przewidziane w prawie krajowym.
Wyjątki i ograniczenia
Prawo artysty do odsprzedaży dzieła sztuki
Współpraca w zakresie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
Strony dążą do promowania dialogu i wzajemnej współpracy między ich organizacjami zbiorowego zarządzania prawami w celu propagowania dostępności utworów i innych przedmiotów objętych ochroną oraz przekazywania opłat licencyjnych za wykorzystanie tych utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną.
Znaki towarowe
Znaki towarowe
Umowy międzynarodowe
Strony:
Procedura rejestracji
Znaki towarowe powszechnie znane
Do celu nadania skuteczności art. 6bis konwencji paryskiej oraz art. 16 ust. 2 i 3 porozumienia TRIPS dotyczącym ochrony znaków towarowych powszechnie znanych, Strony stosują wspólne zalecenie dotyczące przepisów o ochronie znaków towarowych powszechnie znanych, przyjęte przez Zgromadzenie Unii paryskiej o ochronie własności przemysłowej oraz Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) na 34. serii spotkań zgromadzeń państw członkowskich WIPO (wrzesień 1999 r.)
Wyjątki od praw związanych ze znakiem towarowym
Każda ze Stron przewiduje pewne wyjątki od praw związanych ze znakiem towarowym, takich jak uczciwe używanie terminów opisowych, ochrona oznaczeń geograficznych, zgodnie z art. 303 niniejszego Układu, lub inne ograniczone wyjątki uwzględniające uzasadnione interesy właściciela znaku towarowego oraz stron trzecich.
Oznaczenia geograficzne
Oznaczenia geograficzne
Zakres stosowania
Uznane oznaczenia geograficzne
Dodawanie nowych oznaczeń geograficznych
Zakres ochrony oznaczeń geograficznych
Prawo do wykorzystania oznaczeń geograficznych
Egzekwowanie ochrony
Strony egzekwują ochronę przewidzianą w art. 297 do 300 niniejszego Układu, poprzez - odpowiednio -odpowiednie działania administracyjne lub postępowania sądowe, w tym na granicy celnej (wywóz i przywóz) w celu zapobiegania wszelkim niezgodnym z prawem przypadkom wykorzystywania chronionych oznaczeń geograficznych i położenia im kresu. Strony egzekwują taką ochronę także na wniosek zainteresowanej strony.
Wdrażanie działań uzupełniających
Bez uszczerbku dla wcześniejszych zobowiązań Republiki Mołdawii w zakresie ochrony unijnych oznaczeń geograficznych, wynikających z międzynarodowych umów w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i ich egzekwowania, w tym zobowiązań podjętych w Umowie lizbońskiej w sprawie ochrony nazw pochodzenia i ich międzynarodowych rejestracji, oraz zgodnie z art. 301 niniejszego Układu Republika Mołdawii korzysta z pięcioletniego okresu przejściowego, począwszy od dnia 1 kwietnia 2013 r., na wprowadzenie wszelkich działań uzupełniających niezbędnych do położenia kresu wszelkim niezgodnym z prawem wykorzystaniom chronionych oznaczeń geograficznych, w szczególności środków mających zastosowanie na granicy celnej.
Związek ze znakami towarowymi
Zasady ogólne
Współpraca i przejrzystość
Podkomitet ds. Oznaczeń Geograficznych
Wzory
Wzory
Umowy międzynarodowe
Strony przestrzegają Aktu genewskiego Porozumienia haskiego w sprawie międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych z 1999 r.
Ochrona zarejestrowanych wzorów
Ochrona wzorów niezarejestrowanych
Wyjątki i ograniczenia
Stosunek do prawa autorskiego
Wzór może zostać również objęty ochroną na mocy prawa autorskiego danej Strony od dnia stworzenia wzoru lub jego utrwalenia w jakiejkolwiek formie. Zakres i warunki, zgodnie z którymi tego rodzaju ochrona jest przyznawana, łącznie z wymaganym stopniem oryginalności, są ustalane przez każdą ze Stron.
Patenty
Patenty
Umowy międzynarodowe
Strony przystępują do Układu o współpracy patentowej WIPO oraz podejmują wszystkie rozsądne wysiłki w celu osiągnięcia zgodności z Traktatem o prawie patentowym WIPO.
Patenty a zdrowie publiczne
Dodatkowe świadectwo ochronne
Ochrona danych przekazanych w celu uzyskania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego
W tym celu:
Ochrona danych w zakresie środków ochrony roślin
Podczas okresu trwania prawa do ochrony danych badanie lub sprawozdanie z badania nie może być wykorzystywane na korzyść jakichkolwiek innych osób ubiegających się o uzyskanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu środka ochrony roślin, z wyjątkiem przypadków, gdy właściciel wyraził na to wyraźną zgodę.
Odmiany roślin
Strony chronią prawa do ochrony odmian roślin zgodnie z Międzynarodową konwencją o ochronie nowych odmian roślin, włącznie z fakultatywnym wyjątkiem od prawa hodowcy, o którym mowa w art. 15 ust. 2 wspomnianej konwencji, oraz współpracują w celu promowania i egzekwowania tych praw.
Egzekwowanie praw własności intelektualnej
Egzekwowanie praw własności intelektualnej
Obowiązki ogólne
Podmioty uprawnione
Każda ze Stron za osoby uprawnione do występowania o zastosowanie środków, procedur i środków zaradczych, o których mowa w niniejszej sekcji oraz w części III Porozumienia TRIPS, uznaje:
Dochodzenie i egzekwowanie praw w postępowaniu cywilnym
Dochodzenie i egzekwowanie praw w postępowaniu cywilnym
Środki zabezpieczenia dowodów
Prawo do informacji
Środki tymczasowe i zabezpieczające
Środki naprawcze
Nakazy
Każda ze Stron zapewnia, aby w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa własności intelektualnej w orzeczeniu sądowym, organy sądowe mogły wydać przeciwko naruszającemu, a także przeciwko pośrednikowi, z usług których korzysta osoba trzecia do naruszania prawa własności intelektualnej, nakaz sądowy zakazujący dalszego naruszania.
Środki alternatywne
Strony mogą postanowić, że w stosownych przypadkach i na wniosek osoby podlegającej środkom określonym w art. 323 lub 324 niniejszego Układu, właściwe organy sądowe mogą nałożyć odszkodowanie pieniężne na rzecz strony poszkodowanej zamiast stosowania środków przewidzianych w tych dwóch artykułach, jeżeli osoba ta działała nieumyślnie i nie dopuściła się niedbalstwa, jeżeli wykonanie odnośnych środków spowodowałoby dla niej niewspółmierną szkodę i jeżeli odszkodowanie pieniężne na rzecz strony poszkodowanej jest stosunkowo satysfakcjonujące.
Odszkodowania
Koszty sądowe
Każda ze Stron zapewnia, aby rozsądne i proporcjonalne koszty sądowe oraz inne wydatki poniesione przez stronę wygrywającą były co do zasady pokrywane przez stronę przegrywającą, chyba że jest to sprzeczne z zasadą sprawiedliwości.
Publikowanie orzeczeń sądowych
Każda ze Stron zapewnia, aby w ramach postępowania sądowego wszczętego w przypadku naruszenia prawa własności intelektualnej organy sądowe mogły, na wniosek wnioskodawcy, a na koszt naruszającego, zarządzić odpowiednie środki w celu upowszechnienia informacji dotyczącej orzeczenia, w tym również jego wyeksponowania i publikacji w całości lub w części.
Domniemanie autorstwa lub własności
Do celów stosowania środków, procedur i środków zaradczych przewidzianych w niniejszej sekcji:
Pozostałe postanowienia
Pozostałe postanowienia
Środki stosowane przy kontroli granicznej
Urząd celny umożliwia również wnioskodawcy skontrolowanie towarów, których zwolnienie zostało zawieszone lub które zostały zatrzymane. Przy kontroli towarów urząd celny może pobrać próbki, a następnie przekazać lub przesłać je posiadaczowi praw, na jego wniosek, wyłącznie do celów analizy oraz ułatwienia późniejszej procedury.
Kodeksy postępowania
Strony wspierają:
Współpraca
Konkurencja
Konkurencja
Przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i łączenie przedsiębiorstw
Przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i łączenie przedsiębiorstw
Definicje
Do celów niniejszej sekcji:
Zasady
Strony uznają znaczenie wolnej i niezakłóconej konkurencji w swoich stosunkach handlowych. Strony potwierdzają, że antykonkurencyjne praktyki gospodarcze mogą zakłócać właściwe funkcjonowanie rynków i osłabiać korzyści płynące z liberalizacji handlu.
Realizacja
Monopole państwowe, przedsiębiorstwa publiczne i przedsiębiorstwa mające prawa specjalne lub wyłączne
Współpraca i wymiana informacji
Rozstrzyganie sporów
Postanowienia dotyczące mechanizmu rozstrzygania sporów określone w rozdziale 14 (Rozstrzyganie sporów) tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu nie mają zastosowania do niniejszej sekcji.
Pomoc państwa
Pomoc państwa
Zasady ogólne i zakres
Ocena pomocy państwa
Prawodawstwo w dziedzinie pomocy państwa oraz urząd ds. pomocy państwa
Przejrzystość
Poufność
Przy wymianie informacji w ramach niniejszego rozdziału, Strony uwzględniają ograniczenia wynikające z wymogu zachowania tajemnicy zawodowej i handlowej.
Klauzula przeglądowa
Strony zapewniają stały przegląd kwestii, o których mowa w niniejszym rozdziale. Każda ze Stron może skierować takie kwestie do Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 438 ust. 4 niniejszego Układu. Strony zgodnie postanawiają dokonywać przeglądu postępów we wdrażaniu niniejszego rozdziału co dwa lata od dnia wejścia w życie niniejszego Układu, chyba że wspólnie postanowią inaczej.
Zagadnienia energetyczne związane z handlem
Zagadnienia energetyczne związane z handlem
Definicje
Do celów niniejszego rozdziału:
Krajowe ceny regulowane
Zakaz stosowania podwójnych cen
Tranzyt
Strony podejmują wszelkie niezbędne środki w celu ułatwienia tranzytu, zgodnie z zasadą swobody tranzytu oraz z art. V.l, V.2, V.4 i V.5 GATT 1994 i art. 7 ust. 1 i 3 Traktatu karty energetycznej z 1994 r., które zostają włączone do niniejszego Układu i stanowią jego część.
Transport
W zakresie transportu energii elektrycznej i gazu, a zwłaszcza dostępu osób trzecich do infrastruktury stałej, Strony dostosowują swoje przepisy, o których mowa w załączniku VIII do niniejszego Układu oraz w Traktacie o Wspólnocie Energetycznej, w celu zapewnienia, aby taryfy, publikowane przed ich wejściem w życie, procedury alokacji zdolności przesyłowych oraz wszystkie inne warunki były obiektywne, uzasadnione i przejrzyste oraz nie wprowadzały rozróżnień ze względu na pochodzenie, własność ani przeznaczenie danej energii elektrycznej lub gazu.
Nieuprawnione pobieranie towarów w tranzycie
Każda ze Stron podejmuje wszelkie niezbędne środki w celu zakazania i udaremnienia wszelkiego nieuprawnionego pobierania przez jakikolwiek podmiot podlegający ich kontroli lub jurysdykcji towarów energetycznych będących w tranzycie przez jej terytorium.
Nieprzerwany tranzyt
Zobowiązanie tranzytowe operatorów
Każda ze Stron zapewnia, aby operatorzy infrastruktury stałej podjęli wszelkie niezbędne kroki w celu:
Organy regulacyjne w sektorze energii elektrycznej i gazu ziemnego
Powiązanie z Traktatem o Wspólnocie Energetycznej
Przejrzystość
Przejrzystość
Definicje
Do celów niniejszego rozdziału:
Cel i zakres stosowania
Uznając wpływ, jaki otoczenia regulacyjne mogą mieć na handel i inwestycje między nimi, Strony ustanawiają przewidywalne otoczenie regulacyjne dla podmiotów gospodarczych oraz skuteczne procedury, z należytym uwzględnieniem wymogów pewności prawa i proporcjonalności.
Publikacja
Zapytania i punkty kontaktowe
Stosowanie środków o zasięgu ogólnym
Każda ze Stron stosuje w sposób obiektywny, bezstronny i racjonalny wszystkie środki o zasięgu ogólnym. W tym celu, stosując takie środki względem poszczególnych osób fizycznych lub prawnych, towarów i usług drugiej Strony w konkretnych przypadkach, każda ze Stron:
Przegląd i odwołanie
Jakość i skuteczność regulacji oraz dobra praktyka administracyjna
Zasady szczegółowe
Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się bez uszczerbku dla wszelkich szczegółowych zasad dotyczących przejrzystości określonych w innych rozdziałach tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu.
Handel i zrównoważony rozwój
Handel i zrównoważony rozwój
Kontekst i cele
Prawo do regulacji oraz poziomy ochrony
Wielostronne normy i umowy dotyczące pracy
Wielostronne normy i umowy dotyczące środowiska
Handel i inwestycje wspierające zrównoważony rozwój
Strony potwierdzają zaangażowanie w intensywniejsze przyczynianie się handlu do celów zrównoważonego rozwoju w wymiarze gospodarczym, społecznym i środowiskowym. W tym celu Strony:
Różnorodność biologiczna
Zrównoważone zarządzanie lasami i handel produktami leśnymi
Handel produktami rybnymi
Uwzględniając znaczenie odpowiedzialnego i zrównoważonego gospodarowania zasobami rybnymi oraz promowania dobrego zarządzania w handlu, Strony zobowiązują się do:
Utrzymywanie poziomów ochrony
Informacje naukowe
Podczas przygotowania i wdrażania środków służących ochronie środowiska i warunków pracy, które mogą mieć wpływ na handel lub inwestycje, Strony uwzględniają dostępne informacje naukowe i techniczne oraz odpowiednie normy, wytyczne lub zalecenia międzynarodowe, o ile takie istnieją, włącznie z zasadą ostrożności.
Przejrzystość
Każda ze Stron, zgodnie ze swoim prawem krajowym oraz rozdziałem 12 (Przejrzystość) tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, zapewnia, aby każdy środek, którego celem jest ochrona środowiska lub warunków pracy, który może mieć wpływ na handel lub inwestycje, był opracowywany, wprowadzany i wdrażany w sposób przejrzysty, towarzyszyły mu odpowiednie zawiadomienia i konsultacje publiczne, oraz był należycie i w odpowiednim czasie przekazywany i konsultowany z podmiotami niepaństwowymi.
Przegląd oddziaływania na zrównoważony rozwój
Strony zobowiązują się do przeprowadzania przeglądów, monitorowania i oceny wpływu wdrożenia tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu na zrównoważony rozwój poprzez własne odpowiednie procesy i instytucje partycypacyjne, a także procesy i instytucje ustanowione na mocy niniejszego Układu, na przykład poprzez związane z handlem oceny oddziaływania na zrównoważony rozwój.
Współpraca w dziedzinie handlu i zrównoważonego rozwoju
Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie zagadnień związanych z handlem w polityce ochrony środowiska i pracy w dążeniu do osiągnięcia celów tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu. Mogą one współpracować między innymi w następujących dziedzinach:
Mechanizmy instytucjonalne i nadzorowania
Wspólne forum dialogu społeczeństwa obywatelskiego
Konsultacje z władzami publicznymi
Zespół ekspertów
Rozstrzyganie sporów
Rozstrzyganie sporów
Cel i zakres stosowania
Cel i zakres stosowania
Cel
Celem niniejszego rozdziału jest ustanowienie skutecznego i efektywnego mechanizmu unikania oraz rozstrzygania sporów między Stronami w zakresie interpretacji i stosowania tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, mając na uwadze poszukiwanie, w miarę możliwości, wspólnie uzgodnionych rozwiązań.
Zakres stosowania
Niniejszy rozdział ma zastosowanie do wszelkich sporów dotyczących interpretacji i stosowania postanowień tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu, chyba że postanowiono inaczej.
Konsultacje i mediacje
Konsultacje i mediacje
Konsultacje
Mediacja
Każda Strona może zażądać od drugiej Strony rozpoczęcia mediacji w odniesieniu do wszelkich środków negatywnie wpływających na handel lub inwestycje między Stronami, zgodnie z załącznikiem XXXII do niniejszego Układu.
Postępowania mające na celu rozstrzygnięcie sporu
Postępowania mające na celu rozstrzygnięcie sporu
Postępowanie arbitrażowe
Postępowanie arbitrażowe
Wszczęcie postępowania arbitrażowego
Powołanie organu arbitrażowego
Wstępna decyzja o pilnym charakterze sprawy
Na wniosek Strony organ arbitrażowy, w ciągu dziesięciu dni od jego powołania, wydaje wstępną decyzję o uznaniu sprawy za pilną.
Sprawozdanie organu arbitrażowego
Procedura pojednawcza w przypadku pilnych sporów o energię
Powiadomienie o decyzji organu arbitrażowego
Zgodność
Zgodność
Wykonanie decyzji organu arbitrażowego
Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, podejmuje wszelkie środki niezbędne do wykonania bezzwłocznie i w dobrej wierze decyzji organu arbitrażowego.
Rozsądny termin wykonania decyzji
Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego
Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji
Środki zaradcze w przypadku pilnych sporów o energię
Ocena środków podjętych w celu wykonania decyzji po przyjęciu tymczasowych środków zaradczych związanych z niewykonaniem decyzji
Postanowienia wspólne
Postanowienia wspólne
Zastępowanie arbitrów
Jeżeli w postępowaniu arbitrażowym w ramach niniejszego rozdziału organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą uczestniczyć, wycofają się, lub muszą zostać zastąpieni, ponieważ nie spełniają wymogów kodeksu postępowania określonego w załączniku XXXIV do niniejszego Układu, zastosowanie ma procedura określona w art. 385 niniejszego Układu. Termin powiadomienia o decyzji organu arbitrażowego zostaje przedłużony o czas niezbędny, aby powołać nowego arbitra, lecz nie więcej niż o 20 dni.
Zawieszenie i zakończenie postępowania arbitrażowego i procedury zapewniania zgodności
Na pisemny wniosek Stron organ arbitrażowy może w dowolnej chwili zawiesić prace na uzgodniony przez Strony okres, nieprzekraczający 12 kolejnych miesięcy. Organ arbitrażowy wznawia prace przed końcem tego okresu na pisemny wniosek Stron lub na koniec tego okresu na pisemny wniosek jednej ze Stron. Strona składająca wniosek informuje o tym odpowiednio przewodniczącego Komitetu Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 438 ust. 4 niniejszego Układu, oraz drugą Stronę. Jeśli żadna Strona nie zawnioskuje o wznowienie prac organu arbitrażowego po upływie uzgodnionego okresu zawieszenia, procedura zostaje zakończona. Zawieszenie i zakończenie prac organu arbitrażowego pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron w innym postępowaniu zgodnie z art. 405 niniejszego Układu.
Wspólnie uzgodnione rozwiązanie
Strony mogą w dowolnym momencie wspólnie uzgodnić rozwiązanie sporu podlegającego niniejszemu rozdziałowi. Strony wspólnie zgłaszają Komitetowi Stowarzyszenia w składzie rozstrzygającym kwestie dotyczące handlu, określonym w art. 438 ust. 4 niniejszego Układu, oraz przewodniczącemu organu arbitrażowego, w stosownych przypadkach, wszystkie takie rozwiązania. Jeżeli rozwiązanie wymaga zatwierdzenia zgodnie z odpowiednimi procedurami krajowymi Stron, powiadomienie odwołuje się do tego wymogu, a postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu zostaje zawieszone. Jeśli zatwierdzenie takie nie jest konieczne lub z chwilą powiadomienia o zakończeniu odpowiedniego postępowania krajowego, postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporuzostaje zakończone.
Regulamin wewnętrzny
Informacje i doradztwo techniczne
Na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy organ arbitrażowy może z dowolnego źródła, w tym również od Stron zaangażowanych w spór, pozyskiwać informacje, jakie uzna za stosowne dla prowadzonego postępowania. Organ arbitrażowy ma także prawo, jeśli uzna to za stosowne, zwrócić się o opinię ekspertów. Przed dokonaniem wyboru ekspertów organ arbitrażowy przeprowadza konsultacje ze Stronami. Osoby fizyczne lub prawne mające swoją siedzibę na terytorium Stron mogą przedkładać organowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z jego regulaminem wewnętrznym. Wszelkie informacje uzyskane zgodnie z niniejszym artykułem ujawnia się obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag.
Reguły interpretacji
Organ arbitrażowy interpretuje postanowienia, o których mowa w art. 381 niniejszego Układu, zgodnie ze zwyczajowymi zasadami interpretacji prawa międzynarodowego publicznego, w tym zasadami określonymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r. Organ arbitrażowy uwzględnia również właściwą interpretację zawartą w sprawozdaniach organów arbitrażowych oraz organu odwoławczego przyjętych przez Organ Rozstrzygania Sporów WTO. Decyzje organu arbitrażowego nie mogą rozszerzać ani ograniczać praw i obowiązków Stron przewidzianych w niniejszym Układzie.
Decyzje organu arbitrażowego
Skargi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Postanowienia ogólne
Postanowienia ogólne
Listy arbitrów
Odniesienie do zobowiązań w ramach WTO
Terminy
Ogólne postanowienia dotyczące zbliżenia przepisów w ramach Tytułu V
Ogólne postanowienia dotyczące zbliżenia przepisów w ramach Tytułu V
Postępy w zbliżeniu przepisów w dziedzinach związanych z handlem
Uchylenie niezgodnych przepisów krajowych
W ramach zbliżenia przepisów Republika Mołdawii dokonuje uchylenia przepisów swojego prawa krajowego oraz zaniechania praktyk krajowych niezgodnych z prawem Unii lub z jej przepisami krajowymi dostosowanymi do prawa Unii w dziedzinach związanych z handlem objętych tytułem V (Handel i zagadnienia związane z handlem) niniejszego Układu.
Ocena zbliżenia przepisów w dziedzinach związanych z handlem
Zmiany prawodawstwa w trakcie procesu zbliżenia przepisów
Wymiana informacji
Wymiana informacji na temat zbliżenia przepisów w ramach tytułu V (Handel i zagadnienia związane z handlem) odbywa się za pośrednictwem punktów kontaktowych ustanowionych w art. 358 ust. 1 niniejszego Układu.
Postanowienia ogólne
a) mają zastosowanie do przedsiębiorców i podmiotów świadczących usługi, niebędących rezydentami, z uwzględnieniem faktu, że obowiązek podatkowy nierezydentów określony jest na podstawie pozycji podlegających opodatkowaniu pochodzących z terytorium Strony lub tam się znajdujących;
b) mają zastosowanie do nierezydentów w celu zapewnienia opodatkowania lub poboru podatków na terytorium Strony;
c) mają zastosowanie do nierezydentów lub rezydentów w celu zapobiegania unikaniu zobowiązań podatkowych i uchylaniu się od nich, łącznie ze środkami zgodności;
d) mają zastosowanie do konsumentów usług dostarczonych na terytorium lub z terytorium drugiej Strony w celu zapewnienia opodatkowania takich konsumentów lub poboru od nich podatków pochodzących ze źródeł znajdujących się na terytorium Strony;
e) dokonują rozróżnienia między przedsiębiorcami i podmiotami świadczącymi usługi podlegającymi zobowiązaniom podatkowym od pozycji opodatkowanych na poziomie światowym a innymi przedsiębiorcami i podmiotami świadczącymi usługi ze względu na różnice w podstawie ich opodatkowania; lub
f) określają i przyznają dochody, zyski, korzyści, straty, odliczenia lub ulgi osobom lub oddziałom będącym rezydentami bądź powiązanym osobom lub oddziałom należącym do tej samej osoby w celu zagwarantowania podstawy opodatkowania obowiązującej na terytorium Strony.
Terminologia podatkowa lub założenia systemu, o których mowa w lit. f) i w niniejszym przypisie, są określane zgodnie z definicjami podatkowymi i założeniami systemowymi bądź definicjami i założeniami systemowymi równorzędnymi lub podobnymi, w ramach prawa krajowego Strony stosującej dany środek.
(i) każdą substancję lub mieszaninę substancji przeznaczonych do leczenia lub zapobiegania chorób występujących u ludzi; lub
(ii) każdą substancję lub połączenie substancji, które mogą być podawane ludziom w celu stawiania diagnozy leczniczej lub przywracania, korygowania lub modyfikacji funkcji fizjologicznych u ludzi.
Produkty lecznicze obejmują przykładowo chemiczne produkty lecznicze, biologiczne produkty lecznicze (szczepionki, (anty)toksyny), w tym produkty lecznicze pochodzące z ludzkiej krwi lub osocza, produkty lecznicze terapii zaawansowanej (na przykład produkty lecznicze terapii genowej oraz produkty lecznicze somatycznej terapii komórkowej), ziołowe produkty lecznicze oraz produkty radiofarmaceutyczne.
a) "towary podrobione", a mianowicie:
(i) towary, łącznie z opakowaniem, bez upoważnienia oznaczone znakiem towarowym identycznym ze znakiem towarowym należycie zarejestrowanym dla tego samego typu towarów lub znakiem, który, mając na uwadze jego istotne elementy, nie może być rozróżniony od zarejestrowanego znaku towarowego i który w związku z tym narusza prawa posiadacza znaku towarowego;
(ii) wszelki symbol znaku towarowego, taki jak logo, etykieta, naklejka, broszura, instrukcja użytkowania lub dokument gwarancyjny, również przedstawiony osobno, na takich samych warunkach, jak towary, o których mowa w ppkt (i);
(iii) opakowania towarów podrabianych oznaczone znakiem towarowym, prezentowane oddzielnie, na takich samych warunkach, jak towary, o których mowa w ppkt (i);
b) "towary pirackie", a mianowicie towary, które są kopią lub zawierają kopie wykonane bez zgody posiadacza praw lub osoby należycie upoważnionej przez niego w kraju, w którym je wyprodukowano i które są wykonane bezpośrednio lub pośrednio z przedmiotu, przy czym wykonanie takiej kopii stanowiłoby naruszenie prawa autorskiego lub praw pokrewnych lub prawa do wzoru według prawa kraju importującego, bez względu na to, czy prawo zostało zarejestrowane zgodnie z prawem krajowym;
c) towary, które zgodnie z prawem Strony, w której złożono wniosek o podjęcie działania przez organy celne, naruszają patent, prawo do ochrony odmian roślin lub oznaczenie geograficzne.