Organizacja urzędów ziemskich.
Dz.U.1920.70.461
Akt utracił mocUSTAWA
z dnia 6 lipca 1920 r.
o organizacji urzędów ziemskich.
Zadaniem urzędów ziemskich jest przeprowadzenie i utrwalenie nowego ustroju rolnego w myśl zasad uchwały Sejmu z 10 lipca 1919 r. (Dz. Urz. Min. Rol. i Dóbr Państw. № 13) na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Główny Urząd Ziemski.
Na czele urzędów ziemskich stoi Główny Urząd Ziemski, który wykonuje kierownictwo i nadzór we wszystkich sprawach, dotyczących ustroju rolnego.
W szczególności należą do zakresu działania Głównego Urzędu Ziemskiego:
Sprawy, przekazane niniejszą ustawą (art. 3) Głównemu Urzędowi Ziemskiemu, wyłącza się tem samem z zakresu działania Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych oraz innych Ministerstw, a prawa i czynności, dotąd przydzielone w tych sprawach Ministrowi Rolnictwa i Dóbr Państwowych, wykonywać ma Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego z tem, że w sprawach, związanych z wytwórczością rolną, będzie Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego działać, w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Dóbr Państwowych.
Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego mianuje Naczelnik Państwa na wniosek Prezydenta Ministrów. Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego ma w sprawach służbowo-państwowych charakter Ministra i bierze udział w posiedzeniach Rady Ministrów w sprawach, dotyczących zakresu działania Głównego Urzędu Ziemskiego.
Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego kieruje działalnością urzędów ziemskich i sprawuje nad niemi nadzór służbowy.
Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego zastępuje w jego czynnościach i prawach lub spełnia czynności, przez niego mu przydzielone, wiceprezes Głównego Urzędu Ziemskiego, mianowany przez Naczelnika Państwa na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego, przedłożony przez Prezydenta Ministrów. Innych urzędników Głównego Urzędu Ziemskiego mianuje Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego do kategorji V włącznie, urzędników zaś wyższej kategorji - Naczelnik Państwa na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego, przedstawiony przez Prezydenta Ministrów.
Główna Komisja Ziemska.
Przy Głównym Urzędzie Ziemskim urzęduje Główna Komisja Ziemska.
Do kompetencji jej należy:
Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego jest z urzędu Prezesem Głównej Komisji Ziemskiej. Wiceprezesa Głównej Komisji Ziemskiej mianuje Naczelnik Państwa na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego, przedłożony przez Prezydenta Ministrów.
Prezes lub w jego zastępstwie wiceprezes Głównej Komisji Ziemskiej przewodniczy na posiedzeniach komisji i reprezentuje komisją na zewnątrz.
W skład Głównej Komisji Ziemskiej wchodzą prócz Prezesa, względnie wiceprezesa, Głównej Komisji Ziemskiej z głosem stanowczym:
Ponadto Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego ma prawo delegować na posiedzenia Głównej Komisji Ziemskiej urzędników Głównego Urzędu Ziemskiego, jako referentów z głosem doradczym.
Członkowie Głównej Komisji Ziemskiej sprawują swój urząd przez lat 3, poczem mogą być ponownie mianowani lub delegowani na ten sam okres czasu.
Na posiedzenia Głównej Komisji Ziemskiej winni być wzywani wszyscy jej członkowie, a do ważności jej uchwał i orzeczeń konieczna jest obecność przynajmniej 6 członków. Uchwały i orzeczenia zapadają większością głosów obecnych członków; w razie równości głosów rozstrzyga przewodniczący.
Orzeczenia Głównej Komisji Ziemskiej są ostateczne, a mogą być zaskarżone do Sądu Najwyższego tylko w wypadkach naruszenia przepisów prawa. Skarga ma być wniesiona do 60 dni od dnia, następującego po doręczeniu zaczepionego orzeczenia. Skarga ta nie ma mocy wstrzymującej wykonalność tegoż orzeczenia. Prawo do wniesienia skargi przysługuje tylko stronie interesowanej. W postępowaniu przed Sądem Najwyższym będą miały zastosowanie odnośne przepisy o postępowaniu cywilnem przed tymże Sądem.
Okręgowe Urzędy Ziemskie.
Władzami wykonawczemi w sprawach reformy rolnej, podległemi bezpośrednio Głównemu Urzędowi Ziemskiemu, są Okręgowe Urzędy Ziemskie. Ich liczbę, okręgi i siedzibę oznaczy Rada Ministrów na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego.
Na czele Okręgowego Urzędu Ziemskiego stoi Prezes, mianowany przez Naczelnika Państwa na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego, przedstawiony przez Prezydenta Ministrów.
Prezes Okręgowego Urzędu Ziemskiego jest kierownikiem tegoż Urzędu, odpowiedzialnym za jego działalność przed Prezesem Głównego Urzędu Ziemskiego.
Prezes Okręgowego Urzędu Ziemskiego jest wreszcie przewodniczącym Okręgowej Komisji Ziemskiej.
Urzędników Okręgowego Urzędu Ziemskiego, pełniących czynności referentów, oraz urzędników kancelaryjnych od IX kategorji wyżej mianuje, na wniosek Prezesa Okręgowego Urzędu Ziemskiego, Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego, zaś urzędników i pomocników kancelaryjnych od kategorji X niżej - sam Prezes Okręgowego Urzędu Ziemskiego.
Do zakresu działania Okręgowego Urzędu Ziemskiego należy:
Okręgowy Urząd Ziemski przejmie w swym okręgu kompetencję, przysługującą w myśl art. 10 rozp. Rady Ministrów z 1 września 1919 r. (Dz. Ust. № 73, poz. 428) istniejącym w b. zaborze austrjackim na podstawie austr. ces. rozp. z 9 sierpnia 1915 r. (Dz. P. P. № 234) Krajowym Komisjom obrotu ziemią;
Przy Okręgowych Urzędach Ziemskich urzędują Okręgowe Komisje Ziemskie. Do ich zakresu działania jako pierwszej instancji należy:
Członkami Okręgowej Komisji Ziemskiej, prócz Prezesa Okręgowego Urzędu Ziemskiego, są:
Członkowie Okręgowych Komisji Ziemskich (prócz referentów technicznych i rolniczych lit. c) sprawują swój urząd przez 3 lata, poczem mogą być ponownie mianowani lub delegowani na ten sam okres czasu.
W razie potrzeby zastępuje Prezesa Okręgowego Urzędu Ziemskiego, jako przewodniczącego Okręgowej Komisji Ziemskiej, urzędnik Okręgowego Urzędu Ziemskiego, będący stałym członkiem komisji (art. 17 lit. c).
Na posiedzenia Okręgowej Komisji Ziemskiej winni być wzywani wszyscy jej członkowie, a do ważności jej uchwał i orzeczeń konieczna jest obecność przynajmniej 6 członków. Uchwały i orzeczenia zapadają większością głosów obecnych członków; w razie równości głosów rozstrzyga przewodniczący.
Od przedstanowczych orzeczeń Okręgowej Komisji Ziemskiej mają strony prawo odwołać się do Głównej Komisji Ziemskiej w ciągu dni 14, a od stanowczych - w ciągu miesiąca, licząc od dnia, następującego po dniu doręczenia decyzji, o ile specjalne ustawy nie zawierają odmiennych postanowień.
Prawo odwołania przysługuje również w tych samych czasokresach Prezesowi Okręgowego Urzędu Ziemskiego. Odwołanie wstrzymuje wykonanie orzeczenia.
Powiatowe Urzędy Ziemskie.
W miarę potrzeby będą tworzone na zarządzenie Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego powiatowe urzędy ziemskie. Kompetencja terytorjalna powiatowego urzędu ziemskiego rozciągać się będzie na jeden lub więcej powiatów. W powiatach, gdzieby urzędy te nie były zorganizowane - czynności ich spełniać będą urzędnicy, stale lub czasowo przez Okręgowy Urząd Ziemski w tym celu delegowani.
W skład powiatowych urzędów ziemskich wchodzą komisarze lub podkomisarze ziemscy, jako kierownicy tych urzędów, oraz potrzebna liczba urzędników.
Komisarzy i podkomisarzy ziemskich mianuje Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego, innych urzędników zaś Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego, względnie, Prezes Okręgowego Urzędu Ziemskiego, zgodnie z zasadą, wyrażoną w art. 14 ust. 4.
Do zakresu działania powiatowych urzędów ziemskich (delegatów Okręgowego Urzędu Ziemskiego) należeć będą czynności wykonawcze i przygotowawcze, ustawami i rozporządzeniami oraz zarządzeniami i instrukcjami Głównego Urzędu Ziemskiego lub Okręgowego Urzędu Ziemskiego im przekazane.
Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego powoła do życia powiatowe komisje ziemskie, jako ciała doradcze. Zadaniem ich będzie przedkładać wnioski w sprawach, dotyczących reformy rolnej, powiatowym, względnie Okręgowym Urzędom Ziemskim, wypowiadać opinję na żądanie urzędów ziemskich, tudzież współdziałać z niemi.
W skład powiatowej komisji ziemskiej wchodzą:
Zastępcę przewodniczącego wybiera powiatowa komisja ziemska ze swego grona.
Do ważności posiedzeń powiatowej komisji ziemskiej konieczna jest obecność 7 członków, względnie ich zastępców, w tej liczbie przewodniczącego lub jego zastępcy, oraz przynajmniej trzech przedstawicieli rolników, powołanych według art 25 lit. c. Uchwały komisji zapadają większością głosów; w razie równości głosów - rozstrzyga głos przewodniczącego.
Gminne Komisje Ziemskie.
W sprawach, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej na terenie poszczególnych gmin, współdziałać będą, jako ciała doradcze, gminne komisje ziemskie, złożone z przedstawicieli odnośnych rad gminnych, wybranych przez nie w liczbie 5 - 7 z pośród osób, znających stosunki danej gminy, względnie wsi.
Wykonanie i kontrola.
Władze i urzędy państwowe, jak również i samorządne, obowiązane są udzielać pomocy prawnej i współdziałać z urzędami ziemskiemi w spełnianiu ich zadań.
Prawomocne orzeczenia komisji ziemskich mają znaczenie wyroków sądowych i zależnie od ich treści ulegają wykonaniu bądź to za pośrednictwem sądu, trybem przewidzianym przez ustawy o postępowaniu cywilnem dla wyroków sądowych, bądź też za pośrednictwem władz administracyjnych. Zarządzenia Okręgowego Urzędu Ziemskiego ulegają wykonaniu trybem ogólnym, dla zarządzeń władz administracyjnych ustanowionym.
Do wykonania nadzoru nad instytucjami społecznemi, które w myśl obowiązujących ustaw i rozporządzeń podlegają kontroli Głównego Urzędu Ziemskiego, oraz ujednostajniania i ułatwiania ich działalności, Prezes Głównego Urzędu Ziemskiego ustanawia specjalnych delegatów lub powierza te czynności Prezesom Okręgowych Urzędów Ziemskich.
Czynności delegatów, wymienionych w art. 29, ureguluje osobna instrukcja, wydana przez Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego.
Przepisy przejściowe.
Znosi się istniejące w myśl Galicyjskich Ustaw Krajowych z dnia 9 grudnia 1899 r. (Dz. Gal. Ust. Kraj. 1900 r. № 18, 19 i 20) władze agrarne. Czynności byłej Komisji Agrarnej w Wiedniu przechodzą na Główny Urząd Ziemski, czynności Krajowej Komisji Agrarnej we Lwowie - na właściwe terytorjalne lub przez Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego oznaczone Okręgowe Urzędy Ziemskie: czynności miejscowych komisarzy agrarnych - na komisarzy ziemskich (art. 22), którym w sprawch komasacyjnych i działowo-regulacyjnych, obecnie będących w toku, nadaje się zakres działania miejscowych komisarzy agrarnych w rozumieniu Galicyjskich Ustaw Krajowych z dnia 9 grudnia 1899 r.
Przewidziane w ces. rozporządzeniu z dnia 1 maja 1916 r. (Austr. Dz. Pr. № 147) czynności b. Komisji Ministerjalnej dla operacji agrarnych przechodzą na właściwy Urząd Ziemski, zaś czynności zaprzysiężonych komisarzy miejscowych na komisarzy ziemskich (art. 22), którym w sprawach uregulowania stosunków posiadłości gruntowych w okolicy miesc obwarowanych nadaje się zakres działania zaprzysiężonych komisarzy miejscowych w rozumieniu powołanego wyżej ces. rozporządzenia.
Postanowienia ces. rozp. z 9 sierpnia 1915 r. (Austr. Dz. Praw № 234) pozostają w mocy, dopóki nie zostaną zmienione albo zniesione z tem, że przewidziana w rozporządzeniu tem kompetencja krajowych Komisji Obrotu Ziemią przechodzi na Okręgowe Urzędy Ziemskie oraz, że w skład powiatowej Komisji Obrotu Ziemią w b. zaborze austrjackim wchodzi z urzędu także powiatowy komisarz ziemski, względnie delegat Okręgowego Urzędu Ziemskiego, któremu przysługuje prawo odwołania się od orzeczenia powiatowej Komisji Obrotu Ziemią do Okręgowego Urzędu Ziemskiego.
Urząd Osadniczy w Poznaniu spełniać będzie funkcje Okręgowego Urzędu Ziemskiego, dopóki rozporządzenie Rady Ministrów, wydane na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego, nie postanowi przeprowadzenia reorganizacji tegoż Urzędu Osadniczego zgodnie z przepisami tej ustawy. Natomiast zaraz po wejściu w życie tej ustawy nastąpić ma reorganizacja istniejącej przy Urzędzie Osadniczym w Poznaniu Komisji przez ukonstytuowanie jej jako Okręgowej Komisji Ziemskiej zgodnie z art. 17-20 włącznie niniejszej ustawy.
Na ziemiach b. zaboru rosyjskiego, o ile nie zostało postanowione inaczej, czynności b. komisarzy włościańskich przechodzą na komisarzy ziemskich (art. 22); czynności b. Urzędów Gubernjalnych do spraw włościańskich na Okręgowe Urzędy Ziemskie; czynności Urzędu do spraw włościańskich gubernji Królestwa Polskiego przy Wydziale Ziemskim rosyjskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - na Główny Urząd Ziemski; czynności rosyjskiego Ministra Spraw Wewnętrznych w zakresie spraw ziemskich - na Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego; czynności II Departamentu rosyjskiego Senatu Rządzącego - na Sąd Najwyższy.
Rada Ministrów może zaprowadzić drogą rozporządzeń zmiany w ustawach, obowiązujących w poszczególnych dzielnicach Państwa, celem ujednostajnienia ustroju władz i postępowania w sprawach komasacji, działów wspólnot i regulacji na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Dóbr Państwowych oraz Ministrem Sprawiedliwości.
Postanowienia końcowe.
Wykonanie tej ustawy poleca się Prezesowi Głównego Urzędu Ziemskiego oraz upoważnia się go do wydania rozporządzeń wykonawczych w przedmiocie postępowania i ustroju urzędów ziemskich w porozumieniu z Ministrami Rolnictwa i Dóbr Państwowych, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, a o ile chodzi o b. dzielnicę pruską - również z Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej.
Z chwilą ogłoszenia przez Prezesa Głównego Urzędu Ziemskiego rozporządzenia wykonawczego do niniejszej ustawy tracą moc prawną: dekret Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego w przedmiocie Przepisów Tymczasowych o Urzędach Ziemskich z dnia 11 października 1918 r. (Dz. Pr. № 11 poz. 22) oraz ustawa w przedmiocie utworzenia Głównego Urzędu Ziemskiego z dnia 22 lipca 1919 r. (Dz. Pr. № 63 poz. 376), wreszcie rozporządzenie Rady Ministrów z 6 września 1919 r. (Dz. Pr. № 76 poz. 436) w przedmiocie wyłączenia z pod kompetencji Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych Urzędów Ziemskich oraz pozostających w związku z niemi spraw i agend i przekazania ich kompetencji Głównego Urzędu Ziemskiego
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Akty prawne liczba obiektów na liście: (54)
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (47)
- Zniesienie powiatowych urzędów ziemskich w Bochni, Dębicy i Żywcu oraz zmiana kompetencji terytorjalnej powiatowych urzędów ziemskich w Krakowie, Tarnowie i Wadowicach.
- Zniesienie powiatowych urzędów ziemskich w Łańcucie i Starym Samborze oraz zmiana kompetencji terytorjalnej powiatowych urzędów ziemskich w Jarosławiu i Samborze.
- Utworzenie powiatowych urzędów ziemskich na terenie Ziemi Wileńskiej.
Akty wprowadzające liczba obiektów na liście: (2)
- Rozciągnięcie na ziemię Wileńską mocy obowiązującej ustawy z dnia 6 lipca 1920 r. o organizacji urzędów ziemskich i ustawy z dnia 10 kwietnia 1921 r. w przedmiocie utworzenia Państwowego Banku Rolnego.
- Rozciągnięcie rozporządzenia tymczasowego Rady Ministrów z dnia 1 września 1919 r., normującego przenoszenie własności nieruchomości ziemskich oraz ustawy z dnia 6 lipca 1920 r. o organizacji urzędów ziemskich na ziemie przyłączone do Rzeczypospolitej na podstawie umowy o preliminaryjnym pokoju i rozejmie, podpisanej w Rydze dnia 12-go października 1920 r.