Dyplomowani biegli księgowi.

Monitor Polski

M.P.1960.8.39

Akt utracił moc

Wersja od: 6 marca 1970 r.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA FINANSÓW

z dnia 5 stycznia 1960 r.

w sprawie dyplomowanych biegłych księgowych.

Na podstawie § 1 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. z 1950 r. Nr 22, poz. 188 i z 1951 r. Nr 25, poz. 185) oraz na podstawie § 45 ust. 3, §§ 49 i 53 uchwały nr 187 Rady Ministrów z dnia 12 maja 1959 r. w sprawie rewizji finansowo-księgowej państwowych jednostek organizacyjnych (Monitor Polski Nr 58, poz. 278) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne.

§ 1. Ilekroć w zarządzeniu użyto określenia:

- "uchwała" - oznacza ono uchwałę nr 187 Rady Ministrów z dnia 12 maja 1959 r. w sprawie rewizji finansowo-księgowej państwowych jednostek organizacyjnych (Monitor Polski Nr 58, poz. 278),

- "kandydat" - oznacza ono osobę ubiegającą się o nadanie jej tytułu dyplomowanego biegłego księgowego.

Rozdział  2

Państwowa Komisja Egzaminacyjna dla Biegłych Księgowych.

§  2.

1. Przy Ministrze Finansów powołuje się Państwową Komisję Egzaminacyjną dla Biegłych Księgowych, zwaną w dalszym ciągu w skrócie "PKE".

2. W skład PKE wchodzą powoływani przez Ministra Finansów na okres trzech lat przewodniczący i 14 członków, a mianowicie:

1) trzej samodzielni pracownicy nauki z zakresu rachunkowości,

2) pięciu przedstawicieli resortów reprezentujących podstawowe działy gospodarki narodowej,

3) trzej przedstawiciele Stowarzyszenia Księgowych w Polsce,

4) trzej przedstawiciele Ministerstwa Finansów.

§  3.

1. Do zadań PKE należy:

1) organizowanie i przeprowadzanie egzaminów dla kandydatów oraz przedstawianie Ministrowi Finansów wniosków o nadanie tytułu dyplomowanego biegłego księgowego,

2) opiniowanie wniosków w sprawie zwolnienia kandydatów z obowiązku składania egzaminu państwowego dla biegłych księgowych (§ 51 uchwały).

2. Tryb działania PKE określa regulamin, który zatwierdza Minister Finansów.

3. Regulaminy i komunikaty PKE w sprawie egzaminów państwowych dla biegłych księgowych podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów.

4. Techniczną i kasową obsługę PKE prowadzi Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.

5. Wszelkie wydatki związane z działalnością PKE ponosi Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.

§  4.

1. 1 PKE przeprowadza egzaminy w kompletach egzaminacyjnych, do których wchodzi co najmniej dwóch członków PKE, wyznaczonych każdorazowo przez przewodniczącego PKE, oraz zaproszeni przez PKE specjaliści z zakresu poszczególnych przedmiotów.

2. Każdy z członków kompletu egzaminacyjnego (zarówno członek PKE, jak i zaproszony egzaminator) otrzymuje za każdy przeprowadzony egzamin pisemny i ustny wynagrodzenie w wysokości ustalonej zarządzeniem Ministrów Szkolnictwa Wyższego, Oświaty i Zdrowia z dnia 18 grudnia 1952 r. w sprawie wynagrodzenia za przeprowadzanie egzaminów, za ocenę prac dyplomowych, magisterskich, kandydackich i doktorskich oraz za czynności w postępowaniu przy doborze kandydatów do szkół wyższych (Monitor Polski z 1952 r. Nr 106, poz. 1652 i z 1957 r. Nr 18, poz. 137) za egzamin najwyższego stopnia.

Rozdział  3

Egzamin państwowy dla kandydatów.

§  5.

1. 2 Tytuł zawodowy dyplomowanego biegłego księgowego jednej z określonych w § 6 specjalności kandydat uzyskuje po złożeniu z wynikiem pozytywnym egzaminu państwowego składającego się z dwóch części:

1) pierwszej ogólnej - z teoretycznej i praktycznej znajomości rachunkowości oraz analizy działalności gospodarczej, wybranych zagadnień z zakresu prawa, polityki ekonomicznej i organizacji gospodarki narodowej oraz elementów statystyki ekonomicznej,

2) drugiej specjalistycznej - z teoretycznej i praktycznej znajomości rachunkowości, ekonomiki, finansów, wybranych zagadnień analizy i rachunku ekonomicznego oraz metod i techniki kontroli w zakresie przedsiębiorstw (jednostek podstawowych) objętych daną specjalizacją.

2. Egzaminy z przedmiotów objętych częścią pierwszą i drugą składa się odrębnie na dwóch kolejnych sesjach egzaminacyjnych.

3. Ramowy program egzaminów podany jest w załączniku do zarządzenia.

§ 6. Ustala się specjalności w zakresie:

- przemysłu,

- budownictwa,

- handlu,

- rolnictwa,

- działalności jednostek budżetowych.

§ 7. Biegły, który pragnie uzyskać tytuł zawodowy dyplomowanego biegłego księgowego z dodatkowej specjalności, musi złożyć egzaminy objęte częścią drugą, a dotyczące tej specjalności.

§ 8. Szczegółowy zakres i tryb przeprowadzania egzaminu państwowego dla dyplomowanych biegłych księgowych określi regulamin PKE.

§  9.

1. Opłaty egzaminacyjne wynoszą:

1) za każdy egzamin z poszczególnych przedmiotów 60 zł,

2) za każdy egzamin poprawkowy z poszczególnych przedmiotów 100 zł.

2. Opłata za dyplom wynosi 130 zł.

3. Opłaty wymienione w ust. 1 i 2 pobiera Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.

Rozdział  4

Postępowanie w sprawie nadania tytułu dyplomowanego biegłego księgowego.

§  10.

1. Kandydaci czyniący zadość warunkom wymienionym w § 50 pkt 1 i 2 uchwały mogą złożyć do PKE podanie o dopuszczenie do egzaminu państwowego dla biegłych księgowych. Do podania należy dołączyć dokumenty stwierdzające spełnienie warunków określonych w § 50 pkt 1 i 2 uchwały oraz dowód uiszczenia opłaty egzaminacyjnej (§ 9).

2. Decyzję PKE o dopuszczeniu lub niedopuszczeniu do państwowego egzaminu dla biegłych księgowych wraz z uzasadnieniem doręcza się kandydatom na piśmie.

§ 11. Kandydat, który złożył egzamin państwowy dla biegłych księgowych z wynikiem pozytywnym lub został zwolniony przez Ministra Finansów od obowiązku złożenia tego egzaminu, otrzymuje dyplom stwierdzający prawo do używania zawodowego tytułu dyplomowanego biegłego księgowego w zakresie obranej specjalności.

§ 12. Przed podjęciem dyplomu kandydat obowiązany jest złożyć pisemne przyrzeczenie treści następującej:

"Przyrzekam, że jako dyplomowany biegły księgowy wykonywać będę powierzone mi zadania z pełną świadomością ciążącej na mnie odpowiedzialności za fachowość, bezstronność i niezależność sądu oraz za dokładność przeprowadzonych przeze mnie badań i składanych orzeczeń. Zawsze stać będę na straży interesu społecznego i przyczyniać się w najszerszym zakresie do wykrywania wszelkich nieprawidłowości i nadużyć."

Rozdział  5

Postępowanie w sprawie wpisu i skreślenia z państwowej listy dyplomowanych biegłych księgowych.

§ 13. Dyplomowany biegły księgowy ubiegający się o wpis na listę dyplomowanych biegłych księgowych składa wniosek do Ministerstwa Finansów za pośrednictwem Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.

§ 14. Decyzję o wpisie na listę dyplomowanych biegłych księgowych wydaje Minister Finansów. Decyzja ta jest ostateczna.

§  15.

1. Wszczęcie postępowania w sprawie skreślenia z listy dyplomowanych biegłych księgowych w związku z okolicznościami, o których mowa w § 52 uchwały, może nastąpić z urzędu, na wniosek Stowarzyszenia Księgowych w Polsce lub na podstawie pisemnego wniosku osób, które mogą stwierdzić powyższe okoliczności.

2. O zamiarze skreślenia z listy dyplomowanych biegłych księgowych Ministerstwo Finansów zawiadamia biegłego któremu przysługuje prawo złożenia na piśmie wyjaśnień w ciągu 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia.

§  16.

1. Decyzję o skreśleniu z listy dyplomowanych biegłych księgowych wydaje Minister Finansów na podstawie orzeczenia Sądu Koleżeńskiego powołanego przy Stowarzyszeniu Księgowych w Polsce. Decyzja ta jest ostateczna.

2. Orzecznictwu Sądu Koleżeńskiego, o którym mowa w ust. 1, podlegają wszyscy dyplomowani biegli wpisani na państwową listę biegłych księgowych.

3. Minister Finansów może zawiesić dyplomowanego biegłego księgowego w przypadku, gdy okoliczności uzasadniające jego skreślenie z listy są szczególnej wagi, a ich ostateczne ustalenie wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Decyzja Ministra Finansów ma moc z dniem doręczenia jej na piśmie osobom zainteresowanym. Decyzja ta podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów.

§ 17. Dyplomowany biegły księgowy może zażądać na piśmie skreślenia go z listy biegłych. Żądanie biegłego nie wymaga uzasadnienia.

§ 18. Państwowa lista dyplomowanych biegłych księgowych oraz wszelkie zmiany tej listy ogłaszane są w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów.

Rozdział  6

Prawa i obowiązki dyplomowanych biegłych księgowych.

§  19.

1. Biegły wykonujący zlecone mu zadania ma prawo:

1) żądać informacji i wyjaśnień ustnych i pisemnych niezbędnych do wykonania zleconych mu zadań;

2) żądać udostępnienia mu w jednostce badanej wszelkich dokumentów, urządzeń ewidencji księgowej, operatywnej i statystycznej oraz niezbędnej pomocy ze strony pracowników tej jednostki do wykonania prac technicznych;

3) wstępu do pomieszczeń na terenie jednostki badanej;

4) przeprowadzania badań i prób, jakie są konieczne do wykonania zleconych mu zadań.

2. W przypadkach uzasadnionych koniecznością zabezpieczenia tajemnicy państwowej prawa biegłego określone w ust. 1 mogą być ograniczone.

§ 20. Biegły obowiązany jest wykonać swe zadania osobiście, z całkowitą bezstronnością i starannością, opierać ustalenia i wnioski zawarte w orzeczeniu na obowiązujących przepisach prawnych i ogólnie przyjętych zasadach rachunkowości oraz wydawać orzeczenia według swej najlepszej wiedzy i sumienia.

§  21.

1. Biegły może stwierdzić w orzeczeniu okoliczności, które wynikają:

1) z faktów i dokumentów osobiście przez niego ustalonych i zbadanych lub

2) z pisemnych opinii i oświadczeń osób nie będących pracownikami badanej jednostki - co nie zwalnia jednak biegłego od odpowiedzialności za treść orzeczenia i za przestrzeganie wymagań określonych w § 20.

2. W razie przyjęcia za podstawę orzeczenia niektórych tylko faktów lub dokumentów albo pisemnych opinii osób trzecich biegły powinien zamieścić o tym szczegółową wzmiankę w orzeczeniu.

3. Biegły jest obowiązany zgromadzić przy pomocy własnych badań i obserwacji oraz oświadczeń osób trzecich materiał uzupełniający niezbędny do jasnego i wyczerpującego sformułowania orzeczenia.

4. Biegłego obowiązuje przestrzeganie tajemnicy w odniesieniu do wszelkich spraw uznanych w przedsiębiorstwie za poufne lub tajne zarówno w okresie, w którym jest wpisany na listę, jak i po skreśleniu go z tej listy. Odpowiednie części orzeczenia powinny być opracowane oddzielnie jako dokumenty poufne lub tajne.

§  22.

1. Jeżeli ktokolwiek utrudnia lub uniemożliwia biegłemu wykonanie jego zadań albo czyni próby wpływania na treść jego orzeczenia, biegły powinien zawiadomić o tym pisemnie zleceniodawcę i wstrzymać dalsze prace do czasu usunięcia tych przeszkód.

2. Przerwa w pracy biegłego, powstała z przyczyn określonych w ustępie poprzednim, powoduje odpowiednie przesunięcie terminu wykonania umowy. O przyczynie i czasie trwania przerwy w pracy biegły czyni wzmiankę w orzeczeniu.

§ 23. W razie ujawnienia w toku badania czynów przestępnych - biegły jest obowiązany niezwłocznie zabezpieczyć dowody rzeczowe i zawiadomić pisemnie o tym kierownika jednostki lub organu sprawującego bezpośredni nadzór nad działalnością jednostki badanej. Biegły powinien omówić w orzeczeniu ujawnione przestępstwa i zabezpieczone dowody rzeczowe.

Rozdział  7

Przepisy przejściowe i końcowe.

§  24.

1. Przedłuża się do dnia 31 grudnia 1961 r. ważność listy biegłych księgowych ustalonej przez Ministra Finansów na rok 1959. Listę tę nazywa się w dalszym ciągu "tymczasową listą biegłych".

2. Biegli objęci tymczasową listą biegłych (ust. 1) obowiązani są wykonywać zadania określone w § 47 uchwały.

§  25.

1. Na tymczasową listę biegłych mogą być wpisane ponadto osoby, które spełniają warunki określone w § 50 pkt 1, 2 i 4 uchwały.

2. Wpis na tymczasową listę biegłych może nastąpić na podstawie pisemnego wniosku:

1) właściwego ministra - w stosunku do osób zatrudnionych w danym resorcie,

2) Zarządu Głównego lub zarządów oddziałów Stowarzyszenia Księgowych w Polsce - w stosunku do członków Stowarzyszenia.

3. Wpis na tymczasową listę biegłych osób zatrudnionych w resorcie finansów może nastąpić na podstawie pisemnych wniosków prezesa Narodowego Banku Polskiego, dyrektorów banków i instytucji finansowych, kierowników wydziałów finansowych prezydiów wojewódzkich rad narodowych oraz kierowników jednostek organizacyjnych Ministerstwa Finansów.

4. Podstawę do umieszczenia kandydatów we wnioskach, o których mowa w ust. 2 i 3, powinno stanowić:

1) pisemne zgłoszenie przez zainteresowanego gotowości do podjęcia funkcji biegłego,

2) pisemna zgoda kierownika zakładu pracy na całkowite zwalnianie kandydata od zajęć służbowych na zasadach określonych w § 56 uchwały.

5. Przed wpisaniem na tymczasową listę biegłych kandydat obowiązany jest złożyć pisemne przyrzeczenie w brzmieniu ustalonym w § 12, z tym że w zdaniu pierwszym przyrzeczenia opuszcza się wyraz "dyplomowany".

§  26.

1. Decyzję o wpisaniu na tymczasową listę biegłych wydaje Minister Finansów.

2. Nazwiska osób wpisanych na tymczasową listę biegłych ogłaszane są w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów.

3. Do osób objętych tymczasową listą biegłych mają odpowiednie zastosowanie przepisy §§ 15-23.

§ 27. Tracą moc:

1) zarządzenie Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 1958 r. w sprawie biegłych księgowych uprawnionych do udziału w komisjach rewizyjnych przedsiębiorstw państwowych (Monitor Polski z 1958 r. Nr 8, poz. 42 oraz z 1959 r. Nr 5, poz. 22),

2) zarządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 1958 r. w sprawie skreślania z listy biegłych księgowych uprawnionych do udziału w komisjach rewizyjnych przedsiębiorstw państwowych (Monitor Polski Nr 60, poz. 339),

3) zarządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 1959 r. w sprawie egzaminów kwalifikacyjnych dla biegłych księgowych (Monitor Polski Nr 24, poz. 108).

§ 28. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK  ³

RAMOWY PROGRAM PAŃSTWOWEGO EGZAMINU DLA DYPLOMOWANYCH BIEGŁYCH KSIĘGOWYCH

Część I - ogólna.

1. Rachunkowość - część I.

Zasady ewidencji syntetycznej i analitycznej, dokumentacji, inwentaryzacji i wyceny bilansowej w zakresie działalności eksploatacyjnej oraz inwestycji i kapitalnych remontów: środki pieniężne i kredyty obrotowe, rozrachunki, zapasy (materiały i przedmioty nietrwałe, produkty, towary), inwestycje i kapitalne remonty.

Ogólne zasady ewidencji kosztów i sprzedaży, wyniki i ich podział, fundusze. Ogólne zasady rachunkowości jednostek budżetowych (koszty, dochody, kredyty i wydatki jednostek budżetowych).

Sprawozdawczość finansowa. Elementy oceny działalności na podstawie danych rachunkowości oraz metoda i technika badania rachunkowości.

2. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa.

Ogólne wiadomości o prawie. Prawo administracyjne. Prawo finansowe. Prawo cywilne: część ogólna prawa cywilnego, prawo rzeczowe, zobowiązania. Prawo pracy. Prawo karne. Organy wymiaru sprawiedliwości i inne organy ochrony prawnej PRL.

Prawo procesowe: postępowanie cywilne sądowe, postępowanie arbitrażowe, postępowanie karne.

3. Polityka ekonomiczna i organizacja gospodarki narodowej.

Gospodarka socjalistyczna i mechanizm jej funkcjonowania. Podstawowe cele polityki ekonomicznej państwa socjalistycznego. System planów gospodarki narodowej i procedura planistyczna. Organizacja planowania i zarządzania gospodarką narodową. Sfera produkcji materialnej i obrotu towarowego. Podstawowe czynniki wzrostu gospodarczego i ich charakterystyka.

4. Elementy statystyki ekonomicznej.

Pojęcia podstawowe. Badanie statystyczne i prezentacja jego wyników. Badania struktury i jej zróżnicowania. Analiza wyników badania. Badanie dynamiki i analiza wyników badania. Wybrane zagadnienia z metody reprezentacyjnej.

5. Analiza działalności gospodarczej (analiza finansowa) - zasady ogólne.

Znaczenie, zadania i metody analizy ekonomicznej. Analiza wyników i rentowności. Analiza efektywności wykorzystania funduszów. Analiza sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa.

Część II - specjalistyczna (przemysł, budownictwo, handel, rolnictwo, działalność jednostek budżetowych).

1. Rachunkowość.

Ewidencja i sprawozdawczość w zakresie zapasów, kosztów, dochodów, funduszów specjalnego przeznaczenia, wyników, finansowania i rozliczeń z tego tytułu z uwzględnieniem przepisów prawnych oraz warunków gałęzi objętej specjalizacją. Podstawowe założenia organizacyjne rachunkowości w jednostce obranego działu specjalizacji i ich związek z branżą, organizacją jednostki i charakterystycznymi cechami działalności.

Uwaga: Przy specjalizacji budżetowej analogiczne ujęcie szczegółowej problematyki różnych typów jednostek budżetowych.

2. Ekonomika przedsiębiorstwa.

Jednostka gospodarcza i jej organizacja wewnętrzna. Ogólne i szczegółowe zasady planowania, organizacji i kontroli w jednostkach objętych specjalizacją ze szczególnym uwzględnieniem zapasów, kosztów, dochodów, inwestycji i remontów oraz finansowania działalności.

3. Wybrane zagadnienia analizy i rachunku ekonomicznego.

Szczegółowe zasady i metody badania pomiaru i oceny działalności gospodarczej z uwzględnieniem warunków i potrzeb gałęzi objętej specjalizacją. Analiza działalności podstawowej w jej elementach składowych. Metodyka rachunku opłacalności innego typu przedsięwzięć gospodarczych.

4. Wybrane wiadomości z finansów przedsiębiorstw.

Istota gospodarki finansowej przedsiębiorstw objętych specjalizacją. Wynik jako syntetyczny miernik oceny działalności oraz źródło finansowania. Zasady weryfikacji wyniku oraz jego podziału (pokrycia strat). Finansowanie działalności eksploatacyjnej, inwestycji i remontów kapitalnych. Fundusze specjalnego przeznaczenia. Instrumenty oddziaływania jednostek nadrzędnych na przedsiębiorstwa.

Specyfika rozwiązań spółdzielczych i jednostek budżetowych. Tematyka jednostek budżetowych obejmuje: dochody i wydatki budżetowe, zasady systemu budżetowego, ustalenie i wykonanie budżetu, zasady gospodarki finansowej różnych typów jednostek budżetowych.

5. Metody i technika kontroli w przedsiębiorstwie.

Obowiązki, prawa i odpowiedzialność biegłego księgowego. Przygotowanie badania, zlecenie, plan i materiały.

Metodyka i technika szczegółowej kontroli merytorycznej i formalnej zagadnień w dostosowaniu do warunków i potrzeb gałęzi objętej specjalizacją. Kontrola organizacji rachunkowości, ujęcie wyników kontroli.

¹ § 4 ust. 1 zmieniony przez § 1 zarządzenia z dnia 23 grudnia 1963 r. (M.P.64.1.2) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 3 stycznia 1964 r.

² § 5 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 17 lutego 1970 r. (M.P.70.7.67) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1970 r.

³ Załącznik zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 17 lutego 1970 r. (M.P.70.7.67) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 6 marca 1970 r.