Rozdział 3 - Czynności konsulów. - Bułgaria-Polska. Konwencja konsularna. Sofia.1934.12.22.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1935.40.275

Akt utracił moc

Wersja od: 31 maja 1935 r.

Rozdział  III.

Czynności konsulów.

Artykuł  15.

1. Konsulowie i agenci konsularni każdej z Wysokich Układających się Stron mają prawo wykonywać opiekę nad obywatelami Państwa wysyłającego i bronić wszelkich praw i interesów, przysługujących obywatelom ich Państwa na podstawie prawa i zwyczajów międzynarodowych.

2. W tym celu będą oni mogli zwracać się do sądów i wszelkich innych władz w swym okręgu, dla uzyskania, w granicach obowiązującego prawa, potrzebnych informacyj i wyjaśnień.

3. O ile ich zażalenia nie byłyby przyjęte przez władze ich okręgu, będą oni mogli się zwracać bezpośrednio do rządu Państwa przyjmującego jedynie w braku jakiegokolwiek przedstawiciela dyplomatycznego ich Państwa lub w razie istnienia specjalnego porozumienia.

4. Rozumie się, że konsulowie i agenci konsularni interwenjując, będą się zwracali pisemnie do sądów i władz w języku urzędowym Państwa przyjmującego.

Artykuł  16.

Konsulowie i agenci konsularni każdej z Wysokich Układających się Stron mają prawo, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego, wydawać swoim obywatelom paszporty i inne dokumenty osobiste, tudzież udzielać zezwoleń na wjazd i wizować paszporty, świadectwa pochodzenia towarów i inne dokumenty.

Artykuł  17.

1. Konsulowie i agenci konsularni każdej z Wysokich Układających się Stron, o ile są do tego upoważnieni, mają prawo zgodnie z ustawami i przepisami swego kraju sporządzać akty urodzenia i akty zejścia obywateli Państwa wysyłającego.

2. Rozumie się, że przepis niniejszy nie zwalnia w żadnej mierze osób zainteresowanych od przewidzianego przez ustawy miejscowe obowiązku dokonywania deklaracyj urodzenia i śmierci przed władzą miejscową.

Artykuł  18.

Każda z Wysokich Układających się Stron zobowiązuje się, na żądanie władz drugiej Strony dostarczać wyciągi z aktów stanu cywilnego uwierzytelnione w sposób i za uiszczeniem opłat, przewidzianych przez ustawy i przepisy Państwa wezwanego.

Konsul lub agent konsularny może skierować żądanie takie wprost do właściwego urzędu stanu cywilnego Państwa wezwanego.

Jeżeli w żądaniu zaznaczono, że wyciągi te przeznaczone są do użytku służbowego lub dla osób, korzystających z prawa ubogich, będą one sporządzane i wydawane bez pobierania jakichkolwiek opłat i innych kosztów.

Artykuł  19.

1. Konsulowie i agenci konsularni każdej z Wysokich Układających się Stron o ile zostali do tego upoważnieni zgodnie z przepisami Państwa, które ich mianowało, będą mieli prawo:

1) przyjmować bądź w swem biurze, bądź poza biurem wszelkie oświadczenia, które mieliby do złożenia obywatele ich Państwa, zaś na pokładzie statków morskich, rzecznych i powietrznych ich Państwa oświadczenia od kapitanów, członków załogi i pasażerów tych statków.

Rozumie się, że te oświadczenia wobec władz Państwa przyjmującego konsula lub agenta konsularnego będą miały znaczenie jedynie wówczas, gdy nie są sprzeczne z ustawodawstwem tego Państwa.

2) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać na równi z notarjuszami wszelkie akty prawne, łącznie z rozporządzeniami ostatniej woli obywateli Państwa wysyłającego.

Rozumie się, że postanowienia te nie będą miały zastosowania do aktów prawnych między żyjącymi, dotyczących przeniesienia prawa własności na nieruchomościach lub mających na celu ich obciążenie, o ile nieruchomości te są położone na terytorjum Państwa przyjmującego konsula lub agenta konsularnego.

3) przyjmować, sporządzać i uwierzytelniać narówni z notarjuszarni wszelkie akty prawne niezależnie od obywatelstwa stron pod warunkiem, aby się one odnosiły do mienia, znajdującego się na terytorjum Państwa wysyłającego konsula lub agenta konsularnego albo były przeznaczone do wykonania bądź spowodowania skutków prawnych na terytorjum tego Państwa;

4) uwierzytelniać podpisy i znaki obywateli Państwa wysyłającego;

5) uwierzytelniać wszelkiego rodzaju akty i dokumenty pochodzące od władz lub urzędników Państwa wysyłającego ich lub Państwa ich przyjmującego;

6) tłumaczyć wszelkiego rodzaju akty i dokumenty sporządzone w języku ich kraju na język Państwa przyjmującego i odwrotnie,

2. Akty i dokumenty wyżej wymienione, jak również tłumaczenia, odpisy lub wyciągi, sporządzone lub uwierzytelnione przez wymienione w ustępie 1 niniejszego artykułu osoby w formie wymaganej przez Państwo wysyłające, i zaopatrzone w pieczęć konsularną, będą uznane w Państwie przyjmującem za dokumenty publiczne lub publicznie uwierzytelnione. Będą one miały tę samą moc prawną i dowodową, jak gdyby były sporządzone lub uwierzytelnione przez notarjuszów, organy publiczne lub zaprzysiężonych tłumaczów właściwych zgodnie z przepisami obowiązującemi w Państwie przyjmującem.

3. O ile akty te lub inne dokumenty mają wywrzeć skutki w Państwie przyjmującem konsula lub agenta konsularnego, będą musiały podlegać opłatom stemplowym i innym opłatom wymaganym przez ustawy tego Państwa, jak również wszystkim innym formalnościom obowiązującym w danej dziedzinie w tem Państwie.

Artykuł  20.

Konsulowie i agenci konsularni o ile są do tego upoważnieni przez ustawy Państwa wysyłającego będą uprawnieni do organizowania opieki nad małoletnimi oraz kurateli nad umysłowo chorymi i niewłasnowolnymi, obywatelami ich Państwa; w tym celu mogą w granicach ustawodawstwa ich Państwa podejmować lub proponować wszelkie zarządzenia, które będą uważali za potrzebne, a które nie będą sprzeczne z ustawodawstwem miejscowem.

Artykuł  21.

1. We wszystkich sprawach wynikających z ustawodawstwa społecznego (n. p. o opiece społecznej, o ochronie pracy i o ubezpieczeniach społecznych), konsulom i agentom konsularnym przysługuje prawo zastępowania bez specjalnego pełnomocnictwa obywateli Państwa wysyłającego przed wszystkiemi władzami i właściwemi instytucjami. Są oni upoważnieni w imieniu tych obywateli, do odbierania odszkodowań, rent i innych świadczeń, które są im w tych wypadkach przyznawane i wypłacane, tudzież do potwierdzania ich odbioru.

Wypłata świadczeń dokonana w tych wypadkach na ręce konsulów i agentów konsularnych ma taką samą moc. jakby była dokonana wprost do rąk osób uprawnionych.

2. Instytucje urzędowe i miejscowe instytucje społeczne winny zawiadamiać konsulów i agentów konsularnych o każdem wdrożeniu postępowania w cela otrzymania odszkodowania z powodu wypadku przy pracy obywatela Państwa wysyłającego konsula lub agenta konsularnego.

Artykuł  22.

O ile chodzi o służbę wojskową, konsulowie i agenci konsularni będą mieli prawo sprawować wszelkie funkcje, mające na celu uregulowanie położenia obywateli Państwa wysyłającego zarówno w zakresie poboru ich, jak i ewidencji wojskowej.

Artykuł  23.

Każda z Wysokich Układających się Stron zobowiązuje się traktować na swojem terytorjum obywateli drugiej Wysokiej Układającej się Strony w dziedzinie spadkowej narówni z własnymi obywatelami.

Artykuł  24.

Spadki obywateli jednej z Wysokich Układających się Stron, pozostawione na terytorjum drugiej nie będą obciążone podatkami i opłatami specjalnemi wyższemi, aniżeli spadki pozostawione przez własnych obywateli.

Artykuł  25.

Jeśli obywatel jednej z Wysokich Układających się Stron umrze lub pozostawi spadek na terytorjum drugiej, właściwe władze miejscowe winny bezzwłocznie o tem powiadomić konsula względnie agenta konsularnego Państwa, którego zmarły był obywatelem. W zawiadomieniu tem winno być wskazane, czy zmarły pozostawił majątek i jaki, czy są spadkobiercy, ich nazwiska i adresy, czy istnieje rozporządzenie ostatniej woli, czy powzięte zostały i jakie zarządzenia zabezpieczające. Do zawiadomienia winien być dołączony wolny od wszelkich opłat akt zejścia wspomnianego nieboszczyka.

Konsul będzie mógł żądać od władz miejscowych wszelkich informacyj co do zarządzeń powziętych w sprawie spadku.

Jeśli konsul, względnie agent konsularny tego Państwa, którego obywatelem był zmarły, dowie się o śmierci wcześniej aniżeli właściwa władza miejscowa, winien on tę władzę o tem zawiadomić w sposób opisany w ust. 1 niniejszego artykułu.

Artykuł  26.

W przypadkach, gdy władze miejscowe jednej z Wysokich Układających się Stron stwierdzą, że obywatel drugiej Wysokiej Układającej się Strony ma prawo do spadku pozostawionego na terytorjum pierwszej z Wysokich Układających się Stron bądź jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy, bądź jako legatarjusz lub z tytułu darowizny na wypadek śmierci, lub z jakiegokolwiek innego tytułu spadkowego, wówczas władze te obowiązane są natychmiast powiadomić o tem konsula lub agenta konsularnego drugiej Wysokiej Układającej się Strony, której obywatelem jest osoba uprawniona.

Jeżeli te osoby uprawnione są nieobecne i nie mianowały pełnomocników, wówczas konsul lub agent konsularny są z mocy samego prawa upoważnieni do zastępowania ich przed władzami miejscowemi. Konsul lub agent konsularny może, w każdym poszczególnym wypadku, być zastąpiony przez inną osobę z własnego wyboru.

Artykuł  27.

W wypadku zgonu podczas podróży obywatela jednej z Wysokich Układających się Stron na terytorjum drugiej a niemającego tam ani miejsca zamieszkania ani pobytu, władze miejscowe winny wszelkie jego mienie przekazać natychmiast bez wszelkich formalności konsulowi lub agentowi konsularnemu tego Państwa, którego obywatelem był zmarły.

Władze te postąpią w taki sam sposób ze spuścizną ruchomą pozostałą po zmarłym obywatelu drugiej Wysokiej Strony, w razie gdy:

1. należał on do załogi okrętu jednej z Wysokich Układających się Stron i umarł na tym okręcie lub na terytorjum drugiej;

2. wartość spuścizny nie przekracza w Polsce kwoty pięciu tysięcy złotych, a w Bułgarji kwoty osiemdziesięciu tysięcy lewa.

Wymienione sumy mają być obliczane według parytetu złota.

Konsul lub agent konsularny, który obejmuje w posiadanie spuściznę ruchomą, ma prawo zlikwidować ją i, po zapłaceniu, ewentualnie, długów, zaciągniętych przez zmarłego na terytorjum Państwa przyjmującego, oraz wszystkich podatków, postąpić z nią według ustaw swego Państwa.

Artykuł  28.

1. Konsulowie i agenci konsularni każdej z Wysokich Układających się Stron uprawnieni są do udzielania wszelkiej pomocy i opieki okrętom pod banderą ich Państwa, podczas pobytu okrętów w portach ich okręgu konsularnego.

2. W tym celu mogą oni udawać się osobiście na pokład tych okrętów z chwilą, gdy zostaną one dopuszczone do swobodnego komunikowania się z lądem.

3. Co się tyczy statków handlowych, konsulowie i agenci konsularni będą mogli na nich przesłuchiwać kapitanów i załogę, badać papiery okrętowe, przyjmować, zgodnie z postanowieniami artykułu 19 niniejszej konwencji zeznania, odnoszące się do ich podróży, jej celu i wydarzeń w czasie podróży, oraz mogą sporządzać manifesty i ułatwiać odprawę tych statków; wreszcie mogą oni, o ile to nie jest sprzeczne z prawem miejscowem, stawać wraz z kapitanem i osobami należącemi do załogi przed miejscowemi sądami i władzami administracyjnemi w celu służenia im pomocą w charakterze tłumaczy w sprawach prawnych, które mieliby tam do załatwienia, oraz przy prośbach, które mieliby do zgłoszenia.

4. W portach, gdzie ma siedzibę konsul lub agent konsularny jednej z Wysokich Układających się Stron, funkcjonarjusze miejscowych władz sądowych i administracyjnych zarówno jak i funkcjonarjusze miejscowego urzędu celnego, nie będą mogli, bez uprzedniego zawiadomienia konsula lub agenta konsularnego, podejmować na statkach handlowych pod banderą krajową drugiej Wysokiej Układającej się Strony poszukiwań ani rewizyj, ani też dokonywać aresztowań z wyjątkiem przypadku schwytania na gorącym uczynku, ani też nie mogą podejmować innych czynności urzędowych, wymagających zastosowania środków przymusowych. W przypadkach nagłych konsul lub agent konsularny winien być powiadomiony przynajmniej w samej chwili dokonywania tych czynności, aby umożliwić mu obecność przy tem. Władze miejscowe winny również zawiadomić w należytym czasie konsula lub agenta konsularnego, aby mógł być obecny przy oświadczeniach, jakie kapitanowie lub załoga mieliby do złożenia miejscowym sądom lub miejscowej administracji.

5. W zaproszeniu, które zostanie w wymienionych wyżej przypadkach wystosowane do konsulów lub agentów konsularnych, winna być wskazana ścisła godzina, jeżeli zaś konsulowie lub agenci konsularni zaniedbają stawienia się osobiście, dokonane to zostanie w ich nieobecności. Władze miejscowe winny jednak możliwie bezzwłocznie zawiadomić konsula lub agenta konsularnego o każdej wizycie i innych czynnościach urzędowych, o których mowa w poprzednim ustępie, dokonanych w ich nieobecności, oraz wskazać równocześnie powody pilności sprawy. Władze miejscowe postąpią tak samo gdy konsul lub agent konsularny nie ma siedziby w porcie.

6. Sąd może wydać decyzję o kondemnacie statku z powodu niezdolności do żeglugi tylko po wysłuchaniu właściwego konsula.

7. Interwencja konsulów i agentów konsularnych nie będzie jednakże wymagana w celu wykonywania zwyczajnych formalności władz lokalnych przy wejściu i wyjściu statków zgodnie z przepisami żeglugowemi, celnemi i sanitarnemi.

Artykuł  29.

1. We wszystkiem co dotyczy policji portowej, załadowania statków handlowych, oraz bezpieczeństwa towarów, mienia i walorów, stosowane będą ustawy, rozporządzenia i przepisy miejscowe pod warunkiem, że wszelkie przywileje i ulgi, które przyznane zostaną w porcie oznaczonym przez jedną z Wysokich Układających się Stron, swoim własnym statkom handlowym, przyznane będą również w tym porcie statkom handlowym drugiej Wysokiej Układającej się Strony.

2. Konsulom i agentom konsularnym przysługuje, w granicach przewidzianych przez ustawodawstwo Państwa wysyłającego, wyłączne prawo utrzymywania wewnętrznego porządku na statkach handlowych pod banderą ich Państwa. Będą oni mieli prawo powierzania, w razie potrzeby, funkcyj kapitana osobom według swego wyboru oraz zamieniania oficerów i załogi.

Winni oni, w granicach przepisów swego Państwa, załatwiać sami wszelkie spory, mogące wyniknąć między kapitanami, oficerami i marynarzami tych statków, w szczególności takie, które dotyczą płac i wypełnienia zobowiązań wzajemnie zaciągniętych.

3. Interwencja władz miejscowych może mieć miejsce tylko wówczas, gdy zaszłe na pokładzie statku handlowego zaburzenia mogłyby naruszać spokój publiczny na lądzie lub w porcie lub gdyby była w nie zamieszana osoba nienależąca do załogi.

W tym przypadku władze miejscowe zawiadomią również właściwego konsula lub agenta konsularnego na piśmie w najkrótszym czasie i to, o ile możności przed wkroczeniem na statek, o ich decyzji co do interwencji. Władze miejscowe zrobią wszystko, co będą mogły, ażeby zlikwidowanie tego rodzaju zajść na statkach, pod banderą drugiej Wysokiej Układającej się Strony, dokonane było w porozumieniu z właściwym konsulem.

4. Jeśli władze miejscowe zauważą, że statek handlowy drugiej Wysokiej Układającej się Strony nie posiada sprzętu lub zaopatrzenia w żywność zgodnie z konwencjami międzynarodowemi wiążącemi obie Strony Układające się, zawiadomią one o tem niezwłocznie właściwego konsula celem usunięcia, po porozumieniu się, tych braków.

Postanowienia prawa miejscowego w sprawie żeglowności mogą być stosowane tylko wówczas do statków handlowych, żeglujących pod banderą drugiej Wysokiej Układającej się Strony, gdy te same postanowienia będą stosowane w takich samych warunkach do okrętów wszystkich innych narodowości.

5. We wszystkich innych przypadkach wspomniane wyżej władze winny się ograniczyć do udzielania konsulom i agentom konsularnym, o ile oni tego zażądają, poparcia dla ułatwienia im wykonywania ich funkcyj.

Artykuł  30.

1. Konsulowie mogą żądać aresztowania oraz odstawienia bądź na statek bądź odesłania do kraju ojczystego oficerów, marynarzy i innych osób, należących w jakimkolwiek charakterze do załogi okrętów pod banderą ich Państwa, którzy zbiegli na terytorjum drugiej Wysokiej Układającej się Strony.

2. W tym celu winni oni zwracać się pisemnie do właściwych władz miejscowych i wykazywać na podstawie papierów okrętowych lub listy zaciągowej, lub też w braku tych dokumentów, na podstawie wierzytelnego wyciągu, że osoby, których wydania żądają, należały rzeczywiście do załogi.

W miejscowościach, w których niema ani konsula ani agenta konsularnego, żądanie wydania może być wystosowane do władz miejscowych przez kapitana lub tę osobę, która dowodzi okrętem, z zachowaniem formalności, przewidzianych w niniejszym ustępie.

3. Na podstawie tego żądania w taki sposób uzasadnionego, nie będzie można odmówić wydania zbiegów, z wyjątkiem przypadku, gdy osoba zbiegła popełniła na lądzie jakiekolwiek przekroczenie i w tym ostatnim przypadku władze miejscowe mogą odroczyć wydanie, aż do czasu wydania wyroku przez miejscowy sąd właściwy i całkowitego wykonania wyroku. Konsulom i agentom konsularnym winna być nadto udzielona wszelka pomoc i poparcie w celu wyszukania i aresztowania tych zbiegów. Będą oni odstawieni do więzień krajowych i będą w nich osadzeni na pisemne żądanie i koszt konsulatu lub agencji konsularnej, aż do chwili odstawienia ich zpowrotem na pokład okrętu ojczystego lub też do czasu, gdy nastąpi sposobność odesłania ich do ojczyzny. Jeżeli jednak sposobność ta nie nastąpi w przeciągu dwóch miesięcy licząc od dnia aresztowania, wspomniani zbiegowie będą wypuszczeni na wolność, po uprzedniem na trzy dni naprzód uczynionem zawiadomieniu konsula i nie będą mogli być ponownie aresztowani z tego samego powodu.

4. Wysokie Układające się Strony zgadzają się na to, że postanowienia niniejszego artykułu nie mają zastosowania do oficerów, marynarzy i innych osób, należących do załogi, a będących obywatelami kraju, na którego terytorjum zbiegli (a oprócz tego, w odniesieniu do Polski, do obywateli, W. M. Gdańska).

Artykuł  31.

1. Jeżeli statek pod banderą jednej z Wysokich Układających się Stron ulegnie rozbiciu lub osiądzie na wybrzeżu, w porcie lub na wodach terytorjalnych drugiej Strony, władze miejscowe winny powiadomić niezwłocznie o tem konsula lub agenta konsularnego, w którego okręgu konsularnym miał miejsce nieszczęśliwy wypadek.

2. Wszelkie czynności dotyczące akcji ratowniczej statków, któreby uległy rozbiciu lub osiadły na wybrzeżu, odbywać się będą pod kierownictwem konsulów lub agentów konsularnych lub innych funkcjonarjuszów konsularnych, o ile są oni do tego upoważnieni przez konsula lub agenta konsularnego.

3. W razie nieobecności i aż do chwili przybycia na miejsce konsulów, agentów konsularnych lub ich delegatów, miejscowe władze winny przedsięwziąć wszelkie środki potrzebne dla zaopiekowania się osobami i dla zachowania przedmiotów uratowanych z rozbicia okrętu.

4. Władze miejscowe będą mogły uczestniczyć w akcji ratowniczej jedynie w celu udzielenia pomocy wyżej wymienionym funkcjonarjuszom konsularnym, w celu utrzymania porządku, zabezpieczenia interesów osób, biorących udział w akcji ratowniczej, a nienależących do załogi, w celu zapewnienia wykonania zarządzeń dotyczących wwozu i wywozu uratowanych towarów, jak również w celu zabezpieczenia ogólnych interesów żeglugi.

5. Interwencja władz miejscowych nie da powodu w tych rozmaitych wypadkach do pobierania jakichkolwiek opłat ani do zwrotu kosztów innych, aniżeli tych, które zostały spowodowane akcją ratowniczą oraz przechowaniem uratowanych przedmiotów, oraz tych opłat, któreby się należały w podobnych wypadkach od statków krajowych.

6. W razie gdy przynależność państwowa okrętów, które uległy rozbiciu nie jest pewna, jedynie władze miejscowe będą kompetentne do powzięcia zarządzeń wymienionych w niniejszym artykule.

7. Uratowane towary i przedmioty wolne będą od wszelkich opłat celnych o ile nie przejdą dla konsumpcji wewnątrz kraju.

Artykuł  32.

We wszystkich przypadkach, gdy w umowach zawartych pomiędzy armatorami, ładowcami i ubezpieczającymi, nie będzie przepisów odmiennych, awarje, którym uległy na morzu okręty wojenne i statki handlowe jednej z Wysokich Układających się Stron, bez względu na to, czy zawinęły one do portu dobrowolnie, czy też na skutek przymusowego schronienia się, będą załatwiane przez ich konsulów lub agentów konsularnych, chyba że w sprawie tych awaryj są zainteresowani obywatele kraju przyjmującego lub obywatele Państwa trzeciego. W tym ostatnim przypadku i w braku polubownego układu pomiędzy wszystkiemi zainteresowanemi stronami, sprawy te winny być regulowane przez władze miejscowe.

Artykuł  33.

Wszystkie funkcje wymienione w niniejszym rozdziale, do sprawowania których jest uprawniony konsul lub agent konsularny, mogą być sprawowane również przez innych przydzielonych funkcjonarjuszów konsularnych, o ile będą oni do tego upoważnieni przez konsula lub agenta konsularnego.

Artykuł  34.

Konsulowie i agenci konsularni winni zawiadamiać szefa wyższej administracyjnej władzy ich siedziby o wszelkich zaszłych zmianach w składzie personelu konsulatu.