Sekcja 4 - Procedury specjalne - Rozporządzenie 2024/1348 w sprawie ustanowienia wspólnej procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową w Unii i uchylenia dyrektywy 2013/32/UE

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1348

Akt oczekujący

Wersja od: 22 maja 2024 r.

SEKCJA  IV

Procedury specjalne

Artykuł  42

Procedura rozpatrywania wniosku w trybie przyspieszonym

1. Bez uszczerbku dla art. 21 ust. 2 organ rozstrzygający przyspiesza - zgodnie z podstawowymi zasadami i gwarancjami przewidzianymi w rozdziale II - rozpatrywanie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej pod kątem zasadności, w przypadkach gdy:

a) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową, składając swój wniosek i przedstawiając stan faktyczny, poruszyła jedynie kwestie, które nie są istotne dla rozpatrzenia, czy kwalifikuje się ona jako osoba korzystająca z ochrony międzynarodowej zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1347;

b) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową przedstawiła wyraźnie niespójne lub sprzeczne lub wyraźnie nieprawdziwe lub ewidentnie nieprawdopodobne wyjaśnienia, lub wyjaśnienia, które są sprzeczne z istotnymi i dostępnymi informacjami dotyczącymi kraju pochodzenia, sprawiając tym samym, że w sposób oczywisty jej twierdzenia są nieprzekonujące co do tego, czy kwalifikuje się ona jako osoba korzystająca z ochrony międzynarodowej na mocy rozporządzenia (UE) 2024/1347;

c) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową, po tym, jak w pełni umożliwiono jej podanie ważnej przyczyny, umyślnie wprowadziła organy w błąd, przedstawiając nieprawdziwe informacje lub dokumenty lub zatajając istotne informacje lub dokumenty, w szczególności dotyczące jej tożsamości lub obywatelstwa, które mogłyby mieć negatywny wpływ na decyzję, lub gdy istnieją jasne podstawy, aby uznać, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową w złej wierze zniszczyła lub pozbyła się dokumentu tożsamości lub dokumentu podróży w celu uniemożliwienia ustalenia jej tożsamości lub obywatelstwa;

d) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową występuje z wnioskiem jedynie w celu opóźnienia lub uniemożliwienia wykonania decyzji dotyczącej jej wydalenia z terytorium państwa członkowskiego;

e) państwo trzecie można w odniesieniu do osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową uznać za bezpieczny kraj pochodzenia w rozumieniu niniejszego rozporządzenia;

f) istnieją uzasadnione powody, aby uznać, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego państw członkowskich, lub osoba ta została wcześniej przymusowo wydalona z poważnych powodów związanych z bezpieczeństwem narodowym lub porządkiem publicznym na mocy prawa krajowego;

g) dany wniosek jest kolejnym wnioskiem, który nie jest niedopuszczalny;

h) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową przybyła na terytorium państwa członkowskiego nielegalnie lub nielegalnie przedłużyła swój pobyt na nim oraz bez ważnego powodu nie zgłosiła się do właściwych organów ani nie wystąpiła, najszybciej jak to możliwe, z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, zważywszy na takie okoliczności jej wjazdu;

i) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową wjechała na terytorium państwa członkowskiego legalnie i bez ważnego powodu nie wystąpiła, najszybciej jak to możliwe, z wnioskiem o udzielenie ochrony międzynarodowej, zważywszy na podstawy jej wniosku; niniejsza litera pozostaje bez uszczerbku dla potrzeby ochrony międzynarodowej powstającej po przybyciu do państwa członkowskiego; lub

j) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową posiada obywatelstwo lub - w przypadku bezpaństwowców - poprzednie miejsce zwykłego pobytu w państwie trzecim, dla którego odsetek decyzji organu rozstrzygającego w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej wynosi - zgodnie z najnowszymi dostępnymi średnimi rocznymi ogólnounijnymi danymi Eurostatu - 20 % lub mniej, chyba że organ rozstrzygający stwierdzi, że w danym państwie trzecim nastąpiła istotna zmiana od czasu publikacji odpowiednich danych Eurostatu lub że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową należy do kategorii osób, w przypadku których odsetka 20 % lub niższego nie można uznać za reprezentatywny w odniesieniu do ich potrzeb w zakresie ochrony, przy uwzględnieniu między innymi istotnych różnic między decyzjami wydanymi w pierwszej instancji a decyzjami ostatecznymi.

W przypadku gdy Agencja ds. Azylu przedstawiła wytyczne dotyczące kraju pochodzenia zgodnie z art. 11 rozporządzenia (UE) 2021/2303 wykazujące, że w danym państwie trzecim nastąpiła istotna zmiana od czasu publikacji odpowiednich danych Eurostatu, państwa członkowskie stosują te wytyczne jako odniesienie do celów stosowania akapitu pierwszego lit. j) niniejszego ustępu.

2. W przypadku gdy organ rozstrzygający uzna, że rozpatrywanie wniosku obejmuje okoliczności faktyczne lub prawne, które są zbyt złożone, aby rozpatrywać je w ramach procedury rozpatrywania wniosku prowadzonej w trybie przyspieszonym, może kontynuować rozpatrywanie wniosku pod kątem zasadności zgodnie z art. 35 ust. 4 i art. 39. W takim przypadku informuje się daną osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową o zmianie procedury.

3. Procedura rozpatrywania wniosku prowadzona w trybie przyspieszonym może być stosowana w odniesieniu do małoletnich bez opieki wyłącznie w przypadku, gdy:

a) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową pochodzi z państwa trzeciego, które można uznać za bezpieczny kraj pochodzenia w rozumieniu niniejszego rozporządzenia;

b) istnieją uzasadnione powody, aby uznać, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego państwa członkowskiego, lub osoba ta została wcześniej przymusowo wydalona z poważnych powodów związanych z bezpieczeństwem narodowym lub porządkiem publicznym na mocy prawa krajowego;

c) dany wniosek jest kolejnym wnioskiem, który nie jest niedopuszczalny;

d) uznaje się, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową, po uzyskaniu pełnej możliwości podania ważnej przyczyny, wprowadziła organy w błąd, przedstawiając nieprawdziwe informacje lub dokumenty lub zatajając istotne informacje lub dokumenty, w szczególności dotyczące jej tożsamości lub obywatelstwa, które mogłyby mieć negatywny wpływ na decyzję, lub istnieją wyraźne podstawy, by sądzić, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową, w złej wierze, zniszczyła lub pozbyła się dokumentu tożsamości lub dokumentu podróży w celu uniemożliwienia ustalenia jej tożsamości lub obywatelstwa; lub

e) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową posiada obywatelstwo lub - w przypadku bezpaństwowców - poprzednie miejsce zwykłego pobytu w państwie trzecim, dla którego odsetek decyzji organu rozstrzygającego w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej wynosi - zgodnie z najnowszymi dostępnymi średnimi rocznymi ogólnounijnymi danymi Eurostatu - 20 % lub mniej, chyba że organ rozstrzygający stwierdzi, że w danym państwie trzecim nastąpiła istotna zmiana od czasu publikacji odpowiednich danych Eurostatu lub że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową należy do kategorii osób, w przypadku których odsetka 20 % lub niższego nie można uznać za reprezentatywny w odniesieniu do ich potrzeb w zakresie ochrony, przy uwzględnieniu między innymi istotnych różnic między decyzjami wydanymi w pierwszej instancji a decyzjami ostatecznymi;

W przypadku gdy Agencja ds. Azylu przedstawiła wytyczne dotyczące kraju pochodzenia zgodnie z art. 11 rozporządzenia (UE) 2021/2303 wykazujące, że w danym państwie trzecim nastąpiła istotna zmiana od czasu publikacji odpowiednich danych Eurostatu, państwa członkowskie stosują te wytyczne jako odniesienie do celów stosowania akapitu pierwszego lit. e) niniejszego ustępu.

Artykuł  43

Warunki stosowania azylowej procedury granicznej

1. Po przeprowadzeniu kontroli przesiewowej zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1356 w stosownych przypadkach i pod warunkiem, że osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową nie zezwolono jeszcze na wjazd na terytorium państw członkowskich, państwo członkowskie może, zgodnie z podstawowymi zasadami i gwarancjami przewidzianymi w rozdziale II, rozpatrzyć wniosek w ramach procedury granicznej, w przypadku gdy z wnioskiem tym wystąpił obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec, który nie spełnia warunków wjazdu na terytorium państwa członkowskiego określonych w art. 6 rozporządzenia (UE) 2016/399. Procedura graniczna może mieć miejsce:

a) w następstwie wystąpienia z wnioskiem na przejściu granicznym na granicy zewnętrznej lub w strefie tranzytowej;

b) w następstwie zatrzymania w związku z niedozwolonym przekroczeniem granicy zewnętrznej;

c) w następstwie zejścia na ląd na terytorium państwa członkowskiego po operacji poszukiwawczo-ratowniczej;

d) w następstwie relokacji przeprowadzonej zgodnie z art. 67 ust. 11 rozporządzenia (UE) 2024/1351.

2. Bez uszczerbku dla art. 51 ust. 2 i art. 53 ust. 2 osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową podlegającym procedurze granicznej nie zezwala się na wjazd na terytorium państwa członkowskiego. Wszelkie środki podejmowane przez państwa członkowskie w celu zapobieżenia niedozwolonemu wjazdowi na ich terytorium muszą być zgodne (UE) 2024/1346.

3. Na zasadzie odstępstwa od art. 51 ust. 2 akapit pierwszy ostatnie zdanie osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową nie zezwala się na wjazd na terytorium państwa członkowskiego, jeżeli:

a) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową nie ma prawa do pozostania na terytorium państwa członkowskiego zgodnie z art. 10 ust. 4 lit. a) lub c);

b) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową nie ma prawa do pozostawania na terytorium państwa członkowskiego zgodnie z art. 68 i nie złożyła wniosku o zezwolenie na pozostanie do celów procedury odwoławczej w mającym zastosowanie terminie;

c) osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową nie ma prawa do pozostawania na terytorium państwa członkowskiego zgodnie z art. 68, a sąd lub trybunał postanowiły, że osoba ta nie może uzyskać zezwolenia na pozostanie w oczekiwaniu na wynik postępowania odwoławczego.

W przypadkach, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, jeżeli wobec osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową wydano decyzję nakazującą powrót zgodnie z dyrektywą 2008/115/WE lub odmówiono mu wjazdu zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) 2016/399, zastosowanie ma art. 4 rozporządzenia (UE) 2024/1349.

4. Bez uszczerbku i w ramach uzupełnienia mechanizmu monitorowania ustanowionego w art. 14 rozporządzenia (UE) 2021/2303, każde państwo członkowskie przewiduje mechanizm monitorowania praw podstawowych w odniesieniu do procedury granicznej spełniający kryteria określone w art. 10 rozporządzenia (UE) 2024/1356.

Artykuł  44

Decyzje w ramach azylowej procedury granicznej

1. W przypadku gdy stosowana jest procedura graniczna, decyzje mogą być podejmowane w następujących sprawach:

a) w sprawie niedopuszczalności wniosku zgodnie z art. 38;

b) w sprawie zasadności wniosku, w przypadku gdy ma zastosowanie którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 42 ust. 1 lit. a)-g) i j) oraz art. 42 ust. 3 lit. b).

2. Jeżeli liczba osób ubiegających się o ochronę międzynarodową przekracza liczbę, o której mowa w art. 47 ust. 1, oraz w celu ustalenia, w stosunku do kogo zastosować procedurę graniczną na podstawie art. 42 ust. 1 lit. c), f) lub j) lub art. 42 ust. 3 lit. b), pierwszeństwo przyznaje się następującym kategoriom wniosków:

a) wnioski niektórych obywateli państw trzecich lub, w przypadku bezpaństwowców, osób mających poprzednie miejsce zwykłego pobytu w państwie trzecim, którzy w przypadku decyzji odmownej mają większe szanse na powrót, stosownie do przypadku, do ich kraju pochodzenia, do państwa poprzedniego miejsca zwykłego pobytu, do bezpiecznego kraju trzeciego lub do kraju pierwszego azylu w rozumieniu niniejszego rozporządzenia;

b) wnioski niektórych obywateli państw trzecich lub, w przypadku bezpaństwowców, osób mających poprzednie miejsce zwykłego pobytu w państwie trzecim, co do których z poważnych powodów uznaje się, że stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego państwa członkowskiego;

c) bez uszczerbku dla lit. b), wnioski niektórych obywateli państw trzecich lub, w przypadku bezpaństwowców, osób mających poprzednie miejsce zwykłego pobytu w państwie trzecim, niebędących małoletnimi, oraz członków ich rodzin.

3. W przypadku gdy procedura graniczna jest stosowana wobec małoletnich i członków ich rodzin, rozpatrzeniu ich wniosków przyznaje się pierwszeństwo.

Państwa członkowskie mogą również przyznać pierwszeństwo rozpatrzeniu wniosków niektórych obywateli państw trzecich lub, w przypadku bezpaństwowców, osób mających poprzednie miejsce zwykłego pobytu w państwie trzecim, którzy w przypadku decyzji odmownej mają większe szanse na powrót, stosownie do przypadku, do ich kraju pochodzenia, do państwa poprzedniego miejsca zwykłego pobytu, do bezpiecznego kraju trzeciego lub do kraju pierwszego azylu w rozumieniu niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  45

Obowiązkowe stosowanie azylowej procedury granicznej

1. Państwo członkowskie rozpatruje wniosek w ramach procedury granicznej w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1, gdy ma zastosowanie którakolwiek z okoliczności, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. c), f) lub j).

2. W przypadku gdy zastosowanie mają okoliczności, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. f), i bez uszczerbku dla art. 54, państwa członkowskie podejmują odpowiednie środki, aby w ramach procedury granicznej zachować, w miarę możliwości, jedność rodziny.

3. Do celów ust. 2, aby zachować jedność rodziny, "członkowie rodziny tej osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową" oznaczają - o ile rodzina istniała już, zanim osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową przybyła na terytorium państw członkowskich - następujących członków rodziny osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową, którzy są obecni na terytorium tego samego państwa członkowskiego w odniesieniu do wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej:

a) małżonka osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową lub będącego stanu wolnego partnera tej osoby, z którym osoba ta pozostaje w stałym związku, jeżeli prawo lub praktyka danego państwa członkowskiego traktuje pary niepozostające w związku małżeńskim w taki sam sposób, jak pary pozostające w związku małżeńskim;

b) małoletnie dzieci pochodzące ze związków, o których mowa w lit. a), lub małoletnie dzieci osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową, pod warunkiem że nie pozostają one w związku małżeńskim oraz bez względu na to, czy urodziły się one w związku małżeńskim czy poza nim, lub czy zostały przysposobione zgodnie z przepisami prawa krajowego;

c) w przypadku gdy osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową jest małoletnia i nie pozostaje w związku małżeńskim - ojca, matkę lub inną osobę pełnoletnią odpowiedzialną za osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową z mocy prawa lub zgodnie z praktyką państwa członkowskiego, w którym ta osoba pełnoletnia jest obecna;

d) w przypadku gdy osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową jest małoletnia i nie pozostaje w związku małżeńskim - rodzeństwo osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową, pod warunkiem że nie pozostaje ono w związku małżeńskim i że są to małoletni.

Do celów akapitu pierwszego lit. a), b) i d), na podstawie indywidualnej oceny, małoletniego uznaje się za niepozostającego w związku małżeńskim, jeżeli jego małżeństwo nie mogłoby zostać zawarte zgodnie z prawem krajowym w danym państwie członkowskim, w szczególności z uwzględnieniem legalnego wieku małżeństwa.

4. W przypadku gdy na podstawie informacji uzyskanych w ramach monitorowania prowadzonego zgodnie z art. 14 i 15 rozporządzenia (UE) 2021/2303 Komisja ma podstawy, by uznać, że państwo członkowskie nie spełnia wymogów ustanowionych w art. 54 ust. 2, niezwłocznie zaleca zawieszenie stosowania procedury granicznej do rodzin z małoletnimi zgodnie z art. 53 ust. 2 lit. b). Komisja udostępnia publicznie to zalecenie.

Zainteresowane państwo członkowskie w jak największym stopniu uwzględnia zalecenie Komisji w odniesieniu do swoich obowiązków wynikających z art. 53 ust. 2 lit. b) oraz w celu wyeliminowania wszelkich stwierdzonych niedociągnięć, z myślą o zapewnieniu pełnego spełnienia wymogów art. 54 ust. 2. Zainteresowane państwa członkowskie powiadamiają Komisję o środkach podjętych w celu zastosowania się do tego zalecenia.

Artykuł  46

Odpowiednia zdolność na poziomie Unii

Uznaje się, że odpowiednia zdolność na poziomie Unii wynosi 30 000.

Artykuł  47

Odpowiednia zdolność państwa członkowskiego

1. Komisja, w drodze aktów wykonawczych, oblicza liczbę odpowiadającą odpowiedniej zdolności każdego państwa członkowskiego, stosując wzór określony w ust. 4.

Bez uszczerbku dla ust. 3 Komisja, w drodze aktów wykonawczych, określa także maksymalną liczbę wniosków, którą państwo członkowskie zobowiązane jest rozpatrzyć rocznie w ramach procedury granicznej. Ta maksymalna liczba wynosi: dwukrotność liczby uzyskanejpo zastosowaniu wzoru określonego w ust. 4 - od dnia 12 czerwca 2026 r., trzykrotność liczby uzyskanej po zastosowaniu wzoru określonego w ust. 4 - od dnia 13 czerwca 2027 r. i czterokrotność liczby uzyskanej po zastosowaniu wzoru określonego w ust. 4 - od dnia 13 czerwca 2028 r.

2. W przypadku gdy odpowiednia zdolność państwa członkowskiego, o której mowa w ust. 1 akapit pierwszy zostanie wyczerpana, państwo to nie jest już zobowiązane do przeprowadzania procedur granicznych w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1, gdy mają zastosowanie okoliczności, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. j).

3. W przypadku gdy państwo członkowskie rozpatrzyło maksymalną liczbę wniosków, o której mowa w ust. 1 akapit drugi, państwo to nie jest już zobowiązane do przeprowadzania procedur granicznych w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1, jeżeli zastosowanie mają okoliczności, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. c) lub j). Państwo to pomimo tego nadal rozpatruje w ramach procedury granicznej wnioski obywateli państw trzecich, do których zastosowanie mają okoliczności, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. f) i art. 42 ust. 3 lit. b).

4. Liczbę, o której mowa w ust. 1 akapit pierwszy, oblicza się poprzez pomnożenie liczby określonej w art. 46 przez sumę liczby osób, które w sposób niedozwolony przekroczyły granicę zewnętrzną, osób które przybyły w następstwie operacji poszukiwawczo-ratowniczych oraz osób którym odmówiono zgody na wjazd na zewnętrznej granicy w danym państwie członkowskim w poprzednich trzech latach, a następnie podzielenie tak uzyskanego wyniku przez sumę osób, które w sposób niedozwolony przekroczyły granicę zewnętrzną, osób, które przybyły w następstwie operacji poszukiwawczo-ratowniczych oraz osób, którym odmówiono zgody na wjazd na zewnętrznej granicy w całej Unii w tym samym okresie według najnowszych dostępnych danych Fronteksu i Eurostatu.

5. Pierwszy z aktów wykonawczych, o których mowa w ust. 1, zostaje przyjęty przez Komisję dnia 12 sierpnia 2024 r., a następnie co trzy lata w dniu 15 października.

Po przyjęciu przez Komisję jednego z aktów wykonawczych, o których mowa w ust. 1, w ciągu sześciu miesięcy od przyjęcia drugiego i wszystkich kolejnych takich aktów wykonawczych, każde państwo członkowskie zapewnia posiadanie przez siebie odpowiedniej zdolności określonej w tym akcie wykonawczym. Do celów pierwszego takiego aktu wykonawczego, państwa członkowskie zapewniają posiadanie przez siebie odpowiedniej zdolności określonej w tym akcie wykonawczym przed dniem 12 czerwca 2026 r.

Artykuł  48

Środki mające zastosowanie, w przypadku gdy odpowiednia zdolność państwa członkowskiego jest wyczerpana

1. Jeżeli liczba osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, które w danym momencie podlegają azylowej procedurze granicznej w danym państwie członkowskim w połączeniu z liczbą osób podlegających powrotowej procedurze granicznej ustanowionej na podstawie rozporządzenia (UE) 2024/1349 lub, w stosownych przypadkach, równoważnej powrotowej procedurze granicznej ustanowionej na mocy prawa krajowego, jest równa liczbie określonej dla tego państwa członkowskiego w akcie wykonawczym Komisji, o którym mowa w art. 47 ust. 1 akapit pierwszy lub jest wyższa, państwo to może powiadomić Komisję o tym fakcie.

2. W przypadku gdy państwo członkowskie powiadomi Komisję zgodnie z ust. 1, na zasadzie odstępstwa od art. 45 ust. 1, państwo to nie jest zobowiązane do rozpatrywania w ramach procedury granicznej wniosków, z którymi występują osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. j) w momencie, gdy liczba osób ubiegających się o ochronę międzynarodową podlegających procedurze granicznej w tym państwie członkowskim jest równa liczbie, o której mowa w art. 47 ust. 1 akapit pierwszy, lub jest od niej wyższa.

3. Środek przewidziany w ust. 2 jest stosowany na zasadzie napływu-odpływu i dane państwo członkowskie jest zobowiązane do dalszego rozpatrywania w ramach procedury granicznej wniosków, z którymi występują osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. j), gdy tylko liczba osób ubiegających się o ochronę międzynarodową podlegających w danym momencie procedurze granicznej w tym państwie członkowskim jest niższa niż liczba, o której mowa w art. 47 ust. 1 akapit pierwszy.

4. Środek przewidziany w ust. 2, może być stosowany przez państwo członkowskie przez pozostały okres tego samego roku kalendarzowego, licząc od dnia następującego po dniu powiadomienia na podstawie z ust. 1.

Artykuł  49

Powiadomienie przekazywane przez państwo członkowskie, w przypadku gdy odpowiednia zdolność państwa członkowskiego została wyczerpana

1. Powiadomienie, o którym mowa w art. 48, zawiera następujące informacje:

a) liczba osób ubiegających się o ochronę międzynarodową podlegających azylowej procedurze granicznej, powrotowej procedurze granicznej ustanowionej na podstawie rozporządzenia (UE) 2024/1349 lub, w stosownych przypadkach, równoważnej powrotowej procedurze granicznej ustanowionej na mocy prawa krajowego w danym państwie członkowskim w momencie powiadomienia;

b) środek, o którym mowa w art. 48 i który dane państwo członkowskie zamierza zastosować lub nadal stosować;

c) uzasadniona argumentacja na poparcie zamiaru danego państwa członkowskiego zastosowania środka, opisująca, jak wykorzystanie danego środka mogłoby pomóc w rozwiązaniu sytuacji i, w stosownych przypadkach, inne środki, które dane państwo członkowskie przyjęło lub zamierza przyjąć na poziomie krajowym, aby załagodzić sytuację, w tym środki, o których mowa w art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2024/1351.

2. Państwa członkowskie mogą powiadomić Komisję zgodnie z art. 48 niniejszego rozporządzenia - w ramach powiadomienia, o którym mowa w art. 58 i 59 rozporządzenia (UE) 2024/1351, w stosownych przypadkach.

3. W przypadku gdy państwo członkowskie powiadamia Komisję zgodnie z art. 48, dane państwo członkowskie informuje o tym również inne państwa członkowskie.

4. Państwo członkowskie stosujące środek, o którym mowa w art. 48 co miesiąc informuje Komisję o następujących kwestiach:

a) liczba osób ubiegających się o ochronę międzynarodową, które podlegają procedurze granicznej w tym państwie członkowskim w danym momencie;

b) zmiany napływu-odpływu w odniesieniu do liczby osób podlegających procedurom granicznym w każdym tygodniu w danym miesiącu;

c) liczba pracowników odpowiedzialnych za rozpatrywanie wniosków w ramach procedury granicznej;

d) średni czas rozpatrywania wniosków na etapie administracyjnym procedury; oraz

e) średni czas rozpatrywania przez sąd lub trybunał wniosku o zezwolenie na pozostanie w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie odwołania.

Komisja monitoruje stosowanie środka, o którym mowa w art. 48 niniejszego rozporządzenia i w tym celu weryfikuje informacje przekazane przez państwa członkowskie. W ramach sprawozdania, o którym mowa w art. 9 rozporządzenia (UE) 2024/1351 Komisja przedstawia ocenę stosowania środka, o którym mowa w art. 48 niniejszego rozporządzenia we wszystkich państwach członkowskich.

Artykuł  50

Powiadomienie przekazywane przez państwo członkowskie, w przypadku gdy maksymalna liczba wniosków została osiągnięta

W przypadku gdy liczba wniosków rozpatrywanych w ramach procedury granicznej w państwie członkowskim w terminie jednego roku kalendarzowego jest równa maksymalnej liczbie wniosków określonej w odniesieniu do tego państwa członkowskiego w akcie wykonawczym, o którym mowa w art. 47 ust. 1 lub jest wyższa, państwo to może powiadomić o tym Komisję.

W przypadku gdy państwo członkowskie powiadomiło Komisję zgodnie z akapitem pierwszym niniejszego artykułu, Komisja niezwłocznie analizuje informacje przekazane przez dane państwo członkowskie, weryfikując, czy to państwo członkowskie rozpatrzyło w ramach procedury granicznej od początku roku kalendarzowego liczbę wniosków, która jest równa liczbie określonej w odniesieniu do tego państwa członkowskiego w akcie wykonawczym, o którym mowa w art. 47 ust. 1, lub jest od niej wyższa.

Po zakończeniu weryfikacji Komisja, w drodze aktu wykonawczego, zezwala danemu państwu członkowskiemu na nierozpatrywanie w ramach procedury granicznej wniosków złożonych przez osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. c) oraz j).

Zezwolenie takie nie zwalnia państwa członkowskiego z obowiązku rozpatrywania w ramach procedury granicznej wniosków złożonych przez osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. f) oraz art. 42 ust. 5 lit. b).

Artykuł  51

Terminy

1. Na zasadzie odstępstwa od art. 28 niniejszego rozporządzenia wnioski objęte procedurą graniczną składa się nie później niż pięć dni od daty pierwszej rejestracji lub, po przekazaniu na mocy art. 67 ust. 11 rozporządzenia (UE) 2024/1351, pięć dni po przybyciu osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową do państwa członkowskiego relokacji w następstwie takiego przekazania, pod warunkiem, że osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową zostanie zapewniona rzeczywista możliwość złożenia takiego wniosku. Niedotrzymanie terminu pięciu dni nie wpływa na dalsze stosowanie procedury granicznej.

2. Procedura graniczna trwa jak najkrócej, a jednocześnie umożliwia pełne i rzetelne rozpatrywanie wniosków. Bez uszczerbku dla akapitu trzeciego niniejszego ustępu maksymalny czas trwania procedury granicznej wynosi 12 tygodni od daty zarejestrowania wniosku do momentu gdy osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową nie ma już prawa do pozostania i nie ma zezwolenia na pozostanie. Po upływie tego okresu osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową zezwala się na wjazd na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem przypadków gdy zastosowanie ma art. 4 rozporządzenia (UE) 2024/1349.

Państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące czasu trwania procedury rozpatrywania wniosku na zasadzie odstępstwa od art. 35, dotyczące czasu trwania rozpatrywania przez sąd lub trybunał wniosku o pozostanie złożonego zgodnie z art. 68 ust. 4 i art. 68 ust. 5 oraz, tam gdzie ma to zastosowanie, dotyczące czasu trwania postępowania odwoławczego. Określony czas trwania zapewnia zakończenie wszystkich tych czynności proceduralnych w ciągu 12 tygodni od daty zarejestrowania wniosku.

Okres 12 tygodni może zostać przedłużony do 16 tygodni, jeżeli państwo członkowskie, do którego dana osoba została przekazana zgodnie z art. 67 ust. 11 rozporządzenia (UE) 2024/1351 stosuje procedurę graniczną.

Artykuł  52

Ustalenie odpowiedzialnego państwa członkowskiego i relokacja

1. W przypadku gdy zastosowanie mają warunki stosowania procedury granicznej, państwa członkowskie decydują o przeprowadzeniu procedury ustalenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku, określoną w rozporządzeniu (UE) 2024/1351 w miejscach, w których przeprowadzona będzie procedura graniczna, bez uszczerbku dla terminów określonych w art. 51 ust. 2 niniejszego rozporządzenia.

2. W przypadku gdy warunki stosowania procedury granicznej są spełnione w państwie członkowskim, z którego przekazywana jest osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową, państwo członkowskie, do którego osoba ta jest przekazywana zgodnie z art. 67 ust. 11 rozporządzenia (UE) 2024/1351, bez uszczerbku dla terminów określonych w art. 51 ust. 2 niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  53

Wyjątki dotyczące stosowania azylowej procedury granicznej

1. Procedurę graniczną stosuje się wobec małoletnich bez opieki wyłącznie w okolicznościach, o których mowa w art. 42 ust. 3 lit. b). W przypadku wątpliwości co do wieku osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową, właściwe organy niezwłocznie przeprowadzają ocenę wieku zgodnie z art. 25.

2. Państwa członkowskie nie stosują procedury granicznej lub zaprzestają jej stosowania na dowolnym etapie procedury, w przypadku gdy:

a) organ rozstrzygający uzna, że podstawy odrzucenia wniosku jako niedopuszczalnego lub zastosowania procedury rozpatrywania wniosku prowadzonej w trybie przyspieszonym nie mają zastosowania lub przestały mieć zastosowanie;

b) nie można udzielić niezbędnego wsparcia osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową mającym szczególne potrzeby w zakresie przyjmowania, w tym małoletnim, zgodnie z rozdziałem IV dyrektywy (UE) 2024/1346 w miejscach, o których mowa w art. 54,

c) nie można udzielić niezbędnego wsparcia osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową potrzebującym szczególnych gwarancji proceduralnych w miejscach, o których mowa w ust. 54;

d) istnieją istotne względy medyczne przemawiające za niestosowaniem procedury granicznej, w tym względy zdrowia psychicznego;

e) gwarancje i warunki zatrzymania określone w art. 10-13 dyrektywy (UE) 2024/1346 nie są spełnione lub przestały być spełniane, przy czym procedura graniczna nie może być stosowana wobec danej osoby bez zatrzymania.

W przypadkach określonych w akapicie pierwszym niniejszego ustępu właściwy organ zezwala osobie ubiegającej się o ochronę międzynarodową na wjazd na terytorium państwa członkowskiego i stosuje odpowiednią procedurę przewidzianą w rozdziale III.

Artykuł  54

Miejsca przeprowadzania azylowej procedury granicznej

1. Podczas rozpatrywania wniosków podlegających procedurze granicznej państwo członkowskie zobowiązuje osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową - na podstawie art. 9 dyrektywy (UE) 2024/1346 i bez uszczerbku dla jej art. 10 - do przebywania, co do zasady, na granicy zewnętrznej, w jej pobliżu albo w strefach tranzytowych, lub w innych wyznaczonych miejscach na jego terytorium, z pełnym uwzględnieniem szczególnych okoliczności geograficznych tego państwa członkowskiego.

2. Bez uszczerbku dla art. 47 państwa członkowskie zapewniają, aby rodziny z małoletnimi przebywały w ośrodkach przyjmowania dostosowanych do ich potrzeb, po dokonaniu oceny najlepszego interesu dziecka, oraz zapewniają poziom życia odpowiedni dla rozwoju fizycznego, psychicznego, duchowego, moralnego i społecznego małoletniego, przy pełnym poszanowaniu wymogów rozdziału IV dyrektywy (UE) 2024/1346.

3. Każde państwo członkowskie zgłasza do Komisji do dnia 11 kwietnia 2026 r. miejsca, w których będzie prowadzona procedura graniczna, w tym przy zastosowaniu art. 45. Państwa członkowskie zapewniają, aby przepustowość tych lokalizacji była wystarczająca do rozpatrywania wniosków objętych przepisami art. 45. Wszelkie zmiany w oznaczaniu miejsc, w których prowadzona jest procedura graniczna, zgłasza się Komisji w ciągu dwóch miesięcy po wprowadzeniu tych zmian.

4. Wymóg przebywania w konkretnym miejscu przewidziany w ust. 1, ust. 2 i ust. 3 nie jest uznawany za zezwolenie na wjazd ani pobyt na terytorium państwa członkowskiego.

5. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową, która podlega procedurze granicznej musi zostać przeniesiona do organu rozstrzygającego lub do właściwego sądu lub trybunału pierwszej instancji na potrzeby takiej procedury lub przeniesiona w celu uzyskania pomocy medycznej, podróż taka nie stanowi wjazdu na terytorium państwa członkowskiego.

Artykuł  55

Kolejne wnioski

1. Wniosek, z którym wystąpiono w przypadku, gdy nie została jeszcze podjęta ostateczna decyzja w sprawie poprzedniego wniosku tej samej osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową, uznawany jest za dodatkowe wyjaśnienie, a nie za nowy wniosek.

To dodatkowe wyjaśnienie jest rozpatrywane w odpowiedzialnym państwie członkowskim w ramach trwającego rozpatrywania wniosku w procedurze administracyjnej lub w ramach jakiegokolwiek trwającego postępowania odwoławczego, o ile właściwy sąd lub trybunał może uwzględnić elementy będące podstawą dodatkowego wyjaśnienia.

2. Każdy następny wniosek, z którym wystąpiono w dowolnym państwie członkowskim po tym, jak została podjęta ostateczna decyzja w sprawie poprzedniego wniosku tej samej osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową, jest uznawany za kolejny wniosek i jest rozpatrywany przez odpowiedzialne państwo członkowskie.

3. Kolejny wniosek podlega wstępnemu rozpatrzeniu, w trakcie którego organ rozstrzygający ustala, czy zaistniały lub zostały przedstawione przez osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową istotne nowe elementy, które:

a) znacząco zwiększają prawdopodobieństwo, że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową kwalifikuje się jako osoba korzystająca z ochrony międzynarodowej zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2024/1347; lub

b) odnoszą się do uprzednio zastosowanej podstawy niedopuszczalności, w przypadku gdy poprzedni wniosek został odrzucony jako niedopuszczalny.

4. Wstępne rozpatrzenie przeprowadza się na podstawie pisemnych oświadczeń lub przesłuchania zgodnie z podstawowymi zasadami i gwarancjami przewidzianymi w rozdziale II. W szczególności z przesłuchania można zrezygnować w tych przypadkach, w których z pisemnych oświadczeń wyraźnie wynika, że wniosek nie prowadzi do zaistnienia nowych elementów, o których mowa w ust. 3.

5. Elementy przedstawione przez osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową uznaje się za nowe tylko wtedy, gdy osoba ta nie była w stanie nie ze swojej winy przedstawić tych elementów w kontekście wcześniejszego wniosku. Wszelkie elementy, które mogły zostać wcześniej przedstawione przez osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową nie muszą być uwzględniane, chyba że znacznie zwiększają prawdopodobieństwo, że wniosek nie będzie niedopuszczalny lub że osoba ubiegająca się o ochronę międzynarodową będzie się kwalifikować do otrzymania ochrony międzynarodowej lub jeżeli poprzedni wniosek został odrzucony jako wycofany w sposób dorozumiany zgodnie z art. 41 bez rozpatrzenia jego zasadności.

6. W przypadku gdy nowe elementy, o których mowa w ust. 3 zostały przedstawione przez osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową lub zaistniały, wniosek jest dalej rozpatrywany pod kątem zasadności, chyba że może zostać uznany za niedopuszczalny na innej podstawie przewidzianej w art. 38 ust. 1.

7. W przypadku gdy żadne nowe elementy, o których mowa w ust. 3 nie zostały przedstawione przez osobę ubiegającą się o ochronę międzynarodową lub nie zaistniały, wniosek zostaje odrzucony jako niedopuszczalny na podstawie art. 38 ust. 2.

Artykuł  56

Wyjątek od stosowania prawa do pozostania w przypadku kolejnych wniosków

Bez uszczerbku dla zasady non-refoulement państwa członkowskie mogą przewidzieć wyjątek od prawa do pozostania na ich terytorium i odstąpić od stosowania art. 68 ust. 5 lit. d), w przypadku gdy:

a) pierwszy kolejny wniosek złożono jedynie w celu opóźnienia lub zakłócenia wykonania decyzji, która skutkować ma natychmiastowym wydaleniem osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową z tego państwa członkowskiego i wniosek ten nie jest dalej rozpatrywany na podstawie art. 55 ust. 7; lub

b) w jakimkolwiek państwie członkowskim wystąpiono z drugim lub dalszym kolejnym wnioskiem po tym, jak wydana została ostateczna decyzja o odrzuceniu poprzedniego kolejnego wniosku jako niedopuszczalnego, bezzasadnego, lub w sposób oczywisty bezzasadnego.