Rozporządzenie 2023/1322 w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Narkotyków (EUDA) i uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1920/2006
Dz.U.UE.L.2023.166.6
Akt oczekującyROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2023/1322
z dnia 27 czerwca 2023 r.
w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Narkotyków (EUDA) i uchylenia rozporządzenia (UE) nr 1920/2006
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 168 ust. 5,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 2 ,
(1) Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) zostało ustanowione rozporządzeniem Rady (EWG) nr 302/93 3 . Rozporządzenie to przekształcono w 2006 r. rozporządzeniem (WE) nr 1920/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 4 .
(2) EMCDDA ustanowiono do celów przekazywania Unii, państwom członkowskim i uczestniczącym państwom trzecim rzeczowych, obiektywnych, wiarygodnych i porównywalnych informacji dotyczących narkotyków i uzależnienia od narkotyków oraz ich konsekwencji na poziomie europejskim w celu lepszego zapewnienia im ogólnego rozeznania w kwestii tych informacji do celów świadomego kształtowania polityki i ukierunkowywania inicjatyw zmierzających do zwalczania narkotyków, a tym samym zapewnienia takim inicjatywom wartości dodanej w przypadkach, gdy w ramach swoich odpowiednich kompetencji, Unia, państwa członkowskie i uczestniczące państwa trzecie przyjmują środki lub decydują w sprawie działań w zakresie zjawiska narkotyków. Ustanowienie i funkcjonowanie EMCDDA wyraźnie poprawiło dostępność informacji na temat narkotyków i uzależnienia od narkotyków oraz ich konsekwencji w całej Unii oraz w wymiarze międzynarodowym.
(3) Chociaż ogólny cel rozporządzenia (WE) nr 1920/2006 jest nadal aktualny i należy go utrzymać, nie stanowi ono już odpowiednich ram reagowania na obecne i przyszłe wyzwania związane z narkotykami. Należy zatem dokonać przeglądu mandatu EMCDDA, między innymi w celu jego zastąpienia i wzmocnienia. Nazwę EMCDDA należy zmienić na "Agencję Unii Europejskiej ds. Narkotyków (EUDA)" (zwaną dalej "Agencją"). Ze względu na fakt, że aby uwzględnić wspólne podejście do zdecentralizowanych agencji Unii, przyjęte w dniu 19 lipca 2012 r. przez Parlament Europejski, Radę i Komisję, i uwzględnić rozwój sytuacji w zakresie zjawiska narkotyków, konieczne jest wprowadzenie istotnych zmian do rozporządzenia (WE) nr 1920/2006, dla zachowania przejrzystości i skuteczności rozporządzenie to należy uchylić i zastąpić niniejszym rozporządzeniem.
(4) W rozporządzeniu (WE) nr 1920/2006 główny nacisk położono na kwestie związane ze zdrowiem. o ile kluczowe jest utrzymanie tego głównego nacisku, to ponieważ kwestie związane ze zdrowiem i podażą w kontekście zjawiska narkotyków są ze sobą nierozerwalnie powiązane, konieczne jest również uwzględnienie kwestii podaży narkotyków, aby zmniejszyć dostępność narkotyków w Unii i ograniczyć popyt na narkotyki, przyczyniając się tym samym do uwzględnienia powiązanych problemów w zakresie bezpieczeństwa. w celu zapewnienia rzeczowych, obiektywnych, wiarygodnych, porównywalnych i ogólnounijnych istotnych danych i analiz Agencja powinna zająć się zjawiskiem narkotyków, przyjmując oparte na dowodach, zintegrowane, zrównoważone i multidyscyplinarne podejście w odniesieniu do narkotyków, używania narkotyków, zaburzeń związanych z używaniem narkotyków i uzależnień od narkotyków, profilaktyki, leczenia, opieki, zmniejszania zagrożeń i redukcji szkód, rehabilitacji, reintegracji społecznej oraz powrotu do zdrowia, rynków i podaży narkotyków, w tym nielegalnej produkcji i handlu, a także w odniesieniu do innych istotnych powiązanych z narkotykami kwestii i ich konsekwencji. Podejście Agencji powinno uwzględniać prawa człowieka, płeć i równość płci, wiek, zdrowie, równość w dziedzinie zdrowia i perspektywy społeczne.
(5) Prace Agencji powinny być prowadzone z należytym uwzględnieniem odpowiednich uprawnień Unii i jej państw członkowskich w dziedzinie narkotyków. Powinny one obejmować poszczególne aspekty zjawiska narkotyków oraz zastosowane rozwiązania. Agencja powinna w szczególności rozważyć wszystkie aspekty związane z ochroną i poprawą zdrowia, w tym aspekty fizyczne i psychiczne, a także potencjalny wpływ na zdrowie publiczne. Agencja powinna również przyjrzeć się aspektom społecznym, w tym kwestiom związanym ze stygmatyzacją, marginalizacją i reintegracją osób używających narkotyków. Czyniąc to, Agencja powinna postępować zgodnie z unijnymi dokumentami strategicznymi w zakresie narkotyków.
(6) Przy wykonywaniu swoich zadań Agencja powinna współpracować z innymi odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii w ramach ich odpowiednich mandatów, a także powinna uwzględniać ich działania w celu uniknięcia ich powielania. w szczególności Agencja powinna, z należytym uwzględnieniem ich odpowiednich mandatów, współpracować z Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), ustanowioną rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/794 5 , aby zapewnić gromadzenie danych i monitorowanie tendencji w zakresie podaży narkotyków, w tym nielegalnej produkcji i handlu oraz innych powiązanych przestępstw, stosowania nowych technologii i nowych substancji psychoaktywnych. Agencja powinna również współpracować na poziomie międzynarodowym z odpowiednimi władzami i organami w państwach trzecich, w szczególności z państwami kandydującymi, a także jako wsparcie działania Unii i państw członkowskich na poziomie Organizacji Narodów Zjednoczonych. Współpraca taka powinna być zgodna ze standardami w zakresie praw człowieka.
(7) Aby osiągnąć maksymalną skuteczność w walce ze zjawiskiem narkotyków, Agencja powinna utrzymywać kontakty z odpowiednimi zainteresowanymi stronami i w szczególności ze środowiskiem naukowym, w tym ze środowiskiem akademickim, oraz z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, w tym z organizacjami dla osób używających narkotyków oraz społecznościami dotkniętymi problemami zażywania i sprzedaży narkotyków lub przestępstw związanych z narkotykami. Biorąc pod uwagę szczególne znaczenie doświadczeń organizacji społeczeństwa obywatelskiego w obszarze kompetencji Agencji, powinna ona prowadzić współpracę w zakresie swoich działań z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, takimi jak organizacje działające w ramach odpowiednich - złożonych z organizacji społeczeństwa obywatelskiego - grup eksperckich Komisji do spraw narkotyków. Agencja powinna przeznaczyć niezbędne środki na konsultacje, wymianę informacji i gromadzenie wiedzy z tymi organizacjami, w tym w dziedzinie nowych substancji psychoaktywnych. w stosownych przypadkach, Agencja powinna organizować specjalne konsultacje na tematy wchodzące w zakres jej mandatu.
(8) W celu rozpowszechniania wiarygodnych informacji na temat narkotyków i sytuacji w zakresie narkotyków Agencja powinna angażować się w działania komunikacyjne dotyczące tematów wchodzących w zakres jej mandatu. Przekazywanie informacji ogółowi społeczeństwa w dziedzinie narkotyków może jednak czasami mieć niezamierzone negatywne skutki. w ramach działań komunikacyjnych i w stosownych przypadkach Agencja powinna zatem rozważyć rozpowszechnianie swoich sprawozdań, w tym wstępnych sprawozdań i sprawozdań z oceny zagrożeń dotyczących nowych substancji psychoaktywnych, wśród środowiska naukowego i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w celu zminimalizowania ewentualnych szkód związanych z narkotykami. w przypadku gdy Agencja nie ma możliwości rozpowszechniania swoich sprawozdań, w szczególności ze względu na obecność informacji niejawnych i szczególnie chronionych informacji jawnych, mogłaby ona rozważyć publikowanie streszczeń tych sprawozdań w celu zminimalizowania ewentualnych szkód związanych z narkotykami.
(9) W swojej pracy Agencja powinna zwrócić należytą uwagę na politoksykomanię, ponieważ staje się ona coraz powszechniejsza.
(10) Agencja powinna rozwijać swoją działalność wokół trzech głównych obszarów kompetencji, tj. monitorowania prowadzącego do opracowania lepiej przemyślanych polityk, gotowości prowadzącej do lepiej przemyślanych działań oraz rozwoju kompetencji prowadzącego do silniejszej reakcji Unii i państw członkowskich na zjawisko narkotyków.
(11) Głównym zadaniem Agencji powinno nadal być gromadzenie, analiza i rozpowszechnianie danych. Gromadząc, analizując i rozpowszechniając dane, Agencja powinna przestrzegać ram prawnych dotyczących przetwarzania danych osobowych i nie powinna rozpowszechniać ani przesyłać żadnych danych umożliwiających identyfikację osób fizycznych lub małych grup osób. Dane znormalizowane gromadzi się za pośrednictwem ośrodków krajowych, które powinny pozostać głównymi dostawcami danych dla Agencji. Agencja mogłaby również korzystać z dodatkowych źródeł i organizować spotkania ekspertów, w tym spotkania wirtualne. Ponadto źródła danych zbliżone do czasu rzeczywistego są coraz bardziej dostępne dzięki innowacyjnym metodom gromadzenia danych. w związku z tym Agencja powinna mieć dostęp do odpowiednich dostępnych danych, aby uzyskać całościowy obraz zjawiska narkotyków w Unii oraz wpływających na nie czynników zewnętrznych. w celu zapewnienia, aby każdy ośrodek krajowy był nadal informowany o sytuacji w jego państwie członkowskim, powinien on być regularnie informowany o danych dotyczących jego państwa członkowskiego gromadzonych z dodatkowych źródeł informacji, a także o działaniach sieci laboratoriów kryminalistycznych i toksykologicznych ustanowionych na mocy niniejszego rozporządzenia.
(12) Głównymi podmiotami w ramach unijnego systemu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie narkotyków są ośrodki krajowe. Gromadzą one informacje i wytwarzają porównywalne i naukowo uzasadnione dane na temat sytuacji w zakresie narkotyków w poszczególnych krajach, które to dane wspierają monitorowanie sytuacji w całej Unii. Ośrodki krajowe mają również kluczowe znaczenie w procesie ulepszania metod i narzędzi gromadzenia danych oraz opracowywania odpowiednich wytycznych dotyczących ich wdrażania. Ponadto ośrodki krajowe uczestniczą w systemie wczesnego ostrzegania i składają sprawozdania na temat nowych tendencji w stosowaniu istniejących substancji psychoaktywnych. w związku z tym istotne jest, aby Agencja i ośrodki krajowe pozostawały w stosunkach przynoszących obopólne korzyści. Wymogi Agencji dotyczące danych powinny zostać odzwierciedlone w ośrodkach krajowych. Ośrodkom krajowym należy nadać w państwach członkowskich uprawnienia do otrzymywania wszystkich istotnych danych od poszczególnych organów krajowych. Unikając wszelkich środków harmonizujących oraz pozostawiając państwom członkowskim decyzje co do zarządzania, struktury lub podstawowych zadań ośrodków krajowych wobec innych właściwych organów krajowych, zgodnie z Traktatami, mandat Agencji powinien pozwalać na dostosowanie gromadzenia danych w państwach członkowskich tak, aby w możliwie największym stopniu uniknąć podwójnej sprawozdawczości i powielania starań.
(13) Konieczne jest ustanowienie podstaw stosunków opartych na wzajemnym zaufaniu i stałym dialogu między Agencją a ośrodkami krajowymi, w oparciu o jasny i skuteczny mechanizm funkcjonowania oraz zestaw zasad. Agencja powinna być zatem uprawniona do finansowego wspierania ośrodków krajowych i przyczyniania się do ich skutecznego funkcjonowania, w tym poprzez zapewnianie oceny każdego ośrodka krajowego dotyczącej bezpośrednio jego wkładu w skoordynowane działanie Unii w dziedzinie narkotyków.
(14) Aby wspierać skuteczne działania Unii w dziedzinie narkotyków i wnosić wkład w prace Agencji, ośrodki krajowe powinny między innymi odgrywać rolę koordynującą w działaniach związanych z zapewnianiem gromadzenia i monitorowania spójnych danych dotyczących narkotyków, z komunikacją z Agencją, promowaniem podejmowania decyzji w oparciu o dowody, zapewnianiem międzysektorowego i kompleksowego krajowego spojrzenia na sytuację w zakresie narkotyków, w tym wszelkich istotnych informacji na temat nowych tendencji i wyzwań, a także przyczynianiem się do ustanowienia odpowiednich wskaźników. Ponadto, zgodnie z kompetencjami krajowymi, ośrodki krajowe odgrywają kluczową rolę w promowaniu i wspieraniu podejmowania decyzji w oparciu o dowody, wspieraniu systemów współpracy, ocenie potrzeb odpowiednich zainteresowanych stron w zakresie informacji oraz sporządzaniu aktualnego wykazu krajowych źródeł informacji o narkotykach.
(15) Aby ułatwić i ustrukturyzować gromadzenie danych oraz wymianę informacji, zarówno jakościowych, jak i ilościowych, oraz aby wesprzeć tworzenie zintegrowanego i interoperacyjnego systemu monitorowania umożliwiającego monitorowanie w czasie rzeczywistym, Agencja powinna rozwijać i stosować odpowiednie rozwiązania cyfrowe niezbędne do realizacji jej zadań.
(16) Aby umożliwić Agencji skuteczniejsze wykorzystywanie informacji, którymi dysponuje, na przykład w celu wprowadzania bardziej proaktywnych środków, takich jak oceny zagrożenia, sprawozdania z wywiadu strategicznego i powiadomienia, oraz aby zwiększyć gotowość Unii na przyszłe wydarzenia, należy wzmocnić - w porównaniu z EMCDDA - monitorowanie i zdolności analityczne Agencji.
(17) W celu zwiększenia gotowości Unii konieczne jest uzyskanie całościowego obrazu potencjalnego rozwoju sytuacji w zakresie zjawiska narkotyków w przyszłości. Aby przygotować się i zapewnić lepsze przygotowanie decydentów na takie przyszłe zmiany, Agencja powinna regularnie przeprowadzać działania prognostyczne z uwzględnieniem megatrendów, czyli długofalowych sił napędowych, które można obecnie zaobserwować i które prawdopodobnie będą miały znaczny wpływ na przyszłość, co ma na celu określenie nowych wyzwań i możliwości w zakresie reagowania na problemy dotyczące narkotyków.
(18) Zjawisko narkotyków w coraz większym stopniu opiera się na technologii, co uwidoczniło się podczas pandemii COVID-19, kiedy to zaobserwowano częstsze wykorzystywanie nowych technologii w celu łatwiejszej dystrybucji narkotyków. Szacuje się, że około dwie trzecie ofert na kryptorynkach jest związane z narkotykami. Handel narkotykami odbywa się przy użyciu różnych platform, w tym sieci mediów społecznościowych i aplikacji mobilnych. Sytuację tę odzwierciedlają reakcje na zjawisko narkotyków, w ramach których odnotowuje się zwiększone wykorzystanie komunikacji internetowej i interwencji internetowych, w tym aplikacji mobilnych i interwencji w zakresie e-zdrowia. Agencja, we współpracy z innymi odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii i unikając powielania starań, powinna monitorować taki rozwój sytuacji w ramach swojego całościowego podejścia do zjawiska narkotyków.
(19) Należy odpowiednio zająć się nowymi substancjami psychoaktywnymi, które stwarzają ryzyko dla zdrowia publicznego i ryzyko społeczne w całej Unii. Konieczne jest zatem monitorowanie nowych substancji psychoaktywnych oraz, w celu umożliwienia szybkiej reakcji, utrzymanie unijnego systemu wczesnego ostrzegania ustanowionego na mocy rozporządzenia (WE) nr 1920/2006. Przepisy tego rozporządzenia dotyczące wymiany informacji i systemu wczesnego ostrzegania w odniesieniu do nowych substancji psychoaktywnych, w tym dotyczące wstępnych sprawozdań i oceny zagrożeń w odniesieniu do nowych substancji psychoaktywnych, były niedawno zmieniane i nie należy ich zmieniać niniejszym rozporządzeniem.
(20) Bazując na wzmocnionym monitorowaniu przez Agencję oraz doświadczeniu zdobytym w ramach oceny ryzyka dotyczącej nowych substancji psychoaktywnych, Agencja powinna rozwinąć ogólne zdolności w zakresie oceny zagrożeń zdrowia i bezpieczeństwa. Pilnie potrzebna jest większa zdolność do proaktywnego i szybkiego identyfikowania nowych zagrożeń i dostarczania informacji na potrzeby opracowywania środków zaradczych, ponieważ obecny dynamiczny charakter zjawiska narkotyków oznacza, że związane z nim wyzwania mogą szybko rozprzestrzeniać się ponad granicami.
(21) Ponieważ substancje niebezpieczne i niektóre wzorce konsumpcji mogą powodować szkody dla zdrowia, Agencja powinna mieć możliwość wydawania powiadomień uzupełniających i pozostających bez uszczerbku dla odpowiednich krajowych systemów powiadamiania. Aby wesprzeć tę funkcję, Agencja powinna opracować europejski system powiadamiania dotyczący narkotyków, dostępny dla organów krajowych. System ten powinien ułatwiać szybką wymianę informacji, które mogą wymagać podjęcia szybkich działań w celu zapewnienia zdrowia, aspektów społecznych i bezpieczeństwa. Agencja powinna być w stanie, na warunkach ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu, opracować system powiadamiania w celu udostępniania informacji na temat zidentyfikowanych zagrożeń osobom, które używają lub potencjalnie mogą używać określonych narkotyków.
(22) Prekursory narkotykowe to substancje niezbędne do produkcji narkotyków, takich jak amfetamina, kokaina i heroina. Ponieważ nielegalna produkcja narkotyków w Unii wzrasta, należy wzmocnić zapobieganie nielegalnemu wykorzystywaniu prekursorów narkotykowych, polegającemu na przekierowywaniu ich z legalnych kanałów do nielegalnej produkcji narkotyków, i handlowi tymi prekursorami. Aby wesprzeć te starania, Agencja powinna odgrywać rolę w monitorowaniu nielegalnego wykorzystywania prekursorów narkotykowych i handlu nimi oraz we wspomaganiu Komisji we wdrażaniu prawa Unii dotyczącego prekursorów narkotykowych.
(23) Ponieważ rośnie zapotrzebowanie na dane kryminalistyczne i toksykologiczne oraz wiedzę ekspercką dopasowane do potrzeby lepszej koordynacji między laboratoriami w państwach członkowskich, należy utworzyć sieć laboratoriów kryminalistycznych i toksykologicznych mających wiedzę w dziedzinie narkotyków i szkód związanych z używaniem narkotyków. Ta sieć powinna umożliwiać Agencji dostęp do odpowiednich informacji, zwiększyć jej zdolności w tej dziedzinie i wspierać wymianę wiedzy między odpowiednimi laboratoriami w państwach członkowskich, co pozwoli uniknąć ponoszenia przez Agencję wysokich kosztów utworzenia i prowadzenia własnego laboratorium.
(24) Sieć laboratoriów kryminalistycznych i toksykologicznych powinna być reprezentatywna dla państw członkowskich w ten sposób, że każde z nich powinno móc wyznaczyć do sieci nie więcej niż trzy laboratoria, które będą obejmowały ekspercką wiedzę toksykologiczną i kryminalistyczną. Aby zapewnić jak najszerszy zasięg, eksperci z innych laboratoriów mających znaczenie dla pracy Agencji, w tym z Europejskiej Sieci Laboratoriów Celnych, również powinni mieć możliwość udziału w sieci. Taka współpraca umożliwiłaby wszystkim uczestniczącym laboratoriom uczenie się od siebie nawzajem w różnych dziedzinach, ułatwiłaby wymianę informacji między odpowiednimi laboratoriami i zmniejszyłaby koszty ponoszone przez poszczególne laboratoria.
(25) Aby rozpowszechniać wiedzę w dziedzinie objętej mandatem Agencji i wesprzeć państwa członkowskie, Agencja powinna wskazywać i finansować odpowiednie projekty, takie jak opracowywanie norm referencyjnych dotyczących nowych narkotyków, opracowywanie badań z zakresu toksykologii lub farmakologii, wdrażanie innowacyjnego podejścia do badań naukowych oraz profilowanie narkotyków. Projekty finansowane przez Agencję należy uwzględniać w skonsolidowanym rocznym sprawozdaniu z działalności Agencji i podawać informacje o nich do wiadomości publicznej.
(26) Agencja będzie miała możliwość dostępu do danych i zdobycia niezbędnego doświadczenia naukowego potrzebnych do opracowania i propagowania opartych na dowodach interwencji i najlepszych praktyk, budowania świadomości na temat szkodliwego działania narkotyków, profilaktyki, środków w zakresie zmniejszania zagrożeń i redukcji szkód, leczenia, opieki, rehabilitacji i powrotu do zdrowia oraz, w stosownych przypadkach, stosowania podejścia uwzględniającego aspekt płci i uwzględniania wymiaru wieku. Agencja powinna promować wdrażanie i aktualizację istniejących standardów jakości w zakresie profilaktyki narkotykowej (zwanych dalej "Europejskimi standardami jakości w profilaktyce uzależnień od narkotyków") oraz programu dostarczającego osobom odpowiedzialnym za podejmowanie decyzji i wyznaczanie kierunków polityki wiedzy na temat najskuteczniejszych opartych na dowodach interwencji i podejść w zakresie profilaktyki (zwanego dalej "Europejskim programem profilaktyki"), w tym na temat sposobów dotarcia do populacji wysokiego ryzyka.
(27) Ze względu na swój ogólnounijny wymiar Agencja powinna mieć możliwość oceny krajowych środków i szkoleń, na przykład w zakresie profilaktyki, w tym profilaktyki uwzględniającej aspekt płci i dostosowanej do wieku, leczenia, redukcji szkód, powrotu do zdrowia i innych powiązanych środków, w celu ustalenia czy te środki i szkolenia odpowiadają aktualnemu stanowi wiedzy naukowej oraz czy okazały się one skuteczne. Pozytywna ocena środków krajowych mogłaby służyć za znak jakości.
(28) Zważywszy, że Agencja będzie miała wyjątkową pozycję na poziomie Unii, umożliwiającą jej porównywanie danych i najlepszych praktyk, powinna ona móc oferować wsparcie, w tym - w przypadku gdy będą o to wnosiły państwa członkowskie - pomoc w ocenie i opracowywaniu krajowych strategii w dziedzinie narkotyków w bardziej ustruktu- ryzowany sposób we wszystkich państwach członkowskich. Ponadto należy wzmocnić rolę Agencji w zapewnianiu państwom członkowskim szkoleń i wsparcia w zakresie wdrażania norm jakości i dobrych praktyk w świetle wiedzy eksperckiej, jaką Agencja będzie rozwijać w tych dziedzinach.
(29) Współpraca międzynarodowa powinna stanowić część podstawowych zadań Agencji, a jej obowiązki powinny być jasno określone, aby mogła ona w pełni angażować się w takie działania i udzielać odpowiedzi na wnioski organizacji międzynarodowych i innych organów oraz wnioski państw trzecich. Agencja powinna mieć możliwość oferowania odpowiednich narzędzi naukowych i narzędzi opartych na dowodach w celu opracowania i wdrożenia zewnętrznego wymiaru unijnej polityki w dziedzinie narkotyków oraz w celu zapewnienia Unii ważnej roli na poziomie wielostronnym zgodnie z Traktatami jako środka zapewniającego skuteczne i spójne wdrażanie unijnej polityki w dziedzinie narkotyków w wymiarze wewnętrznym i na poziomie międzynarodowym. Działania w tym obszarze powinny opierać się na ramach współpracy międzynarodowej opracowanych przez Agencję. Ramy współpracy międzynarodowej powinny być zgodne z Traktatami i z priorytetami Unii w zakresie współpracy międzynarodowej oraz kierować się odpowiednimi instrumentami Organizacji Narodów Zjednoczonych. Agencja powinna regularnie przeprowadzać przegląd ram współpracy międzynarodowej w celu zapewnienia, aby odpowiednio odzwierciedlały rozwój sytuacji międzynarodowej i międzynarodowe priorytety.
(30) Aby pomóc w pełnym wykorzystaniu potencjału finansowania unijnego przeznaczonego na badania naukowe dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia oraz aby finansowanie to zaspokoiło wymogi polityki w dziedzinie narkotyków, Agencja powinna pomagać Komisji w identyfikowaniu głównych zagadnień badawczych oraz w opracowaniu i realizacji unijnych programów ramowych w zakresie badań naukowych i innowacji, które są istotne z punktu widzenia celów Agencji. w przypadku gdy Agencja pomaga Komisji w identyfikowaniu głównych zagadnień badawczych lub w opracowywaniu i realizacji unijnego programu ramowego, nie powinna otrzymywać finansowania w ramach tego programu oraz powinna przedsięwziąć wszelkie konieczne środki, aby uniknąć konfliktów interesów. Agencja powinna uczestniczyć w ogólnounijnych inicjatywach dotyczących badań naukowych i innowacji, aby zapewnić rozwój i dostępność technologii niezbędnych dla jej działalności. Planowane działania w zakresie badań naukowych i innowacji należy określić w jednolitym dokumencie programowym zawierającym wieloletni i roczny program prac Agencji.
(31) Komisja i państwa członkowskie powinny być reprezentowane w zarządzie Agencji w celu skutecznego nadzorowania jego pracy. Członkowie zarządu i zastępcy członków zarządu powinni być powoływani z uwzględnieniem ich odpowiednich umiejętności kierowniczych, administracyjnych i budżetowych. w przypadku nieobecności danego członka zarządu jego zastępca powinien działać jako członek zarządu. Zastępcy mogą również w obecności danego członka zarządu uczestniczyć w posiedzeniach, przy zastrzeżeniu że ich obecność nie pociąga za sobą dodatkowych kosztów dla Agencji i że nie biorą oni udziału w głosowaniach.
(32) Zarządowi należy przyznać niezbędne uprawnienia, w szczególności do przyjmowania budżetu, odpowiednich zasad finansowych i dokumentów dotyczących planowania oraz skonsolidowanego rocznego sprawozdania z działalności. Aby zapewnić niezależne funkcjonowanie i integralność Agencji, zarząd powinien również przyjąć zasady dotyczące zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi w odniesieniu do swoich członków, członków rady wykonawczej, członków komitetu naukowego oraz Europejskiej Sieci Informacji o Narkotykach i Narkomanii (zwanej dalej "siecią Reitox"), a także oddelegowanych ekspertów krajowych i innych członków personelu niezatrud- nionych przez Agencję. Istotne jest, aby czyniąc to, Agencja należycie uwzględniała zalecenia i wytyczne w tej sprawie, w szczególności zalecenia i wytyczne Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, a także wytyczne Komisji w sprawie zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi w zdecentralizowanych agencjach UE z dnia 10 grudnia 2013 r. Zarząd powinien wykonywać uprawnienia organu powołującego w odniesieniu do personelu Agencji, w tym dyrektora wykonawczego.
(33) Istotne jest, aby wszystkie strony reprezentowane w zarządzie dążyły do zwielokrotniania poglądów i doświadczeń reprezentowanych w jego pracach i wnosiły w nie wkład przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości jego prac. Wszystkie strony powinny dążyć do osiągnięcia równowagi płci w składzie zarządu.
(34) Zarząd powinien być przy przygotowywaniu swoich decyzji wspomagany przez radę wykonawczą. Na czele Agencji powinien stać dyrektor wykonawczy. Komitet naukowy powinien pomagać zarządowi i dyrektorowi wykonawczemu w odniesieniu do istotnych kwestii naukowych.
(35) Zarząd powinien powołać dyrektora wykonawczego po przeprowadzeniu otwartej i przejrzystej procedury naboru zorganizowanej i zarządzanej przez Komisję. Zgodnie z praktyką stosowaną przy mianowaniu dyrektorów wykonawczych EMCDDA, Komisja powinna rozważyć włączenie - w charakterze obserwatora - przedstawiciela zarządu do procedury powoływania. Ocena przeprowadzona przez Komisję na koniec pierwszej pięcioletniej kadencji dyrektora wykonawczego powinna obejmować przekazane wcześniej przez zarząd informacje na temat wyników pracy dyrektora wykonawczego.
(36) Ważne jest, aby Agencja dysponowała odpowiednimi zasobami do realizowania swoich zadań, celów i wykonywania obowiązków powierzonych jej na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz aby przyznano jej autonomiczny budżet odzwierciedlający jej misję. Należy ją finansować głównie za pomocą wkładu z budżetu ogólnego Unii. Procedura budżetowa Unii powinna mieć zastosowanie w zakresie dotyczącym wkładu Unii i innych dotacji, którymi obciążany jest budżet ogólny Unii. Badanie sprawozdania finansowego powinien przeprowadzać Trybunał Obrachunkowy Unii Europejskiej.
(37) W celu zapewnienia dalszego wsparcia dla państw członkowskich i innych zainteresowanych stron w zrozumieniu zjawiska narkotyków i przeciwdziałania mu, należy wprowadzić możliwość świadczenia przez Agencję, za opłatą, dodatkowych usług, wykraczających poza jej podstawowe zadania określone w niniejszym rozporządzeniu. Metoda obliczania opłat pobieranych przez Agencję powinna być przejrzysta. Opłaty pobierane przez Agencję powinny pokrywać pełne koszty realizacji działań związanych ze świadczonymi usługami, w tym koszty personelu i koszty operacyjne. Gdy opłaty zostały pobrane w danym roku budżetowym, do wstępnego sprawozdania finansowego Agencji należy dołączyć sprawozdanie dotyczące tych opłat. Sprawozdanie takie będzie podlegało również kontroli Trybunału Obrachunkowego. Opłaty powinny zostać ustalone na poziomie pozwalającym uniknąć deficytu lub znacznej akumulacji nadwyżki, a w przeciwnym razie powinny zostać zmienione.
(38) Dyrektor wykonawczy powinien przedstawiać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie roczne Agencji. Ponadto Parlament Europejski i Rada powinny mieć możliwość wezwania dyrektora wykonawczego do przedstawienia sprawozdania z wykonywania powierzonych mu obowiązków.
(39) Do Agencji należy stosować rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady 6 . Agencja powinna prowadzić działalność w możliwie najbardziej przejrzysty sposób, który nie utrudnia osiągania celu jej działalności.
(40) Do Agencji należy stosować rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 7 oraz Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 25 maja 1999 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Wspólnot Europejskich dotyczące dochodzeń wewnętrznych prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) 8 , do którego przystąpiło już EMCDDA.
(41) Agencja przetwarza dane, które wymagają szczególnej ochrony, w szczególności informacje niejawne UE (EUCI) oraz szczególnie chronione informacje jawne. Agencja powinna sformułować zasady dotyczące poufności i przetwarzania takich informacji. Przepisy dotyczące ochrony EUCI powinny być spójne z decyzjami Komisji (UE, Euratom) 2015/443 9 i (UE, Euratom) 2015/444 10 . Zgodnie z tymi aktami prawnymi Agencja powinna powstrzymać się od publikowania danych wrażliwych. Powinna również powstrzymywać się od ujawniania poufnych informacji handlowych osób trzecich.
(42) W celu kontrolowania i zapewnienia wydajności Agencji oraz w celu zapewnienia, aby jej mandat umożliwiał realizację niezbędnych działań wymaganych w związku z rozwojem sytuacji na rynkach narkotyków i rozwojem polityki w tej dziedzinie, należy regularnie przeprowadzać zewnętrzną ocenę pracy Agencji i w razie potrzeby odpowiednio dostosować jej mandat.
(43) Podczas realizacji swojego programu prac Agencja powinna - zgodnie z odpowiednimi postanowieniami Traktatu i kompetencjami państw członkowskich - ściśle współpracować, z pełnym poszanowaniem praw podstawowych, z odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi i innymi organami rządowymi i pozarządowymi, w tym odpowiednimi organami technicznymi z Unii i spoza niej, w szczególności aby uniknąć dublowania pracy i zapewnić dostęp do wszystkich danych i narzędzi niezbędnych do wykonywania swojego mandatu.
(44) Agencja powinna zastąpić EMCDDA i zostać jej następcą prawnym. w związku z tym powinna ona być następcą prawnym w odniesieniu do wszystkich umów EMCDDA, w tym umów o pracę, zaciągniętych zobowiązań i nieruchomości. Umowy międzynarodowe zawarte przez EMCDDA przed dniem 2 lipca 2024 r. powinny pozostać w mocy.
(45) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, mianowicie ustanowienie agencji do rozwiązania problemu zjawiska narkotyków, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działania możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: