Art. 6. - [Kompleksowa ocena stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym; projekt planu poprawy stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym] - Wielkoobszarowe tereny zdegradowane.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1719

Akt obowiązujący

Wersja od: 28 sierpnia 2023 r.

Art.  6.  [Kompleksowa ocena stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym; projekt planu poprawy stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym]

1. Właściwy organ wykonuje kompleksową ocenę stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym, zwaną dalej "kompleksową oceną", oraz opracowuje projekt planu poprawy stanu środowiska na tym terenie, zwanego dalej "planem", na podstawie tej oceny, po objęciu przedsięwzięcia polegającego na wykonaniu tej oceny i opracowaniu tego projektu wsparciem ze środków, o których mowa w art. 18 ust. 3 lub 4.

2. Kompleksowa ocena obejmuje:

1) badania właściwości odpadów;

2) badania zanieczyszczenia powierzchni ziemi zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 101a ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska;

3) badania zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych oraz sporządzenie mapy wskazującej położenie wielkoobszarowego terenu zdegradowanego, w tym składowisk historycznych odpadów przemysłowych i miejsc gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, względem zlewni jednolitych części wód powierzchniowych w rozumieniu art. 16 pkt 20 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne lub jednolitych części wód podziemnych w rozumieniu art. 16 pkt 19 tej ustawy oraz obszarów chronionych w rozumieniu art. 16 pkt 32 tej ustawy;

4) badania zanieczyszczenia powietrza, o ile w ramach badań, o których mowa w pkt 1 lub 2, stwierdzono w odpadach lub powierzchni ziemi obecność substancji lotnych mogących oddziaływać na zdrowie ludzi;

5) inne niezbędne badania konieczne do opracowania projektu planu.

3. Badania, o których mowa w ust. 2, w tym pobieranie próbek, są wykonywane przez laboratorium posiadające w badanym zakresie akredytację w rozumieniu art. 5 pkt 11 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2023 r. poz. 215) lub laboratorium posiadające certyfikat systemu zarządzania jakością obejmujący wykonywane badania.

4. Na czas wykonywania kompleksowej oceny przy granicy składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, lub obszaru, na którym przeprowadza się badania zanieczyszczenia powierzchni ziemi, rozmieszcza się tablice ostrzegawcze w miejscach, gdzie jest to uzasadnione koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa osób postronnych.

5. Wykonując kompleksową ocenę, można wykorzystywać wyniki badań, o ile spełniają wymagania określone w obowiązujących przepisach prawa oraz mogą być wykorzystane do przygotowania projektu planu.

6. Właściwy organ określa, w drodze decyzji skierowanej do władającego nieruchomością, termin udostępnienia tej nieruchomości właściwemu organowi lub upoważnionej przez niego osobie w celu wykonania kompleksowej oceny, w tym badań, oraz zakres i sposób wykonania tej oceny, w tym badań. Ustalając termin udostępnienia nieruchomości, właściwy organ bierze pod uwagę rodzaj prowadzonej na tej nieruchomości działalności oraz czas niezbędny do przygotowania nieruchomości do wykonania kompleksowej oceny, w tym badań. Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu.

7. Władający nieruchomością udostępnia nieruchomość oraz umożliwia wykonanie badań w terminie, w zakresie i w sposób, które są określone w decyzji, o której mowa w ust. 6. W przypadku gdy nie można ustalić władającego nieruchomością, nie wydaje się decyzji, o której mowa w ust. 6, a właściwemu organowi lub upoważnionej przez niego osobie przysługuje prawo wstępu na tę nieruchomość w celu wykonania kompleksowej oceny, w tym badań.

8. W przypadku nieruchomości położonej na terenie zamkniętym termin udostępnienia tej nieruchomości właściwemu organowi lub upoważnionej przez niego osobie w celu wykonania kompleksowej oceny, w tym badań, oraz zakres i sposób wykonania tej oceny, w tym badań, określa porozumienie między właściwym organem a właściwym zarządcą terenu zamkniętego lub innym podmiotem zarządzającym terenem zamkniętym. Zawierając porozumienie, strony biorą pod uwagę konieczność zachowania bezpieczeństwa działalności prowadzonej na terenie zamkniętym oraz zachowania celu kompleksowej oceny, w tym badań.

9. W przypadku braku porozumienia, o którym mowa w ust. 8, albo niewykonania tego porozumienia przez właściwego zarządcę terenu zamkniętego lub inny podmiot zarządzający terenem zamkniętym właściwy organ wydaje decyzję, o której mowa w ust. 6, skierowaną do tego zarządcy lub tego podmiotu. Wydając decyzję, właściwy organ uwzględnia konieczność zachowania bezpieczeństwa działalności prowadzonej na terenie zamkniętym.

10. W przypadku gdy władający nieruchomością albo właściwy zarządca terenu zamkniętego lub inny podmiot zarządzający terenem zamkniętym nie udostępniają nieruchomości lub uniemożliwiają wykonanie kompleksowej oceny, w tym badań, w terminie, w zakresie i w sposób, które są określone w decyzji wydanej na podstawie ust. 6 albo 9, stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.).

11. Za szkody powstałe na nieruchomości w wyniku wykonywania kompleksowej oceny przysługuje od gminy, w przypadku gdy organem właściwym jest wójt, burmistrz albo prezydent miasta, albo od Skarbu Państwa, w przypadku gdy organem właściwym jest regionalny dyrektor ochrony środowiska, odszkodowanie ustalane na zasadach wynikających z przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 i 1615).

12. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 11, wypłaca właściwy organ.

13. Władający nieruchomością, która znajduje się na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym, i posiadacz odpadów znajdujących się na tym terenie przekazują na pisemny wniosek właściwego organu wszelkie znajdujące się w ich posiadaniu informacje i dokumenty dotyczące stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym, w tym również informacje i dokumenty o historii tego terenu mogące mieć wpływ na zanieczyszczenie środowiska, a w przypadku gdy nie posiadają takich informacji i dokumentów - składają pisemne oświadczenie o ich nieposiadaniu.

14. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 13, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie zawiera w nim klauzulę następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

15. Projekt planu zawiera informacje o planowanym sposobie i harmonogramie:

1) usuwania odpadów ze składowisk historycznych odpadów przemysłowych lub miejsc gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych lub zabezpieczenia powierzchni składowisk historycznych odpadów przemysłowych lub miejsc gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, lub ich rekultywacji, a także zagospodarowania odpadów wytwarzanych w wyniku tych działań, przy czym jeżeli w ramach usuwania odpadów planuje się wydobywanie odpadów ze składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub z miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, zawiera także:

a) informacje o rodzaju i szacunkowej masie odpadów przewidzianych do wydobycia,

b) informacje o technicznym sposobie wydobywania odpadów,

c) informacje o sposobie zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu wydobywania odpadów na życie lub zdrowie ludzi oraz na środowisko,

d) opis oddziaływania planowanego wydobywania odpadów na środowisko,

e) opis technicznego zabezpieczenia miejsca po wydobyciu odpadów, a w przypadku zamkniętego składowiska odpadów albo jego części - także opis działań rekultywacyjnych;

2) przetwarzania odpadów, jeżeli przetwarzanie odpadów wytwarzanych w wyniku działań, o których mowa w pkt 1, w celu usunięcia z nich zanieczyszczeń odbywa się w tymczasowej instalacji lub urządzeniu, zlokalizowanych na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym albo poza instalacją lub urządzeniem na nieruchomości położonej na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym, w tym zawiera:

a) oznaczenie miejsca przetwarzania odpadów,

b) wskazanie:

– miejsca i sposobu magazynowania odpadów oraz rodzaju magazynowanych odpadów,

– maksymalnej masy poszczególnych rodzajów odpadów i maksymalnej łącznej masy wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w tym samym czasie oraz które mogą być magazynowane w okresie roku,

– największej masy odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub innym miejscu magazynowania odpadów, wynikającej z wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów,

– całkowitej pojemności (wyrażonej w Mg) instalacji lub urządzenia, lub ich części, lub innego miejsca magazynowania odpadów,

c) szczegółowy opis stosowanej metody lub metod przetwarzania odpadów oraz opis procesu technologicznego z podaniem rocznej mocy przerobowej instalacji lub urządzenia;

3) rekultywacji gruntów, o ile jest konieczna, w tym o:

a) terenie wymagającym przeprowadzenia rekultywacji - przez wskazanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz ich powierzchni,

b) kierunku i terminie wykonania rekultywacji gruntów;

4) remediacji - w przypadku gdy stwierdzono zanieczyszczenie powierzchni ziemi, w tym o:

a) terenie wymagającym przeprowadzenia remediacji - przez wskazanie adresu i numerów działek ewidencyjnych oraz ich powierzchni,

b) aktualnym i, o ile jest to możliwe, planowanym sposobie użytkowania zanieczyszczonego terenu,

c) właściwościach gleby oraz rodzaju pokrycia terenu, w tym roślinności i zabudowie,

d) nazwach substancji powodujących ryzyko w rozumieniu art. 3 pkt 37a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska wraz z wynikami badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami wykonanymi przez laboratorium posiadające w badanym zakresie akredytację w rozumieniu art. 5 pkt 11 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności lub laboratorium posiadające certyfikat systemu zarządzania jakością obejmujący wykonywane badania,

e) nazwach substancji powodujących ryzyko w rozumieniu art. 3 pkt 37a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska oraz ich zawartości w glebie i w ziemi, do jakich doprowadzi remediacja,

f) ocenie występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, o którym mowa w art. 101l ust. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska,

g) budowie geologicznej i warunkach hydrogeologicznych niezbędnych do dokonania oceny, o której mowa w lit. f, o ile zachodzi taka potrzeba,

h) planowanym sposobie przeprowadzenia remediacji,

i) planowanym terminie rozpoczęcia i zakończenia remediacji,

j) sposobie potwierdzenia przeprowadzenia remediacji oraz terminie przedłożenia dokumentacji z jej przeprowadzenia, w tym wyników badań zanieczyszczenia gleby i ziemi wykonanych przez laboratorium posiadające w badanym zakresie akredytację w rozumieniu art. 5 pkt 11 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności lub laboratorium posiadające certyfikat systemu zarządzania jakością obejmujący wykonywane badania;

5) przeprowadzenia działań na rzecz ochrony wód powierzchniowych lub podziemnych lub powierzchni ziemi, w szczególności budowy nieprzepuszczalnych barier poziomych lub pionowych lub systemów studni, lub pomp i oczyszczalni pozwalających na oczyszczanie wód, lub barier reaktywnych oczyszczających wody podziemne, lub kaskad i systemów napowietrzania wód, lub poletek służących fitooczyszczaniu wód, lub innych urządzeń lub instalacji służących oczyszczaniu wód - w przypadku gdy występuje zagrożenie zanieczyszczeniem wód powierzchniowych lub podziemnych lub powierzchni ziemi;

6) odtwarzania elementów przyrodniczych, o ile jest to konieczne;

7) usuwania drzew i krzewów, o ile jest to niezbędne do wykonania działań, o których mowa w pkt 1-5;

8) monitoringu stanu środowiska lub monitoringu stabilności geotechnicznej odpadów składowanych lub zgromadzonych na danym terenie w trakcie wykonywania działań, o których mowa w pkt 1-6, wraz ze wskazaniem zakresu monitorowanych parametrów, czasu i częstotliwości jego prowadzenia;

9) rozmieszczenia tablic ostrzegawczych przy granicy składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, lub obszaru, na którym przeprowadza się remediację powierzchni ziemi;

10) ogrodzenia lub prowadzenia wizyjnego systemu kontroli składowiska historycznych odpadów przemysłowych lub miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, o ile jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzi w przypadku ich przebywania na tym obszarze lub dla zachowania efektów działań, o których mowa w pkt 1-5 i 7;

11) ograniczenia sposobu użytkowania nieruchomości, na której znajduje się składowisko historycznych odpadów przemysłowych lub miejsce gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, o ile jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzi w przypadku ich przebywania na tym obszarze lub dla zachowania efektów działań, o których mowa w pkt 1-5 i 7;

12) ogrodzenia lub ograniczenia sposobu użytkowania nieruchomości, na której:

a) przeprowadza się remediację powierzchni ziemi, o ile jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzi w przypadku ich przebywania na tym obszarze,

b) są zlokalizowane instalacje lub urządzenia służące oczyszczaniu środowiska, o ile jest to konieczne dla ich prawidłowego funkcjonowania.

16. Podmiot wykonujący kompleksową ocenę oraz opracowujący projekt planu musi posiadać warunki techniczne i organizacyjne niezbędne do wykonania tej oceny lub opracowania tego projektu oraz zapewnia ich wykonanie i opracowanie przez osoby posiadające co najmniej stopień naukowy doktora oraz wiedzę i doświadczenie zawodowe w zakresie:

1) inżynierii środowiska;

2) geologii, w tym oceny możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w środowisku;

3) hydrogeologii, w tym oceny możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w środowisku;

4) toksykologii rozumianej jako ocena wpływu substancji niebezpiecznych na organizmy, populacje i ekosystemy oraz ocena ryzyka zdrowotnego i środowiskowego wynikającego z zanieczyszczenia środowiska.

17. Działania objęte projektem planu są planowane i projektowane w taki sposób, aby uwzględniały warunki geologiczne i hydrogeologiczne na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym, zapewniały stabilność geotechniczną składowanych lub zgromadzonych na tym terenie odpadów, w przypadku gdy odpady te nie są usuwane, oraz aby zapewniały stabilność budynków lub budowli położonych na tym terenie lub na terenach sąsiednich.

18. W przypadku gdy na nieruchomości, na której znajdują się działające elementy infrastruktury kolejowej w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 602, 967 i 1003), stwierdza się występowanie zanieczyszczenia powierzchni ziemi bez obecności odpadów, remediacja tych zanieczyszczeń nie jest objęta projektem planu, a zanieczyszczenie powierzchni ziemi jest poddawane remediacji odpowiednio na podstawie przepisów o historycznych zanieczyszczeniach powierzchni ziemi określonych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska lub przepisów o szkodach w środowisku określonych w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.

19. W przypadku gdy na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się obszar kolejowy w rozumieniu art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, obszar objęty decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, o której mowa w art. 9o ust. 1 tej ustawy, lub obszar objęty decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 112 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r. poz. 344, 1113, 1463, 1506 i 1688), projekt planu zawiera dodatkowo ocenę wpływu planowanych działań na budynki lub budowle zlokalizowane w granicach tych obszarów.