Prawo ochrony środowiska.
Dz.U.2022.2556 t.j.
Akt obowiązującyUSTAWA
z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska 1
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Zakres obowiązywania ustawy
Zakres obowiązywania ustawy
Ustawa określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w szczególności:
w razie prowadzenia działań ratowniczych.
Definicje i zasady ogólne
Definicje i zasady ogólne
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
których eksploatacja może spowodować emisję;
Ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów.
Do bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku i do szkody w środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie stosuje się przepisy tej ustawy.
Polityki, strategie, plany lub programy dotyczące w szczególności przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, gospodarki przestrzennej, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu powinny uwzględniać zasady ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
Polityka ochrony środowiska oraz programy ochrony środowiska
Polityka ochrony środowiska oraz programy ochrony środowiska
Polityka ochrony środowiska to zespół działań mających na celu stworzenie warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Informacje o środowisku
Informacje o środowisku
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji
Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji
Minister właściwy do spraw klimatu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych i ministrem właściwym do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może określić, w drodze rozporządzenia:
- kierując się potrzebą zapewnienia wysokiego poziomu ochrony ludzi i środowiska.
Edukacja ekologiczna, badania z zakresu ochrony środowiska oraz reklama
Edukacja ekologiczna, badania z zakresu ochrony środowiska oraz reklama
Środki masowego przekazu są obowiązane kształtować pozytywny stosunek społeczeństwa do ochrony środowiska oraz popularyzować zasady tej ochrony w publikacjach i audycjach.
Organy administracji, instytucje koordynujące oraz kierujące działalnością naukową i naukowo-badawczą, a także szkoły wyższe, placówki naukowe i naukowo-badawcze, obejmujące swym zakresem działania dziedziny nauki lub dyscypliny naukowe wiążące się z ochroną środowiska, są obowiązane uwzględniać w ustalanych programach oraz w swej działalności badania dotyczące zagadnień ochrony środowiska i badania te rozwijać.
Reklama lub inny rodzaj promocji towaru lub usługi nie powinny zawierać treści propagujących model konsumpcji sprzeczny z zasadami ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, a w szczególności wykorzystywać obrazu dzikiej przyrody do promowania produktów i usług negatywnie wpływających na środowisko przyrodnicze.
Nadzór nad przestrzeganiem wymagań, o których mowa w art. 80a ust. 2, sprawuje Inspekcja Handlowa.
Organizacje społeczne mogą występować do właściwych organów administracji o zastosowanie środków zmierzających do zaprzestania reklamy lub innego rodzaju promocji towaru lub usługi, jeżeli reklama lub inny rodzaj promocji są sprzeczne z art. 80.
Ochrona zasobów środowiska
Ochrona zasobów środowiska
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Ochrona zasobów środowiska jest realizowana w szczególności poprzez:
Ochrona powietrza
Ochrona powietrza
Ilekroć w przepisach niniejszego działu jest mowa o:
- należy przez to rozumieć, że liczby te zostały ustalone zgodnie z danymi statystycznymi na koniec roku poprzedniego.
Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez:
Minister właściwy do spraw klimatu ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w terminie do dnia 30 września każdego roku, wykaz miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy i aglomeracji, w których:
Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze rozporządzenia, krajowy cel redukcji narażenia, kierując się potrzebą ochrony zdrowia ludzi.
Minister właściwy do spraw klimatu, kierując się potrzebą ujednolicenia zasad dokonywania oceny jakości powietrza oraz uwzględnienia w tych ocenach udziału zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych lub solenia i piaskowania dróg w okresie zimowym, może określić, w drodze rozporządzenia, sposób określania udziału zanieczyszczeń pochodzących z tych źródeł w stężeniach zanieczyszczeń w powietrzu.
W przypadku występowania na obszarze województwa stref, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 6, osiągnięcie poziomów celów długoterminowych jest jednym z celów wojewódzkich programów ochrony środowiska, o których mowa w art. 17.
W przypadku przekroczenia pułapu stężenia ekspozycji, osiągnięcie krajowego celu redukcji narażenia powinno być jednym z celów wojewódzkich programów ochrony środowiska, do których, przy ich najbliższej aktualizacji, wprowadza się dodatkowe działania w obszarze ochrony powietrza.
– dokonuje zbiorczej oceny jakości powietrza w skali kraju.
(uchylony).
(uchylony).
Ochrona powierzchni ziemi
Ochrona powierzchni ziemi
Ochrona powierzchni ziemi polega na:
W ramach państwowego monitoringu środowiska dokonuje się oceny oraz badań i obserwacji stanu gleby i ziemi.
- nie później niż w terminie 6 miesięcy odpowiednio od dnia ich otrzymania, wykonania, ustalenia lub dokonania.
Regionalny dyrektor ochrony środowiska, w przypadku historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi, przeprowadza remediację, jeżeli:
Zabrania się używania do prac ziemnych gleby lub ziemi, w tym używanych do tych prac osadów pochodzących z dna zbiorników powierzchniowych wód stojących lub wód płynących, jeżeli jest przekroczona w nich dopuszczalna zawartość substancji powodującej ryzyko, określona w przepisach wydanych na podstawie art. 101a ust. 5, dla gruntów występujących w miejscu użycia tej gleby lub ziemi.
Ochrona przed hałasem
Ochrona przed hałasem
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w szczególności poprzez:
Ilekroć w przepisach niniejszego działu jest mowa o:
Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania wartości wskaźnika hałasu, o którym mowa w art. 112a pkt 1 lit. a tiret pierwsze, uwzględniając potrzebę jego wykorzystania przy sporządzaniu strategicznych map hałasu oraz obowiązujące w tym zakresie dokumenty normalizacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1483).
Metody oceny hałasu na potrzeby sporządzania strategicznych map hałasu określa załącznik II do dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. Urz. UE L 189 z 18.07.2002, str. 12, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 7, str. 101).
Metody oceny szkodliwych skutków hałasu na potrzeby sporządzania strategicznych map hałasu określa załącznik III do dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku.
W razie braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oceny, czy teren należy do rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1, właściwe organy dokonują na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania tego i sąsiednich terenów; przepis art. 114 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
- o którym mowa w art. 118 ust. 4.
Wielkość emisji hałasu wyznacza się i ocenia na podstawie pomiarów poziomu hałasu w środowisku.
- z uwzględnieniem liczby mieszkańców na terenie objętym programem oraz efektywności ekologicznej i ekonomicznej działań programu.
- informację o uchwaleniu przez sejmik województwa programu ochrony środowiska przed hałasem.
- kierując się potrzebą dostarczenia wyczerpujących informacji o stanie akustycznym środowiska.
Ochrona przed polami elektromagnetycznymi
Ochrona przed polami elektromagnetycznymi
Ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez:
-mając na względzie właściwości fizyczne częstotliwości pól elektromagnetycznych oraz zapewnienie ochrony zdrowia publicznego.
- mając na celu prawidłowe i obiektywne przeprowadzenie pomiarów poziomu pól elektromagnetycznych w środowisku, odpowiednie do rodzajów instalacji, co do których sprawdzane jest dotrzymanie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Ochrona kopalin
Ochrona kopalin
Ochrona zwierząt oraz roślin
Ochrona zwierząt oraz roślin
Ograniczanie sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną środowiska
Ograniczanie sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną środowiska
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Ograniczenia związane z ochroną zasobów środowiska
Ograniczenia związane z ochroną zasobów środowiska
Do żądania wykupu nieruchomości w przypadkach ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, o których mowa w art. 130 ust. 1, stosuje się odpowiednio zasady i tryb określone w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 oraz z 2022 r. poz. 1846 i 2185).
Ustalenie wysokości odszkodowania oraz ceny wykupu nieruchomości następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości według zasad i trybu określonych w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Obowiązanymi do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości są:
Obszary ograniczonego użytkowania
Obszary ograniczonego użytkowania
Strefy przemysłowe
Strefy przemysłowe
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom polega na zapobieganiu lub ograniczaniu wprowadzania do środowiska substancji lub energii.
Przestrzeganie wymagań ochrony środowiska związanych z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów zapewniają zarządzający tymi obiektami.
Instalacje, urządzenia, substancje oraz produkty
Instalacje, urządzenia, substancje oraz produkty
Instalacje i urządzenia
Instalacje i urządzenia
Technologia stosowana w nowo uruchamianych lub zmienianych w sposób istotny instalacjach i urządzeniach powinna spełniać wymagania, przy których określaniu uwzględnia się w szczególności:
Prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia są obowiązani do:
- w przypadkach, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 146 ust. 3 pkt 5 lit. i.
- obowiązują - w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. lub w okresie krótszym, jeżeli limit czasu użytkowania źródła wynoszący 17 500 godzin zostanie wykorzystany przed dniem 31 grudnia 2023 r. - wielkości dopuszczalnej emisji tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu, wielkości dopuszczalnej emisji pyłu i wielkości dopuszczalnej emisji dwutlenku siarki lub stopnie odsiarczania, które zostały określone w pozwoleniu zintegrowanym jako obowiązujące w dniu 31 grudnia 2015 r.
- obowiązują - w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do czasu spełniania warunków, o których mowa w pkt 2 i 3, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2022 r. - wielkości dopuszczalnej emisji tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu, wielkości dopuszczalnej emisji pyłu i wielkości dopuszczalnej emisji dwutlenku siarki lub stopnie odsiarczania, które zostały określone w pozwoleniu zintegrowanym jako obowiązujące w dniu 31 grudnia 2015 r.
- obowiązują - w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia spełniania warunków, o których mowa w pkt 2-5, jednak nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2020 r. - w odniesieniu do substancji, ze względu na które źródło zostało objęte Przejściowym Planem Krajowym, wielkości dopuszczalnej emisji lub stopnie odsiarczania, które zostały określone w pozwoleniu zintegrowanym jako obowiązujące w dniu 31 grudnia 2015 r.
Do źródeł spalania paliw określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 146h nie stosuje się przepisów art. 146a i art. 146b.
Prowadzący instalację spalania paliw, której częścią jest źródło spalania paliw, uwzględnione w wykazie, o którym mowa w art. 146h pkt 1, jest obowiązany do:
Minister właściwy do spraw klimatu, po otrzymaniu informacji, o których mowa w art. 146g pkt 3 lit. a oraz c, przekazuje je niezwłocznie Krajowemu ośrodkowi bilansowania i zarządzania emisjami.
Minister właściwy do spraw klimatu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw energii, mając na uwadze art. 146f ust. 2, przepisy prawa Unii Europejskiej w sprawie emisji przemysłowych oraz cofnięte wnioski prowadzących instalacje, o których mowa w art. 146e, określi, w drodze rozporządzenia:
Minister właściwy do spraw klimatu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw energii, mając na uwadze art. 146f ust. 2 oraz przepisy prawa Unii Europejskiej w sprawie emisji przemysłowych, może określić, w drodze rozporządzenia, inne wymagania istotne dla realizacji Przejściowego Planu Krajowego.
- obowiązują - w okresie od dnia 1 stycznia 2025 r. do czasu spełniania warunków, o których mowa w pkt 2 i 3, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2029 r., w przypadku źródła będącego częścią instalacji wymagającej pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego - określone w tym pozwoleniu wielkości dopuszczalnej emisji tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu oraz pyłu, nie wyższe niż wielkości dopuszczalnej emisji tych substancji obowiązujące w dniu 31 grudnia 2024 r., a także wielkość dopuszczalnej emisji dwutlenku siarki nie wyższa niż wielkość dopuszczalnej emisji tej substancji obowiązująca w dniu 31 grudnia 2024 r. albo wartość 1100 mg/m3u, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa, a w przypadku źródła będącego częścią instalacji wymagającej zgłoszenia, o którym mowa w art. 152 ust. 1 - określone w decyzji, o której mowa w art. 154 ust. 1a, wielkości emisji tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu oraz pyłu, nie wyższe niż standardy emisyjne tych substancji obowiązujące w dniu 31 grudnia 2024 r., a także wielkość emisji dwutlenku siarki nie wyższa niż standard emisyjny tej substancji obowiązujący w dniu 31 grudnia 2024 r. albo wartość 1100 mg/m3u, w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa.
- obowiązują - w okresie od dnia 1 stycznia 2025 r. do czasu spełniania warunków, o których mowa w pkt 2 i 3, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2029 r., w przypadku źródła będącego częścią instalacji wymagającej pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego - określone w tym pozwoleniu wielkości dopuszczalnej emisji dwutlenku siarki i pyłu, nie wyższe niż obowiązujące w tym okresie standardy emisyjne tych substancji oraz wielkość dopuszczalnej emisji tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu nie wyższa niż wielkość dopuszczalnej emisji tych substancji określona w pozwoleniu jako obowiązująca w dniu 31 grudnia 2024 r., a w przypadku źródła będącego częścią instalacji wymagającej zgłoszenia, o którym mowa w art. 152 ust. 1 - określone w decyzji, o której mowa w art. 154 ust. 1a, wielkości emisji dwutlenku siarki i pyłu, nie wyższe niż standardy emisyjne tych substancji obowiązujące w tym okresie oraz wielkość emisji tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu nie wyższa niż standard emisyjny tych substancji obowiązujący w dniu 31 grudnia 2024 r.
- w zakresie badań, do których wykonywania są obowiązani.
- kierując się potrzebą zapewnienia systematycznej kontroli wielkości emisji lub innych warunków korzystania ze środowiska.
- kierując się potrzebą zapewnienia właściwym organom wyników monitorowania procesów technologicznych przez podmioty korzystające ze środowiska.
Jeżeli wymagane jest pozwolenie na emisję z instalacji, organ właściwy do jego wydania może nałożyć dodatkowe wymagania wykraczające poza wymagania, o których mowa w art. 147 i przepisach wydanych na podstawie art. 148, a także określić dodatkowe wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy ochrony środowiska.
- do zgłoszenia należy dołączyć także oświadczenie o nieprzekraczaniu tego czasu użytkowania.
- przez 6 lat po upływie roku, którego te informacje lub dokumenty dotyczą.
Środki transportu powinny spełniać wymagania ochrony środowiska określone w ustawie oraz w przepisach odrębnych.
Substancje
Substancje
Wprowadzanie do środowiska wytwarzanej, wykorzystywanej lub transportowanej substancji jest dopuszczalne wyłącznie w zakresie, w jakim jest to konieczne w związku z charakterem prowadzonej działalności.
Ilekroć w art. 160-163 jest mowa o:
Szczegółowe zasady postępowania z substancjami chemicznymi, zasady zamierzonego uwalniania GMO do środowiska oraz zasady ich wprowadzania do obrotu określają przepisy odrębne.
Produkty
Produkty
Przy wytwarzaniu produktu, bez uszczerbku dla jego walorów użytkowych i bezpieczeństwa użytkownika, należy ograniczać:
Wprowadzający produkt do obrotu powinien zapewnić spełnienie przez produkt wymagań ochrony środowiska.