Dział 1 - SKŁAD OSOBOWY WIĘZIEŃ I OBOWIĄZKI SŁUŻBOWE FUNKCJONARJUSZÓW WIĘZIENNYCH. - Regulamin więzienny.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1931.71.577

Akt utracił moc

Wersja od: 17 sierpnia 1931 r.

DZIAŁ  I.

SKŁAD OSOBOWY WIĘZIEŃ I OBOWIĄZKI SŁUŻBOWE FUNKCJONARJUSZÓW WIĘZIENNYCH.

Rozdział  I.

Skład osobowy więzień.

§ 1. Skład osobowy więzień stanowią:

a) naczelnik więzienia, jako kierownik,

b) pomocnicy naczelnika więzienia i asystenci,

c) personel kancelaryjny,

d) niżsi funkcjonariusze: starsi dozorcy i starsze dozorczynie, dozorcy i dozorczynie,

e) pracownicy kontraktowi: kapelani, lekarze, nauczyciele i inni.

Rozdział  II.

Ogólne przepisy o obowiązkach funkcjonarjuszów więziennych.

§ 2. Każdy funkcjonarjusz więzienny jest obowiązany w zakresie swoich czynności ściśle przestrzegać przepisów, dbać o moralną poprawę więźniów, czuwać nad uwięzionymi i nie dopuszczać do ich ucieczki, jak również do porozumiewania się więźniów z osobami innemi lub między sobą, bez zezwolenia władz do tego uprawnionych.

§ 3. W stosunku służbowym obowiązuje funkcjonarjusza więziennego względem władz przełożonych i nadzorczych rygor wzmożony.

Rygor wzmożony nakłada na funkcjonarjuszów więziennych obowiązek: a) bezwzględnego przestrzegania postanowień prawnych (ustaw, rozporządzeń, regulaminów), b) ścisłego i natychmiastowego wykonywania rozkazów przełożonych, c) sumiennego i gorliwego wykonywania obowiązków służbowych i d) niepozostawiania przewinień podwładnych bezkarnie.

Funkcjonarjuszów więziennych obowiązuje tajemnica służbowa.

§ 4. Funkcjonarjusz więzienny, który na mocy prawa lub rozkazu kieruje stale lub czasowo działalnością innych funkcjonarjuszów, jest ich przełożonym, oni zaś jego podwładnymi. Przełożony zwraca się do podwładnych z rozkazem, podwładni zaś do przełożonych z raportem.

Rozkazy przełożonego powinny być wydawane zrozumiale, dobitnie i zwięźle.

§ 5. Funkcjonarjusz więzienny obowiązany jest jak najdokładniej znać zakres służby więziennej oraz wykazywać rozumną i celową inicjatywę.

Funkcjonarjusze więzienni we wzajemnych stosunkach służbowych powinni zachowywać uprzejmość i życzliwość, śpiesząc sobie zawsze chętnie z radą i pomocą, chociażby jej okazanie było związane z niebezpieczeństwem dla ich zdrowia lub życia.

§ 6. W sprawach służbowych funkcjonarjusze zwracają się osobiście do najbliższego przełożonego i tylko z jego zezwolenia mogą zkolei zwracać się do władz wyższych. Wszelkie raporty, nawet o charakterze zażaleń na przełożonych, powinny być składane drogą służbową. Przełożony ze swej strony obowiązany jest przesyłać je natychmiast właściwym władzom, dołączając swą opinję lub wyjaśnienie.

§ 7. Funkcjonarjusze więzienni obowiązani są wykonywać swe czynności ściśle i dokładnie, stosując się do ustalonego w więzieniu rozkładu godzin i zajęć. Spóźnianie się lub wcześniejsze opuszczanie stanowiska jest niedopuszczalne. Każdorazowe spóźnienie się lub nieprzybycie z powodu choroby, albo z innej przyczyny, winno być usprawiedliwione zapomocą złożenia naczelnikowi więzienia piśmiennego raportu. W razie niemożności przybycia na służbę, raport powinien być przedstawiony przed wyznaczoną do służby godziną, aby umożliwić wyznaczenie w porę zastępcy. Funkcjonarjuszowi więziennemu, zawieszonemu w czynnościach, nie wolno bez zezwolenia władzy przełożonej opuszczać miejsca służbowego. Funkcjonarjuszom więziennym nie wolno w czasie pełnienia służby jeść, palić lub zajmować się sprawami osobistemi.

§ 8. Względem przełożonych oraz w stosunkach wzajemnych funkcjonarjuszów więziennych obowiązuje zachowanie postawy i oddawanie honorów na wzór wojskowy zarówno w czasie służby, jak i poza służbą.

Funkcjonarjusze więzienni w zakresie swych czynności składają przedstawicielom władz zwierzchnich i nadzorczych oraz swym przełożonym raport przy ich wejściu do więzienia oraz do wizytowanych przez nich miejsc i pomieszczeń więziennych.

Przed złożeniem raportu daje się komendą "baczność", aby więźniowie ustawili się w dwuszereg, a obecni funkcjonarjusze przyjęli postawę zasadniczą.

Przy eskortowaniu więźniów poza murami więzienia, na posterunkach zewnętrznych, w szpitalu oraz w razie wizytacji więzienia po apelu wieczornym komendy "baczność" dawać nie należy.

§ 9. W razie wizytacji więzienia przez przedstawicieli władz zwierzchnich lub nadzorczych raport o stanie więzienia ma złożyć wizytującemu naczelnik więzienia. O ile przedstawiciele powyższych władz nie są znani naczelnikowi więzienia, winien on zwrócić się o okazanie dokumentów, stwierdzających tożsamość osoby.

Osoby, uprawnione do wizytacji, mają prawo wstępu do więzienia o każdej porze dnia i nocy.

§ 10. Funkcjonarjusz więzienny winien wymagać od więźniów ścisłego stosowania się do przepisów i ustanowionego porządku wewnętrznego oraz posłuszeństwa i szacunku dla siebie, jako przełożonego. Postępowanie jego ma być stanowcze, spokojne, bezstronne, a w szczególności nie uwłaczające godności więźnia.

Zasadniczą formą zwracania się do więźnia jest zwrot w osobie trzeciej.

§ 11. W wypadkach jawnego nieposłuszeństwa więźniów, stawiania przez nich oporu lub wywołania zaburzeń, może być względem opornych użyty przymus i siła fizyczna, konieczne do przywrócenia porządku i zmuszenia ich do posłuszeństwa, O zajściu tego rodzaju należy niezwłocznie zameldować naczelnikowi więzienia, ten zaś zawiadamia władze nadzorcze.

§ 12. Poza stosunkami, wypływającemi z charakteru służby, funkcjonarjuszom więziennym nie wolno pozostawać z więźniami w żadnych innych stosunkach; w szczególności nie wolno im prowadzić jakichkolwiek interesów z więźniami, przyjmować od nich lub ich rodzin datków, pożyczek, ułatwiać porozumiewania się więźniów ze światem zewnętrznym lub między sobą, wykonywać sprzecznych z obowiązującemi przepisami zleceń lub próśb więźniów, pośredniczyć w wykonywaniu tych próśb, wpływać na więźniów przy wyborze obrońców, pić lub jeść z więźniami i odwiedzającymi więźniów, przyjmować więźniów u siebie w mieszkaniu pod jakimkolwiek pozorem.

Funkcjonarjuszom więziennym nie wolno prowadzić prywatnych interesów pieniężnych z dostawcami lub przedsiębiorcami robót więziennych, jak również z byłymi więźniami.

Bez zezwolenia naczelnika więzienia nikt z rodziny, domowników, krewnych lub znajomych funkcjonarjusza więziennego nie może być wpuszczony na dziedziniec więzienny lub do więzienia, albo zbliżać się do więźniów. Funkcjonarjusze więzienni powinni baczyć, aby członkowie ich rodzin również nie dopuszczali się czynów, naruszających postanowienia niniejszego paragrafu.

§ 13. Funkcjonarjuszom więziennym nie wolno, bez każdorazowego zezwolenia naczelnika więzienia, wchodzić do więzienia poza godzinami przez rozkład i obowiązki służbowe wskazanemi.

Funkcjonarjusze więzienni, wydalając się w czasie wolnym od zajęć poza obręb swego mieszkania, winni pozostawiać w mieszkaniu wiadomość o miejscu swego pobytu.

Rozdział  III.

Obowiązki naczelników więzień.

§ 14. Naczelnik więzienia jest przełożonym więzienia; kieruje on wszystkiemi działami służby, stale je kontroluje i jest odpowiedzialny za swoje i swoich podwładnych czynności. Jako przełożonemu, naczelnikowi więzienia służy prawo nakładania kar, w granicach obowiązujących przepisów, na podwładnych mu funkcjonarjuszów więziennych oraz na więźniów.

§ 15. Naczelnik więzienia jest osobiście odpowiedzialny za spokój i porządek w więzieniu.

§ 16. Naczelnik więzienia jest odpowiedzialny za ścisłe wykonanie orzeczeń, nakazów i decyzyj władz do tego uprawnionych, oraz za wykonanie kary zgodnie z obowiązującemi przepisami.

§ 17. Naczelnik więzienia ma obowiązek dbać o racjonalną organizację pod względem wychowawczym i dochodowym pracy więźniów, o opiekę religijną dla nich, o nauczanie szkolne i pozaszkolne, o stan sanitarny więzienia, stan zdrowotny więźniów, należyte ich odżywianie oraz odzież i posłanie.

Naczelnik więzienia ma obowiązek dbać o oszczędne wydatkowanie sum pieniężnych, materjałów, artykułów żywnościowych, oraz o zgodne z obowiązującemi przepisami przechowywanie majątku państwowego lub majątku zdeponowanego przez więźniów.

Naczelnik więzienia jest odpowiedzialny za należyte prowadzenie biurowości, ksiąg i rachunkowości, oraz za terminowe przedstawianie budżetów, bilansów i sprawozdań, jako też za wykonywanie zleceń władz zwierzchnich i nadzorczych.

§ 18. Naczelnik więzienia obowiązany jest dokonywać dziennych i nocnych inspekcyj więzienia, stale kontrolować księgi, rachunkowość, stan kasy, magazyny i kuchnię, jako też sprawdzać depozyty więźniów. O wynikach kontroli pisze odnośne adnotacje we właściwych księgach lub sporządza osobne protokóły.

§ 19. Naczelnik więzienia dokonywa podziału czynności między podwładnymi funkcjonarjuszami więzienia, daje im wskazówki, wyjaśnienia oraz dba o ich zawodowe wyszkolenie. Zarządzenia swoje oraz rozporządzenia władz przełożonych (nominacje, zwolnienia, odznaczenia, urlopy, zastępstwa, podział czynności, nakładanie kar) ogłasza na piśmie w codziennych rozkazach; w tym celu prowadzi księgę rozkazów.

§ 20. Naczelnik więzienia w ważnych i nie cierpiących zwłoki wypadkach może wydawać niezbędne zarządzenia, przekraczające zakres jego uprawnień, z zachowaniem jednak obowiązujących przepisów. O wszelkich tego rodzaju zarządzeniach naczelnik więzienia obowiązany jest złożyć natychmiast raport na piśmie władzom przełożonym, z podaniem szczegółowych motywów swego zarządzenia. Naczelnik więzienia obowiązany jest również donosić natychmiast władzom przełożonym o wszelkich wyjątkowych wydarzeniach, zaszłych w więzieniu (np. ucieczka więźniów, zaburzenia, bunt, pożar, epidemja, samobójstwo, głodówka i t. p.).

§ 21. W czasie nieobecności naczelnika więzienia zastępuje go najstarszy służbowo urzędnik, o ile przez władze przełożone nie został ustanowiony stały zastępca. Jeżeli w więzieniu niema pomocników naczelnika, oraz w braku innych zarządzeń władz przełożonych, zastępuje naczelnika więzienia, starszy dozorca. Naczelnik, w razie swego oddalenia się z więzienia, winien zawiadomić zastępcę o miejscu swego pobytu.

Rozdział  IV.

Obowiązki pomocników naczelnika więzienia, asystentów i urzędników kancelaryjnych.

§ 22. Pod względem organizacyjnym więzienia posiadają cztery działy: a) administracyjny, b) wychowawczy, c) pracy więźniów i d) gospodarczy.

Do pomocy w kierownictwie wymienionemi działami naczelnikowi więzienia przydziela się: pomocników naczelnika, asystentów więziennych i urzędników kancelaryjnych.

Podziału czynności personelu więziennego dokonywa naczelnik więzienia w ten sposób, aby wszyscy funkcjonarjusze więzienni przechodzili kolejno wszystkie działy służby.

§ 23. Do obowiązków pomocnika naczelnika więzienia w dziale administracyjnym należy:

a) prowadzenie korespondencji służbowej, akt, ksiąg, statystyki, sporządzanie wszelkich sprawozdań i wykazów, dotyczących więźniów, b) sprawowanie nadzoru nad zwalnianiem więźniów we właściwym czasie i przyjmowaniem ich na podstawie stosownych dokumentów, c) czuwanie nad tem, aby personel dozorczy był gruntownie obznajmiony z obowiązującemi przepisami więziennemi, miał odpowiednią postawę wojskową i był dokładnie wyćwiczony w używaniu broni i w służbie wartowniczej oraz, aby broń i amunicja była przechowywana w należytym porządku i we właściwem i należycie zabezpieczonem miejscu, wskazanem przez naczelnika więzienia, d) przestrzeganie, aby warty więzienne były celowo i w należytym porządku rozstawione, oraz, aby warty były zmieniane we właściwym czasie, e) czuwanie, aby sygnalizacja sprawnie funkcjonowała, f) czuwanie, aby więźniowie byli utrzymywani w czystości, oraz by w pomieszczeniach więziennych, tudzież w szpitalu i na dziedzińcu panował porządek i czystość, g) czuwanie nad należytem rozmieszczaniem więźniów, h) przestrzeganie środków bezpieczeństwa i ostrożności przed nieszczęśliwemi wypadkami i pożarem, i) nadzór nad rannem i wieczornem sprzątaniem cel i korytarzy oraz nad wydawaniem strawy więźniom lub produktów, dostarczanych im z zewnątrz więzienia, j) prowadzenia akt osobowych i ewidencji personelu tudzież umundurowania oraz k) nadzór nad ścisłem przestrzeganiem rozkładu dziennych czynności w więzieniu.

§ 24. Do obowiązków pomocnika naczelnika więzienia w dziale wychowawczym należy: a) czuwanie nad należytą segregacją więźnów, b) prowadzenie całokształtu pracy wychowawczej i oświatowej w więzieniu, c) szczegółowe zapoznawanie się z indywidualnemi cechami charakteru więźniów, ich przeszłością i zamiarami na przyszłość, opracowywanie charakterystyki więźniów, d) przedstawianie wniosków w sprawie awansu lub degradacji więźniów przy systemie progresywnym, e) staranie o kształcenie ogólne i zawodowe więźniów i dobór odpowiedniej dla nich pracy, f) opracowywanie wniosków w sprawie przedterminowego zwolnienia i ułaskawienia więźniów, g) zaopatrywanie zwalnianych w niezbędną odzież, ułatwianie im powrotu do miejsca stałego zamieszkania oraz uzyskania opieki na wolności.

§ 25. Do obowiązków pomocnika naczelnika więzienia w dziale gospodarczym należy: a) wyszukiwanie najdogodniejszych źródeł zakupu artykułów żywnościowych, opałowych i innych oraz zarządzanie składami żywności, odzieży i bielizny więźniów, materjałów opałowych i oświetleniowych, środków służących do utrzymania czystości, inwentarza więziennego, przyjmowanie i staranne przechowywanie przeznaczonych dla więźniów produktów spożywczych, dbałość o ich dobroć i wydawanie ich więźniom według ustalonych norm żywnościowych, b) prowadzenie ksiąg gospodarczych, budżetowych oraz rachunkowości i przygotowywanie wszelkich sprawozdań, dotyczących działu gospodarczego, c) utrzymywanie w należytym stanie wszystkich budynków, pomieszczeń i urządzeń więziennych, wykonywanie wszelkich remontów budowlanych, nadzór nad opalaniem i oświetleniem, d) reparacja i rozdawanie we właściwym czasie odzieży, bielizny i obuwia więźniom, tudzież nadzór nad starannem używaniem i przechowywaniem tych przedmiotów, jako też własnej odzieży więźniów.

§ 26. Pomocnik naczelnika więzienia w dziale pracy zajmuje się sprawami organizacji pracy więźniów i jest bezpośrednim kierownikiem warsztatów, gospodarstwa rolnego oraz innych przedsiębiorstw więziennych.

W szczególności do jego obowiązków należy:

a) dokładanie wszelkich starań o rozwój powierzonego mu działu, zatrudnianie jak największej liczby więźniów, wpajanie im zamiłowania do pracy oraz nauczanie ich rzemiosł i gospodarstwa rolnego, b) staranie się o wyposażenie warsztatów i gospodarstwa rolnego w niezbędne urządzenia techniczne, narzędzia pracy oraz o urządzenia higjeniczne i zabezpieczające pracujących od chorób i nieszczęśliwych wypadków, c) wyszukiwanie najdogodniejszych źródeł zakupu surowców i zbytu wyrobów gotowych, d) kalkulowanie wyrobów gotowych, prowadzenie księgowości, opracowywanie planów i projektów oraz kosztorysów, dotyczących zakładania nowych przedsiębiorstw więziennych lub rozszerzania istniejących, zestawianie budżetów i bilansów oraz załatwianie wszelkich czynności kancelaryjnych i kasowych, wchodzących w zakres działu pracy, e) kierownictwo pracą dozorców-majstrów i nadzór nad sumiennem wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych, f) nadzór nad oszczędnem użytkowaniem inwentarza żywego i martwego, nad użytkowaniem materjałów oraz ich należytem przechowywaniem, g) przyjmowanie i podział zamówień pomiędzy warsztaty i nadzór nad należytem i terminowem ich wykonywaniem, h) dążenie do najniższych kosztów produkcji więziennej przez kontrolę nad celowem zużywaniem surowców i wydajnością pracy więźniów oraz przez zmniejszanie ogólnych kosztów administracyjnych.

§ 27. Niezależnie od swych bezpośrednich obowiązków, pomocnik naczelnika więzienia wykonywa również wszystkie rozkazy przełożonego, nadto zwiedza jak najczęściej pomieszczenia więzienne, doglądając w nich porządku i ładu. W razie ujawnienia nieporządków lub niedokładności, obowiązany jest zawiadomić o tem bezzwłocznie naczelnika więzienia lub kierownika odnośnego działu. W wypadkach nagłych może stosować środki konieczne do usunięcia zauważonych niedokładności, obowiązany jest jednak bezzwłocznie zawiadomić o wydanych zarządzeniach naczelnika więzienia.

§ 28. Wszyscy pomocnicy naczelnika więzienia pełnią kolejno dyżury w ciągu doby. W dnie powszednie mogą pełnić dyżury także starsi dozorcy oraz męski personel kancelaryjny. Naczelnik więzienia sporządza wykaz dyżurów na okres miesięczny.

§ 29. W więzieniach, w których ze względu na szczupłość personelu ustanawianie stałych dyżurów jest niemożliwe, naczelnik więzienia i jego pomocnik, względnie starszy dozorca, nie mogą wydalać się równocześnie z więzienia lub z mieszkań służbowych w więzieniach, ani w sprawach służbowych, ani osobistych. W porze nocnej winni oni kolejno zwiedzać więzienie oraz podwórza więzienne, celem kontrolowania w art.

§ 30. Dyżurny ma nadzór nad ścisłem przestrzeganiem przepisów więziennych, w szczególności zaś czuwa nad tem, aby warty więzienne należycie pełniły swą służbę, były odpowiednio uzbrojone i we właściwym czasie zmieniane. Winien być obecnym przy rannym i wieczornym apelu i czuwać, aby ustalony podział dnia więziennego był ściśle przestrzegany.

Dyżurny ma również nadzór nad prawidłowem odbywaniem odwiedzin, udzielanych więźniom oraz nad przyjmowaniem dla nich z zewnątrz dodatkowej żywności i rzeczy. W ciągu nocy dyżurny zwiedza co najmniej dwa razy wszystkie pomieszczenia więzienne, kontroluje warty i notuje w odnośnych księgach wartowników czas przeprowadzonej kontroli. Po apelu wieczornym wszystkie klucze od pomieszczeń i cel więziennych winny być wręczane dyżurnemu, celem przechowania ich w specjalnem pomieszczeniu do apelu rannego.

§ 31. Pomocnicy naczelnika więzienia mogą się wydalać z więzienia w czasie godzin urzędowych tylko za zezwoleniem naczelnika więzienia; o ile wydalają się w innej porze, powinni pozostawić w kancelarji lub w swem mieszkaniu wiadomość o miejscu pobytu.

§ 32. Pomocnicy naczelnika więzienia i asystenci więzienni odpowiedzialni są za prowadzone przez nich działy narówni z naczelnikiem więzienia.

Asystenci i urzędnicy kancelaryjni, o ile nie mają powierzonego sobie jednego z działów, sprawują swe czynności pod bezpośredniem kierownictwem właściwego pomocnika naczelnika więzienia.

Rozdział  V.

Obowiązki starszych dozorców.

§ 33. Starszy dozorca jest bezpośrednim najbliższym zwierzchnikiem dozorców więziennych. Z polecenia naczelnika więzienia kieruje czynnościami dozorców, poucza ich, wyjaśnia im ich prawa i obowiązki i ma nadzór nad prawidłowem wykonywaniem czynności służbowych.

§ 34. Podziału czynności pomiędzy starszych dozorców dokonywa naczelnik więzienia, przeznaczając ich do poszczególnych działów służby (administracyjnego, wychowawczego, pracy więźniów i gospodarczego). Każdy starszy dozorca powinien w swoim dziale służby więziennej dokładać starań do utrzymania go na należytym poziomie pod każdym względem. Starszy dozorca prowadzi pomocniczą księgowość i rachunkowość w danym dziale, nosi przy sobie klucze od powierzonych pomieszczeń, a po ukończeniu czynności dziennych oddaje klucze naczelnikowi więzienia lub jego pomocnikowi, któremu bezpośrednio podlega, względnie dyżurnemu, lub też składa je na przechowanie we wskazanem miejscu, o ile to specjalnie zostało zlecone przez naczelnika więzienia. Po zakończeniu czynności dziennych starszy dozorca składa naczelnikowi więzienia lub jego pomocnikowi raport o swoich czynnościach i o czynnościach podległych mu funkcjonarjuszów, oraz o przebiegu i wypadkach dnia.

§ 35. W nagłych wypadkach (np. pożar, napad, zaburzenia i t. p.), o ile okoliczności lub czas nie pozwalają na natychmiastowe powiadomienie naczelnika więzienia, jego zastępcy lub dyżurnego, starszy dozorca winien samodzielnie wydać właściwe zarządzenia lub zastosować środki zapobiegawcze. O zaszłym wypadku i wydanych przez siebie zarządzeniach winien natychmiast zawiadomić naczelnika więzienia.

§ 36. Do obowiązków starszego dozorcy działu administracyjnego należy:

a) ogólny nadzór nad punktualnem stawianiem się na służbę i należytem wykonywaniem obowiązków przez wszystkich dozorców więziennych;

b) podział czynności między dozorców i dokonywanie zmian na posterunkach;

c) przestrzeganie należytego przechowywania broni i uzbrojenia dozorców oraz kontrola jej konserwacji, jako też dbałość o przepisowe umundurowanie dozorców i schludny ich wygląd;

d) nadzór nad utrzymaniem w porządku i czystości wszystkich pomieszczeń, cel i dziedzińców więziennych;

e) przestrzeganie wykonywania ustalonego porządku więziennego i przepisów dotyczących więźniów;

f) prowadzenie rejestracji więźniów przyjętych, zwolnionych, odprowadzonych do sądów, lub przeznaczonych do robót zewnętrznych i wewnętrznych;

g) zapoznawanie się z indywidualnemi cechami charakteru więźniów;

h) pilnowanie, aby kary dyscyplinarne, nakładane na więźniów, były wykonywane przepisowo i we właściwym czasie;

i) jak najczęstsze odwiedzanie więźniów w celach, warsztatach oraz wglądanie w ich potrzeby;

j) stałe dokonywanie rewizji pomieszczeń, cel i więźniów;

k) pilnowanie, aby wszyscy więźniowie, względem których istnieje przymus pracy i obowiązek nauczania, byli zatrudniani i aby uczęszczali do szkoły;

l) sprawdzanie posterunków zewnętrznych i wewnętrznych;

m) dokonywanie rano i wieczorem apelu przez przeliczanie wszystkich więźniów;

n) wykonywanie wszystkich poleceń naczelnika więzienia i jego pomocników.

§ 37. Do obowiązków starszego dozorcy działu gospodarczego należy:

a) prowadzenie magazynów: żywności, odzieży, bielizny, materjałów, środków opałowych oraz związanej z tem podręcznej księgowości;

b) dbałość o należyte przechowywanie artykułów żywnościowych, odzieży, bielizny, obuwia oraz własnych rzeczy więźniów, jako też zabezpieczenie ich przed zniszczeniem przez jak najczęstsze przewietrzanie;

c) prowadzenie wykazu obrotu pościeli, odzieży i bielizny oraz księgi rzeczy własnych więźniów;

d) pilnowanie, aby ubranie, obuwie, bielizna i sienniki były wydawane więźniom we właściwym czasie w stanie czystym, suchym i nieuszkodzonym;

e) dbałość o oszczędne i należyte użytkowanie rzeczy i inwentarza skarbowego;

f) oddawanie we właściwym czasie rzeczy i inwentarza uszkodzonego do naprawy, a niezdatnego do użytku - na przechowanie do czasu wysortowania;

g) pilnowanie, aby więźniom wydawana była przepisowa ilość artykułów żywnościowych i aby ich strawa była należycie przygotowywana;

h) nadzór nad należytem opalaniem i oświetlaniem cel oraz pomieszczeń więziennych;

i) nadzór nad należytem dezynfekowaniem oraz praniem bielizny i ubrań więźniów;

j) przedstawianie lekarzowi więziennemu co dwa tygodnie, celem zbadania stanu zdrowia, więźniów pracujących w kuchni i piekarni oraz przed przyjęciem ich do pracy kuchennej;

k) udział w przyjmowaniu produktów żywnościowych od dostawców i, w razie spostrzeżenia dostawy wadliwej, meldowanie o niej kierownikowi działu gospodarczego, ewentualnie naczelnikowi więzienia;

l) wykonywanie wszelkich poleceń naczelnika więzienia i jego pomocników.

§ 38. Do obowiązków starszego dozorcy działu pracy należy:

a) pilnowanie, aby więźniowie, wyznaczeni do pracy, w oznaczonym terminie byli wyprowadzani na roboty i sprowadzani z robót, a w czasie pracy należycie dozorowani;

b) pilnowanie, aby dozorcy, zatrudnieni w dziale pracy, punktualnie stawiali się na służbę, dokładnie oraz sumiennie spełniali swe obowiązki i nie wykonywali żadnych robót bez zamówienia, podpisanego przez kierownika działu pracy;

c) prowadzenie magazynów działu pracy i związanej z tem księgowości;

d) należyte użytkowanie i przechowywanie inwentarza, narzędzi i materjałów oraz gotowych wyrobów;

e) pilnowanie, aby wyznaczone więźniom zadania dzienne były ściśle wykonywane, nadzór nad prawidłowem sporządzaniem list pracy i przedstawianie ich w końcu miesiąca kierownikowi działu pracy;

f) dbałość o rozwój warsztatów pracy;

g) dbałość o należyty porządek i ład w warsztatach oraz o sprawność działania warsztatowych urządzeń technicznych;

h) wykonywanie wszelkich poleceń naczelnika więzienia i jego pomocników.

Rozdział  VI.

Obowiązki dozorców więziennych.

§ 39. Służbę w więzieniu pełnią dozorcy odźwierni, oddziałowi, gospodarczy, sanitarni, kuchenni, oraz dozorcy piekarni, pralni, łaźni i działu pracy.

§ 40. Odźwierny pilnuje wejścia do więzienia. Powinien pilnie przestrzegać, aby do więzienia wchodziły jedynie osoby, posiadające prawo wstępu z racji zajmowanego urzędu lub pracy w więzieniu, bądź też zaopatrzone w należyte upoważnienie. W razie wątpliwości co do prawa wstępu, tożsamości osoby lub prawidłowości upoważnienia, odźwierny nie wpuści przybyłego bez zezwolenia naczelnika więzienia lub jego zastępcy.

Bez piśmiennego zezwolenia naczelnika więzienia odźwiernemu nie wolno wypuszczać za bramę więźniów, chociażby eskortowanych przez funkcjonarjusza więziennego. Odźwierny obowiązany jest zarówno przy wejściu jak i przy wyjściu sprawdzać dokładnie zawartość wwożonych i wnoszonych, albo wynoszonych lub wywożonych rzeczy.

Po skończonym dniu służby odźwierny składa naczelnikowi więzienia lub jego zastępcy raport o przebiegu dnia, o wszelkich wypadkach i wydarzeniach przy bramie wejściowej.

Wpuszczanie kogokolwiek do więzienia po wieczornym apelu bez zezwolenia naczelnika więzienia lub dyżurnego jest wzbronione.

§ 41. Do obowiązków dozorcy oddziałowego należy:

a) zapoznawanie się z indywidualnemi cechami każdego więźnia;

b) zachęcanie więźniów do nauki i pracy oraz do dobrego zachowywania się;

c) stały nadzór nad więźniami, w celu uniemożliwienia im ucieczki i porozumiewania się z innemi osobami lub więźniami z innych cel;

d) pilne zwracanie uwagi na ogólną liczbę więźniów w powierzonym oddziale, jak również w każdej poszczególnej celi;

e) prowadzenie wykazu liczbowego ruchu więźniów swego oddziału;

f) dokładne przeliczanie i rewidowanie więźniów w każdym przypadku opuszczania przez nich oddziału i powracania do celi;

g) dostarczanie więźniom pożywienia do cel i rozdzielanie porcyj żywnościowych;

h) troska o czystość więźniów, ich odzieży, bielizny oraz o dobry stan ich zdrowia, a w wypadku zasłabnięcia więźnia, meldowanie o tem przełożonemu i przedstawianie chorych lekarzowi, a w razie jego nieobecności - sanitarjuszowi;

i) podawanie do wiadomości przełożonym wszelkich próśb, zażaleń i skarg więźniów;

j) niezwłoczne przybywanie do drzwi cel, w razie wezwania przez więźniów;

k) ścisłe przestrzeganie porządku życia więziennego, niedopuszczanie do niedozwolonych gier, krzyków, śpiewów, bijatyk, kłótni i wogóle do złego zachowywania się więźniów;

l) meldowanie niezwłocznie przełożonym o wszelkich przewinieniach więźniów;

m) dbałość o całość inwentarza oddziału,

n) dbałość o czystość cel i pomieszczeń oddziału oraz posłań i naczyń;

o) dbałość o odpowiednią temperaturę powietrza w celach, o należyte funkcjonowanie ogrzewania i o przewietrzanie cel i korytarzy;

p) codzienne dokładne rewidowanie cel i pomieszczeń oddziału;

r) codzienne sprawdzanie krat okiennych i sprawności działania zamków w poszczególnych celach i pomieszczeniach oddziału oraz dokonywanie w miarę potrzeby rewizji osobistej więźniów.

§ 42. Dozorca oddziałowy w szpitalu kieruje się przepisami dla oddziałowych; ponadto stosuje się do poleceń i wskazówek lekarza więziennego.

§ 43. Do obowiązków dozorców, zatrudnionych w kuchni i piekarni, należy:

a) dozorowanie i kierowanie pracą przydzielonych im więźniów;

b) otrzymywanie od kierownika działu, względnie starszego dozorcy produktów według stanu liczebnego więźniów, pozostających na wyżywieniu;

c) przygotowywanie we właściwym czasie pożywienia dla więźniów i wypiek chleba;

d) troska o dostateczną ilość urządzeń w kuchni i piekarni, oraz o należyty stan inwentarza;

e) troska o dobry stan ognisk kuchennych, jak również ogrzewania, wodociągów i kanałów odpływowych;

f) oszczędne zużywanie materjałów opałowych;

g) kontrola i przechowywanie w odpowiedniem miejscu odpadków żywnościowych;

h) troska o czysty wygląd więźniów, zatrudnionych w kuchni i piekarni;

i) utrzymywanie w czystości pomieszczeń, kotłów, sprzętów i naczyń,

j) rozdzielanie pożywienia dla oddziałów i szpitala;

k) bezzwłoczne meldowanie starszemu dozorcy, względnie kierownikowi działu o objawach choroby u więźniów, zatrudnionych w kuchni i piekarni.

§ 44. Do dozorców, zatrudnionych w pralni, łaźni i przy kamerze dezynfekcyjnej, stosują się przepisy, obowiązujące dozorców oddziałowych; ponadto należy do nich:

a) kierowanie pracą więźniów w zakresie danego działu oraz pouczanie ich o sposobie użycia maszyn, przyrządów do prania i dezynfektora;

b) dbałość o czystość pomieszczeń i dobre funkcjonowanie urządzeń technicznych;

c) przestrzeganie, aby bielizna i ubrania, osobno dla zdrowych i dla chorych więźniów, były należycie wyprane, zdezynfekowane i przechowane;

d) nadzór w łaźni nad należytem myciem więźniów oraz nad przestrzeganiem przez więźniów obyczajności i przyzwoitości;

e) niezwłoczne meldowanie o wszelkich potrzebach działu, uszkodzeniu inwentarza, maszyn i przyrządów technicznych.

§ 45. Do obowiązków dozorców w dziale pracy należy:

a) nauczanie więźniów rzemiosł, wpajanie im zamiłowania do pracy, oraz doglądanie, aby więźniowie zachowywali się należycie i pilnie pracowali;

b) dokładne i sumienne wykonywanie zamówień;

c) pilnowanie, aby więźniowie nie wykonywali żadnych robót bez zamówień, podpisanych przez kierownika działu pracy;

d) oszczędne zużywanie materjałów i należyte używanie narzędzi pracy;

e) pilnowanie, aby w końcu dnia pracy więźniowie oddawali w porządku i w całości zarówno wykończoną, jak i niewykończoną robotę, uporządkowali narzędzia, po sprawdzeniu ich rodzaju oraz liczby, według wywieszonego w warsztacie wykazu, aby więźniowie nie wynosili czegokolwiek z warsztatów i aby pomieszczenia warsztatowe po ukończeniu pracy były należycie sprzątnięte;

f) rewidowanie, po ukończeniu pracy, zarówno więźniów, jak i pomieszczeń warsztatowych;

g) ścisłe wykonywanie poleceń kierownika działu pracy.

§ 46. Dozorcy, pełniący służbę na zewnętrznych posterunkach, obowiązani są:

a) przed objęciem służby obejść wyznaczone im terytorjum i zbadać, czy budynki, znajdujące się na niem, są dokładnie pozamykane, czy blisko murów więziennych i zabudowań nie znajdują się przedmioty, które mogłyby ułatwić więźniom przedostanie się poza mury więzienne, a, w razie zauważenia ich, zameldować o tem starszemu dozorcy, względnie dyżurnemu;

b) przestrzegać, aby więźniowie nie wychylali się z okien i nie porozumiewali się w jakikolwiek sposób między sobą lub z osobami obcemi;

c) baczyć, aby ze strony więźniów lub osób obcych nie były czynione jakiekolwiek przygotowania, mające na celu umożliwienie więźniom ucieczki;

d) przestrzegać, aby na terytorjum więziennem nie znajdowały się osoby obce, nie mające na to upoważnienia władzy więziennej, a w razie zauważenia takich osób - użyć odpowiednich środków, celem ich usunięcia, donosząc o tem natychmiast przełożonemu;

e) pozostawać stale na posterunku, nie opuszczając go pod żadnym pozorem; w razie choroby lub potrzeby zameldowania o poczynionych spostrzeżeniach, dozorca zawiadamia przełożonego, za pośrednictwem innego znajdującego się w pobliżu funkcjonarjusza więziennego, lub wszczynając alarm.

§ 47. Dozorcy więzienni, wyznaczeni do eskortowania więźniów, są obowiązani:

a) czuwać nad tem, aby więźniowie nie próbowali, ucieczki w drodze;

b) nie dopuszczać w drodze osób obcych do więźniów, oraz uniemożliwić wszelkie porozumiewanie się więźniów z temi osobami;

c) bronić eskortowanych więźniów od wszelkich napaści, używając w razie potrzeby broni zgodnie z obowiązującemi przepisami;

d) nie wdawać się z eskortowanymi więźniami w rozmowę, nie palić tytoniu, nie jeść i nie pić razem z nimi;

e) dostarczyć eskortowanych więźniów do miejsca ich przeznaczenia i ewentualnie zpowrotem do więzienia w możliwie najszybszym czasie, nie zatrzymując się nigdzie bez potrzeby i nie wchodząc razem z więźniami do żadnych lokalów;

f) prowadzić eskortowanych więźniów środkiem ulicy i w taki sposób, aby mieć więźniów zawsze przed sobą. Nie przewozić więźniów tramwajem lub autobusem.

§ 48. Dozorcy, pełniący nocną służbę wewnątrz więzienia, gdy wstępują na służbę, winni sprawdzić zdatność do użytku zegarów kontrolujących, telefonów, broni i przyrządów sygnałowych, winni przekonać się o należytem zamknięciu cel, pomieszczeń i korytarzy więziennych, jak najczęściej obchodzić korytarze więzienne, zaglądać do cel przez okienko, aby przekonać się, co czynią i jak się zachowują więźniowie. W miarę potrzeby dozorca winien dać znać dyżurnemu umówionym sygnałem, a jeżeliby to było niemożliwe - wszcząć alarm.

W czasie nocnej służby nie wolno dozorcy otwierać samemu celi lub wchodzić do niej, gdy zaś zachodzi potrzeba, winien on wezwać dyżurnego pomocnika naczelnika więzienia lub starszego dozorcę.

Spanie w czasie służby jest wzbronione.

Wszystkie ważne wydarzenia w ciągu nocy winien dozorca wnosić do księgi nocnych meldunków i zameldować je kierownikowi działu administracyjnego, ewentualnie naczelnikowi więzienia.

§ 49. Naczelnik więzienia oznacza liczbę dozorców, pozostających do jego dyspozycji, jako rezerwa.

§ 50. W razie alarmu wszyscy funkcjonarjusze więzienia, będący poza służbą, winni niezwłocznie stawić się do dyspozycji naczelnika więzienia.

§ 51. W oddziałach, przeznaczonych dla kobiet, służbę pełnią wyłącznie dozorczynie. W zależności od spełnianych czynności, obowiązują je ogólne przepisy dla dozorców.

Rozdział  VII.

Pracownicy kontraktowi.

§ 52. Pracownicy kontraktowi obowiązani są stosować się ściśle do postanowień niniejszego regulaminu, obowiązujących przepisów oraz do zawieranych z nimi umów, określających równocześnie ich uprawnienia.