Nowość Rozdział 6 - Gospodarowanie mieniem - Komercjalizacja i restrukturyzacja przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe".

Dziennik Ustaw

Dz.U.2024.561 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 12 kwietnia 2024 r.

Rozdział  6

Gospodarowanie mieniem

1. 
PKP SA gospodaruje mieniem, w szczególności przez wnoszenie do spółek, sprzedaż, oddawanie do odpłatnego korzystania w drodze umów prawa cywilnego, a także przez zbywanie mienia zbędnego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3a.
2. 
Gospodarowanie budynkami mieszkalnymi i lokalami mieszkalnymi regulują przepisy rozdziału 7 oraz przepisy art. 81.
3. 
Mienie PKP SA może być przekazane nieodpłatnie, w drodze umowy, na własność jednostkom samorządu terytorialnego, na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi wykonywaniu zadań własnych tych jednostek w dziedzinie transportu.
3a. 
Grunty pozostałe po zlikwidowanych liniach kolejowych lub bocznicach kolejowych wraz z zabudowaną infrastrukturą mogą być przekazane w użyczenie jednostkom samorządu terytorialnego na cele transportowe za zgodą ministra właściwego do spraw transportu wyrażoną w drodze decyzji.
3b. 
Z wnioskiem o wyrażenie zgody na użyczenie, o którym mowa w ust. 3a, może wystąpić PKP SA, określając we wniosku:
1)
przedmiot rozporządzenia z wyszczególnieniem danych ewidencyjnych identyfikujących grunt;
2)
jednostkę samorządu terytorialnego, na rzecz której nastąpi użyczenie;
3)
uzasadnienie czynności prawnej.
3c. 
Do wniosku, o którym mowa w ust. 3b, dołącza się:
1)
dokumenty potwierdzające prawo do gruntu;
2)
projekt umowy użyczenia;
3)
inne dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku.
4. 
Mienie, którego zagospodarowanie, na zasadach określonych w ust. 1 i ust. 2, nie jest możliwe, a względy ekonomiczne nie uzasadniają jego utrzymywania, może zostać zlikwidowane lub przekazane nieodpłatnie Skarbowi Państwa, jednostkom samorządu terytorialnego lub państwowym jednostkom organizacyjnym.
4a. 
Nieruchomości PKP SA mogą być:
1)
zbywane w trybie bezprzetargowym według ceny rynkowej na rzecz Skarbu Państwa w celu włączenia do Zasobu Nieruchomości, o którym mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. z 2023 r. poz. 1054, 1688 i 1693), do Zasobu Spółki Celowej, o której mowa w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym, w tym na własność tej Spółki;
2)
przedmiotem zamiany z nieruchomościami, w stosunku do których:
a)
na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości, Krajowy Zasób Nieruchomości wykonuje prawo własności i inne prawa rzeczowe na rzecz Skarbu Państwa,
b)
na mocy ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym, Spółka Celowa wykonuje prawo własności i inne prawa rzeczowe na rzecz Skarbu Państwa,
c)
Spółka Celowa, o której mowa w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym, jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym,
d)
jednostka samorządu terytorialnego, państwowa osoba prawna lub państwowa jednostka organizacyjna jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym.
5. 
PKP SA może pomniejszyć kapitał zapasowy o wartość księgową netto przekazywanego mienia w postaci środków trwałych.
6. 
Skarb Państwa reprezentowany przez ministra właściwego do spraw transportu może nabyć od PKP SA prawo własności nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego gruntów, niezbędnych do realizacji inwestycji, o której mowa w art. 33z ust. 5. Nabycie nastąpi według ich wartości rynkowej, wynikającej z wyceny sporządzanej przez niezależnego doradcę.
1. 
W 2010 r. PKP SA wniesie w formie wkładu niepieniężnego do spółki Przewozy Regionalne sp. z o.o., zwanej dalej "PR", nieruchomości niezbędne do prowadzenia działalności w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich, określone uchwałą walnego zgromadzenia PKP SA, według wartości skorygowanej aktywów netto, nie wyższej niż 300 mln zł.
2. 
Skarb Państwa, reprezentowany przez ministra właściwego do spraw transportu, nabędzie ze środków, o których mowa w art. 3b ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o Funduszu Kolejowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 21 i 1720 oraz z 2024 r. poz. 123), od PKP SA udziały objęte w kapitale zakładowym PR w zamian za wniesiony wkład niepieniężny, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia zarejestrowania podwyższonego kapitału zakładowego w PR z tytułu wniesienia tego wkładu.
3. 
Z dniem nabycia przez Skarb Państwa od PKP SA udziałów w kapitale zakładowym PR podlegają one nieodpłatnemu przekazaniu na rzecz samorządów województw proporcjonalnie do liczby objętych przez nie udziałów w PR zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 33u ust. 3 ustawy.
4. 
Minister właściwy do spraw transportu niezwłocznie po nabyciu przez Skarb Państwa udziałów w kapitale zakładowym PR zawiadomi, w formie pisemnej, zarządy województw o dniu objęcia przez samorządy województw udziałów w kapitale zakładowym PR i liczbie tych udziałów oraz informację o tym poda do publicznej wiadomości w formie komunikatu ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
1. 
Mienie PKP SA lub mienie spółek, o których mowa w art. 14 ust. 1 i art. 15 ust. 1, będące pojazdem historycznym w rozumieniu art. 4 pkt 6h ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym można nieodpłatnie przekazać w drodze umowy darowizny na rzecz organizacji pozarządowej posiadającej osobowość prawną oraz status organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571) lub posiadającej świadectwo bezpieczeństwa lub certyfikat bezpieczeństwa, o których mowa w art. 4 pkt 18 i 18a ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, oraz co najmniej pięcioletnie doświadczenie w zakresie sprawowania opieki nad zabytkami ruchomymi, będącymi wytworami techniki kolejowej, realizowanej w sposób określony w art. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840 oraz z 2023 r. poz. 951, 1688 i 1904).
2. 
Umowa, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:
1)
określenie celu darowizny;
2)
wykaz darowanego mienia;
3)
oświadczenie obdarowanego o posiadaniu co najmniej pięcioletniego doświadczenia w zakresie sprawowania opieki nad zabytkami ruchomymi, będącymi wytworami techniki kolejowej, realizowanej w sposób określony w art. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
4)
zobowiązanie obdarowanego do nierozporządzania darowanym mieniem bez zgody darczyńcy;
5)
zobowiązanie obdarowanego do utrzymania darowanego mienia w stanie niepogorszonym;
6)
określenie zasad odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, w tym nakładania kary umownej za niewykonanie zobowiązań, o których mowa w pkt 4 i 5, w wysokości nie niższej niż trzykrotność wartości rynkowej darowanego mienia ustalonej na dzień zawarcia umowy;
7)
zobowiązanie obdarowanego do poddania się kontrolom darowanego mienia na żądanie darczyńcy.
3. 
Informacje o zawarciu umowy, o której mowa w ust. 1, w tym wykaz darowanego mienia, udostępnia się na stronie internetowej darczyńcy.
1. 
Mienie PKP SA albo PLK SA będące materiałami lub urządzeniami uzyskanymi w wyniku remontu, odnowienia, modernizacji lub likwidacji infrastruktury kolejowej można nieodpłatnie przekazać w drodze umowy darowizny na rzecz jednostki samorządu terytorialnego albo organizacji pozarządowej, zarządzającej drogą kolejową, o której mowa w art. 17d ust. 2 pkt 1 lit. a, lit. b tiret drugie i lit. c ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, w celu jej utrzymania lub poprawy stanu technicznego.
2. 
Umowa, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:
1)
określenie celu darowizny;
2)
wykaz darowanego mienia;
3)
zobowiązanie obdarowanego do nierozporządzania darowanym mieniem bez zgody darczyńcy;
4)
określenie zasad odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, w tym nakładania kary umownej za niewykonanie zobowiązania, o którym mowa w pkt 3, w wysokości nie niższej niż trzykrotność wartości rynkowej darowanego mienia ustalonej na dzień zawarcia umowy;
5)
zobowiązanie obdarowanego do poddania się kontrolom darowanego mienia na żądanie darczyńcy.
3. 
Informacje o zawarciu umowy, o której mowa w ust. 1, w tym wykaz darowanego mienia, udostępnia się na stronie internetowej darczyńcy.

Mienie PKP SA lub PLK SA, inne niż określone w art. 39b, będące jednocześnie zabytkiem w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami może zostać oddane w drodze umowy do korzystania, w tym nieodpłatnego, jednostce samorządu terytorialnego lub organizacji pozarządowej posiadającej osobowość prawną oraz status organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz co najmniej pięcioletnie doświadczenie w zakresie sprawowania opieki nad zabytkami będącymi wytworami techniki kolejowej, realizowanej w sposób określony w art. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przepisy art. 39b ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

PKP SA jako użytkownik wieczysty nieruchomości wnoszący wkłady niepieniężne obejmujące nieruchomości do spółek utworzonych na podstawie art. 14 i art. 15 lub spółek, o których mowa w art. 78a, lub spółki, do których PKP SA wnosi na podstawie ustawy nieruchomości w ramach wkładu niepieniężnego, są uprawnione do żądania odłączenia z dotychczasowej księgi wieczystej części nieruchomości i założenia dla niej nowej księgi wieczystej albo jej przyłączenia do nieruchomości, dla której jest prowadzona księga wieczysta, albo połączenia kilku nieruchomości stanowiących całość gospodarczą lub graniczących ze sobą w księdze wieczystej w jedną nieruchomość.

Podmiot zarządzający zapleczem technicznym pasażerskiego i towarowego taboru kolejowego, zlokalizowanym na gruncie o nieuregulowanym na rzecz PKP SA stanie prawnym, stanowiącym teren zamknięty, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2023 r. poz. 1752, 1615, 1688 i 1762), w celu wykonania robót budowlanych dotyczących infrastruktury zaplecza, dysponuje nieruchomością lub jej częścią, na której położone jest to zaplecze, na cele budowlane w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682, z późn. zm.), pod warunkiem że nieruchomość zarządzana jest przez podmiot zarządzający na podstawie umowy zawartej z PKP SA, której przedmiotem jest oddanie nieruchomości do korzystania, i PKP SA wyraziła zgodę na wykonanie robót budowlanych.

1. 
Zbycie przez PKP SA składników aktywów trwałych w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości następuje w drodze przetargu, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. 
PKP SA może zbyć składniki aktywów trwałych bez przeprowadzenia przetargu, w przypadku gdy:
1)
nabywcą jest jednostka samorządu terytorialnego lub Skarb Państwa, a przedmiotem zbycia są nieruchomości przeznaczone na cele publiczne w planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2)
nabywcą jest właściwa miejscowo gmina, a przedmiotem zbycia są urządzenia infrastruktury technicznej w rozumieniu art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami wraz z zajętymi pod nie gruntami, jeżeli urządzenia te nie mogą być odrębnym przedmiotem obrotu cywilnoprawnego;
3)
przedmiotem zbycia jest składnik aktywów trwałych, którego wartość rynkowa nie przekracza równowartości w złotych kwoty 5000 euro, z zastrzeżeniem pkt 4;
4)
przedmiotem zbycia jest nieruchomość lub jej części, jeśli mogą poprawić warunki zagospodarowania nieruchomości przyległej, stanowiącej własność lub oddanej w użytkowanie wieczyste osobie, która zamierza tę nieruchomość lub jej części nabyć, jeżeli nie mogą być zagospodarowane jako odrębne nieruchomości, której wartość rynkowa nie przekracza równowartości w złotych kwoty 15 000 euro;
5)
zbycie akcji albo udziałów następuje na zasadach określonych w art. 20 ust. 4 oraz art. 20a ustawy;
6)
przedmiotem zbycia są akcje albo udziały w spółkach innych niż określone w art. 14, art. 19 i art. 20a ustawy, a także inne składniki finansowych aktywów trwałych albo licencje, patenty lub inne prawa własności przemysłowej, jeżeli odmienny niż przetarg tryb zbycia określa uchwała walnego zgromadzenia lub statut PKP SA;
6a)
składniki aktywów trwałych są wnoszone do spółki jako wkład niepieniężny na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego w zamian za objęcie akcji lub udziałów tej spółki, w szczególności w celu realizacji programu rządowego;
7)
zbycie następuje w postępowaniu likwidacyjnym, na zasadach określonych uchwałą walnego zgromadzenia i z zachowaniem odrębnych przepisów;
8)
przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych następuje w zamian za wygaśnięcie zaległości podatkowych na warunkach określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
3. 
Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb organizowania przez PKP SA przetargów oraz rokowań na zbycie aktywów trwałych, w tym:
1)
sposób zamieszczania ogłoszeń o przetargu i dane, które powinny być zamieszczone w ogłoszeniu,
2)
wymagania, jakie powinien spełniać oferent oraz jakim powinna odpowiadać oferta,
3)
termin składania ofert oraz zakończenia przetargu,
4)
sposób sporządzania oraz treść protokołu z przeprowadzonego przetargu,
5)
warunki, w których dopuszcza się odstąpienie od przetargu lub obniżenie ceny,
6)
tryb postępowania przy przeprowadzaniu rokowań po odstąpieniu od przetargu

- z uwzględnieniem konieczności ochrony interesu Skarbu Państwa.

4. 
W uzasadnionych przypadkach, kierując się interesem spółki, PKP SA może dokonać zbycia środków, o których mowa w ust. 2, na zasadach określonych w ust. 1.

PKP SA może dokonywać, na warunkach określonych w art. 9 ust. 2 pkt 2 i 3 oraz ust. 3-6 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej, niepodlegającej wniesieniu w formie wkładu niepieniężnego do PLK SA jako zbędnej dla jej działalności.