Rozdział 5 - Działania zaradcze przeprowadzane w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski - Gatunki obce.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1589 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 1 stycznia 2024 r.

Rozdział  5

Działania zaradcze przeprowadzane w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski

1. 
Działania zaradcze przeprowadza się w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski:
1)
podlegającego szybkiej eliminacji;
2)
rozprzestrzenionego na szeroką skalę.
2. 
Działania zaradcze przeprowadza się w sposób odpowiedni i w zakresie odpowiednim do charakteru, zasięgu i rozmiaru negatywnego oddziaływania IGO, o którym mowa w ust. 1, na gatunki niedocelowe lub siedliska przyrodnicze, usługi ekosystemowe, zdrowie ludzi lub gospodarkę, a w przypadku gdy gatunkami docelowymi są zwierzęta - w sposób niepowodujący u tych zwierząt możliwego do uniknięcia bólu, dystresu lub cierpienia.
3. 
Podmioty przeprowadzające działania zaradcze monitorują skuteczność tych działań zaradczych i ich oddziaływanie na gatunki niedocelowe.
1. 
Organ właściwy do przeprowadzenia działań zaradczych na nieruchomości, którą nie włada, określa, w drodze decyzji, termin udostępnienia nieruchomości przez podmiot władający oraz zakres i sposób przeprowadzenia działań zaradczych wobec IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski. Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu.
2. 
Podmiot władający udostępnia nieruchomość oraz umożliwia przeprowadzenie działań zaradczych w terminie, zakresie i w sposób, które są określone w decyzji.
3. 
Organowi właściwemu do przeprowadzenia działań zaradczych na nieruchomości, którą nie włada, przysługuje prawo wstępu na tę nieruchomość w celu przeprowadzenia działań zaradczych, jeżeli:
1)
nie można ustalić podmiotu władającego tą nieruchomością albo
2)
działania zaradcze wymagają natychmiastowego przeprowadzenia ze względu na możliwość zaistnienia nieodwracalnych skutków dla ochrony rodzimych gatunków lub siedlisk przyrodniczych, dla zdrowia ludzi lub dla gospodarki.
4. 
Do przeprowadzenia działań zaradczych w przypadku, o którym mowa w ust. 3, nie stosuje się przepisów ust. 1 i 2.
5. 
W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, podmiot władający udostępnia nieruchomość, na której stwierdzono obecność w środowisku IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, organowi właściwemu do przeprowadzenia działań zaradczych na jego żądanie oraz umożliwia przeprowadzenie działań zaradczych wobec stwierdzonego IGO.
6. 
W przypadku niewykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 2 i 5, stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.).
1. 
Działania zaradcze w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, podlegającego szybkiej eliminacji, przeprowadza:
1)
dyrektor parku narodowego - na obszarze tego parku narodowego;
2)
Główny Inspektor Rybołówstwa Morskiego - na obszarach morskich poza obszarem parku narodowego;
3)
właściwy dyrektor urzędu morskiego - na obszarze pasa technicznego poza obszarem parku narodowego;
4)
właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska - na obszarach innych niż wymienione w pkt 1-3.
2. 
Szybka eliminacja w stosunku do:
1)
IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii - polega na zastosowaniu środków eliminacji niezwłocznie po stwierdzeniu obecności w środowisku tego IGO, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia przekazania powiadomienia, o którym mowa w art. 16 ust. 2 rozporządzenia nr 1143/2014;
2)
IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski - polega na zastosowaniu środków eliminacji zgodnie z art. 17 ust. 2 rozporządzenia nr 1143/2014 niezwłocznie po wprowadzeniu do Rejestru IGO informacji o stwierdzeniu obecności w środowisku tego IGO, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia wprowadzenia do Rejestru IGO tej informacji.
3. 
Organy, o których mowa w ust. 1, mogą wystąpić do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z wnioskiem o wyrażenie zgody na odstąpienie od przeprowadzenia szybkiej eliminacji IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, w terminie 30 dni od dnia wprowadzenia do Rejestru IGO informacji o stwierdzeniu obecności w środowisku tych IGO, w przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych w art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014.
4. 
Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera informacje potwierdzające spełnienie co najmniej jednego z warunków, o których mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014.
5. 
Do czasu rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 3, organy, o których mowa w ust. 1, przeprowadzają kontrolę populacji lub stosują środki izolacji wobec IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, w celu uniknięcia dalszego rozprzestrzeniania się tego IGO.
6. 
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska:
1)
wyraża, w drodze decyzji, zgodę na odstąpienie od przeprowadzenia szybkiej eliminacji w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, jeżeli jest spełniony co najmniej jeden z warunków, o których mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia nr 1143/2014;
2)
niezwłocznie informuje Komisję Europejską o wyrażeniu zgody na odstąpienie od przeprowadzenia szybkiej eliminacji w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski.
7. 
Organy, o których mowa w ust. 1, po otrzymaniu zgody na odstąpienie od przeprowadzenia szybkiej eliminacji przeprowadzają kontrolę populacji lub stosują środki izolacji w stosunku do IGO objętego zgodą, o której mowa w ust. 6 pkt 1.
8. 
W przypadku gdy Komisja Europejska wyrazi sprzeciw wobec zgody na odstąpienie od przeprowadzenia szybkiej eliminacji w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii zgodnie z art. 18 ust. 5 rozporządzenia nr 1143/2014, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska niezwłocznie:
1)
cofa, w drodze decyzji, tę zgodę;
2)
informuje organ, który złożył wniosek, o którym mowa w ust. 3, o tym sprzeciwie i konieczności niezwłocznego zastosowania środków eliminacji.
1. 
Działania zaradcze w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionego na szeroką skalę, przeprowadza po wprowadzeniu do Rejestru IGO informacji o stwierdzeniu obecności w środowisku tego IGO:
1)
na obszarze tego parku narodowego - dyrektor parku narodowego;
2)
na obszarze rezerwatu przyrody, z wyłączeniem lasów stanowiących rezerwat przyrody - właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska;
3)
poza obszarami parku narodowego i rezerwatu przyrody:
a)
Główny Inspektor Rybołówstwa Morskiego - na obszarze morskim,
b)
właściwy dyrektor urzędu morskiego - na obszarze pasa technicznego;
4)
na obszarach innych niż wymienione w pkt 1-3 oraz ust. 2 - właściwy wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
2. 
Działania zaradcze w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionego na szeroką skalę, przeprowadza, po otrzymaniu od wójta, burmistrza albo prezydenta miasta informacji, o której mowa w art. 16 ust. 7:
1)
w lasach stanowiących rezerwat przyrody - właściwy dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe;
2)
poza obszarami parku narodowego i rezerwatu przyrody:
a)
zarządca nieruchomości - na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa oraz na nieruchomości stanowiącej własność państwowej osoby prawnej,
b)
podmiot władający będący osobą fizyczną albo inną niż państwowa osobą prawną, albo inną niż państwowa jednostką organizacyjną - na nieruchomości, którą włada.
3. 
Podmiot władający, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b, niezwłocznie po otrzymaniu od wójta, burmistrza albo prezydenta miasta informacji, o której mowa w art. 16 ust. 7, może wystąpić do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku przeprowadzenia działań zaradczych, jeżeli nie ma możliwości przeprowadzenia tych działań we własnym zakresie, w szczególności ze względów finansowych.
4. 
Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera:
1)
imię i nazwisko oraz adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy;
2)
adres poczty elektronicznej lub numer telefonu wnioskodawcy, jeżeli je posiada;
3)
nazwę IGO objętego wnioskiem;
4)
liczbę okazów IGO objętego wnioskiem lub określenie zajmowanej przez nie powierzchni;
5)
miejsce stwierdzenia obecności w środowisku IGO objętego wnioskiem;
6)
uzasadnienie braku możliwości przeprowadzenia działań zaradczych we własnym zakresie;
7)
oświadczenie, że IGO objęty wnioskiem nie został wprowadzony do środowiska przez wnioskodawcę.
5. 
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 4 pkt 7, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
6. 
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, w drodze decyzji, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 3, przez podmiot władający, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b:
1)
wyraża zgodę na zwolnienie podmiotu władającego z przeprowadzenia działań zaradczych w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionego na szeroką skalę, i przeprowadza te działania zaradcze za ten podmiot albo
2)
może odmówić przeprowadzenia działań zaradczych w stosunku do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionego na szeroką skalę, za podmiot władający, jeżeli:
a)
te działania zaradcze mają zostać przeprowadzone w stosunku do IGO, którego obecność w środowisku nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi, lub
b)
eliminacja IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionego na szeroką skalę, nie wiąże się z kosztami wyższymi niż 25% minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207), obowiązującego w dniu 1 stycznia roku, w którym podmiot władający otrzymał informację, o której mowa w art. 16 ust. 7, lub
c)
działania zaradcze dotyczą rośliny należącej do IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionego na szeroką skalę, a powierzchnia zajmowana przez tę roślinę wynosi nie więcej niż 50% powierzchni nieruchomości, na której stwierdzono obecność tej rośliny, lub
d)
podmiot ten nie wykazał, że nie ma możliwości przeprowadzenia tych działań zaradczych we własnym zakresie;
3)
odmawia przeprowadzenia tych działań zaradczych za podmiot władający, jeżeli obecność na nieruchomości, którą włada ten podmiot, IGO stwarzającego zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionego na szeroką skalę, jest spowodowana wprowadzeniem tego IGO do środowiska przez podmiot władający będący wnioskodawcą.
7. 
Zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i ust. 6 pkt 1, są zadaniami własnymi gminy.
8. 
W przypadku, o którym mowa w ust. 6 pkt 3, wójt, burmistrz albo prezydent miasta niezwłocznie powiadamia o wprowadzeniu IGO do środowiska przez podmiot władający, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b, organy, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1 i 2 lit. a-e.
9. 
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, na koszt podmiotu władającego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b, przeprowadzić działania zaradcze, w przypadku gdy podmiot władający nie wystąpił do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta z wnioskiem o zwolnienie z przeprowadzenia działań zaradczych ani nie przeprowadził działań zaradczych we własnym zakresie w terminie roku od dnia otrzymania od wójta, burmistrza albo prezydenta miasta informacji, o której mowa w art. 16 ust. 7. Do przeprowadzenia działań zaradczych na koszt podmiotu władającego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b, stosuje się przepisy art. 19 ust. 1, 2 i 6.
10. 
W przypadku, o którym mowa w ust. 9, wójt, burmistrz albo prezydent miasta po przeprowadzeniu działań zaradczych określa, w drodze decyzji, wysokość kosztów przeprowadzenia tych działań zaradczych oraz sposób i termin ich uiszczenia.
11. 
Roszczenia wobec podmiotu władającego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b, o zwrot kosztów przeprowadzenia działań zaradczych, o których mowa w ust. 9, przedawniają się z upływem 6 lat od dnia zakończenia tych działań zaradczych.
12. 
Do należności z tytułu obowiązku uiszczenia kosztów przeprowadzenia działań zaradczych stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, z późn. zm.), z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta, który przeprowadził działania zaradcze za podmiot władający, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b.
13. 
Podmioty, o których mowa w ust. 2, zawiadamiają niezwłocznie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o przeprowadzeniu działań zaradczych we własnym zakresie. Zawiadomienie zawiera informacje, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3.
14. 
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta składa regionalnemu dyrektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na miejsce przeprowadzenia działań zaradczych raport o przeprowadzonych działaniach zaradczych na terenie gminy zawierający informacje, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3, w postaci elektronicznej, w formacie danych oraz zgodnie ze wzorem udostępnionym przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, zamieszczonym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, do dnia 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy, w którym zostały przeprowadzone działania zaradcze.
15. 
Podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, po przeprowadzeniu działań zaradczych stosują środki mające na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, które zostały zdegradowane, uszkodzone lub zniszczone przez IGO, w stosunku do którego przeprowadzono te działania zaradcze, zgodnie z art. 20 rozporządzenia nr 1143/2014.
1. 
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta, regionalny dyrektor ochrony środowiska, dyrektor parku narodowego, dyrektor urzędu morskiego, Główny Inspektor Rybołówstwa Morskiego, dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, zarządcy nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa oraz podmioty sprawujące nadzór nad obszarami chronionymi, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-5 i 7-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, przy przeprowadzaniu działań zaradczych współpracują ze sobą oraz z Polskim Związkiem Łowieckim.
2. 
Współpraca, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1)
udostępnianie terenu lub
2)
wymianę informacji związanych z obecnością IGO w środowisku, lub
3)
przeprowadzanie działań zaradczych, lub
4)
przekazywanie informacji o przeprowadzonych działaniach zaradczych.
3. 
Szczegółowe warunki i sposób współpracy określa porozumienie zawarte między podmiotami, o których mowa w ust. 1.
1. 
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1)
listę IGO stwarzających zagrożenie dla Unii:
a)
podlegających szybkiej eliminacji,
b)
rozprzestrzenionych na szeroką skalę,
2)
listę IGO stwarzających zagrożenie dla Polski:
a)
podlegających szybkiej eliminacji,
b)
rozprzestrzenionych na szeroką skalę,
3)
działania zaradcze przeprowadzane w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski oraz warunki ich przeprowadzania,
4)
środki mające na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, które zostały zdegradowane, uszkodzone lub zniszczone przez IGO - w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski

- kierując się potrzebą zapewnienia skutecznej ochrony środowiska przed IGO stwarzającymi zagrożenie dla Unii i IGO stwarzającymi zagrożenie dla Polski.

2. 
Przy opracowaniu projektu działań zaradczych w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Polski oraz warunków ich przeprowadzenia zapewnia się możliwość udziału społeczeństwa na zasadach i w trybie określonych w dziale III rozdziale 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.