Zatrudnianie młodocianych przez zakłady pracy w celu nauki zawodu, przyuczania do określonej pracy i odbycia wstępnego stażu pracy.

Monitor Polski

M.P.1958.78.453

Akt utracił moc
Wersja od: 1 września 1971 r.

UCHWAŁA
RADY MINISTRÓW
z dnia 26 września 1958 r.
w sprawie zatrudniania młodocianych przez zakłady pracy w celu nauki zawodu, przyuczania do określonej pracy i odbycia wstępnego stażu pracy. *

Na podstawie art. 7 i art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226), zwanej w dalszym ciągu "ustawą", Rada Ministrów w porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych uchwala, co następuje:
Przepisy ogólne.
1.
Zakłady pracy zatrudniające młodocianych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy albo w celu odbycia wstępnego stażu pracy po ukończeniu nauki zawodu lub po ukończeniu przyuczenia do określonej pracy są obowiązane zapewnić:
1)
ochronę, bezpieczeństwo i higienę pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi zatrudniania młodocianych,
2)
zgodność przebiegu nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy i wstępnego stażu pracy z ustalonym programem.
2.
Właściwi ministrowie mogą w porozumieniu z zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych określić szczegółowo warunki, o których mowa w ust. 1.
3.
Jeżeli zakład pracy nie przestrzega przepisów ustawy lub przepisów o ochronie, bezpieczeństwie i higienie pracy, inspektor pracy nakazuje w trybie nadzoru przewidzianego w art. 24 ustawy usunięcie stwierdzonych braków, a w razie niemożliwości ich usunięcia - zmianę rodzaju zatrudnienia młodocianego w sposób zgodny z przepisami ustawodawstwa pracy.
4.
Władza szkolna w razie stwierdzenia, że zakład pracy nie spełnia warunków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zwraca uwagę kierownictwa zakładu na stwierdzone uchybienia, określając jednocześnie termin ich usunięcia.
5.
Jeżeli mimo zastosowania środków przewidzianych w ust. 3 lub 4 zakład pracy nie usuwa braków i uchybień albo gdy zachodzi niemożliwość ich usunięcia - minister, któremu zakład pracy podlega, na wniosek inspektora pracy, związku zawodowego, władzy szkolnej lub podporządkowanych sobie organów wydaje zakaz przyjmowania lub ogranicza przyjmowanie do pracy młodocianych w tym zakładzie w celach określonych w ust. 1.
6.
Nie wolno zatrudniać młodocianych przy pracach wzbronionych, z wyjątkiem przypadków określonych w trybie przewidzianym w art. 15 ust. 2 ustawy.
7.
Młodocianych zatrudnionych w celu nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub odbycia wstępnego stażu pracy nie należy zatrudniać przy pracach nie związanych z nauką zawodu, przyuczeniem do określonej pracy lub wstępnym stażem pracy.
1.
Zakład pracy zatrudniając młodocianego zgodnie z przepisami § 1 ust. 1 zawiera z nim na piśmie umowę o naukę zawodu, przyuczenie do określonej pracy, odbycie wstępnego stażu pracy po ukończeniu nauki zawodu albo odbycie wstępnego stażu pracy po ukończeniu przyuczenia do określonej pracy.
2.
W razie nieukończenia przez młodocianego 16 roku życia umowa o naukę zawodu i o przyuczenie do określonej pracy powinna być podpisana również przez prawnego opiekuna młodocianego. Opiekun zamiast podpisania umowy może wyrazić zgodę na piśmie na jej zawarcie.
3.
Umowy, o których mowa w ust. 1, powinny określać:
1)
rodzaj nauki zawodu, zakres przyuczenia do określonej pracy lub wstępnego stażu pracy,
2)
czas trwania nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub wstępnego stażu pracy,
3)
wysokość wynagrodzenia i warunki jego wypłacania,
4)
zasadnicze prawa i obowiązki młodocianego łącznie z obowiązkiem dokształcania się, z tym że w umowie zakład pracy może powołać się na obowiązujący układ zbiorowy pracy lub inne przepisy szczególne, określające prawa i obowiązki pracowników.
4.
Po ukończeniu przez młodocianego nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy zakład pracy zawiera z nim umowę o odbycie wstępnego stażu pracy, a po ukończeniu wstępnego stażu pracy - umowę o pracę.
Zakład pracy obowiązany jest:
1)
wyznaczyć wykwalifikowanego w danym zawodzie pracownika, którego zadaniem będzie instruowanie i kierowanie pracą młodocianego, oraz w miarę możliwości kierować na wniosek szkoły lub władzy szkolnej specjalistów do nauczania przedmiotów zawodowych w szkołach i na kursach typu dokształcającego,
2)
stale kontrolować zgodność z programem oraz przebieg nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub wstępnego stażu pracy i usuwać niedociągnięcia w tym zakresie,
3)
zaopatrzyć młodocianego w przewidzianą na danym stanowisku pracy odzież ochronną i roboczą oraz zapewnić mu inne świadczenia, przysługujące na danym stanowisku pracy,
4)
umożliwić młodocianemu punktualne i regularne uczęszczanie na naukę dokształcającą, zgodnie z przepisami wydanymi przez Ministra Oświaty,
5)
kontrolować, czy młodociany regularnie uczęszcza na naukę dokształcającą,
6)
kierować młodocianego na okresowe badania lekarskie,
7)
zaznajomić młodocianego z obowiązującymi przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy ze szczególnym uwzględnieniem przepisów obowiązujących na danym stanowisku pracy lub w danym zawodzie, z przepisami przeciwpożarowymi i innymi przepisami mającymi na celu ochronę pracowników i mienia zakładu pracy oraz wykonywać nadzór nad ścisłym przestrzeganiem tych przepisów przez młodocianego,
8)
zaznajomić młodocianego z przepisami określającymi prawa i obowiązki pracownika, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów dotyczących zatrudniania młodocianych, a znajomość tych przepisów kontrolować na egzaminie (§ 11),
9)
przepisy, o których mowa w pkt 7 i 8, uwzględnić w programie nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy i wstępnego stażu pracy.
Młodociany podejmując zatrudnienie w zakładzie pracy w celu nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub odbycia wstępnego stażu pracy obowiązany jest przedstawić:
1)
metrykę urodzenia lub inny dokument stwierdzający jego wiek,
2)
świadectwo lekarskie stwierdzające, że dany rodzaj zatrudnienia nie zagraża jego zdrowiu,
3)
świadectwo szkolne.
Młodociany zatrudniony w zakładzie pracy obowiązany jest:
1)
pilnie uczyć się i wykonywać sumiennie powierzoną pracę oraz stosować się do poleceń i wskazówek przełożonych,
2)
stosować się do obowiązujących w zakładzie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, przepisów przeciwpożarowych oraz innych przepisów mających na celu ochronę zdrowia i bezpieczeństwo pracy pracowników oraz ochronę mienia zakładu pracy,
3)
wykonywać systematycznie obowiązek dokształcania się,
4)
poddawać się okresowym badaniom lekarskim w wyznaczonych terminach,
5)
odnosić się z szacunkiem do przełożonych i okazywać koleżeński stosunek współtowarzyszom pracy,
6)
przestrzegać dyscypliny pracy.
1.
Do okresu nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy trwającego dłużej niż 6 miesięcy oraz do wstępnego stażu pracy nie wlicza się faktycznych przerw w pracy trwających jednorazowo dłużej niż 6 tygodni.
2.
Do okresu przyuczenia do określonej pracy trwającego do 6 miesięcy nie wlicza się faktycznych przerw trwających dłużej niż 4 tygodnie.
3.
W razie rozwiązania umowy przed zakończeniem nauki zawodu czas odbytej nauki zawodu może być zaliczony w całości lub w części do okresu nauki zawodu przez zakład pracy, w którym młodociany podejmuje ponownie naukę zawodu, na podstawie opinii komisji kwalifikacyjnej (§ 11), wydanej po sprawdzeniu kwalifikacji pracownika. Jeżeli młodociany podejmuje naukę w tym samym zawodzie - okres nauki zawodu w poprzednim zakładzie pracy powinien mu być zaliczony w całości.
4.
Przepis ust. 3 ma odpowiednie zastosowanie do przyuczenia do określonej pracy i wstępnego stażu pracy.
Zasady zatrudniania pracowników, którzy osiągną pełnoletność przed ukończeniem nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy i wstępnego stażu pracy, regulują odrębne przepisy.

Nauka zawodu.

1.
Nauka zawodu młodocianych trwa od 2 do 4 lat. Czas trwania i program nauki zawodu ustalają zakłady pracy na podstawie szczegółowych wytycznych wydanych przez właściwych ministrów w porozumieniu z Ministrem Oświaty i zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych.
2.
Przy określaniu czasu trwania i programu nauki zawodu należy kierować się przyjętym w szkolnictwie zawodowym czasem trwania i programem nauki danego zawodu, a w ich braku wytycznymi Ministra Oświaty.
3.
Programy nauki zawodu powinny przewidywać bezpośredni udział młodocianych w praktycznym wykonywaniu robót, wchodzących w zakres pracy danego zawodu, z tym że młodociany powinien stopniowo przechodzić od prac łatwiejszych do bardziej skomplikowanych w celu wszechstronnego opanowania zawodu.

Przyuczenie do określonej pracy.

1.
Zakłady pracy mogą zatrudniać młodocianych w celu przyuczenia do określonej pracy, jeżeli rodzaj tej pracy nie wymaga ukończenia szkoły zawodowej, lub nauki zawodu w zakładzie pracy.
2.
Przyuczenie do określonej pracy trwa od 3 miesięcy do 1 roku. Czas trwania i program przyuczania do określonej pracy ustalają zakłady pracy na podstawie wytycznych wydanych przez właściwych ministrów w porozumieniu z zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych.
3.
Zakłady pracy powinny kierować się zasadą, że młodociani mogą być przyuczani do prac zaszeregowanych w myśl taryfikatora kwalifikacyjnego do kategorii nie wyższej niż III. W uzasadnionych przypadkach właściwi ministrowie w porozumieniu z zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych mogą określić rodzaje prac zaszeregowanych do kategorii IV i V, przy których dopuszczalne jest przyuczanie młodocianych do określonej pracy.
4.
Czas trwania przyuczenia do określonej pracy powinien być tak ustalony, by młodociany mógł w szczególności opanować wszystkie czynności wchodzące w zakres danej pracy, nabyć umiejętności posługiwania się narzędziami pracy i ich konserwacji, uruchamiać i zatrzymywać maszyny i urządzenia, przy których pracuje, oraz obsługiwać je w stopniu potrzebnym przy danym rodzaju pracy, przygotowywać materiał do pracy, zapoznać się z przepisami określonymi w § 3 pkt 7 i 8.

Wstępny staż pracy.

1.
Młodociani, którzy ukończyli naukę zawodu w zakładzie pracy albo zostali przyuczeni do określonej pracy, odbywają wstępny staż pracy.
2.
Okres wstępnego stażu pracy, o którym mowa w ust. 1, nie powinien być krótszy niż 6 miesięcy i nie może przekraczać 1,5 roku.
3.
Dla młodocianych w wieku od 14 do 16 lat łączny okres przyuczania do określonej pracy i wstępnego stażu pracy powinien trwać co najmniej do czasu ukończenia przez młodocianego 16 lat życia.
4.
Czas trwania i programy wstępnego stażu pracy dla poszczególnych zawodów ustalają zakłady pracy na podstawie wytycznych właściwych ministrów wydanych w porozumieniu z zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych.

Egzamin.

1.
Młodociani obowiązani są złożyć egzamin po ukończeniu:
1)
nauki zawodu oraz
2)
wstępnego stażu pracy.
2.
Młodociany po przyuczeniu do określonej pracy nie składa egzaminu. Egzamin taki składa dopiero po ukończeniu wstępnego stażu pracy z zakresu programu przyuczenia do określonej pracy i wstępnego stażu pracy.
3.
Egzamin przeprowadza komisja kwalifikacyjna.
4.
Egzaminy w zakładzie produkcyjnym przeprowadza komisja kwalifikacyjna powołana do określania kwalifikacji i kategorii zaszeregowania osobistego robotników. Przepisy obowiązujące przy określaniu kwalifikacji i kategorii zaszeregowania osobistego robotników mają zastosowanie do młodocianych, kończących wstępny staż pracy. W zaświadczeniu ustalającym kategorię osobistego zaszeregowania młodocianego należy stwierdzić odbycie wstępnego stażu pracy. Młodociani kończący naukę zawodu otrzymują zaświadczenie stwierdzające złożenie odpowiedniego egzaminu z wynikiem pomyślnym.
5.
W zakładach pracy nie wymienionych w ust. 4 egzaminy przeprowadzają komisje kwalifikacyjne, powołane w trybie przewidzianym w art. 4 ust. 2 ustawy.
1.
W razie ujemnego wyniku egzaminu komisja kwalifikacyjna wskazuje kierunek, w jakim młodociany powinien uzupełnić naukę zawodu lub wstępny staż pracy, oraz określa, na jaki okres należy przedłużyć naukę zawodu lub wstępny staż pracy, z tym jednak że okres ten nie może przekroczyć 6 miesięcy.
2.
Po upływie przedłużonego okresu nauki zawodu młodociany jest ponownie poddany egzaminowi. W razie ponownie ujemnego wyniku egzaminu komisja kwalifikacyjna wskazuje rodzaj pracy, którą młodociany może wykonywać zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Zasady wynagradzania młodocianych.

Młodocianym w okresie nauki zawodu w zakładzie pracy przysługuje:
1)
w pierwszym roku nauki - wynagrodzenie miesięczne w wysokości 150-260 zł,
2)
w drugim roku nauki - wynagrodzenie miesięczne w wysokości 320-380 zł,
3)
w trzecim roku nauki - w zakładach pracy, w których obowiązują taryfikatory kwalifikacyjne robotników - wynagrodzenie godzinowe według I (najniższej) kategorii płac,
4)
w czwartym roku nauki - w zakładach pracy, w których obowiązują taryfikatory kwalifikacyjne robotników - wynagrodzenie godzinowe według II kategorii płac.
Młodocianym w trzecim i czwartym roku nauki zawodu wynagradzanym według czasowego systemu płac może być przyznana premia uznaniowa za jakościowe wyniki pracy w wysokości nie przekraczającej 25% wynagrodzenia obliczonego na podstawie stawki osobistego zaszeregowania.
1.
Zatrudnianie w akordzie młodocianych w czasie nauki zawodu jest dopuszczalne tylko w trzecim i czwartym roku nauki zawodu, z tym że młodociani mogą być zatrudniani w akordzie przy pracach zaszeregowanych nie wyżej niż:
1)
do III kategorii - w trzecim roku nauki zawodu,
2)
do IV kategorii - w czwartym roku nauki zawodu.
2.
Wynagrodzenie za pracę na akord nie może być niższe od wynagrodzenia wynikającego z godzinowej stawki płac ustalonej w § 13 pkt 3 i 4.
3.
Wynagrodzenie dodatkowe z tytułu nadwyżki akordowej nie może przekraczać 50% wynagrodzenia wynikającego z godzinowej stawki płac ustalonej w § 13 pkt 3 i 4.
4.
Wynagrodzenie dodatkowe, o którym mowa w ust. 3, przysługuje pod warunkiem wykonania pracy zgodnie z wymaganiami jakościowymi. W razie nieosiągnięcia wymaganej jakości młodociany traci prawo do wynagrodzenia dodatkowego w całości lub w części.
Właściwi ministrowie w porozumieniu z zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych określą w oparciu o przepisy § 13 pkt 3 i 4 wysokość wynagrodzenia zasadniczego młodocianych w trzecim i czwartym roku nauki w tych zakładach pracy, w których nie stosuje się taryfikatorów kwalifikacyjnych robotników.
Młodocianym w okresie przyuczania do określonej pracy przysługuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości od 150 do 260 zł miesięcznie.
Młodociani w okresie przyuczania do określonej pracy nie mogą być wynagradzani według akordowego systemu płac.
W zakładach pracy, w których obowiązują taryfikatory kwalifikacyjne robotników, młodocianym przysługuje:
1)
w okresie odbywania wstępnego stażu pracy po ukończeniu przyuczenia do określonej pracy wynagrodzenie zasadnicze według I (najniższej) kategorii płac robotników;
2)
w okresie odbywania wstępnego stażu pracy po ukończeniu nauki zawodu w zakładzie pracy, jeżeli czas nauki zawodu przewidziany w programie wynosił nie więcej niż 3 lata - wynagrodzenie zasadnicze według II kategorii płac robotników;
3)
w okresie odbywania wstępnego stażu pracy po ukończeniu nauki zawodu w zakładzie pracy, jeżeli czas nauki przewidziany w programie wynosił powyżej 3 lat - wynagrodzenie zasadnicze według III kategorii płac robotników.
1.
W czasie odbywania wstępnego stażu pracy może być przyznana młodocianym wynagradzanym według systemu czasowego premia uznaniowa za jakościowe wyniki pracy w wysokości nie przekraczającej 25% wynagrodzenia obliczonego na podstawie stawki osobistego zaszeregowania.
2.
Zatrudnianie młodocianych w akordzie w czasie odbywania wstępnego stażu pracy po przyuczeniu do określonej pracy jest dopuszczalne tylko w przypadkach uzasadnionych szczególnymi warunkami pracy.
3.
Młodociani odbywający wstępny staż pracy po nauce zawodu mogą być zatrudniani w akordzie na zasadach obowiązujących w stosunku do pracowników pełnoletnich.
Właściwi ministrowie w porozumieniu z zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych określają w oparciu o przepisy § 19 wysokość wynagrodzenia zasadniczego w okresie odbywania wstępnego stażu pracy w zakładach pracy, w których nie obowiązują taryfikatory kwalifikacyjne robotników.
W okresie przedłużenia czasu trwania nauki zawodu lub wstępnego stażu pracy z powodu nie nabycia przez młodocianego wymaganych kwalifikacji w ustalonym czasie - wynagrodzenie młodocianego pozostaje bez zmiany.
Młodociani w wieku powyżej lat 16, którzy ukończyli naukę zawodu lub zostali przyuczeni do określonej pracy i odbyli wstępny staż pracy, otrzymują wynagrodzenie według wykonywanej pracy na równi z robotnikami pełnoletnimi.
Młodociani do ukończenia 16 roku życia nie mogą być zatrudniani w akordzie.
1.
Za każdą godzinę dokształcania się, wliczaną zgodnie z art. 13 ustawy do czasu pracy, młodocianym przysługuje wynagrodzenie według stawki płac wynikającej z kategorii osobistego zaszeregowania.
2.
Wynagrodzenie za czas dokształcania się, o którym mowa w ust. 1, przy miesięcznym systemie wynagradzania mieści się w tym wynagrodzeniu.
3.
Za czas dokształcania nie wliczany do czasu pracy wynagrodzenie nie przysługuje.
Za każdą opuszczoną bez usprawiedliwienia godzinę zatrudnienia w zakładzie pracy oraz za każdą opuszczoną bez usprawiedliwienia godzinę dokształcania się wliczaną do czasu pracy, młodocianym, wynagradzanym według systemu miesięcznego, potrąca się:
1)
1/150 część miesięcznego wynagrodzenia w stosunku do młodocianych w wieku od 14 do 16 lat oraz w stosunku do młodocianych w wieku powyżej 16 lat zatrudnionych w zakładach pracy, w których obowiązuje 36-godzinny tydzień pracy;
2)
1/200 część miesięcznego wynagrodzenia w stosunku do młodocianych w wieku powyżej 16 lat zatrudnionych w zakładach pracy, w których obowiązuje 46-godzinny tydzień pracy;
3)
1/175 część miesięcznego wynagrodzenia w stosunku do młodocianych w wieku powyżej 16 lat zatrudnionych w zakładach pracy, w których obowiązuje 42-godzinny tydzień pracy.
W okresie pobierania uczniowskich stawek płac określonych w § 13 pkt 1 i 2 oraz w § 17 - naukę zawodu w pierwszym i drugim roku oraz przyuczenie do określonej pracy traktuje się w zakresie przepisów o zasiłkach rodzinnych i dodatkach do rent na równi z uczęszczaniem do szkoły.

Przepisy końcowe.

(uchylony).
1.
Przepisy uchwały nie dotyczą zakładów górniczych, przedsiębiorstw budowlanych i budowlano-montażowych, przedsiębiorstw przemysłu włókienniczego, odzieżowego i skórzanego, przedsiębiorstw handlu wewnętrznego, przedsiębiorstwa "Polskie Koleje Państwowe", przedsiębiorstwa "Polska Poczta, Telegraf i Telefon", państwowych gospodarstw rolnych, hodowlanych, ogrodniczych, rybnych, gospodarstw leśnych (z wyłączeniem zakładów przemysłowych) oraz jednostek spółdzielczych.
2.
Właściwi ministrowie, Przewodniczący Komitetu Drobnej Wytwórczości oraz centralne organizacje spółdzielcze określą w porozumieniu z Ministrem Pracy i Opieki Społecznej, Ministrem Oświaty i zarządami głównymi odpowiednich związków zawodowych w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie uchwały zasady zatrudniania młodocianych w celu nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy i odbycia wstępnego stażu pracy w zakładach pracy wymienionych w ust. 1 w oparciu o przepisy niniejszej uchwały, z uwzględnieniem różnic wynikających ze szczególnych zadań i warunków pracy w tych zakładach.
Właściwi ministrowie wydadzą w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały przepisy, o których mowa w § 8 ust. 1, § 9 ust. 2, § 10 ust. 4, § 16 i § 21.
1.
Do zatrudnionych w dniu wejścia w życie uchwały:
1)
młodocianych w wieku poniżej lat 16,
2)
młodocianych w wieku powyżej lat 16, którzy podjęli zatrudnienie po dniu wejścia w życie ustawy,

stosuje się przepisy uchwały, po uprzednim wypowiedzeniu dotychczasowych warunków pracy.

2.
W stosunku do młodocianych w wieku powyżej lat 16 zatrudnionych w zakładach pracy w dniu wejścia w życiu ustawy stosuje się dotychczasowe przepisy dotyczące zasad nauki zawodu i przyuczenia do pracy.
Uchwała nr 196 Rady Ministrów z dnia 13 czerwca 1958 r. o wstępnym stażu pracy absolwentów zasadniczych i średnich szkół zawodowych oraz średnich szkół ogólnokształcących (Monitor Polski Nr 47, poz. 273) pozostaje w mocy.
Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
* Z dniem 1 grudnia 1963 r. tracą moc przepisy § 13 i § 14 nin. uchwały w stosunku do uczniów objętych uchwałą nr 382 z dnia 25 listopada 1963 r. w sprawie wynagrodzeń osób odbywających naukę zawodu w przedsiębiorstwach graficznych (M.P.63.90.424), zgodnie z § 3 przywołanej uchwały.

 Z dniem 1 września 1971 r. nin. uchwała traci moc obowiązującą w zakresie unormowanym uchwała z dnia z dnia 2 lipca 1971 r. w sprawie wstępnego stażu pracy absolwentów szkół (M.P.71.37.239), zgodnie z § 20 pkt 4 przywołanej uchwały.

1 § 28 uchylony przez § 7 ust. 1 uchwały nr 394 z dnia 13 grudnia 1962 r. w sprawie zasad finansowania szkół zawodowych przyzakładowych (M.P.62.88.412) z dniem 22 grudnia 1962 r.