Dział 1 - Przepisy ogólne - Wyszkolenie i kwalifikacja członków załóg statków morskich.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2023.1383 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 21 lipca 2023 r.
DZIAŁ I
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
§ 1.
1.
Rozporządzenie określa:1)
szczegółowe wymagania kwalifikacyjne do zajmowania stanowisk na statkach morskich, w tym również na statkach nieobjętych umowami, o których mowa w art. 62 ust. 1 pkt 1-4 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim, zwanej dalej "ustawą";2)
warunki przyznawania i odnawiania dyplomów, świadectw, świadectw przeszkoleń, zezwoleń oraz potwierdzeń uznania;3)
rodzaje uprawnień zawodowych wynikających z poszczególnych dokumentów kwalifikacyjnych;4)
warunki, jakie powinny spełniać osoby posiadające zagraniczne dyplomy lub świadectwa wydane na podstawie umów międzynarodowych, ubiegające się o stanowiska oficerskie lub nieoficerskie na statkach o polskiej przynależności;5)
sposób obliczania czasu praktyki pływania na statkach;6)
wzory dokumentów, o których mowa w pkt 2, i sposób ich ewidencji;7)
wzory zaświadczeń o pełnieniu wachty nawigacyjnej lub maszynowej, wzór zaświadczenia o ukończeniu szkolenia, o którym mowa w art. 64 ust. 1 pkt 3 ustawy, wzory zaświadczeń potwierdzających odbycie lub zaliczenie praktyki pływania.2.
Kwalifikacje osób uprawnionych do obsługi urządzeń radiowych określają przepisy wydane na podstawie art. 150 ust. 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1648, 1933 i 2581).§ 2.
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:1)
ARPA - Radarowy Automatyczny System Śledzenia i Akwizycji Ech;2)
dodatkowa praktyka pływania - okres pływania na statku morskim, z wyłączeniem:a)
jednostek rekreacyjnych,b)
statków wyłączonych z eksploatacji,c)
statków w budowie- w charakterze członka załogi na stanowisku, do którego upoważnia dany dyplom lub świadectwo, liczony od daty przyznania tego dyplomu lub świadectwa;
3)
ECDIS - System Obrazowania Elektronicznych Map i Informacji Nawigacyjnych;4)
GMDSS - Światowy Morski System Łączności Alarmowej i Bezpieczeństwa;5)
Kodeks IGF - Międzynarodowy Kodeks Bezpieczeństwa dla statków używających jako paliwo gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu, o którym mowa w rozdziale II-1 prawidle 2 Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r., zmienionej Protokołem sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. oraz Protokołem przyjętym w Londynie dnia 11 listopada 1988 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 869 i 2029 oraz z 2017 r. poz. 142);6)
Konwencja STCW - Międzynarodową konwencję o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzoną w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. poz. 201 i 202, z 1999 r. poz. 286 oraz z 2013 r. poz. 1092);7)
Konwencja STCW-F - Międzynarodową konwencję o wymaganiach w zakresie wyszkolenia, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht dla załóg statków rybackich, sporządzoną w Londynie dnia 7 lipca 1995 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1654 i 1655);8)
łódź rybacka - statek rybacki o długości nie większej niż 15 m, przyjętej jako 96% całkowitej długości konstrukcyjnej wodnicy na poziomie 85% najmniejszej wysokości konstrukcyjnej mierzonej od linii stępki albo jako długość od przedniej części dziobnicy do osi trzonu sterowego na tej wodnicy, jeżeli ta jest większa; na statkach zaprojektowanych z przegłębieniem konstrukcyjnym wodnica, której długość ma być mierzona, powinna być równoległa do wodnicy konstrukcyjnej;9)
morski statek handlowy - morski statek przeznaczony lub używany do prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności do przewozu ładunku lub pasażerów, rybołówstwa morskiego lub pozyskiwania innych zasobów morza, holowania, ratownictwa morskiego, wydobywania mienia zatopionego w morzu, pozyskiwania zasobów mineralnych z dna morza oraz znajdujących się pod nim zasobów wnętrza Ziemi;14)
MJE typu D - centrum kształcenia zawodowego, w tym ośrodek prowadzący działalność szkoleniową w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach trzecich, o których mowa w art. 74 ust. 2 pkt 3 ustawy;15)
praktyka pływania - okres pływania w charakterze członka załogi na statku morskim zgodnie z wymogami rozporządzenia, z wyłączeniem:a)
jednostek rekreacyjnych,b)
statków wyłączonych z eksploatacji,c)
statków w budowie;16)
Służba SAR - Morską Służbę Poszukiwania i Ratownictwa;17)
statek szkolny - morski statek przeznaczony do szkolenia uczniów lub studentów MJE zgodnie z programem nauczania;18)
wody nieograniczone - akweny morskie inne niż wymienione w pkt 19, w przypadku żeglugi w rybołówstwie morskim;19)
wody ograniczone - akwen Morza Bałtyckiego i akweny przyległe do 8° długości geograficznej wschodniej, w przypadku żeglugi w rybołówstwie morskim;20)
wody polarne - wody arktyczne lub obszar Antarktydy w rozumieniu rozdziału XIV prawideł 1.2-1.4 Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, 1974, sporządzonej w Londynie dnia 1 listopada 1974 r., zmienionej Protokołem sporządzonym w Londynie dnia 17 lutego 1978 r. oraz Protokołem przyjętym w Londynie dnia 11 listopada 1988 r.;21)
wody zalodzone - wody morskie inne niż wody polarne, na których lód pochodzenia morskiego lub lądowego występuje sezonowo;22)
żegluga krajowa - podróże po morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym Rzeczypospolitej Polskiej;23)
żegluga międzynarodowa - podróże po obszarach morskich innych niż wymienione w pkt 22.§ 3.
1.
Dyplomy i świadectwa potwierdzają posiadanie kwalifikacji zawodowych uprawniających do zajmowania stanowisk zgodnie z określonymi w nich uprawnieniami.2.
W żegludze międzynarodowej i przybrzeżnej rozróżnia się następujące poziomy odpowiedzialności:1)
pomocniczy;2)
operacyjny;3)
zarządzania.§ 4.
1.
Dokumenty kwalifikacyjne wydaje się w języku polskim i angielskim.2.
(uchylony).3.
Z zastrzeżeniem ust. 4 oraz § 40 ust. 1, osoba ubiegająca się o uzyskanie dyplomu albo świadectwa powinna mieć ukończone 18 lat.4.
Osoba ubiegająca się o przyznanie świadectwa młodszego marynarza pokładowego, młodszego motorzysty, młodszego kucharza okrętowego lub młodszego rybaka rybołówstwa morskiego powinna mieć ukończone 16 lat.5.
Osoba ubiegająca się o uzyskanie świadectwa przeszkolenia powinna mieć ukończone 16 lat.§ 5.
Osoby ubiegające się o uzyskanie, odnowienie lub wymianę dyplomu lub świadectwa powinny posiadać ważne świadectwo zdrowia, o którym mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu (Dz. U. z 2022 r. poz. 1694 i 2185 oraz z 2023 r. poz. 261).§ 6.
1.
Osoba posiadająca zagraniczny dyplom, świadectwo lub świadectwo przeszkolenia stopnia wyższego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych, chemikaliów lub gazów skroplonych wydane na podstawie Konwencji STCW lub Konwencji STCW-F może, po uzyskaniu potwierdzenia uznania dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia, zajmować na morskich statkach handlowych o polskiej przynależności stanowiska określone w rozporządzeniu.2.
Potwierdzenie uznania:
- wydawane jest po uzyskaniu pozytywnego wyniku z egzaminu z polskiego prawa morskiego.
3.
W przypadku ponownego ubiegania się o uznanie dyplomów, o których mowa w ust. 2, po wygaśnięciu poprzednio wydanego potwierdzenia uznania konieczne jest ponowne zdanie egzaminu z polskiego prawa morskiego.4.
Obowiązek ponownego zdania egzaminu z polskiego prawa morskiego nie dotyczy osób posiadających 12-miesięczną praktykę pływania na stanowisku w swojej specjalności, nabytą w okresie ostatnich 5 lat na statkach o polskiej przynależności.5.
Potwierdzenie uznania dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia stopnia wyższego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych, chemikaliów lub gazów skroplonych wydaje się na wniosek armatora.6.
Potwierdzenie uznania dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia, o których mowa w ust. 5, wydaje się w odniesieniu do ważnego dyplomu, świadectwa lub świadectwa przeszkolenia na okres nieprzekraczający daty ważności tego dokumentu, do którego zostało wydane, nie dłużej niż na 5 lat.7.
Potwierdzenie uznania wydane przez inne państwo niż Rzeczpospolita Polska nie może stanowić podstawy do wydawania potwierdzenia uznania określonego przepisami rozporządzenia.8.
Wzór potwierdzenia uznania dyplomu i świadectwa oraz wzory potwierdzenia uznania świadectwa przeszkolenia stopnia wyższego na zbiornikowce do przewozu produktów naftowych, chemikaliów lub gazów skroplonych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.§ 7.
Kwalifikacje uzyskane w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w zawodzie regulowanym związanym z bezpieczeństwem morskim, a niewynikające bezpośrednio z Konwencji STCW lub Konwencji STCW-F uznaje się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2023 r. poz. 334).§ 8.
Wydane za granicą dyplomy, świadectwa i świadectwa przeszkolenia osób, o których mowa w art. 64 ust. 6 albo 8 ustawy, nie podlegają odnowieniu ani wymianie na polskie dokumenty kwalifikacyjne.§ 9.
1.
Polska administracja morska uznaje zagraniczne świadectwa przeszkoleń wydane na podstawie Konwencji STCW lub Konwencji STCW-F przez administracje morskie państw członkowskich Unii Europejskiej i administracje morskie państw trzecich posiadające uznanie Komisji Europejskiej lub wydawane w ich imieniu przez ośrodki szkolące marynarzy uznawane i nadzorowane przez te administracje.2.
Dokument, o którym mowa w ust. 1, uznaje się przy ubieganiu się o wydanie lub odnowienie polskiego dyplomu lub świadectwa przeszkolenia, jeżeli wymóg posiadania takiego dokumentu wynika z rozporządzenia, a wnioskujący nie posiada wymaganego polskiego dokumentu kwalifikacyjnego.§ 10.
Zezwolenie, o którym mowa w art. 66 ust. 1 ustawy, wydaje się na wniosek armatora statku o polskiej przynależności, który powinien określać dane i kwalifikacje osoby ubiegającej się o wydanie zezwolenia uprawniającego do zajmowania stanowiska, którego dotyczy wniosek, nazwę, pojemność brutto, typ i moc maszyn statku o polskiej przynależności. Wzór zezwolenia określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.§ 10a.
Ukończenie odpowiedniego szkolenia niezbędnego do uzyskania dyplomów i świadectw potwierdza morska jednostka edukacyjna w systemie kontrolno-informacyjnym dla portów polskich (PHICS), wystawiając zbiorcze zaświadczenie albo indywidualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia, którego wzór jest określony w załączniku nr 18 do rozporządzenia.