Część 2 - GŁOSOWANIE POWSZECHNE. - Wybór Prezydenta Rzeczypospolitej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1935.47.321

Akt utracił moc

Wersja od: 10 lipca 1935 r.

CZĘŚĆ  II.

GŁOSOWANIE POWSZECHNE.

Rozdział  I.

Wskazanie kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej przez ustępującego Prezydenta.

Art.  29.

Ustępujący Prezydent Rzeczypospolitej, korzystając z prawa wskazania przez siebie kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej, zarządzi głosowanie powszechne w ciągu siedmiu dni od wyboru kandydata przez Zgromadzenie Elektorów.

Art.  30.

(1) Akt zarządzenia głosowania powszechnego będzie ogłoszony w Dzienniku Ustaw i ma zawierać:

a) oznaczenie dnia głosowania;

b) imiona i nazwiska kandydatów, wskazanych przez ustępującego Prezydenta Rzeczypospolitej i przez Zgromadzenie Elektorów.

(2) Głosowanie ma się odbyć w niedzielę, nie później niż trzydziestego dnia po zarządzeniu głosowania powszechnego.

Rozdział  II.

Prawo wybierania.

Art.  31.

W głosowaniu powszechnem biorą udział obywatele bez różnicy płci, którzy przed dniem zarządzenia głosowania powszechnego ukończyli lat 24 i nie są pozbawieni prawa wybierania do Sejmu.

Art.  32.

(1) Każdy wyborca otrzyma legitymację wyborczą od przełożonego gminy, w której zamieszkiwał w przededniu zarządzenia głosowania powszechnego.

(2) Legitymacje wyborcze będą wystawione w ciągu piętnastu dni od zarządzenia głosowania powszechnego i doręczone wyborcom najpóźniej dziewiątego dnia przed dniem głosowania.

(3) Obywatelom polskim, zamieszkałym w przededniu zarządzenia głosowania powszechnego na obszarze Wolnego Miasta Gdańska, legitymacje wyborcze wystawi Komisarz Rządu w Gdyni.

Art.  33.

(1) Każdy obywatel, mający prawo uczestniczenia w głosowaniu powszechnem, może najpóźniej szóstego dnia przed dniem głosowania wnieść reklamację do przełożonego gminy z powodu niedoręczenia legitymacji wyborczej uprawnionemu do głosowania.

(2) Reklamacje wnoszone będą na piśmie lub ustnie do protokółu ze wskazaniem dowodów.

(3) Reklamacje będą załatwiane niezwłocznie; w razie potrzeby przełożony gminy może zażądać przedłożenia a także uzupełnienia dowodów.

Art.  34.

Wyborcy, któremu, pomimo reklamacji, nie doręczono legitymacji wyborczej najpóźniej czwartego dnia przed dniem głosowania, służy zażalenie do władzy, sprawującej bezpośredni nadzór nad czynnościami przełożonego gminy z zakresu administracji rządowej.

Rozdział  III.

Generalny Komisarz Wyborczy i komisje wyborcze.

Art.  35.

Głosowanie powszechne przeprowadzają:

a) Generalny Komisarz Wyborczy;

b) Państwowa Komisja Wyborcza;

c) wojewódzkie komisje wyborcze;

d) obwodowe komisje wyborcze.

Art.  36.

(1) Państwowa Komisja Wyborcza składa się:

a) z Generalnego Komisarza Wyborczego, jako przewodniczącego;

b) z sześciu członków, powołanych w połowie przez ustępującego Prezydenta Rzeczypospolitej, a w połowie przez Przewodniczącego Zgromadzenia Elektorów.

(2) Członkowie Komisji Państwowej powołani będą nie później niż siódmego dnia po zarządzeniu głosowania powszechnego.

(3) Jednocześnie powołani będą w tym samym trybie i liczbie zastępcy członków Komisji Państwowej.

Art.  37.

Wojewódzkie komisje wyborcze powołane będą z zastosowaniem przepisów ordynacji wyborczej do Sejmu o powoływaniu komisyj okręgowych, obwodowe zaś komisje wyborcze - z zastosowaniem przepisów o powoływaniu komisyj obwodowych.

Art.  38.

Mandaty przewodniczących i członków komisyj wyborczych wygasają z mocy samego prawa z ukończeniem czynności, zleconych tym komisjom.

Art.  39.

(1) Do ważności uchwał komisyj wyborczych niezbędna jest obecność przewodniczącego oraz co najmniej połowy członków.

(2) Uchwały zapadają zwykłą większością głosów; przewodniczący głosuje narówni z innymi członkami; w razie równości głosów przeważa głos przewodniczącego.

Art.  40.

(1) Jeden z członków komisji prowadzi protokół obrad.

(2) Protokóły podpisują przewodniczący oraz członkowie komisji, obecni na posiedzeniu.

Art.  41.

(1) Nadzór nad czynnościami wojewódzkich komisyj wyborczych i ich przewodniczących sprawuje Generalny Komisarz Wyborczy, a nad czynnościami obwodowych komisyj wyborczych - przewodniczący wojewódzkiej komisji wyborczej.

(2) (Nadzór uprawnia do żądania wyjaśnień, uchylania sprzecznych z prawem uchwał komisyj lub postanowień przewodniczących oraz do usuwania lub żądania usunięcia dostrzeżonych uchybień.

(3) Zarządzenia nadzorcze nie ulegają zaskarżeniu oddzielnie od protestu przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej.

Art.  42.

(1) Przy każdej wojewódzkiej komisji wyborczej ustanowieni będą dwaj komisarze wyborczy, powołani nie później niż dziesiątego dnia po zarządzeniu głosowania powszechnego, jeden - przez ustępującego Prezydenta Rzeczypospolitej, drugi - przez Przewodniczącego Zgromadzenia Elektorów.

(2) Komisarzom służy prawo obecności na posiedzeniach komisyj wyborczych i żądania odpisów protokółów tych komisyj.

Art.  43.

(1) Władze administracji ogólnej nie później niż dziewiątego dnia przed dniem głosowania ogłoszą we wszystkich gminach zapomocą plakatów o lokalach obwodowych komisyj wyborczych tudzież o dniu i godzinach głosowania.

(2) W tymże terminie przełożony gminy poda do wiadomości publicznej w sposób, w danej miejscowości zwyczajem przyjęty, termin i miejsce wnoszenia reklamacyj z powodu niedoręczenia legitymacji wyborczej.

Rozdział  IV.

Głosowanie.

Art.  44.

Głosowanie odbywa się jednego dnia w całem Państwie.

Art.  45.

Akt głosowania przeprowadza obwodowa komisja wyborcza z zastosowaniem przepisów ordynacji wyborczej do Sejmu o głosowaniu, jeżeli ustawa niniejsza inaczej nie stanowi.

Art.  46.

Podczas aktu głosowania i ustalania jego wyniku w lokalu wyborczym mogą być obecni mężowie zaufania, zgłoszeni po jednym na obwód przez każdego z komisarzy wyborczych.

Art.  47.

Głosowanie odbywa się w następujący sposób: wyborca wręcza przewodniczącemu swą legitymację wyborczą; po oderwaniu odcinka kontrolnego przewodniczący zwraca wyborcy legitymację wyborczą i daje mu kopertę urzędową oraz kartę do głosowania; wyborca oznaczy następnie kreską na karcie nazwisko kandydata, na którego pragnie oddać głos, poczem po włożeniu karty do koperty wręczy kopertę przewodniczącemu, który w obecności wyborcy wrzuci ją do urny.

Art.  48.

(1) Karty do głosowania będą sporządzone z białego papieru i opatrzone pieczęcią wojewódzkiej komisji wyborczej.

(2) Karta do głosowania ma zawierać jedynie odbite sposobem mechanicznym: nazwę województwa oraz imiona i nazwiska obydwóch kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej tudzież objaśnienie dla wyborcy o sposobie wypełniania karty.

(3) Wzór karty do głosowania zawiera załącznik do ustawy niniejszej.

Rozdział  V.

Ustalenie wyniku głosowania w obwodzie.

Art.  49.

Obwodowa komisja wyborcza niezwłocznie po zamknięciu głosowania obliczy - na podstawie odcinków kontrolnych legitymacyj wyborczych - liczbę głosujących oraz ustali wynik głosowania w obwodzie w sposób, przewidziany w ordynacji wyborczej do Sejmu.

Art.  50.

(1) Nieważność karty do głosowania stwierdza obwodowa komisja wyborcza.

(2) Nieważne są:

a) karty do głosowania, wrzucone do urny bez kopert bądź w kopertach nieurzędowych;

b) karty, nieopatrzone pieczęcią wojewódzkiej komisji wyborczej;

c) karty, niewypełnione lub wypełnione niezgodnie z przepisami art. 47.

Art.  51.

(1) Obwodowa komisja wyborcza sporządzi protokół ze swoich czynności.

(2) Protokół ma zawierać:

a) liczbę głosujących;

b) ilość głosów kwestjonowanych;

c) ilość głosów nieważnych;

d) ilość głosów ważnych, oddanych na każdego z kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej.

(3) Protokół wraz, z arkuszami obliczenia głosów, odcinkami kontrolnemi legitymacyj wyborczych oraz kartami, oddanemi podczas głosowania, opakowanemi w sposób, określony w ordynacji wyborczej do Sejmu, przesłany będzie niezwłocznie wojewódzkiej komisji wyborczej.

(4) Każdy z obecnych podczas ustalania wyniku głosowania w obwodzie może zgłosić uwagi do protokółu lub przesłać je na piśmie wojewódzkiej komisji wyborczej.

Rozdział  VI.

Ustalenie wyniku głosowania w województwie.

Art.  52.

(1) Wojewódzka komisja wyborcza w trzecim dniu po głosowaniu przystąpi do ustalenia wyniku głosowania w województwie.

(2) Czynności te wojewódzka komisja wyborcza rozpocznie od zbadania uchwał obwodowych komisyj wyborczych o ważności lub nieważności kwestjonowanych kart do głosowania i, stosownie do uchwał własnych, ustali ostatecznie wynik głosowania w poszczególnych obwodach.

(3) Nadto wojewódzka komisja wyborcza poprawi jawne błędy arytmetyczne w obliczeniach, o innych zaś uchybieniach uczyni wzmiankę w protokóle.

(4) Wojewódzka komisja wyborcza może, w razie potrzeby, wezwać przewodniczących obwodowych komisyj wyborczych do udzielenia wyjaśnień.

Art.  53.

(1) Po ukończeniu czynności, przewidzianych w artykule poprzedzającym, wojewódzka komisja wyborcza sporządzi dla całego województwa w dwóch egzemplarzach zestawienie następujących liczb:

a) głosujących,

b) głosów nieważnych,

c) głosów ważnych, oddanych na każdego z kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej.

(2) Arkusze zestawienia będą podpisane przez przewodniczącego i obecnych członków komisji oraz załączone do protokółu.

Art.  54.

(1) Wojewódzka komisja wyborcza sporządzi protokół ze swoich czynności.

(2) Protokół wraz z arkuszami zestawienia oraz protokółami obwodowych komisyj wyborczych i uwagami do tych protokółów przesłany będzie niezwłocznie Państwowej Komisji Wyborczej, reszta zaś akt - miejscowemu sądowi okręgowemu.

(3) Każdy z obecnych podczas ustalania wyników głosowania w województwie może zgłosić uwagi do protokółu lub przesłać je Państwowej Komisji Wyborczej.

Rozdział  VII.

Ustalenie wyniku głosowania powszechnego.

Art.  55.

(1) Państwowa Komisja Wyborcza w piątym dniu po głosowaniu przystąpi do ustalenia wyniku głosowania powszechnego.

(2) Czynność tę Państwowa Komisja Wyborcza rozpocznie od rozpatrzenia uwag do protokółów wojewódzkich komisyj wyborczych.

(3) Gdyby uchwały wojewódzkiej komisji wyborczej, zakwestionowane przez członka tej komisji lub komisarza wyborczego, były niezgodne z przepisami ustawy, Komisja Państwowa sprostuje odpowiednio wyniki głosowania.

(4) Nadto Państwowa Komisja Wyborcza może, w razie potrzeby, wezwać przewodniczących wojewódzkich komisyj wyborczych do udzielenia wyjaśnień.

Art.  56.

(1) Po ukończeniu czynności, przewidzianej w artykule poprzedzającym, Państwowa Komisja Wyborcza sporządzi w dwóch egzemplarzach dla każdego województwa i całego Państwa zestawienie następujących liczb:

a) głosujących,

b) głosów nieważnych,

c) głosów ważnych, oddanych na każdego z kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej.

(2) Jeden arkusz zestawienia, podpisany przez przewodniczącego i obecnych członków komisji, będzie załączony do protokółu, drugi zaś - przesłany Głównemu Urzędowi Statystycznemu.

Art.  57.

(1) Po ustaleniu wyniku głosowania powszechnego, Państwowa Komisja Wyborcza stwierdzi wybór Prezydenta Rzeczypospolitej.

(2) Za obranego na Prezydenta Rzeczypospolitej uznany będzie kandydat, który otrzymał większość głosów ważnych, oddanych w calem Państwie.

(3) Gdyby obaj kandydaci na Prezydenta Rzeczypospolitej otrzymali równą liczbę głosów, o wyborze rozstrzyga los, wyciągnięty przez przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej.

Rozdział  VIII.

Sprawdzenie ważności głosowania powszechnego.

Art.  58.

(1) Każdy z członków Państwowej Komisji Wyborczej może przed zamknięciem posiedzenia Komisji zgłosić do protokółu protest przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej.

(2) W razie zgłoszenia protestu, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej odroczy posiedzenie Komisji do czasu rozpoznania protestu, przesyłając niezwłocznie protokół Komisji Sądowi Najwyższemu.

Art.  59.

(1) Protesty przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej rozpoznaje Sąd Najwyższy w ciągu pięciu dni od zgłoszenia na posiedzeniu jaw-nem z udziałem prokuratora i zgłaszających protesty, jeżeli się stawią na rozprawę.

(2) O terminie rozprawy Sąd Najwyższy ogłosi zapomocą wokandy, wywieszonej w lokalu Sądu, nikogo na rozprawę nie wzywając.

Art.  60.

(1) Sąd Najwyższy na skutek protestu unieważni wybór Prezydenta Rzeczypospolitej:

a) jeżeli zostanie stwierdzone, że dopuszczono się przy głosowaniu powszechnem przestępstw przeciwko głosowaniu w sprawach publicznych;

b) jeżeli głosowanie powszechne przeprowadzone zostało niezgodnie z przepisami ustawy.

(2) Unieważnienie wyboru Prezydenta Rzeczypospolite; może nastąpić jedynie w przypadku, gdy popełnione przestępstwo lub uchybienie mogło wpłynąć na wynik głosowania powszechnego w całem Państwie.

(3) Sąd Najwyższy może pozatem sprostować wynik głosowania powszechnego, ustalony przez Państwową Komisję Wyborczą niezgodnie z przepisami ustawy.

Art.  61.

W razie unieważnienia wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego ogłosi wyrok w gazecie rządowej.

Art.  62.

(1) Ponowne głosowanie powszechne odbędzie się w najbliższą niedzielę po ogłoszeniu wyroku.

(2) Komisje wyborcze przeprowadzą ponowne głosowanie powszechne na podstawie tych samych legitymacyj wyborczych w dotychczasowym, w miarę możności, składzie swych członków.

Rozdział  IX.

Oroszenie o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej.

Art.  63.

(1) Generalny Komisarz Wyborczy ogłosi w Dzienniku Ustaw o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej niezwłocznie po uprawomocnieniu się uchwały Państwowej Komisji Wyborczej, ustalającej wynik głosowania powszechnego, stwierdzając jednocześnie, że postępowanie wyborcze zostało ukończone.

(2) W tymże terminie Generalny Komisarz Wyborczy prześle w dwóch egzemplarzach odpis protokółu Państwowej Komisji Wyborczej Prezesowi Rady Ministrów, który doręczy go nowoobranemu i ustępującemu Prezydentowi Rzeczypospolitej.

Rozdział  X.

Ochrona osoby i czci kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej.

Art.  64.

Kandydaci na Prezydenta Rzeczypospolitej pozostają w okresie czasu do dnia objęcia urzędu przez nowoobranego Prezydenta pod ochroną prawa, służącą Prezydentowi Rzeczypospolitej.

Rozdział  XI.

Środki przymusowe. Koszty głosowania powszechnego,

Art.  65.

Przepisy o środkach przymusowych i o kosztach wyborów, zawarte w ordynacji wyborczej do Sejmu, stosuje się odpowiednio w postępowaniu wyborczem, określonem niniejszą ustawą.