Dział 3 - POSTĘPOWANIE DYSCYPLINARNE. - Wojskowe przepisy dyscyplinarne.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1945.37.219

Akt utracił moc

Wersja od: 26 września 1945 r.

DZIAŁ  III.

POSTĘPOWANIE DYSCYPLINARNE.

Rozdział  I.

Dochodzenie dyscyplinarne.

Art.  30.

W razie otrzymania wiadomości o popełnieniu przez osobę, podlegającą niniejszym przepisom, czynu karalnego dyscyplinarnie, przełożeni nieposiadający władzy dyscyplinarnej wobec sprawcy oraz starsi stopniem, mają obowiązek donieść o tym bezpośredniemu przełożonemu dyscyplinarnemu sprawcy lub też najbliższej władzy garnizonowej, jeżeli bez takiego doniesienia nie byłoby zapewnione pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Art.  31.

§ 1. W przypadku popełnienia czynu karalnego dyscyplinarnie, należy ustalić sumiennie i bezstronnie stan faktyczny czynu oraz okoliczności w jakich został popełniony, dając obwinionemu możność obrony.

§ 2. W przypadkach poważniejszych, w szczególności gdy zachodzą wątpliwości co do osoby sprawcy, stopnia jego winy, lub stawiennictwo jego połączone jest z trudnościami, dochodzenie należy przeprowadzić pisemnie.

§ 3. Ustalenia faktyczne lub dochodzenie pisemne przeprowadza przełożony dyscyplinarny albo z jego upoważnienia inny żołnierz, a jeżeli sprawca popełnił czyn poza obrębem swego oddziału - komendant garnizonu (obozu warownego, miasta) albo organa bezpieczeństwa wojskowego.

§ 4. Jeżeli podwładni różnych przełożonych popełnili wspólnie czyn karalny dyscyplinarnie, dochodzenie przeprowadza najbliższy przełożony któregokolwiek ze sprawców, lub komendant garnizonu (obozu warownego, miasta) albo organa bezpieczeństwa wojskowego.

Art.  32.

§ 1. Jeżeli szczególne względy dyscypliny wojskowej tego wymagają, można przed nałożeniem kary dyscyplinarnej zarządzić zatrzymanie winnego.

§ 2. Prawo zatrzymania służy każdemu przełożonemu, każdemu starszemu stopniem, organom bezpieczeństwa wojskowego, komendantom garnizonu (obozu warownego miasta) organom kontrolnym oraz oficerom i podoficerom służbowym.

§ 3. Czas trwania zatrzymania nie może przekraczać 48 godzin. Jeżeli w tym czasie ustalenia faktyczne lub dochodzenia pisemne nie mogą być ukończone i kara nałożona, należy niezwłocznie sprawcę zwolnić, a w sprawach o przestępstwa, ścigane w drodze sądowej, oddać sprawcę do dyspozycji właściwego prokuratora.

Art.  33.

§ 1. W toku dochodzenia można sprawcę zawiesić w czynnościach służbowych, gdy dalsze pełnienie przez niego czynności byłoby przeciwne interesom służby.

§ 2. Prawo to przysługuje:

1) dowódcy kompanii (równorzędnemu) w stosunku do wszystkich szeregowych;

2) dowódcy pułku (równorzędnemu) w stosunku do szeregowych i oficerów młodszych do dowódcy kompanii (równorzędnych) włącznie;

3) dowódcy dywizji (równorzędnemu) w stosunku do szeregowych i oficerów, pełniących funkcję do dowódcy batalionu (równorzędnych) włącznie;

4) dowódcy armii (równorzędnemu) w stosunku do szeregowych i oficerów, pełniących funkcję do dowódcy pułku (równorzędnych) włącznie;

5) Ministrowi Obrony Narodowej oraz Naczelnemu Dowódcy w stosunku do wszystkich żołnierzy.

§ 3. Zawieszenie w czynnościach służbowych oficerów polityczno-wychowawczych następuje z zachowaniem przepisów statutu oficerów polityczno-wychowawczych.

Art.  34.

§ 1. Zawieszenie w czynnościach służbowych należy uchylić najdalej z upływem 14-go dnia, licząc od dnia jego zarządzenia. Zawieszenie w czynnościach służbowych należy natychmiast uchylić, gdy przełożony dyscyplinarny ze względu na wynik dochodzenia nie znajdzie podstaw do dyscyplinarnego ukarania albo też ukarał winnego tylko dyscyplinarną karą, przewidzianą w art. 15 pkt 1)-7).

§ 2. Przełożony dyscyplinarny może uchylić zawieszenie w czynnościach służbowych przed ukończeniem dochodzenia, jeżeli uzna, że nie zachodzą już przyczyny, uzasadniające zawieszenie w czynnościach służbowych.

§ 3. Wyższy przełożony dyscyplinarny ma prawo uchylić zawieszenie w czynnościach służbowych, zastosowane przez niższego przełożonego.

§ 4. W przypadku skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, o uchyleniu lub utrzymaniu zarządzonego w dochodzeniu dyscyplinarnym zawieszenia w czynnościach służbowych decyduje właściwy prokurator lub sąd.

Rozdział  II.

Zakres prawa karania przełożonych dyscyplinarnych.

Art.  35.

Przełożeni dyscyplinarni, wymienieni w art. 4, mogą wymierzać następujące kary dyscyplinarne:

W stosunku do podwładnych:	D-ca drużyny	Szef kompanii	D-ca plutonu	D-ca kompanii	D-ca batalionu	D-ca pułku	D-ca brygady	D-ca dywizji	D-ca korpusu	D-ca armii	Min. Obrony Narodowej (Naczelny D-ca)
	(równorzędny)
szeregowców (równorzędnych)	Upomnienie
	Nagana ustna
	Nagana ustna przed frontem:
	drużyny	kompanii	plutonu	kompanii (równorzędnych)
		Zakaz wydalania się z miejsca zakwaterowania oddziału lub z okrętu:
		do 2 dni	do 4 dni	do 7 dni	do 14 dni	do 21 dni		do 23 dni
		Roboty poza kolejnością:
		do 2 dni	do 3 dni	do 5 dni	do 7 dni	do 10 dni		do 14 dni			do 21 dni
			Areszt zwykły:
			do 3 dni	do 5 dni	do 7 dni	do 10 dni		do 14 dni			do 21 dni
				Areszt ścisły:
				do 3 dni	do 5 dni	do 7 dni		do 10 dni			do 14 dni
						Skierowanie do oddziału karnego:
						do 4 tygodni	do 6 tygodni	do 8 tygodni	do 10 tygodni	do 12 tygodni	do 16 tygodni
						Degradacja
podoficerów		Upomnienie
			Nagana ustna
			Nagana ustna na zbiórce podoficerów
				Nagana z ogłoszeniem w rozkazie podoficerskim
				Zakaz wydalania się z miejsca zakwaterowania oddziału lub z okrętu:
				do 5 dni	do 10 dni	do 14 dni		do 21 dni			do 28 dni
				Areszt zwykły:
				do 3 dni	do 5 dni	do 7 dni		do 10 dni			do 21 dni
				Areszt ścisły:
				na 1 dzień	do 3 dni	do 5 dni		do 7 dni			do 14 dni
				Przeniesienie na niższe stanowisko
						Obniżenie o jeden stopień
						Skierowanie do oddziału karnego:
						do 3 tygodni	do 4 tygodni	do 6 tygodni	do 8 tygodni	do 10 tygodni	do 12 tygodni
								Degradacja
oficerów młodszych				Upomnienie
				Nagana ustna
				Nagana na zbiórce oficerów
						Nagana z ogłoszeniem w rozkazie oficerskim
						Areszt domowy:
						do 7 dni	do 10 dni	do 14 dni		do 21 dni	do 28 dni
						Pominięcie w przedstawieniu do jednego kolejnego awansu
						Przeniesienie na niższe stanowisko*)
											Degradacja
oficerów sztabowych						Upomnienie
						Nagana ustna
						Nagana ustna na zbiórce oficerów
						Nagana z ogłoszeniem w rozkazie oficerskim
							Areszt domowy:
							do 5 dni	do 7 dni	do 10 dni		do 14 dni
								Pominięcie w przedstawieniu do jednego kolejnego awansu
										Przeniesienie na niższe stanowisko*)
										włączenie do z-cy d-cy pułku i równorzędnych
											Degradacja
generałów									Upomnienie
									Nagana ustna
										Areszt domowy
										do 7 dni	do 14 dni
											Przeniesienie na niższe stanowisko

*) Przeniesienie na niższe stanowisko sędziowskie lub prokuratorskie oficerów służby sprawiedliwości może nastąpić tylko z zachowaniem odnośnych przepisów prawa o ustroju sądów wojskowych i prokuratury wojskowej, zaś oficerów polityczno-wychowawczych - przepisów statutu oficerów polityczno-wychowawczych.

Art.  36.

Zastępcom dowódców (szefów) przysługuje zakres władzy dyscyplinarnej dowódców jednostek o jeden szczebel niższych.

Art.  37.

Szefowi Sztabu Głównego, dowódcom poszczególnych rodzajów wojsk, Szefowi Najwyższego Sądu Wojskowego, Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu, szefom zarządów głównych, tudzież równorzędnym, przysługuje w stosunku do osób im podległych zakres władzy dyscyplinarnej w wymiarach dowódcy armii.

Art.  38.

Szefom departamentów Ministerstwa Obrony Narodowej, służb, oddziałów i instytutów, samodzielnych wydziałów, wychodzących w skład Ministerstwa Obrony Narodowej lub Sztabu Głównego oraz szefom sztabów armij, sądów wojskowych armij, prokuratorom wojskowym armij, szefom zarządów, kwatermistrzom armij, szefom sztabów poszczególnych rodzajów wojsk, tudzież równorzędnym, przysługuje w stosunku do osób im bezpośrednio podległych, zakres władzy dyscyplinarnej w wymiarach dowódcy korpusu.

Art.  39.

Szefom sztabów korpusów, służb, wydziałów i oddziałów sztabów armij, tudzież równorzędnym, przysługuje w stosunku do osób im bezpośrednio podległych zakres władzy dyscyplinarnej w wymiarach dowódcy dywizji.

Art.  40.

Szefom sztabów, dywizyj, sądów wojskowych dywizyj, prokuratorom wojskowym dywizyj tudzież równorzędnym, przysługuje w stosunku do osób im bezpośrednio podległych zakres władzy dyscyplinarnej w wymiarach dowódcy brygady.

Art.  41.

§ 1. Komendantom garnizonów (z wyjątkiem komendantów obozów warownych i miast) przysługuje zakres władzy dyscyplinarnej wyższy o jeden stopień, aniżeli im przysługuje z tytułu zajmowanego stanowiska służbowego w swojej jednostce. Nie dotyczy to komendantów garnizonów, posiadających z racji zajmowanego stanowiska zakres władzy dyscyplinarnej dowódcy dywizji lub wyższy.

§ 2. Komendantom miast wojewódzkich przysługuje zakres władzy dyscyplinarnej w wymiarach dowódcy pułku.

§ 3. Komendantom miast do powiatowych włącznie, przysługuje zakres władzy dyscyplinarnej w wymiarach dowódcy batalionu.

§ 4. Zakres władzy dyscyplinarnej komendantów obozów warownych regulują organizacyjne instrukcje dla tych stanowisk.

Art.  42.

Komendantom rejonowych komend uzupełnień przysługuje zakres władzy dyscyplinarnej dowódcy pułku.

Art.  43.

§ 1. Zakres władzy dyscyplinarnej dowódców oddziałów wydzielonych lub transportów jest o jeden stopień wyższy, aniżeli im przysługuje z tytułu zajmowanego stanowiska służbowego w dowodzonej przez nich jednostce.

§ 2. Dowódcom oddziałów wydzielonych, mniejszych od kompanii (oddziału równorzędnego), przysługuje władza dyscyplinarna dowódcy kompanii (równorzędnego).

Art.  44.

Żołnierze, będący na urlopie, delegacji lub podróży służbowej na kolejach i innych środkach komunikacyjnych, oraz będący na leczeniu w wojskowych lecznicach, podlegają władzy dyscyplinarnej:

1) będący na urlopie - komendantowi garnizonu (miasta) miejsca urlopu;

2) pozostający w delegacji służbowej - komendantowi garnizonu (miasta), względnie przełożonemu, u którego stawili się dla wykonania rozkazu służbowego;

3) odbywający przejazdy na kolejach i innych środkach komunikacyjnych - komendantom dworców, przystani, względnie odnośnych środków transportowych;

4) pozostający w wojskowych lecznicach (szpitalach, sanatoriach, domach wypoczynkowych) - komendantom tych zakładów.

Art.  45.

§ 1. Względem osób, powołanych do służby wojskowej, wojskowej służby pomocniczej lub do osobistych świadczeń wojennych albo wojskowych, zależnie od wykonywanej pracy lub zajmowanego stanowiska, mogą przełożeni dyscyplinarni wymierzyć następujące kary:

1) upomnienie;

2) naganę;

3) robotę, względnie pracę poza kolejnością;

4) areszt zwykły;

5) areszt ścisły.

§ 2. Względem osób, powołanych do służby wojskowej, można wymierzyć również karę skierowania do oddziału karnego.

Rozdział  III.

Wymierzanie kar dyscyplinarnych.

Art.  46.

Zabronione jest wymierzanie kar w obecności podwładnych karanego.

Art.  47.

§ 1. Za jeden czyn można wymierzyć tylko jedną karę.

§ 2. Przy wymierzeniu kary należy uwzględnić rodzaj oraz istotę przewinienia, a zwłaszcza ujemne dla służby następstwa czynu, charakter, poczucie honoru, ambicję, dotychczasowe prowadzenie się winnego, oraz jego stanowisko służbowe. Nadto należy dbać o to, by kara była stosowana sprawiedliwie, celowo, z uwzględnieniem stopniowania kar i po uprzednim wyczerpaniu wszelkich innych środków wychowawczych będących w dyspozycji przełożonego.

§ 3. Jeżeli sprawca dopuścił się przed wymierzeniem kary kilku czynów, podlegających ukaraniu dyscyplinarnemu, wymierza się za wszystkie czyny, jedną karę odpowiednio surowszą ze względu na zbieg czynów.

§ 4. Jeżeli sprawca dopuścił się ponownie takiego samego lub podobnego czynu, za jaki był dyscyplinarnie lub sądownie karany, wymierza się odpowiednio surowszą karę.

Art.  48.

Przełożony, który przekracza swój zakres prawa karania albo wymierza niezasłużone lub niedozwolone kary, odpowiada dyscyplinarnie lub sądownie.

Art.  49.

§ 1. Przełożony dyscyplinarny może według własnego uznania zaliczyć na poczet kary pozbawienia wolności czas zatrzymania (art. 32) w całości lub w części.

§ 2. Czasu zatrzymania, trwającego poniżej 24 godzin, nie zalicza się na poczet kary dyscyplinarnej.

Art.  50.

Przełożony dyscyplinarny, który wymierzył karę dyscyplinarną, nie może jej zmienić.

Art.  51.

§ 1. Przełożony dyscyplinarny może zawiesić wykonanie wymierzonej przez siebie kary, z wyjątkiem kary degradacji, jeżeli przez to karność wojskowa nie ucierpi i jeżeli dotychczasowe prowadzenie się ukaranego rokuje poprawę.

§ 2. Ma to zastosowanie do żołnierzy dotychczas niekaranych, albo do takich, którzy bądź ze względu na krótki czas służby, bądź z przyczyn od siebie niezależnych, nie znają odpowiednich przepisów przeciwko którym wykroczyli.

§ 3. Równocześnie z zawieszeniem wykonania kary należy określić termin poprawy, nie dłuższy jednak niż 3 miesiące, licząc od chwili wymierzenia kary.

§ 4. Jeżeli ukarany w ciągu terminu poprawy zachowywał się nienagannie, uważa się karę na niebyłą i wykreśla się ją z księgi kar. W przeciwnym razie karę zawieszoną wykonywa się niezależnie od kary dyscyplinarnej, wymierzonej za nowe przewinienie.

Art.  52.

§ 1. Wymierzoną karę należy uchylić, jeżeli:

1) przed ukończeniem wykonania kary wyjdą w danej sprawie na jaw okoliczności nieznane przy wymierzeniu kary, które wskazują na to, że karę wymierzono niesłusznie;

2) wyjdą na jaw okoliczności, które wskazują, że sprawa nie nadaje się do ukarania dyscyplinarnego, lecz powinna być skierowana na drogę sądową;

3) ukaranie dyscyplinarne nastąpiło wbrew niniejszym przepisom.

§ 2. Uchylenie wymierzonej kary dyscyplinarnej następuje za pośrednictwem przełożonego, który pierwotnie wymierzył karę.

Art.  53.

§ 1. Darowanie kary dyscyplinarnej może nastąpić w postaci nagrody, a nadto w czasie wojny, gdy natychmiastowe jej wykonanie jest niemożliwe, a zachowanie się ukaranego po wymierzeniu kary, uzasadnia to darowanie.

§ 2. Jeżeli ukarany w okresie przebywania w oddziale karnym da dowody wyjątkowo wzorowej i ofiarnej służby, albo biorąc udział w walkach z wrogiem, da dowody bohaterstwa lub zostanie zraniony, poprzedni jego przełożony dyscyplinarny może na wniosek dowódcy oddziału karnego darować lub skrócić ukaranemu orzeczoną karę.

Art.  54.

W wypadku, kiedy wyższy przełożony dyscyplinarny uważa karę wymierzoną przez niższego przełożonego za niewystarczającą, może podwyższyć ją aż do najwyższego wymiaru kary, leżącego w granicach jego uprawnień dyscyplinarnych.

Art.  55.

§ 1. W czasie pokoju degradację podoficerów i oficerów musi poprzedzić ostrzeżenie.

§ 2. Ostrzeżenia udziela przełożony dyscyplinarny, upoważniony do orzeczenia degradacji, na wniosek bezpośredniego przełożonego.

§ 3. Ostrzeżenie winno opiewać, że ostrzeżony będzie zdegradowany, jeżeli w przeciągu sześciu miesięcy od dnia ostrzeżenia dopuści się ponownie niewłaściwego zachowania się.

§ 4. Jeżeli w okresie powyższym ostrzeżony dopuści się ponownie przewinienia, które wskazywałoby, że nie poprawił się, wówczas przełożony dyscyplinarny, upoważniony do orzeczenia degradacji, orzeka degradację.