Sekcja 2 - Normy dotyczące praw własności intelektualnej - Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony. Bruksela.2014.03.21 oraz 2014.06.27.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2017.1781

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 września 2017 r.

Sekcja  2

Normy dotyczące praw własności intelektualnej

Podsekcja  1

Prawo autorskie i prawa pokrewne

Artykuł  161

Przyznana ochrona

Strony przestrzegają:

a) art. 1-22 Międzynarodowej konwencji o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych (1961 r.) (zwanej dalej "konwencją rzymską");

b) art. 1-18 Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych (1886 r., ostatnio zmieniona w 1979 r.) (zwanej dalej "konwencją berneńską");

c) art. 1-14 Traktatu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (zwanej dalej "WIPO") o prawie autorskim (1996 r.) (zwanego dalej "WCT"); oraz

d) art. 1-23 Traktatu WIPO o artystycznych wykonaniach i fonogramach (1996 r.).

Artykuł  162

Czas trwania praw autorskich

1. Prawa autora utworu literackiego lub artystycznego w rozumieniu art. 2 konwencji berneńskiej podlegają ochronie w okresie życia autora i przez okres 70 lat po jego śmierci, niezależnie od daty zgodnego z prawem publicznego udostępnienia utworu.

2. W przypadku utworu współautorskiego okres, o którym mowa w ust. 1, liczy się od dnia śmierci ostatniego z autorów.

3. W przypadku utworów anonimowych lub utworów, przy których posłużono się pseudonimem, okres ochrony wynosi 70 lat po dniu zgodnego z prawem publicznego udostępnienia utworu. Jednakże jeżeli pseudonim, którym posłużył się autor, nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora, lub jeżeli autor ujawnia swoją tożsamość w okresie przewidzianym w zdaniu pierwszym, okresem ochrony mającym zastosowanie jest okres określony w ust. 1.

4. W przypadku gdy utwór publikowany jest w tomach, częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach, a okres ochrony biegnie od dnia, w którym utwór został zgodnie z prawem udostępniony publicznie, okres ochrony rozpoczyna swój bieg dla każdej z wymienionych części oddzielnie.

5. W przypadku utworów, których okres ochrony nie jest liczony od dnia śmierci autora lub autorów i które nie były zgodnie z prawem udostępnione publicznie w okresie 70 lat po ich stworzeniu, ochrona wygasa.

Artykuł  163

Okres ochrony utworów filmowych oraz audiowizualnych

1. Główny reżyser utworu filmowego lub audiowizualnego uważany jest za jego autora lub jednego z autorów. Strony mogą swobodnie wskazywać innych współautorów.

2. Okres ochrony utworu filmowego lub audiowizualnego wygasa po upływie co najmniej 70 lat po śmierci ostatniej osoby należącej do wskazanej grupy, bez względu na to, czy osoby te zostały uznane za współautorów. Grupa ta powinna obejmować przynajmniej głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów i kompozytora muzyki skomponowanej specjalnie dla utworu filmowego lub audiowizualnego.

Artykuł  164

Czas trwania praw pokrewnych

1. Prawa artystów wykonawców wygasają po upływie przynajmniej 50 lat po dniu wykonania utworu. Jednakże jeżeli w tym terminie utrwalenie wykonania zostanie zgodnie z prawem opublikowane lub zgodnie z prawem publicznie udostępnione, prawa te wygasają po upływie przynajmniej 50 lat od dnia pierwszego takiego opublikowania lub pierwszego takiego publicznego udostępnienia, w zależności od tego, które z tych wydarzeń miało miejsce wcześniej.

2. Prawa producentów fonogramów wygasają po upływie przynajmniej 50 lat po sporządzeniu utrwalenia. Jednakże jeżeli w tym terminie fonogram został opublikowany zgodnie z prawem, wspomniane prawa wygasają po upływie przynajmniej 50 lat od dnia pierwszej publikacji dokonanej zgodnie z prawem. W przypadku braku publikacji dokonanej zgodnie z prawem w terminie określonym w zdaniu pierwszym oraz jeżeli fonogram został zgodnie z prawem publicznie udostępniony w tym terminie, wspomniane prawa wygasają po upływie 50 lat od dnia pierwszego dokonanego zgodnie z prawem publicznego udostępnienia utworu.

3. Prawa producentów pierwszego utrwalenia filmu wygasają po upływie przynajmniej 50 lat po sporządzeniu utrwalenia. Jednakże jeżeli w tym czasie film zostanie zgodnie z prawem opublikowany lub zgodnie z prawem publicznie udostępniony, prawa te wygasają po okresie przynajmniej 50 lat od dnia pierwszego takiego opublikowania lub pierwszego takiego publicznego udostępnienia, w zależności od tego, które z tych wydarzeń miało miejsce wcześniej. Określenie "film" oznacza utwór filmowy, audiowizualny lub ruchome obrazy, bez względu na to, czy są udźwiękowione.

4. Prawa organizacji nadawczych wygasają po okresie przynajmniej 50 lat po pierwszym nadaniu programu, niezależnie od tego, czy program ten emitowany jest przewodowo czy bezprzewodowo, w tym za pośrednictwem przekazu kablowego lub satelitarnego.

Artykuł  165

Ochrona utworów uprzednio nieopublikowanych

Każda osoba, która po wygaśnięciu okresu ochrony prawa autorskiego po raz pierwszy zgodnie z prawem publikuje lub zgodnie z prawem publicznie udostępnia utwór uprzednio nieopublikowany, korzysta z ochrony równoważnej ochronie praw majątkowych autora. Okres ochrony takich praw wynosi 25 lat od dnia pierwszego zgodnego z prawem opublikowania lub pierwszego zgodnego z prawem publicznego udostępnienia utworu.

Artykuł  166

Publikacje krytyczne i naukowe

Strony mogą również chronić publikacje krytyczne lub naukowe utworów, które stały się własnością publiczną. Maksymalny okres ochrony tych praw wynosi 30 lat od dnia pierwszego opublikowania zgodnego z prawem.

Artykuł  167

Ochrona fotografii

Fotografie, które są oryginalne w tym znaczeniu, że stanowią własną intelektualną twórczość autora, podlegają ochronie zgodnie z art. 162 niniejszego Układu. Strony mogą ustanowić ochronę innych fotografii.

Artykuł  168

Współpraca w zakresie zbiorowego zarządzania prawami

Strony uznają konieczność przyjęcia porozumień pomiędzy swoimi organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi zapewniających łatwiejszy wzajemny dostęp i przekazywanie materiałów między terytoriami Stron, a także zapewniających wzajemne przekazywanie tantiem za wykorzystanie dzieł Stron oraz w pozostałych sprawach dotyczących praw autorskich. Strony uznają potrzebę osiągnięcia przez swoje organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi wysokiego poziomu racjonalizacji oraz przejrzystości w odniesieniu do wykonywanych zadań.

Artykuł  169

Prawo utrwalania

1. Do celów niniejszego artykułu utrwalenie oznacza zapis dźwięków lub obrazów bądź ich reprezentacji, z którego mogą być postrzegane, kopiowane i przekazywane za pomocą odpowiednich urządzeń.

2. Strony zapewniają artystom wykonawcom wyłączne prawo zezwalania lub zakazywania utrwalania ich wykonań.

3. Strony zapewniają organizacjom nadawczym wyłączne prawo zezwalania lub zakazywania utrwalania ich programów, niezależnie od tego, czy chodzi o programy przekazywane bezprzewodowo czy przewodowo, w tym za pośrednictwem przekazu kablowego lub satelitarnego.

4. Dystrybutorowi kablowemu nie przysługuje prawo przewidziane w ust. 2 w przypadku gdy rozpowszechnia jedynie programy innych organizacji nadawczych.

Artykuł  170

Nadawanie i przekaz publiczny

1. Do celów niniejszego artykułu:

a) "nadawanie" oznacza bezprzewodowe przekazywanie do odbioru publicznego dźwięków lub też obrazów i dźwięków bądź ich reprezentacji; termin ten obejmuje także przekaz satelitarny; oraz przekaz za pomocą kodowanych sygnałów, w przypadku gdy urządzenia dekodujące są publicznie udostępnione przez tę samą organizację nadawczą lub za jej zgodą;

b) "przekaz publiczny" oznacza transmisję publiczną dźwięków wykonania lub dźwięków bądź reprezentacji dźwięków utrwalonych na fonogramie w jakikolwiek sposób inny niż nadawanie. Do celów ust. 3 "przekaz publiczny" obejmuje publiczne odtwarzanie dźwięków lub reprezentacji dźwięków utrwalonych na fonogramie.

2. Strony zapewniają artystom wykonawcom wyłączne prawo do zezwalania na bezprzewodowe nadawanie oraz przekaz publiczny ich wykonań artystycznych, lub ich zakazania, z wyjątkiem przypadku gdy wykonania te stanowią same w sobie nadawane wykonanie lub oparte są na utrwaleniu.

3. Strony zapewniają artystom wykonawcom i producentom fonogramów prawo do pojedynczego godziwego wynagrodzenia, jeżeli fonogram opublikowany w celach handlowych lub powielony egzemplarz takiego fonogramu jest wykorzystany do bezprzewodowego nadawania lub do wszelkiego przekazu publicznego, oraz do zapewnienia, aby to wynagrodzenie zostało rozdysponowane między odpowiednimi wykonawcami oraz producentami fonogramów. W przypadku braku porozumienia w tej sprawie między wykonawcami i producentami fonogramów Strony mogą określić warunki podziału tego wynagrodzenia między nimi.

4. Strony zapewniają organizacjom nadawczym wyłączne prawo do zezwalania na bezprzewodową retransmisję ich programów oraz przekaz publiczny ich programów, lub ich zakazywania, jeśli przekaz ten następuje w miejscach dostępnych publicznie za opłatą wstępu.

Artykuł  171

Prawo rozpowszechniania

1. Strony zapewniają autorom wyłączne prawo do zezwalania na publiczne rozpowszechnianie, w jakiejkolwiek formie, oryginału lub kopii ich utworów w drodze sprzedaży lub w inny sposób, bądź zakazywania takiego rozpowszechniania.

2. Strony zapewniają wyłączne prawo publicznego udostępniania przedmiotów ochrony wskazanych w lit. a)-d) niniejszego ustępu oraz ich kopii w drodze sprzedaży lub w inny sposób:

a) artystom wykonawcom w odniesieniu do utrwaleń ich wykonań;

b) producentom fonogramów w odniesieniu do ich fonogramów;

c) producentom pierwszego utrwalenia filmów w odniesieniu do oryginału i kopii ich filmów;

d) organizacjom nadawczym w odniesieniu do utrwaleń ich programów określonych w art. 169 ust. 3 niniejszego Układu.

Artykuł  172

Ograniczenia

1. Strony mogą postanowić o ograniczeniach praw, o których mowa w art. 169, 170 i 171 niniejszego Układu, w odniesieniu do:

a) użytku prywatnego;

b) wykorzystania krótkich fragmentów w sprawozdaniach dotyczących wydarzeń bieżących;

c) krótkotrwałego utrwalenia przez organizację nadawczą przy użyciu własnych środków i z przeznaczeniem do własnych programów;

d) wykorzystania służącego wyłącznie celom edukacyjnym lub badaniom naukowym.

2. Niezależnie od ust. 1 Strony mogą ustanowić tego samego rodzaju ograniczenia w zakresie ochrony artystów wykonawców, producentów fonogramów, organizacji nadawczych i producentów pierwszych utrwaleń filmów, jakie przewidziane są dla ochrony prawa autorskiego w zakresie utworów literackich i artystycznych. Licencje obowiązkowe mogą być jednak ustanowione jedynie w zakresie, w jakim są zgodne z postanowieniami konwencji rzymskiej.

3. Ograniczenia określone w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu stosuje się jedynie w niektórych szczególnych przypadkach, które nie kolidują z normalnym wykorzystaniem przedmiotu objętego ochroną oraz nie naruszają w sposób nieuzasadniony uzasadnionych interesów posiadacza prawa autorskiego.

Artykuł  173

Prawo do zwielokrotniania utworu

Strony zapewniają wyłączne prawo do zezwalania na bezpośrednie lub pośrednie, tymczasowe lub ciągłe zwielokrotnianie utworu, przy wykorzystaniu wszelkich środków i w jakiejkolwiek formie, w całości lub częściowo, lub zakazywania takich działań:

a) autorom - w odniesieniu do ich utworów;

b) artystom wykonawcom - w odniesieniu do utrwaleń ich wykonań;

c) producentom fonogramów - w odniesieniu do ich fonogramów;

d) producentom pierwszych utrwaleń filmów - w odniesieniu do oryginału i kopii ich filmów;

e) organizacjom nadawczym - w odniesieniu do utrwaleń ich programów, niezależnie od tego, czy programy te transmitowane są przewodowo czy bezprzewodowo, włączając drogę kablową lub satelitarną.

Artykuł  174

Prawo do publicznego przekazu utworów i prawo do publicznego udostępniania innych przedmiotów objętych ochroną

1. Strony zapewniają autorom wyłączne prawo do zezwalania na jakikolwiek publiczny przekaz ich utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, lub jego zakazywania, włączając publiczne udostępnianie ich utworów w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie.

2. Strony zapewniają wyłączne prawo do zezwalania na publiczne udostępnianie utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, lub jego zakazywanie, w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie:

a) artystom wykonawcom - w odniesieniu do utrwaleń ich wykonań;

b) producentom fonogramów - w odniesieniu do ich fonogramów;

c) producentom pierwszych utrwaleń filmów - w odniesieniu do oryginału i kopii ich filmów;

d) organizacjom nadawczym - w odniesieniu do utrwaleń ich programów, niezależnie od tego, czy programy te są transmitowane przewodowo czy bezprzewodowo, włączając drogę kablową lub satelitarną.

3. Obie Strony zgodnie postanawiają, że czynności publicznego przekazu lub udostępniania, określone w niniejszym artykule, nie powodują wyczerpania praw, o których mowa w ust. 1 i 2.

Artykuł  175

Wyjątki i ograniczenia

1. Strony zapewniają, aby tymczasowe czynności zwielokrotniania, o których mowa w art. 173 niniejszego Układu, które mają charakter przejściowy lub dodatkowy, które stanowią integralną i podstawową część procesu technologicznego i których jedynym celem jest umożliwienie:

a) transmisji w sieci wśród osób trzecich przez pośrednika; lub

b) zgodnego z prawem korzystania

z utworu lub innego przedmiotu objętego ochroną i które nie mają odrębnego znaczenia ekonomicznego, były wyłączone z prawa do zwielokrotniania przewidzianego w art. 173.

2. w przypadku gdy Strony ustanowią wyjątek lub ograniczenie w odniesieniu do prawa do zwielokrotniania przewidzianego w art. 173, mogą one również ustanowić wyjątek lub ograniczenie w odniesieniu do prawa rozpowszechniania przewidzianego w art. 171 ust. 1 niniejszego Układu, w zakresie, w jakim wyjątek ten jest uzasadniony celem dopuszczonego zwielokrotniania.

3. Strony mogą ustanowić ograniczenia lub wyjątki od praw określonych w art. 173 i art. 174 niniejszego Układu tylko w niektórych szczególnych przypadkach, które nie kolidują z normalnym wykorzystaniem przedmiotu objętego ochroną oraz nie naruszają w sposób nieuzasadniony uzasadnionych interesów posiadacza prawa autorskiego.

Artykuł  176

Ochrona środków technicznych

1. Strony zapewniają odpowiednią ochronę prawną zapobiegającą obejściu wszelkich skutecznych środków technicznych, które dana osoba dokonuje wiedząc lub mając uzasadnione podstawy, by wiedzieć, że działa w tym celu.

2. Strony zapewniają odpowiednią ochronę prawną zapobiegającą wytwarzaniu, przywozowi, dystrybucji, sprzedaży, wypożyczaniu, reklamowaniu sprzedaży lub wypożyczania bądź posiadaniu w celach handlowych urządzeń, produktów lub części składowych, lub świadczeniu usług, które:

a) są promowane, reklamowane lub wprowadzane do obrotu w celu obejścia skutecznych środków technicznych; lub

b) mają jedynie ograniczony cel handlowy lub zastosowanie inne niż w celu obejścia skutecznych środków technicznych; lub

c) są zaprojektowane, produkowane, dostosowane lub świadczone głównie w celu umożliwienia lub ułatwienia obejścia skutecznych środków technicznych.

3. Do celów niniejszej sekcji "środki techniczne" oznaczają wszelkiego rodzaju technologie, urządzenia lub części składowe, które, przy normalnym funkcjonowaniu, są przeznaczone do udaremnienia lub ograniczenia czynności w odniesieniu do utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną, które nie zostały dopuszczone przez posiadacza prawa autorskiego lub praw pokrewnych prawu autorskiemu zgodnie z prawodawstwem każdej ze Stron. Środki techniczne uważa się za "skuteczne" w przypadku, gdy korzystanie z chronionego utworu lub z innego przedmiotu objętego ochroną jest kontrolowane przez posiadaczy prawa autorskiego poprzez zastosowanie kodu dostępu lub mechanizmu zabezpieczenia, takiego jak szyfrowanie, zakłócanie lub każdej innej transformacji utworu lub przedmiotu objętego ochroną lub mechanizmu kontroli kopiowania, które spełniają cel ochronny.

4. W przypadku gdy Strony przewidują ograniczenia praw określonych w art. 172 i art. 175 niniejszego Układu, mogą również zapewnić udostępnienie przez posiadaczy prawa autorskiego beneficjentowi wyjątku lub ograniczenia środków korzystania z tego wyjątku bądź ograniczenia w zakresie niezbędnym do wykorzystania tego wyjątku bądź ograniczenia oraz w przypadku gdy beneficjent posiada prawny dostęp do tego chronionego utworu lub przedmiotu objętego ochroną.

5. Postanowienia art. 175 ust. 1 i 2 niniejszego Układu nie mają zastosowania do utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną udostępnionych publicznie na warunkach uzgodnionych w drodze umowy w taki sposób, że osoby postronne mają dostęp do nich w wybranym przez siebie miejscu i czasie.

Artykuł  177

Ochrona informacji o zarządzaniu prawami

1. Strony zapewniają stosowną ochronę prawną przed osobami, które świadomie bez zezwolenia podejmują jedno z następujących działań:

a) usunięcie lub zmianę jakichkolwiek informacji elektronicznych o zarządzaniu prawami;

b) dystrybucję, przywóz w celu dystrybucji, nadawanie, przekaz lub udostępnienie publiczne dzieł lub innych przedmiotów objętych ochroną zgodnie z niniejszym Układem, z których usunięto lub zmieniono bez odpowiedniej zgody informacje w formie elektronicznej o zarządzaniu prawami,

jeżeli taka osoba wie lub ma uzasadnione podstawy, by wiedzieć, że poprzez to powoduje, umożliwia, ułatwia lub ukrywa naruszenie jakichkolwiek praw autorskich lub praw pokrewnych prawu autorskiemu określonych w prawie odpowiedniej Strony.

2. Do celów niniejszego Układu wyrażenie "informacje o zarządzaniu prawami" oznacza wszelkie informacje dostarczone przez posiadaczy prawa autorskiego, które identyfikują utwór lub inne przedmioty objęte ochroną, o których mowa w podsekcji 1, autora lub jakiegokolwiek innego posiadacza prawa autorskiego, lub informacje na temat warunków dotyczących wykorzystania utworu lub innego przedmiotu objętego ochroną, oraz wszelkie numery i kody, poprzez które takie informacje są wyrażane.

Akapit pierwszy stosuje się w przypadku, gdy jakiekolwiek wspomniane informacje są powiązane z kopią lub gdy informacje te pojawiają się w związku z publicznym przekazem utworu lub innego przedmiotu objętego ochroną, o których mowa w podsekcji 1.

Artykuł  178

Posiadacze prawa autorskiego oraz przedmiot prawa najmu i użyczenia

1. Strony nadają wyłączne prawo zezwalania lub zakazywania najmu i użyczenia następującym podmiotom:

a) autorowi - w odniesieniu do oryginału i egzemplarzy powielonych jego utworu;

b) artyście wykonawcy - w odniesieniu do zapisu jego wykonania;

c) producentowi fonogramu - w odniesieniu do jego fonogramu;

d) producentowi pierwszego utrwalenia filmu - w odniesieniu do oryginału i egzemplarzy powielonych jego filmu.

2. Postanowienia te nie obejmują najmu i użyczania budynków i dzieł sztuki użytkowej.

3. Strony mogą ustanowić odstępstwa od wyłącznego prawa przewidzianego w ust. 1 w zakresie publicznego użyczenia, pod warunkiem że przynajmniej autorzy otrzymają wynagrodzenie za takie użyczenie. Strony mają swobodę przy ustalaniu tego wynagrodzenia, biorąc pod uwagę swoje cele promocji kultury.

4. W przypadku gdy Strony nie stosują wyłącznego prawa użyczania przewidzianego w niniejszym artykule w odniesieniu do fonogramów, filmów i programów komputerowych, wprowadzają one wynagrodzenie przynajmniej na rzecz autorów.

5. Strony mogą wyłączyć niektóre kategorie przedsiębiorstw z płatności wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 3 i 4.

Artykuł  179

Niezbywalne prawo do godziwego wynagrodzenia

1. W przypadku przeniesienia lub cedowania przez autora lub wykonawcę swojego prawa najmu fonogramu lub oryginału lub egzemplarza powielonego filmu na rzecz producenta fonogramu lub producenta filmu, autor lub artysta wykonawca zachowują prawo do otrzymania godziwego wynagrodzenia za najem.

2. Autor lub artysta wykonawca nie może zrzec się prawa do godziwego wynagrodzenia za najem.

3. Wykonywanie prawa do godziwego wynagrodzenia może być powierzone organizacji zbiorowego zarządzania, reprezentującej autorów lub artystów wykonawców.

4. Strony mogą uregulować, czy i w jakim zakresie wykonywanie prawa do godziwego wynagrodzenia przez organizację zbiorowego zarządzania może być narzucone oraz od kogo można żądać lub pobierać takie wynagrodzenie.

Artykuł  180

Ochrona programów komputerowych

1. Strony chronią prawem autorskim programy komputerowe w taki sposób jak dzieła literackie w rozumieniu konwencji berneńskiej. Do celów niniejszego postanowienia pojęcie "programy komputerowe" obejmuje ich przygotowawczy materiał projektowy.

2. Zgodnie z niniejszym Układem ochronie podlega każda forma wyrażenia programu komputerowego. Koncepcje i zasady, na których opierają się wszelkie elementy programu komputerowego, włącznie z tymi, na których opierają się ich interfejsy, nie podlegają ochronie prawa autorskiego na podstawie niniejszego Układu.

3. Program komputerowy podlega ochronie, jeżeli jest oryginalny w takim rozumieniu, że jest własną intelektualną twórczością jego autora. Przy dokonywaniu jego kwalifikacji do ochrony nie stosuje się żadnych innych kryteriów.

Artykuł  181

Autorstwo programów komputerowych

1. Autorem programu komputerowego jest osoba fizyczna lub grupa osób fizycznych, które stworzyły program, lub w przypadku gdy prawodawstwo Stron na to zezwala, osoba prawna wskazana jako posiadacz prawa na mocy tego prawodawstwa.

2. W odniesieniu do programu komputerowego stworzonego wspólnie przez grupę osób fizycznych prawa wyłączne przysługują im wspólnie.

3. W przypadku gdy prawodawstwo Stron uznaje utwory zbiorowe, osobę, która według prawodawstwa Stron stworzyła utwór, uważa się za jego autora.

4. W przypadku gdy program komputerowy został stworzony przez pracownika w ramach wykonywania jego obowiązków służbowych lub w ramach wykonywania poleceń pracodawcy, pracodawca jest wyłącznie uprawniony do wykonywania wszystkich praw majątkowych dotyczących programu tak stworzonego, chyba że umowa stanowi inaczej.

Artykuł  182

Czynności zastrzeżone w odniesieniu do programów komputerowych

Z zastrzeżeniem postanowień art. 183 i 184 niniejszego Układu, wyłączne prawa posiadacza prawa autorskiego w rozumieniu art. 181 obejmują prawo do dokonywania lub upoważniania do:

a) trwałego lub czasowego powielania programu komputerowego jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie, częściowo lub w całości. W zakresie, w jakim ładowanie, wyświetlanie, uruchamianie, transmitowanie lub przechowywanie programu komputerowego wymaga takiego powielania, takie czynności wymagają uzyskania zezwolenia posiadacza prawa autorskiego;

b) tłumaczenia, opracowania, porządkowania i wszelkich innych modyfikacji programu komputerowego i powielania wyników tych działań bez uszczerbku dla praw osoby, która modyfikuje program;

c) jakiejkolwiek formy publicznej dystrybucji, włącznie z wypożyczeniem oryginalnego programu komputerowego lub jego kopii.

Artykuł  183

Wyjątki od czynności zastrzeżonych w odniesieniu do programów komputerowych

1. W przypadku braku szczegółowych postanowień umownych, czynności, o których mowa w art. 182 lit. a) i b) niniejszego Układu, nie wymagają zezwolenia posiadacza prawa autorskiego w przypadku, gdy są konieczne do użycia programu przez uprawnionego nabywcę zgodnie z zamierzonym celem, włącznie z poprawianiem błędów.

2. Sporządzanie kopii zapasowej przez osobę mającą prawo do używania programu komputerowego nie może być umownie uniemożliwione w zakresie, w jakim jest to konieczne do takiego używania.

3. Osoba mająca prawo do używania kopii programu komputerowego jest upoważniona, bez zezwolenia posiadacza prawa autorskiego, do obserwowania, badania lub testowania funkcjonowania programu w celu ustalenia koncepcji i zasad, na których opiera się każdy z elementów programu, jeżeli osoba ta robi to podczas wykonywania czynności ładowania, wyświetlania, uruchamiania, transmitowania lub przechowywania programu, do których jest uprawniona.

Artykuł  184

Dekompilacja

1. Zezwolenie posiadacza prawa autorskiego nie jest wymagane w przypadku, gdy powielanie kodu i tłumaczenie jego form, w rozumieniu art. 182 lit. a) i b), jest niezbędne do otrzymania informacji koniecznych do osiągnięcia interoperacyjności niezależnie stworzonego programu komputerowego z innymi programami, z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków:

a) czynności te są wykonywane przez licencjobiorcę lub inną osobę mającą prawo do używania kopii programu, lub upoważnioną osobę działającą w ich imieniu;

b) informacje konieczne do osiągnięcia interoperacyjności nie były uprzednio łatwo dostępne dla osób, o których mowa w lit. a) niniejszego ustępu;

c) czynności te są ograniczone do tych części oryginalnego programu, które są niezbędne dla osiągnięcia interoperacyjności.

2. Postanowienia ust. 1 nie upoważniają do tego, aby informacje uzyskane na ich podstawie były:

a) wykorzystane do celów innych niż osiągnięcie interoperacyjności stworzonego niezależnie programu komputerowego;

b) przekazywane osobom trzecim, z wyjątkiem przypadków gdy są konieczne dla interoperacyjności stworzonego niezależnie programu komputerowego; lub

c) wykorzystane do rozwijania, produkcji lub wprowadzania do obrotu programów komputerowych w znacznym stopniu podobnych w swoim wyrazie lub do jakichkolwiek innych czynności naruszających prawo autorskie.

3. Zgodnie z postanowieniami konwencji berneńskiej niniejszy artykuł nie może być interpretowany tak, aby możliwe było jego stosowanie w sposób, który w sposób nieuzasadniony narusza uzasadnione interesy posiadacza prawa autorskiego lub koliduje z normalnym korzystaniem z programu komputerowego.

Artykuł  185

Ochrona baz danych

1. Do celów niniejszego Układu "baza danych" oznacza zbiór niezależnych utworów, danych lub innych materiałów uporządkowanych w sposób systematyczny lub metodyczny, indywidualnie dostępnych środkami elektronicznymi lub innymi sposobami.

2. Ochrona na mocy niniejszego Układu nie ma zastosowania do programów komputerowych użytych do sporządzania lub funkcjonowania baz danych dostępnych środkami elektronicznymi.

Artykuł  186

Przedmiot ochrony

1. Zgodnie z podsekcją 1 bazy danych, które z powodu wyboru lub uporządkowania ich zawartości stanowią własną intelektualną twórczość autora, podlegają jako takie ochronie prawa autorskiego. Przy dokonywaniu ich kwalifikacji do ochrony nie stosuje się żadnych innych kryteriów.

2. Ochrona baz danych na podstawie prawa autorskiego określona w podsekcji 1 nie rozciąga się na ich zawartość i pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich praw dotyczących tej zawartości.

Artykuł  187

Autorstwo bazy danych

1. Autorem bazy danych jest osoba fizyczna lub grupa osób fizycznych, które sporządziły bazę danych, lub, w przypadku gdy zezwala na to prawodawstwo Stron, osoba prawna wskazana jako posiadacz prawa autorskiego na mocy tego prawodawstwa.

2. W przypadku gdy w prawodawstwie Stron uznaje się utwory zbiorowe, prawa majątkowe przysługują osobie, do której należy prawo autorskie.

3. W odniesieniu do bazy danych sporządzonej wspólnie przez grupę osób fizycznych prawa wyłączne przysługują im wspólnie.

Artykuł  188

Czynności zastrzeżone w odniesieniu do baz danych

W odniesieniu do sposobu wyrażenia bazy danych, która jest chroniona prawem autorskim, autor bazy danych ma wyłączne prawo do dokonywania lub upoważniania do:

a) czasowego lub trwałego powielania, w jakikolwiek sposób lub w jakiejkolwiek formie, w całości lub w części;

b) tłumaczenia, opracowania, porządkowania i wszelkich innych modyfikacji;

c) publicznego rozpowszechniania w jakiejkolwiek formie bazy danych lub jej kopii;

d) każdego publicznego udostępniania, wyświetlania lub przedstawiania;

e) każdego powielania, rozpowszechniania, udostępniania, wyświetlania lub przedstawiania publicznego wyników czynności o których mowa w lit. b).

Artykuł  189

Odstępstwa od czynności zastrzeżonych w odniesieniu do baz danych

1. Dokonanie którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 188 niniejszego Układu przez legalnego użytkownika bazy danych lub jej kopii nie wymaga upoważnienia przez autora bazy danych, jeśli są one niezbędne do celów dostępu do zawartości bazy danych oraz normalnego korzystania z tej zawartości przez legalnego użytkownika. W przypadku gdy legalny użytkownik upoważniony jest do korzystania tylko z części bazy danych, niniejsze postanowienie stosuje się jedynie do tej części.

2. Strony mają możliwość ustanowienia ograniczeń dotyczących praw określonych w art. 188 w następujących przypadkach:

a) powielania do użytku osobistego baz danych innych niż elektroniczne;

b) korzystania z baz danych wyłącznie w charakterze ilustracji w celach dydaktycznych lub badawczych, o ile wskazane jest źródło oraz w zakresie uzasadnionym przez niehandlowy cel, który ma być osiągnięty;

c) korzystania do celów bezpieczeństwa publicznego lub do celów postępowania administracyjnego lub sądowego;

d) innych wyjątków w zakresie prawa autorskiego, tradycyjnie dopuszczanych przez każdą ze Stron, bez uszczerbku dla lit. a), b) i c).

3. Zgodnie z przepisami konwencji berneńskiej niniejszy artykuł nie może być interpretowany tak, aby możliwe było jego stosowanie w sposób, który w sposób nieuzasadniony narusza uzasadnione interesy posiadacza prawa autorskiego lub koliduje z normalnym korzystaniem z bazy danych.

Artykuł  190

Prawo odsprzedaży

1. Strony ustanawiają prawo autora oryginalnego dzieła sztuki do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży tego dzieła, określone jako prawo niezbywalne, którego nie można się zrzec, nawet z góry, do otrzymania honorarium autorskiego opartego na cenie sprzedaży uzyskanej z każdej odsprzedaży dzieła następującej po pierwszym rozporządzeniu dziełem przez autora.

2. Prawo, o którym mowa w ust. 1, stosuje się do wszystkich czynności o charakterze odsprzedaży, w których w charakterze sprzedawców, kupujących lub pośredników uczestniczą podmioty zawodowo działające na rynku dzieł sztuki, takie jak salony sprzedaży, galerie sztuki, oraz ogólnie wszelkie podmioty zajmujące się handlem dziełami sztuki.

3. Strony mogą postanowić zgodnie ze swoim prawodawstwem, że prawo, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania do czynności o charakterze odsprzedaży, w przypadku gdy sprzedawca nabył dzieło bezpośrednio od autora mniej niż trzy lata przed tą odsprzedażą oraz w przypadku gdy cena odsprzedaży nie przekracza pewnej minimalnej kwoty.

4. Honorarium autorskie jest wypłacane przez sprzedawcę. Strony mogą postanowić, że jedna z osób fizycznych lub prawnych, o których mowa w ust. 2, inna niż sprzedawca, jest wyłącznie odpowiedzialna lub odpowiedzialna wspólnie ze sprzedawcą za wypłatę honorarium autorskiego.

Artykuł  191

Nadawanie programów drogą satelitarną

Każda ze Stron zapewnia autorowi wyłączne prawo do wydawania zezwoleń na publiczny przekaz satelitarny utworów chronionych prawem autorskim.

Artykuł  192

Retransmisja drogą kablową

Każda ze Stron zapewnia, aby przy retransmisji programów drugiej Strony na jej terytorium drogą kablową przestrzegane były mające zastosowanie prawa autorskie oraz prawa pokrewne, a taka retransmisja miała miejsce na podstawie indywidualnych lub zbiorowych umów między właścicielami praw autorskich, posiadaczami praw pokrewnych i operatorami kablowymi.

Podsekcja  2

Znaki towarowe

Artykuł  193

Procedura rejestracji

1. Strona UE i Ukraina ustanawiają system rejestracji znaków towarowych, w ramach którego każda decyzja o odmowie rejestracji znaku towarowego podjęta przez odpowiedni organ właściwy w dziedzinie znaków towarowych jest należycie uzasadniona. Powody odmowy są przekazywane w formie pisemnej wnioskodawcy, który będzie miał możliwość zakwestionowania takiej odmowę i odwołania się od decyzji ostatecznej do organów sądowych. Strona UE i Ukraina wprowadzają także możliwość wniesienia sprzeciwu wobec wniosków o znak towarowy. Takie postępowania w sprawie sprzeciwu mają charakter prywatno-dowodowy. Strona UE i Ukraina udostępniają opinii publicznej elektroniczne bazy danych zawierające wnioski o znak towarowy i rejestracje znaków towarowych.

2. Strony określają podstawy odmowy lub nieważności rejestracji znaku towarowego. Nie są rejestrowane, a w przypadku gdy zostały już zarejestrowane, podlegają uznaniu za nieważne:

a) oznaczenia, które nie mogą stanowić znaku towarowego;

b) znaki towarowe, które pozbawione są jakiegokolwiek odróżniającego charakteru;

c) znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub określeń mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, zamierzonego przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług;

d) znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub określeń, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych;

e) oznaczenia, które składają się wyłącznie z:

(i) kształtu wynikającego z charakteru samych towarów; lub

(ii) kształtu towaru niezbędnego do uzyskania efektu technicznego; lub

(iii) kształtu nadającego towarom ich istotną wartość;

f) znaki towarowe, które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub przyjętymi dobrymi obyczajami;

g) znaki towarowe, które ze względu na swój charakter mogą wprowadzać w błąd odbiorców, na przykład co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towarów lub usługi;

h) znaki towarowe, na które właściwe organy nie wydały zezwolenia, i wobec których następuje odmowa lub unieważnienie rejestracji na podstawie art. 6 ter konwencji paryskiej.

3. Strony określają podstawy odmowy lub stwierdzenia nieważności rejestracji dotyczące kolizji z prawami wcześniejszymi. Znak towarowy nie podlega rejestracji, a już zarejestrowany znak podlega uznaniu za nieważny, jeżeli:

a) jest on identyczny z wcześniejszym znakiem towarowym, a towary lub usługi, które są opatrywane tym znakiem lub dla których wnioskuje się o rejestrację, są identyczne z towarami lub usługami, dla których wcześniejszy znak towarowy jest chroniony;

b) z powodu swej identyczności z wcześniejszym znakiem towarowym lub podobieństwa do niego oraz identyczności z towarami lub usługami objętymi wcześniejszym znakiem towarowym lub podobieństwa do nich istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd odbiorców, które obejmuje prawdopodobieństwo skojarzenia z wcześniejszym znakiem towarowym.

4. Strony mogą również określić inne podstawy odmowy lub stwierdzenia nieważności rejestracji dotyczące kolizji z prawami wcześniejszymi.

Artykuł  194

Znaki towarowe powszechnie znane

Strony współpracują w celu zapewnienia skuteczności ochrony znaków towarowych powszechnie znanych, jak wskazano w art. 6 bis konwencji paryskiej i art. 16 ust. 2 i 3 porozumienia TRIPS.

Artykuł  195

Prawa związane ze znakiem towarowym

Rejestracja znaku towarowego pociąga za sobą przyznanie właścicielowi wyłącznych praw do tego znaku. Właściciel jest uprawniony do zakazania wszystkim osobom trzecim, które nie posiadają jego zgody, używania w obrocie handlowym:

a) jakiegokolwiek oznaczenia identycznego ze znakiem towarowym dla towarów lub usług identycznych z tymi, dla których znak towarowy jest zarejestrowany;

b) jakiegokolwiek oznaczenia, w przypadku którego z powodu jego identyczności lub podobieństwa do znaku towarowego oraz identyczności lub podobieństwa towarów lub usług, których dotyczy znak towarowy i to oznaczenie, istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd opinii publicznej, które obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia oznaczenia ze znakiem towarowym.

Artykuł  196

Wyjątki od praw związanych ze znakiem towarowym

1. Strony zapewniają uczciwe używanie terminów opisowych, w tym oznaczeń geograficznych, jako ograniczonego wyjątku w zakresie praw przyznanych poprzez znak towarowy, pod warunkiem że w takich wyjątkach wzięto pod uwagę uzasadnione interesy właściciela znaku towarowego oraz stron trzecich. Na tych samych warunkach Strony mogą określić inne ograniczone wyjątki.

2. Znak towarowy nie uprawnia właściciela do zakazania osobie trzeciej używania w obrocie handlowym:

a) jej własnego nazwiska lub adresu;

b) określeń dotyczących rodzaju, jakości, ilości, zamierzonego przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego, daty produkcji towarów lub świadczenia usług, lub innych cech charakterystycznych towarów lub usług;

c) znaku towarowego, w przypadku gdy jest to niezbędne dla wskazania zamierzonego przeznaczenia towaru lub usługi, zwłaszcza akcesoriów lub części zamiennych, pod warunkiem że osoba ta używa ich zgodnie z uczciwymi praktykami w handlu i przemyśle.

3. Znak towarowy nie uprawnia właściciela do zakazania osobie trzeciej używania w obrocie handlowym wcześniejszego prawa, które ma zastosowanie jedynie na konkretnym obszarze, jeżeli prawo to jest uznawane przez przepisy odnośnych Stron i w granicach terytorium, na którym jest uznawane.

Artykuł  197

Używanie znaków towarowych

1. Jeżeli w ciągu pięciu lat od daty zakończenia procedury rejestracji znak towarowy nie był rzeczywiście używany przez właściciela w stosunku do towarów lub usług, dla których jest zarejestrowany na danym terytorium, lub jeżeli takie używanie było zawieszone przez nieprzerwany okres pięciu lat, znak towarowy podlega sankcjom określonym w niniejszej podsekcji, chyba że istnieją usprawiedliwione powody jego nieużywania.

2. W rozumieniu ust. 1 za używanie uważa się również:

a) używanie znaku towarowego w postaci różniącej się w elementach, które nie zmieniają odróżniającego charakteru znaku w postaci, w jakiej ten znak został zarejestrowany;

b) umieszczanie znaku towarowego na towarach lub na ich opakowaniach wyłącznie w celu wywozu.

3. Używanie znaku towarowego za zgodą właściciela lub przez jakąkolwiek osobę upoważnioną do używania znaku wspólnego lub znaku gwarancyjnego lub certyfikacyjnego uważa się za dokonane przez właściciela w rozumieniu ust. 1.

Artykuł  198

Podstawy wygaśnięcia

1. Strony przewidują, że znak towarowy ulega wygaśnięciu jeżeli w nieprzerwanym okresie pięciu lat znak ten nie został wprowadzony do rzeczywistego używania na danym terytorium w powiązaniu z towarami lub usługami, dla których jest zarejestrowany, i nie istnieją żadne usprawiedliwione powody jego nieużywania; jednakże nikt nie może żądać wygaśnięcia praw właściciela znaku towarowego, jeżeli w przedziale czasu pomiędzy upływem pięcioletniego okresu i złożeniem wniosku o wygaśnięcie rozpoczęło się lub zostało wznowione rzeczywiste używanie znaku towarowego; rozpoczęcie lub wznowienie używania w okresie trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wygaśnięcie i które nastąpiło najwcześniej w momencie upływu nieprzerwanego pięcioletniego okresu nieużywania, nie jest jednak brane pod uwagę, w przypadku, gdy przygotowania do rozpoczęcia lub wznowienia używania podjęte zostały dopiero wówczas, gdy właściciel dowiedział się o możliwości złożenia wniosku o wygaśnięcie.

2. Znak towarowy podlega również wygaśnięciu, jeżeli po dacie rejestracji:

a) znak towarowy stał się, w wyniku działania lub zaniechania właściciela, nazwą powszechnie używaną w handlu w odniesieniu do towarów lub usług, dla których został zarejestrowany;

b) w wyniku używania znaku towarowego przez właściciela lub za jego zgodą, w odniesieniu do towarów lub usług, dla których został on zarejestrowany, zachodzi możliwość wprowadzenia odbiorców w błąd, w szczególności co do natury, jakości lub pochodzenia geograficznego towarów lub usług.

Artykuł  199

Częściowa odmowa, wygaśnięcie lub stwierdzenie nieważności

W przypadku gdy podstawy do odmowy rejestracji, wygaśnięcia lub stwierdzenia nieważności znaku towarowego istnieją jedynie w odniesieniu do niektórych towarów lub usług, dla których ten znak towarowy został zgłoszony lub zarejestrowany, odmowa rejestracji, wygaśnięcie lub stwierdzenie nieważności dotyczy jedynie tych towarów lub usług.

Artykuł  200

Okres ochrony

Okres ochrony dostępnej na terytorium Strony UE i na Ukrainie wynosi przynajmniej 10 lat od momentu złożenia wniosku. Posiadacz prawa może przedłużyć okres ochrony o kolejne okresy dziesięcioletnie.

Podsekcja  3

Oznaczenia geograficzne

Artykuł  201

Zakres stosowania podsekcji

1. Niniejsza podsekcja ma zastosowanie do uznawania i ochrony oznaczeń geograficznych pochodzących z terytorium Stron.

2. Oznaczenia geograficzne jednej Strony, które mają być objęte ochroną drugiej Strony podlegają postanowieniom niniejszego Układu wyłącznie jeżeli są objęte zakresem stosowania prawodawstwa, o którym mowa w art. 202 niniejszego Układu.

Artykuł  202

Ustalone oznaczenia geograficzne

1. Po przeanalizowaniu prawodawstwa ukraińskiego wymienionego w załączniku XXII-A część A do niniejszego Układu, Strona UE stwierdza, że przepisy te są zgodne z elementami określonymi w załączniku XXII-A część B do niniejszego Układu.

2. Po przeanalizowaniu prawodawstwa Strony UE wymienionego w załączniku XXII-A część A do niniejszego Układu, Ukraina stwierdza, że przepisy te są zgodne z elementami określonymi w załączniku XXII-A część B do niniejszego Układu.

3. Ukraina, po zakończeniu procedury sprzeciwu zgodnie z kryteriami określonymi w załączniku XXII-B do niniejszego Układu oraz po przeanalizowaniu oznaczeń geograficznych dotyczących produktów rolnych oraz środków spożywczych Strony UE wymienionych w załączniku XXII-C do niniejszego Układu oraz oznaczeń geograficznych dla win, win aromatyzowanych oraz napojów spirytusowych Strony UE wymienionych w załączniku XXII-D do niniejszego Układu, które zostały zarejestrowane przez Stronę UE na mocy prawodawstwa, o którym mowa w ust. 2, chroni te oznaczenia geograficzne zgodnie z poziomem ochrony ustanowionym w niniejszej podsekcji.

4. Strona UE, po zakończeniu procedury sprzeciwu zgodnie z kryteriami określonymi w załączniku XXII-B do niniejszego Układu oraz po przeanalizowaniu oznaczeń geograficznych dla win, win aromatyzowanych oraz napojów spirytusowych Ukrainy wymienionych w załączniku XXII-D do niniejszego Układu, które zostały zarejestrowane przez Ukrainę na mocy prawodawstwa, o którym mowa w ust. 1, chroni te oznaczenia geograficzne zgodnie z poziomem ochrony ustanowionym w niniejszej podsekcji.

Artykuł  203

Dodawanie nowych oznaczeń geograficznych

1. Strony zgodnie postanawiają o możliwości dodawania do załączników XXII-C i XXII-D do niniejszego Układu nowych oznaczeń geograficznych w celu ochrony zgodnie art. 211 ust. 3 do niniejszego Układu po zakończeniu procedury sprzeciwu i po przeanalizowaniu oznaczeń geograficznych, jak określono w art. 202 ust. 3 i 4 niniejszego Układu, w sposób zadowalający obie Strony.

2. Strona nie jest zobowiązana do ochrony jako oznaczenia geograficznego nazwy sprzecznej z nazwą odmiany rośliny lub rasy zwierząt i w konsekwencji mogącej wprowadzić konsumenta w błąd co do prawdziwego pochodzenia produktu.

Artykuł  204

Zakres ochrony oznaczeń geograficznych

1. Oznaczenia geograficzne wymienione w załącznikach XXII-C i XXII-D do niniejszego Układu, w tym oznaczenia dodane na podstawie art. 203 do niniejszego Układu, są chronione przed:

a) wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystaniem chronionej nazwy w celach handlowych w odniesieniu do porównywalnych produktów niezgodnych ze specyfikacją produktu chronionej nazwy, lub w zakresie, w jakim takie użycie wykorzystuje renomę oznaczenia geograficznego;

b) wszelkim niewłaściwym stosowaniem, naśladowaniem bądź przywołaniem, nawet jeśli podane jest prawdziwe pochodzenie produktu, lub przed umieszczeniem chronionej nazwy w tłumaczeniu, w formie transkrypcji lub transliteracji, lub z dodaniem takiego określenia jak: "w stylu", "typu", "zgodnie z metodą", "jak produkowane w", "imitacja", "o smaku", "podobne do" itp.;

c) wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi oznaczeniami odnoszącymi się do pochodzenia, charakteru lub istotnych właściwości produktu, na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu, oraz opakowaniem produktu w pojemnik mogący przekazać fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia;

d) wszelkimi innymi praktykami, które mogłyby wprowadzać konsumenta w błąd co do prawdziwego pochodzenia produktu.

2. Chronione oznaczenia geograficzne nie stają się nazwami rodzajowymi na terytorium Stron.

3. W przypadku całkowicie lub częściowo jednobrzmiących oznaczeń geograficznych ochronę przyznaje się każdemu oznaczeniu, pod warunkiem że było ono użyte w dobrej wierze i z należytym uwzględnieniem zastosowań lokalnych i tradycyjnych oraz rzeczywistego ryzyka pomyłki. Bez uszczerbku dla art. 23 porozumienia TRIPS, Strony wspólnie uzgadniają praktyczne warunki zastosowania, na podstawie których jednobrzmiące oznaczenia geograficzne będą rozróżniane, uwzględniając przy tym potrzebę zapewnienia sprawiedliwego traktowania producentów i uniknięcia sytuacji, w której konsumenci mogliby zostać wprowadzeni w błąd. Nazwa jednobrzmiąca prowadząca do błędnego przekonania konsumenta, że produkty pochodzą z innego terytorium, nie podlega rejestracji nawet w przypadku, gdy nazwa ta odpowiada nazwie faktycznego terytorium, regionu lub miejsca pochodzenia danego produktu.

4. W przypadku gdy Strona, w kontekście negocjacji z państwem trzecim, proponuje ochronę oznaczenia geograficznego państwa trzeciego, a nazwa ta jest jednobrzmiąca z oznaczeniem geograficznym drugiej Strony, ta druga Strona jest o tym informowana i otrzymuje możliwość przedstawienia uwag na ten temat, zanim dana nazwa zostanie objęta ochroną.

5. Żadne postanowienia niniejszego Układu nie zobowiązują Strony do ochrony oznaczenia geograficznego drugiej strony, które nie jest chronione lub przestało być chronione w jego państwie pochodzenia. Strony powiadamiają się nawzajem, jeżeli oznaczenie geograficzne przestaje być chronione w jego państwie pochodzenia. Takie powiadomienie następuje zgodnie z art. 211 ust. 3 niniejszego Układu.

6. Postanowienia niniejszego Układu w żadnym wypadku nie naruszają prawa jakiejkolwiek osoby do stosowania w handlu jej nazwiska lub nazwiska jej poprzedników prowadzących działalność gospodarczą, z wyjątkiem przypadków stosowania takiego nazwiska w sposób wprowadzający odbiorców w błąd.

Artykuł  205

Prawo do wykorzystywania oznaczeń geograficznych

1. Każdy podmiot ma prawo do komercyjnego wykorzystywania nazwy chronionej na mocy niniejszego Układu w odniesieniu do produktów rolnych, środków spożywczych, win, win aromatyzowanych oraz napojów spirytusowych zgodnych z odpowiednią specyfikacją.

2. Jeżeli oznaczenie geograficzne jest chronione na mocy niniejszego Układu, wykorzystywanie tej nazwy chronionej nie podlega jakiejkolwiek rejestracji użytkowników ani dodatkowym kosztom.

Artykuł  206

Związek ze znakami towarowymi

1. W przypadku gdy znak towarowy odpowiada którejkolwiek z sytuacji, o których mowa w art. 204 ust. 1 niniejszego Układu, w odniesieniu do chronionego oznaczenia geograficznego dla produktów podobnych, Strony odmawiają rejestracji takiego znaku towarowego lub unieważniają go, pod warunkiem że wniosek o rejestrację znaku towarowego został złożony po dacie złożenia wniosku o rejestrację oznaczenia geograficznego na danym terytorium.

2. W odniesieniu do oznaczeń geograficznych, o których mowa w art. 202 niniejszego Układu, data złożenia wniosku o rejestrację jest datą wejścia w życie niniejszego Układu.

3. W odniesieniu do oznaczeń geograficznych, o których mowa w art. 203 niniejszego Układu, data złożenia wniosku o rejestrację jest data przekazania drugiej Stronie wniosku o ochronę oznaczenia geograficznego.

4. Strony nie są zobowiązane do ochrony oznaczenia geograficznego na podstawie art. 203 niniejszego Układu, w przypadku gdy - w świetle renomy lub popularności znaku towarowego - ochrona mogłaby wprowadzić konsumenta w błąd co do prawdziwej tożsamości produktu.

5. Bez uszczerbku dla ust. 4 niniejszego artykułu, Strony chronią oznaczenia geograficzne również w przypadku, gdy istnieje poprzedni znak towarowy. Przez poprzedni znak towarowy rozumie się znak towarowy, którego wykorzystanie odpowiada jednej z sytuacji, o których mowa w art. 204 ust. 1 niniejszego Układu, i w odniesieniu do którego złożono wniosek bądź który został zarejestrowany lub ustanowiony poprzez użycie, jeżeli odnośne przepisy przewidują tę możliwość, na terytorium jednej ze Stron przed datą złożenia przez drugą Stronę wniosku o ochronę oznaczenia geograficznego na mocy niniejszego Układu. Taki znak towarowy może nadal być używany i wznawiany niezależnie od ochrony oznaczenia geograficznego, pod warunkiem że w przepisach Stron dotyczących znaków towarowych nie istnieje żaden powód nieważności lub unieważnienia znaku towarowego.

Artykuł  207

Egzekwowanie ochrony

Strony egzekwują ochronę, o której mowa w art. 204-206 niniejszego Układu, poprzez odpowiednie działania administracyjne swoich organów, w tym na granicy celnej. Egzekwują tę ochronę również na wniosek zainteresowanej strony.

Artykuł  208

Środki przejściowe

1. Produkty, które zgodnie z prawem krajowym zostały wytworzone i opatrzone etykietą przed wejściem w życie niniejszego Układu, ale które nie są zgodne z wymogami określonymi w niniejszym Układzie, mogą być sprzedawane do momentu wyczerpania zapasów.

2. Produkty, które zgodnie z prawem krajowym zostały wytworzone i opatrzone etykietą zawierającą oznaczenia geograficzne wymienione w ust. 3 i 4 poniżej po wejściu w życie niniejszego Układu oraz przed zakończeniem okresów, o których mowa w ust. 3 i 4 poniżej, lecz nie są zgodne z wymogami określonymi w niniejszym Układzie, mogą być sprzedawane na terytorium Strony, z której pochodzą, do czasu wyczerpania zapasów.

3. W okresie przejściowym wynoszącym 10 lat od wejścia w życie niniejszego Układu, ochrona na podstawie niniejszego Układu poniższych oznaczeń geograficznych Strony UE nie uniemożliwia wykorzystywania oznaczeń geograficznych do opisu i prezentacji niektórych porównywalnych produktów pochodzących z Ukrainy:

a) Champagne,

b) Cognac,

c) Madeira

d) Porto,

e) Jerez / Xérès / Sherry,

f) Calvados,

g) Grappa,

h) Anis Português,

i) Armagnac,

j) Marsala,

k) Malaga,

l) Tokaj.

4. W okresie przejściowym wynoszącym siedem lat od wejścia w życie niniejszego Układu ochrona na podstawie niniejszego Układu poniższych oznaczeń geograficznych Strony UE nie uniemożliwia wykorzystywania wymienionych oznaczeń geograficznych do opisu i prezentacji niektórych porównywalnych produktów pochodzących z Ukrainy:

a) Parmigiano Reggiano,

b) Roquefort,

c) Feta.

Artykuł  209

Zasady ogólne

1. Przywozu, wywozu oraz sprzedaży wszelkich produktów, o których mowa w art. 202 i 203 niniejszego Układu dokonuje się zgodnie z przepisami ustawowymi i wykonawczymi mającymi zastosowanie na terytorium Strony, na którym produkty wprowadzane są do obrotu.

2. Wszelkie kwestie wynikające ze specyfikacji produktu zarejestrowanych oznaczeń geograficznych są rozstrzygane w ramach Podkomitetu ds. Oznaczeń Geograficznych, ustanowionego na podstawie art. 211 niniejszego Układu.

3. Rejestracja oznaczeń geograficznych chronionych na mocy niniejszego Układu może być anulowana jedynie przez Stronę, z której pochodzi produkt.

4. Specyfikacją produktu, o której mowa w niniejszej podsekcji, jest specyfikacja zatwierdzona wraz z wszelkimi zmianami, również zatwierdzonymi, przez organy Strony, z terytorium której pochodzi produkt.

Artykuł  210

Współpraca i przejrzystość

1. Strony utrzymują kontakty bezpośrednio albo za pośrednictwem Podkomitetu ds. Oznaczeń Geograficznych ustanowionego na podstawie art. 211 niniejszego Układu w odniesieniu do wszelkich kwestii dotyczących wdrażania i funkcjonowania niniejszego Układu. W szczególności Strona może zwrócić się do drugiej Strony o informacje dotyczące specyfikacji produktów i zmian do nich oraz do punktów kontaktowych w sprawie przepisów dotyczących kontroli.

2. Każda Strona może udostępnić publicznie specyfikacje produktów lub ich skrócone wersje oraz punkty kontaktowe w odniesieniu do przepisów dotyczących kontroli odpowiadających oznaczeniom geograficznym drugiej Strony chronionych na mocy niniejszego Układu.

Artykuł  211

Podkomitet ds. Oznaczeń Geograficznych

1. Niniejszym powołuje się Podkomitet ds. Oznaczeń Geograficznych. Przedstawia on sprawozdania ze swojej działalności Komitetowi Stowarzyszenia w składzie, o którym mowa w art. 465 ust. 4 niniejszego Układu. Podkomitet ds. Oznaczeń Geograficznych składa się z przedstawicieli UE i Ukrainy, a jego celem jest monitorowanie funkcjonowania niniejszego Układu oraz zacieśnianie współpracy i dialogu w zakresie oznaczeń geograficznych.

2. Podkomitet ds. Oznaczeń Geograficznych przyjmuje swoje decyzje w drodze konsensusu. Określa własny regulamin. Zbiera się na wniosek którejkolwiek ze Stron, zamiennie w Unii Europejskiej lub na Ukrainie, w terminie, w miejscu oraz w sposób ustalony wspólnie przez Strony (co obejmuje również możliwość spotkania w drodze wideokonferencji), lecz nie później niż 90 dni po przedstawieniu wniosku.

3. Podkomitet ds. Oznaczeń Geograficznych nadzoruje również prawidłowe funkcjonowanie niniejszej podsekcji i może rozpatrywać wszelkie sprawy związane z jej wdrożeniem i wykonaniem. Odpowiada on w szczególności za:

a) zmianę załącznika XXII-A część A do niniejszego Układu w zakresie odniesień do przepisów mających zastosowanie na terytorium Stron,

b) zmianę załącznika XXII-A część B do niniejszego Układu w odniesieniu do elementów dotyczących rejestracji i kontroli oznaczeń geograficznych;

c) zmianę załącznika XXII-B do niniejszego Układu w odniesieniu do kryteriów, które należy uwzględnić w procedurze sprzeciwu;

d) zmianę załączników XXII-C i XXII-D do niniejszego Układu w odniesieniu do oznaczeń geograficznych;

e) wymianę informacji na temat zmian w polityce i przepisach w zakresie oznaczeń geograficznych oraz wszelkich innych kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w tym obszarze;

f) wymianę informacji na temat oznaczeń geograficznych w celu rozpatrzenia kwestii ich ochrony zgodnie z niniejszym Układem.

Podsekcja  4

Wzory

Artykuł  212

Definicja

Do celów niniejszego Układu:

a) "wzór" oznacza całkowity lub częściowy wygląd produktu, wynikający w szczególności z elementów linii, konturów, kolorystyki, kształtu, tekstury lub materiałów samego produktu lub jego ornamentacji;

b) "produkt" oznacza każdy przedmiot przemysłowy lub rękodzielniczy, włączając w to między innymi części przeznaczone do stworzenia produktu złożonego, opakowanie, wygląd zewnętrzny, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, jednakże z wyłączeniem programów komputerowych;

c) "produkt złożony" oznacza produkt, który składa się z wielu części, które mogą być zastępowane, umożliwiając rozłożenie i ponowne złożenie tego produktu.

Artykuł  213

Wymogi ochrony

1. Strona UE i Ukraina zapewniają ochronę niezależnie stworzonych wzorów, które są nowe i mają indywidualny charakter.

2. Wzór naniesiony na produkt lub zawarty w produkcie, który stanowi część składową produktu złożonego, jest uważany za nowy i posiada indywidualny charakter jedynie:

a) jeżeli część składowa włączona do produktu złożonego pozostaje widoczna podczas zwykłego używania tego produktu; oraz

b) w stopniu, w jakim te widoczne cechy części składowej spełniają same w sobie wymogi co do nowości i indywidualnego charakteru.

3. Wzór uważa się za nowy, jeśli identyczny wzór nie został udostępniony publicznie:

a) w przypadku niezarejestrowanego wzoru, przed datą pierwszego publicznego udostępnienia wzoru, o którego ochronę się wnosi;

b) w przypadku zarejestrowanego wzoru, przed datą złożenia wniosku o rejestrację wzoru, o którego ochronę się wnosi, lub, jeśli wystąpiono o pierwszeństwo, przed datą pierwszeństwa.

Wzory uważa się za identyczne, jeżeli ich cechy różnią się jedynie nieistotnymi szczegółami.

4. Wzór uznaje się za posiadający indywidualny charakter, jeśli całościowe wrażenie, jakie wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia, jakie wywiera na tym użytkowniku jakikolwiek inny wzór, który został udostępniony publicznie:

a) w przypadku niezarejestrowanego wzoru, przed datą pierwszego publicznego udostępnienia wzoru, o którego ochronę się wnosi;

b) w przypadku zarejestrowanego wzoru, przed datą złożenia wniosku o rejestrację wzoru, o którego ochronę się wnosi, lub, jeśli wystąpiono o pierwszeństwo, przed datą pierwszeństwa.

Przy ocenie indywidualnego charakteru bierze się pod uwagę stopień swobody autora przy opracowywaniu wzoru.

5. Ochrona jest zapewniana w drodze rejestracji i przyznaje wyłączne prawa posiadaczom wzorów zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu. Te same prawa wyłączne wiążą się ze wzorami niezarejestrowanymi udostępnionymi publicznie, lecz jedynie wówczas, gdy zakwestionowane użycie jest rezultatem powielenia wzoru chronionego.

6. Wzór uznaje się za udostępniony publicznie, jeżeli został opublikowany po zarejestrowaniu lub w inny sposób, lub wystawiony, wykorzystany w handlu lub w inny sposób ujawniony, przed datą złożenia wniosku o rejestrację, lub - jeśli wystąpiono o pierwszeństwo - przed datą pierwszeństwa, z wyjątkiem przypadków, gdy wydarzenia te nie mogły rozsądnie stać się znane w ramach zwykłej działalności środowiskom wyspecjalizowanym w danej branży, działającym na terytorium, na którym złożono wniosek o objęcie ochroną. W przypadku ochrony wzoru niezarejestrowanego wzór uznaje się za publicznie udostępniony, jeżeli został opublikowany, wystawiony, wykorzystany w handlu lub w inny sposób ujawniony w taki sposób, że wydarzenia te mogły rozsądnie stać się znane w ramach zwykłej działalności środowiskom wyspecjalizowanym w danej branży, działającym na terytorium, na którym złożono wniosek o objęcie ochroną.

Wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, jeśli został on ujawniony jedynie osobie trzeciej pod wyraźnym lub dorozumianym warunkiem zachowania poufności.

7. Ujawnienie nie jest brane pod uwagę do celów stosowania ust. 3 i 4 niniejszego artykułu, jeżeli wzór, dla którego wystąpiono o ochronę na mocy prawa do zarejestrowanego wzoru, został udostępniony publicznie:

a) przez autora, jego następcę prawnego lub osobę trzecią w wyniku dostarczonej informacji lub działania podjętego przez autora lub jego następcę prawnego; oraz

b) w okresie dwunastu miesięcy poprzedzającym datę dokonania zgłoszenia lub, jeśli wystąpiono o zastrzeżenie pierwszeństwa, przed datą pierwszeństwa.

8. Ust. 7 stosuje się również, jeżeli wzór został udostępniony publicznie w wyniku nadużycia popełnionego wobec autora lub jego następcy prawnego.

Artykuł  214

Okres ochrony

1. Następujący po rejestracji i dostępny na terytorium Strony UE i Ukrainy okres ochrony wynosi przynajmniej pięć lat. Posiadacz prawa autorskiego może przedłużyć okres ochrony na jeden lub więcej okresów pięcioletnich, łącznie do 25 lat od daty złożenia wniosku.

2. Okres ochrony przyznanej na terytorium Strony UE i Ukrainy w odniesieniu do wzorów niezarejestrowanych wynosi co najmniej trzy lata od dnia, w którym wzór został udostępniony publicznie na terytorium jednej ze Stron.

Artykuł  215

Nieważność lub odmowa rejestracji

1. Strona UE i Ukraina mogą postanowić o odmowie rejestracji wzoru lub stwierdzeniu jej nieważności po rejestracji ze względów merytorycznych jedynie w następujących przypadkach:

a) jeżeli wzór nie odpowiada definicji zawartej w art. 212 lit. a) niniejszego Układu;

b) jeżeli wzór nie spełnia wymogów określonych w art. 213 i art. 217 (ust. 3, 4 i 5) niniejszego Układu;

c) jeżeli na mocy decyzji sądu posiadaczowi prawa nie przysługuje prawo do wzoru;

d) jeżeli wzór koliduje z wcześniejszym wzorem, który został publicznie udostępniony po dacie złożenia wniosku lub, jeżeli wystąpiono o pierwszeństwo, po dacie pierwszeństwa wzoru, i który chroniony jest od daty wcześniejszej niż wyżej wymieniona data poprzez zarejestrowany wzór lub poprzez złożenie wniosku o taki wzór;

e) jeżeli w późniejszym wzorze użyte zostało oznaczenie odróżniające, a prawo danej Strony, któremu podlega to oznaczenie, upoważnia posiadacza prawa do tego znaku do zakazywania takiego używania;

f) jeżeli wzór stanowi nieuprawnione użycie dzieła chronionego przez prawo autorskie danej Strony;

g) jeżeli wzór stanowi niewłaściwe zastosowanie jednego z przedmiotów wymienionych w art. 6 ter konwencji paryskiej lub odznak, godeł i herbów innych niż wymienione we wspomnianym art. 6 ter i które są przedmiotem szczególnego interesu publicznego na terytorium Strony.

Niniejszy ustęp pozostaje bez uszczerbku dla prawa Stron do ustanawiania formalnych wymogów w odniesieniu do zgłoszeń wzorów.

2. Strona może wskazać, jako alternatywę dla stwierdzenia nieważności, że używanie wzoru, który może zostać uznany za nieważny z przyczyn określonych w ust. 1 niniejszego artykułu, może być ograniczone.

Artykuł  216

Przyznane prawa

Posiadaczowi chronionego wzoru przysługuje przynajmniej wyłączne prawo do jego wykorzystywania oraz zakazywania wykorzystywania tego wzoru stronom trzecim, które nie posiadają jego zgody, w szczególności w celu wytwarzania, oferowania, wprowadzania na rynek, przywozu, wywozu lub używania produktu, w którym zawarty jest ten wzór lub na który jest on naniesiony, lub składowania tego produktu w tych celach.

Artykuł  217

Wyjątki

1. Praw przyznanych w ramach prawa do wzoru z chwilą rejestracji nie wykonuje się w odniesieniu do:

a) działań podejmowanych w celach prywatnych i niehandlowych;

b) działań podejmowanych w celach doświadczalnych;

c) działań powielania w celach cytowania lub nauczania, pod warunkiem że działania te są zgodne z praktyką uczciwego handlu i nadmiernie nie utrudniają zwykłego używania wzoru i że wskazano źródło.

2. Ponadto praw przyznanych w ramach prawa do wzoru z chwilą rejestracji nie wykonuje się w odniesieniu do:

a) sprzętu w środkach komunikacji morskiej i powietrznej zarejestrowanych w innym państwie, gdy czasowo znajdują się one na terytorium danej Strony;

b) przywozu do danej Strony części zamiennych i akcesoriów w celu przeprowadzenia napraw takich środków komunikacji;

c) wykonania napraw w takich środkach komunikacji.

3. Prawo do wzoru nie obejmuje cech wyglądu produktu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej.

4. Prawo do wzoru nie obejmuje cech wyglądu produktu, które muszą być koniecznie odtworzone w dokładnej formie i wymiarach, aby produkt, w który włączono wzór lub na którym jest on naniesiony, mógł zostać mechanicznie złożony lub połączony z innym produktem lub mógł zostać umieszczony w nim, na nim lub dookoła niego, tak aby oba produkty mogły spełniać swoje funkcje.

5. Prawo do wzoru nie obejmuje wzoru sprzecznego z porządkiem publicznym lub przyjętymi dobrymi obyczajami.

Artykuł  218

Związek z prawem autorskim

Wzór chroniony prawem do wzoru, zarejestrowany na terytorium Strony zgodnie z niniejszą podsekcją, kwalifikuje się również do ochrony na mocy prawa autorskiego tej Strony od dnia stworzenia wzoru lub jego utrwalenia w jakiejkolwiek formie. Zakres i warunki, zgodnie z którymi tego rodzaju ochrona jest przyznawana, łącznie z wymaganym stopniem indywidualnego charakteru, są ustalane przez każdą ze Stron.

Podsekcja  5

Patenty

Artykuł  219

Patenty i zdrowie publiczne

1. Strony uznają znaczenie Deklaracji w sprawie porozumienia TRIPS i zdrowia publicznego, przyjętej przez konferencję ministerialną WTO w dniu 14 listopada 2001 r. (zwanej dalej "deklaracją dauhańską"). Interpretując i wdrażając prawa i obowiązki wynikające z niniejszego rozdziału, Strony zapewniają zgodność z deklaracją dauhańską.

2. Strony wnoszą wkład we wdrażanie oraz przestrzegają decyzji Rady Generalnej WTO z dnia 30 sierpnia 2003 r. w sprawie ustępu 6 deklaracji dauhańskiej.

Artykuł  220

Dodatkowe świadectwo ochronne

1. Strony uznają, że produkty lecznicze oraz środki ochrony roślin, chronione patentami na ich terytoriach, mogą podlegać administracyjnej procedurze wydawania pozwolenia przed wprowadzeniem do obrotu. Strony uznają, że okres, który upływa między złożeniem wniosku o patent a wydaniem zezwolenia na wprowadzenie do obrotu na odpowiednim rynku, zdefiniowanego w tym celu w stosownym prawodawstwie, może spowodować skrócenie okresu rzeczywistej ochrony w ramach patentu.

2. Strony ustanawiają dalszy okres ochrony produktu leczniczego lub środka ochrony roślin, który jest chroniony patentem i podlega administracyjnej procedurze wydawania pozwolenia, który to okres jest równy okresowi, o którym mowa w ust. 1, skróconemu o okres pięciu lat.

3. W przypadku produktów leczniczych, w odniesieniu do których przeprowadzono badania pediatryczne, których wyniki uwzględniono w informacjach o produkcie, Strony ustanawiają przedłużenie okresu ochrony, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, o sześć miesięcy.

Artykuł  221

Ochrona wynalazków biotechnologicznych

1. Strony chronią wynalazki biotechnologiczne na mocy krajowego prawa patentowego. W razie konieczności Strony dostosowują swoje krajowe prawo patentowe w celu uwzględnienia postanowień niniejszego Układu. Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku dla zobowiązań Stron na mocy porozumień międzynarodowych, w szczególności porozumienia TRIPS i Konwencji o różnorodności biologicznej z 1992 r. (zwanej dalej "CBD").

2. Do celów niniejszej podsekcji:

a) "materiał biologiczny" oznacza każdy materiał zawierający informację genetyczną i zdolny do samoreprodukcji lub nadający się do reprodukcji w systemie biologicznym;

b) "sposób mikrobiologiczny" oznacza każdy sposób, w którym bierze udział lub który został dokonany na materiale mikrobiologicznym lub wynikiem którego jest ten materiał.

3. Do celów niniejszego Układu: zdolność patentową mają wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania, nawet jeśli dotyczą produktu składającego się lub zawierającego materiał biologiczny lub sposobu, za pomocą którego materiał biologiczny jest produkowany, przetwarzany lub wykorzystywany.

Przedmiotem wynalazku może być materiał biologiczny, który jest wyizolowany ze swojego naturalnego środowiska lub wyprodukowany przy pomocy sposobu technicznego, nawet jeśli poprzednio występował w naturze.

Element wyizolowany z ciała ludzkiego lub w inny sposób wytworzony przy pomocy sposobu technicznego, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu, może stanowić wynalazek posiadający zdolność patentową, nawet jeżeli struktura tego elementu jest identyczna ze strukturą elementu naturalnego. Zgłoszenie patentowe musi wykazywać przemysłowe stosowanie sekwencji lub częściowej sekwencji genu.

4. Wyklucza się możliwość udzielenia patentu na:

a) odmiany roślin i rasy zwierząt;

b) czysto biologiczne sposoby wytwarzania roślin i zwierząt.

c) ciało ludzkie w różnych jego stadiach formowania się i rozwoju oraz zwykłe odkrycie jednego z jego elementów, włącznie z sekwencją lub częściową sekwencją genu.

Wynalazki, które dotyczą roślin lub zwierząt, mają zdolność patentową, jeśli możliwość technicznego wykonania wynalazku nie ogranicza się do szczególnej odmiany roślin lub rasy zwierząt. Lit. b) pozostaje bez uszczerbku dla zdolności patentowej wynalazków, które dotyczą sposobu mikrobiologicznego lub innego sposobu technicznego bądź produktu otrzymanego za pomocą takiego sposobu.

5. Wynalazki uważa się za niemające zdolności patentowej, w przypadku gdy ich handlowe wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; jednakże wykorzystanie nie jest uważane za sprzeczne jedynie dlatego, że jest ono zakazane przepisami ustawowymi lub wykonawczymi. W szczególności uważa się za niemające zdolności patentowej:

a) sposoby klonowania ludzi;

b) sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej linii zarodkowej człowieka;

c) wykorzystywanie embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych;

d) sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej zwierząt, które mogą powodować ich cierpienia, nie przynosząc żadnych istotnych korzyści medycznych dla człowieka lub zwierzęcia, oraz zwierzęta będące wynikiem zastosowania takich sposobów.

6. Ochrona przyznana przez patent na materiał biologiczny posiadający szczególne cechy charakterystyczne, będące wynikiem wynalazku, rozciąga się na każdy materiał biologiczny otrzymany z danego materiału biologicznego przez rozmnażanie lub namnażanie, w identycznej lub odmiennej formie, i posiadający te same cechy charakterystyczne.

7. Ochrona przyznana przez patent na sposób, który umożliwia wytworzenie materiału biologicznego posiadającego szczególne cechy charakterystyczne będące wynikiem wynalazku, rozciąga się na materiał biologiczny otrzymany bezpośrednio tym sposobem oraz na każdy inny materiał biologiczny pochodzący z materiału biologicznego uzyskanego bezpośrednio, otrzymany przez rozmnażanie lub namnażanie, w identycznej lub odmiennej formie i posiadający te same cechy charakterystyczne.

8. Ochrona przyznana przez patent na produkt zawierający lub posiadający informację genetyczną rozciąga się na wszystkie materiały, z zastrzeżeniem przewidzianym w ust. 4 lit. c) niniejszego artykułu, do których włączony został ten produkt oraz w których zawarta została informacja genetyczna pełniąca swoją funkcję.

9. Ochrona, o której mowa w ust. 7 i 8 niniejszego artykułu, nie rozciąga się na materiał biologiczny otrzymany poprzez rozmnażanie lub namnażanie materiału biologicznego wprowadzonego do obrotu na terytorium Stron przez posiadacza patentu lub za jego zgodą w przypadku gdy rozmnażanie lub namnażanie jest nieodzownym następstwem stosowania materiału biologicznego, z powodu którego materiał ten został wprowadzony do obrotu, pod warunkiem że otrzymany materiał nie jest następnie wykorzystywany do innego rozmnażania lub namnażania.

10. Na zasadzie odstępstwa od ust. 7 i 8 niniejszego artykułu sprzedaż lub jakakolwiek inna forma komercyjnego przekazania roślinnego materiału rozmnożeniowego rolnikowi przez posiadacza patentu lub za jego zgodą, do wykorzystania w rolnictwie, oznacza upoważnienie dla rolnika do wykorzystywania produktu swoich zbiorów do rozmnażania i namnażania w ramach swojego własnego gospodarstwa. Zakres i warunki stosowania niniejszego odstępstwa odpowiadają warunkom określonym w krajowych przepisach ustawowych i wykonawczych oraz praktykach Stron dotyczących praw do ochrony odmian roślin.

Na zasadzie odstępstwa od ust. 7 i 8 niniejszego artykułu, sprzedaż lub jakakolwiek inna forma komercyjnego przekazania stada hodowlanego lub innego zwierzęcego materiału reprodukcyjnego rolnikowi przez posiadacza patentu lub za jego zgodą, oznacza upoważnienie dla rolnika do wykorzystywania chronionego inwentarza żywego do celów rolniczych. Obejmuje to udostępnianie zwierzęcia lub zwierzęcego materiału reprodukcyjnego do celów prowadzenia działalności rolniczej, ale nie sprzedaż w ramach lub do celu handlowej działalności reprodukcyjnej. Zakres i warunki odstępstwa przewidzianego powyżej określają krajowe przepisy ustawowe, wykonawcze i praktyki.

11. Strony ustanawiają wzajemne licencje przymusowe w następujących przypadkach:

a) w przypadku gdy hodowca nie może nabyć ani wykorzystywać prawa do odmiany roślin bez naruszania wcześniejszego patentu, może on ubiegać się o licencję przymusową, podlegającą odpowiedniej opłacie licencyjnej, na niewyłączne wykorzystanie wynalazku chronionego tym patentem, w takim zakresie, w jakim licencja jest niezbędna do wykorzystania odmiany roślin, która ma być chroniona. Strony postanawiają, że w przypadku gdy taka licencja zostanie udzielona, posiadacz patentu będzie uprawniony do otrzymania, na rozsądnych warunkach, licencji wzajemnej na korzystanie z chronionej odmiany;

b) w przypadku gdy posiadacz patentu dotyczącego wynalazku biotechnologicznego nie może wykorzystywać go bez naruszania wcześniejszego prawa do odmiany roślin, może on ubiegać się o licencję przymusową, podlegającą odpowiedniej opłacie licencyjnej, na niewyłączne wykorzystanie odmiany roślin chronionej tym prawem. Strony postanawiają, że w przypadku gdy taka licencja zostanie udzielona, posiadacz prawa do odmiany będzie uprawniony do otrzymania, na rozsądnych warunkach, licencji wzajemnej na korzystanie z chronionego wynalazku.

12. Ubiegający się o licencje, o których mowa w ust. 11 niniejszego artykułu, muszą wykazać, że:

a) bezskutecznie ubiegali się u posiadacza patentu lub posiadacza prawa do odmiany roślin o uzyskanie licencji umownej;

b) dana odmiana roślin lub wynalazek stanowi znaczący postęp techniczny o zasadniczym znaczeniu gospodarczym w porównaniu z wynalazkiem zastrzeżonym w patencie lub chronioną odmianą roślin.

Artykuł  222

Ochrona danych przekazanych w celu uzyskania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego

1. Strony wdrażają kompleksowy system gwarantujący poufność danych przedłożonych w celu uzyskania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych, nieujawnianie takich danych, a także niepowoływanie się na nie.

2. W tym celu, gdy Strona wymaga przedłożenia wyników badań lub opracowań dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności produktu leczniczego przed dopuszczeniem takiego produktu do obrotu, Strona przez okres pięciu lat od daty udzielenia pierwszego dopuszczenia do obrotu nie zezwala innym wnioskodawcom na wprowadzanie do obrotu takiego samego bądź podobnego produktu na podstawie dopuszczenia do obrotu przyznanego wnioskodawcy, który dostarczył wyniki badań lub opracowania, chyba że wnioskodawca, który dostarczył wyniki badań lub opracowania wyraził na to zgodę. Podczas tego okresu wyniki badań lub opracowania przedłożone w ramach pierwszego dopuszczenia nie będą wykorzystywane na korzyść jakichkolwiek kolejnych wnioskodawców zmierzających do uzyskania dopuszczenia do obrotu produktu leczniczego, z wyjątkiem przypadków, gdy pierwszy wnioskodawca wyraził na to zgodę.

3. Ukraina zobowiązuje się dostosować swoje prawodawstwo dotyczące ochrony danych w odniesieniu do produktów leczniczych do prawodawstwa UE w terminie, który ma być określony przez Komitet ds. Handlu.

Artykuł  223

Ochrona danych w odniesieniu do środków ochrony roślin

1. Przed wydaniem pozwolenia na dopuszczenie do obrotu środków ochrony roślin Strony ustalają wymogi dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności.

2. Strony uznają tymczasowe prawo właściciela badania lub sprawozdania z badania przedłożonego po raz pierwszy do uzyskania pozwolenia na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu. Podczas tego okresu badanie lub sprawozdanie z badania nie będzie wykorzystywane na korzyść jakichkolwiek innych osób ubiegających się o uzyskanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu środka ochrony roślin, z wyjątkiem przypadków, gdy pierwszy właściciel wyraził na to wyraźną zgodę. Prawo to zwane będzie dalej "ochroną danych".

3. Strony określają warunki, jakie ma spełniać badanie lub sprawozdanie z badania.

4. Okres ochrony danych powinien wynosić przynajmniej 10 lat od daty otrzymania pierwszego pozwolenia na terytorium danej Strony. Strony mogą postanowić o przedłużeniu okresu ochrony w przypadku środków ochrony roślin niskiego ryzyka. W takiej sytuacji okres ten może zostać przedłużony do 13 lat.

5. Strony mogą zadecydować o przedłużeniu tych okresów w przypadku każdego przedłużenia pozwolenia na zastosowania małoobszarowe ³⁶  W takiej sytuacji całkowity okres ochrony danych nie może w żadnym przypadku przekraczać 13 lat lub, w przypadku środków ochrony roślin niskiego ryzyka, 15 lat.

6. Test lub badanie również podlegają ochronie, jeżeli wystąpiła konieczność odnowienia lub przeglądu zezwolenia. W takich przypadkach okres ochrony danych wynosi 30 miesięcy.

7. Strony ustanowią zasady dotyczące unikania powtarzania badań na kręgowcach. Każdy wnioskodawca zamierzający prowadzić testy i badania na kręgowcach podejmuje niezbędne środki w celu sprawdzenia, czy takie badania i testy nie zostały już przeprowadzone lub rozpoczęte.

8. Nowy wnioskodawca oraz posiadacz lub posiadacze odpowiednich zezwoleń dokładają wszelkich starań, aby zapewnić wspólne korzystanie z testów i badań na kręgowcach. Koszty wspólnego korzystania ze sprawozdań z badań i testów są określane w sposób sprawiedliwy, przejrzysty i niedyskryminujący. Nowy wnioskodawca zobowiązany jest jedynie do częściowego pokrycia kosztów informacji, jakie ma przedłożyć w celu spełnienia wymogów dotyczących zezwolenia.

9. W przypadku gdy nowy wnioskodawca oraz posiadacz lub posiadacze odpowiednich pozwoleń dotyczących środków ochrony roślin nie mogą osiągnąć porozumienia w sprawie wspólnego korzystania z testów i sprawozdań z badań na kręgowcach, nowy wnioskodawca informuje o tym Stronę.

10. Nieosiągnięcie porozumienia nie uniemożliwia danej Stronie wykorzystywania sprawozdań z badań i testów na kręgowcach do celów wniosku nowego wnioskodawcy.

11. Posiadaczowi lub posiadaczom stosownych zezwoleń przysługuje wobec nowego wnioskodawcy roszczenie o sprawiedliwy podział poniesionych przez nich kosztów. Dana Strona może polecić zainteresowanym stronom rozwiązanie sprawy na drodze formalnego i wiążącego arbitrażu na mocy prawa krajowego.

Podsekcja  6

Topografie układów scalonych

Artykuł  224

Definicja

Do celów niniejszej podsekcji:

a) "układ scalony" oznacza końcową lub pośrednią postać każdego produktu:

składającego się z korpusu materiału zawierającego warstwę materiału półprzewodnikowego; mającego jedną lub więcej warstw, które to warstwy składają się z materiału przewodzącego, izolacyjnego lub półprzewodnikowego i są rozplanowane zgodnie z uprzednio opracowanym trójwymiarowym wzorem; przeznaczonego do spełniania wyłącznie lub oprócz innych funkcji elektronicznej;

b) "topografia" układu scalonego oznacza serię odwzorowań, jakkolwiek utrwalonych czy zakodowanych;

reprezentujących trójwymiarowy wzór warstw, z których stworzony jest układ scalony; w której to serii każde odwzorowanie ma wzór lub część wzoru powierzchni układu scalonego na którymkolwiek etapie jego wytwarzania;

c) "wykorzystywanie w celach handlowych" oznacza sprzedaż, wynajem, leasing lub jakikolwiek sposób dystrybucji handlowej lub oferowania do takich celów. Jednakże do celów art. 227 niniejszego Układu wykorzystywanie w celach handlowych nie obejmuje wykorzystywania z zachowaniem warunków poufności w takim zakresie, aby nie zachodziło dalsze udostępnianie osobom trzecim.

Artykuł  225

Wymogi ochrony

1. Strony chronią topografie układów scalonych przez przyjęcie przepisów ustawodawczych przyznających wyłączne prawa zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu.

2. Strony zapewniają ochronę topografii układu scalonego o ile spełnia warunki, zgodnie z którymi jest wynikiem własnego wysiłku intelektualnego jej autora oraz nie jest powszechnie znana w sektorze układów scalonych. W przypadku gdy topografia układu scalonego składa się z elementów powszechnie znanych w sektorze układów scalonych, chroniona jest jedynie w takim zakresie, w jakim kombinacja tych elementów jako całość spełnia wyżej wymienione warunki.

Artykuł  226

Prawa wyłączne

1. Prawa wyłączne, o których mowa w art. 225 ust. 1 niniejszego Układu, obejmują prawa do zezwalania na podejmowanie lub zakazywania podejmowania którychkolwiek z następujących działań:

a) reprodukowania topografii w zakresie, w jakim jest ona chroniona na mocy art. 225 ust. 2 niniejszego Układu;

b) wykorzystywania w celach handlowych lub przywozu w tym celu topografii lub układu scalonego wytworzonego z zastosowaniem tej topografii.

2. Prawa wyłączne, o których mowa w ust. 1 lit a) niniejszego artykułu, nie stosują się do reprodukcji w celu analizy, oceny lub nauczania koncepcji, procesów, systemów lub technik zawartych w topografii bądź samej topografii.

3. Prawa wyłączne, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, nie obejmują jakiegokolwiek działania dotyczącego topografii spełniającej wymogi art. 225 ust. 2 niniejszego Układu i opracowanej na podstawie analizy i oceny innej topografii, podejmowanego zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu.

4. Prawa wyłączne dotyczące zezwalania na podejmowanie działań lub zakazywania działań określonych w ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu nie stosują się do któregokolwiek z tych działań dokonanych po zgodnym z prawem wprowadzeniu topografii lub układu scalonego do obrotu.

Artykuł  227

Okres ochrony

Okres obowiązywania praw wyłącznych wynosi przynajmniej 10 lat od dnia, w którym topografia została po raz pierwszy wykorzystana w celach handlowych gdziekolwiek na świecie, lub, w przypadku gdy warunkiem powstania praw wyłącznych lub dalszego z nich korzystania jest rejestracja, 10 lat od wcześniejszej z następujących dat:

a) końca roku kalendarzowego, w którym topografia została po raz pierwszy wykorzystana w celach handlowych gdziekolwiek na świecie;

b) końca roku kalendarzowego, w którym wniosek o rejestrację został złożony we właściwej formie.

Podsekcja  7

Inne postanowienia

Artykuł  228

Odmiany roślin

Strony współpracują w celu promowania i wzmocnienia ochrony odmian roślin zgodnie z Międzynarodową konwencją o ochronie nowych odmian roślin z 1961 r., zmienioną w Genewie w dniu 10 listopada 1972 r., 23 października 1978 r. i 19 marca 1991 r., włącznie z fakultatywnym wyjątkiem od prawa hodowcy, o którym mowa w art. 15 ust. 2 wspomnianej konwencji.

Artykuł  229

Zasoby genetyczne, wiedza tradycyjna i folklor

1. Z zastrzeżeniem swego prawodawstwa krajowego Strony respektują, chronią i zachowują wiedzę, innowacje oraz praktyki stosowane przez miejscowe i lokalne społeczności, reprezentujące tradycyjny styl życia, sprzyjający ochronie i zrównoważonemu korzystaniu z różnorodności biologicznej oraz wspierają ich szersze stosowanie z udziałem i za zgodą osób, które dysponują taką wiedzą, stosują takie innowacje i praktyki, oraz zachęcają do sprawiedliwego podziału korzyści płynących z wykorzystania tej wiedzy, innowacji i praktyk.

2. Strony uznają znaczenie podjęcia odpowiednich środków, z zastrzeżeniem prawodawstwa krajowego, w celu ochrony wiedzy tradycyjnej oraz zgodnie postanawiają kontynuować prace zmierzające do opracowania uzgodnionych na poziomie międzynarodowym modeli sui generis ochrony prawnej wiedzy tradycyjnej.

3. Strony zgodnie postanawiają, że postanowienia dotyczące prawa własności intelektualnej zawarte w niniejszej podsekcji oraz postanowienia CBD są wdrażane na zasadzie wzajemnego wsparcia.

4. Strony zgodnie postanawiają prowadzić regularną wymianę poglądów i informacji podczas stosownych dyskusji wielostronnych.

³⁶ Zastosowania małoobszarowe: stosowanie środka ochrony roślin na terytorium danej Strony w odniesieniu do roślin lub produktów roślinnych, które nie są uprawiane powszechnie na terytorium danej Strony lub są uprawiane powszechnie, aby sprostać wyjątkowym potrzebom związanym z ochroną roślin.