Turcja-Polska. Konwencja osiedleńcza. Lozanna.1923.07.23.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1924.39.411

Akt utracił moc

Wersja od: 18 kwietnia 1924 r.

KONWENCJA OSIEDLEŃCZA MIĘDZY POLSKĄ A TURCJĄ.

(zatwierdzona ustawą z dn. 5 grudnia 1923 r.,-Dz. U. R. P. z r. 1924 № 1 poz. 4).

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

MY

STANISŁAW WOJCIECHOWSKI

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wszem wobec i każdemu z osobna komu o tem wiedzieć należy, wiadornem czynimy:

Dnia dwudziestego trzeciego lipca tysiąc dziewięćset dwudziestego trzeciego roku podpisana została w Lozannie, między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji, Konwencja Osiedleńcza, która słowo w Słowo brzmi jak następuje:

Przekład.

Konwencja Osiedleńcza

pomiędzy Polską a Turcją.

POLSKA

z jednej strony,

a

TURCJĄ

z drugiej strony,

ożywione pragnieniem ustalenia warunków osiedlania się obywateli polskich w Turcji i obywateli tureckich w Polsce postanowiły zawrzeć Konwencję i mianowały w tym celu swymi Pełnomocnikami:

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:

Pana Jana Modzelewskiego, Posła Nadzwyczajnego i Ministra Pełnomocnego w Bernie,

Pana Aleksandra Ładosia, Radcę Legacyjnego, Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,

Pana Henryka Tennenbauma, Dyrektora Departamentu w Ministerstwie Przemysłu i Handlu;

Rząd Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji:

Jego Ekscelencją Ismela Paszę, Ministra Spraw Zagranicznych Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji, Posła z Adrjanopola na to Zgromadzenie,

Jego Ekscelencją Doktora Rizę Nour Beja, Ministra Spraw Sanitarnych i Pomocy Społecznej Rządu Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji, Posła z Synopy na to Zgromadzenie,

Jego Ekscelencję Hassana Beja, byłego Ministra Gospodarstwa Narodowego Rządu Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji i Posła z Trebizondy na to Zgromadzenie,

którzy, po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i należyte co do formy, zgodzili się na następujące postanowienia:

Art.  1.

Obywatele każdej ze Stron Umawiających się będą mieli prawo osiedlania się i pobytu na terytorjum Drugiej i będą mogli, wobec; tego, bez przeszkód przyjeżdżać, wyjeżdżać i przenosić się, z miejsca na miejsce, stosując się. do ustaw i przepisów obowiązujących w danym kraju.

Art.  2.

Ponieważ postanowienia niniejszej Konwencji nie dotyczą spraw imigracji, stwierdza się, że nie uchybiają one w niczem prawu każdej z Umawiających się Stron wydawania, stosownie do swego uznania, pozwoleń lub zakazów imigracji do jej kraju.

Art.  3.

Obywatele każdej z Umawiających się Stron będą mieli prawo, na terytorjum Drugiej, na równi z krajowcami, zajmować się wszelkiego rodzaju przemysłem i handlem, oraz poświęcać się wszelkim rzemiosłom i zawodom, wyjąwszy takie, które są zastrzeżone dla krajowców na mocy odpowiednich ustaw i przepisów, a w Turcji także na mocy wieloletniego zwyczaju (np. wyładowywacze okrętów lub drobni przewoźnicy przybrzeżni).

Za prawo do pobytu i osiedlania się na terytorjum jednej ze Stron Umawiających się, jakoteż za prawo zajmowania się na tem terytorjum wszelkiego rodzaju handlem, przemysłem, rzemiosłem lub zawodem, obywatela Drugiej Strony nie będą pociągani do ponoszenia podatków, opłat lub jakichkolwiek ciężarów, innych albo w stopniu wyższym aniżeli krajowcy.

Obywatele każdej ze Stron Umawiających się nie będą podlegali na terytorjum Drugiej czy to ze względu na ich osoby, czy za wzglądu, na ich majątki, prawa i interesy przy nabyciu, posiadaniu i korzystaniu z tych majątków, jak również przy przenoszeniu ich własności drogą cesji, sprzedaży lub dziedziczenia żadnym ciężarem, opłatom i podatkom bezpośrednim, innym lub wyższym od tych, które mogą obciążać krajowców.

Art.  4.

W razie gdyby jedna ze Stron Omawiających się, czy to na mocy wyroku prawnie wydanego, czy na podstawie ustaw i przepisów, odnoszących się do policji obyczajowej, policji sanitarnej lub żebractwa, czy też wreszcie z uwagi na okoliczności mające związek z bezpieczeństwem wewnętrznym albo wewnętrznym Państwa, zastosowała indywidualnie wydalenie względem obywateli Drugiej Strony, ta ostatnia obowiązana jest do ich przyjęcia. Przewóz do granicy osób wydalonych obciąża Stroną wydalającą.

Art.  5.

Obywatele każdej ze Stron Umawiających się będą mieli prawo, na terytorjum Drugiej i pod warunkiem wzajemności, posiadania i zbywania wszelkiego rodzaju majątku ruchomego i nieruchomego, z wyjątkiem dóbr ziemskich, zachowując ustawy i przepisy krajowe.

Będą oni mogli rozporządzać nim drogą sprzedaży, zamiany, darowizny, testamentu lub innego jakiegobądź aktu, tudzież obejmować je w posiadanie na mocy spadkobrania ustawowego albo w drodze rozporządzenia za życia lub testamentowego.

W żadnym z wyżej wymienionych wypadków nie będą oni podlegali ciężarom, opłatom lub podatkom, pod jakąkolwiekbądź nazwą, innym albo wyższym od tych, które obciążają, lub obciążać będą krajowców.

Art.  6.

Obywatele jednej ze Stron Umawiających się nie będą pociągani, na terytorjum Drugiej, do żadnego rodzaju służby wojskowej, czy to w armiach lodowych lub morskich, czy w gwardiach i milicjach narodowych, ani też nie będą obciążani żadnym obowiązkiem lub ciężarem zastępującym służbę wojskową.

Będą oni wolni od wszelkiej pożyczki przymusowej, będą oni również wolni od każdego innego świadczenia pieniężnego, pobieranego na cele wojenne, ó ile świadczenie to nie było nałożone w drodze legalnej również i na krajowców,

Art.  7.

Spółki bezimienne lub inne, handlowe i przemysłowe, które posiadają swą siedzibę na terytorjum jednej ze Stron Umawiających się i które były założone zgodnie z ustawami tej Strony, będą uznane za założone w sposób należyty również i na terytorjum drugiej Strony, a ich zdolność prawna oraz prawo występowania przed sądami, będą określone przez ustawy ich kraju pochodzenia. Będą one miały prawo pod warunkiem wzajemności i poddając siej ustawom krajowym, osiedlać się, wykonywać na terytorjum drugiej Strony wszelkiego rodzaju przemysł i handel i nabywać tam wszelkiego rodzaju majątek nieruchomy, niezbędny do działalności spółki, przyczem rozumie się, że nabywanie to nie stanowi właśnie przedmiotu działalności spółki.

Zgodzono się, że Polska będzie miała prawo zakazać osiedlania się spółek prowadzących pewne gałęzie przemysłu i handlu, które, z. uwagi na ich charakter użyteczności publiczne], są lub będą poddane specjalnym ograniczeniom, stosowanym do wszystkich krajów. W tym wypadku Turcja, na podstawie wyżej wzmiankowanego warunku wzajemności, będzie miała prawo nie dopuścić na swe terytorjum spółek polskich, które prowadzą te właśnie gałęzie przemysłu i handlu.

Spółki bezimienne lub inne, handlowe i przemysłowe, należące do Stron Umawiających się, nie będą mogły w żadnym wypadku podlegać, z racji wykonywania handlu i przemysłu na terytorjum drugiej Strony, cłom, opłatom, podatkom lub ciężarom pod jakąkolwiek nazwą, innym lub wyższym od tych, które są lub będą wymagane od spółek krajowych.

Art.  8.

Wywłaszczanie majątków, należących do obywateli każdej Umawiającej się Strony na terytorjum Drugiej, jak również czasowe chociażby pozbawienie ich prawa korzystania z tych majątków może nastąpić jedynie dla celu prawnie uznanego użyteczności publicznej i po uprzedniem zapłaceniu słusznego odszkodowania. Żadne wywłaszczenie nie może nastąpić bez uprzedniego ogłoszenia.

Art.  9.

Obywatele każdej z Umawiających się Stron będą korzystali, na terytorjum Drugiej, pod każdym względem z takiej samej opieki prawnej i sądowej ich osób i majątków, jak krajowcy.

Wobec tego będą oni mieli swobodny i łatwy dostęp do trybunałów i będą mogli występować w sądach na tych samych warunkach co i krajowcy, z zastrzeżeniem przepisów, dotyczących kaucji judicatum solvi i prawa ubogich, które będą traktowane według prawodawstwa miejscowego, dopóki obie Strony nie uregulują tych spraw w drodze osobnej konwencji.

Art.  10.

W zakresie statutu osobistego, t. j. we wszystkich sprawach, dotyczących małżeństwa, wspólności małżeńskiej, rozwodu, separacji, posagu, ojcostwa, wywodu rodu, przysposobienia, zdolności prawnej Osób, pełnoletności, opieki, kurateli, pozbawienia własnej woli; w zakresie ruchomości, prawa spadkobrania testamentowego, podziałów i likwidacji i wogóle, w zakresie prawa familijnego obywateli Stron Omawiających się właściwemi będą wyłącznie trybunały lub inne władze krajowe, mające swe siedziby w kraju, do którego te osoby należą.

Niniejsze postanowienie w niczem nie uchybia w sprawach stanu cywilnego specjalnym uprawnieniom konsulów, opartym na prawie międzynarodowem lub oddzielnych porozumieniach, którzy będą mogli w tych sprawach występować; nie uchybia ono również prawu przysługującemu sądom obu krajów żądania i przyjmowania dowodów w sprawach powyższych, uznanych wyżej za należące do właściwości trybunału i władz krajowych Stron zainteresowanych.

Art.  11.

Konwencja niniejsza uprawomocni się w miesiąc po wymianie ratyfikacji i pozostanie w mocy jeden rok.

Jeżeli ani jedna ani druga z Wysokich Omawiających się Stron nie wymówi tej Konwencji conajmniej na sześć miesięcy przed upływem tego terminu rocznego, pozostanie ona .w mocy, dopóki nie nastąpi wymówienie, które będzie miało skutek dopiero po upływie sześciu miesięcy.

Art.  12.

Konwencja niniejsza będzie ratyfikowana i ratyfikacje zostaną wymienione w Bernie w czasie możliwie najkrótszym.

Na dowód czego Pełnomocnicy obu Stron podpisali niniejszą Konwencję i przyłożyli na niej swe pieczęcie.

Sporządzono w dwuch egzemplarzach, w Lozannie, dnia dwudziestego trzeciego lipca tysiąc dziewięćset dwudziestego trzeciego roku.

(-) J. Modzelewski (-) Ismet

(-) Aleksander Ładoś (-) Dr. Riza Nour

(-) H. Tennenbaum (-) Hassan

Zaznajomiwszy się z powyższą Konwencją uznaliśmy ją i uznajemy za słuszną zarówno w całości, jak i każde z zawartych w niej postanowień, oświadczamy, że jest przyjętą, ratyfikowaną i zatwierdzoną i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywaną.

Na dowód czego, wydaliśmy pkt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

W Warszawie, dnia 18 stycznia 1923 roku.