Regulowanie obrotu dewizami i walutami zagranicznemi, oraz obrót pieniężny z zagranicą.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1923.74.582

Akt utracił moc

Wersja od: 29 lutego 1924 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SKARBU W POROZUMIENIU Z MINISTREM SPRAWIEDLIWOŚCI

z dnia 27 lipca 1923 r.

w przedmiocie regulowania obrotu dewizami i walutami zagranicznemi, oraz obrotu pieniężnego z zagranicą. ^*

W wykonaniu ustawy z dnia 2 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 25, poz. 154), zmienionej ustawą z dn. 23 czerwca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 62, poz. 459) zarządza się co następuje:

I.

Kupno i sprzedaż walut zagranicznych i dewiz.

§ 1. Zakup w celu odsprzedaży walut zagranicznych i dewiz jako to: banknotów i innych papierowych znaków płatniczych, czeków, przekazów, weksli, akredytyw i wszelkiego rodzaju wypłat w walutach zagranicznych, oraz sprzedaż tychże wszelkim osobom fizycznym i prawnym (z zastrzeżeniem postanowień §§ 6-9 niniejszego rozporządzenia) dozwolona jest tylko Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej i bankom akcyjnym, działającym na mocy statutów zatwierdzonych przez Ministra Skarbu oraz tym innym instytucjom finansowym, względnie przedsiębiorstwom bankowym, którym Minister Skarbu udzieli zezwolenia na dokonywanie powyższych czynności.

Instytucja ta otrzymuje nazwą banków dewizowych.

Prawo sprzedaży walut zagranicznych i dewiz może być ograniczone do niektórych oddziałów banków dewizowych.

§ 2. Minister Skarbu może udzielić przedsiębiorstwom bankowym zezwolenie na zakupywanie walut zagranicznych i dewiz, z prawem odsprzedaży ich tylko Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej i bankom dewizowym.

Przedsiębiorstwa te otrzymują nazwę komisjonerów dewizowych.

Korzystanie z praw banków dewizowych i komisjonerów dewizowych uzależnione jest od składania opłat ustanowionych przez Ministra Skarbu.

§ 3. Osobom fizycznym i prawnym, nie posiadającym praw banków i komisjonerów dewizowych, wolno nabywać w kraju sumy w walutach zagranicznych tylko w bankach dewizowych (z zastrzeżeniem postanowień §§ 6-9 niniejszego rozporządzenia).

Pozbywać posiadane przez siebie dewizy i waluty zagraniczne mogą te osoby w kraju tylko Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej, bankom dewizowym lub komisjonerom dewizowym.

§ 4. W wyjątkowych wypadkach może Minister Skarbu przyznawać prawo dokonywania ściśle określonych tranzakcji dewizami i walutami zagranicznemi przedsiębiorstwom handlowym i przemysłowym pod warunkiem poddania się przez nie kontroli komisarza dla spraw dewizowych (§ 45).

§ 5. Minister Skarbu, względnie komisarz dla spraw dewizowych może w poszczególnych wypadkach zezwalać instytucjom finansowym i przedsiąbiorstwom bankowym, nie posiadającym praw banków dewizowych, na dokonywanie tranzakcji, zastrzeżonych wyłącznie bankom dewizowym.

§ 6. Bankom dewizowym wolno sprzedawać w kraju waluty zagraniczne i dewizy osobom fizycznym i prawnym, nie posiadającym praw banku dewizowego wyłącznie na cele następujące:

a) na pokrycie zobowiązań zagranicznych, wynikających z przywozu towarów z zagranicy,

b) na zapłatę zaliczek za sprowadzane z zagranicy towary,

c) na pokrycie kosztów ekspedycji i transportu towarów sprowadzanych z zagranicy, oraz cła uiszczanego w walutach zagranicznych,

d) na spłatę długów zagranicznych, powstałych z przyczyn gospodarczo uzasadnionych,

e) na zapłatę premji asekuracyjnych i reasekuracyjnych zagranicą,

f) na koszta podróży do wysokości 1.000 fr. szwajcarskich, względnie równowartości w innych walutach zagranicznych, jednorazowo na osobę, za adnotacją na paszporcie zagranicznym odpowiednio zawizowanym; w razie wyjazdu na obszar w m. Gdańska - nie wyżej równowartości 250 fr s. jednorazowo, z adnotacją na dowodzie osobistym; w ostatnim wypadku ogólna suma walut kupionych w ciągu miesiąca nie może przekraczać sumy względnie równowartości 1.000 fr. s.

Do sprzedaży walut zagranicznych i dewiz w wypadkach nie wymienionych wyżej wymagane jest zezwolenie Komisarza do spraw dewizowych.

§ 7. W wypadkach sprzedaży waluty zagranicznej na zapłatę zobowiązań zagranicznych, wynikłych z przywozu towarów z zagranicy (§ 6, lit. a) bank dewizowy obowiązany jest odebrać od klijenta fakturę, wystawioną przez zagranicznego sprzedawcę towaru oraz kwit urzędu celnego stwierdzający dokonanie odprawy celnej. Jeżeli towar przywożony jest z obszaru W. M. Gdańska, winien być przedstawiony jako dowód wtórnik listu przewozowego, względnie inny dokument, stwierdzający przejście towaru z powyższego obszaru.

Wszystkie powyższe dowody muszą być bankowi przedstawione w oryginale. W razie potrzeby oryginalne dowody mogą być przez bank z powrotem wydane pod warunkiem zaopatrzenia wszystkich oryginałów w adnotację, wskazującą sumę sprzedażnej waluty, oraz pod warunkiem zachowania przez bank odpisów tych dokumentów (łącznie z poczynionemi na oryginałach adnotacjami), poświadczonych przez bank. Adnotacje na dokumentach i poświadczenia banku muszą nosić prawidłowy podpis firmowy banku.

W razie niemożności przedstawienia przez klijenta w danej chwili poza fakturą przewidzianych w ust. 1 niniejszego paragrafu dalszych dokumentów - bank może walutę sprzedać tylko za złożeniem przez klijenta piśmiennego zobowiązania, iż dowody te przedstawi bankowi najpóźniej do 6 tygodni. O ile w przeciągu tego czasu dowody nie będą przedstawione, wówczas bank obowiązany jest donieść o tem w przeciągu 1 tygodnia Komisarzowi dla spraw dewizowych.

§ 8. W razie sprzedaży walut zagranicznych i dewiz na zapłatę zaliczek od towarów, które mają być sprowadzone z zagranicy, bank obowiązany jest odebrać od klijenta dowody, stwierdzające konieczność zapłacenia zaliczki (oferta zagranicznego sprzedawcy towaru, fakturę t. zw. pro forma, korespondencje i t.p.). Ponadto obowiązany jest bank odebrać od klijenta piśmienne zobowiązania przedstawienia najpóźniej do 6 miesięcy dowodów podanych w § 7 ust. 1, stwierdzających nadejście towarów do kraju (kwit celny, względnie wtórnik listu przewozowego).

Pozatem obowiązują w wypadku niniejszym wszystkie inne postanowienia § 7-go.

§ 9. Wskazane w § 7 ust. 2 postępowanie co do żądania dokumentów, udowadniających cel nabycia waluty przez klijenta, sporządzenie odpisów i ich przechowywanie w banku, należy stosować analogiczne również i w innych wypadkach sprzedaży waluty (§ 6 lit. c, d, e, h). Jako dowody służyć mogą np. udokumentowane rachunki ekspedytorów, wyroki sądowe, polisy asekuracyjne i t. p.

W razie sprzedaży walut na paszport, względnie dowód osobisty (§ 6 lit. f) obowiązany jest bank załączyć do dotyczącego dowodu kasowego wyciąg z paszportu, zawierający imię i nazwisko kupującego, miejsca jego zamieszkanie, władzę, które paszport wystawiła oraz datę i numer paszportu. W razie sprzedaży walut na koszta utrzymania zagranicą (§ 6 lit. g) należy do dotyczącego dowodu dołączyć poświadczenie polskiego konsulatu, stwierdzające fakt oraz czas trwania pobytu zagranicą.

§ 10. Nabywca waluty, w razie niezużytkowania jej na cel pierwotnie wskazany, obowiązany jest zwrócić ją bankowi dewizowemu, w którym została nabyta, względnie Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej po kursie nabycia; jeżeli jednak kurs nabycia wyższy jest od kursu dnia, w którym waluta została zwrócona - po kursie tegoż dnia.

§ 11. Nabywca sum w walutach zagranicznych obowiązany jest na każde żądanie Komisarza dla spraw dewizowych przedstawić do kontroli wszystkie dowody i dokumenty, na zasadzie których sumy powyższe zostały przez niego w Banku dewizowym nabyte.

II.

Zestaw walut zagranicznych i dewiz.

§ 12. Udzielanie kredytów we wszelkich formach, zabezpieczonych walutami zagranicznemi, jest niedozwolony bez zezwolenia Komisarza dla Spraw Dewizowych.

W razie gdy bank udzielający kredyty ma ustawowo prawo zastawu, lub zatrzymania (retencji) na sumach w walutach zagranicznych, jakie klijent w banku posiada, wówczas może tylko wtedy kredytu udzielić, jeśli wspomniane prawo zastawu lub zatrzymania (retencji) zostanie umownie wykluczone. O każdej takiej umowie musi być zawiadomiony Komisarz dla spraw dewizowych.

III.

Wywóz pieniędzy i walorów zagranicę.

§ 13. 1 Wywóz zagranicę walut zagranicznych i dewiz oraz marek polskich dozwolony jest bez uzyskania specjalnego zezwolenia do wysokości równowartości 1.000 złotych.

Jeśli osoba wyjeżdżająca zagranicę posiada w paszporcie wizę, uprawniającą ją do wielokrotnego przejścia granicy, wówczas nie może wywieźć w ciągu jednego miesiąca kalendarzowego więcej ponad równowartość 1.000 złotych.

Osoby wyjeżdżające na obszar w m. Gdańska, o ile legitymują się zwyczajnym dowodem osobistym, mają prawo wywieźć bez zezwolenia sumę, stanowiącą równowartość 250 złotych.

Osoby przekraczające granicę na podstawie przepustek granicznych, kart cyrkulacyjnych i t. p. mają prawo do przeniesienia zagranicę sumy, odpowiadającej równowartości 100 złotych jednorazowo i 500 złotych miesięcznie.

Do wywozu sum wyższych, niż wymienione w ustępach 1 - 4 niniejszego paragrafu, wymagane jest zezwolenie Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej lub jednego z jej oddziałów, o ile suma nie przekracza równowartości 5.000 złotych. Do wywozu sum wyższych wymagane jest zezwolenie Komisarza dla spraw dewizowych.

§ 14. 2 Przepis § 13 odnośnie do wywozu marek polskich ma zastosowanie zarówno przy wywozie gotowizny, jako też przy wywozie czeków i przekazów oraz wszelkich zobowiązań pieniężnych opiewających na marki polskie.

§ 15. Wywóz zagranicę papierów procentowych i dywidendowych oraz sprzedaż ich i zastaw osobom fizycznym i prawnym, mającym miejsce zamieszkania względnie siedzibę zagranicą, wymaga zezwolenia Komisarza dewizowego. zezwolenie takie może być udzielone przez Ministra Skarbu również generalnie, odnośnie do pewnego gatunku walorów, względnie pewnej instytucji.

IV.

Lokaty pieniężne zagranicą.

§ 16. Dokonywanie zagranicą lokat pieniężnych z kwot uzyskanych z operacji o charakterze gospodarczym, dokonanych całkowicie lub częściowo w kraju jest zabronione bez zgody Komisarza dla spraw dewizowych, o ile terminy tych lokat przekraczają 30 dni; lokaty bezterminowe winny być likwidowane w terminie nieprzekraczającym 30 dni.

V.

Inkasowanie należności zagranicznych za wywożone towary.

§ 17. Inkasowanie całkowitych należności za wywożone z Polski w celu sprzedaży towary dozwolone jest tylko za pośrednictwem Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej lub banków dewizowych jako organów ją zastępujących (banki zastępcze). Obowiązkowi temu nie podlegają jedynie towary wychodzące z kraju w małym ruchu granicznym.

§ 18. Wywożący towar otrzymuje od Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej lub banku dewizowego po udzieleniu zlecenia zainkasowanie należności odpowiednie "zaświadczenie walutowe", które winno być przy przejściu towaru przez granicę przedstawione Urzędowi Celnemu, względnie przy przejściu przez granicę polsko-gdańska - organom kontroli skarbowej.

§ 19. 3 Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa względnie banki dewizowe będą przyjmowały sumy w walutach zagranicznych, Uzyskane z inkasa należności za wywiezione towary, na specjalne rachunki, prowadzone w tychże walutach. Dyspozycje temi sumami mogą być dokonywane jedynie w wypadkach i na warunkach, przewidzianych w punktach 1-2 paragrafu 25. Powyższe nie dotyczy kwot w walutach zagranicznych, które mają być sprzedane Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej na zasadzie przepisów dla towarów zakazanych do wywozu, albo na zasadzie specjalnej umowy między eksporterami z instytucjami rządowemi.

§ 20. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa i banki dewizowe mogą odmówić przejęcia do inkasa kwoty w walucie, obrót którą zagranicą jest ograniczony przepisami dewizowymi odnośnego kraju.

§ 21. Banki dewizowe mają obowiązek trzymać stale na własnym rachunku walutowym w Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej nie mniej niż 60% każdorazowego zapasu walut obcych posiadanych przez eksporterów na rachunkach walutowych w danym banku.

§ 22. Waluta eksportowa winna wpłynąć w terminie najwyżej trzymiesięcznym od daty wystawienia zaświadczenia walutowego, z wyjątkiem marek polskich i marek niemieckich, dla których termin wpłynięcia ustanawia się na sześć tygodni.

Za zgodą Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej mogą być powyższe terminy w poszczególnych wypadkach przedłużone.

§ 23. W razie zawarcia z Ministerstwem Skarbu lub Polską Krajową Kasą Pożyczkową przez eksporterów zbiorowych umów w przedmiocie sum wpływających z eksportu, Minister Skarbu może indywidualnie zmodyfikować odnośnie do wykonania tych umów przepisy niniejszego rozporządzenia.

VI.

Rachunki w walutach zagranicznych, udzielanie kredytów w walutach zagranicznych oraz wypłaty przekazów w tychże walutach. ⁴

§ 24. 5 OProwadzenie rachunków w walutach zagranicznych i przyjmowanie wszelkiego rodzaju wkładów w tychże walutach dozwolone jest Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej, na zasadach, przez nią ustalonych, oraz bankom dewizowym.

§ 25. 6 Wypłaty z rachunków w walutach zagranicznych, prowadzonych przez banki dewizowe, mogą być dokonywane w efektywnej walucie zagranicznej w następujących wypadkach:

1) o ile u posiadacza takiego rachunku zachodzą warunki wymagane dla kupna walut zagranicznych w myśl §§ 6-9, przyczem w wypadku tym wypłata może nastąpić tylko w drodze przekazu zagranicą;

2) o ile wypłata dokonywa się celem subskrypcji akcji Banku Polskiego lub pożyczek państwowych, wypuszczonych w walucie zagranicznej. W tym wypadku waluta zagraniczna nie może być wypłacona na ręce klijenta, lecz musi być przekazana instytucji, przyjmującej wpłaty na subskrypcje:

3) w wypadku, gdy właścicielem rachunku w walucie zagranicznej jest osoba fizyczna lub prawna, mająca miejsce zamieszkania względnie siedzibę zagranicą, może osoba ta dysponować sumami, złożonemi na tym rachunku bez ograniczeń, o ile sumy te wpłynęły bezpośrednio z zagranicy. Przepis ten nie dotyczy jednak specjalnych rachunków w walutach zagranicznych, o których mowa w § 19.

§ 25-a. 7 Minister Skarbu może udzielić Bankowi dewizowemu zezwolenia na przyjmowanie wkładów w walutach zagranicznych, na prowadzenie rachunków w tychże walutach, na oprocentowanie tego rodzaju wkładów, względnie rachunków, jak również na wypłaty z tychże rachunków oraz zwrot tych wkładów bez ograniczeń, przewidzianych w 25.

§ 25-b. 8 Bank, posiadający zezwolenie, o którem mowa w § 25-a, ma prawo udzielania kredytów w walutach zagranicznych we wszelkich formach osobom fizycznym i prawnym, mającym miejsce zamieszkania względnie siedzibę w kraju, z zastrzeżeniem spłaty tych kredytów w efektywnych walutach zagranicznych.

§ 25-c. 9 Waluty zagraniczne, wpłacone na rachunki i wkłady wymienione w paragrafie 25-a, uważane będą za pochodzące z legalnego źródła.

§ 25-d. 10 Udzielone Bankowi na podstawie § 25-a zezwolenie wygasa, gdy Bank utraci prawa Banku dewizowego. Niezależnie od powyższego wypadku zezwolenie może być cofnięte tylko w razie nieprawidłowego prowadzenia przez Bank interesów, dozwolonych na podstawie § 25-a i 25-b. W wypadkach tych nie mogą być wszelako naruszone prawa cywilne zainteresowanych osób trzecich

§ 26. 11 Przekazy wystawiane z zagranicy na Polskę, opiewające na waluty zagraniczne, na rzecz osoby fizycznej lub prawnej, zamieszkałej, lub posiadającej siedzibą w kraju, mogą być wykonywane tylko w markach polskich po kursie dziennym.

Wypłacanie tego rodzaju przekazów w efektywnych zagranicznych pieniądzach dozwolone jest tylko za zgodą Ministra Skarbu.

VII.

Obrót markami polskimi z zagranicą.

§ 27. Udzielanie kredytów w markach polskich we wszelkich formach, osobom fizycznym lub prawnym, mającym siedzibę względnie miejsce zamieszkania zagranicą, wymaga zezwolenia komisarza dewizowego. za udzielanie tego rodzaju kredytu uważa się między innymi dokonywanie wypłat (gotówkowych i bezgotówkowych) w markach polskich na polecenie i rachunek wyżej wskazanych osób, bez posiadania przez nie pokrycia w markach polskich w chwili wystawienia zlecenia.

§ 28. 12 Rachunki w markach polskich, prowadzone przez osoby fizyczne i prawne, mające miejsce Zamieszkania względnie siedzibę zagranicą, noszą nazwę, rachunków zagranicznych. Rachunki powyższe mogą być otwierane tylko w Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej lub w bankach dewizowych.

§ 29. 13 Obroty na rachunkach zagranicznych, wymienionych w poprzednim paragrafie, winny się odbywać zgodnie z następującemi przepisami:

a) wpłaty osób fizycznych i prawnych, zamieszkałych, względnie mających siedzibę w kraju, mogą być przyjmowanie tylko w wypadkach, przewidzianych w §§ 6-9;

b) wpłaty osób fizycznych I prawnych, zamieszkałych, względnie mających siedzibę zagranicą oraz wszelkie przelewy z innych rachunków zagranicznych dozwolone są bez ograniczeń;

c) wypłaty w granicach znajdującego się na rachunku pokrycia dozwolone są bez ograniczeń.

§ 30. 14 Uznanie rachunku zagranicznego (§ 28) i wogóle oddanie zagranicą wypłaty na Polskę w każdej formie wzamian na postawienie do dyspozycji bankowi dewizowemu waluty zagranicznej (sprzedaż marki polskiej zagranicę) jest dozwolone.

Minister Skarbu może zawiesić powyższe uprawnienie czasowo, względnie do odwołania, odnośnie do poszczególnych lub wszystkich banków dewizowych, względnie uzależnić je od zachowywania pewnych form i warunków

§ 31. 15 (uchylony).

§ 32. 16 (uchylony).

§ 33. 17 (uchylony).

§ 34. Narówni z osobami fizycznemi i prawnemi, mającemi miejsce zamieszkania względnie siedzibę zagranicą, traktować należy:

a) osoby zamieszkałe wprawdzie w kraju lecz prowadzące zagranicą przedsiębiorstwo przemysłowe, handlowe, finansowe lub inne, względnie zajmujące się zagranicą tego rodzaju interesami, o ile w danym wypadku działają w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa lub tych interesów;

b) zarządy przedsiębiorstw, znajdujące się zagranicą, należących do osób fizycznych lub prawnych, mających miejsce zamieszkania względnie siedzibę w kraju;

c) oddziały krajowych firm, znajdujących się zagranicą.

§ 35. Narówni z osobami, mającemi miejsce zamieszkania względnie siedzibę w kraju traktować należy:

a) oddziały krajowe przedsiębiorstw zagranicznych;

b) samodzielne zarządy zakładów przemysłowych, handlowych i t. p., położonych w kraju, chociaż zakłady te stanowią własność osób fizycznych lub prawnych, mających miejsce zamieszkania względnie siedzibę zagranicą.

VIII.

Przepisy specjalne odnoszące się do górnośląskiej części województwa śląskiego.

§ 36. Do dnia 1 listopada 1923 r. obowiązują na obszarze górnośląskiej części województwa śląskiego wyszczególnione w § 37-44 zmiany i uzupełnienia przepisów niniejszego rozporządzenia.

§ 37. Przepisy niniejszego rozporządzenia, dotyczące walut zagranicznych nie odnoszą się do marek niemieckich.

§ 38. Zamiast § 14 obowiązuje następujące postanowienie:

"Wywóz zagranicę marek polskich względnie niemieckich w gotowiźnie, czekach i przekazach, oraz wszelkich piśmiennych zobowiązań, opiewających na marki polskie lub niemieckie, dozwolony jest bez specjalnego zezwolenia do wysokości 1.000.000 mkp. względnie 2.000.000 marek niemieckich jednorazowo na osobę z tem jednakże, że ogólna suma wywiezionych przez jedną osobę, marek polskich względnie niemieckich nie może przekroczyć w ciągu miesiąca 5.000.000 mkp. względnie 10.000.000 mkn.

Kwota ta może być podwyższane lub zaniżane w miarę wzrostu względnie obniżenia zarobków rozporządzeniem Wojewody Śląskiego, ogłoszonem w Gazecie Urzędowej Województwa Śląskiego.

Pozwoleń na wywóz kwot wyższych niż te, które są oznaczone w ustępie pierwszym względnie zostaną ogłoszone w sposób przewidziany w ustępie drugim niniejszego artykułu udziela Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa lub jej oddziały o ile suma nie przewyższa 25.000.000 PKP. względnie 50.000.000 mkną. Do wywozu wyższych sum wymagane jest zezwolenie Komisarza dla spraw dewizowych.

Do osób wyjeżdżających zagranicę na podstawie paszportu stosują się co do wywozu marek niemieckich postanowienia analogiczne, jak do wywozu walut zagranicznych (§ 13)."

§ 39. Wykonywanie zleceń osób fizycznych i prawnych, mających miejsce zamieszkania względnie siedzibę na górnośląskiej części województwa śląskiego, dotyczących wywozu, względnie przekazywania do Niemiec sum w markach niemieckich, dozwolone jest tylko bankom dewizowym. To samo dotyczy wpłat względnie przelewów rachunkowych w markach niemieckich na rachunki osób fizycznych i prawnych, mających miejsce zamieszkania względnie siedzibę w Niemczech z polecenia i na rachunek osób osiadłych na górnośląskiej części województwa śląskiego. W razie gdy przewożona, przekazywana, względnie wpłacana na rachunek suma przewyższa kwotę, przewidzianą w § 38, dający zlecenia winien złożyć w banku dewizowym oświadczenie według załączonego wzoru: przy przekazywaniu względnie wpłacaniu na rachunek w dwóch, przy przesyłce lub przewozie marek niemieckich w trzech egzemplarzach (załącznik 1). Banki winny we wszystkich wypadkach jeden egzemplarz tej deklaracji w ciągu tygodnia przesłać do urzędu skarbowego, właściwego dla danego oddziału bankowego, zaś drugi egzemplarz względnie jego odpis winny przechowywać w ciągu lat trzech. Przy przesyłce lub przewozie marek niemieckich trzeci egzemplarz deklaracji winien być dołączony do deklaracji składanej przy wystawieniu pozwolenia na wywóz (§ 40). O ile zlecenie nie jest wykonywane przez bank zlecenie przyjmujący, lecz jest przekazana innemu bankowi dewizowemu, deklaracja winna być wręczona bankowi zlecenie przyjmującemu, który postąpi w myśl poprzednich przepisów.

Przekazywania sum w markach niemieckich do Niemiec, względnie wpłaty na rachunki osób osiadłych w Niemczech, dokonywane w markach niemieckich w wykonaniu zleceń osób fizycznych lub prawnych, mających miejsce zamieszkania względnie siedzibę w innych częściach państwa - dozwolone jest bankom dewizowym tylko w warunkach, przewidzianych w §§ 6-9 niniejszego rozporządzenia.

To samo dotyczy przekazywania sum w markach niemieckich zagranicą poza Niemcami, względnie wpłat na rachunki osób osiadłych zagranicą poza Niemcami, bez względu na to, czy zleceniodawca ma miejsce zamieszkania na obszarze górnośląskiej części województwa śląskiego, czy w innej części państwa.

§ 40. Wywóz zagranicę marek niemieckich oraz czeków, weksli i walorów opiewających na marki niemieckie, dokonywanych przez banki dewizowe, mające siedzibę na górnośląskiej części województwa śląskiego do oddziałów względnie central tych banków położonych w Niemczech, dozwolony jest - o ile suma wywożona przekracza 2.000.000 marek niemieckich względnie kwotę ustaloną w myśl ustępu trzeciego § 38 - za uzyskaniem pozwolenia na wywóz wydanego przez jeden z oddziałów Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej na obszarze górnośląskiej części województwa śląskiego. Pozwolenia takie wydawane będą zawsze, o ile przedstawiona będzie deklaracja według załączonego wzoru w dwóch egzemplarzach (załącznik 2).

§ 41. Postanowienia § 27 nie uchybiają postanowieniom artykułu 311 § 5 polsko-niemieckiej konwencji górnośląskiej, zawartej w Genewie w dniu 15 maja 1922 r. (Dz. U. R. P. № 44, poz. 371).

§ 42. Sprzedaż zagranicę wypłat, opiewających na marki niemieckie płatnych na obszarze górnośląskiej części województwa śląskiego dozwolona jest tylko bankom dewizowym, które obowiązane są o dokonaniu każdej transakcji zawiadomić Komisarza dla spraw dewizowych.

§ 43. zawieranie umów obustronnie zobowiązujących (bilateralnych) w walucie zagranicznej między obywatelami polskimi, osiadłymi w kraju jest zabronione. Pod pojęcie obywatela polskiego należy podciągnąć w tym wypadku także osoby prawne oraz spółki, mające siedzibę w kraju.

§ 44. Ustęp pierwszy § 25 obowiązuje w brzmieniu następującym:

"Dokonywanie wypłat na obszarze górnośląskiej części województwa śląskiego z rachunków walutowych (§ 19 i 24) może następować tylko w markach polskich lub niemieckich po kursie dnia wypłaty."

IX.

Wykonanie rozporządzenia i kontrola nad wykonaniem.

§ 45. Dla kontroli nad wykonaniem postanowień niniejszego rozporządzenia mianowani zostają komisarze dla spraw dewizowych w następujących miejscowościach:

1) w Warszawie - dla województwa Warszawskiego, Lubelskiego, Białostockiego, Wołyńskiego i Podlaskiego,

2) w Łodzi - dla województwa Łódzkiego,

3) w Sosnowcu - dla województwa Kieleckiego,

4) w Wilnie - dla ziemi Wileńskiej i woj. Nowogródzkiego,

5) w Poznaniu - dla województwa Poznańskiego z wyjątkiem miasta Bydgoszczy oraz powiatów Bydgoskiego i Inowrocławskiego,

6) w Bydgoszczy - dla województwa Pomorskiego oraz miasta Bydgoszczy i powiatów Bydgoskiego i Inowrocławskiego,

7) we Lwowie - dla województwa Lwowskiego, Tarnopolskiego i Stanisławowskiego,

8) w Krakowie - dla województwa Krakowskiego z wyjątkiem miasta Białej,

9) w Bielsku - dla Cieszyńskiej części województwa Śląskiego oraz miasta Białej,

10) w Katowicach - dla Górnośląskiej części województwa Śląskiego.

§ 46. Komisarze dla spraw dewizowych wykonują w zakresie spraw dotyczących obrotu walutami zagranicznymi i dewizami oraz obrotu pieniężnego z krajami zagranicznymi nadzór nad wszystkimi instytucjami finansowymi i przedsiębiorstwami bankowymi, położonymi w ich okręgach. Nadzór ten poruczony im zostaje zarówno na podstawie art. 2 ustawy z dn. 2 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 25, poz. 154) jako też i art. 3 i 9 ustawy z dn. 23 marca 1920 r. (Dz. U. R. P. № 30, poz. 175).

§ 47. W wykonaniu nadzoru wymienionego w § poprzednim uprawnieni są komisarze dla spraw dewizowych w szczególności do przeprowadzania rewizji instytucji i przedsiębiorstw poddanych nadzorowi, żądania od ich kierowników i personelu wszelkich wyjaśnień, oraz badania wszelkich aktów, ksiąg i korespondencji rewidowanego przedsiębiorstwa.

§ 48. Instytucje finansowe i przedsiębiorstwa bankowe obowiązane są ściśle stosować się do instrukcji wydawanych w ramach niniejszego rozporządzenia przez Ministra Skarbu lub komisarzy dla spraw dewizowych jak również prowadzić rejestry dokonanych transakcji walutami zagranicznymi i dewizowemi, tudzież obrotów na rachunkach zagranicznych według wzorów ustalonych przez Ministra Skarbu. Instytucje te i przedsiębiorstwa obowiązane są na każde żądanie Ministra Skarbu względnie komisarza dla spraw dewizowych dostarczać wszelkich danych wyjaśnień i wykazów odnoszących się do transakcji walutowych oraz obrotu pieniężnego z zagranicą.

§ 49. Postanowienie §§ poprzednich (45 do 48) odnoszą się również do przedsiębiorstw nie będących bankami, o ile prowadzą one w ramach niniejszego rozporządzenia tranzakcje walutowe oraz tranzakcje z których wynika obrót pieniężny z zagranicą.

§ 50. Celem ustalenia ogólnych zasad, jakich się winny trzymać banki dewizowe przy wykonywaniu czynności, objętych niniejszem rozporządzeniem, w szczególności sprzedaży walut zagranicznych i dewiz oraz sprzedaży wypłat na Polską zagranicę, jakoteż celem opinjowania we wszelkich spornych sprawach dotyczących wykonania niniejszego rozporządzenia zostaje powołana do życia Komisja Dewizowa. Skład Komisji i jej regulamin określony będzie osobnemi rozporządzeniami.

X.

Przepisy przejściowe.

§ 51. Osoby względnie przedsiębiorstwa, które nie są bankami akcyjnemi o które otrzymały na zasadzie rozporządzeń dewizowych, uchylonych przez niniejsze rozporządzenie, koncesje i pozwolenia ogólnej natury winny koncesje te i pozwolenia przedstawić komisarzowi dla spraw dewizowych w ciągu 4 tygodni po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, celem potwierdzenia i uzgodnienia ich z obecnemi przepisami. Banki akcyjne zamierzające pracować w myśl tych przepisów winne również w powyższym terminie zgłosić się u Komisarza dla spraw dewizowych celem potwierdzenia dekretu, względnie otrzymania nowego.

W razie nie przedstawienia w przepisanym terminie tych koncesji i dekretów tracą one moc obowiązującą.

§ 52. Prowadzone przez banki dewizowe do chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia rachunki w markach polskich, należące do osób fizycznych i prawnych, posiadających miejsce zamieszkania względnie siedzibę zagranicą mogą być prowadzone na warunkach obowiązujących dotychczas:

1) o ile należą do osób zamieszkałych względnie posiadających siedzibę na obszarze W.M. Gdańska i Niemiec - przez jeden tydzień,

2) o ile należą do osób zamieszkałych względnie posiadających siedzibę na obszarze Czechosłowacji, Austrji, Węgier, Rumunji i Łotwy - przez 2 tygodnie,

3) o ile należą do osób, zamieszkałych względnie posiadających siedzibę w innych państwach europejskich - przez 4 tygodnie,

4) o ile należą do osób zamieszkałych, względnie posiadających siedzibę w państwach poza europejskich - przez 2 miesiące, licząc od chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

§ 53. O ile w przeciągu wymienionych wyżej terminów bank nie uzyska pozwolenia na prowadzenie nadal dotyczącego rachunku zagranicznego, wówczas sumy złożone na tym rachunku mogą być przelane na rachunek zagraniczny lub krajowy danego klijenta w Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej lub innym banku. Inne dyspozycje mogą być tylko wówczas wykonane, o ile dotyczą zlikwidowania tego rachunku.

§ 54. Aż do chwili mianowanie komisarzy dla spraw dewizowych funkcje ich spełniać będą dotychczasowi delegacji Ministerstwa Skarbu dla spraw dewizowych.

XI.

Postanowienie końcowe.

§ 55. 18 Przepisy niniejszego rozporządzenia nie dotyczą pieniędzy rosyjskich oraz nie przewidują ograniczeń co do obrotu zagranicznemi monetami kruszcowemi wewnątrz kraju.

§ 56. Bank dewizowy względnie komisjoner dewizowy może być decyzją Ministra Skarbu pozbawiony całkowicie lub częściowo dokonywania tranzakcji walutami zagranicznemi i dewizami.

§ 57. Przekroczenie przepisów niniejszego rozporządzenia pociąga za sobą (niezależnie od skutków wymienionych w § 56) kary przewidziane w ustawie z dnia 2 marca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 25, poz. 154) zmienionej ustawą z dnia 23 czerwca 1923 r. (Dz. U. R. P. № 62, poz. 459).

§ 58. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. z dniem tym traci moc obowiązującą: rozporządzenie Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości z dnia 11 marca 1923 r. w przedmiocie regulowania obrotu dewizami i walutami zagranicznemi (Dz. U. R. P. № 26, poz. 156), rozporządzenie Ministra Skarbu w porozumieniu z ministrami Przemysłu i Handlu oraz Sprawiedliwości z dnia 21 czerwca 1923 r. o wprowadzeniu przymusu inkasowania należności zagranicznych za wywiezione towary za pośrednictwem Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej (Dz. U. R. P. № 62, poz. 465), rozporządzenie Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości z dnia 23 czerwca 1923 r. w przedmiocie regulowania obrotu dewizami i walutami zagranicznemi na obszarze górnośląskiej części województwa śląskiego (Dz. U. R. P. № 53, poz. 485) i rozporządzenie Ministra Skarbu w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 1923 r. w przedmiocie utworzenia Komisji Dewizowej i ograniczenia praw banków dewizowych (Dz. U. R. P. № 64, poz. 504).

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

Na porz. .....

.............. dnia ......... 192 ...

Do

..........................

(Nazwa)

w ..........................

Na zasadzie § 39 rozporządzenia Ministra Skarbu w

porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości w przedmiocie

regulowania obrotu dewizami i walutami zagranicznemi (Dz. U.

R. P. № 74, poz. 582) podaje/podajemy następujące dane, co do

udzielonego przez nas zlecenia, i poręczam/poręczamy, że dane

powyższe są w zupełności zgodne z prawdą.

......................................

(podpis, miejsce zamieszkania i adres)

Uwaga: Oświadczenie bez podpisu jest nieważne.

1) Przedmiot zlecenia (przesyłka, przekaz, zakredytowanie

Rachunku w markach niemieckich*)

..............................................................

..............................................................

2) Suma ......................................................

3) Nazwisko i miejsce zamieszkania (siedziba) odbiorcy .......

..............................................................

4) Cel przesyłki (przekazu, zapisania na dobro rachunku).

..............................................................

..............................................................

*) W razie przesyłki marek niemieckich należy podać formę w jakiej marki niemieckie mają być wywożone (gotówka, czek, przekaz i t. p.)

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

Bank .............

L. porz. .........

.............. dnia ......... 192 ...

Do Oddziału Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej

w .....................

Na zasadzie § 40 rozporządzenia Ministra Skarbu, w

porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości w przedmiocie

regulowania obrotu dewizami i walutami zagranicznemi (Dz. U.

R. P. № 74, poz. 582) prosimy o wydanie pozwolenia na wywóz

sumy:

Mk. n .............................................

w gotówce (czekach, przekazach, wekslach).

Powyższa suma wywożana jest na nasz własny rachunek - na

rachunek klijenta naszego według załączonej deklaracji - do

naszej Centrali (Oddziału) w ..................... (Niemcy)

(Podpis banku)

Uwaga: Słowa niepotrzebne

należy wykreślić.

Na wywóz powyższej sumy zezwala się

dnia .................... 192 .....

(Podpis oddziału P. K. K. P.)

Pozwolenie niniejsze nie może być cedowane i ważnem jest w przeciągu 14-tu dni od daty wystawienia. urząd celny zwróci niniejsze pozwolenie po odebraniu go od wywożącego temu oddziałowi P. K. K. P., który je wystawił.

^* Z dniem 27 stycznia 1924 r. nin. rozporządzenie zostało uzupełnione o instrukcję z dnia 12 stycznia 1924 r. przedmiocie regulowania obrotu dewizami i walutami zagranicznemi oraz obrotu pieniężnego z zagranicą (M.P.24.10.41).

¹ § 13 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

² § 14 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

³ § 19 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

⁴ Tytuł rozdziału VI zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

⁵ § 24 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

⁶ § 25 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

⁷ § 25-a dodany przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

⁸ § 25-b dodany przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

⁹ § 25-c dodany przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

¹⁰ § 25-d dodany przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

¹¹ § 26 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.

¹² § 28 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1924 r. (Dz.U.24.19.196) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 lutego 1924 r.

¹³ § 29 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1924 r. (Dz.U.24.19.196) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 lutego 1924 r.

¹⁴ § 30 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1924 r. (Dz.U.24.19.196) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 lutego 1924 r.

¹⁵ § 31 uchylony przez § 2 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1924 r. (Dz.U.24.19.196) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 lutego 1924 r.

¹⁶ § 32 uchylony przez § 2 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1924 r. (Dz.U.24.19.196) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 lutego 1924 r.

¹⁷ § 33 uchylony przez § 2 rozporządzenia z dnia 21 lutego 1924 r. (Dz.U.24.19.196) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 29 lutego 1924 r.

¹⁸ § 55 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1924 r. (Dz.U.24.12.109) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lutego 1924 r.