Dział 2 - Podatek od nieruchomości. - Niektóre podatki i opłaty terenowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1963.16.87 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1975 r.

Dział  II

Podatek od nieruchomości.

Art.  4.

1. Obowiązek podatkowy ciąży na osobach fizycznych i prawnych będących właścicielami lub posiadaczami nieruchomości oraz na spadkach nie objętych, w skład których wchodzą nieruchomości.

2. Jeżeli na nieruchomości ustanowione zostało prawo użytkowania, obowiązek podatkowy ciąży na użytkowniku.

3. Jeżeli nieruchomość została oddana przez jednostkę budżetową lub inny podmiot gospodarki uspołecznionej w dzierżawę osobie fizycznej lub prawnej nie będącej jednostką budżetową lub innym podmiotem gospodarki uspołecznionej, obowiązek podatkowy ciąży na dzierżawcy.

4. Jeżeli budynek nie stanowi własności właściciela gruntu, na którym jest wzniesiony, obowiązek podatkowy ciąży na właścicielu budynku zarówno co do budynku, jak i co do gruntu.

5. Minister Finansów w drodze rozporządzenia, a w odniesieniu do podmiotów gospodarki uspołecznionej w drodze zarządzenia, może przenieść obowiązek podatkowy na osoby nie odpowiadające warunkom określonym w ust. 1-4.

Art.  5.

Podatkowi podlegają:

1) nie związane z gospodarstwem rolnym budynki wraz z należącymi do nich gruntami i zabudowaniami ubocznymi;

2) budynki lub ich części wraz z należącymi do nich gruntami i zabudowaniami ubocznymi, związane wprawdzie z gospodarstwem rolnym, lecz wynajęte lub wydzierżawione na cały rok podatkowy i używane na cele nierolnicze;

3) grunty nie zabudowane, nie wchodzące w skład gospodarstwa rolnego.

Art.  6.

1. Od podatku wolne są:

1) budynki lub ich części, stanowiące własność Państwa i pozostające we władaniu jednostek budżetowych;

2) nieruchomości, stanowiące własność organizacji politycznych, społecznych bądź zawodowych, a pozostające w ich władaniu;

3) nieruchomości, stanowiące własność związków wyznaniowych i ich instytucji, zakonów i kongregacji zakonnych, stowarzyszeń religijnych w części służącej wyłącznie i bezpośrednio celom kultu religijnego (np. kościoły, domy modlitwy, kaplice), a pozostające w ich władaniu;

4) nieruchomości, pozostające we władaniu Naczelnej Rady Spółdzielczej i centralnych związków spółdzielni, jeżeli nieruchomości te są własnością Państwa bądź podmiotów gospodarki uspołecznionej;

5) pod warunkiem wzajemności - nieruchomości, stanowiące własność państw obcych i służące na biura dla przedstawicielstw dyplomatycznych, misji oraz konsulatów tych państw lub zajęte na lokale mieszkalne dla osób korzystających z prawa zakrajowości oraz dla konsulów i pracowników konsularnych, jeżeli nie są obywatelami polskimi;

6) budynki związane z gospodarstwem rolnym wymienione w art. 5 pkt 2, jeżeli:

a) składają się z nie więcej niż czterech izb, chociażby niektóre z izb były wynajęte,

b) są oddane w najem lub do bezpłatnego używania podatnikom podatku gruntowego dla celów ich gospodarstw rolnych lub są wynajmowane sezonowo,

c) są zajęte na potrzeby gromadzkich rad narodowych;

7) budynki lub ich części nie zamieszkałe ani też nie użytkowane w inny sposób z powodu złego ich stanu, a także budynki lub ich części położone w miejscowościach, w których obowiązują przepisy o publicznej gospodarce lokalami, nie wynajęte lub nie wydzierżawione z powodu braku przydziału właściwych do spraw lokalowych organów prezydiów rad narodowych;

8) budynki, wznoszone na terenie nowych budów, jeżeli są one wykorzystywane wyłącznie dla potrzeb nowych budów lub urządzeń - zwolnienie to kończy się z upływem sześciu miesięcy po oddaniu nowych budynków lub urządzeń do użytku;

9) budynki lub ich części zajęte na lokale reprezentacyjne oraz mieszkania w budynkach zarządzanych przez zakład pracy będący jednostką budżetową, a przydzielone pracownikom ze względu na szczególny charakter pracy wymagającej zajmowania lokali mieszkalnych w tych budynkach;

10) grunty nie zabudowane, nie wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, oraz grunty należące do budynków, o ile nie zostały oddane w dzierżawę osobie fizycznej lub prawnej, nie będącej jednostką budżetową lub innym podmiotem gospodarki uspołecznionej:

a) jeżeli stanowią własność Państwa i pozostają we władaniu jednostek budżetowych oraz innych podmiotów gospodarki uspołecznionej, z wyjątkiem spółdzielni,

b) jeżeli stanowią własność i pozostają we władaniu przedsiębiorstw mających formę spółek prawa cywilnego lub handlowego, w których Państwo, przedsiębiorstwa lub instytucje państwowe posiadają udział wynoszący ponad 50% kapitału zakładowego;

11) grunty przy budynkach mieszkalnych administrowanych przez zarządy budynków mieszkalnych oddane w dzierżawę i używane jako ogródki przydomowe;

12) grunty pod torami kolejowymi, z wyjątkiem gruntów pod torami kolei prowizorycznych i sezonowych;

13) grunty pod drogami i placami oddanymi do publicznego użytku;

14) grunty nie zabudowane, wyłączone od zabudowy na mocy przepisów prawnych;

15) nieruchomości stanowiące własność Państwa i pozostające w zarządzie organów prezydiów rad narodowych.

2. Nie korzystają jednak ze zwolnienia od podatku nieruchomości lub ich części:

1) wymienione w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5, jeżeli są:

a) zajęte na przedsiębiorstwa działające według zasad rozrachunku gospodarczego oraz przez banki i Państwowy Zakład Ubezpieczeń; korzystają jednak ze zwolnienia nieruchomości lub ich części wymienione w ust. 1 pkt 2 zajęte na kluby, w których prowadzona jest zamknięta działalność gastronomiczna nie obliczona na zysk wyłącznie dla zaspokojenia potrzeb członków organizacji,

b) oddane w najem lub w dzierżawę, z wyjątkiem stanowiących własność Państwa i pozostających w użytkowaniu jednostek budżetowych, a zajętych na pokoje gościnne;

2) wymienione w ust. 1 pkt 2, 4 i 5, a używane lub użytkowane bezpłatnie przez inne osoby niż wymienione w tych punktach.

Art.  7.

1. Oddzielną jednostkę podatkową stanowi:

1) w miastach i osiedlach - nieruchomość stanowiąca własność jednej osoby lub współwłasność dwu lub więcej osób, nie przedzielona ulicą lub cudzą własnością;

2) w gromadach - nieruchomość stanowiąca własność jednej osoby lub współwłasność dwu lub więcej osób, położona na obszarze tej gromady.

2. Części budynku mające oddzielną księgę wieczystą uważa się również za oddzielne jednostki podatkowe.

3. Minister Finansów może w odniesieniu do nieruchomości będących w użytkowaniu podmiotów gospodarki uspołecznionej określać w inny sposób jednostki podatkowe.

Art.  8.

1. Podstawę opodatkowania stanowi:

1) dla budynków wynajętych lub wydzierżawionych - czynsz za rok podatkowy z tytułu najmu lub dzierżawy;

2) dla budynków nie wynajętych lub nie wydzierżawionych, a z natury swej przeznaczonych na cele użytkowe i pozostających w użytkowaniu podmiotów gospodarki uspołecznionej - pełna wartość będąca podstawą amortyzacji, chociażby budynek był całkowicie zamortyzowany; budynek uważa się za przeznaczony na cele użytkowe także w tym przypadku, gdy część lokali budynku zajęta na cele mieszkalne nie przekracza 20% ogólnej powierzchni całego budynku; jeżeli część budynku zajęta na cele mieszkalne przekracza 20% ogólnej powierzchni całego budynku, podstawę opodatkowania stanowi dla części użytkowej budynku pełna wartość będąca podstawą amortyzacji, odpowiadająca procentowemu stosunkowi powierzchni zajętej na cele użytkowe do ogólnej powierzchni całego budynku, dla części zaś mieszkalnej podstawę opodatkowania stanowi czynsz lub wartość czynszowa;

3) dla pozostałych budynków nie wynajętych i nie wydzierżawionych - wartość czynszowa ustalona za rok podatkowy;

4) dla gruntów wymienionych w art. 5 - powierzchnia w m² tych gruntów, a dla gruntów wydzierżawionych - czynsz; gdyby jednak podatek obliczony od czynszu był niższy, niż obliczony od powierzchni w m² - podstawę opodatkowania tych gruntów wydzierżawionych stanowi powierzchnia w m².

2. Przepisy ust. 1 pkt 1-3 stosuje się odpowiednio do części budynków oraz do należących do nich zabudowań ubocznych.

3. W miejscowościach uzdrowiskowych i letniskowych za podstawę opodatkowania przyjmuje się:

1) czynsz w roku podatkowym za okres, na jaki budynek został wynajęty,

2) jeżeli budynek nie został wynajęty - czynsz, jaki zostałby uzyskany za czas, na który budynek mógł być wynajęty.

4. Za podstawę opodatkowania dla budynków lub ich części zajętych na hotele, pensjonaty, pokoje umeblowane itp., prowadzone przez właściciela budynku, przyjmuje się wartość czynszową w wysokości czynszu, jaki zostałby uzyskany w razie wynajęcia części lub całości budynku w roku podatkowym.

5. Jeżeli wynajmujący, będący osobą fizyczną lub podmiotem gospodarki nie uspołecznionej, pobiera czynsz od osób fizycznych lub podmiotów gospodarki nie uspołecznionej w kwocie niższej od wynikającej z przepisów o najmie lokali albo oddaje tym osobom budynek lub jego część w bezpłatne używanie, podstawę opodatkowania przyjmuje się w wysokości wynikającej z przepisów o najmie lokali.

6. Przy ustalaniu wartości budynków fabrycznych (ust. 1 pkt 2) nie dolicza się wartości maszyn, jak również urządzeń technicznych, stanowiących przynależność tych budynków, a w szczególności: pieców hutniczych, kominów fabrycznych, linii kolejowych, przewodów telegraficznych, jezdni, chodników i innych nadziemnych i podziemnych urządzeń.

7. 1 Na obszarze gromad przy ustalaniu podstawy opodatkowania dla budynków, wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 3 i 4, przyjmuje się czynsz (wartość czynszową) z roku poprzedzającego rok podatkowy; jeżeli jednak obowiązek podatkowy powstał w ciągu roku podatkowego, za podstawę opodatkowania przyjmuje się czynsz (wartość czynszową) z tego roku, obliczony za okres od dnia powstania obowiązku podatkowego do końca roku.

8. 2 Minister Finansów określi zasady i sposób ustalania wartości czynszowej jednolicie dla wszystkich podatników lub odmiennie dla poszczególnych grup na całym obszarze Państwa lub jego części.

Art.  9.

1. Podatek w stosunku do podstawy opodatkowania wynosi od budynków lub ich części:

1) gdy podstawę opodatkowania stanowi pełna wartość budynku, będąca podstawą amortyzacji (art. 8 ust. 1 pkt 2) - 0,8%;

2) od wynajętych lub wydzierżawionych budynków lub ich części pozostających we władaniu jednostek budżetowych, podmiotów gospodarki uspołecznionej oraz organizacji politycznych, społecznych, zawodowych - 25%;

3) od wynajętych lub wydzierżawionych budynków użytkowych, stanowiących własność osób fizycznych lub osób prawnych, nie będących podmiotem gospodarki uspołecznionej, jeżeli najemca lub dzierżawca całego budynku będący podmiotem gospodarki uspołecznionej zobowiązał się do wykonywania remontów zarówno bieżących, jak i kapitalnych - 25%;

4) od budynków lub ich części, stanowiących własność osób fizycznych lub osób prawnych nie będących podmiotami gospodarki uspołecznionej, z wyjątkiem budynków wymienionych w pkt 5:

a) nie wynajętych lub nie wydzierżawionych, a zajętych przez właściciela na

cele użytkowe - 25%,

b) nie wynajętych lub nie wydzierżawionych, a zajętych przez

właściciela na cele mieszkalne, jeżeli właściciel budynku należy do

kategorii osób, o których mowa w art. 4

dekretu z dnia 28 lipca 1948 r.

o najmie lokali (Dz. U. z 1958 r. Nr 50, poz. 243, z 1959 r. Nr 10,

poz. 59 i z 1962 r. Nr 66, poz. 326) - 25%,

c) wynajętych lub wydzierżawionych na cele mieszkalne, jeżeli należny

czynsz ustala się według przepisów art. 4

dekretu o najmie lokali - 25%,

d) nie wynajętych, a zajętych przez właściciela na cele mieszkalne, jeżeli

należy on do kategorii osób, określonej w art. 2

dekretu o najmie lokali - 80%,

e) wynajętych lub wydzierżawionych na cele mieszkalne, jeżeli należny

czynsz ustala się według przepisów art. 2

dekretu o najmie lokali - 80%,

f) wynajętych lub wydzierżawionych na cele użytkowe - 85%;

5) od budynków nie wynajętych i nie wydzierżawionych, wyłączonych spod przepisów o publicznej gospodarce lokalami, stanowiących własność osób fizycznych i zajętych w całości przez właściciela:

a) położonych na obszarze gromad - 25%,

b) położonych w miastach i osiedlach, zajętych na cele mieszkalne,

jeżeli właściciel należy do kategorii osób, określonej

w art. 4 dekretu

o najmie lokali - 225%,

c) położonych w miastach i osiedlach, zajętych na cele mieszkalne,

jeżeli właściciel należy do kategorii osób, określonej

w art. 2 dekretu

o najmie lokali - 45%,

d) położonych w miastach i osiedlach i zajętych na cele użytkowe - 85%;

6) od gruntów wydzierżawionych - 25%.

2. Od gruntów, wymienionych w art. 5, ustala się następujące stawki podatkowe:

Rodzaj miejscowości	Strefa	Stawka w złotych z 1 m^2 powierzchni gruntu rocznie
1. Miejscowości do 25.000 mieszkańców	cała miejscowość	0,06
2. Miejscowości ponad 25.000 mieszkańców nie stanowiące powiatów	cała miejscowość	0,09
3. Miasta do 100.000 mieszkańców stanowiące powiaty	śródmieście	0,12
	pozostałe dzielnice	0,09
4. Miasta ponad 100.000 mieszkańców	śródmieście	0,15
	strefa pośrednia	0,12
	peryferie	0,09

3. Dla określenia stref właściwy jest podział miasta na dzielnice dokonany przez prezydia rad narodowych na podstawie przepisów o najmie lokali.

4. Jeżeli najemcy lokali w budynkach, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. e) i f), zalegają z czynszem, podatek od nieruchomości przypadający na części budynku zajęte przez najemców zalegających z czynszem, może być ściągnięty od tych najemców. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli wynajmujący nie skorzysta z prawa żądania eksmisji w myśl art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 stycznia 1959 r. - Prawo lokalowe (Dz. U. z 1962 r. Nr 47, poz. 227) niezwłocznie po powstaniu tego prawa albo też nie popierał sprawy o eksmisję.

5. Podatek od budynków lub ich części, wymienionych w ust. 1 pkt 4 lit. d), e) i f), w części przekraczającej 25% podstawy opodatkowania, przeznaczony jest na pokrycie kosztu remontów i odbudowy budynków, przewidzianego w rozdziale 2 ustawy z dnia 22 kwietnia 1959 r. o remontach i odbudowie oraz o wykańczaniu budowy i nadbudowie budynków mieszkalnych (Dz. U. Nr 27, poz. 166). O sumę wpłat tej części podatku zmniejsza się obciążenie podatników z tytułu kosztów poniesionych przez Państwo na remonty i odbudowę budynków lub ich części, od których podatki te zostały wpłacone.

Art.  10.

1. Wymienione w art. 9 ust. 2 stawki podatkowe ulegają zmniejszeniu:

1) do 2/3 wysokości, jeżeli podatnicy pobierają wynagrodzenia podlegające przepisom o podatku od wynagrodzeń bądź też są małżonkami osób pobierających takie wynagrodzenia i jeżeli nie są podatnikami podatku obrotowego lub dochodowego w danym roku podatkowym;

2) do 1/4 wysokości, jeżeli podatnicy wyłącznie pobierają renty z funduszów państwowych i nie są podatnikami podatku obrotowego lub dochodowego w danym roku podatkowym.

2. Ulgi przewidziane w ust. 1 stosuje się także przy współwłasności gruntu, jeżeli grunt jest co najmniej w 50% własnością osób odpowiadających warunkom przewidzianym w ust. 1.

Art.  11.

Rada Ministrów może ustalać w drodze rozporządzenia, a jeżeli chodzi o spółdzielnie - w drodze uchwały inne stawki podatkowe od gruntów bądź też ustalać podstawę opodatkowania gruntów według innych zasad niż określone w art. 9. Rada Ministrów może również w drodze rozporządzenia ustalać zasady stosowania ulg i zwolnień od podatku od nieruchomości.

Art.  12.

Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia ustalić inną wysokość procentową podatku od nieruchomości od budynków lub ich części, nie mniej jednak niż 25% podstawy opodatkowania.

Art.  13.

1. 3 Obowiązek podatkowy powstaje w pierwszym dniu miesiąca kalendarzowego następującego bezpośrednio po zajściu okoliczności uzasadniających ten obowiązek bądź utratę warunków zwolnienia od podatku. W odniesieniu jednak do nieruchomości położonych na obszarze gromad obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia kwartału kalendarzowego, następującego bezpośrednio po zajściu okoliczności uzasadniających obowiązek podatkowy bądź utratę warunków zwolnienia od podatku.

2. Obowiązek podatkowy kończy się z upływem miesiąca kalendarzowego, w którym nieruchomość utraciła cechy uzasadniające obowiązek podatkowy bądź uzyskała warunki zwolnienia od podatku.

¹ Art. 8 ust. 7 dodany przez art. 9 ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 11 listopada 1965 r. o rozszerzeniu uprawnień gromadzkich rad narodowych w zakresie podatkowym oraz o usprawnieniu w gromadach wymiaru i poboru podatków i innych należności pieniężnych (Dz.U.65.46.288) z dniem 1 stycznia 1966 r.

² Art. 8 ust. 8 według numeracji ustalonej przez art. 9 ust. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 11 listopada 1965 r. o rozszerzeniu uprawnień gromadzkich rad narodowych w zakresie podatkowym oraz o usprawnieniu w gromadach wymiaru i poboru podatków i innych należności pieniężnych (Dz.U.65.46.288) z dniem 1 stycznia 1966 r.

³ Art. 13 ust. 1 zmieniony przez art. 9 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 11 listopada 1965 r. o rozszerzeniu uprawnień gromadzkich rad narodowych w zakresie podatkowym oraz o usprawnieniu w gromadach wymiaru i poboru podatków i innych należności pieniężnych (Dz.U.65.46.288) z dniem 1 stycznia 1966 r.