Rozdział 1 - Odpowiedzialność. - Konwencja Międzynarodowa o przewozie towarów kolejami żelaznemi. Berno.1924.10.23.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.73.667

Akt utracił moc

Wersja od: 1 maja 1935 r.

Rozdział  I.

Odpowiedzialność.

Artykuł  26.

Współodpowiedzialność kolei żelaznych.

§ 1. Kolej żelazna, która przyjęła do przewozu przesyłkę wraz z listem przewozowym, odpowiada za dokonanie przewozu na całym przebiegu aż do wydania.

§ 2. Każda następna kolej żelazna przez sam fakt przyjęcia przesyłki wraz z pierwotnym listem przewozowym uczestniczy w umowie o przewóz według brzmienia tego dokumentu i przejmuje obowiązki z niej wynikające, co nie narusza jednak postanowień artykułu 42, § 3, dotyczących kolei przeznaczenia.

§ 3. Odpowiedzialność kolei żelaznej, oparta na Konwencji niniejszej, ustaje na stacji przeznaczenia wskazanej w liście przewozowym, nawet wówczas, jeżeli nadawca wskazał inne miejsce przeznaczenia. Przy przewozie poza stację przeznaczenia stosuje się ustawy i regulaminy wewnętrzne.

Artykuł  27.

Rozmiar odpowiedzialności.

§ 1. Kolej żelazna odpowiada pod warunkami, określonemi w rozdziale niniejszym, za szkodę, powstałą wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia przesyłki, albo jej uszkodzenia od chwili przyjęcia do przewozu aż do wydania, bądź to wskutek opóźnienia dostawy.

§ 2. Kolej żelazna wolna jest od tej odpowiedzialności w wypadku całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia jeżeli udowodni, że szkoda powstała z winy osoby uprawnionej, skutkiem zlecenia tejże osoby, nie wynikającego z winy kolei żelaznej, skutkiem przyrodzonej właściwości towaru (wewnętrzne zepsucie, ubytek, wyciek zwykły i t. d.) lub skutkiem siły wyższej.

§ 3. Kolej żelazna wolna jest od odpowiedzialności za szkodę wynikłą wskutek opóźnienia dostawy, jeżeli udowodni, że opóźnienie zostało spowodowane okolicznościami, których kolej żelazna nie mogła uniknąć i którym nie mogła zapobiec.

Artykuł  28.

Ograniczenia odpowiedzialności za szkody, mogące wyniknąć z pewnych przyczyn.

§ 1. Kolej żelazna nie odpowiada za szkody, które wynikły z jednej lub kilku przyczyn następujących:

a) z niebezpieczeństwa, połączonego z przewozem w wagonach niekrytych towarów, które przewozi się w ten sposób bądź to na zasadzie przepisów taryfowych, bądź to na zasadzie układu zawartego z nadawcą i wspomnianego w liście przewozowym;

b) z niebezpieczeństwa, wynikającego bądź z braku, bądź z wadliwości opakowania towarów, które wskutek przyrodzonych swych właściwości narażone są na ubytek lub uszkodzenie, w razie nieopakowania;

c) z niebezpieczeństwa, połączonego z czynnościami naładunkowemi lub wyładunkowemi, albo też wynikającego z wadliwego załadowania w stosunku do towarów ładowanych przez nadawcę lub wyładowywanych przez odbiorcę, stosownie do przepisów taryfowych, lub stosownie do układa, zawartego z nadawcą i wspomnianego w liście przewozowym, bądź to stosownie do układu, zawartego z odbiorcą;

d) ze szczególnego niebezpieczeństwa zaginięcia, całkowitego lub częściowego, lub też uszkodzenia, mianowicie przez połamanie, rdzę, powstające samoistnie zepsucie wewnętrzne, nadzwyczajny wyciek, wyschnięcie i rozsypanie, na jakie narażone są pewne towary z przyczyn zależnych od ich przyrodzonych właściwości;

e) z niebezpieczeństwa, wynikającego wskutek tego, że przedmioty, wyłączone od przewozu wysłano pomimo to pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną, lub też przedmioty, przyjmowane do przewozu tylko warunkowo wysłano pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną, albo bez zachowania przez nadawcę przepisanych środków ostrożności;

f) ze szczególnego niebezpieczeństwa, które pociąga za sobą przewóz dla żywych zwierząt;

g) z niebezpieczeństwa, któremu miał zapobiec dozorca żywych zwierząt lub towarów, jeżeli przewóz tych zwierząt lub tych towarów powinien odbywać się pod dozorem stosownie do postanowień bądź to niniejszej Konwencji, bądź taryf, bądź układu wartko z nadawcą i wymienionego w liście przewozowym.

§ 2. Jeżeli z okoliczności danego faktu wynika, że szkoda mogła nastąpić wskutek jednej lub kilku z tych przyczyn, to dopóki osoba uprawniona nie udowodni rzeczy przeciwnej, zachodzi domniemanie, że szkoda powstała wskutek tych przyczyn.

Artykuł  29.

Wysokość odszkodowania za całkowite lub częściowe zaginięcie przesyłki.

Jeżeli na mocy postanowień Konwencji niniejszej kolej żelazna ma zapłacić odszkodowanie za całkowite lub częściowe zaginięcie przesyłki, to oblicza się je według ceny giełdowej:

w braku ceny giełdowej, według bieżących cen targowych,

w braku jednych i drugich cen, według wartości zwyczajnej towarów tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i w czasie, w którym przesyłkę przyjęto do przewozu. Wysokość odszkodowania, z zastrzeżeniem ograniczeń, przewidzianych w artykule 34, nie może jednak przekraczać 50 franków za każdy brakujący kilogram wagi brutto.

Nadto należy zwrócić należności przewozowe, cło i inne kwoty, wydatkowane na towar zaginiony, bez dalszego odszkodowania z zastrzeżeniem wyjątków, przewidzianych w artykułach 35 i 36.

Jeżeli kwoty, które służą za podstawę do obliczania odszkodowania nie są wyrażone w walucie Państwa, w którem zażądano zapłaty, przerachowania dokonywa się według kursu dnia i miejsca zapłaty.

Artykuł 30.

Domniemanie zaginięcia przesyłki.

Odnalezienie przesyłki.

§ 1. Osoba uprawniona może bez dostarczenia dalszych dowodów uważać przesyłkę za zaginioną, jeżeli jej nie wydano odbiorcy, lub nie pozostawiono mu jej do rozporządzenia w przeciągu dni trzydziestu po upływie terminów, obliczonych według artykułu 11.

Do tych trzydziestu dni dolicza się tyle razy po dziesięć dni, najwyżej jednak dni trzydzieści, ile Państw w przewozie uczestniczyło, nie licząc w to Państwa wysłania i przybycia.

§ 2. Osoba uprawniona, otrzymując odszkodowanie za przesyłkę zaginioną, może zażądać na pokwitowaniu, aby w razie odnalezienia przesyłki w ciągu czterech miesięcy od otrzymania odszkodowania, zawiadomiono ją o tem niezwłocznie.

O żądaniu takiem wydaje się jej poświadczenie pisemne.

§ 3. Osoba uprawniona może po otrzymaniu takiego zawiadomienia żądać w terminie trzydziestodniowym, aby towar dostarczono jej bezpłatnie, według jej wyboru, na stację nadawczą lub na stację przeznaczenia, wskazaną w liście przewozowym, za zwrotem otrzymanego odszkodowania i z zastrzeżeniem wszelkich praw do odszkodowania za opóźnienie, przewidzianego w artykule 33, w danym zaś razie, w artykule 35, § 3.

§ 4. Jeżeli na pokwitowaniu nie zamieszczono żądania, przewidzianego powyżej w § 2, lub przewidzianego w § 3 rozporządzenia nie udzielono w terminie dni trzydziestu, lub wreszcie, jeżeli przesyłkę odnaleziono po upływie czterech miesięcy od wypłacenia odszkodowania, kolej żelazna może rozporządzać nią zgodnie z ustawami i regulaminami Państwa, w którem się znajduje.

Artykuł  31.

Ograniczenie odpowiedzialności za ubytek wagi.

§ 1. W stosunku do towarów, które z powodu swych szczególnych właściwości przyrodzonych tracą zwykle na wadze, wskutek samego już przewozu, kolej żelazna ponosi odpowiedzialność za ubytki o tyle, o ile przekraczają dopuszczalne normy, ustalone poniżej:

a) dwa od sta wagi dla towarów płynnych lub nadanych w stanie wilgotnym, jak również przy następujących towarach, bez względu na dokonany przebieg:

chmiel,

drzewo farbiarskie tarte lub mielone,

futra w błamach,

jarzyny świeże,

kit świeży,

kory,

korzenie,

korzeń lukrecjowy,

kości całe lub mielone,

liście tytoniowe świeże,

mydła i oleje twarde,

odpadki skór,

owoce suszone i smażone,

owoce świeże,

rogi i kopyta,

ryby suszone,

skóry niewyprawiane,

skóry wyprawiane,

sól,

szczecina,

ścięgna zwierzęce,

tłuszcze,

tytoń krajany,

wełna,

włosie końskie;

b) jeden od sta dla wszystkich innych towarów suchych, które również tracą na wadze podczas przewozu.

§ 2. Ograniczenie odpowiedzialności, przewidziane w § 1 niniejszego artykułu nie stosuje się, jeżeli udowodniono, że ubytek, stosownie do okoliczności danego wypadku, nie wynika z przyczyn, uzasadniających stosowanie norm dopuszczalnego braku wagi.

§ 3. W razie przewozu kilku sztuk towaru za jednym listem przewozowym powyższe normy dopuszczalnego braku oblicza się dla każdej sztuki, o ile wagę jej przy nadaniu podano oddzielnie w liście przewozowym, lub może być ona ustalona w inny sposób.

§ 4. W razie całkowitego zaginięcia przesyłki, przy obliczeniu odszkodowania nie dokonywa się żadnych potrąceń z tytułu straty na wadze podczas przewodu

§ 5. Postanowienia niniejszego artykułu w niczem nie naruszają postanowień artykułu 28.

Artykuł  32.

Wysokość odszkodowania w razie uszkodzenia przesyłki.

W razie uszkodzenia kolej żelazna obowiązana jest, z wyjątkiem wypadków, przewidzianych w artykule 34 zapłacić kwotę, o którą obniżyła się wartość przesyłki bez dalszego odszkodowania, z zastrzeżeniem wyjątków, przewidzianych w artykułach 35 i 36.

Odszkodowanie nie może jednak przewyższać:

a) jeżeli cała przesyłka doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie,

kwoty, którą należałoby zapłacić na wypadek zaginięcia całej przesyłki,

b) jeżeli tylko część przesyłki doznała obniżenia wartości przez uszkodzenie,

kwoty, którą należałoby zapłacić na wypadek zaginięcia części, która doznała obniżenia wartości.

Artykuł 33.

Wysokość odszkodowania za opóźnienie dostawy.

§ 1. W razie przekroczenia terminu dostawy, jeżeli osoba uprawniona nie udowodni, że skutkiem tego opóźnienia wynikła szkoda, kolej żelazna obowiązana jest zapłacić:

1/10 przewoźnego za opóźnienie, nie przekraczające 1/10 terminu dostawy;

2/10 przewoźnego za opóźnienie większe niż 1/10, a nie przekraczające 2/10 terminu dostawy;

3/10 przewoźnego za opóźnienie większe niż 2/10, a nie przekraczające 3/10 terminu dostawy;

4/10 przewoźnego za opóźnienie większe niż 3/10, a nie przekraczające 4/10 terminu dostawy;

5/10 przewoźnego za wszelkie opóźnienie większe niż 4/10 terminu dostawy.

§ 2. Jeżeli udowodniono, że wskutek opóźnienia wynikła szkoda, należy zapłacić za nią odszkodowanie, które nie może przekraczać sumy przewoźnego.

§ 3. Odszkodowań, przewidzianych w paragrafach 1 i 2 artykułu niniejszego, nie można żądać łącznie z odszkodowaniami, któreby się należały za całkowite zaginięcie przesyłki.

W razie częściowego zaginięcia, należy w odnośnym wypadku odszkodowanie wypłacić za niezaginioną część przesyłki.

W razie uszkodzenia, można, w odnośnym wypadku, żądać odszkodowań tych łącznie z odszkodowaniem przewidzianem w artykule 32.

Artykuł  34

Ograniczenie odszkodowania przy stosowaniu niektórych taryf.

Jeżeli kolej żelazna ustala szczególne warunki przewozu (taryfy specjalne lub wyjątkowe), przewidujące zniżkę pełnej opłaty, obliczonej na zwykłych warunkach (taryfy ogólnej), wówczas może ona ograniczyć wysokość odszkodowania, przypadającego osobie uprawnionej w razie uszkodzenia, zaginięcia lub opóźnienia do pewnej maksymalnej kwoty.

Jeżeli ustaloną w ten sposób maksymalną kwotę przewiduje taryfa, stosowana tylko na pewnej części przebiegu, wówczas ograniczenie odpowiedzialności do rzeczonej kwoty maksymalnej może być stosowane tylko o tyle, o ile powód do odszkodowania powstał na tej właśnie części przebiegu.

Artykuł  35.

Deklaracja interesu w dostawie.

§ 1. Przy każdej przesyłce można podać deklarację interesu w dostawie, wpisując ją do listu przewozowego, stosownie do brzmienia artykułu 6, § 6, litera k).

Kwota deklarowanego interesu powinna być podana w walucie Państwa wysłania we frankach złotych lub też w innej walucie, ustalonej w taryfach.

§ 2. Od deklarowanej kwoty pobiera się opłatę dodatkową w stosunku jednej czwartej od tysiąca za każde zaczęte 10 kilometrów.

Taryfy mogą zniżyć tę opłatę i określić minimum należności.

§ 3. Jeżeli deklarowano interes w dostawie, to w razie opóźnienia można żądać:

a) jeżeli nie udowodniono, że szkoda wynikła wskutek tego opóźnienia - aż do wysokości kwoty deklarowanego interesu:

2/10 przewoźnego za opóźnienie, nie przekraczające 1/10 terminu dostawy;

4/10 przewoźnego za opóźnienie większe niż 1/10, a nie przekraczające 2/10 terminu dostawy;

6/10 przewoźnego za opóźnienie większe niż 2/10, a nie przekraczające 3/10 terminu dostawy,

8/10 przewoźnego za opóźnienie większe niż 3/10, a nie przekraczające 4/10 terminu dostawy;

całego przewoźnego za każde opóźnienie większe niż 4/10 terminu dostawy;

b) w razie dostarczenia dowodu, że z opóźnienia wynikła szkoda, można żądać odszkodowania do wysokości kwoty deklarowanego interesu.

Jeżeli wysokość kwoty deklarowanego interesu jest niższa od odszkodowań, przewidzianych w artykule 33, to można ich żądać zamiast odszkodowań, przewidzianych pod literami a) i b).

§ 4. Jeżeli udowodniono, że szkoda wynikła wskutek całkowitego lub częściowego zaginięcia albo uszkodzenia towaru, przy którym podano deklarację interesu w dostawie, to można żądać prócz odszkodowań, przewidzianych - w artykułach 29 i 32 lub, w odnośnym wypadku, w artykule 34, dalszego odszkodowania do wysokości sumy deklarowanej.

Artykuł  36.

Wysokość odszkodowania w razie złego zamiaru lub ciężkiego zaniedbania ze strony kolei żelaznej.

We wszystkich wypadkach, w których całkowite lub częściowe zaginięcie, uszkodzenie albo opóźniona dostawa towaru, mają za przyczynę zły zamiar lub ciężkie zaniedbanie ze strony kolei żelaznej, osobie uprawnionej należy się pełne odszkodowanie za udowodnione straty do podwójnej wysokości kwot maksymalnych, przewidzianych, zależnie od wypadku, w artykułach 29, 32, 33, 34 i 35.

Artykuł 37.

Oprocentowanie odszkodowania.

Osoba uprawniona może żądać odsetek w stosunku sześciu od sta od sumy przyznanego jej odszkodowania z każdego listu przewozowego, o ile odszkodowanie to przekracza dziesięć franków.

Odsetki te liczą się od dnia wniesienia reklamacji w drodze administracyjnej, przewidzianej w artykule 40, lub jeżeli reklamacji nie zgłoszono, od dnia wniesienia powództwa sądowego.

Artykuł  38.

Zwrot odszkodowań.

Każde odszkodowanie niesłusznie otrzymane należy zwrócić.

W wypadku oszustwa, kolej żelazna, niezależnie od dochodzenia sądowo - karnego, ma nadto prawo ściągnięcia kwoty, równej sumie niesłusznie wypłaconej.

Artykuł 39.

Odpowiedzialność kolei żelaznej za swój personel.

Kolej żelazna odpowiada za swój personel oraz za inne osoby, któremi się posługuje przy wykonywaniu podejmowanego przewozu.

O ile jednak personel kolejowy, na żądanie interesanta, sporządza listy przewozowe, dokonywa tłumaczeń lub spełnia inne czynności, do których kolej żelazna nie jest obowiązana, uważa się go za działającego z ramienia osoby, której usługi te oddaje.