Część 3 - SPRAWY CYWILNE I RODZINNE - Bułgaria-Polska. Umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych. Warszawa.1961.12.04.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1963.17.88
Akt obowiązujący Wersja od: 17 czerwca 1996 r.
CZĘŚĆ TRZECIA
SPRAWY CYWILNE I RODZINNE
SPRAWY CYWILNE I RODZINNE
Sprawy z zakresu prawa osobowego i rodzinnego.
Sprawy z zakresu prawa osobowego i rodzinnego.
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.
1.
Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych osób fizycznych ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, której osoby te są obywatelami.2.
Zdolność osób prawnych ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, na której obszarze zostały one utworzone.Ubezwłasnowolnienie.
Dla ubezwłasnowolnienia właściwy jest sąd i stosuje się prawo tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba, mająca być ubezwłasnowolnioną.
1.
Jeżeli organ jednej Umawiającej się Strony stwierdzi, że zachodzą przesłanki do ubezwłasnowolnienia obywatela drugiej Umawiającej się Strony mającego miejsce zamieszkania lub pobytu w okręgu tego organu, wówczas zawiadomi o tym właściwy organ drugiej Umawiającej się Strony.2.
Jeżeli organ drugiej Umawiającej się Strony zawiadomiony zgodnie z postanowieniem ustępu 1 oznajmi, że pozostawia dalsze czynności organowi miejsca zamieszkania lub pobytu tej osoby albo nie wypowie się w terminie trzech miesięcy, wówczas organ miejsca zamieszkania lub pobytu może przeprowadzić postępowanie o ubezwłasnowolnienie według prawa swego Państwa, o ile przyczynę ubezwłasnowolnienia przewiduje również prawo tej Umawiającej się Strony, której dana osoba jest obywatelem. Orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu przesyła się właściwemu organowi drugiej Umawiającej się Strony.W przypadkach nie cierpiących zwłoki organ miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, która powinna być ubezwłasnowolniona, a jest obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, może wydać tymczasowe zarządzenia potrzebne dla ochrony tej osoby lub jej majątku. Odpisy tych zarządzeń przesyła się właściwemu organowi Umawiającej się Strony, której obywatelem jest ta osoba.
Postanowienia artykułów 17 i 18 stosuje się odpowiednio do uchylenia ubezwłasnowolnienia.
Uznanie osoby za nieobecną lub zmarłą i stwierdzenie zgonu.
1.
W sprawach o uznanie osoby za nieobecną lub zmarłą albo o stwierdzenie zgonu właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, której obywatelem była ta osoba w czasie, kiedy według ostatnich wiadomości pozostawała przy życiu.2.
Sąd jednej Umawiającej się Strony może uznać obywatela drugiej Umawiającej się Strony za nieobecnego lub zmarłego, jak również stwierdzić jego zgon na wniosek zamieszkałych na jej obszarze osób uprawnionych do zgłoszenia takiego wniosku według prawa tej Strony. Orzeczenie to będzie miało skutki prawne tylko na obszarze tej Umawiającej się Strony, której sąd wydał orzeczenie.3.
Na wniosek osoby zainteresowanej sąd, który wydał orzeczenie wymienione w ustępie 2, uchyli lub zmieni to orzeczenie, jeżeli sąd właściwy w myśl ustępu 1 wyda inne orzeczenie w tym przedmiocie.4.
Przy rozpoznawaniu spraw o uznanie osoby za nieobecną lub zmarłą albo o stwierdzenie zgonu sądy Umawiających się Stron stosują prawo swego Państwa.Zawarcie małżeństwa.
1.
Materialne przesłanki ważności małżeństwa ocenia się dla każdej z osób zawierających małżeństwo według prawa Umawiającej się Strony, której osoba ta jest obywatelem.2.
Forma zawarcia małżeństwa podlega prawu Umawiającej się Strony, przed której organem małżeństwo zostaje zawarte.3.
Forma zawarcia małżeństwa przed uprawnionym do tego przedstawicielem dyplomatycznym lub urzędnikiem konsularnym podlega prawu Umawiającej się Strony wysyłającej przedstawiciela dyplomatycznego lub urzędnika konsularnego.Osobiste i majątkowe stosunki małżonków.
1.
Prawa i obowiązki małżonków oraz ich stosunki majątkowe podlegają prawu Umawiającej się Strony, której oboje małżonkowie są obywatelami. Do rozpoznawania spraw w tym zakresie właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze małżonkowie mają lub mieli ostatnio miejsce zamieszkania.2.
Jeżeli jeden z małżonków jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, drugi zaś obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, właściwy jest sąd i stosuje się prawo tej Umawiającej się Strony, na której obszarze małżonkowie mają miejsce zamieszkania lub mieli ostatnio miejsce zamieszkania.Rozwód.
1.
Jeżeli oboje małżonkowie są obywatelami jednej Umawiającej się Strony, dla rozwodu właściwy jest sąd tej Strony. Jeżeli mają oni miejsce zamieszkania na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, wówczas właściwy jest również sąd drugiej Strony. Rozwód podlega prawu tej Umawiającej się Strony, której obywatelami są małżonkowie w chwili wniesienia pozwu o rozwód.2.
Jeżeli w chwili wniesienia pozwu o rozwód jeden z małżonków jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, drugi zaś obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, wówczas właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na obszarze której oboje małżonkowie mają lub mieli ostatnio miejsce zamieszkania. Sąd stosuje prawo swego Państwa.Istnienie, nieistnienie i nieważność małżeństwa.
1.
Ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa oraz uznanie małżeństwa za nieważne z powodu naruszenia przesłanek zawarcia małżeństwa podlega prawu, które należało zastosować zgodnie z artykułem 22 ustęp 1.2.
Ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa oraz uznanie małżeństwa za nieważne z powodu niezachowania formy przy jego zawieraniu podlega prawu Państwa, którego formę zastosowano przy zawieraniu małżeństwa.3.
Do określenia właściwości sądów stosuje się odpowiednio postanowienia artykułu 24.Stosunki prawne między rodzicami a dziećmi.
Stosunki prawne między rodzicami a dziećmi oraz ustalenie i zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa podlegają prawu tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest dziecko.
1.
Do orzekania o stosunkach prawnych określonych w artykule 26 właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, której obywatelem jest dziecko.2.
Jeżeli obie strony procesowe mają miejsce zamieszkania na obszarze jednej Umawiającej się Strony, wówczas właściwy jest również sąd tej Strony.Do roszczeń alimentacyjnych rodziców wobec dzieci stosuje się prawo oraz właściwy jest sąd tej Umawiającej się Strony, na której terytorium ma miejsce zamieszkania osoba uprawniona do alimentów.
Przysposobienie.
1.
Do przysposobienia stosuje się prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem jest przysposabiający w chwili przysposobienia.2.
Jeżeli według prawa Umawiającej się Strony, której obywatelem jest przysposabiany, wymagana jest jego zgoda, zgoda jego ustawowych przedstawicieli lub zezwolenie właściwego organu, konieczne jest otrzymanie takiej zgody lub zezwolenia.3.
Jeżeli dziecko przysposabiają małżonkowie, z których jeden jest obywatelem jednej Umawiającej się Strony, drugi zaś obywatelem drugiej Umawiającej się Strony, powinny być dopełnione warunki przewidziane przez prawo obu Umawiających się Stron.4.
W sprawach o przysposobienie właściwy jest organ Umawiającej się Strony, której obywatelem jest przysposabiający w chwili przysposobienia. W przypadku przewidzianym w ustępie 3 właściwy jest organ Umawiającej się Strony, na której obszarze małżonkowie mają lub mieli wspólne miejsce zamieszkania.5.
Postanowienia poprzedzających ustępów stosuje się odpowiednio do rozwiązania przysposobienia.Obowiązki alimentacyjne.
1.
Dla obowiązków alimentacyjnych między krewnymi oraz między osobami, których małżeństwo zostało rozwiązane lub unieważnione, jak również między przysposabiającym a przysposobionym, właściwe jest prawo Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba uprawniona.2.
W sprawach określonych w ustępie 1 właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze zamieszkuje osoba uprawniona.Opieka i kuratela.
1.
W sprawach opieki nad obywatelami Umawiających się Stron właściwe są organy i stosuje się prawo Strony, której obywatelem jest osoba podlegająca opiece.2.
Stosunki prawne pomiędzy opiekunem i osobą poddaną opiece określa się według prawa Umawiającej się Strony, której organ wyznaczył opiekuna.3.
Obowiązek przyjęcia opieki ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, której obywatelem jest opiekun.4.
Obywatel jednej Umawiającej się Strony może być ustanowiony opiekunem obywatela drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli zamieszkuje na obszarze tej Umawiającej się Strony, gdzie ma sprawować opiekę, a jego ustanowienie będzie korzystniejsze dla osoby podlegającej opiece.1.
W razie konieczności podjęcia czynności w interesie obywatela jednej Umawiającej się Strony, którego miejsce zamieszkania lub pobytu znajduje się na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, organ tej Strony zawiadomi niezwłocznie organ opiekuńczy tej Umawiającej się Strony, której dana osoba jest obywatelem.2.
W przypadkach nie cierpiących zwłoki organ opiekuńczy drugiej Umawiającej się Strony może wydać zgodnie ze swoim prawem odpowiednie zarządzenia tymczasowe, obowiązany jest jednak niezwłocznie zawiadomić o tym organ opiekuńczy tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba potrzebująca pieczy. Do czasu podjęcia przez ten organ odmiennych decyzji pozostają w mocy zarządzenia tymczasowe.1.
Organ opiekuńczy jednej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba potrzebująca pieczy, może zwrócić się do właściwego organu drugiej Umawiającej się Strony o sprawowanie opieki, a także o wydanie zarządzeń w interesie osoby, której miejsce zamieszkania lub pobytu znajduje się na obszarze drugiej Umawiającej się Strony. Organ wezwany zawiadamia organ wzywający o ustanowieniu opieki i o wydanych zarządzeniach.2.
Jeżeli osoba będąca obywatelem jednej Umawiającej się Strony, nad którą ustanowiono opiekę, wskutek późniejszej zmiany miejsca zamieszkania przebywa na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, organ, który dotychczas sprawował opiekę, może żądać od organu drugiej Umawiającej się Strony przejęcia opieki do dalszego sprawowania. Przekazanie opieki staje się skuteczne dopiero po przejęciu przez organ wezwany opieki i zawiadomieniu o tym organu wzywającego.3.
Organ, który przejął opiekę, stosuje prawo swego Państwa, jest jednak obowiązany w zakresie oceny zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych stosować prawo tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba poddana opiece. Organ ten nie jest uprawniony do wydawania orzeczeń dotyczących stanu cywilnego tej osoby, może jednak udzielić zezwolenia na zawarcie małżeństwa, wymaganego według prawa tej Umawiającej się Strony, której obywatelem jest osoba, podlegająca opiece.1.
Opiekun sprawuje opiekę zarówno nad osobą, jak i nad całym jej majątkiem, niezależnie od tego, gdzie ta osoba przebywa lub gdzie znajduje się jej majątek.2.
Jeżeli osoba, nad którą została ustanowiona opieka przez organ jednej Umawiającej się Strony, posiada majątek na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, wówczas organ sprawujący opiekę może żądać od właściwego organu drugiej Umawiającej się Strony, aby ustanowił osobę do zarządu tym majątkiem.
Sprawy spadkowe.
Sprawy spadkowe.
Zasady równouprawnienia.
1.
Obywatele jednej Umawiającej się Strony mogą nabywać na obszarze drugiej Umawiającej się Strony prawa majątkowe w drodze dziedziczenia z mocy ustawy lub rozporządzenia na wypadek śmierci na tych samych warunkach i w tym samym zakresie, jak obywatele tej Strony.2.
Obywatele jednej Umawiającej się Strony mogą dokonywać rozporządzeń na wypadek śmierci w stosunku do mienia znajdującego się na obszarze drugiej Umawiającej się Strony.
1.
W sprawach spadkowych właściwe jest prawo tej Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci.2.
Dziedziczenie majątku nieruchomego podlega prawu tej Umawiającej się Strony, na której terytorium majątek ten jest położony.Testament.
1.
Zdolność do sporządzenia i odwołania testamentu, jak również skutki wad oświadczenia woli ocenia się według prawa Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili sporządzenia testamentu. Według tego prawa określa się również rodzaje rozporządzeń, które można zamieścić w testamencie.2.
Formę testamentu określa się według prawa Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkobierca w chwili sporządzenia testamentu. Wystarczy jednak zachowanie prawa obowiązującego w miejscu sporządzenia testamentu. Postanowienie to stosuje się również do odwołania testamentu.Przejście spadku na rzecz Państwa.
1.
Jeżeli spadek według prawa określonego w artykule 35 A ustęp 2 przechodzi na własność Państwa z mocy ustawy, to majątek nieruchomy przypada tej Umawiającej się Stronie, na której terytorium jest położony.2.
Jeżeli spadek według prawa określonego w artykule 35 A ustęp 1 przechodzi na własność Państwa z mocy ustawy, to majątek ruchomy przypada tej Umawiającej się Stronie, której obywatelem był spadkodawca był w chwili śmierci.Właściwość.
1.
Postępowanie spadkowe w sprawach dotyczących mienia ruchomego przeprowadza organ wymiaru sprawiedliwości Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci.2.
Postępowanie spadkowe w sprawach dotyczących mienia nieruchomego przeprowadza organ wymiaru sprawiedliwości Umawiającej się Strony, na której obszarze znajduje się to mienie.3.
Postanowienia ustępów 1 i 2 stosuje się odpowiednio również do sporów powstałych w związku z dziedziczeniem.4.
W przypadku gdy całe mienie ruchome pozostałe po śmierci obywatela jednej Umawiającej się Strony znajduje się na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, postępowanie w sprawie o spadek na wniosek spadkobiercy lub innej osoby, mającej roszczenie do spadku, przeprowadza organ wymiaru sprawiedliwości tej Umawiającej się Strony, jeżeli wszyscy spadkobiercy na to się godzą.Zawiadomienie o śmierci spadkodawcy.
1.
Jeżeli na obszarze jednej Umawiającej się Strony umrze obywatel drugiej Umawiającej się Strony, właściwy organ obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny drugiej Umawiającej się Strony i zakomunikować mu wszystko, co jemu jest wiadomo o spadkobiercach i zapisobiercach, o ich miejscu zamieszkania lub miejscu pobytu, o wielkości i wartości spadku, jak również o tym, czy istnieje testament. Przepis ten stosuje się również w przypadku, gdy właściwy organ jednej Umawiającej się Strony otrzyma wiadomość, że obywatel drugiej Umawiającej się Strony zmarły poza obszarem obu Umawiających się Stron pozostawił majątek na obszarze jej Państwa.2.
Jeżeli na obszarze jednej Umawiającej się Strony nastąpi otwarcie spadku i okaże się, że spadkobiercą lub zapisobiercą jest obywatel drugiej Umawiającej się Strony, wówczas organ miejscowy powiadomi o tym niezwłocznie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny tej Strony.3.
Jeżeli przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny otrzyma wcześniej wiadomość o śmierci spadkodawcy, zawiadamia o tym organ właściwy do zabezpieczenia spadku.Uprawnienia przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych w sprawach spadkowych.
W sprawach spadkowych przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny jednej Umawiającej się Strony są uprawnione bez specjalnego upoważnienia do reprezentowania swoich obywateli przed organami drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli obywatele ci są nieobecni i nie ustanowili pełnomocników do prowadzenia sprawy.
Zabezpieczenie spadku.
1.
Właściwy organ jednej Umawiającej się Strony wydaje zgodnie z prawem swego Państwa zarządzenia niezbędne do zabezpieczenia lub zarządu spadku pozostawionego na obszarze tej Strony przez obywatela drugiej Umawiającej się Strony lub spadku, który przypadałby obywatelowi drugiej Umawiającej się Strony.2.
O zarządzeniach wydanych zgodnie z ustępem 1 należy niezwłocznie zawiadomić przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny drugiej Umawiającej się Strony, które mogą uczestniczyć przy wykonaniu tych zarządzeń. Na wniosek przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego zarządzenia te można zmienić, uchylić lub odroczyć ich wykonanie.Czynności dotyczące testamentu.
Otwarcie i ogłoszenie testamentu należy do właściwego organu Umawiającej się Strony, na której obszarze testament się znajduje. Uwierzytelniony odpis testamentu oraz protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu przesyła się przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu Umawiającej się Strony, której spadkodawca był obywatelem. W miarę możliwości przesyła się również oryginał testamentu na wniosek organu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca, lub organu drugiej Umawiającej się Strony, który prowadzi postępowanie spadkowe.
Organ Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca, mający w przechowaniu testament, na wniosek organu drugiej Umawiającej się Strony właściwego do zabezpieczenia spadku przesyła mu uwierzytelniony odpis tego testamentu.
Wydanie spadku.
1.
Jeżeli po zakończeniu postępowania spadkowego na obszarze jednej Umawiającej się Strony ruchomy majątek spadkowy lub sumy uzyskane ze sprzedaży ruchomego i nieruchomego majątku spadkowego podlegają wydaniu spadkobiercom lub zapisobiercom, będącym obywatelami drugiej Umawiającej się Strony, wówczas mienie to przekazuje się spadkobiercom lub zapisobiercom; jeżeli są nieobecni i nie ustanowili pełnomocnika, wydaje się je przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu tej Strony.2.
Mienie to może być przekazane spadkobiercom lub zapisobiercom, jeżeli: 1)
właściwy organ wezwał wierzycieli spadkodawcy do zgłoszenia swoich roszczeń w terminie przewidzianym przez prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze znajduje się mienie spadkowe, a wierzyciele nie zgłosili swych roszczeń w tym terminie. 2)
należne podatki i opłaty oraz wszystkie zgłoszone roszczenia zostały zapłacone lub zabezpieczone.1.
Jeżeli ruchome mienie pozostałe po obywatelu jednej Umawiającej się Strony, który zmarł na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, mając tam miejsce zamieszkania, przedstawia nieznaczną wartość, a żadna z osób uprawnionych do spadku nie zamieszkuje na tym obszarze ani nie ustanowiła tam swego pełnomocnika, wówczas mienie to przekazuje się bez przeprowadzenia postępowania spadkowego przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca. Przed wydaniem mienia spadkobiercom przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny zaspokoi lub zabezpieczy do wysokości wartości tego mienia roszczenia wierzycieli spadkodawcy zgłoszone w terminie do jednego miesiąca od dnia otrzymania mienia.2.
Postanowienia ustępu 1 stosuje się również do mienia, które miał z sobą obywatel jednej Umawiającej się Strony, zmarły w czasie podróży na obszarze drugiej Umawiającej się Strony.
Sprawy cywilne majątkowe między żyjącymi.
Sprawy cywilne majątkowe między żyjącymi.
Forma czynności prawnej.
1.
Forma czynności prawnej podlega prawu, które właściwe jest dla samej czynności; wystarczy jednak zastosowanie prawa obowiązującego w miejscu sporządzenia czynności.2.
Forma czynności prawnej dotyczącej nieruchomości podlega prawu tej Umawiającej się Strony, na której obszarze nieruchomość jest położona.Właściwość organów i prawa.
1.
W sprawach dotyczących nieruchomości właściwe są organy i stosuje się prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze położona jest nieruchomość. Również w sprawach dotyczących ograniczonych praw rzeczowych na nieruchomościach właściwe są organy i stosuje się prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze położona jest nieruchomość.2.
Postanowienia ustępu 1 nie naruszają postanowień artykułu 23.1.
Do zobowiązań ze stosunków umownych między osobami fizycznymi oraz osobą fizyczną a osobą prawną, z wyjątkiem zobowiązań dotyczących nieruchomości, stosuje się prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze zobowiązanie powstało, chyba że Strony uczestniczące w umowie poddadzą ten stosunek innemu prawu.2.
Do zobowiązań powstałych z czynów niedozwolonych i innych zdarzeń, z którymi prawo łączy powstanie zobowiązania, właściwe jest prawo Umawiającej się Strony na której obszarze nastąpił czyn lub inne zdarzenie.1.
Do rozpoznania spraw o roszczeniu ze stosunków objętych postanowieniem artykułu 47 właściwy jest sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze ma miejsce zamieszkania pozwany. W sprawach tych właściwy jest także sąd tej Umawiającej się Strony, na której obszarze ma miejsce zamieszkania powód, jeżeli na tym obszarze znajduje się przedmiot sporu albo majątek pozwanego.2.
Właściwość sądu w sprawach określonych w artykule 47 ustęp 1 uczestnicy stosunku zobowiązaniowego mogą zmienić w drodze umowy.
Postanowienia o kosztach i ułatwieniach procesowych.
Postanowienia o kosztach i ułatwieniach procesowych.
Zwolnienie od zabezpieczenia kosztów procesu.
Od obywateli jednej Umawiającej się Strony, którzy występują przed sądami drugiej Umawiającej się Strony, zamieszkałych lub przebywających na obszarze jednej z Umawiających się Stron, nie można żądać zabezpieczenia kosztów procesu wyłącznie na tej podstawie, że są oni cudzoziemcami albo że nie mają miejsca zamieszkania lub pobytu na obszarze drugiej Umawiającej się Strony.
Ułatwienia procesowe.
1.
Obywatele jednej Umawiającej się Strony korzystają na obszarze drugiej Umawiającej się Strony ze zwolnienia od kosztów sądowych oraz z bezpłatnego zastępstwa procesowego na tych samych zasadach i w takim samym zakresie jak obywatele tej Strony.2.
Ułatwienia określone w ustępie 1 obejmują również udzielanie pomocy prawnej w danej sprawie na obszarze drugiej Umawiającej się Strony.1.
Dla uzyskania ułatwień przewidzianych w artykule 50 należy złożyć zaświadczenie o stosunkach osobistych i rodzinnych oraz o dochodach i stanie majątkowym, wystawione przez właściwy organ Umawiającej się Strony, na której obszarze wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub pobytu.2.
Jeżeli wnioskodawca nie ma na obszarze żadnej z Umawiających się Stron miejsca zamieszkania lub pobytu, wystarczy zaświadczenie przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego jego Państwa.3.
Organ, który orzeka o wniosku co do przyznania ułatwień procesowych, może żądać dodatkowych danych.1.
Obywatel jednej Umawiającej się Strony ubiegający się o uzyskanie ułatwień procesowych przewidzianych w artykule 50 w postępowaniu przed sądem drugiej Umawiającej się Strony może złożyć wniosek w tym przedmiocie do sądu właściwego według miejsca swego zamieszkania lub pobytu. Sąd ten przesyła wniosek wraz z zaświadczeniem określonym w artykule 51 ustęp 1 i innymi dokumentami, złożonymi przez wnioskodawcę, sądowi drugiej Umawiającej się Strony. W przypadku tym należy również stosować postanowienia artykułu 9 ustęp 2.2.
Jednocześnie z wnioskiem określonym w ustępie 1 może być złożony pozew lub inny wniosek wszczynający postępowanie.3.
Wnioski określone w ustępach 1 i 2 sporządza się w formie przewidzianej przez prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub pobytu. Do tych wniosków i załączników należy dołączyć uwierzytelnione tłumaczenie na język wezwanej Umawiającej się Strony.Sąd jednej Umawiającej się Strony wzywając uczestnika sprawy zamieszkałego lub przebywającego na obszarze drugiej Umawiającej się Strony do uiszczenia kosztów sądowych wyznaczy mu termin nie krótszy niż jeden miesiąc.
Uznawanie i wykonywanie orzeczeń.
Uznawanie i wykonywanie orzeczeń.
Uznawanie orzeczeń.
1.
Umawiające się Strony będą wzajemnie uznawać: 1)
prawomocne orzeczenia organów wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych i rodzinnych, jak również orzeczenia właściwych organów w sprawach opieki i kurateli; 2)
prawomocne orzeczenia sądów dotyczące wynagrodzenia szkody, wydane w sprawach karnych; 3)
ugody zawarte przed sądem.2.
Mogą być również uznawane prawomocne orzeczenia w sprawach niemajątkowych, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej Umowy.Przesłanki uznania.
Orzeczenie podlegają uznaniu, jeżeli:
1)
sąd, który wydał orzeczenie był właściwy stosownie do postanowień niniejszej umowy, 2)
przy wydaniu orzeczenia zastosowano prawo Umawiającej się Strony właściwe stosownie do postanowień niniejszej umowy, 3)
żadna ze stron nie została pozbawiona możności obrony swych praw, a w razie posiadania ograniczonej zdolności procesowej - należytego przedstawicielstwa, 4)
sprawa między tymi samymi stronami co do tego samego przedmiotu i na tej samej podstawie nie została już prawomocnie osądzona przez właściwy organ tej Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane, albo jeżeli między tymi samymi stronami o ten sam przedmiot i na tej samej podstawie nie zostało wcześniej wszczęte postępowanie przed organem tej Umawiającej się Strony, na której terytorium orzeczenie ma być uznane.Uznanie orzeczeń w sprawach o charakterze niemajątkowym.
Prawomocne orzeczenia sądów i innych właściwych organów jednej z Umawiających się Stron w sprawach cywilnych i rodzinnych o charakterze niemajątkowym są uznawane na terytorium drugiej Umawiającej się Strony bez przeprowadzania postępowania o uznanie, pod warunkami określonymi w artykule 55.
Wykonywanie orzeczeń. 10
1.
Na wniosek wierzyciela sąd Umawiającej się Strony, na której obszarze ma być prowadzona egzekucja, nada klauzulę wykonalności orzeczeniu sądu drugiej Umawiającej się Strony, jeżeli istnieją przesłanki do jego uznania, a orzeczenie nadaje się do wykonania w trybie ezgekucji.2.
Rozpoznawanie wniosków o nadanie klauzuli wykonalności należy do właściwości sądów Umawiającej się Strony, na której obszarze ma nastąpić wykonanie.3.
Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności składa się do sądu, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji. Sąd ten przekazuje wniosek sądowi właściwemu do jego rozstrzygnięcia.Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności należy załączyć:
1)
uwierzytelniony przez sąd odpis orzeczenia z uzasadnieniem oraz z urzędowym stwierdzeniem prawomocności tego orzeczenia; 2)
dokument, z którego wynika, że pozwanemu w sposób prawem przewidziany doręczono pozew oraz że prawidłowo zawiadamiano go o terminach posiedzeń sądu; 3)
uwierzytelnione tłumaczenie wniosku i dokumentów wskazanych w punktach 1 i 2.Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego na obszarze drugiej Umawiającej się Strony wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język tej Strony można złożyć:
1)
w sądzie, który orzekał w sprawie w pierwszej instancji; sąd ten przesyła wniosek właściwemu sądowi drugiej Umawiającej się Strony w celu skierowania do właściwego organu egzekucyjnego; 2)
bezpośrednio do organu drugiej Umawiającej się Strony, który jest właściwy do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego.1.
Do nadania klauzuli wykonalności i dalszego postępowania egzekucyjnego oraz do środków prawnych w zakresie obrony przeciwko egzekucji stosuje się przepisy tej Umawiającej się Strony, na której obszarze ma być prowadzona egzekucja. Właściwość rzeczową i miejscową w tych sprawach określa również prawo tej Strony. Przed sądem, który orzeka w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności, dłużnik może korzystać ze środków prawnych w zakresie obrony przeciwko egzekucji, jeżeli to jest dopuszczalne według prawa Umawiającej się Strony, na której obszarze orzeczenie zostało wydane.2.
Jeżeli na obszarze Umawiającej się Strony, której sąd wydał orzeczenie, egzekucja została zawieszona wskutek wszczęcia przewidzianego prawem tej Strony postępowania zmierzającego do uchylenia lub zmiany tego orzeczenia, należy zawiesić nadanie klauzuli wykonalności, a jeżeli klauzula wykonalności została już nadana, wówczas należy zawiesić egzekucję na obszarze tej Umawiającej się Strony, której organ wykonuje orzeczenie.3.
Przed rostrzygnięciem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, sąd, o ile uzna to za potrzebne, może wezwać strony procesowe do złożenia oświadczenia na piśmie lub do uzupełnienia braków oraz może je przesłuchać. Sąd może również zażądać wyjaśnień od sądu, który wydał orzeczenie.Wykonywanie orzeczeń o kosztach.
1.
Jeżeli na stronę procesową, która w myśl artykułu 49 była zwolniona od obowiązku zabezpieczenia kosztów procesu, nałożono prawomocnym orzeczeniem sądu jednej Umawiającej się Strony obowiązek zapłaty kosztów procesu, wówczas właściwy sąd drugiej Umawiającej się Strony, na której obszarze orzeczenie to ma być wykonane, nada bezpłatnie na wniosek strony orzeczeniu o kosztach klauzulę wykonalności.2.
Do kosztów procesu należą również koszty stwierdzenia prawomocności, tłumaczenia i uwierzytelnienia.Sąd, rozstrzygający o nadaniu klauzuli wykonalności orzeczeniu o kosztach procesu, powinien zbadać, czy:
1)
orzeczenie, które ma być wykonane, zawiera stwierdzenie prawomocności; 2)
dołączone zostało uwierzytelnione tłumaczenie tej części orzeczenia, która zawiera rozstrzygnięcie o kosztach.1.
W celu ściągnięcia nie zapłaconych kosztów sądowych, orzekający sąd pierwszej instancji Umawiającej się Strony, na której obszarze powstało roszczenie o kosztach, zwraca się do właściwego sądu drugiej Umawiającej się Strony o ściągnięcie kosztów sądowych. Sąd wezwany zarządza przeprowadzenie egzekucji i przekazuje ściągniętą kwotę przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu drugiej Umawiającej się Strony.2.
Do wniosku należy dołączyć orzeczenie o kosztach wraz ze stwierdzeniem jego prawomocności i uwierzytelnionym tłumaczeniem.3.
Do kosztów tłumaczenia dokumentów wymienionych w ustępie 2 stosuje się odpowiednio postanowienia artykułu 61 ustęp 2.Do ustalenia wysokości i trybu ściągnięcia kosztów sądowych związanych z egzekucją stosuje się prawo Umawiającej się Strony, na której obszarze następuje wykonanie orzeczenia.
Zawisłość.
Zawisłość.
Jeżeli przed sądami obu Umawiających się Stron zostanie wszczęte postępowanie między tymi samymi stronami na tej samej podstawie i o ten sam przedmiot, dla którego właściwe są sądy obu Umawiających się Stron, sąd, przed którym postępowanie zostało wszczęte później, uzna się niewłaściwym.
4 Art. 22 zmieniony przez art. 1 pkt 3 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.
5 Art. 27A dodany przez art. 1 pkt 4 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.
6 Art. 35A dodany przez art. 1 pkt 5 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.
7 Art. 36A dodany przez art. 1 pkt 6 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.
8 Art. 55 zmieniony przez art. 1 pkt 7 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.
9 Art. 56 zmieniony przez art. 1 pkt 8 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.
10 Tytuł zmieniony przez art. 1 pkt 9 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.
11 Rozdział VI dodany przez art. 1 pkt 10 protokołu z dnia 27 czerwca 1980 r. (Dz.U.81.10.43) zmieniającego nin. umowę z dniem 25 lutego 1981 r.