Rozdział 1 - PRZEPISY OGÓLNE - Dyrektywa 2024/1640 w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wprowadzić w celu zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca dyrektywę (UE) 2019/1937 oraz zmieniająca i uchylająca dyrektywę (UE) 2015/849Tekst mający znaczenie dla EOG

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2024.1640

Akt obowiązujący

Wersja od: 19 czerwca 2024 r.

ROZDZIAŁ  I

PRZEPISY OGÓLNE

SEKCJA  1

Przedmiot, zakres i definicje

Artykuł  1

Przedmiot

Niniejsza dyrektywa ustanawia przepisy dotyczące:

a) środków mających zastosowanie do sektorów narażonych na pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu na poziomie krajowym;

b) wymogów w zakresie rejestracji, identyfikacji i kontroli kadry kierowniczej wyższego szczebla i beneficjentów rzeczywistych podmiotów zobowiązanych;

c) identyfikacji ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu na poziomie Unii i państw członkowskich;

d) utworzenia rejestrów beneficjentów rzeczywistych i rachunków bankowych oraz dostępu do nich, a także dostępu do informacji o nieruchomościach;

e) obowiązków i zadań jednostek analityki finansowej (FIU);

f) obowiązków i zadań organów zaangażowanych w nadzór nad podmiotami zobowiązanymi;

g) współpracy między właściwymi organami i współpracy z organami objętymi innymi aktami prawnymi Unii.

Artykuł  2

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się definicje określone w art. 2 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1624.

Stosuje się również następujące definicje:

1) "podmiot sprawujący nadzór finansowy" oznacza podmiot sprawujący nadzór odpowiedzialny za instytucje kredytowe i instytucje finansowe;

2) "podmiot sprawujący nadzór niefinansowy" oznacza podmiot sprawujący nadzór odpowiedzialny za sektor nie- finansowy;

3) "sektor niefinansowy" oznacza podmioty zobowiązane wymienione w art. 3 pkt 3 rozporządzenia (UE) 2024/1624;

4) "podmiot zobowiązany" oznacza osobę fizyczną lub prawną wymienioną w art. 3 rozporządzenia (UE) 2024/1624, która nie jest wyłączona zgodnie z art. 4, 5, 6 lub 7 tego rozporządzenia;

5) "państwo członkowskie pochodzenia" oznacza państwo członkowskie, w którym znajduje się siedziba statutowa podmiotu zobowiązanego, lub - jeżeli podmiot zobowiązany nie ma siedziby statutowej - państwo członkowskie, w którym znajduje się siedziba jego zarządu;

6) "przyjmujące państwo członkowskie" oznacza państwo członkowskie inne niż państwo członkowskie pochodzenia, w którym podmiot zobowiązany prowadzi zakład, taki jak jednostka zależna lub oddział, lub w którym podmiot zobowiązany prowadzi działalność w ramach swobody świadczenia usług za pośrednictwem infrastruktury;

7) "organy celne" oznaczają organy celne zgodnie z definicją w art. 5 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ³⁴  oraz właściwe organy zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 lit. g) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1672 ³⁵ ;

8) "kolegium podmiotów sprawujących nadzór ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu" oznacza stałą strukturę na potrzeby współpracy i wymiany informacji do celów nadzoru nad grupą lub podmiotem, które prowadzą działalność w przyjmującym państwie członkowskim lub państwie trzecim;

9) "projekt środka krajowego" oznacza tekst aktu, bez względu na jego formę, który po jego przyjęciu będzie miał skutek prawny, a tekst znajduje się na etapie przygotowań, na którym nadal mogą zostać wprowadzone istotne zmiany;

10) "rachunek papierów wartościowych" oznacza rachunek papierów wartościowych zgodnie z definicją w art. 2 ust. 1 pkt 28 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 ³⁶ ;

11) "papiery wartościowe" oznaczają instrumenty finansowe zgodnie z definicją w art. 4 ust. 1 pkt 15 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE ³⁷ .

SEKCJA  2

Krajowe środki w sektorach narażonych na pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu

Artykuł  3

Identyfikacja narażonych sektorów na poziomie krajowym

1. W przypadku gdy państwo członkowskie stwierdzi, że - oprócz podmiotów zobowiązanych - na ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu narażone są podmioty w innych sektorach, może ono podjąć decyzję o stosowaniu całości lub części rozporządzenia (UE) 2024/1624 do tych dodatkowych podmiotów.

2. Do celów ust. 1 państwa członkowskie powiadamiają Komisję o zamiarze stosowania całości lub części rozporządzenia (UE) 2024/1624 do podmiotów w innych sektorach. Do tego powiadomienia dołącza się:

a) uzasadnienie ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu leżących u podstaw takiego zamiaru;

b) ocenę wpływu, jaki takie stosowanie będzie miało na świadczenie usług na rynku wewnętrznym;

c) wymogi rozporządzenia (UE) 2024/1624, które państwo członkowskie zamierza stosować do tych podmiotów;

d) tekst projektu środków krajowych, a także jakąkolwiek jego aktualizację, w przypadku gdy państwo członkowskie wprowadziło znaczące zmiany dotyczące zakresu, treści lub wdrażania tych środków będących przedmiotem powiadomienia.

3. Państwa członkowskie odraczają przyjęcie środków krajowych na okres sześciu miesięcy od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 2.

Odroczenie, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, nie ma zastosowania w przypadkach, gdy środek krajowy ma na celu zajęcie się poważnym i obecnym zagrożeniem praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu. W takim przypadku powiadomieniu, o którym mowa w ust. 2, towarzyszy również uzasadnienie, dlaczego państwo członkowskie nie odroczy jego przyjęcia.

4. Przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 3, Komisja, po konsultacji z Urzędem ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu ustanowionym rozporządzeniem (UE) 2024/1620 (AMLA), wydaje szczegółową opinię dotyczącą tego, czy planowany środek:

a) jest odpowiedni do zajęcia się zidentyfikowanymi ryzykami, w szczególności w odniesieniu do tego, czy ryzyka zidentyfikowane przez państwo członkowskie dotyczą rynku wewnętrznego;

b) może stwarzać przeszkody dla swobodnego przepływu usług lub kapitału lub dla swobody przedsiębiorczości dostawców usług na rynku wewnętrznym, które to przeszkody nie są proporcjonalne do ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, które środek ten ma ograniczać.

W szczegółowej opinii, o której mowa w akapicie pierwszym, wskazuje się również, czy Komisja zamierza zaproponować działanie na poziomie Unii.

5. W przypadku gdy Komisja nie uzna za stosowne proponowania działań na poziomie Unii, zainteresowane państwo członkowskie w terminie 2 miesięcy od otrzymania szczegółowej opinii, o której mowa w ust. 4, składa Komisji sprawozdanie na temat działań, jakie zamierza podjąć w odniesieniu do niej. Komisja przedstawia uwagi na temat działań zaproponowanych przez państwo członkowskie.

6. W przypadku gdy Komisja wyrazi zamiar zaproponowania działań na poziomie Unii zgodnie z ust. 4 akapit drugi, zainteresowane państwo członkowskie powstrzymuje się od przyjmowania środków krajowych, o których mowa w ust. 2 lit. d), chyba że te środki krajowe mają na celu zajęcie się poważnym i obecnym zagrożeniem praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu.

7. Jeżeli w dniu 9 lipca 2024 r. państwa członkowskie stosowały już przepisy krajowe transponujące dyrektywę (UE) 2015/849 do innych sektorów niż podmioty zobowiązane, państwa te mogą stosować całość lub część rozporządzenia (UE) 2024/1624 do tych sektorów.

Do dnia 10 stycznia 2028 r. państwa członkowskie powiadamiają Komisję o sektorach określonych na poziomie krajowym zgodnie z akapitem pierwszym niniejszego ustępu, do których mają zastosowanie wymogi rozporządzenia (UE) 2024/1624, przekazując wraz z powiadomieniem uzasadnienie dotyczące narażenia tych sektorów na ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. W terminie 6 miesięcy od takiego powiadomienia Komisja, po konsultacji z AMLA, wydaje szczegółową opinię zgodnie z ust. 4. W przypadku gdy Komisja nie uzna za stosowne proponowania działań na poziomie Unii, stosuje się ust. 5.

8. Do dnia 10 lipca 2028 r., a następnie co roku Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej skonsolidowany wykaz sektorów, w odniesieniu do których państwa członkowskie postanowiły stosować całość lub część rozporządzenia (UE) 2024/1624.

Artykuł  4

Wymogi dotyczące niektórych usługodawców

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby kantory wymiany walut i biura realizujące czeki oraz podmioty świadczące usługi na rzecz trustów lub spółek były licencjonowane albo zarejestrowane.

2. Państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie podmioty świadczące usługi hazardowe były regulowane.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby podmioty zobowiązane inne niż w ust. 1 i 2 podlegały minimalnym wymogom rejestracji, które umożliwiają podmiotom sprawującym nadzór ich identyfikację.

Akapit pierwszy nie ma zastosowania w przypadku, gdy podmioty zobowiązane inne niż te, o których mowa w ust. 1 i 2, podlegają już wymogom w zakresie licencjonowania lub rejestracji na mocy innych aktów prawnych Unii lub przepisom krajowym regulującym dostęp do zawodu lub poddającym je wymogom w zakresie licencjonowania lub rejestracji, które umożliwiają podmiotom sprawującym nadzór ich identyfikację.

Artykuł  5

Wymogi dotyczące przyznawania prawa pobytu w zamian za inwestycje

1. Państwa członkowskie, których przepisy krajowe umożliwiają przyznanie prawa pobytu w zamian za wszelkiego rodzaju inwestycje, takie jak transfery kapitałowe, zakup lub wynajem mienia, inwestycje w obligacje skarbowe, inwestycje w podmioty o charakterze korporacyjnym, darowiznę lub przekazanie środków na rzecz dobra publicznego oraz wkłady do budżetu państwa, wprowadzają co najmniej następujące środki w celu ograniczenia powiązanych ryzyk prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych lub finansowania terroryzmu:

a) proces zarządzania ryzykiem, w tym identyfikację, klasyfikację i ograniczanie ryzyk, koordynowany przez wyznaczony organ;

b) środki mające na celu ograniczenie ryzyk prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych lub finansowania terroryzmu, które wiążą się z osobami ubiegającymi się o przyznanie prawa pobytu w zamian za inwestycje, w tym:

(i) kontrole profilu wnioskodawcy przez wyznaczony organ, w tym uzyskanie informacji na temat źródła środków finansowych i źródła majątku wnioskodawcy;

(ii) weryfikację informacji na temat wnioskodawców z informacjami będącymi w posiadaniu właściwych organów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 44 lit. a) i c) rozporządzenia (UE) 2024/1624, z zastrzeżeniem przestrzegania mającego zastosowanie krajowego prawa karnego procesowego, oraz z wykazami osób i podmiotów objętych unijnymi środkami ograniczającymi;

(iii) okresowe przeglądy wnioskodawców średniego i wysokiego ryzyka.

2. Państwa członkowskie zapewniają monitorowanie wdrażania procesu zarządzania ryzykiem, o którym mowa w ust. 1 lit. a), w tym poprzez jego coroczną ocenę.

3. Państwa członkowskie przyjmują i wdrażają środki, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, w sposób spójny z ryzykami zidentyfikowanymi w ramach oceny ryzyka przeprowadzonej zgodnie z art. 8.

4. Państwa członkowskie publikują coroczne sprawozdanie dotyczące ryzyk prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych lub finansowania terroryzmu, które wiążą się z przyznawaniem prawa pobytu w zamian za inwestycje. Sprawozdania te są upubliczniane i zawierają co najmniej informacje o:

a) liczbie otrzymanych wniosków oraz o krajach pochodzenia wnioskodawców;

b) liczbie wydanych lub odrzuconych dokumentów pobytowych oraz o jakichkolwiek powodach takiego odrzucenia;

c) wszelkich zmianach wykrytych w odniesieniu do ryzyk prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych i finansowania terroryzmu, które wiążą się z przyznawaniem prawa pobytu w zamian za inwestycje.

5. Do dnia 10 lipca 2028 r. państwa członkowskie powiadamiają Komisję o środkach przyjętych na mocy ust. 1 niniejszego artykułu. Powiadomienie zawiera wyjaśnienie tych środków oparte na odpowiedniej ocenie ryzyka przeprowadzonej przez państwa członkowskie na podstawie art. 8.

6. Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej środki, o których powiadomiły państwa członkowskie na mocy ust. 5.

7. Do dnia 10 lipca 2030 r. Komisja opublikuje sprawozdanie oceniające środki, o których została powiadomiona na podstawie ust. 1, pod kątem ograniczania ryzyk prania pieniędzy, jego przestępstw źródłowych i finansowania terroryzmu oraz, w razie potrzeby, wyda zalecenia.

Artykuł  6

Kontrole kadry kierowniczej wyższego szczebla i beneficjentów rzeczywistych niektórych podmiotów zobowiązanych

1. Państwa członkowskie wymagają, aby podmioty sprawujące nadzór sprawdzały, czy członkowie kadry kierowniczej wyższego szczebla podmiotów zobowiązanych, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2, a także finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej, oraz beneficjenci rzeczywiści takich podmiotów cieszą się dobrą opinią i działają w sposób uczciwy i etyczny. Kadra kierownicza wyższego szczebla takich podmiotów posiada również wiedzę i wiedzę specjalistyczną niezbędne do wykonywania swoich funkcji.

2. W odniesieniu do podmiotów zobowiązanych, o których mowa w art. 3 pkt 3 lit. a), b), d), e), f) oraz h)- o) rozporządzenia (UE) 2024/1624, państwa członkowskie zapewniają, aby podmioty sprawujące nadzór podejmowały niezbędne środki w celu uniemożliwienia osobom skazanym za pranie pieniędzy, za jego odnośne przestępstwa źródłowe lub za finansowanie terroryzmu bądź ich wspólnikom uzyskania profesjonalnej akredytacji, pełnienia funkcji w ramach kadry kierowniczej wyższego szczebla w tych podmiotach zobowiązanych lub bycia ich beneficjentami rzeczywistymi.

3. Państwa członkowskie zapewniają, aby podmioty sprawujące nadzór sprawdzały z uwzględnieniem ryzyka, czy wymogi określone w ust. 1 i 2 są nadal spełniane. W szczególności sprawdzają, czy członkowie kadry kierowniczej wyższego szczebla podmiotów zobowiązanych, o których mowa w ust. 1, cieszą się dobrą opinią i działają w sposób uczciwy i etyczny oraz czy posiadają wiedzę i wiedzę specjalistyczną niezbędne do wykonywania swoich funkcji, w przypadkach gdy istnieją uzasadnione podstawy, by podejrzewać, że dokonuje się lub dokonano bądź usiłuje się lub usiłowano dokonać prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, lub gdy istnieje zwiększone ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w podmiocie zobowiązanym.

4. Państwa członkowskie zapewniają, by podmioty sprawujące nadzór były uprawnione do żądania odwołania wszelkich osób skazanych za pranie pieniędzy, za jego odnośne przestępstwa źródłowe lub za finansowanie terroryzmu z funkcji w ramach kadry kierowniczej wyższego szczebla w podmiotach zobowiązanych, o których mowa w ust. 1 i 2. Państwa członkowskie zapewniają, by podmioty sprawujące nadzór były uprawnione do odwołania członków kadry kierowniczej wyższego szczebla w podmiotach zobowiązanych, o których mowa w ust. 1, co do których to członków uznano, że nie cieszą się dobrą opinią, nie działają w sposób uczciwy i etyczny ani nie posiadają wiedzy i wiedzy specjalistycznej niezbędnych do wykonywania ich funkcji, lub też do nałożenia tymczasowego zakazu na takich członków.

5. Państwa członkowskie zapewniają, by podmioty sprawujące nadzór były uprawnione do odsunięcia osób skazanych za pranie pieniędzy, za jego odnośne przestępstwa źródłowe lub za finansowanie terroryzmu, które są beneficjentami rzeczywistymi podmiotów zobowiązanych, o którym mowa w ust. 1 i 2, od podmiotów zobowiązanych, w tym poprzez przyznanie podmiotom sprawującym nadzór uprawnienia do żądania zbycia udziałów przez tych beneficjentów rzeczywistych w podmiocie zobowiązanym.

6. Do celów niniejszego artykułu państwa członkowskie zapewniają, aby zgodnie z prawem krajowym podmioty sprawujące nadzór lub wszelkie inne organy właściwe na poziomie krajowym do przeprowadzenia oceny wymogów mających zastosowanie do osób, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, sprawdzały centralną bazę danych dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu zgodnie z art. 11 rozporządzenia (UE) 2024/1620 oraz czy w rejestrze karnym istnieje informacja o odnośnym wyroku skazującym dotyczącym danej osoby. Wszelka wymiana informacji do tych celów jest prowadzona zgodnie z decyzją ramową 2009/315/WSiSW i decyzją 2009/316/WSiSW wdrożonymi do prawa krajowego.

7. Państwa członkowskie zapewniają, aby decyzje podejmowane przez podmioty sprawujące nadzór na podstawie niniejszego artykułu podlegały skutecznym procedurom odwoławczym, w tym środkom ochrony prawnej.

8. Do dnia 10 lipca 2029 r. AMLA wyda wytyczne dotyczące:

a) kryteriów oceny dobrej opinii, uczciwości i etyczności, o których mowa w ust. 1;

b) kryteriów oceny wiedzy i wiedzy specjalistycznej, o których mowa w ust. 1;

c) spójnego stosowania przez podmioty sprawujące nadzór uprawnień powierzonych im na mocy niniejszego artykułu.

Sporządzając wytyczne, o których mowa w akapicie pierwszym, AMLA uwzględnia specyfikę każdego sektora, w którym działają podmioty zobowiązane.

9. Państwa członkowskie stosują niniejszy artykuł w odniesieniu do zobowiązanych podmiotów, o których mowa w art. 3 pkt 3 lit. n) i o) rozporządzenia (UE) 2024/1624.

SEKCJA  2

Oceny ryzyka

Artykuł  7

Ocena ryzyka na poziomie Unii

1. Komisja przeprowadza ocenę ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, a także niewykonania ukierunkowanych sankcji finansowych i uchylania się od nich, które to ryzyka mają wpływ na rynek wewnętrzny i są związane z działalnością transgraniczną.

2. Do dnia 10 lipca 2028 r. Komisja sporządzi sprawozdanie identyfikujące, analizujące i oceniające te ryzyka na poziomie Unii. Następnie Komisja uaktualnia to sprawozdanie co 4 lata. W stosownych przypadkach Komisja może częściej aktualizować części sprawozdania.

Jeżeli podczas aktualizacji sprawozdania Komisja zidentyfikuje nowe ryzyka, może zalecić państwom członkowskim rozważenie aktualizacji ich krajowych ocen ryzyka lub przeprowadzenie sektorowych ocen ryzyka zgodnie z art. 8 w celu oceny tych ryzyk.

Sprawozdanie, o którym mowa w akapicie pierwszym, podaje się do wiadomości publicznej, z wyjątkiem tych części, które zawierają informacje niejawne.

3. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje co najmniej:

a) obszary i sektory rynku wewnętrznego narażone na ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu;

b) charakter i poziom ryzyk związanych z każdym obszarem i sektorem;

c) najpowszechniejsze metody wykorzystywane do prania nielegalnych dochodów, w tym - gdy informacje na ten temat są dostępne - metody wykorzystywane zwłaszcza w przypadku transakcji realizowanych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, niezależnie od identyfikacji państwa trzeciego zgodnie z rozdziałem III sekcja 2 rozporządzenia (UE) 2024/1624;

d) ocenę ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu związanych z osobami prawnymi i porozumieniami prawnymi, w tym narażenia na ryzyka, których źródłem są zagraniczne osoby prawne i zagraniczne porozumienia prawne;

e) ryzyka niewykonania ukierunkowanych sankcji finansowych i uchylania się od nich.

4. Komisja kieruje do państw członkowskich zalecenia w sprawie środków odpowiednich do celów zajęcia się zidentyfikowanymi ryzykami. W przypadku gdy państwa członkowskie zdecydują o niestosowaniu któregokolwiek z zaleceń w swoich krajowych systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, powiadamiają o tym Komisję i przedstawiają szczegółowe uzasadnienie swojej decyzji.

5. Do dnia 10 lipca 2030 r., a następnie co 2 lata AMLA - zgodnie z art. 55 rozporządzenia 2024/1620 - wyda skierowaną do Komisji opinię w sprawie mających wpływ na Unię ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. AMLA może częściej wydawać opinie lub aktualizacje swoich wcześniejszych opinii, jeżeli uzna to za stosowne. Opinie wydane przez AMLA podaje się do wiadomości publicznej, z wyjątkiem tych części, które zawierają informacje niejawne.

6. Przy przeprowadzaniu oceny, o której mowa w ust. 1, Komisja organizuje prace na poziomie Unii i uwzględnia opinie, o których mowa w ust. 5, oraz włącza w prace ekspertów państw członkowskich w dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, przedstawicieli krajowych organów nadzorczym i FIU, AMLA, a także innych organów na poziomie Unii oraz, w stosownych przypadkach, innych odpowiednich zainteresowanych stron.

7. W ciągu 2 lat od przyjęcia sprawozdania, o którym mowa w ust. 2, a następnie co cztery lata Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat działań podjętych na podstawie ustaleń zawartych w tym sprawozdaniu.

Artykuł  8

Krajowa ocena ryzyka

1. Każde państwo członkowskie przeprowadza krajową ocenę ryzyka w celu zidentyfikowania, ocenienia, zrozumienia i ograniczenia ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz ryzyk niewykonania ukierunkowanych sankcji finansowych i uchylania się od nich, które to ryzyka mają wpływ na to państwo członkowskie. Państwo członkowskie aktualizuje tę ocenę ryzyka i dokonuje jej przeglądu co najmniej raz na 4 lata.

Jeżeli państwa członkowskie uznają, że wymaga tego sytuacja w zakresie ryzyka, mogą częściej dokonywać przeglądu krajowej oceny ryzyka lub przeprowadzać sektorowe oceny ryzyka ad hoc.

2. Każde państwo członkowskie wyznacza organ lub ustanawia mechanizm w celu koordynowania działań podejmowanych na poziomie krajowym w odpowiedzi na ryzyka, o których mowa w ust. 1. Nazwę tego organu lub opis mechanizmu przekazuje się Komisji. Komisja publikuje wykaz wyznaczonych organów lub ustanowionych mechanizmów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

3. Przeprowadzając krajowe oceny ryzyka, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, państwa członkowskie biorą pod uwagę sprawozdanie, o którym mowa w art. 7 ust. 2, w tym sektory i produkty nim objęte oraz ustalenia tego sprawozdania.

4. Państwa członkowskie wykorzystują krajową ocenę ryzyka do:

a) poprawy swoich systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w szczególności poprzez identyfikowanie wszelkich obszarów, w których podmioty zobowiązane mają obowiązek zastosowania wzmocnionych środków zgodnie z podejściem opartym na analizie ryzyka oraz, w stosownych przypadkach, poprzez precyzowanie, jakie środki należy zastosować;

b) identyfikacji, w stosownych przypadkach, sektorów lub obszarów, dla których ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu jest niższe lub wyższe;

c) oceny ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu związanych z każdym rodzajem osób prawnych mających siedzibę na ich terytorium oraz z każdym rodzajem porozumień prawnych, które są regulowane na mocy prawa krajowego lub które są zarządzane na ich terytorium lub których powiernicy lub osoby zajmujące równoważne stanowiska w podobnych porozumieniach prawnych mają miejsce zamieszkania na ich terytorium; oraz do zrozumienia narażenia na ryzyka, których źródłem są zagraniczne osoby prawne i zagraniczne porozumienia prawne;

d) podejmowania decyzji w sprawie przydziału zasobów i ustalania priorytetów w odniesieniu do zasobów przeznaczonych na zwalczanie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz przypadków niewykonania ukierunkowanych sankcji finansowych i uchylania się od nich;

e) zapewnienia sporządzenia stosownych zasad dla każdego sektora lub obszaru, odpowiednio do ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu;

f) niezwłocznego udostępnienia właściwym organom i podmiotom zobowiązanym odpowiednich informacji, aby ułatwić im przeprowadzanie własnych ocen ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, a także oceny ryzyk niewdrożenia i uchylania się od ukierunkowanych sankcji finansowych, o której to ocenie mowa w art. 10 rozporządzenia (UE) 2024/1624.

W krajowej ocenie ryzyka państwa członkowskie opisują strukturę instytucjonalną i szeroko zakrojone procedury w ramach swojego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, co obejmuje FIU, organy podatkowe i prokuratury, mechanizmy współpracy z odpowiednikami w ramach Unii lub w państwach trzecich, a także przeznaczone na ten cel zasoby ludzkie i finansowe w zakresie, w jakim informacje te są dostępne.

5. Państwa członkowskie zapewniają odpowiedni udział właściwych organów i odpowiednich zainteresowanych stron w przeprowadzaniu swojej krajowej oceny ryzyka.

6. Państwa członkowskie udostępniają wyniki swoich krajowych ocen ryzyka, łącznie z ich aktualizacjami i przeglądami, Komisji, AMLA oraz pozostałym państwom członkowskim. Każde państwo członkowskie może w stosownych przypadkach przekazywać państwu członkowskiemu przeprowadzającemu krajową ocenę ryzyka odpowiednie dodatkowe informacje. Streszczenie ustaleń oceny podaje się do publicznej wiadomości. Streszczenie to nie może zawierać informacji niejawnych. Jakikolwiek dokument rozpowszechniany lub podany do wiadomości publicznej zgodnie z niniejszym ustępem nie może zawierać żadnej informacji, która umożliwia identyfikację jakiejkolwiek osoby fizycznej ani nazwy jakiejkolwiek osoby prawnej.

Artykuł  9

Statystyki

1. Państwa członkowskie prowadzą kompleksowe statystyki dotyczące kwestii istotnych dla skuteczności swoich ram w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na potrzeby przeglądu skuteczności tych ram.

2. Statystyki, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, obejmują:

a) dane określające wielkość i znaczenie poszczególnych sektorów objętych zakresem niniejszej dyrektywy, w tym liczbę osób fizycznych i prawnych, a także znaczenie gospodarcze każdego sektora;

b) dane liczbowe dotyczące zgłaszania, dochodzeń i postępowań sądowych w ramach krajowego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w tym liczbę zgłoszeń podejrzanych transakcji skierowanych do FIU, działania następcze podjęte w związku z tymi zgłoszeniami, informacje na temat transgranicznych fizycznych transferów środków pieniężnych przekazane FIU zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) 2018/1672 wraz z informacjami na temat działań następczych podjętych w związku z przekazanymi informacjami oraz, w ujęciu rocznym, liczbę spraw, które były przedmiotem postępowania przygotowawczego, liczbę osób ściganych i osób skazanych za przestępstwa polegające na praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu, rodzaje przestępstw źródłowych zidentyfikowanych zgodnie z art. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1673 ³⁸ , o ile takie informacje są dostępne, oraz wartość w euro zamrożonego, zajętego lub skonfiskowanego mienia;

c) liczbę i odsetek zgłoszeń o podejrzanych transakcjach skutkujących przekazaniem informacji innym właściwym organom oraz, o ile są dostępne, liczbę i odsetek zgłoszeń skutkujących dalszym postępowaniem przygotowawczym, wraz ze sprawozdaniem rocznym sporządzonym przez FIU na podstawie art. 27;

d) dane dotyczące liczby transgranicznych wniosków o udzielenie informacji, jakie zostały złożone, otrzymane, odrzucone oraz częściowo lub w całości rozpatrzone przez FIU, w podziale na państwa, z których wpłynęły wnioski;

e) liczbę wniosków o udzielenie wzajemnej pomocy prawnej lub innych międzynarodowych wniosków o udzielenie informacji dotyczących beneficjentów rzeczywistych i informacji o rachunkach bankowych, o których mowa w rozdziale IV rozporządzenia (UE) 2024/1624 oraz w rozdziale II sekcje 1 i 2 niniejszej dyrektywy, otrzymanych od odpowiedników spoza Unii lub im przekazanych, w podziale na właściwe organy i państwa, z których wpłynęły wnioski;

f) zasoby ludzkie przydzielone podmiotom sprawującym nadzór, a także zasoby ludzkie przydzielone FIU w celu wypełniania zadań określonych w art. 19;

g) liczbę działań nadzorczych przeprowadzonych na miejscu i zdalnie, liczbę naruszeń stwierdzonych w wyniku działań nadzorczych oraz nakładanych kar pieniężnych i okresowych płatności karnych lub środków administracyjnych zastosowanych przez organy nadzorcze i organy samorządu zawodowego zgodnie z rozdziałem IV sekcja 4;

h) liczbę i rodzaj naruszeń stwierdzonych w związku z obowiązkami określonymi w rozdziale IV rozporządzenia (UE) 2024/1624 oraz nakładanych kar pieniężnych i lub środków administracyjnych zastosowanych w związku z tymi naruszeniami, liczbę rozbieżności zgłoszonych do centralnego rejestru, o którym mowa w art. 10 niniejszej dyrektywy, a także liczbę kontroli przeprowadzonych przez podmiot odpowiedzialny za centralny rejestr lub w jego imieniu na podstawie art. 10 ust. 11 niniejszej dyrektywy;

i) następujące informacje dotyczące wykonania art. 12:

(i) liczbę wniosków o dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych w centralnych rejestrach na podstawie kategorii określonych w art. 12 ust. 2;

(ii) odsetek wniosków o udzielenie dostępu do informacji, które to wnioski zostały odrzucone w ramach każdej kategorii określonej w art. 12 ust. 2;

(iii) zestawienie kategorii osób, którym udzielono dostępu do informacji o beneficjentach rzeczywistych na podstawie art. 12 ust. 2 akapit drugi;

j) liczbę wyszukiwań w ramach rejestrów rachunków bankowych lub mechanizmów wyszukiwania danych przeprowadzonych przez właściwe organy, w podziale na kategorie właściwych organów, oraz liczbę wyszukiwań w ramach integracji rejestrów rachunków bankowych przeprowadzonych przez FIU i organy nadzorcze;

k) następujące dane dotyczące wykonania ukierunkowanych sankcji finansowych:

(i) wartość zamrożonych środków finansowych lub innych aktywów, w podziale na rodzaje;

(ii) zasoby ludzkie przydzielone organom właściwym do wykonania i egzekwowania ukierunkowanych sankcji finansowych.

3. Państwa członkowskie zapewniają coroczne gromadzenie i przekazywanie Komisji statystyk, o których mowa w ust. 2. Statystyki, o których mowa w ust. 2 lit. a), c), d) i f), przekazuje się również AMLA. AMLA przechowuje te statystyki w swojej bazie danych zgodnie z art. 11 rozporządzenia (UE) 2024/1620.

4. Do dnia 10 lipca 2029 r. AMLA przyjmie skierowaną do Komisji opinię w sprawie metodyki gromadzenia statystyk, o których mowa w ust. 2 lit. a), c), d), f) i g).

5. Komisja może ustanowić, w drodze aktów wykonawczych, metodykę gromadzenia statystyk, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, oraz zasady przekazywania tych danych Komisji i AMLA. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 72 ust. 2.

6. Do dnia 10 lipca 2030 r., a następnie co 2 lata Komisja publikuje sprawozdanie podsumowujące i wyjaśniające statystyki, o których mowa w ust. 2, i udostępnia je na swojej stronie internetowej.

³⁴ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (Dz.U. L 269 z 10.10.2013, s. 1).

³⁵ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1672 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie kontroli środków pieniężnych wwożonych do Unii lub wywożonych z Unii oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1889/2005 (Dz.U. L 284 z 12.11.2018, s. 6).

³⁶ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych, zmieniające dyrektywy 98/26/WE i 2014/65/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 236/2012 (Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 1).

³⁷ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).

³⁸ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1673 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie zwalczania prania pieniędzy za pomocą środków prawnokarnych (Dz.U. L 284 z 12.11.2018, s. 22).