Rozdział 2 - PRZEPISY DOTYCZĄCE RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI WYMIENIONYCH W ZAŁĄCZNIKU I - Dyrektywa 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych i emisji pochodzących z chowu zwierząt gospodarskich (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (wersja przekształcona)

Dzienniki UE

Dz.U.UE.L.2010.334.17

Akt obowiązujący

Wersja od: 4 sierpnia 2024 r.

ROZDZIAŁ  II

PRZEPISY DOTYCZĄCE RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI WYMIENIONYCH W ZAŁĄCZNIKU I

Artykuł  10

Zakres

Niniejszy rozdział ma zastosowanie do rodzajów działalności wymienionych w załączniku I oraz, w stosownych przypadkach, osiągających wartości progowe przepustowości określone w tym załączniku.

Artykuł  11

Ogólne zasady regulujące podstawowe obowiązki operatora

Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, aby instalacje eksploatowano zgodnie z następującymi zasadami:

a) podjęto wszystkie właściwe środki zapobiegające zanieczyszczeniu;

b) zastosowano najlepsze dostępne techniki;

c) nie powstaje żadne znaczące zanieczyszczenie;

d) zapobieżono wytworzeniu odpadów, zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE;

e) w przypadku gdy odpady są wytwarzane, są one, w porządku priorytetów i zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE, przygotowywane do ponownego użycia, prowadzony jest ich recykling, odzysk lub, w przypadku gdy nie ma takiej możliwości ze względów technicznych i ekonomicznych, są one unieszkodliwiane przy jednoczesnym unikaniu lub ograniczaniu wszelkiego oddziaływania na środowisko;

f) 34  energia jest wykorzystywana w sposób efektywny oraz promuje się wykorzystanie, a także tam, gdzie to możliwe, produkcję, energii ze źródeł odnawialnych;

fa) 35  zasoby materiałowe i wodne wykorzystywane są w sposób efektywny, w tym poprzez ponowne wykorzystanie;

fb) 36  wdrożono system zarządzania środowiskowego określony w art. 14a.

g) podjęto niezbędne środki w celu zapobieżenia wypadkom i ograniczenia ich konsekwencji;

h) w przypadku ostatecznego zakończenia działalności podjęto niezbędne środki w celu zapobieżenia wszelkiemu ryzyku zanieczyszczenia oraz w celu przywrócenia miejsca eksploatacji do stanu satysfakcjonującego określonego zgodnie z art. 22.

Artykuł  12

Wnioski o pozwolenia

1. Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, aby wniosek o pozwolenie zawierał opis:

a) instalacji i jej działania;

b) 37  surowców i materiałów pomocniczych, innych substancji, energii i wody, wykorzystywanych lub wytwarzanych przez instalację;

c) 38  źródeł emisji z instalacji, w tym emisji odorów

d) stanu terenu, na którym położona jest instalacja;

e) w stosownych przypadkach, sprawozdania bazowego zgodnie z art. 22 ust. 2;

f) 39  charakteru i ilości przewidywalnych emisji, w tym emisji odorów, z instalacji do każdego komponentu środowiska, jak również określenie znaczącego wpływu emisji na środowisko;

g) proponowanej technologii i innych technik służących zapobieganiu lub, jeżeli to niemożliwe, ograniczaniu emisji z instalacji;

h) środków mających na celu zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowanie do ponownego wykorzystania odpadów, ich recykling oraz prowadzenie odzysku odpadów wytwarzanych przez instalację;

i) dalszych środków planowanych w celu zapewnienia zgodności z ogólnymi zasadami dotyczącymi podstawowych obowiązków operatora, jak przewidziano w art. 11;

j) środków planowanych w celu monitorowania emisji do środowiska;

k) głównych alternatyw proponowanej technologii, technik i środków opracowanych w zarysie przez wnioskodawcę.

Wniosek o pozwolenie zawiera także nietechniczne streszczenie szczegółowych informacji, o których mowa w akapicie pierwszym.

2. W przypadku gdy informacje dostarczone zgodnie z wymogami przewidzianymi w dyrektywie 85/337/EWG lub sprawozdanie dotyczące bezpieczeństwa opracowane zgodnie z dyrektywą 96/82/WE, lub inne informacje opracowane w odpowiedzi na inne przepisy spełniają którykolwiek z wymogów określonych w ust. 1, informacja ta może zostać uwzględniona we wniosku lub do niego załączona.

Artykuł  13

Dokumenty referencyjne BAT i wymiana informacji

1. 40  W celu sporządzenia, dokonania przeglądu oraz, w razie potrzeby, aktualizacji dokumentów referencyjnych BAT, Komisja organizuje wymianę informacji między państwami członkowskimi, zainteresowanymi branżami, organizacjami pozarządowymi promującymi zdrowie ludzi lub ochronę środowiska, Europejską Agencją Chemikaliów, Europejską Agencją Środowiska oraz Komisją. Ta wymiana informacji powinna zmierzać do tego, aby dokumenty referencyjne BAT były poddawane przeglądowi w cyklu ośmioletnim, traktując priorytetowo dokumenty, które mają największy potencjał w zakresie ochrony zdrowia ludzi i poprawy ochrony środowiska. Wymiana informacji, o której mowa w akapicie pierwszym, trwa nie dłużej niż cztery lata w przypadku każdego dokumentu referencyjnego BAT.

1a. 41  Do dnia 1 lipca 2026 r. Komisja zmienia decyzję wykonawczą 2012/119/UE.

2. 42  Wymiana informacji dotyczy w szczególności następujących kwestii:

a) wyników funkcjonowania instalacji i technik w odniesieniu do emisji wyrażanych - w stosownych przypadkach - jako średnie krótko- i długoterminowe oraz związane z nimi warunki odniesienia, zużycia i charakteru surowców, zużycia wody, wykorzystania energii i wytwarzania odpadów;

b) stosowanych technik, związanego z nimi monitorowania, wzajemnych powiązań pomiędzy różnymi komponentami środowiska ("cross-media effects"), wykonalności ekonomicznej i technicznej oraz rozwoju tych elementów;

c) najlepszych dostępnych technik i nowych technik zidentyfikowanych po rozważeniu kwestii, o których mowa w lit. a) i b).

Bez uszczerbku dla prawa konkurencji Unii, informacje uznawane za poufne informacje handlowe lub szczególnie chronione informacje handlowe mogą być udostępniane wyłącznie Komisji oraz, po podpisaniu umowy o zachowaniu poufności, urzędnikom służby cywilnej i innym pracownikom publicznym reprezentującym państwa członkowskie lub agencje Unii. Informacje muszą być zanonimizowane w taki sposób, aby nie odnosiły się do konkretnego operatora lub instalacji, jeżeli są udostępniane innym zainteresowanym stronom uczestniczącym w wymianie informacji, o której mowa w ust. 1. Niezanonimizowane informacje mogą być udostępniane wyłącznie w przypadkach, gdyby anonimizacja informacji uniemożliwiła skuteczną wymianę informacji na temat najlepszych dostępnych technik w kontekście sporządzania, dokonywania przeglądu i, w razie potrzeby, aktualizacji dokumentów referencyjnych BAT z przedstawicielami organizacji pozarządowych promujących ochronę zdrowia ludzi lub środowiska oraz z przedstawicielami stowarzyszeń reprezentujących odpowiednie sektory przemysłu, w stosownych przypadkach, oraz gdy tacy przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń podpisali umowę o zachowaniu poufności. Wymiana informacji uznawanych za poufne informacje handlowe lub szczególnie chronione informacje handlowe pozostaje ściśle ograniczona do informacji wymaganych ze względów technicznych do sporządzania, dokonywania przeglądów oraz, w stosownych przypadkach, aktualizacji dokumentów referencyjnych BAT, a takich poufnych informacji handlowych lub szczególnie chronionych informacji handlowych nie można wykorzystywać do innych celów.

3. 43  Komisja ustanawia i regularnie zwołuje posiedzenia forum złożonego z przedstawicieli państw członkowskich, zainteresowanych branż i organizacji pozarządowych promujących ochronę zdrowia ludzi lub środowiska.

Komisja zasięga opinii tego forum w sprawie praktycznych ustaleń dotyczących wymiany informacji, a w szczególności w następujących kwestiach:

a) 44  regulaminu wewnętrznego forum;

b) programu prac dotyczącego wymiany informacji;

c) wskazówek dotyczących gromadzenia danych;

d) 45  wskazówek dotyczących sporządzania dokumentów referencyjnych BAT oraz zapewnienia ich jakości, w tym odpowiedniej treści i formatu tych dokumentów.

Wskazówki, o których mowa w akapicie drugim lit. c) i d), uwzględniają opinię forum i przyjmowane są zgodnie z procedurą regulacyjną, o której mowa w art. 75 ust. 2.

3a. 46  Komisja zasięga opinii forum w sprawie metody oceny zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji określonymi w pozwoleniu w odniesieniu do emisji do powietrza i wody, jak określono w art. 15a.

4. 47  Komisja otrzymuje i udostępnia publicznie opinię forum na temat proponowanej treści dokumentów referencyjnych BAT i uwzględnia tę opinię w odniesieniu do procedur określonych w ust. 5.

Opinię forum, o której mowa w akapicie pierwszym, przedkłada się w terminie 6 miesięcy od ostatniego posiedzenia technicznej grupy roboczej odpowiedzialnej za dany dokument referencyjny BAT.

5. Decyzje w sprawie konkluzji dotyczących BAT przyjmowane są zgodnie z procedurą regulacyjną, o której mowa w art. 75 ust. 2.

6. 48  Po przyjęciu decyzji zgodnie z ust. 5 Komisja niezwłocznie publicznie udostępnia konkluzje dotyczące BAT i dokument referencyjny BAT.

7. W oczekiwaniu na przyjęcie odpowiedniej decyzji zgodnie z ust. 5, konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik z dokumentów referencyjnych BAT przyjęte przez Komisję przed datą, o której mowa w art. 83, mają zastosowanie jako konkluzje dotyczące BAT na użytek niniejszego rozdziału z wyjątkiem art. 15 ust. 3 i 4.

Artykuł  14

Warunki pozwolenia

1. 49  Państwa członkowskie zapewniają, aby pozwolenie obejmowało wszystkie środki niezbędne do spełnienia wymogów art. 11 i 18. W tym celu państwa członkowskie zapewniają, aby pozwolenia były udzielane po konsultacjach ze wszystkimi odpowiednimi organami, które ponoszą odpowiedzialność w zakresie zapewnienia zgodności z przepisami prawa Unii dotyczącymi ochrony środowiska, w tym z normami jakości środowiska.

Środki te obejmują przynajmniej:

a) 50  dopuszczalne wielkości emisji substancji zanieczyszczających wymienionych w załączniku II do rozporządzenia (WE) nr 166/2006* oraz innych substancji zanieczyszczających, które mogą być emitowane z danej instalacji w znaczących ilościach, z uwzględnieniem ich właściwości, szkodliwości oraz potencjału w zakresie przenoszenia zanieczyszczeń z jednego komponentu środowiska do innego, biorąc pod uwagę zmiany dynamiki przepływu wody w odbiornikach wodnych;

aa) 51  dopuszczalne wielkości efektywności środowiskowej zgodnie z art. 15 ust. 4;

ab) 52  odpowiednie wymogi zapewniające ocenę potrzeby zapobiegania lub ograniczania emisji substancji spełniających kryteria art. 57 lub substancji objętych ograniczeniami określonymi w załączniku XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006;

b) 53  odpowiednie wymogi zapewniające ochronę gleby, wód podziemnych, wód powierzchniowych i obszarów zasilania dla punktów poboru wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, o których mowa w art. 7 dyrektywy (UE) 2020/2184, a także środki dotyczące monitorowania odpadów wytwarzanych przez instalację i gospodarowania nimi;

ba) 54  odpowiednie wymogi określające cechy systemu zarządzania środowiskowego zgodnie z art.14a;

bb) 55  odpowiednie wymogi dotyczące monitorowania w odniesieniu do zużycia i ponownego użycia zasobów, takich jak energia, woda i surowce;

c) odpowiednie wymogi dotyczące mechanizmów monitorowania emisji, określające:

(i) metodę, częstotliwość pomiarów i procedurę dokonywania oceny; oraz

(ii) w przypadku gdy zastosowanie ma art. 15 ust. 3 lit. b) - że wyniki monitorowania emisji są dostępne dla tych samych okresów i warunków referencyjnych, co dla poziomów emisji powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami;

d) obowiązek regularnego, co najmniej raz w roku, dostarczania właściwemu organowi:

(i) informacji na podstawie wyników monitorowania emisji, o którym mowa w lit. c), oraz innych wymaganych danych umożliwiających właściwemu organowi weryfikację zgodności z warunkami pozwolenia; oraz

(ii) w przypadku gdy zastosowanie ma art. 15 ust. 3 lit. b) - podsumowania tych wyników monitorowania emisji umożliwiającego porównanie z poziomami emisji powiązanymi z najlepszymi dostępnymi technikami;

(iii) 56  informacji dotyczących postępów w realizacji celów polityki środowiskowej, o których mowa w art. 14a.

e) 57  odpowiednie wymogi dotyczące regularnego utrzymywania i nadzorowania podjętych środków zapobiegania emisjom do gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych zgodnie z lit. b) oraz odpowiednie wymogi dotyczące okresowego monitorowania gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych pod kątem substancji stwarzających zagrożenie, które mogą znajdować się na terenie instalacji i z uwzględnieniem możliwości skażenia gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych na terenie instalacji;

f) środki odnoszące się do warunków innych niż normalne warunki eksploatacji, takich jak rozruch i wyłączenie, wycieki, niesprawność, chwilowe przestoje i ostateczne zaprzestanie eksploatacji;

g) przepisy dotyczące minimalizacji zanieczyszczeń o dużym zasięgu i zanieczyszczeń o charakterze transgranicznym;

h) 58  warunki dla oceny zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji i wielkościami efektywności środowiskowej lub odniesienie do mających zastosowanie wymogów wymienionych w innym miejscu.

2. Na użytek ust. 1 lit. a) dopuszczalne wielkości emisji mogą zostać uzupełnione lub zastąpione równoważnymi parametrami lub środkami technicznymi zapewniającymi równoważny poziom ochrony środowiska.

3. Konkluzje dotyczące BAT stanowią odniesienie dla określenia warunków pozwolenia.

4. Bez uszczerbku dla art. 18, można zezwolić właściwemu organowi na określenie bardziej restrykcyjnych warunków pozwolenia, niż te, które można osiągnąć przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technik opisanych w konkluzjach dotyczących BAT. Państwa członkowskie mogą ustanowić zasady, na podstawie których właściwe organy mogą określać takie bardziej restrykcyjne warunki.

5. W przypadku gdy właściwy organ określa warunki pozwolenia na podstawie najlepszej dostępnej techniki nieopisanej w żadnej z odpowiednich konkluzji dotyczących BAT, organ ten zapewnia:

a) określenie tej techniki ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów wymienionych w załączniku III; oraz

b) zgodność z wymogami art. 15.

W przypadku gdy konkluzje dotyczące BAT, o których mowa w pierwszym akapicie, nie zawierają poziomów emisji powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami, właściwy organ zapewnia, aby technika, o której mowa w pierwszym akapicie, zapewniała poziom ochrony środowiskowej odpowiadający najlepszym dostępnym technikom opisanym w konkluzjach dotyczących BAT.

6. W przypadku gdy działalność lub rodzaj procesu produkcyjnego prowadzonego w obrębie instalacji nie są objęte żadnymi konkluzjami dotyczącymi BAT lub konkluzje te nie uwzględniają wszystkich możliwych skutków działalności lub procesu dla środowiska, właściwy organ, po wcześniejszym skonsultowaniu się z operatorem, określa warunki pozwolenia na podstawie najlepszych dostępnych technik określonych dla danej działalności lub procesu, ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów wymienionych w załączniku III.

7. W przypadku instalacji, o których mowa w załączniku I pkt 6.6, zastosowanie mają ust. 1-6 niniejszego artykułu, bez uszczerbku dla przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt.

Artykuł  14a  ⁵⁹

System zarządzania środowiskowego

1. Państwa członkowskie nakładają na operatora obowiązek przygotowania i wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego dla każdej instalacji objętej zakresem stosowania niniejszego rozdziału. System zarządzania środowiskowego musi obejmować elementy wymienione w ust. 2 i musi być zgodny z odpowiednimi konkluzjami dotyczącymi BAT ustalającymi aspekty, które mają zostać objęte systemem zarządzania środowiskowego.

2. System zarządzania środowiskowego musi zawierać co najmniej:

a) cele polityki środowiskowej na rzecz ciągłej poprawy efektywności środowiskowej i bezpieczeństwa instalacji, obejmujące środki na potrzeby:

(i) zapobiegania powstawaniu odpadów,

(ii) optymalizacji wykorzystania zasobów i energii oraz ponownego użycia wody,

(iii) unikania lub ograniczenia wykorzystania lub emisji substancji stwarzających zagrożenie;

b) cele i wskaźniki efektywności w odniesieniu do znaczących aspektów środowiskowych uwzględniające wskaźniki referencyjne określone w odpowiednich konkluzjach dotyczących BAT;

c) w przypadku instalacji objętych obowiązkiem przeprowadzania audytu energetycznego lub wprowadzenia systemu zarządzania energią zgodnie z art. 8 dyrektywy 2012/27/UE włączenie wyników tego audytu lub wprowadzenia systemu zarządzania energią zgodnie z art. 8 i załącznikiem VI do tej dyrektywy oraz środków na potrzeby wdrożenia zaleceń wynikających z audytu energetycznego lub wprowadzenia systemu zarządzania energią;

d) wykaz chemikaliów, które są - same w sobie lub jako składniki innych substancji lub składniki mieszanin - substancjami niebezpiecznymi, występującymi w instalacji lub emitowanymi z instalacji, ze szczególnym uwzględnieniem substancji spełniających kryteria, o których mowa w art. 57 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, oraz substancji objętych ograniczeniami, o których mowa w załączniku XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, oraz ocenę ryzyka wpływu takich substancji na zdrowie ludzi i na środowisko, a także analizę możliwości ich zastąpienia bezpieczniejszymi alternatywami lub ograniczenia ich stosowania lub emisji;

e) środki podjęte w celu osiągnięcia celów środowiskowych i uniknięcia zagrożenia dla zdrowia ludzi lub dla środowiska, w tym w razie potrzeby środki naprawcze i zapobiegawcze;

f) plan transformacji, o którym mowa w art. 27d.

3. Poziom szczegółowości systemu zarządzania środowiskowego musi być spójny z charakterem, skalą i złożonością instalacji oraz z zakresem jej potencjalnego oddziaływania na środowisko.

Jeżeli elementy, których zawarcie w systemie zarządzania środowiskowego jest wymagane, w tym cele, wskaźniki skuteczności działania lub środki, zostały już opracowane zgodnie z innym odpowiednimi przepisami prawa Unii i są zgodne z niniejszym artykułem, wystarczające jest odesłanie w systemie zarządzania środowiskowego do odpowiednich dokumentów.

4. Państwa członkowskie zapewniają, aby istotne informacje zamieszczone w systemie zarządzania środowiskowego oraz wymienione w ust. 2 były udostępniane w internecie bezpłatnie i bez ograniczania dostępu tylko do zarejestrowanych użytkowników.

Do dnia 31 grudnia 2025 r. Komisja przyjmie akt wykonawczy określający, które informacje są istotne dla publikacji. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 75 ust. 2.

Informacje mogą zostać częściowo utajnione lub - w przypadku gdy nie jest to możliwe - wykluczone przy udostępnianiu ich w internecie, jeśli ujawnienie tych informacji niekorzystnie wpłynęłoby na którykolwiek z interesów wymienionych w art. 4 ust. 2 lit. a)-h) dyrektywy 2003/4/WE.

Operator przygotowuje i wdraża system zarządzania środowiskowego zgodnie z odpowiednimi konkluzjami dotyczącymi BAT dla danego sektora do dnia 1 lipca 2027 r., z wyjątkiem instalacji, o których mowa w art. 3 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1785 ⁶⁰ .

System zarządzania środowiskowego podlega okresowym przeglądom w celu zapewnienia, aby nadal był odpowiedni, adekwatny i efektywny.

Pierwszy audyt systemu zarządzania środowiskowego przeprowadza się do dnia 1 lipca 2027 r., z wyjątkiem instalacji, o których mowa w art. 3 ust. 4 dyrektywy (UE) 2024/1785. Audyt systemu zarządzania środowiskowego jest przeprowadzany co najmniej raz na trzy lata przez jednostkę oceniającą zgodność akredytowaną zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 765/2008 lub przez weryfikatora środowiskowego posiadającego odpowiednią akredytację lub licencję, zdefiniowanego w art. 2 pkt 20 rozporządzenia (WE) nr 1221/2009, który weryfikuje zgodność systemu zarządzania środowiskowego i jego wdrożenia z niniejszym artykułem.

Artykuł  15  ⁶¹

Dopuszczalne wielkości emisji, dopuszczalne wielkości efektywności środowiskowej, równoważne parametry oraz środki techniczne

1. Dopuszczalne wielkości emisji w odniesieniu do substancji zanieczyszczających mają zastosowanie w miejscu, w którym emisje opuszczają instalację, a przy określaniu wielkości emisji nie uwzględnia się rozcieńczenia zanieczyszczeń przed tą chwilą.

W odniesieniu do pośrednich uwolnień substancji zanieczyszczających do wody, przy określaniu dopuszczalnej wielkości emisji z danej instalacji można uwzględnić wpływ oczyszczalni ścieków zlokalizowanej poza instalacją, pod warunkiem że nie prowadzi to do wyższych poziomów zanieczyszczenia środowiska, zagwarantowany jest równoważny poziom ochrony środowiska jako całości, a operator zapewnia, w porozumieniu z operatorem oczyszczalni ścieków, że pośrednie uwolnienia nie zagrażają zgodności z przepisami dotyczącymi pozwolenia dla oczyszczalni ścieków na mocy niniejszej dyrektywy lub szczególnego zezwolenia wydanego na mocy dyrektywy 1991/271/EWG oraz że spełnione są wszystkie następujące wymogi:

a) uwolnione substancje zanieczyszczające nie utrudniają eksploatacji oczyszczalni ścieków lub zdolności odzyskiwania zasobów z oczyszczanego strumienia ścieków;

b) uwolnione substancje zanieczyszczające nie szkodzą zdrowiu personelu pracującego w systemach zbierania ścieków i oczyszczalniach ścieków;

c) oczyszczalnia ścieków jest zaprojektowana i wyposażona do celów usuwania uwolnionych substancji zanieczyszczających;

d) całkowity ładunek danych substancji zanieczyszczających uwalnianych ostatecznie do wody nie zwiększa się w porównaniu z sytuacją, gdy emisje z przedmiotowej instalacji pozostawały zgodne z dopuszczalnymi wielkościami emisji określonymi dla bezpośrednich uwolnień zgodnie z ust. 3 niniejszego artykułu bez uszczerbku dla bardziej rygorystycznych środków wymaganych na podstawie art. 18.

W załączniku do warunków pozwolenia właściwy organ wskazuje przyczyny zastosowania akapitu drugiego, w tym wyniki przeprowadzonej przez operatora oceny spełnienia wymaganych warunków.

W przypadkach gdy należy zmienić warunki pozwolenia, aby zapewnić spełnianie wymogów określonych w akapicie drugim lit. a)-d), operator dostarcza zaktualizowaną ocenę.

2. Bez uszczerbku dla art. 18, dopuszczalne wielkości emisji i równoważne parametry oraz środki techniczne, o których mowa w art. 14 ust. 1 i 2 opierają się na najlepszych dostępnych technikach, bez zalecania wykorzystywania jakiejkolwiek techniki czy konkretnej technologii.

3. Właściwy organ określa najbardziej rygorystyczne dopuszczalne wielkości emisji osiągalne w instalacji dzięki zastosowaniu najlepszych dostępnych technik, uwzględniając cały zakres poziomów emisji powiązany z najlepszymi dostępnymi technikami (BAT-AEL), w celu zapewnienia, aby w normalnych warunkach eksploatacji emisje nie przekroczyły BAT-AEL określonych w decyzjach w sprawie konkluzji dotyczących BAT, o których mowa w art. 13 ust. 5. Dopuszczalne wielkości emisji opierają się na ocenie przez operatora całego zakresu BAT-AEL, zawierającej analizę wykonalności osiągnięcia wielkości mieszczących się na najbardziej rygorystycznym krańcu zakresu BAT-AEL i wykazującej najlepszy ogólny wynik, jaki może osiągnąć instalacja przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technik opisanych w konkluzjach dotyczących BAT, z uwzględnieniem możliwych wzajemnych powiązań pomiędzy różnymi komponentami środowiska. Dopuszczalne wielkości emisji określa się na jeden z następujących sposobów:

a) określając dopuszczalne wielkości emisji wyrażone dla tych samych lub krótszych okresów i tych samych warunków referencyjnych co BAT-AEL; lub

b) określając dopuszczalne wielkości emisji inne niż te, o których mowa w lit. a), w zakresie wartości, okresów i warunków referencyjnych.

W przypadku określenia dopuszczalnych wielkości emisji zgodnie z lit. b), właściwy organ co najmniej raz w roku ocenia wyniki monitorowania emisji w celu zapewnienia, aby w normalnych warunkach eksploatacji emisje nie przekroczyły BAT-AEL.

Przy określaniu odpowiednich dopuszczalnych wielkości emisji zgodnie z niniejszym artykułem mogą być stosowane ogólne wiążące zasady, o których mowa w art. 6.

Jeżeli ogólne wiążące zasady przyjęte zostały, dla kategorii instalacji o podobnych właściwościach określa się najbardziej rygorystyczne i osiągalne, dzięki zastosowaniu najlepszych dostępnych technik, dopuszczalne wielkości emisji, które są istotne dla określenia najniższych osiągalnych poziomów emisji, biorąc pod uwagę cały zakres BAT-AEL. Ogólne wiążące zasady są ustanawiane przez państwo członkowskie w oparciu o informacje zawarte w konkluzjach dotyczących BAT, zawierających analizę wykonalności osiągnięcia wielkości mieszczących się na najbardziej rygorystycznym krańcu zakresu BAT-AEL i wskazujących najlepszy wynik, jaki mogą osiągnąć te kategorie instalacji przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technik opisanych w konkluzjach dotyczących BAT.

4. Bez uszczerbku dla art. 9 ust. 2, właściwy organ określa, dla normalnych warunków eksploatacji, wiążące zakresy efektywności środowiskowej, których nie można przekroczyć w ciągu jednego lub kilku okresów, jak określono w decyzjach w sprawie konkluzji dotyczących BAT, o których mowa w art. 13 ust. 5.

Ponadto właściwy organ:

a) określa, dla normalnych warunków eksploatacji, z uwzględnieniem możliwych wzajemnych powiązań między różnymi komponentami środowiska, dopuszczalne wielkości efektywności środowiskowej dotyczące wody, których nie można przekroczyć w ciągu jednego lub kilku okresów i które nie mogą być mniej rygorystyczne niż wiążące zakresy, o których mowa w akapicie pierwszym;

b) określa, dla normalnych warunków eksploatacji, orientacyjne poziomy efektywności środowiskowej dotyczące odpadów i zasobów innych niż woda, które nie mogą być mniej rygorystyczne niż wiążące zakresy, o których mowa w akapicie pierwszym.

5. W drodze odstępstwa od ust. 3 oraz bez uszczerbku dla art. 18 właściwy organ może, w szczególnych przypadkach, określić dopuszczalne wielkości emisji wyższe niż BAT-AEL. Odstępstwo takie może mieć zastosowanie tylko w przypadku, gdy ocena pokazuje, że osiągnięcie BAT-AEL opisanych w konkluzjach dotyczących BAT prowadziłoby do nieproporcjonalnie wysokich kosztów w stosunku do korzyści dla środowiska, ze względu na:

a) położenie geograficzne danej instalacji lub lokalne warunki środowiskowe; lub

b) charakterystykę techniczną danej instalacji.

W załączniku do warunków pozwolenia właściwy organ podaje przyczyny odstępstwa od ust. 3 i wyniki oceny, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, oraz uzasadnienie nałożonych warunków.

Dopuszczalne wielkości emisji ustalone zgodnie z akapitem pierwszym nie mogą jednak przekraczać dopuszczalnych wielkości emisji określonych w załącznikach do niniejszej dyrektywy, tam gdzie ma to zastosowanie.

Odstępstwa udzielane zgodnie z niniejszym ustępem muszą być zgodne z zasadami określonymi w załączniku II. Właściwy organ zapewnia, aby operator przedstawił ocenę wpływu tego odstępstwa na stężenie określonych zanieczyszczeń w środowisku przyjmującym, oraz w każdym przypadku zapewnia, aby nie spowodowano znaczącego zanieczyszczenia oraz aby osiągnięto wysoki poziom ochrony środowiska jako całości. Odstępstw nie udziela się, jeśli mogłyby one stanowić zagrożenie dla zgodności z normami jakości środowiska, o których mowa w art. 18.

Właściwe organy dokonują ponownej oceny, czy odstępstwa udzielona zgodnie z niniejszym ustępem są uzasadnione, co cztery lata lub w ramach każdorazowego ponownego rozpatrzenia warunków pozwolenia zgodnie z art. 21, jeżeli takie ponowne rozpatrzenie odbywa się wcześniej niż cztery lata po udzieleniu odstępstwa.

Komisja przyjmuje akt wykonawczy w celu ustanowienia znormalizowanej metodyki oceny nieproporcjonalności kosztów wdrożenia konkluzji dotyczących BAT względem potencjalnych korzyści dla środowiska, o których mowa w akapicie pierwszym. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 75 ust. 2.

6. W drodze odstępstwa od ust. 4 właściwy organ może, w szczególnych przypadkach, określić mniej rygorystyczne wiążące zakresy efektywności środowiskowej lub dopuszczalne wielkości efektywności środowiskowej. Odstępstwo takie może mieć zastosowanie tylko w przypadku, gdy ocena pokazuje, że osiągnięcie poziomów efektywności powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami opisanych w konkluzjach dotyczących BAT prowadziłoby do znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko, z uwzględnieniem możliwych wzajemnych powiązań pomiędzy różnymi komponentami środowiska, lub znaczących skutków gospodarczych, ze względu na:

a) położenie geograficzne danej instalacji lub lokalne warunki środowiskowe; lub

b) charakterystykę techniczną danej instalacji.

W załączniku do warunków pozwolenia właściwy organ podaje przyczyny odstępstwa od ust. 4 i wyniki oceny, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, oraz uzasadnienie nałożonych warunków.

Właściwy organ zapewnia, aby eksploatacja w ramach mniej rygorystycznych wiążących zakresów efektywności środowiskowej lub dopuszczalnych wielkości efektywności środowiskowej nie powodowała żadnego znaczącego oddziaływania na środowisko, w tym wyczerpywania się zasobów wodnych, i pozwalało osiągnąć wysoki poziom ochrony środowiska jako całości.

Komisja ustanawia w drodze aktów wykonawczych znormalizowaną metodykę przeprowadzania oceny, o której mowa w akapicie pierwszym. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 75 ust. 2.

7. W drodze odstępstwa od ust. 3 i 4 i pod warunkiem że nie powoduje to znaczącego zanieczyszczenia oraz że wyczerpano wszystkie środki skutkujące mniejszym zanieczyszczeniem, właściwy organ może określić mniej rygorystyczne dopuszczalne wielkości emisji lub dopuszczalne wielkości efektywności środowiskowej w przypadku kryzysu spowodowanego nadzwyczajnymi okolicznościami pozostającymi poza kontrolą operatora i państw członkowskich, prowadzącego do poważnego zakłócenia lub niedoboru:

a) dostaw energii, o ile istnieje nadrzędny interes publiczny związany z bezpieczeństwem dostaw energii;

b) zasobów, materiałów lub wyposażenia niezbędnego operatorowi do wykonywania działań leżących w interesie publicznym, zgodnie z obowiązującymi dopuszczalnymi wielkościami emisji lub dopuszczalnymi wielkościami efektywności środowiskowej; lub

c) podstawowych zasobów, materiałów lub wyposażenia, jeżeli produkcja rekompensuje taki niedobór lub zakłócenie, ze względu na zdrowie publiczne lub bezpieczeństwo publiczne lub z innych zasadniczych powodów wynikających z nadrzędnego interesu publicznego.

Odstępstwa nie udziela się na okres dłuższy niż 3 miesiące. Jeżeli nadal istnieją przyczyny udzielenia odstępstwa, odstępstwo to może zostać przedłużone o maksymalnie 3 miesięcy.

Niezwłocznie po przywróceniu warunków dostaw lub w przypadku, gdy istnieje alternatywa dla dostaw energii, zasobów, materiałów lub wyposażenia, państwo członkowskie zapewnia, aby decyzja o określeniu mniej rygorystycznych dopuszczalnych wielkości emisji i dopuszczalnych wielkości efektywności środowiskowej przestała obowiązywać, a instalacja spełniała warunki pozwolenia określone zgodnie z ust. 3 i 4.

Państwa członkowskie podejmują środki zapewniające monitorowanie emisji wynikających z odstępstwa, o którym mowa w akapicie pierwszym.

Zgodnie z art. 24 ust. 2 właściwy organ podaje do wiadomości publicznej informację o odstępstwie i nałożonych warunkach.

W razie potrzeby Komisja może ocenić i doprecyzować, za pomocą wytycznych, kryteria, które należy uwzględniać przy stosowaniu niniejszego ustępu.

Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o wszelkich odstępstwach udzielonych na podstawie niniejszego ustępu, w tym o przyczynach udzielenia danego odstępstwo i nałożonych warunkach.

Komisja ocenia, czy udzielenie odstępstwa jest uzasadnione, z należytym uwzględnieniem kryteriów określonych w niniejszym akapicie. Jeżeli Komisja wniesie zastrzeżenia w terminie 2 miesięcy od powiadomienia przez państwo członkowskie, państwa członkowskie niezwłocznie odpowiednio weryfikują dane odstępstwo.

Artykuł  15a  ⁶²

Ocena zgodności

1. W celu oceny - w normalnych warunkach eksploatacji - zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. h) korekta pomiarów przeprowadzonych w celu ustalenia zatwierdzonych średnich wielkości emisji nie może przekraczać niepewności pomiaru metody pomiarowej.

2. Komisja przyjmuje do dnia 1 września 2026 r. akt wykonawczy ustanawiający metodę służącą do oceny - w normalnych warunkach eksploatacji - zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji określonymi w pozwoleniu w odniesieniu do emisji do powietrza i wody. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 75 ust. 2.

Metoda, o której mowa w akapicie pierwszym, uwzględnia co najmniej ustalenie zatwierdzonych średnich wielkości emisji i określa sposób wzięcia pod uwagę w ocenie zgodności niepewności pomiaru oraz częstotliwości przekraczania dopuszczalnych wielkości emisji.

3. Jeżeli instalacja objęta zakresem stosowania niniejszego rozdziału mieści się również w zakresie stosowania rozdziału III lub IV i wykazano, w oparciu o ust. 1 niniejszego artykułu, zgodność z dopuszczalnymi wielkościami emisji określonymi na podstawie niniejszego rozdziału, uznaje się, że w normalnych warunkach eksploatacji instalacja ta jest również zgodna z dopuszczalnymi wielkościami emisji danych zanieczyszczeń określonymi zgodnie z rozdziałem III lub IV.

Artykuł  16

Wymogi dotyczące monitorowania

1. Wymogi dotyczące monitorowania, o których mowa w art. 14 ust. 1 lit. c), opierają się - w stosownych przypadkach - na wnioskach dotyczących monitorowania opisanych w konkluzjach dotyczących BAT.

2. 63  Właściwy organ określa częstotliwość okresowego monitorowania, o którym mowa w art. 14 ust. 1 lit. e), w pozwoleniu dla każdej instalacji lub w ogólnych wiążących zasadach.

Bez uszczerbku dla akapitu pierwszego, okresowe monitorowanie wykonuje się w stosownych przypadkach zgodnie z konkluzjami dotyczącymi BAT i co najmniej raz na 4 lata w przypadku wód podziemnych i raz na 9 lat w przypadku gleby, chyba że takie monitorowanie opiera się na systematycznej ocenie ryzyka skażenia.

3. 64  Kontrola jakości laboratoriów wykonujących monitorowanie opiera się na normach CEN lub, jeśli normy CEN nie są dostępne, na normach ISO, normach krajowych lub innych normach międzynarodowych, które zapewniają dostarczenie danych o równoważnej jakości naukowej.

4. 65  Jeżeli ocena, o której mowa w art. 15 ust. 5, wykaże, że odstępstwo będzie miało wymierny lub mierzalny wpływ na środowisko, państwa członkowskie zapewniają monitorowanie stężenia określonych zanieczyszczeń w środowisku przyjmującym. Do celów monitorowania, o którym mowa w niniejszym ustępie, stosuje się w stosownych przypadkach określone w innych właściwych przepisach prawa Unii metody monitorowania i metody pomiarowe dotyczące poszczególnych zanieczyszczeń.

Artykuł  17

Ogólne wiążące zasady dla rodzajów działalności wymienionych w załączniku I

1. Podczas przyjmowania ogólnych wiążących zasad, państwa członkowskie zapewniają zintegrowane podejście oraz wysoki poziom ochrony środowiska równoważny z poziomem uzyskanym w przypadku indywidualnych warunków pozwolenia.

2. Ogólne wiążące zasady opierają się na najlepszych dostępnych technikach, bez zalecania stosowania jakiejkolwiek techniki lub szczególnej technologii w celu zapewnienia zgodności z art. 14 i 15.

3. Państwa członkowskie zapewniają aktualizację ogólnych wiążących zasad, aby uwzględnić rozwój najlepszych dostępnych praktyk oraz, aby zapewnić zgodność z art. 21.

4. Ogólne wiążące zasady przyjęte zgodnie z ust. 1-3 zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji.

Artykuł  18  ⁶⁶

Normy jakości środowiska

W przypadku gdy norma jakości środowiska narzuca bardziej rygorystyczne warunki niż te osiągane przez zastosowanie najlepszych dostępnych technik, pozwolenie zawiera dodatkowe środki w celu zmniejszenia przyczyniania się danej instalacji do zanieczyszczenia występującego na danym obszarze, bez uszczerbku dla innych środków, które mogą zostać podjęte w celu zapewnienia zgodności z normami jakości środowiska.

W przypadku określenia w pozwoleniu bardziej rygorystycznych warunków zgodnie z akapitem pierwszym, właściwy organ ocenia oddziaływanie bardziej rygorystycznych warunków na stężenie określonych zanieczyszczeń w środowisku przyjmującym.

Jeżeli ładunek zanieczyszczeń emitowanych przez daną instalację ma wymierny lub mierzalny wpływ na środowisko, państwa członkowskie zapewniają monitorowanie stężenia określonych zanieczyszczeń w środowisku przyjmującym. Wyniki takiego monitorowania przekazuje się właściwemu organowi.

Jeżeli metody monitorowania i metody pomiarowe dotyczące określonych zanieczyszczeń określone są w innych właściwych przepisach prawa Unii, metody te, w tym w stosownych przypadkach metody oparte na skutkach, stosuje się do celów monitorowania, o którym mowa w akapicie trzecim.

Artykuł  19

Zmiany w zakresie najlepszych dostępnych technik

Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy śledziły rozwój najlepszych dostępnych technik oraz publikacje wszelkich n owych lub uaktualnionych konkluzji dotyczących BAT lub, aby b yły o nich informowane, oraz udostępniają te informacje zainteresowanej społeczności.

Artykuł  20

Zmiany wprowadzane w instalacjach przez operatorów

1. 67  Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, aby operator informował właściwe organy o każdej planowanej zmianie w charakterze lub funkcjonowaniu instalacji lub o każdej jej rozbudowie, która to zmiana lub rozbudowa może mieć wpływ na środowisko, w odpowiednim terminie, a w każdym przypadku przed wdrożeniem każdej takiej zmiany lub rozbudowy. W stosownych przypadkach właściwy organ aktualizuje pozwolenie. Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu zapewnienia, aby właściwy organ zareagował w odpowiednim czasie na informacje dostarczone przez operatora.

2. Państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia, aby operator nie przeprowadzał żadnych planowanych przez siebie istotnych zmian bez pozwolenia udzielonego zgodnie z niniejszą dyrektywą.

Wniosek o pozwolenie i decyzja właściwych organów obejmują te części instalacji i szczegóły wymienione w art. 12, na które taka istotna zmiana może mieć wpływ.

3. Każdą zmianę w charakterze lub funkcjonowaniu instalacji lub jej rozbudowę uważa się za istotną zmianę, jeżeli taka zmian a lub rozbudowa sama w sobie osiąga wartości progowe przepustowości określone w załączniku I.

Artykuł  21

Ponowne rozpatrzenie i aktualizacja warunków pozwolenia przez właściwe organy

1. Państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia, aby właściwe organy okresowo poddawały wszystkie warunki pozwolenia ponownemu rozpatrzeniu, zgodnie z ust. 2-5, oraz, w miarę potrzeby, w celu zapewnienia zgodności z niniejszą dyrektywą, dokonywały aktualizacji tych warunków.

2. Na żądanie właściwego organu operator przedkłada wszystkie informacje niezbędne do celów ponownego rozpatrzenia warunków pozwolenia, w szczególności wyniki monitorowania emisji i inne dane umożliwiające porównanie eksploatacji instalacji z najlepszymi dostępnymi technikami opisanymi w mających zastosowanie konkluzjach dotyczących BAT oraz z poziomami emisji powiązanymi z najlepszymi dostępnymi technikami.

Podczas ponownego rozpatrywania warunków pozwolenia właściwy organ wykorzystuje wszelkie informacje pochodzące z monitorowania lub kontroli.

3. W terminie czterech lat od publikacji decyzji w sprawie konkluzji dotyczących BAT zgodnie z art. 13 ust. 5 odnoszących się do głównej działalności danej instalacji, właściwy organ zapewnia:

a) 68  ponowne rozpatrzenie wszystkich warunków pozwolenia dla danej instalacji oraz, w razie potrzeby, ich aktualizację, aby zapewnić zgodność z niniejszą dyrektywą i, w szczególności, w stosownych przypadkach, z art. 15 ust. 3, 4 i 5;

b) zgodność instalacji z tymi warunkami pozwolenia.

Podczas ponownego rozpatrywania uwzględnia się wszystkie n owe lub uaktualnione konkluzje dotyczące BAT mające zastosowanie do instalacji i przyjęte zgodnie z art. 13 ust. 5 od chwili udzielenia pozwolenia lub jego ostatniego ponownego rozpatrzenia.

4. W przypadku gdy instalacja nie jest objęta żadnymi konkluzjami dotyczącymi BAT, warunki pozwolenia poddaje się ponownemu rozpatrzeniu i, o ile to konieczne, aktualizacji, gdy rozwój najlepszych dostępnych technik umożliwia znaczącą redukcję emisji.

5. Warunki pozwolenia poddaje się ponownemu rozpatrzeniu oraz, o ile to konieczne, aktualizacji przynajmniej w przypadkach gdy:

a) zanieczyszczenie powodowane przez instalację jest tak znaczące, że zachodzi konieczność zmiany istniejących dopuszczalnych wielkości emisji dla danego pozwolenia lub uwzględnienia w pozwoleniu nowych dopuszczalnych wielkości;

b) bezpieczeństwo eksploatacji wymaga zastosowania innych technik;

c) 69  niezbędne jest zapewnienie zgodności z normą jakości środowiska, o której mowa w art. 18, w tym w przypadku nowej lub zmienionej normy jakości środowiska lub gdy stan środowiska przyjmującego wymaga ponownego rozpatrzenia pozwolenia, aby osiągnąć zgodność z planami i programami określonymi w przepisach prawa Unii;

d) 70  operator złożył wniosek o przedłużenie okresu eksploatacji instalacji prowadzącej działalność, o której mowa w załączniku I pkt 5.4.

Artykuł  22

Zakończenie działalności

1. Bez uszczerbku dla przepisów dyrektywy 2000/60/WE, 2004/35/WE, dyrektywy 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu⁽³¹⁾ oraz odpowiednich przepisów prawa unijnego dotyczących ochrony gleby, właściwy organ określa warunki pozwolenia, aby zapewnić zgodność z ust. 3 i 4 niniejszego artykułu po ostatecznym zakończeniu działalności.

2. W przypadku gdy działalność obejmuje wykorzystywanie, produkcję lub uwalnianie substancji stwarzających zagrożenie oraz mając na uwadze możliwość skażenia gleby i wód podziemnych na terenie instalacji, operator przygotowuje i przedkłada właściwemu organowi sprawozdanie bazowe przed rozpoczęciem eksploatacji instalacji lub przed uaktualnieniem pozwolenia n a instalację po raz pierwszy po dniu 7 stycznia 2013 r.

Sprawozdanie bazowe zawiera informacje niezbędne do ustalenia stanu skażenia gleby i wód podziemnych, tak, aby możliwe było wykonanie ilościowego porównania ze stanem po ostatecznym zakończeniu działalności, o którym mowa w ust. 3.

Sprawozdanie bazowe zawiera co najmniej następujące informacje:

a) informacje na temat aktualnego użytkowania oraz, o ile takie dane są dostępne, na temat użytkowania terenu w przeszłości;

b) aktualne informacje, o ile są dostępne, na temat pomiarów gleby i wód podziemnych odzwierciedlających ich stan w chwili opracowywania sprawozdania, albo, zamiast tego, informacje na temat nowych pomiarów gleby i wód podziemnych uwzględniając możliwości skażenia gleby i wód podziemnych substancjami stwarzającymi zagrożenie, które mają być stosowane, produkowane lub uwalniane przez daną instalację.

W przypadku gdy informacje opracowane zgodnie z innymi przepisami prawa krajowego lub unijnego spełniają wymogi niniejszego ustępu, informacje te mogą być zawarte w składanym sprawozdaniu bazowym lub dołączone do niego.

Komisja ustanawia wskazówki dotyczące treści sprawozdania bazowego.

3. Po ostatecznym zakończeniu działalności operator dokonuje oceny stanu skażenia gleby i wód podziemnych substancjami stwarzającymi zagrożenie stosowanymi, produkowanymi lub uwalnianymi przez instalację. W przypadku gdy instalacja spowodowała znaczące zanieczyszczenie gleby lub wód podziemnych określonymi substancjami stwarzającymi zagrożenie w porównaniu ze stanem określonym w sprawozdaniu bazowym, o którym mowa w ust. 2, operator podejmuje niezbędne środki mające na celu zaradzenie temu zanieczyszczeniu, tak aby przywrócić teren do tego stanu. W tym celu można uwzględnić techniczną wykonalność takich działań.

Bez uszczerbku dla akapitu pierwszego, po ostatecznym zakończeniu działalności i w przypadku gdy skażenie gleby i wód podziemnych terenu stwarza znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzi lub dla środowiska na skutek dozwolonych w pozwoleniu działalności prowadzonych przez operatora przed pierwszą aktualizacją pozwolenia po dniu 7 stycznia 2013 r., oraz z uwzględnieniem stanu terenu instalacji określonych zgodnie z art. 12 ust. 1 lit. d) operator podejmuje niezbędne działania mające na celu usunięcie, kontrolę, ograniczenie rozprzestrzeniania się lub ograniczenie ilości substancji stwarzających zagrożenie, tak, aby teren, przy uwzględnieniu jego aktualnego i zatwierdzonego przyszłego użytkowania, przestał stwarzać takie zagrożenie.

4. W przypadku gdy od operatora nie wymaga się przygotowania sprawozdania bazowego, o którym mowa w ust. 2, po ostatecznym zakończeniu działalności operator podejmuje niezbędne działania mające na celu usunięcie, kontrolę, ograniczenie rozprzestrzeniania się lub ograniczenie ilości substancji stwarzających zagrożenie, tak aby teren, uwzględniając jego aktualne i zatwierdzone przyszłe użytkowanie, przestał stanowić znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzi lub dla środowiska w związku ze skażeniem gleby i wód podziemnych na skutek dozwolonej w pozwoleniu działalności i z uwzględnieniem stanu terenu instalacji określonych zgodnie z art. 12 ust. 1 lit. d).

Artykuł  23

Kontrole środowiskowe

1. Państwa członkowskie ustanawiają system kontroli środowiskowych instalacji obejmujący badanie pełnego zakresu odpowiednich skutków oddziaływania danych instalacji na środowisko.

Państwa członkowskie zapewniają, aby operatorzy udzielali właściwym organom wszelkiej niezbędnej pomocy w celu umożliwienia tym organom przeprowadzenia wszelkich wizyt w terenie, pobrania próbek i zebrania wszelkich informacji niezbędnych do wykonania ich obowiązków do celów niniejszej dyrektywy.

2. Państwa członkowskie zapewniają objęcie wszystkich instalacji planem kontroli środowiskowych na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym oraz zapewniają regularne przeglądy oraz, w stosownych przypadkach, aktualizacje tego planu.

3. Każdy plan kontroli środowiskowej obejmuje:

a) ogólną ocenę stosownych znaczących kwestii dotyczących środowiska;

b) obszar geograficzny objęty planem kontroli;

c) rejestr instalacji objętych planem;

d) procedury opracowywania programów rutynowych kontroli środowiskowych zgodnie z ust. 4;

e) procedury nierutynowych kontroli środowiskowych zgodnie z ust. 5;

f) w miarę potrzeby, przepisy dotyczące współpracy między różnymi organami dokonującymi kontroli.

4. 71  Właściwy organ w oparciu o plany kontroli regularnie sporządza programy rutynowych kontroli środowiskowych obejmujące częstotliwość wizyt w terenie dla różnych typów instalacji.

Ustalenie okresu pomiędzy dwiema wizytami w terenie oparte jest na systematycznej ocenie zagrożeń dla środowiska powodowanych przez dane instalacje; okres ten nie przekracza jednego roku dla instalacji stwarzających największe zagrożenie i trzech lat dla instalacji stwarzających najmniejsze zagrożenie.

Jeżeli kontrola wykaże istotny przypadek niezgodności z warunkami pozwolenia, w terminie sześć miesięcy od tej kontroli przeprowadza się dodatkową wizytę w terenie.

Systematyczna ocena zagrożenia dla środowiska opiera się na co najmniej jednym z poniższych kryteriów:

a) potencjalnym i rzeczywistym oddziaływaniu danych instalacji na zdrowie ludzi i środowisko, z uwzględnieniem poziomu i rodzaju emisji, wrażliwości środowiska lokalnego i ryzyka wypadków;

b) historii zgodności z warunkami pozwolenia;

c) uczestnictwie operatora w systemie ekozarządzania i audytu w Unii (EMAS)zgodnie z rozporządzeniem (WE) n r 1221/2009⁽³²⁾.

Komisja przyjmuje i w stosownych przypadkach regularnie aktualizuje wskazówki dotyczące kryteriów oceny zagrożeń dla środowiska.

5. Nierutynowe kontrole środowiskowe przeprowadza się w celu jak najszybszego zbadania poważnych skarg, wypadków lub incydentów dotyczących środowiska lub przypadków braku zgodności oraz, w stosownych przypadkach, przed udzieleniem, ponownym rozpatrzeniem lub aktualizacją pozwolenia.

6. Po każdej wizycie w terenie właściwy organ przygotowuje sprawozdanie opisujące stosowne ustalenia w odniesieniu do przestrzegania przez instalację warunków pozwolenia, oraz wnioski dotyczące konieczności podjęcia wszelkich dalszych działań.

Sprawozdanie doręcza się danemu operatorowi w terminie dwóch miesięcy od dnia wizyty w terenie. Właściwy organ udostępnia publicznie sprawozdanie zgodnie z dyrektywą 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska⁽³³⁾ w terminie czterech miesięcy od dnia wizyty w terenie.

Bez uszczerbku dla art. 8 ust. 2, właściwy organ zapewnia podjęcie przez operatora w rozsądnym czasie wszystkich niezbędnych działań określonych w sprawozdaniu.

Artykuł  24

D ostęp do informacji i udział społeczeństwa w procedurze udzielania pozwoleń

1. Państwa członkowskie zapewniają zainteresowanej społeczności możliwość wczesnego i skutecznego udziału w następujących procedurach:

a) udzielaniu pozwolenia na nowe instalacje;

b) udzielaniu pozwolenia na jakąkolwiek istotną zmianę;

c) udzielaniu lub aktualizowaniu pozwolenia dla instalacji w przypadku gdy zaproponowano stosowanie art. 15 ust. 4;

d) 72  aktualizowaniu pozwolenia lub warunków pozwolenia dla instalacji zgodnie z art. 21 ust. 5;

e) 73  aktualizowaniu pozwolenia zgodnie z art. 21 ust. 3 lub art. 21 ust. 4.

Procedura określona w załączniku IV ma zastosowanie do takiego udziału.

2. 74  Po podjęciu decyzji o udzieleniu, ponownym rozpatrzeniu lub aktualizacji pozwolenia właściwy organ udostępnia publicznie - w tym systematycznie za pośrednictwem internetu, na łatwej do znalezienia stronie internetowej, bezpłatnie i nie ograniczając dostępu tylko do zarejestrowanych użytkowników - następujące informacje w odniesieniu do lit. a), b) i f):

a) 75  treść decyzji, w tym kopię pozwolenia oraz wszelkie późniejsze aktualizacje, w tym, w stosownych przypadkach, skonsolidowane warunki pozwolenia;

b) uzasadnienie decyzji;

c) 76  wyniki konsultacji przeprowadzonych przed podjęciem decyzji, w tym konsultacji przeprowadzonych zgodnie z art. 26, oraz wyjaśnienie sposobu uwzględnienia tych konsultacji w decyzji;

d) tytuły dokumentów referencyjnych BAT istotnych dla danej instalacji lub działalności;

e) 77  sposób określenia warunków pozwolenia, o których mowa w art. 14, w tym dopuszczalnych wielkości emisji, poziomów efektywności środowiskowej i dopuszczalnych wielkości efektywności środowiskowej w odniesieniu do najlepszych dostępnych technik oraz poziomów emisji oraz poziomów efektywności środowiskowej powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami;

f) 78  w przypadku udzielenia odstępstwa zgodnie z art. 15, szczególne przyczyny tego odstępstwa opierające się na kryteriach określonych w tym ustępie, a także nałożone warunki.

3. 79  Właściwy organ udostępnia publicznie, w tym systematycznie za pośrednictwem internetu, na łatwej do znalezienia stronie internetowej, bezpłatnie i nie ograniczając dostępu tylko do zarejestrowanych użytkowników:

a) istotne informacje dotyczące środków podjętych przez operatora po ostatecznym zakończeniu działalności zgodnie z art. 22;

b) wyniki monitorowania emisji, wymaganego na mocy warunków pozwolenia, pozostające w dyspozycji właściwych organów;

c) wyniki monitorowania, o którym mowa w art. 16 ust. 4 i w art. 18.

4. Ust. 1, 2 i 3 niniejszego artykułu mają zastosowanie z zastrzeżeniem ograniczeń określonych w art. 4 ust. 1 i 2 dyrektywy 2003/4/WE.

Artykuł  25

D ostęp do wymiaru sprawiedliwości

1. 80  Państwa członkowskie zapewniają, aby zgodnie z odnośnym krajowym systemem prawnym, członkowie zainteresowanej społeczności mieli dostęp do procedury odwoławczej przed sądem lub innym niezależnym i bezstronnym organem ustanowionym przez prawo, w celu zakwestionowania materialnej lub proceduralnej legalności decyzji, działań lub zaniechań objętych art. 24, jeżeli spełniony jest jeden z następujących warunków:

a) mają wystarczający interes;

b) powołują się na naruszenie prawa, w przypadku gdy administracyjne procedury prawne państwa członkowskiego wymagają tego jako warunku koniecznego.

Udział w procedurze odwoławczej nie jest uwarunkowany rolą, jaką członek zainteresowanej społeczności odegrał na etapie partycypacyjnym procedur podejmowania decyzji na podstawie niniejszej dyrektywy.

Procedura odwoławcza musi być uczciwa, sprawiedliwa, przeprowadzana bez zbędnej zwłoki, niedyskryminacyjna ze względu na koszty i musi przewidywać odpowiednie i prawnie skuteczne środki zaradcze, w tym w stosownych przypadkach nakazy sądowe.

2. Państwa członkowskie określają na jakim etapie mogą być kwestionowane decyzje, działania lub zaniechania.

3. Państwa członkowskie określają co stanowi wystarczający interes lub naruszenie prawa, zgodnie z celem udzielenia zainteresowanej społeczności szerokiego dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

W tym celu interes wszelkich organizacji pozarządowych promujących ochronę środowiska i spełniających wszelkie wymogi prawa krajowego uważa się za wystarczający do celów ust. 1 lit. a).

Takie organizacje uważa się również za mające prawa, które mogą zostać naruszone, do celów ust. 1 lit. b).

4. Ust. 1, 2 i 3 nie wykluczają możliwości wstępnej procedury odwoławczej przed organem administracyjnym oraz nie mają wpływu na wymóg wyczerpania administracyjnych procedur odwoławczych przed wszczęciem sądowych procedur odwoławczych, w przypadku gdy taki wymóg istnieje w prawie krajowym.

Każda taka procedura musi być uczciwa, sprawiedliwa, przeprowadzana bez zbędnej zwłoki i niezbyt droga.

5. Państwa członkowskie zapewniają publiczne udostępnianie praktycznych informacji dotyczących dostępu do administracyjnych i sądowych procedur odwoławczych.

Artykuł  26

Skutki transgraniczne

1. 81  W przypadku gdy państwo członkowskie jest świadome, że eksploatacja instalacji może mieć znaczący negatywny wpływ na środowisko innego państwa członkowskiego, lub w przypadku gdy zwróci się o to państwo członkowskie, które może zostać w znaczący sposób narażone, państwo członkowskie, na którego terytorium został złożony wniosek o pozwolenie zgodnie z art. 4 lub art. 20 ust. 2, przesyła temu innemu państwu członkowskiemu wszelkie wymagane informacje podane lub udostępnione zgodnie z załącznikiem IV w tym samym czasie, w którym publicznie je udostępnia. Na podstawie tych informacji przeprowadza się konsultacje między tymi dwoma państwami członkowskimi zapewniając, aby uwagi od państwa członkowskiego, które może zostać w znaczący sposób narażone, zostały przekazane przed podjęciem decyzji przez właściwy organ państwa członkowskiego, na którego terytorium złożono wniosek o wydanie pozwolenia. W przypadku nieprzekazania uwag przez państwo członkowskie, które może zostać w znaczący sposób narażone, w okresie konsultacji z zainteresowaną społecznością, właściwy organ przystępuje do procedury udzielania pozwolenia.

2. 82  Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadkach, o których mowa w ust. 1, wniosek o udzielenie pozwolenia był również udostępniany do przedstawienia uwag społeczności państwa członkowskiego, które może zostać w znaczący sposób narażone, oraz aby wniosek pozostawał dostępny przez taki sam okres, w jakim był dostępny w państwie członkowskim, w którym został złożony wniosek.

3. Rezultaty wszelkich konsultacji na mocy ust. 1 i 2 uwzględnia się przy podejmowaniu przez właściwy organ decyzji w sprawie wniosku.

4. Właściwy organ informuje każde państwo członkowskie, które było konsultowane zgodnie z ust. 1 o decyzji podjętej w sprawie wniosku i przesyła mu informacje, o których mowa w art. 24 ust. 2. Takie państwo członkowskie podejmuje środki niezbędne do zapewnienia udostępnienia tych informacji we właściwy sposób zainteresowanej społeczności na swoim własnym terytorium.

³⁴ Art. 11 lit. f) zmieniona przez art. 1 pkt 9 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

³⁵ Art. 11 lit. fa) dodana przez art. 1 pkt 10 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

³⁶ Art. 11 lit. fb) dodana przez art. 1 pkt 10 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

³⁷ Art. 12 ust. 1 lit. b) zmieniona przez art. 1 pkt 11 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

³⁸ Art. 12 ust. 1 lit. c) zmieniona przez art. 1 pkt 11 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

³⁹ Art. 12 ust. 1 lit. f) zmieniona przez art. 1 pkt 11 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴⁰ Art. 13 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 12 lit. a dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴¹ Art. 13 ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 12 lit. b dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴² Art. 13 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 12 lit. c dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴³ Art. 13 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 12 lit. d dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴⁴ Art. 13 ust. 3 lit. a) zmieniona przez pkt 5 sprostowania z dnia 19 czerwca 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.158.25).

⁴⁵ Art. 13 ust. 3 lit. d) zmieniona przez art. 1 pkt 12 lit. e dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴⁶ Art. 13 ust. 3a dodany przez art. 1 pkt 12 lit. f dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴⁷ Art. 13 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 12 lit. g dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴⁸ Art. 13 ust. 6 zmieniony przez art. 1 pkt 12 lit. h dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁴⁹ Art. 14 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (i) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵⁰ Art. 14 ust. 1 lit. a) zmieniona przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (ii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵¹ Art. 14 ust. 1 lit. aa) dodana przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (iii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵² Art. 14 ust. 1 lit. ab) dodana przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (iii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵³ Art. 14 ust. 1 lit. b) zmieniona przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (iv) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵⁴ Art. 14 ust. 1 lit. ba) dodana przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (v) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵⁵ Art. 14 ust. 1 lit. bb) dodana przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (v) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵⁶ Art. 14 ust. 1 pkt 3) dodany przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (vi) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵⁷ Art. 14 ust. 1 lit. e) zmieniona przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (vii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵⁸ Art. 14 ust. 1 lit. h) zmieniona przez art. 1 pkt 13 lit. a ppkt (viii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁵⁹ Art. 14a dodany przez art. 1 pkt 14 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶⁰ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) oraz dyrektywę Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów (Dz. U. L, 2024/1785, 15.7.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/1785/oj).

⁶¹ Art. 15 zmieniony przez art. 1 pkt 15 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶² Art. 15a dodany przez art. 1 pkt 16 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶³ Art. 16 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 17 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶⁴ Art. 16 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 18 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶⁵ Art. 16 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 19 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶⁶ Art. 18 zmieniony przez art. 1 pkt 20 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶⁷ Art. 20 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 21 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶⁸ Art. 21 ust. 3 lit. a) zmieniona przez art. 1 pkt 22 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁶⁹ Art. 21 ust. 5 lit. c) zmieniona przez art. 1 pkt 23 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷⁰ Art. 21 ust. 5 lit. d) dodana przez art. 1 pkt 24 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷¹ Art. 23 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 25 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷² Art. 24 ust. 1 lit. d) zmieniona przez art. 1 pkt 26 lit. a ppkt (i) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷³ Art. 24 ust. 1 lit. e) dodana przez art. 1 pkt 26 lit. a ppkt (ii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷⁴ Art. 24 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 26 lit. b ppkt (i) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷⁵ Art. 24 ust. 2 lit. a) zmieniona przez art. 1 pkt 26 lit. b ppkt (ii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷⁶ Art. 24 ust. 2 lit. c) zmieniona przez art. 1 pkt 26 lit. b ppkt (ii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷⁷ Art. 24 ust. 2 lit. e) zmieniona przez art. 1 pkt 26 lit. b ppkt (iii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷⁸ Art. 24 ust. 2 lit. f) zmieniona przez art. 1 pkt 26 lit. b ppkt (iii) dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁷⁹ Art. 24 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 26 lit. c dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁸⁰ Art. 25 ust. 1:

- zmieniony przez pkt 6 sprostowania z dnia 19 czerwca 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.158.25).

- zmieniony przez art. 1 pkt 27 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁸¹ Art. 26 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 28 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.

⁸² Art. 26 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 28 dyrektywy nr 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.1785) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 4 sierpnia 2024 r.