Rozdział 4 - Wyniki wykonania uchwały Rady Ministrów z dnia 19 lutego 1949 r. o wprowadzeniu planowego systemu oszczędzania w gospodarce narodowej i zadaniach oszczędnościowych na 1949 r.
M.P.1950.A-15.158
Akt nienormatywnyIV.
W pewnych przypadkach stosunkowo wysokie rezultaty finansowe nie były wynikiem równie wielkiego wysiłku na odcinku likwidacji nieoszczędnej gospodarki, lecz raczej - niedostatecznie ścisłych planów, tających w sobie zbyt wielkie rezerwy.
Kontrola pełnej realności finansowych rezultatów utrudniana jest niejednokrotnie zupełnym lub częściowym brakiem wskaźników ekonomiczno-technicznych. Niedostatecznie silne i skuteczne są finansowe metody zapobiegania marnotrawstwu i nieoszczędnej gospodarce, zwłaszcza na odcinku zapobieżenia gromadzeniu się zbędnych remanentów, na które to zagadnienie w I półroczu 1949 roku nie był położony dostatecznie silny nacisk.
Ponadto kontrola wykonania zadań oszczędnościowych świadczy o tym, że w sposobie realizacji planowego systemu oszczędzania oraz środkach skutecznej kontroli wykonania zadań oszczędnościowych zachodzą między poszczególnymi dziedzinami życia gospodarczego i administracji publicznej poważne różnice.
W większości państwowych przedsiębiorstw przemysłowych i usługowych oraz gospodarce leśnej oparto planowy system oszczędzania o wskaźniki ekonomiczno-techniczne i osiągnięto pozytywne i możliwe do skontrolowania efekty, dzięki systemowi narad wytwórczych i mobilizacji załóg do wykonania konkretnych zadań. Natomiast w państwowych gospodarstwach rolnych tylko niektóre zespoły podeszły w analogiczny sposób do zadań oszczędnościowych, podczas gdy większość z nich zadań oszczędnościowych nie potrafiła należycie postawić, skonkretyzować, a tym mniej wykonać.
Osiągnięcia oszczędnościowe w handlu państwowym oraz przedsiębiorstwach spółdzielczych są niedostateczne. W poważnej większości tych przedsiębiorstw zadania te nie objęły całości działalności gospodarczej, nie były dostatecznie skonkretyzowane, ani też oparte o możliwe do skontrolowania wskaźniki.
Wyniki finansowe administracji państwowej nie w pełni świadczy o postępie w usprawnieniu działalności administracyjnej i spożycia zbiorowego, lecz były częściowo rezultatem mechanicznej redukcji budżetu, dokonanej centralnie przez organa finansowo-budżetowe. W samorządzie terytorialnym niski stopień wykonania budżetów w I półroczu 1949 r. świadczy raczej o niepełnym wykonaniu planu rzeczowego niż o osiągnięciach oszczędnościowych.
Nie wykonano należycie dyrektywy o redukcji zbędnych etatów osobowych. Wiele instytucji społecznych nie wprowadziło w ogóle planowego systemu oszczędzania w I półroczu br.
Nie zostały doszczętnie wyplenione przejawy niewłaściwego, biurokratycznego, karygodnego nieraz stosunku do zagadnienia wynalazczości i racjonalizacji robotniczej.
Liberalizm przejawiał się w tolerowaniu ujawnionych faktów nieoszczędnego i marnotrawnego obchodzenia się z własnością socjalistyczną.
Nie zostały całkowicie usunięte przejawy biurokratycznego i formalnego odnoszenia się do zadań oszczędnościowych. Kierownictwo administracyjne często nie potrafiło pokierować walką o oszczędność, ani też uogólnić w należyty sposób doświadczeń poszczególnych zespołów pracy i jednostek.
Zadania oszczędnościowe w wielu przypadkach nie były dostatecznie skonkretyzowane ani ujęte w sposób zrozumiały dla człowieka pracy, mobilizujący go do wykonania zadań i umożliwiający załodze kontrolę wyników.
Zapowiedziany w uchwale Rady Ministrów system nagród dla osób, które wyróżniły się w organizacji i wykonaniu zadań oszczędnościowych wyjątkowo skuteczną pracą, nie został dotąd wprowadzony w życie.
Wszystkie te okoliczności świadczą również o tym, że w walce o realizację zadań oszczędnościowych pozostawały na wielu odcinkach naszego życia gospodarczego niewykorzystane możliwości wprowadzenia rozszerzenia i pogłębienia systemu oszczędzania.