Rozdział 3 - Wykonywanie umów. - Postępowanie przy zawieraniu i wykonywaniu umów sprzedaży i umów dostawy związanych z obrotem z zagranicą pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Monitor Polski

M.P.1967.47.237

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1971 r.

Rozdział  3

Wykonywanie umów.

§ 19. Zobowiązania wynikające z umów należy wykonywać z należytą starannością, a wykonanie ich kontrolować bieżąco. W tym celu sprzedawcy i kupujący powinni prowadzić w formie rejestrów lub kartotek ewidencję zawartych umów w taki sposób, aby na jej podstawie można było w każdym czasie stwierdzić:

1) jakie umowy zostały zawarte, jakie zostały w nich ustalone terminy dostarczenia towarów, czy i kiedy towary zostały dostarczone, a jeżeli nie zostały dostarczone w terminie, czy sprzedawca (kupujący) został wezwany do wykonania zobowiązania i czy podjęte zostały kroki dla ściągnięcia kar umownych i odszkodowań,

2) jakie otrzymano lub zgłoszono reklamacje z tytułu wad towaru, kiedy wysłane zostało zawiadomienie o wadach, jak została załatwiona reklamacja i ewentualnie jakie kupujący poczynił kroki dla ściągnięcia należnych kar i odszkodowań oraz realizacji innych praw z tytułu rękojmi i gwarancji.

§  20.

1. Towar należy przed jego wydaniem zbadać, sprawdzić jego ilość oraz czy odpowiada normie i zawartej umowie, czy został skompletowany i nie posiada wad fizycznych, czy załączone zostały do niego przewidziane w przepisach lub umowie instrukcje, atesty, karty gwarancyjne itp.

2. W dokumencie (karcie) gwarancyjnym powinna być zamieszczona osobna rubryka, w której przy odprzedaży należy wpisywać datę wydania towaru kupującemu, datę zgłoszenia uprawnień z tytułu gwarancji i datę, w której wady usunięto lub towar wymieniono.

§ 21. W razie zajścia trudności mogących spowodować zwłokę lub niemożność wykonania umowy, należy niezwłocznie zawiadomić o tym drugą stronę.

§  22.

1. Ilość i jakość towarów otrzymywanych od sprzedawcy należy zbadać w sposób i w terminach przyjętych w danych stosunkach i w razie ujawnienia braków lub wad bez zwłoki zgłosić z tego tytułu reklamację.

2. O stwierdzeniu braków lub wady należy sprzedawcę zawiadomić niezwłocznie, także w wypadku, gdy rzecz objęta została gwarancją lub dołączono do niej atest.

§  23.

1. W razie stwierdzenia braków lub wad, należy niezwłocznie sporządzić protokół przy udziale przedstawiciela sprzedawcy, jeżeli jest obecny. W razie nieobecności przedstawiciela sprzedawcy, protokół powinien być sporządzony przez powołaną przez kupującego komisję w składzie co najmniej trzech osób.

2. W razie stwierdzenia braków lub wad w nieobecności sprzedawcy, o ich ujawnieniu należy zawiadomić sprzedawcę niezwłocznie telegraficznie lub telefonicznie.

3. Sprzedawca, który zamierza dokonać oględzin towaru, powinien zawiadomić o tym kupującego telegraficznie lub telefonicznie najpóźniej następnego dnia po otrzymaniu zawiadomienia (ust. 2), podając termin przybycia przedstawiciela. Termin ten nie może przekraczać 3 dni.

4. Kupujący, który nie dokonał czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, nie traci uprawnień z tytułu rękojmi za wady, jeżeli fakt istnienia wad wykaże w inny sposób.

§  24.

1. W protokołach stwierdzających braki lub wady należy zamieszczać w szczególności następujące dane:

1) datę i miejsce sporządzenia protokołu,

2) imiona, nazwiska i stanowiska osób obecnych przy stwierdzeniu braków lub wad,

3) nazwę sprzedawcy oraz nazwę i adres producenta, jeżeli jest znany, a dostawa nastąpiła ze składu jednostki zbytu lub jednostki handlowej,

4) datę nadania przesyłki do przewozu na stacji (przystani), datę nadejścia przesyłki na stację (przystań) przeznaczenia lub datę przyjęcia towaru przez kupującego na skład, jeżeli jego odbiór dokonany został w zakładzie kupującego,

5) numer wagonu i listu przewozowego oraz ewentualnie numer faktury sprzedawcy,

6) wzmiankę o stanie wagonu i plomb,

7) sposób sprawdzenia wagi (ilości),

8) dokładne określenie przedmiotu umowy (klasy, gatunku, wymiarów itp.),

9) ilość towarów według dokumentów przewozowych lub faktury sprzedawcy i ilość rzeczywiście otrzymaną oraz ilość brakującą lub uszkodzoną,

10) opis stanu opakowania i sposobu zapakowania, stopnia zapełnienia opakowania, jeżeli towar został dostarczony w opakowaniu,

11) ilość zbadanych jednostek towaru w celu określenia jakości, ilość towarów zakwalifikowanych jako nie nadające się do wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem, ilość towarów zakwalifikowanych do przyjęcia po obniżonej cenie oraz wysokość proponowanej lub uzgodnionej obniżki ceny,

12) dokładny opis sposobu ustalenia wad oraz stwierdzonego stanu faktycznego, w szczególności rodzaju wad fizycznych, braków ilościowych lub uszkodzeń, z ewentualnym podaniem przyczyn ich powstania, a w razie niekompletności dostawy - dokładne określenie brakujących części, odchyleń od obowiązujących norm lub warunków technicznych zastrzeżonych w umowie albo od próbki, sposób przechowania, jeżeli badanie dokonywane jest w składzie kupującego,

13) treść zarzutów zgłoszonych przez przedstawiciela kupującego i wyjaśnień udzielonych przez przedstawiciela sprzedawcy - jeżeli jest obecny przy sporządzaniu protokołu; jeżeli przedstawiciel sprzedawcy nie jest obecny, mimo że był zawiadomiony, należy o tym zamieścić w protokole odpowiednią wzmiankę,

14) opis pobranych próbek, ze wskazaniem sposobu ich pobrania i zabezpieczenia, jeżeli próbki zostały pobrane,

15) opinię biegłego, jeżeli był wzywany,

16) ewentualne zastrzeżenia osób obecnych przy sporządzaniu protokołu,

17) podpisy osób obecnych przy sporządzaniu protokołu.

2. Zawiadomienia o wadach należy doręczać w drodze pisemnej; może ono nastąpić w szczególności przez doręczenie sprzedawcy protokołu, w którym stwierdzono wady, albo jego odpisu. W protokole można również określić żądania, jakie kupujący zgłasza z tytułu rękojmi lub gwarancji.

§ 25. Prawa służące kupującemu należy wykonywać w sposób, jaki w konkretnej sytuacji jest z punktu widzenia gospodarki narodowej najbardziej celowy. W szczególności należy się kierować następującymi wytycznymi:

1) w razie otrzymania towarów wadliwych, należy w krótkim czasie (w zasadzie nie później niż przed upływem terminu zapłaty ceny) zawiadomić sprzedawcę, z jakich praw kupujący korzysta, czy towar zatrzymuje za odpowiednio niższą cenę, czy stawia sprzedawcy do dyspozycji i żąda dostarczenia zamiast towaru wadliwego towaru wolnego od wad lub usunięcia wady, czy odstępuje od umowy;

2) nie należy w zasadzie wyrażać zgody na przyjęcie towaru wadliwego, chyba że towar nadaje się do wykorzystania bez obniżenia jakości planowanej produkcji albo na inne cele, a jeżeli przeznaczony jest do odprzedaży - gdy nadaje się do odprzedaży po odpowiednio niższej cenie, jako towar niższego gatunku;

3) jeżeli sprzedawca odrzucił reklamację co do wad, uznał ją z zastrzeżeniami lub zastrzegł sobie termin do złożenia oświadczenia albo nie złożył oświadczenia, gdy jest to potrzebne dla zabezpieczenia dowodów, kupujący powinien zażądać przeprowadzenia ekspertyzy przez organ, który zgodnie z obowiązującymi przepisami jest właściwy do przeprowadzania takich ekspertyz;

4) ekspertyzę, o której mowa w pkt 3, należy przeprowadzić natychmiast, jeżeli towar podlega szybkiemu zepsuciu albo ma być niezwłocznie użyty lub odprzedany;

5) jeżeli ekspertyza potwierdzi, że towar ma wady, należy zażądać od sprzedawcy zwrotu kosztów ekspertyzy;

6) w wypadkach przewidzianych we właściwych przepisach, zwracając sprzedawcy towary wadliwe, należy je oznaczyć na koszt sprzedawcy w sposób uniemożliwiający skierowanie ich do innego kapującego bez przerobienia, dokonania poprawek lub przeklasyfikowania.

§  26.

1. Jeżeli kupujący żąda wprowadzenia do umowy zastrzeżenia, że będzie mógł w terminach późniejszych oznaczyć kształt, wymiary lub inne właściwości towaru albo miejsce wydania, należy wyrażać na to zgodę, chyba że żądania kupującego są gospodarczo nie uzasadnione.

2. Jeżeli w umowie inaczej nie ustalono, oznaczenie ilości, kształtu, wymiaru i innych właściwości towaru (§ 5 ust. 3) powinno nastąpić na 45 dni przed terminem dostarczenia towaru, a oznaczenie dotyczące tylko miejsca, w którym towar ma być dostarczony, nie później niż na 15 dni przed terminem dostarczenia towaru, chyba że w danych stosunkach przyjęte są inne terminy.

§  27.

1. O dokonaniu zmiany lub rozwiązaniu umowy sprzedaży towarów objętych rozdzielnikiem lub asygnatą należy niezwłocznie zawiadomić właściwą jednostkę zbytu.

2. Jeżeli umowa została zawarta na podstawie rozdzielnika (asygnaty), upoważniającego do nabycia określonych towarów w oznaczonym w nim okresie, a sprzedawca nie dostarczył tych towarów przed jego upływem, umowa nie wygasa i podlega wykonaniu w następnym okresie; sprzedawca obowiązany jest w takim wypadku zapłacić kary za zwłokę za okres do dnia faktycznego dostarczenia towarów.

3. W wypadku określonym w ustępie poprzedzającym strony powinny wyrazić zgodę na zmianę umów zawartych na podstawie rozdzielników (asygnat) na okres następny, jeżeli ogólna ilość towaru, jaka miałaby być dostarczona w tym okresie, wraz z towarami, które sprzedawca obowiązany był dostarczyć na podstawie umów zawartych w okresie poprzednim, byłaby większa od przyznanej kupującemu na ten okres, a sprzedawca nie ma możliwości dostarczenia takiej ilości towaru.

§  28.

1. Przed wydaniem towaru przedstawicielowi kupującego należy zażądać przedstawienia upoważnienia do odbioru i stwierdzić tożsamość osoby upoważnionej. Upoważnienie powinno być sporządzone na blankiecie kupującego lub przedsiębiorstwa odbierającego towar w jego imieniu i podpisane pod pieczątką przez osoby uprawnione. W upoważnieniu powinien być określony towar, który ma być odebrany, oraz termin ważności upoważnienia. Przedsiębiorstwo odbierające towar w imieniu kupującego powinno wykazać się jego upoważnieniem.

2. Oryginał upoważnienia należy załączyć do pokwitowania na wydany towar.

3. Jeżeli osoba odbierająca towar legitymuje się upoważnieniem stałym, należy zanotować na pokwitowaniu datę, numer upoważnienia, nazwisko osoby, która upoważnienie podpisała, oraz imię i nazwisko dowodu osobistego osoby, która towar odebrała.

§ 29. Jeżeli sprzedawca nie dostarczył w terminie towaru, niezależnie od żądania wykonania zobowiązania należy żądać naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki, a co najmniej zapłaty kary umownej za zwłokę. Należnych kar za zwłokę należy dochodzić co 30 dni za okres ubiegły.

§  30.

1. Zgodnie z artykułem 484 Kodeksu cywilnego kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Mimo to gdy jest to konieczne dla dochodzenia praw w stosunku do kontrahenta zagranicznego, sprzedawcy (przy eksporcie) i kupujący (przy imporcie) powinni na żądanie przedsiębiorstwa handlu zagranicznego wykazać w miarę możności wysokość szkody faktycznie poniesionej, dostarczyć dokumenty potrzebne do jej uzasadnienia i za zwrotem kosztów udzielić mu także wszelkiej innej pomocy.

2. 1 W razie gdy należność pieniężna przypada jednostce państwowej od jednostki, która nie jest jednostką państwową, zaniechanie dochodzenia odszkodowania dozwolone jest tylko pod warunkiem zachowania przepisów dekretu z dnia 16 maja 1956 r. o umarzaniu i udzielaniu ulg w spłacie należności państwowych (Dz. u. Nr 17, poz. 92).

§ 31. Strony mogą zawierać umowy określające, że w ich stosunkach wzajemnych zamówienia będą składane w szczególnym trybie, albo ustalać inne warunki umów sprzedaży lub umów dostawy, które mogą być w przyszłości pomiędzy nimi zawarte (porozumienia w sprawie kooperacji). W umowach sprzedaży i umowach dostawy strony powoływać się mogą na takie porozumienia, z zastrzeżeniem przepisu § 2 zarządzenia Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z dnia 13 lutego 1967 r. w sprawie ogólnych warunków umów sprzedaży oraz umów dostawy związanych z obrotem z zagranicą pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej (Monitor Polski Nr 12, poz. 64).

§ 32. Kupujący, który na podstawie § 3 ust. 2 ogólnych warunków umów sprzedaży towarów pochodzących z importu zamierza odstąpić od umowy, powinien uprzednio porozumieć się ze sprzedawcą w celu ustalenia, jakie w razie odstąpienia od umowy sprzedawca poniesie szkody w związku z koniecznością rozwiązania kontraktu lub odprzedaży towarów zakupionych za granicą, a następnie sprawę odstąpienia od umowy przedstawić swej jednostce nadrzędnej w celu uzyskania jej opinii.

§  33.

1. Towary pochodzące z importu, których kupujący nie przyjął z powodów, za które odpowiedzialność ponosi sprzedawca, jeżeli nie zostały zwrócone kontrahentowi lub odprzedane za granicę, przedsiębiorstwo handlu zagranicznego powinno sprzedać w trybie określonym uchwałą nr 3 Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 1964 r. w sprawie upłynnienia zbędnych i nadmiernych zapasów niektórych przedmiotów (Monitor Polski z 1964 r. Nr 5, poz. 22 i z 1966 r. Nr 19, poz. 104) albo w trybie określonym w przepisach dotyczących przekazywania przedmiotów urządzenia trwałego, jeżeli towar zakupiony został z przeznaczeniem na inwestycje.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do towarów zakupionych na eksport, które nie mogły być wyeksportowane lub zostały przez kontrahenta zwrócone z powodów, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności.

§  34.

1. Zgodnie z art. 567 Kodeksu cywilnego kupujący, który odstępuje od umowy albo żąda dostarczenia towaru wolnego od wad zamiast wadliwego, nie może odesłać rzeczy bez uprzedniego porozumienia się ze sprzedawcą i obowiązany jest postarać się o jej przechowanie na koszt sprzedawcy, dopóki w normalnym toku czynności sprzedawca nie będzie mógł postąpić z towarem według swego uznania.

2. Jeżeli towar został uszkodzony w czasie transportu, na żądanie sprzedawcy i na jego koszt kupujący powinien, w miarę możności, współdziałać ze sprzedawcą w celu zabezpieczenia wadliwego towaru przed dalszym pogorszeniem przy jego przesortowaniu i usuwania wad.

3. Przepisy § 25 stosuje się również w wypadku, gdy towar został uszkodzony w czasie transportu, a niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia ponosił sprzedawca.

¹ § 30 ust. 2 według numeracji ustalonej przez § 2 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 1970 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie ogólnych warunków umów sprzedaży oraz umów dostawy związanych z obrotem z zagranicą pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej (M.P.70.29.242) z dniem 1 stycznia 1971 r.