Rozdział 2 - Przedmiot inwentaryzacji, technika i kontrola spisów. - Inwentaryzacja oraz sporządzanie i zatwierdzanie sprawozdań finansowych.

Monitor Polski

M.P.1953.A-29.359

Akt utracił moc

Wersja od: 13 września 1957 r.

Rozdział  2.

Przedmiot inwentaryzacji, technika i kontrola spisów.

§  7.

1. Spisem z natury objąć należy środki trwałe i obrotowe, zarówno ujęte ewidencją księgową jak i dotychczas nie zaewidencjonowane oraz bez wzglądu na to czy dane środki są w użyciu, czy też nie.

2. Spisowi z natury podlegają:

1) składniki zaliczone do środków trwałych;

2) materiały podstawowe, materiały pomocnicze, paliwo, części zapasowe maszyn i urządzeń, przedmioty nietrwałe, opakowania, odpadki, towary, zapasy nieprzemysłowe, inwentarz żywy;

3) wyroby gotowe, półfabrykaty (wyroby półgotowe), produkcja w toku;

4) materiały przeznaczone na inwestycje, rozpoczęte inwestycje i kapitalne remonty;

5) środki pieniężne w kasie, czeki, weksle, papiery wartościowe.

3. Obowiązek spisu dotyczy także środków nie stanowiących własności przedsiębiorstwa, jeśli są one na przechowaniu lub w użytkowaniu przedsiębiorstwa, np. materiały postawione do dyspozycji dostawcy.

4. Inwentaryzację składników środków trwałych i obrotowych, które przejściowo znajdują się poza przedsiębiorstwem, jak np. środki trwałe wydzierżawione, materiały oddane do przerobu, materiały w drodze itp., przeprowadza się przez szczegółowe sprawdzenie odpowiednich dokumentów i ich ewidencji księgowej.

5. Z chwilą rozpoczęcia spisu z natury nie wolno przenosić składników majątkowych. Gdyby jednak ze względów techniczno-ruchowych było to konieczne, wówczas należy zawiadomić o tym przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej lub osoby dokonujące spisu.

6. Spis z natury powinien być w zasadzie tak zorganizowany, aby normalna działalność przedsiębiorstwa nie doznała przerw.

§ 8. 1

1. Spisy z natury powinny być dokonane na arkuszach bądź oddzielnych dla każdego składnika kartach, zawierających co najmniej następujące dane:

1) nazwę przedsiębiorstwa;

2) nazwę lub numer pola spisowego oraz określenie magazynu, składowiska, sklepu itp.;

3) nr kolejny arkusza (karty);

4) datę spisu;

5) nr kolejny pozycji (dotyczy arkusza spisu);

6) nr inwentarzowy, nr symbolu indeksu materiałów, wyrobów, towarów, nr zlecenia produkcyjnego itp.;

7) szczegółowe określenie przedmiotu inwentaryzowanego;

8) jednostkę miary;

9) ilość stwierdzoną w czasie spisu;

10) nazwiska i podpisy osób dokonujących spisu oraz osób odpowiedzialnych za stan danych składników;

11) cenę za jednostkę miary;

12) wartość wynikającą z pomnożenia ilości danego składnika stwierdzonej w czasie spisu przez cenę jednostkową;

13) nazwiska i podpisy osób dokonujących wyceny.

2. Arkusze (karty) spisów z natury, od momentu ich ostemplowania i ponumerowania, traktuje się jako dokumenty ścisłego zarachowania. Ostemplowanie i ponumerowanie arkuszy (kart) spisów powinno nastąpić przed wydaniem ich członkom zespołów spisowych. Za prawidłowe rozliczenie się z otrzymanych przez zespoły spisowe arkuszy (kart) spisów odpowiedzialny jest przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej.

§ 9. 2 W przypadku, gdy spis z natury sporządza się na arkuszach spisowych, składniki majątkowe powierzone jednej osobie odpowiedzialnej za całość i stan tych składników należy ująć na odrębnym arkuszu.

§  10.

1. Przy spisywaniu składników zaliczonych do środków trwałych należy wnieść na arkusze (karty) spisu z natury nazwę zgodną z przyjętą w przedsiębiorstwie nomenklaturą oraz podać znaki charakterystyczne, ujęte w ewidencji danego składnika majątkowego.

2. Jeżeli inwentaryzowane składniki środków trwałych nie są użytkowane przez przedsiębiorstwo do wykonania zadań planowych, należy o tym uczynić wzmiankę w arkuszu (karcie) spisu z natury.

§  11.

1. Przy dokonywaniu spisów z natury materiałów, towarów, wyrobów gotowych itp. stosuje się nomenklaturę przyjętą dla danej branży (według indeksu materiałów, wyrobów bądź towarów), a w przypadku braku indeksu - według nomenklatury używanej w księgowości; również ilości powinny być wyrażone w tych samych jednostkach miary lub wagi, w jakich są ujmowane w księgowości.

2. 3 (skreślony).

§  12.

1. Rzeczywistą ilość spisanych z natury zapasów materiałów, towarów bądź wyrobów gotowych itp. ustala się przez dokładne przeliczenie, zważenie lub zmierzenie. Wyjątkowo tylko dopuszcza się w odniesieniu do materiałów, towarów i wyrobów gotowych, przechowywanych w nieuszkodzonym opakowaniu, określenie ilości przez przeliczenie opakowań i przemnożenie przez wagę lub ilość, pod warunkiem dokonania jednak kontroli wyrywkowej.

2. Ilościowy stan materiałów, towarów i wyrobów gotowych magazynowanych w zwałach oraz małowartościowych i ciężkich, a zajmujących wiele miejsca, określa się w zasadzie szacunkowo na podstawie obliczeń technicznych (np. według obmiarów i ciężaru gatunkowego).

§ 13. 4

1. W przypadkach gdy zapas można ustalić tylko na podstawie oszacowania, należy je przeprowadzić z największą dokładnością przez siły fachowe, powoływane przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej z właściwych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa.

2. W przypadku, gdy ilościowy stan zapasów nie może być ustalony w drodze przeliczenia, zważenia lub zmierzenia ani też w drodze oszacowania dokonanego na podstawie obliczeń technicznych, właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) określą sposób inwentaryzacji tych składników majątkowych, stosownie do warunków branżowych.

§ 13a. 5

1. W przypadku stwierdzenia, że składniki majątkowe uległy zepsuciu lub zniszczeniu w pełni lub częściowo (np. na skutek długotrwałego lub niewłaściwego przechowywania), w arkuszach (kartach) spisów z natury należy zamieścić odpowiednią uwagę.

2. Zepsute lub zniszczone składniki środków obrotowych i materiały na inwestycje należy protokolarnie oszacować. Dyrektor przedsiębiorstwa, na wniosek komisji inwentaryzacyjnej, zarządzi oszacowanie oraz wyznaczy osoby, które dokonają szacunku.

§ 14. 6

1. Liczenia, ważenia i pomiarów spisywanych składników majątkowych oraz wpisu do arkuszy (kart) spisów z natury dokonuje członek zespołu spisowego w obecności osoby odpowiedzialnej za całość i stan przedmiotów, np. magazyniera.

2. Osoby dokonujące liczenia, ważenia, pomiarów i oszacowania składników majątkowych nie mogą być informowane o wielkości zapasów tych składników wynikającej z ewidencji.

3. Przed rozpoczęciem spisu z natury osoba odpowiedzialna za całość i stan składników majątkowych powinna złożyć pisemne oświadczenie stwierdzające, że wszelkie dowody przychodu i rozchodu inwentaryzowanych składników zostały ujęte w ewidencji ilościowej oraz przekazane do działu księgowości.

§ 15. Wpisywanie danych na arkusze (karty) spisów z natury przeprowadza się atramentem lub ołówkiem kopiowym.

2. Niedopuszczalne są jakiekolwiek wycierania, zeskrobywania itp. Omyłkowe zapisy należy tak przekreślić, aby można było odczytać poprzednią treść. Poprawki muszą być podpisane przez członka komisji inwentaryzacyjnej, który dokonał spisu, i osobę odpowiedzialną za całość i stan danych składników majątkowych.

3. 7 Arkusze (karty) spisów z natury podpisują członkowie zespołu spisowego przeprowadzający spis oraz osoby odpowiedzialne za powierzone ich pieczy składniki majątkowe.

§ 16. Spis z natury powinien być poddany wyrywkowej kontroli zarówno co do zupełności jak i prawidłowości spisu. Kontrolę przeprowadzają kontrolerzy, wyznaczeni przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej. O przeprowadzonej kontroli kontroler uczyni wzmiankę na arkuszu (karcie) spisu z natury.

§ 17. 8

1. Główny księgowy zarządza wycenę składników ujętych na arkuszach (kartach) spisu. Można jednak zaniechać wyceny składników majątkowych, jeżeli są one ujęte w księdze remanentów, prowadzonej zgodnie i zasadami uproszczonej ewidencji materiałów i towarów.

2. Główny księgowy zleca ustalenie różnic inwentaryzacyjnych (niedoborów i nadwyżek) wynikających z porównania ilości i wartości poszczególnych składników ustalonej w toku inwentaryzacji z ilością i wartością wynikającą z ewidencji tych składników. Przeprowadzenie porównania powinno być należycie udokumentowane.

3. Różnice, o których mowa w ust. 2, należy ująć w zestawieniach liczbowych sporządzanych w sposób umożliwiający ustalenie łącznej sumy różnic inwentaryzacyjnych z podziałem jej według poszczególnych kont syntetycznych przewidzianych w branżowym planie kont oraz według osób odpowiedzialnych za stan powierzonych ich pieczy składników majątkowych.

4. Zestawienia, o których mowa w ust. 3, należy sporządzić w sposób umożliwiający stwierdzenie powiązania poszczególnych pozycji zestawienia z pozycjami arkuszy spisowych (kartami spisu), na podstawie których zostało ono sporządzone.

§ 18. 9

1. Inwentaryzacja książek, czasopism i innych druków wchodzących w skład biblioteki przedsiębiorstwa może być przeprowadzona według uproszczonych zasad.

2. Inwentaryzacja książek, czasopism i innych druków według uproszczonych zasad polega na sprawdzeniu prawidłowości ewidencji książek, czasopism i innych druków przez porównanie zapisów w księdze inwentarzowej biblioteki ze stanem rzeczywistym oraz z kartami książek lub kartami czytelników oraz na wyrywkowym sprawdzeniu zgodności zapisów w kartach książek lub kartach czytelników ze stanem rzeczywistym.

3. Stwierdzone w czasie inwentaryzacji niedobory lub nadwyżki powinny być ujęte na odrębnych arkuszach, zawierających wszelkie dane przewidziane w księdze inwentarzowej biblioteki. Przepisy § 7 ust. 5, §§ 8, 9, 14 ust. 1 i 3, § 15 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

4. W księdze inwentarzowej biblioteki po ostatnio wpisanej pozycji należy zamieścić klauzulę stwierdzającą przeprowadzenie spisu z natury książek, czasopism i innych druków, datę spisu oraz numery arkuszy, o których mowa w ust. 3. Klauzulę podpisują członkowie zespołu spisowego przeprowadzający spis oraz osoby odpowiedzialne za całość i stan biblioteki.

§ 19. 10 Inwentaryzację rozpoczętych inwestycji i remontów kapitalnych należy przeprowadzić w sposób umożliwiający skontrolowanie prawidłowości ewidencji księgowej ze stanem rzeczywistym. W szczególności należy stwierdzić:

1) czy nie ujęto na kontach inwestycji rozpoczętych materiałów wydanych, lecz jeszcze nie użytych na cele inwestycyjne lub też części przekazanych do montażu, których montaż nie został rozpoczęty,

2) czy na kontach inwestycji rozpoczętych nie figurują inwestycje zakończone,

3) czy rzeczywisty stopień zaawansowania inwestycji lub remontów kapitalnych odpowiada stanowi wynikającemu z księgowości.

§ 20. Po przeprowadzeniu spisów z natury przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej sporządzi sprawozdanie, zawierające ocenę ustalonego wyniku spisu oraz stwierdzone usterki w zakresie magazynowania, konserwacji itp. składników majątkowych. Odpis sprawozdania dołącza się do rocznego sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa.

¹ § 8 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

² § 9 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

³ § 11 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 3 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁴ § 13 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁵ § 13a dodany przez § 1 pkt 5 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁶ § 14 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁷ § 15 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 7 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁸ § 17 zmieniony przez § 1 pkt 8 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁹ § 18 zmieniony przez § 1 pkt 9 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

¹⁰ § 19 zmieniony przez § 1 pkt 10 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.