Dział 2 - Zasady inwentaryzacji. - Inwentaryzacja oraz sporządzanie i zatwierdzanie sprawozdań finansowych.

Monitor Polski

M.P.1953.A-29.359

Akt utracił moc

Wersja od: 13 września 1957 r.

DZIAŁ  II.

Zasady inwentaryzacji.

Rozdział  1.

Komisje inwentaryzacyjne.

§  4.

1. Do przeprowadzenia spisów z natury jak również wyjaśnienia stwierdzonych różnic inwentaryzacyjnych i ustalenia przyczyn ich powstania dyrektor przedsiębiorstwa powołuje komisję inwentaryzacyjną. W większych lub wielozakładowych przedsiębiorstwach dyrektor może powołać podkomisje inwentaryzacyjne dla ułatwienia i terminowego ukończenia prac komisji inwentaryzacyjnej.

2. Na czele komisji inwentaryzacyjnej stoi wyznaczony przez dyrektora przedsiębiorstwa jego zastępca, a w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości - członek zarządu. W przypadku gdy organizacja przedsiębiorstwa nie przewiduje stanowiska zastępcy dyrektora, na czele komisji stoi pracownik wyznaczony przez dyrektora przedsiębiorstwa.

§  5.

1. Ilość członków komisji i skład osobowy ustala dyrektor przedsiębiorstwa na wniosek głównego (starszego) księgowego. Przy ustalaniu składu osobowego zespołów wyznaczonych do spisu należy przestrzegać zasady, aby w skład zespołów nie wchodzili pracownicy odpowiedzialni za dział, w którym ma być przeprowadzony spis z natury.

2. Dyrektor przedsiębiorstwa wyda szczegółową instrukcję inwentaryzacyjną w oparciu o przepisy niniejszego zarządzenia oraz o przepisy branżowe i określi terminy spisów.

§ 6. Za właściwe i terminowe przeprowadzenie spisów z natury odpowiedzialny jest dyrektor przedsiębiorstwa i główny (starszy) księgowy.

Rozdział  2.

Przedmiot inwentaryzacji, technika i kontrola spisów.

§  7.

1. Spisem z natury objąć należy środki trwałe i obrotowe, zarówno ujęte ewidencją księgową jak i dotychczas nie zaewidencjonowane oraz bez wzglądu na to czy dane środki są w użyciu, czy też nie.

2. Spisowi z natury podlegają:

1) składniki zaliczone do środków trwałych;

2) materiały podstawowe, materiały pomocnicze, paliwo, części zapasowe maszyn i urządzeń, przedmioty nietrwałe, opakowania, odpadki, towary, zapasy nieprzemysłowe, inwentarz żywy;

3) wyroby gotowe, półfabrykaty (wyroby półgotowe), produkcja w toku;

4) materiały przeznaczone na inwestycje, rozpoczęte inwestycje i kapitalne remonty;

5) środki pieniężne w kasie, czeki, weksle, papiery wartościowe.

3. Obowiązek spisu dotyczy także środków nie stanowiących własności przedsiębiorstwa, jeśli są one na przechowaniu lub w użytkowaniu przedsiębiorstwa, np. materiały postawione do dyspozycji dostawcy.

4. Inwentaryzację składników środków trwałych i obrotowych, które przejściowo znajdują się poza przedsiębiorstwem, jak np. środki trwałe wydzierżawione, materiały oddane do przerobu, materiały w drodze itp., przeprowadza się przez szczegółowe sprawdzenie odpowiednich dokumentów i ich ewidencji księgowej.

5. Z chwilą rozpoczęcia spisu z natury nie wolno przenosić składników majątkowych. Gdyby jednak ze względów techniczno-ruchowych było to konieczne, wówczas należy zawiadomić o tym przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej lub osoby dokonujące spisu.

6. Spis z natury powinien być w zasadzie tak zorganizowany, aby normalna działalność przedsiębiorstwa nie doznała przerw.

§ 8. 1

1. Spisy z natury powinny być dokonane na arkuszach bądź oddzielnych dla każdego składnika kartach, zawierających co najmniej następujące dane:

1) nazwę przedsiębiorstwa;

2) nazwę lub numer pola spisowego oraz określenie magazynu, składowiska, sklepu itp.;

3) nr kolejny arkusza (karty);

4) datę spisu;

5) nr kolejny pozycji (dotyczy arkusza spisu);

6) nr inwentarzowy, nr symbolu indeksu materiałów, wyrobów, towarów, nr zlecenia produkcyjnego itp.;

7) szczegółowe określenie przedmiotu inwentaryzowanego;

8) jednostkę miary;

9) ilość stwierdzoną w czasie spisu;

10) nazwiska i podpisy osób dokonujących spisu oraz osób odpowiedzialnych za stan danych składników;

11) cenę za jednostkę miary;

12) wartość wynikającą z pomnożenia ilości danego składnika stwierdzonej w czasie spisu przez cenę jednostkową;

13) nazwiska i podpisy osób dokonujących wyceny.

2. Arkusze (karty) spisów z natury, od momentu ich ostemplowania i ponumerowania, traktuje się jako dokumenty ścisłego zarachowania. Ostemplowanie i ponumerowanie arkuszy (kart) spisów powinno nastąpić przed wydaniem ich członkom zespołów spisowych. Za prawidłowe rozliczenie się z otrzymanych przez zespoły spisowe arkuszy (kart) spisów odpowiedzialny jest przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej.

§ 9. 2 W przypadku, gdy spis z natury sporządza się na arkuszach spisowych, składniki majątkowe powierzone jednej osobie odpowiedzialnej za całość i stan tych składników należy ująć na odrębnym arkuszu.

§  10.

1. Przy spisywaniu składników zaliczonych do środków trwałych należy wnieść na arkusze (karty) spisu z natury nazwę zgodną z przyjętą w przedsiębiorstwie nomenklaturą oraz podać znaki charakterystyczne, ujęte w ewidencji danego składnika majątkowego.

2. Jeżeli inwentaryzowane składniki środków trwałych nie są użytkowane przez przedsiębiorstwo do wykonania zadań planowych, należy o tym uczynić wzmiankę w arkuszu (karcie) spisu z natury.

§  11.

1. Przy dokonywaniu spisów z natury materiałów, towarów, wyrobów gotowych itp. stosuje się nomenklaturę przyjętą dla danej branży (według indeksu materiałów, wyrobów bądź towarów), a w przypadku braku indeksu - według nomenklatury używanej w księgowości; również ilości powinny być wyrażone w tych samych jednostkach miary lub wagi, w jakich są ujmowane w księgowości.

2. 3 (skreślony).

§  12.

1. Rzeczywistą ilość spisanych z natury zapasów materiałów, towarów bądź wyrobów gotowych itp. ustala się przez dokładne przeliczenie, zważenie lub zmierzenie. Wyjątkowo tylko dopuszcza się w odniesieniu do materiałów, towarów i wyrobów gotowych, przechowywanych w nieuszkodzonym opakowaniu, określenie ilości przez przeliczenie opakowań i przemnożenie przez wagę lub ilość, pod warunkiem dokonania jednak kontroli wyrywkowej.

2. Ilościowy stan materiałów, towarów i wyrobów gotowych magazynowanych w zwałach oraz małowartościowych i ciężkich, a zajmujących wiele miejsca, określa się w zasadzie szacunkowo na podstawie obliczeń technicznych (np. według obmiarów i ciężaru gatunkowego).

§ 13. 4

1. W przypadkach gdy zapas można ustalić tylko na podstawie oszacowania, należy je przeprowadzić z największą dokładnością przez siły fachowe, powoływane przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej z właściwych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa.

2. W przypadku, gdy ilościowy stan zapasów nie może być ustalony w drodze przeliczenia, zważenia lub zmierzenia ani też w drodze oszacowania dokonanego na podstawie obliczeń technicznych, właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) określą sposób inwentaryzacji tych składników majątkowych, stosownie do warunków branżowych.

§ 13a. 5

1. W przypadku stwierdzenia, że składniki majątkowe uległy zepsuciu lub zniszczeniu w pełni lub częściowo (np. na skutek długotrwałego lub niewłaściwego przechowywania), w arkuszach (kartach) spisów z natury należy zamieścić odpowiednią uwagę.

2. Zepsute lub zniszczone składniki środków obrotowych i materiały na inwestycje należy protokolarnie oszacować. Dyrektor przedsiębiorstwa, na wniosek komisji inwentaryzacyjnej, zarządzi oszacowanie oraz wyznaczy osoby, które dokonają szacunku.

§ 14. 6

1. Liczenia, ważenia i pomiarów spisywanych składników majątkowych oraz wpisu do arkuszy (kart) spisów z natury dokonuje członek zespołu spisowego w obecności osoby odpowiedzialnej za całość i stan przedmiotów, np. magazyniera.

2. Osoby dokonujące liczenia, ważenia, pomiarów i oszacowania składników majątkowych nie mogą być informowane o wielkości zapasów tych składników wynikającej z ewidencji.

3. Przed rozpoczęciem spisu z natury osoba odpowiedzialna za całość i stan składników majątkowych powinna złożyć pisemne oświadczenie stwierdzające, że wszelkie dowody przychodu i rozchodu inwentaryzowanych składników zostały ujęte w ewidencji ilościowej oraz przekazane do działu księgowości.

§ 15. Wpisywanie danych na arkusze (karty) spisów z natury przeprowadza się atramentem lub ołówkiem kopiowym.

2. Niedopuszczalne są jakiekolwiek wycierania, zeskrobywania itp. Omyłkowe zapisy należy tak przekreślić, aby można było odczytać poprzednią treść. Poprawki muszą być podpisane przez członka komisji inwentaryzacyjnej, który dokonał spisu, i osobę odpowiedzialną za całość i stan danych składników majątkowych.

3. 7 Arkusze (karty) spisów z natury podpisują członkowie zespołu spisowego przeprowadzający spis oraz osoby odpowiedzialne za powierzone ich pieczy składniki majątkowe.

§ 16. Spis z natury powinien być poddany wyrywkowej kontroli zarówno co do zupełności jak i prawidłowości spisu. Kontrolę przeprowadzają kontrolerzy, wyznaczeni przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej. O przeprowadzonej kontroli kontroler uczyni wzmiankę na arkuszu (karcie) spisu z natury.

§ 17. 8

1. Główny księgowy zarządza wycenę składników ujętych na arkuszach (kartach) spisu. Można jednak zaniechać wyceny składników majątkowych, jeżeli są one ujęte w księdze remanentów, prowadzonej zgodnie i zasadami uproszczonej ewidencji materiałów i towarów.

2. Główny księgowy zleca ustalenie różnic inwentaryzacyjnych (niedoborów i nadwyżek) wynikających z porównania ilości i wartości poszczególnych składników ustalonej w toku inwentaryzacji z ilością i wartością wynikającą z ewidencji tych składników. Przeprowadzenie porównania powinno być należycie udokumentowane.

3. Różnice, o których mowa w ust. 2, należy ująć w zestawieniach liczbowych sporządzanych w sposób umożliwiający ustalenie łącznej sumy różnic inwentaryzacyjnych z podziałem jej według poszczególnych kont syntetycznych przewidzianych w branżowym planie kont oraz według osób odpowiedzialnych za stan powierzonych ich pieczy składników majątkowych.

4. Zestawienia, o których mowa w ust. 3, należy sporządzić w sposób umożliwiający stwierdzenie powiązania poszczególnych pozycji zestawienia z pozycjami arkuszy spisowych (kartami spisu), na podstawie których zostało ono sporządzone.

§ 18. 9

1. Inwentaryzacja książek, czasopism i innych druków wchodzących w skład biblioteki przedsiębiorstwa może być przeprowadzona według uproszczonych zasad.

2. Inwentaryzacja książek, czasopism i innych druków według uproszczonych zasad polega na sprawdzeniu prawidłowości ewidencji książek, czasopism i innych druków przez porównanie zapisów w księdze inwentarzowej biblioteki ze stanem rzeczywistym oraz z kartami książek lub kartami czytelników oraz na wyrywkowym sprawdzeniu zgodności zapisów w kartach książek lub kartach czytelników ze stanem rzeczywistym.

3. Stwierdzone w czasie inwentaryzacji niedobory lub nadwyżki powinny być ujęte na odrębnych arkuszach, zawierających wszelkie dane przewidziane w księdze inwentarzowej biblioteki. Przepisy § 7 ust. 5, §§ 8, 9, 14 ust. 1 i 3, § 15 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

4. W księdze inwentarzowej biblioteki po ostatnio wpisanej pozycji należy zamieścić klauzulę stwierdzającą przeprowadzenie spisu z natury książek, czasopism i innych druków, datę spisu oraz numery arkuszy, o których mowa w ust. 3. Klauzulę podpisują członkowie zespołu spisowego przeprowadzający spis oraz osoby odpowiedzialne za całość i stan biblioteki.

§ 19. 10 Inwentaryzację rozpoczętych inwestycji i remontów kapitalnych należy przeprowadzić w sposób umożliwiający skontrolowanie prawidłowości ewidencji księgowej ze stanem rzeczywistym. W szczególności należy stwierdzić:

1) czy nie ujęto na kontach inwestycji rozpoczętych materiałów wydanych, lecz jeszcze nie użytych na cele inwestycyjne lub też części przekazanych do montażu, których montaż nie został rozpoczęty,

2) czy na kontach inwestycji rozpoczętych nie figurują inwestycje zakończone,

3) czy rzeczywisty stopień zaawansowania inwestycji lub remontów kapitalnych odpowiada stanowi wynikającemu z księgowości.

§ 20. Po przeprowadzeniu spisów z natury przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej sporządzi sprawozdanie, zawierające ocenę ustalonego wyniku spisu oraz stwierdzone usterki w zakresie magazynowania, konserwacji itp. składników majątkowych. Odpis sprawozdania dołącza się do rocznego sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa.

Rozdział  3.

Terminy inwentaryzacji.

§ 21. 11

1. Przedsiębiorstwa obowiązane są ustalić w drodze inwentaryzacji stan:

1) środków trwałych, inwestycji i kapitalnych remontów rozpoczętych - przynajmniej raz do roku, nie wcześniej jednak niż 31 października każdego roku;

2) materiałów podstawowych, wyrobów gotowych, półfabrykatów (wyrobów półgotowych) - co najmniej dwa razy do roku;

3) materiałów pomocniczych, paliwa, części zapasowych maszyn i urządzeń, przedmiotów nietrwałych, opakowań i towarów (z wyjątkiem przedsiębiorstw handlowych), zapasów nieprzemysłowych, inwentarza żywego, materiałów i części do montażu na cele inwestycyjne, odpadków - co najmniej raz do roku;

4) produkcji w toku - co najmniej 2 razy do roku, z tym że ostatnią inwentaryzację w ciągu roku przeprowadza się nie wcześniej niż 30 listopada każdego roku;

5) produkcji w toku w gospodarstwach rolnych - raz do roku, na koniec roku sprawozdawczego;

6) towarów i opakowań w punktach sprzedaży detalicznej raz na kwartał, a w pozostałych jednostkach handlowych co najmniej dwa razy do roku;

7) artykułów spożywczych w zakładach gastronomicznych - dwa razy do roku;

8) wszelkich innych nie wymienionych wyżej składników materiałowo-towarowych - przynajmniej raz do roku;

9) rozliczeń międzyokresowych - co najmniej 2 razy do roku, na koniec drugiego i czwartego kwartału;

10) gotówki w kasie, czeków i weksli obcych, papierów wartościowych - co najmniej raz na miesiąc;

11) środków pieniężnych na rachunku rozliczeniowym oraz na innych rachunkach bankowych (także na rachunku środków na inwestycje i remonty kapitalne), zobowiązań z tytułu kredytów obrotowych - bieżąco w miarę otrzymywania wyciągów z rachunków bankowych;

12) sald rozrachunków z bankami w zakresie finansowania inwestycji - bieżąco w miarę otrzymywania wyciągów z rachunków bankowych;

13) sald rozrachunków z tytułu podatków oraz z tytułu wpłat z zysku, pokrywania strat i środków obrotowych na koniec każdego kwartału;

14) należności i zobowiązań regulowanych w trybie inkasa bankowego (faktury w inkasie) - czterokrotnie w ciągu roku, na koniec każdego kwartału;

15) sald rozrachunków nie regulowanych w trybie inkasa bankowego z odbiorcami i dostawcami - co najmniej dwukrotnie w ciągu roku, w ciągu drugiego i czwartego kwartału;

16) sald rozrachunków wewnętrzno-branżowych - co najmniej czterokrotnie w ciągu roku, na koniec każdego kwartału;

17) sald wszystkich innych rozrachunków - co najmniej dwukrotnie w ciągu roku, w ciągu drugiego i czwartego kwartału.

2. Termin inwentaryzacji powinien przypadać zawsze na koniec miesiąca; zasada ta nie dotyczy przedsiębiorstw handlowych i przemysłu gastronomicznego.

3. Inwentaryzację danych składników majątkowych przeprowadza się również na dzień, w którym nastąpił wypadek losowy lub inna okoliczność naruszająca stan składników majątkowych.

4. W przypadku gdy w myśl przepisów niniejszego zarządzenia inwentaryzacja danego rodzaju składników majątkowych powinna być przeprowadzona dwukrotnie w ciągu roku, terminy tej inwentaryzacji nie mogą przypadać na jedno półrocze, przy czym okres dzielący dwa terminy nie może być krótszy niż 3 miesiące.

5. W przypadkach szczególnych, uzasadnionych względami branżowymi, właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) mogą ustalić inne terminy inwentaryzacji, a także odmienną częstotliwość inwentaryzacji. W odniesieniu do przedsiębiorstw podległych centralnym zarządom (jednostkom równorzędnym) uprawnienia te przysługują dyrektorom właściwych centralnych zarządów (jednostek równorzędnych).

6. Właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych), a w odniesieniu do przedsiębiorstw podległych centralnym zarządom (jednostkom równorzędnym) dyrektorowie właściwych centralnych zarządów (jednostek równorzędnych) mogą udzielić zezwoleń podległym jednostkom na stosowanie inwentaryzacji ciągłej zapasów materiałów, towarów i wyrobów. Uzyskanie zezwolenia na inwentaryzację ciągłą zwalnia przedsiębiorstwo od przeprowadzania spisów w terminach określonych w ust. 1.

7. Cechami niezbędnymi dla uznania danego sposobu inwentaryzacji za inwentaryzację ciągłą są:

1) ustalenie rocznego planu i zasad inwentaryzacji dla każdej grupy zapasu materiałów, przedmiotów nietrwałych na składzie, towarów, wyrobów i półfabrykatów, z tym że częstotliwość inwentaryzacji danego składnika w ciągu roku nie może być mniejsza, niż wynika to z przepisów ust. 1 i 5;

2) bieżące prowadzenie szczegółowej ilościowej ewidencji księgowej zgodnie z przepisami § 6 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 1953 r. w sprawie zasad ewidencji materiałów, towarów i wyrobów w uspołecznionych przedsiębiorstwach i zakładach (Monitor Polski z 1953 r. Nr A-52, poz. 587 i z 1954 r. Nr 94, poz. 1034), opartej o sprawnie działający system dokumentacji źródłowej; przepis ten w odniesieniu do handlu detalicznego należy rozumieć w ten sposób, że dla każdego punktu sprzedaży powinna być prowadzona ewidencja towarów według cen sprzedaży.

Rozdział  4.

Odpisywanie niedoborów (ubytków).

§ 21a. 12 Różnice inwentaryzacyjne należy wyjaśnić i przeksięgować na właściwe konta w takim terminie, aby znalazły one wyraz w najbliższym kwartalnym sprawozdaniu finansowym sporządzonym za okres obejmujący dzień, na który przypadał termin inwentaryzacji. W przypadku gdy termin inwentaryzacji przypadał w czwartym kwartale, różnice inwentaryzacyjne należy wyjaśnić i przeksięgować na właściwe konta w takim terminie, aby znalazły one wyraz w najbliższym sprawozdaniu rocznym.

§  22.

1. Ujawnione przez inwentaryzację niedobory mieszczące się w granicach ustalonych norm branżowych ubytków naturalnych należy odpisać na koszty w sposób ustalony w obowiązującym planie kont.

2. Podstawę odpisania stanowi decyzja dyrektora przedsiębiorstwa, wydana na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej.

§  23.

1. W przypadku ujawnienia niedoborów przekraczających normy branżowe ubytków naturalnych komisja inwentaryzacyjna zażąda wyjaśnień na piśmie od osób odpowiedzialnych za całość i stan składników majątkowych i po rozpatrzeniu wyjaśnień sporządzi protokół, w którym uzasadni powstanie tych niedoborów (ubytków) bądź wskaże, kto zdaniem komisji powinien być obciążony tym niedoborem.

2. Gdyby niedobory powstały skutkiem czynu noszącego znamiona przestępstwa, dyrektor przedsiębiorstwa bezzwłocznie zawiadomi władze powołane do ścigania przestępstw.

§ 24. 13

1. Ujawnione podczas inwentaryzacji niedobory materiałowe i towarowe spowodowane wypadkami losowymi, jak również przekraczające normy branżowe ubytków naturalnych niedobory materiałowe i towarowe spowodowane innymi przyczynami, jeśli nie obciążają one osób odpowiedzialnych za ich powstanie - podlegają odpisaniu w myśl zasad ustalonych w branżowych planach kont.

2. Decyzje w sprawie odpisania niedoborów wydają:

1) dla przedsiębiorstw objętych przepisami uchwały nr 704 Rady Ministrów z dnia 10 listopada 1956 r. w sprawie rozszerzenia uprawnień państwowych przedsiębiorstw przemysłowych (Monitor Polski Nr 94, poz. 1047) - dyrektor przedsiębiorstwa;

2) dla pozostałych przedsiębiorstw państwowych - dyrektor przedsiębiorstwa do wysokości kwoty ustalonej przez właściwego ministra (kierownika urzędu centralnego) w porozumieniu z Ministrem Finansów, powyżej zaś tej kwoty - właściwy minister (kierownik urzędu centralnego), a dla przedsiębiorstw rozliczających się z budżetami terenowymi - prezydium właściwej rady narodowej,

3) dla jednostek organizacyjnych spółdzielczości - zarząd spółdzielni.

3. Jeżeli nie są ustalone i wydane we właściwym trybie normy branżowe ubytków naturalnych, wówczas odpisanie całości stwierdzonych ubytków następuje według zasad ustalonych w ust. 2.

§ 25. Przy ustalaniu różnic inwentaryzacyjnych ujawnione niedobory i nadwyżki materiałów i towarów nie mogą być kompensowane z wyjątkiem przypadków określonych przepisami branżowymi.

¹ § 8 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

² § 9 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

³ § 11 ust. 2 skreślony przez § 1 pkt 3 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁴ § 13 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁵ § 13a dodany przez § 1 pkt 5 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁶ § 14 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁷ § 15 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 7 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁸ § 17 zmieniony przez § 1 pkt 8 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

⁹ § 18 zmieniony przez § 1 pkt 9 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

¹⁰ § 19 zmieniony przez § 1 pkt 10 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

¹¹ § 21 zmieniony przez § 1 pkt 11 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

¹² § 21a dodany przez § 1 pkt 12 zarządzenia z dnia 28 czerwca 1957 r. (M.P.57.54.341) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 12 lipca 1957 r.

¹³ § 24 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 19 grudnia 1956 r. (M.P.57.6.41) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 26 stycznia 1957 r.