Część 1 - POSTANOWIENIA OGÓLNE - ZSRR-Polska. Umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych. Warszawa.1957.12.28.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1958.32.147

Akt utracił moc

Wersja od: 16 listopada 1980 r.

CZĘŚĆ  PIERWSZA

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Ochrona prawna

1. 1 Obywatele jednej Umawiającej się Strony korzystają na terytorium drugiej Umawiającej się Strony z takiej samej ochrony prawnej osoby i majątku, jaka przysługuje obywatelom tej Umawiającej się Strony. W tym celu mają oni prawo swobodnego i nieskrępowanego zwracania się do sądów, prokuratur i państwowych biur notarialnych oraz do innych organów drugiej Umawiającej się Strony, właściwych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych; mogą oni występować przed tymi organami, składać wnioski i wytaczać powództwa, jak również dokonywać innych czynności procesowych na tych samych warunkach, co obywatele tej Umawiającej się Strony.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się odpowiednio do osób prawnych.

Artykuł  2

Udzielanie pomocy prawnej i jej zakres

1. 2 Sądy, prokuratury i państwowe biura notarialne Umawiających się Stron udzielają sobie wzajemnie pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych przez dokonywanie poszczególnych czynności procesowych, przewidzianych przez prawo wezwanej Umawiającej się Strony, a w szczególności przeszukań i zatrzymania rzeczy, zajęcia mienia, przesyłania i wydawania przedmiotów, przesłuchiwania oskarżonych, świadków, biegłych, stron i innych osób, dokonywanie oględzin sądowych, załatwianie wniosków o doręczenie dokumentów, jak również sporządzanie i przesyłanie pism i dokumentów.

W wypadkach i w trybie przewidzianych przez własne prawo Umawiające się Strony ustalają adresy i inne dane dotyczące osób przebywających na ich terytorium, przeciwko którym osoby mające miejsce zamieszkania lub pobytu na terytorium drugiej Umawiającej się Strony zgłaszają roszczenia z zakresu prawa cywilnego lub rodzinnego. Wzywająca Umawiająca się Strona przekazuje posiadane informacje w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.

2. Organy wymienione w ustępie 1 udzielają pomocy prawnej również innym organom, do których właściwości należą sprawy cywilne, rodzinne i karne.

Artykuł  3

Zasady obrotu

1. Przy udzielaniu pomocy prawnej organy Umawiających się Stron wymienione w artykule 2 ustęp 1 porozumiewają się ze sobą za pośrednictwem swych organów centralnych, o ile niniejsza Umowa nie stanowi inaczej.

2. Inne organy działające w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych kierują swoje wnioski o udzielenie pomocy prawnej do organów wymienionych w artykule 2 ustęp 1, jeżeli w poszczególnych przypadkach niniejsza Umowa nie stanowi inaczej.

Artykuł  4

Język

We wzajemnych stosunkach między Umawiającymi się Stronami organy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej używają języka polskiego, organy zaś Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich - języka rosyjskiego.

Artykuł  5

Forma wniosków

1. We wnioskach przesyłanych na podstawie niniejszej Umowy konieczne jest umieszczenie odcisku pieczęci.

2. Do wniosków o udzielenie pomocy prawnej Umawiające się Strony będą używać dwujęzycznych formularzy, których wzory przekażą sobie wzajemnie.

Artykuł  6

Wniosek o udzielenie pomocy prawnej

1. Wniosek o udzielenie pomocy prawnej powinien wymieniać sprawę, której on dotyczy, strony, ich miejsca zamieszkania lub pobytu oraz ich przedstawicieli, niezbędne dane dotyczące przedmiotu żądanej pomocy prawnej, a w sprawach karnych - zawierać opis czynu przestępnego. Wniosek o doręczenie powinien ponadto zawierać adres odbiorcy i rodzaj pisma, które ma być doręczone.

2. Jeżeli dokładny adres odbiorcy nie jest znany lub jeżeli adres wskazany okazał się błędny, a istnieje możliwość jego ustalenia, organ wezwany podejmie odpowiednie kroki celem ustalenia adresu. W przypadku gdy ustalenie adresu okaże się niemożliwe, wówczas organ wezwany zawiadamia o tym organ wzywający, zwracając jednocześnie pismo, które miał doręczyć.

Artykuł  7

Sposób załatwienia

1. Organ wezwany załatwia wnioski o udzielenie pomocy prawnej zgodnie ze swoim prawem wewnętrznym, przy czym powinien przy ich wykonywaniu użyć takich samych środków przymusu, jak przy załatwianiu wniosków własnych organów.

2. Organ wezwany stosuje na wniosek organu wzywającego przepisy procesowe Umawiającej się Strony, od której pochodzi wniosek, jeżeli przepisy te nie są sprzeczne z prawem strony wezwanej.

3. Jeżeli organ wezwany nie jest właściwy do załatwienia wniosku, wówczas przekazuje on ten wniosek organowi właściwemu i zawiadamia o tym organ wzywający.

4. Organ wezwany zawiadamia na prośbę organ wzywający o miejscu i terminie dokonania czynności.

5. Organ wezwany zwraca akta organowi wzywającemu po wykonaniu wniosku o udzielenie pomocy prawnej lub zawiadamia go o przeszkodach w załatwieniu wniosku.

DORĘCZENIE PISM

Artykuł  8

Pisma przeznaczone do doręczenia, o ile są sporządzone w języku państwowym Strony wzywającej i zaopatrzone w uwierzytelniony przekład na język Strony wezwanej, będą doręczone w sposób przewidziany w artykule 7. W przeciwnym razie organ wezwany może ograniczyć się do tego, że dokona doręczenia przez oddanie pisma odbiorcy, o ile on zechce je przyjąć.

Artykuł  9

1. Jako dowód doręczenia służyć będzie albo opatrzone podpisem odbiorcy i datą potwierdzenie odbioru albo też poświadczenie organu wezwanego stwierdzające fakt, sposób i czas doręczenia.

2. Jeżeli pismo przeznaczone do doręczenia przesłano w dwóch egzemplarzach, należy potwierdzenie odbioru lub poświadczenie umieścić na jednym z tych egzemplarzy lub do niego dołączyć.

Artykuł  10 ³

Uprawnienia przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych.

1. Umawiające się Strony są uprawnione do dokonywania doręczeń pism własnym obywatelom, znajdującym się na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, jak również przesłuchiwania takich obywateli za pośrednictwem swych przedstawicielstw dyplomatycznych lub urzędów konsularnych.

2. Przy doręczaniu i przesłuchiwaniu w tym trybie nie można stosować żadnych środków przymusu.

Artykuł  11 ⁴

Wezwanie za granicę świadka lub biegłego

1. Jeżeli w toku postępowania przygotowawczego lub sądowego na terytorium jednej Umawiającej się Strony zajdzie potrzeba osobistego stawiennictwa świadka lub biegłego, przebywającego na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, należy zwrócić się do właściwego organu tej Strony o doręczenie wezwania.

2. Wezwanie nie może zawierać zagrożenia na wypadek niestawiennictwa osoby wezwanej.

3. Świadek lub biegły, który bez względu na posiadane obywatelstwo stawił się dobrowolnie na wezwanie przed właściwym organem drugiej Umawiającej się Strony, nie może być na terytorium tej Strony pociągnięty do odpowiedzialności karnej lub karno-administracyjnej, aresztowany lub ukarany w związku z jakimkolwiek czynem popełnionym przed przekroczeniem jej granicy państwowej. Osoby te nie mogą być także pociągnięte do odpowiedzialności karnej lub karno-administracyjnej, aresztowane lub ukarane w związku z ich zeznaniami lub opiniami w charakterze biegłych albo w związku z czynem będącym przedmiotem postępowania.

4. Z ochrony tej nie korzysta świadek lub biegły, jeżeli nie opuści terytorium wzywającej Umawiającej się Strony w terminie jednego miesiąca od chwili oznajmienia mu, że jego obecność nie jest konieczna. Do tego okresu nie wlicza się czasu, w ciągu którego świadek lub biegły nie mógł opuścić terytorium wzywającej Umawiającej się Strony z przyczyn od niego niezależnych.

5. Świadkowie i biegli, którzy stawili się na wezwanie na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, mają prawo otrzymania od organu wzywającego zwrotu kosztów związanych z przyjazdem i pobytem za granicą oraz równowartości utraconego zarobku za czas niewykonywania pracy; biegli mają ponadto prawo do wynagrodzenia za złożenie opinii. W wezwaniu należy wskazać, do jakiego rodzaju należności mają prawo osoby wezwane; na ich wniosek wzywająca Umawiająca się Strona wypłaci zaliczkę na pokrycie odpowiednich wydatków.

Artykuł  12

Odmowa udzielenia pomocy prawnej

Pomocy prawnej można odmówić, jeżeli jej udzielenie mogłoby zagrozić suwerenności lub bezpieczeństwu Strony wezwanej.

Artykuł  13

Koszty pomocy prawnej

Wszelkie koszty związane z załatwianiem wniosków o udzielenie pomocy prawnej ponosi Strona wezwana.

Artykuł  14 ⁵

Udzielanie informacji

Ministerstwo Sprawiedliwości i Prokuratura Generalna Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z jednej strony, a Ministerstwo Sprawiedliwości i Prokuratura Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich z drugiej strony, udzielają sobie wzajemnie na wniosek informacji dotyczących prawa, które w ich państwach obowiązuje lub obowiązywało, jak również o praktyce jego stosowania przez sądy, prokuratury i państwowe biura notarialne.

DOKUMENTY

Artykuł  15

Dokumenty, które na obszarze jednej z Umawiających się Stron zostały w przepisanej formie wydane lub uwierzytelnione przez właściwy organ państwowy i są opatrzone pieczęcią urzędową, nie wymagają legalizacji do ich użycia na obszarze drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  16

Postanowienie artykułu 15 stosuje się odpowiednio do dokumentów prywatnych, na których podpis jest uwierzytelniony zgodnie z obowiązującym w miejscu sporządzenia.

Artykuł  17

1. Wierzytelne wyciągi i odpisy dokumentów, które mają być użyte na obszarze drugiej Umawiającej się Strony, powinny być uwierzytelnione przez ten sam organ, który dokument sporządził lub wydał, albo przez państwowe biuro notarialne. Nie dotyczy to odpisów dokumentów z akt sądowych, przesyłanych przy wnioskach o pomoc prawną.

2. W przypadku gdy organ, który dokument sporządził, już nie istnieje, odpisy wydaje i uwierzytelnia organ, któremu dokumenty zostały oddane na przechowanie.

Artykuł  17a ⁶

Moc dowodowa dokumentów.

Dokumenty urzędowe sporządzone na terytorium jednej Umawiającej się Strony mają moc dowodową dokumentów urzędowych również na terytorium drugiej Umawiającej się Strony."

Artykuł  18 ⁷

Przesyłanie odpisów i wyciągów z ksiąg stanu cywilnego i innych dokumentów

1. Umawiające się Strony zobowiązują się do przesyłania sobie wzajemnie na wniosek, w drodze dyplomatycznej, bez tłumaczenia i bezpłatnie dokumentów dotyczących wykształcenia, stażu pracy i innych dokumentów, które dotyczą osobistych praw i interesów obywateli drugiej Umawiającej się Strony.

2. Urzędy stanu cywilnego jednej Umawiającej się Strony przesyłają na wniosek organów drugiej Umawiającej się Strony odpisy aktów stanu cywilnego, bez tłumaczenia i bezpłatnie.

¹ Art. 1 ust. 1 zmieniony przez ust. 1 Protokołu z dnia 23 stycznia 1980 r. (Dz.U.80.28.121) zmieniającego nin. Umowę z dniem 16 listopada 1980 r.

² Art. 2 ust. 1 zmieniony przez ust. 2 Protokołu z dnia 23 stycznia 1980 r. (Dz.U.80.28.121) zmieniającego nin. Umowę z dniem 16 listopada 1980 r.

³ Art. 10 zmieniony przez ust. 3 Protokołu z dnia 23 stycznia 1980 r. (Dz.U.80.28.121) zmieniającego nin. Umowę z dniem 16 listopada 1980 r.

⁴ Art. 11 zmieniony przez ust. 4 Protokołu z dnia 23 stycznia 1980 r. (Dz.U.80.28.121) zmieniającego nin. Umowę z dniem 16 listopada 1980 r.

⁵ Art. 14 zmieniony przez ust. 5 Protokołu z dnia 23 stycznia 1980 r. (Dz.U.80.28.121) zmieniającego nin. Umowę z dniem 16 listopada 1980 r.

⁶ Art. 17a dodany przez ust. 6 Protokołu z dnia 23 stycznia 1980 r. (Dz.U.80.28.121) zmieniającego nin. Umowę z dniem 16 listopada 1980 r.

⁷ Art. 18 zmieniony przez ust. 7 Protokołu z dnia 23 stycznia 1980 r. (Dz.U.80.28.121) zmieniającego nin. Umowę z dniem 16 listopada 1980 r.