Dział 1 - Przepisy ogólne. - Zobowiązania podatkowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1946.27.173

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1949 r.

Dział  I.

Przepisy ogólne.

Rozdział  1.

Przepisy wstępne.

Art.  1.

1. Zobowiązanie świadczenia na rzecz Skarbu Państwa lub związku samorządu terytorialnego określonej sumy pieniężnej z tytułu obowiązku podatkowego (zobowiązanie podatkowe) wynika bądź bezpośrednio z ustawy, bądź z decyzji władzy opartej na ustawie.

2. Ustawy określają podmiot, przedmiot, podstawę opodatkowania, treść obowiązku podatkowego oraz termin wykonania zobowiązania podatkowego.

Art.  2.

1. 1 Przepisy niniejszego dekretu stosuje się również do opłaty skarbowej oraz do komunalnych opłat administracyjnych i specjalnych dopłat, a także w innych przypadkach prawem przewidzianych.

2. Przepisów niniejszego dekretu nie stosuje się do podatków pośrednich, ceł, jak również - poza wyjątkiem przewidzianym w art. 32 ust. 3 - do grzywien i kar pieniężnych, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Art.  3.

1. Zobowiązanie podatkowe obejmuje należności główne i uboczne.

2. Przepisy niniejszego dekretu odnoszące się do należności głównych stosuje się odpowiednio do należności ubocznych.

Art.  4.

1. Należnością główną jest świadczenie pieniężne, przypadające z tytułu obowiązku podatkowego.

2. Należnością uboczną jest świadczenie pieniężne z tytułu nieuiszczenia należności głównej w terminie.

Art.  5.

1. Podatki są osobiste i rzeczowe.

2. Podatek uważa się za rzeczowy, jeżeli przedmiotem opodatkowania jest obrót, majątek lub przychód z majątku; inne podatki uważa się za osobiste, chyba że ustawy stanowią inaczej.

Art.  6.

Do danin, wymienionych w art. 2 ust. 1, stosuje się przepisy odnoszące się do podatków osobistych, chyba że przepisy niniejszego dekretu stanowią inaczej; ograniczenie, określone w art. 12 ust. 6, ma tu odpowiednie zastosowanie.

Art.  7.

1. Nieuiszczona w terminie płatności należność główna jest zaległością.

2. Zaległości podlegają przymusowemu ściągnięciu od dłużnika w trybie egzekucji administracyjnej wraz z należnościami ubocznymi.

3. Dłużnikiem jest każda osoba, na której ciąży obowiązek wykonania zobowiązania podatkowego.

Art.  8.

1. Jeżeli istnieje niebezpieczeństwo, że w razie zwłoki należność główna nie zostanie uiszczona, może być ona zabezpieczona na majątku dłużnika przed terminem płatności w trybie egzekucji administracyjnej.

2. Koszty zabezpieczenia ponosi Skarb Państwa lub związek samorządu terytorialnego, w zależności od tego, czyja należność podlega zabezpieczeniu.

Rozdział  2.

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe.

Art.  9.

1. Za zobowiązanie podatkowe odpowiada podatnik z mocy samego prawa całym swoim majątkiem, chyba że z mocy ustawy obowiązek wpłacenia należności z tytułu zobowiązania podatkowego podatnika ciąży wyłącznie na płatniku.

2. Płatnicy odpowiadają z mocy samego prawa całym swoim majątkiem za zaniechanie ustawowego lub zleconego obowiązku obliczenia i pobrania od podatnika należności z tytułu zobowiązania podatkowego, za pobranie w kwocie niższej niż należało, jak również za niewpłacenie właściwym władzom we właściwym terminie sum pobranych. Poza tym do zobowiązania płatnika stosuje się te same przepisy co do zobowiązania podatkowego podatnika. Przepisy ustaw ograniczające odpowiedzialność płatników pozostają w mocy.

3. Osoby trzecie odpowiadają za zobowiązania podatkowe podatnika w przypadkach i na zasadach określonych w niniejszym dekrecie.

4. Do orzekania o odpowiedzialności, określonej w ust. 3, oraz do ustalenia wysokości kwoty, za którą odpowiada osoba trzecia, uprawnione są władze powołane do orzekania o zobowiązaniu podatkowym.

Art.  10.

Członkowie rodziny podatnika odpowiadają solidarnie z podatnikiem za wymierzony mu podatek w tym stosunku, w jakim ich majątek, przychód lub dochód (zysk) były przyjęte do podstawy opodatkowania.

Art.  11.

Spadkobiercy podatnika odpowiadają za zobowiązania podatkowe spadkodawcy i masy spadkowej w tym samym stosunku i w tych samych granicach, w jakich odpowiadają w myśl zasad prawa spadkowego za zobowiązania oparte na tytułach prywatnoprawnych. W tym stosunku i w tych granicach spadkobiercy odpowiadają za wszystkie zobowiązania podatkowe zmarłego, choćby one zostały ustalone po jego śmierci.

Art.  12.

1. Za podatki rzeczowe obok podatnika odpowiada solidarnie z nim nabywca majątku przyjętego do podstawy opodatkowania podatnika. Tak samo odpowiada on, gdy do podstawy opodatkowania przyjęty był obrót lub przychód z tego majątku.

2. Odpowiedzialność nabywcy określa się w takim stosunku, w jakim majątek, przychód lub obrót były przyjęte do podstawy opodatkowania podatnika.

3. Odpowiedzialność nabywcy odnosi się do podatków za okres czasu przed nabyciem majątku podatnika.

4. Nabywca odpowiada tylko do wysokości wartości nabytego majątku. Do tej wysokości odpowiada on całym swoim majątkiem.

5. Nie stanowi nabycia przedsiębiorstwa ani jego części nabycie towarów, jeżeli nabycie to wynikło z czynności handlowych, chyba że nabycie towarów przez nabywcę przedsiębiorstwa lub członków jego rodziny nastąpiło w związku z nabyciem przedsiębiorstwa.

6. Odpowiedzialność nabywcy ulega ograniczeniu do wysokości sum wyszczególnionych w zaświadczeniu, wystawionym przez właściwą władzę na wniosek osoby zainteresowanej, jeżeli nabycie nastąpiło w ciągu trzech dni od daty wystawienia tego zaświadczenia. Nie uwłacza to przepisom art. 23.

7. 2 (skreślony).

Art.  13.

Użytkownik lub dzierżawca nieruchomości gruntowej albo budynkowej odpowiada solidarnie z podatnikiem za podatki rzeczowe, przypadające od użytkowanej lub dzierżawionej nieruchomości, których terminy płatności przypadają w czasie trwania użytkowania lub dzierżawy.

Art.  14.

1. Jeżeli majątek lub część majątku podatnika przeszła na własność, w użytkowanie lub dzierżawę jego małżonka lub krewnego do trzeciego stopnia albo powinowatego do drugiego stopnia, nabywca, użytkownik lub dzierżawca odpowiada solidarnie z podatnikiem za wymierzony mu podatek osobisty za czas przed przejęciem majątku na własność, w użytkowanie lub dzierżawę.

2. Wysokość odpowiedzialności za podatek określa się w takim stosunku, w jakim nabyty majątek miał wpływ na wysokość wymierzonego podatku.

3. Odpowiedzialność określona w ustępach poprzedzających ciąży także na obdarowanym nawet, jeżeli nim nie jest osoba wymieniona w ust. 1.

Art.  15.

1. Za podatki osobiste wymierzone osobom prawnym odpowiada solidarnie z podatnikiem nabywca majątku osoby prawnej lub takiego zespołu przedmiotów majątkowych, bez którego nie jest możliwe kontynuowanie dotychczasowej działalności osoby prawnej. Odpowiedzialność odnosi się do czasu przed nabyciem.

2. Przepis art. 14 ust. 2 ma tu odpowiednie zastosowanie.

Art.  16.

Do odpowiedzialności za podatki rzeczowe, których przedmiot opodatkowania stanowi przychód ze świadczenia usług nie wchodzącego w zakres przedsiębiorstwa, stosuje się przepisy o odpowiedzialności za podatki osobiste.

Art.  17.

Przepisów o odpowiedzialności nabywcy za zobowiązanie podatkowe poprzednika nie stosuje się do nabywcy w trybie postępowania egzekucyjnego.

Art.  18.

Za zobowiązanie podatkowe spółki, która nie jest spółką handlową, spólnicy odpowiadają majątkiem spółki bez ograniczenia, osobistym zaś majątkiem w stosunku do wartości wkładów.

Art.  19.

1. Za zobowiązanie podatkowe spółki jawnej odpowiada każdy spólnik całym swym majątkiem solidarnie z pozostałymi spólnikami oraz ze spółką.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również do odpowiedzialności spólników spółki komandytowej za jej zobowiązanie podatkowe z tym ograniczeniem, że komandytariusz odpowiada tylko do wysokości sumy komandytowej.

Art.  20.

1. Za zobowiązanie podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają osobiście i solidarnie zarówno obecni, jak i byli członkowie zarządu spółki, jeżeli egzekucja wdrożona do jej majątku okaże się w całości lub w części bezskuteczna.

2. Odpowiedzialność członków zarządu spółki określona w ust. 1 obejmuje wszelkie zobowiązania podatkowe, które istniały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu spółki.

3. Jeżeli według uzasadnionego przypuszczenia egzekucja (ust. 1) może okazać się w całości lub w części bezskuteczna, władza powołana do ustalenia zobowiązania podatkowego może zarządzić zabezpieczenie należności na majątku członków zarządu spółki, nawet przed terminem płatności.

4. Przepisy ust. 1-3 mają odpowiednie zastosowanie do członków zarządu spółdzielni, której Związek Rewizyjny Spółdzielni Rzeczypospolitej Polskiej lub Państwowa Rada Spółdzielcza nakazała rozwiązanie z powodu działalności niezgodnej z zasadami ruchu spółdzielczego. W tym przypadku odpowiedzialność członków zarządu rozciąga się na okres wsteczny, poczynając od dnia, od którego według orzeczenia Związku Rewizyjnego lub Państwowej Rady Spółdzielczej działalność spółdzielni nie była zgodna z zasadami ruchu spółdzielczego.

Art.  21.

W przedsiębiorstwach państwowych i pozostających pod zarządem państwowym za należności uboczne odpowiada całym swoim majątkiem osoba odpowiedzialna za prowadzenie przedsiębiorstwa. Władza podatkowa może jednak zwolnić tę osobę od odpowiedzialności, jeżeli uzna, że nie uiściła ona należności w terminie z powodu przeszkody nie dającej się pokonać.

Art.  22.

Przepisy niniejszego rozdziału nie wyłączają odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe z majątku, na którym zobowiązania te zostały zabezpieczone hipoteką lub zastawem.

Rozdział  3.

Przywileje.

Art.  23.

1. Podatki rzeczowe korzystają z ustawowego prawa zastawu i pierwszeństwa zaspokojenia z majątku, który przyjęty był do podstawy opodatkowania, przed wszystkimi innymi wierzytelnościami, nie wyłączając wierzytelności hipotecznych i wszelkich innych wierzytelności uprzywilejowanych z wyjątkiem kosztów egzekucyjnych, alimentów oraz bezspornych wynagrodzeń za pracę.

2. Z ustawowego prawa zastawu i pierwszeństwa zaspokojenia, określonego w ust. 1, korzystają podatki rzeczowe bez względu na zmianę w tytule własności majątku oraz, jeżeli chodzi o majątek przedsiębiorstwa, w stosunku do wszystkich wchodzących w skład jego przedmiotów.

3. Rozporządzenie Ministra Skarbu określi, jakie przedmioty należy uważać za wchodzące w skład majątku przedsiębiorstwa.

4. Przywileje, określone w ust. 1, służą podatkom, przypadającym za bieżący rok kalendarzowy oraz za dwa lata poprzedzające, wraz z dodatkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi.

Art.  24.

Podatkom nie korzystającym z przywilejów określonych w art. 23 służy kolejność zaspokojenia przewidziana w sądowym postępowaniu egzekucyjnym.

Art.  25.

W razie zbiegu roszczeń z tytułu podatków państwowych i komunalnych, mających jednakowy przywilej, zaspokojenie roszczeń następuje proporcjonalnie do wysokości należności państwowych i komunalnych.

Rozdział  4.

Odroczenia i raty.

Art.  26.

1. Należności z tytułu zobowiązania podatkowego mogą być na prośbę dłużnika odraczane lub rozkładane na raty.

2. Właściwość władz podległych Ministrowi Skarbu w zakresie odraczania lub rozkładania na raty należności oraz warunki udzielania tych ulg ustala w drodze rozporządzenia Minister Skarbu, a co do należności związków samorządu terytorialnego - Minister Administracji Publicznej bądź Ziem Odzyskanych w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Art.  27.

Odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty należności głównej rozciąga się na należności uboczne.

¹ Art. 2 ust. 1 zmieniony przez art. 10 pkt 1 dekretu z dnia 3 lutego 1947 r. o opłacie skarbowej (Dz.U.47.27.107) z dniem 1 maja 1947 r.

² Art. 12 ust. 7 skreślony przez art. 10 pkt 2 dekretu z dnia 3 lutego 1947 r. o opłacie skarbowej (Dz.U.47.27.107) z dniem 1 maja 1947 r.