Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Zasadnicze wymagania dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2005.263.2203

Akt utracił moc

Wersja od: 30 grudnia 2005 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) zasadnicze wymagania dotyczące projektowania oraz wytwarzania urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem, zwane dalej "urządzeniami i systemami ochronnymi";

2) procedury oceny zgodności;

3) sposób oznakowania urządzeń i systemów ochronnych;

4) wzór znaku CE.

§ 2. Przepisy rozporządzenia mają również zastosowanie do urządzeń zabezpieczających, sterujących i regulacyjnych, zwanych dalej "aparaturą", przeznaczonych do użytku na zewnątrz przestrzeni zagrożonych wybuchem, która jest wymagana lub przyczynia się do bezpiecznego funkcjonowania urządzeń i systemów ochronnych wobec zagrożeń wybuchem.

§ 3. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do:

1) aparatury medycznej przeznaczonej do użytku w środowisku medycznym;

2) urządzeń i systemów ochronnych, jeżeli zagrożenie wybuchem wynika wyłącznie z obecności materiałów wybuchowych lub substancji chemicznie niestabilnych;

3) urządzeń przeznaczonych do użytku domowego i stosowanych dla celów niezarobkowych, jeżeli atmosfera wybuchowa może powstać wyłącznie w wyniku przypadkowego wypływu paliwa gazowego;

4) środków ochrony indywidualnej określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 9 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności;

5) statków pełnomorskich i ruchomych platform morskich wraz z wyposażeniem pokładowym tych statków i platform;

6) środków transportu - statków oraz pojazdów i ich przyczep, przeznaczonych wyłącznie do transportu osób drogą powietrzną lub siecią transportu drogowego, kolejowego lub wodnego, a także środków transportu w zakresie, w jakim są przeznaczone do przewozu towarów drogą powietrzną, siecią dróg lub siecią kolejową albo drogą wodną. Wyłączeniu nie podlegają pojazdy przeznaczone do użytku w przestrzeni zagrożonej wybuchem;

7) wyrobów zaprojektowanych i wykonanych na użytek sił zbrojnych lub Policji oraz innych służb, do których zadań należy zapewnienie przestrzegania prawa i porządku publicznego.

§ 4. Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:

1) urządzenia - maszyny, sprzęt, przyrządy stałe lub ruchome, podzespoły sterujące wraz z oprzyrządowaniem oraz systemy wykrywania i zapobiegania, które oddzielnie lub połączone ze sobą są przeznaczone do wytwarzania, przesyłania, magazynowania, pomiaru, regulacji i przetwarzania energii, lub przetwórstwa materiałów, które przez ich własne potencjalne źródła zapłonu są zdolne do spowodowania wybuchu;

2) systemy ochronne - urządzenia inne niż określone w pkt 1, których zadaniem jest natychmiastowe powstrzymanie powstającego wybuchu lub ograniczenie skutecznego zasięgu wybuchu i mogą być wprowadzane do obrotu oddzielnie, w celu zastosowania jako systemy samodzielne;

3) części i podzespoły - wyroby istotne ze względu na bezpieczne funkcjonowanie urządzeń i systemów ochronnych, bez funkcji samodzielnych;

4) atmosfera wybuchowa - mieszaninę substancji palnych w postaci: gazów, par, mgieł lub pyłów z powietrzem w warunkach atmosferycznych, w której po wystąpieniu zapłonu spalanie rozprzestrzenia się na całą niespaloną mieszaninę;

5) przestrzeń zagrożona wybuchem - przestrzeń, w której zależnie od warunków lokalnych i ruchowych może wystąpić atmosfera wybuchowa;

6) użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem - użytkowanie urządzeń, systemów ochronnych i aparatury odpowiednio do grup i kategorii, o których mowa w § 5, w sposób określony w instrukcjach dołączonych do tych urządzeń i systemów ochronnych przez producenta w celu zapewnienia bezpiecznego ich funkcjonowania;

7) zakład górniczy - zakład górniczy, o którym mowa w art. 6 pkt 7 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947).

§  5.

1. Ustala się następujące grupy urządzeń i systemów ochronnych:

1) grupę I - stanowiącą urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w zakładach górniczych, w których występuje zagrożenie metanowe lub zagrożenie wybuchem pyłu węglowego;

2) grupę II - stanowiącą urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w innych, niż wymienione w pkt 1 miejscach zagrożonych występowaniem atmosfer wybuchowych.

2. W obrębie grupy I ustala się następujące kategorie urządzeń:

1) kategorię M1 obejmującą urządzenia zaprojektowane i, w razie potrzeby, wyposażone w specjalne, dodatkowe środki zabezpieczenia przeciwwybuchowego, tak aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając bardzo wysoki poziom zabezpieczenia. Urządzenia tej kategorii projektuje się tak, aby były zdolne do działania w atmosferze wybuchowej nawet w przypadku rzadko występującej awarii tego urządzenia i charakteryzowały się takimi środkami zabezpieczenia, że:

a) w przypadku uszkodzenia jednego ze środków zabezpieczających, przynajmniej drugi, niezależny środek zapewni wymagany poziom zabezpieczenia, albo

b) wymagany poziom zabezpieczenia będzie zapewniony w przypadku wystąpienia dwóch niezależnych od siebie uszkodzeń;

2) kategorię M2 obejmującą urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając wysoki poziom zabezpieczenia. W urządzeniach tej kategorii zapewnia się:

a) wyłączanie zasilania w przypadku wystąpienia atmosfery wybuchowej,

b) środki zabezpieczenia przeciwwybuchowego zapewniające wymagany poziom zabezpieczenia podczas normalnego działania tych urządzeń, a także w przypadku trudnych warunków ich eksploatacji, w szczególności powstałych wskutek nieostrożnego obchodzenia się z nimi i zmieniających się warunków środowiskowych.

3. W obrębie grupy II ustala się następujące kategorie urządzeń:

1) kategorię 1 obejmującą urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając bardzo wysoki poziom zabezpieczenia. Urządzenia tej kategorii:

a) są przeznaczone do użytku w miejscach, w których atmosfery wybuchowe są obecne stale, lub często w długich okresach,

b) zapewniają wymagany poziom zabezpieczenia, nawet w przypadku rzadko występującej awarii urządzenia, i charakteryzują się takimi środkami zabezpieczenia, że:

– w przypadku uszkodzenia jednego ze środków zabezpieczających przynajmniej drugi niezależny środek zapewni wymagany poziom zabezpieczenia albo

– wymagany poziom zabezpieczenia będzie zapewniony w przypadku wystąpienia dwóch niezależnych od siebie uszkodzeń;

2) kategorię 2 obejmującą urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając wysoki poziom zabezpieczenia. Urządzenia tej kategorii:

a) są przeznaczone do użytku w miejscach, w których występowanie atmosfer wybuchowych jest prawdopodobne,

b) posiadają środki zabezpieczenia przeciwwybuchowego zapewniające wymagany poziom zabezpieczenia nawet w przypadku częstych zakłóceń lub uszkodzeń urządzeń, jakie bierze się pod uwagę;

3) kategorię 3 obejmującą urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta i zapewniać normalny poziom zabezpieczenia. Urządzenia tej kategorii:

a) są przeznaczone do użytku w miejscach, w których wystąpienie atmosfer wybuchowych jest mało prawdopodobne, a jeżeli wystąpią, to rzadko i tylko w krótkim okresie,

b) zapewniają wymagany poziom zabezpieczenia podczas normalnego działania tych urządzeń.

4. Urządzenia objęte kategoriami wymienionymi w ust. 2 i 3 powinny spełniać zasadnicze wymagania określone w rozdziale 2, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań, o których mowa w:

1) § 38 - w przypadku urządzeń objętych kategorią M1;

2) § 39 - w przypadku urządzeń objętych kategorią M2;

3) § 40 i 41 - w przypadku urządzeń objętych kategorią 1;

4) § 42 i 43 - w przypadku urządzeń objętych kategorią 2;

5) § 44 - w przypadku urządzeń objętych kategorią 3;

6) § 45 i 50 - w przypadku systemów ochronnych.

5. Jeżeli producent zastosował normy zharmonizowane dotyczące urządzeń i systemów ochronnych lub, w przypadku braku norm zharmonizowanych, odpowiednie normy krajowe obejmujące jedno lub więcej zasadniczych wymagań, urządzenia, systemy ochronne, aparaturę oraz części lub podzespoły uznaje się za zgodne z tymi wymaganiami.

6. Urządzenia i systemy ochronne oraz aparatura mogą być zaprojektowane do funkcjonowania w konkretnej atmosferze wybuchowej; w tym przypadku urządzenia i systemy ochronne oraz aparatura powinny być odpowiednio oznakowane.

§  6.

1. Urządzenia i systemy ochronne oraz aparatura mogą być wprowadzane do obrotu i oddawane do użytku tylko wtedy, gdy przy prawidłowym zainstalowaniu, konserwowaniu oraz użytkowaniu zgodnym z przeznaczeniem nie będą stwarzały zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia osób, zwierząt domowych oraz mienia.

2. W celu zapewnienia bezpieczeństwa osób, zwłaszcza pracowników użytkujących urządzenia i systemy ochronne oraz aparaturę, mogą być ustalane inne niż określone w rozporządzeniu wymagania, pod warunkiem że nie spowodują one konieczności modyfikacji urządzeń i systemów ochronnych oraz aparatury w sposób niezgodny z postanowieniami rozporządzenia.

§  7.

1. Dopuszcza się możliwość prezentacji na targach, wystawach i innych pokazach urządzeń i systemów ochronnych oraz aparatury, które nie spełniają wymagań określonych w rozporządzeniu, jeżeli na widocznym miejscu zamieszczona będzie informacja, że urządzenia i systemy ochronne oraz aparatura są niezgodne z zasadniczymi wymaganiami i nie będą wprowadzone do obrotu, dopóki producent lub jego upoważniony przedstawiciel nie doprowadzi do ich zgodności z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu.

2. Podczas prezentacji, o których mowa w ust. 1, powinny być podjęte odpowiednie środki bezpieczeństwa w celu zapewnienia ochrony osób i mienia.

§  8.

1. Do obrotu mogą być wprowadzone urządzenia i systemy ochronne oraz aparatura, jeżeli uzyskały pozytywny wynik oceny zgodności, zgodnie z postanowieniami rozdziału 3, i dołączono do nich deklarację zgodności WE oraz umieszczono na nich oznakowanie CE w sposób określony w rozdziale 5.

2. Deklaracja zgodności WE zawiera w szczególności:

1) nazwę lub znak identyfikacyjny producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela oraz ich adres;

2) opis urządzenia i systemu ochronnego lub aparatury;

3) wykaz przepisów mających zastosowanie do urządzeń i systemów ochronnych oraz aparatury;

4) w koniecznych przypadkach:

a) nazwę, numer identyfikacyjny i adres jednostki notyfikowanej,

b) numer certyfikatu badania typu WE,

c) przywołanie norm zharmonizowanych,

d) wykaz norm i specyfikacji, które zastosowano,

e) powołanie się na inne przepisy, które zastosowano;

5) imię i nazwisko oraz podpis osoby uprawnionej do złożenia podpisu w imieniu producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela.

3. Części i podzespoły przeznaczone do wbudowania do urządzeń lub systemów ochronnych mogą być wprowadzone do obrotu, jeżeli wystawiono dla nich świadectwo zgodności, o którym mowa w § 52 ust. 1.