Rozdział 2 - Wykup gruntów, wydzierżawionych na określony termin. - Wykup przez dzierżawców gruntów, zajętych pod budynki, oraz gruntów czynszowych w miastach i miasteczkach na obszarze sądów apelacyjnych w Warszawie, Lublinie i Wilnie.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1933.29.250

Akt utracił moc

Wersja od: 1 czerwca 1939 r.

Rozdział  II.

Wykup gruntów, wydzierżawionych na określony termin.

Art.  14.

Właściciele budynków mieszkalnych, wybudowanych przed 26 września 1922 r. na dzierżawionych gruntach, o ile w dniu ogłoszenia ustawy niniejszej grunty te są w ich posiadaniu i o ile nie zawrą dobrowolnej umowy z właścicielem, mają prawo podług przepisów następujących do wykupu tych gruntów na własność bez zgody właściciela, chociażby umowy dzierżawne wygasły lub budynki uległy zniszczeniu wskutek działań wojennych, pożaru lub innych klęsk żywiołowych.

Art.  15.

(1) Dzierżawcy, ich spadkobiercy i nabywcy ich praw, pragnący korzystać z prawa wykupu, powinni udowodnić, że grunt pierwotnie był wydzierżawiony celem postawienia na nim budynków mieszkalnych. Dla stwierdzenia tego wystarczy udowodnienie zgody domniemanej właściciela gruntu.

(2) Dzierżawcy, ich spadkobiercy i nabywcy ich praw nie mogą korzystać z prawa wykupu gruntu dzierżawionego, jeżeli:

a) do dnia ogłoszenia ustawy niniejszej budynek mieszkalny na skutek wyroku sądowego lub umowy dzierżawnej został faktycznie zniesiony;

b) w umowie dzierżawnej było zastrzeżone, że po ukończeniu dzierżawy budynki stają się własnością właściciela gruntu.

(3) Pomimo zastrzeżenia w umowie dzierżawnej, że po upływie terminu dzierżawy budynki będą zniesione, dzierżawca może korzystać z prawa wykupu gruntu.

Art.  16.

Nie mają prawa żądania wykupu osoby, które:

1) nie są obywatelami polskimi;

2) są dezerterami z wojska polskiego, albo zostali prawomocnie skazani za dezercję lub za przestępstwo przeciw Państwu Polskiemu, chyba, że nastąpiło zatarcie skazania;

3) wydzierżawiły grunt na wyłączną eksploatację powierzchni ziemi lub jej bogactw naturalnych, albo też w celu sezonowego zarobkowania, albo na prowadzenie na nim przedsiębiorstwa przemysłowego lub handlowego, chociażby nawet pobudowali na tym gruncie budynki mieszkalne;

4) postawiły budynki na ulicach lub placach publicznych;

5) sprzedali na rozbiórkę swoje budynki, a nowych budynków nie postawiły;

6) zostały zobowiązane prawomocnym wyrokiem sądowym do zniesienia budynków;

7) z własnej winy nie uiściły opłat dzierżawnych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 lutego 1930 r. (Dz. U. R. P. Nr. 18, poz. 136).

Art.  17.

(1) 2 Wykup, przewidziany w rozdziale niniejszym, obejmuje - jeżeli strony dobrowolnie nie ułożą się inaczej - także podwórze, obejście i ogród, łączące się bezpośrednio z powierzchnią zabudowaną. Grunt, ulegający wykupowi, nie powinien przewyższać piętnastokrotnej powierzchni, zajętej przez poszczególne budynki mieszkalne, jak również zabudowania gospodarcze, stanowiące jedną całość gospodarczą.

(2) Ze względu na udowodnioną konieczność utrzymania jednostki gospodarczej lub ze względu na prawidłową zabudowę miast, sąd może zezwolić na wykup większego obszaru.

(3) Gdyby po wydzieleniu obszaru, podlegającego wykupowi, pozostała część nieruchomości stała się nieużyteczną dla właściciela, może on żądać, aby i ta część gruntu była wykupiona za cenę, w art. 20 określoną.

(4) Gdy wykup nie obejmuje całego dzierżawionego gruntu, wówczas co do niewykupionej części zachowuje moc umowa dzierżawna aż do wygaśnięcia terminu, w niej przewidzianego.

Art.  18.

Żądanie wykupienia pozostałej części nieruchomości (art. 17 pkt. 3) właściciel gruntu może zgłosić w powództwie wzajemnem, bądź w oddzielnem powództwie, jednak pozew oddzielny należy wnieść przed uprawomocnieniem się wyroku, orzekającego wykup.

Art.  19.

Po otrzymaniu pozwu o wykup sąd lub prezes sądu na wniosek powoda zarządzi zabezpieczenie powództwa hipotecznie lub przez zakaz zbywania nieruchomości niezahipotekowanej.

Art.  20.

(1) Sąd po ustaleniu prawa powoda do wykupu gruntu zasięgnie opinji właściwych władz budowlanych co do zgodności projektowanego podziału gruntu z zasadami prawa budowlanego, a po otrzymaniu tej opinji, lub po upływie 3 miesięcy od jej zażądania określi w wyroku dokładnie powierzchnię i granice podlegającego wykupowi gruntu oraz cenę gruntu.

(2) 3 Cenę wykupu stanowi wartość gruntu w chwili wszczęcia postępowania wykupowego, zmniejszona o 1½% za każdy rok, który upłynął od zawarcia pierwszej umowy dzierżawnej przez pierwotnego dzierżawcę; zmniejszenie to nie może jednak przekraczać 70% wartości gruntu.

Art.  21. ⁴

(1) Na wniosek powoda sąd może cenę wykupu rozłożyć na raty, wszakże nie dłużej, niż na lat 14, określając w wyroku wysokość i terminy płatności rat, które będą wpłacane do depozytu sądu, gdzie dana sprawa była rozpoznawana w pierwszej instancji, z zastrzeżeniem, że uchybienie terminu płatności dwu rat pociąga egzekucję całej zasądzonej tym wyrokiem sumy. W tym wypadku sąd postanowi, że cała pozostająca część ceny wykupu oraz warunki płatności będą wpisane do IV działu wykazu hipotecznego, albo zostaną zabezpieczone przez zapowiedzenie w rejestrze wieczystym lub w wykazie zajętych nieruchomości niehipotekowanych, w każdym razie z pierwszeństwem przed innymi długami wykupującego ze wzmianką, że suma ta jest obciążona niespłaconymi długami, ciążącymi na części wykupionej i pochodzącymi z podziału wierzytelności (art. 25).

(2) Od niezapłaconej ceny wykupu biegną odsetki w wysokości 3%, płatne z góry w terminach płatności każdej raty.

Art.  22.

Do czasu uprawomocnienia się wyroku sądowego, nakazującego wykup gruntu, dzierżawcy winni stosować się do warunków umowy dzierżawnej i uiszczać opłaty dzierżawne na zasadach art. 3 ustawy z dnia 12 lutego 1930 r. (Dz. U. R. P. Nr. 18, poz. 136).

Art.  23.

1) Po uprawomocnieniu się wyroku i złożeniu przez powoda dowodu uiszczenia opłat stemplowych oraz po złożeniu do depozytu sądu określonej przez sąd ceny wykupu lub pierwszej raty, sąd wyda powodowi tytuł wykonawczy, który będzie podstawą do przepisania tytułu własności na wykupującego.

(2) Jeżeli powód w ciągu sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku nie uiści określonej przez sąd ceny wykupu lub pierwszej raty, wyrok traci moc, a dzierżawca traci prawo do ochrony i wykupu.

Art.  24.

Do czasu uiszczenia całkowitej ceny wykupu nie wolno bez zgody byłego właściciela gruntu zbywać wykupionej nieruchomości pod rygorem nieważności tej czynności z mocy samego prawa.

Art.  25.

(1) Z ceną wykupu sąd postąpi stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego o podziale sumy, uzyskanej przez egzekucję z nieruchomości.

(2) Wierzytelności, ciążące na całej nieruchomości, ulegają z mocy samego prawa podziałowi w stosunku obszaru wykupionej działki do całej nieruchomości, o ile ze względów słuszności sąd nie podzieli inaczej. Wierzyciel nie może uchylić się od przyjęcia przedterminowego oraz w razie rozłożenia ceny wykupu na raty - od częściowego uiszczenia.

Art.  26.

Złożenie do depozytu (art. 21) całkowitej sumy wykupu zwalnia grunt wykupiony od wszelkich wierzytelności i ciężarów rzeczowych z wyjątkiem służebności.

Art.  27.

(1) Na żądanie osób, mających prawo do wykupu, zgłoszone łącznie lub oddzielnie od postępowania wykupowego, właściwy sąd I instancji zawiesi postępowanie w sprawie o eksmisję, jak również egzekucję wyroku nawet prawomocnego, lecz niewykonanego, a nakazującego eksmisję z gruntów dzierżawionych, tudzież budynków na gruntach tych wystawionych, chociażby odnośne umowy dzierżawne wygasły lub budynki zniszczeniu uległy.

(2) Nie podlega zawieszeniu postępowanie z powództwa, opartego na wykroczeniach dzierżawców przeciw art. 3 ustawy z dnia 12 lutego 1930 r. (Dz. U. R. P. Nr. 18, poz. 136).

Art.  28. ⁵

Prawo dzierżawcy do wykupu gruntu według przepisów ustawy niniejszej wygasa w dniu 31 grudnia 1939 r. Do upływu tego terminu dzierżawca nie może być eksmitowany, jeżeli uiszcza opłaty dzierżawne na zasadach art. 3 ustawy z dnia 12 lutego 1930 r. (Dz. U. R. P. Nr 18, poz. 136).

² Art. 17 ust. (1) zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 kwietnia 1938 r. (Dz.U.38.29.259) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 kwietnia 1938 r.

³ Art. 20 ust. (2) zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 kwietnia 1938 r. (Dz.U.38.29.259) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 kwietnia 1938 r.

⁴ Art. 21 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 kwietnia 1938 r. (Dz.U.38.29.259) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 kwietnia 1938 r.

⁵ Art. 28 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 25 kwietnia 1938 r. (Dz.U.38.29.259) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 kwietnia 1938 r.