Rozdział 1 - Postanowienia ogólne. - Wykonanie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. o obowiązku odstępowania zwierząt pociągowych, wozów, pojazdów mechanicznych i rowerów dla celów obrony Państwa.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.44.425

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1938 r.

Rozdział  I.

Postanowienia ogólne.

§ 1. Za zwierzęta pociągowe uważać należy konie, osły, muły i woły.

Za wozy, poruszane siłą zwierzęcą należy uważać:

1) bryczki zwykłe i tym podobne pojazdy otwarte, osobowe, czterokołowe, jednokonne i parokonne;

2) wozy gospodarcze, jednokonne i parokonne, czterokołowe (szerokotorowe) o żelaznych lub drewnianych osiach i żelaznych obręczach;

3) wozy gospodarcze, jednokonne, czterokołowe (wąskotorowe) o żelaznych lub drewnianych osiach i żelaznych obręczach;

4) sanie jednokonne i parokonne.

Za pojazdy mechaniczne, poruszane siłą motorową, uważać należy wszelkiego rodzaju samochody, motocykle, pociągi drogowe, traktory i przyczepki, nie biegnące po szynach.

Za rowery w rozumieniu niniejszego rozporządzenia uważać należy rowery dwukołowe, jednoosobowe.

§ 1-a. 1 Obowiązek odstępowania zwierząt pociągowych, wozów, pojazdów mechanicznych i rowerów, obejmuje zarazem obowiązek odstąpienia przedmiotów niezbędnych do ich utrzymania i prawidłowego użytkowania.

W szczególności:

Za przedmioty niezbędne do utrzymania i użytkowania zwierząt pociągowych uważa się uździenice i postronki (łańcuchy);

za przedmioty niezbędne do utrzymania i użytkowania wozów uważa się uprząż, naczynia do pojenia i karmienia zwierząt pociągowych oraz posiadane latarnie, przyczem uprząż może być traktowaną jako oddzielny przedmiot świadczenia;

za przedmioty niezbędne do utrzymania i użytkowania pojazdów mechanicznych uważane są: zapas materjałów pędnych i smarów, wystarczający na przebycie odległości 150 klm, oraz normalnie należące do pojazdu narzędzia, akcesorja, gumy i t. d.;

za przedmioty niezbędne do utrzymania i użytkowania rowerów uważane są normalnie należące do rowerów narzędzia, akcesorja, gumy i t. d.

§ 2. Z chwilą ogłoszenia mobilizacji tracą ważność wszystkie do tej pory w myśl istniejących przepisów o obrocie z zagranicą uzyskane zezwolenia na wywóz zwierząt pociągowych, wozów, podjazdów mechanicznych i rowerów, a ich posiadacze winni są, o ile trwają przy zamiarze wywozu, starać się o zezwolenie w trybie poniżej wskazanym.

Podanie o zezwolenie na wywóz powinno być wniesione do powiatowej władzy administracji ogólnej, właściwej dla miejsca zamieszkania proszącego i ma zawierać:

1) imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania właściciela lub posiadacza przedmiotu;

2) dokładną ilość i opis przeznaczonych do wywozu przedmiotów; co do zwierząt pociągowych należy ponadto podać ich dokładny wiek, zaś co do pojazdów mechanicznych - ich dane rejestracyjne;

3) kraj, do którego wywozi się te przedmioty, oraz imię, nazwisko i miejsce zamieszkania odbiorcy;

4) cel i uzasadnienie konieczności wywozu.

Powiatowe władze administracji ogólnej przedkładają wniesione podanie wraz z odpowiednim wnioskiem właściwej wojewódzkiej władzy administracji ogólnej do decyzji.

§ 3. Zezwoleń na wywóz udziela wojewódzka władza administracji ogólnej w porozumieniu z dowództwem okręgu korpusu, właściwem dla miejsca zamieszkania proszącego. Od orzeczenia wojewódzkiej władzy administracji ogólnej przysługuje stronie interesowanej prawo odwołania się do Ministra Spraw Wewnętrznych.

Na obszarze wojennym, na którym z powodu ewakuacji cywilnych władz administracji ogólnej wykonywanie czynności tych władz przeszło na władze wojskowe, zezwoleń powyższych udzielają władze wojskowe, wyznaczone przez Naczelnego Wodza.

§ 4. Za osoby korzystające z prawa zakrajowości w rozumieniu art. 7 pkt. 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 98, poz. 859) uważać należy szefów i personel ambasad, poselstw i misyj wojskowych, o ile osoby te nie są obywatelami Państwa Polskiego.

Do osób powyższych przyrównani są:

a) z zastrzeżeniem wzajemności - konsulowie zawodowi państw obcych, o ile są obywatelami państwa wysyłającego, oraz

b) na zasadzie zaświadczeń, udzielanych przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, członkowie zagranicznych misyj specjalnych.

§ 5. Właściciele zwierząt pociągowych, pracujących w kopalniach stale pod ziemią, powinni posiadać zaświadczenia właściwego okręgowego urzędu górniczego, stwierdzające tę okoliczność i okazywać je na żądanie organów wojskowych, przeprowadzających przegląd, pobór, względnie próbny pobór.

§ 6. Za zwolnione od doprowadzenia do przeglądu poboru i próbnego poboru klacze ze źrebiętami należy uważać klacze ze źrebiętami w wieku do trzech miesięcy.

Okoliczność tę powinien stwierdzić właściwy urząd gminy, a właściciel, względnie posiadacz, danej klaczy powinien przedstawić takie zaświadczenie organowi wojskowemu, przeprowadzającemu przegląd, pobór, względnie próbny pobór.

§ 7. O ile zapotrzebowanie wojska na to pozwoli, mogą być na skutek wniesionego podania zwolnione od poboru i próbnego poboru ze względu na ważny interes publiczny zwierzęta pociągowe, wozy, pojazdy mechaniczne i rowery, a przedewszystkiem;

a) konie, wozy oraz pojazdy mechaniczne, stale należące do straży ogniowej i pogotowia ratunkowego, niezbędne do spełniania zadań tych instytucyj;

b) konie, wozy oraz pojazdy mechaniczne, należące lub służące do użytku zakładów i instytucyj użyteczności publicznej (elektrowni, gazowni, zakładów czyszczenia miasta, zakładów wodociągowych, szpitali i t. p.), zakładów przemysłowych z dziedziny przemysłu wojennego oraz zakładów o specjalnej doniosłości gospodarczej lub społecznej.

§ 8. Podanie o zwolnienie w myśl § 7 należy wnosić do powiatowej władzy administracji ogólnej, właściwej według stałego miejsca postoju zwierząt pociągowych, wozów, pojazdów mechanicznych i rowerów.

Podania o zwolnienie powinny zawierać:

1) imię i nazwisko oraz dokładny adres właściciela lub posiadacza przedmiotu świadczenia;

2) ilość, dokładny opis i kategorję wojskową (co do zwierząt pociągowych - również wiek, a co do pojazdów mechanicznych - ich dane rejestracyjne), wszystkich posiadanych przedmiotów świadczenia z wyszczególnieniem tych przedmiotów, o których zwolnienie proszący stara się;

3) uzasadnienie.

§ 9. Po sprawczemu okoliczności, zawartych w podaniu, powiatowa władza administracji ogólnej przesyła podanie właściwemu dowódcy okręgu korpusu wraz ze swoją optują. Dowódca okręgu korpusu, w zależności od możności pokrycia zapotrzebowania wojskowego, wydaje decyzję, biorąc pod uwagę przedstawioną opinię, poczem zwraca akta powiatowej władzy administracji ogólnej, która zawiadamia proszącego i uskutecznia odpowiednie notatki w dokumentach ewidencyjnych. Decyzja dowódcy okręgu korpusu jest ostateczna.

Jeżeli wydanie decyzji nie nastąpiło przed dniem poboru - o zwolnieniu orzeka komisja poborowa.

§ 10. Zwolnienia udzielane w myśl § 9, są ważne tylko w okresie pierwszego poboru. Wyjątek stanowią zwolnienia zwierząt pociągowych, wozów i pojazdów mechanicznych, wymienionych w § 7 pkt. a, które zachowują swą ważność aż do czasu specjalnych zarządzeń władz wojskowych.

Ustanie tytułu do zwolnienia w myśl § 9 właściciel obowiązany jest zgłosić w urzędzie powiatowej władzy administracji ogólnej, która uskutecznia odpowiednie notatki, w dokumencie ewidencyjnym i zawiadamia właściwego dowódcę, okręgu korpusu.

W razie zarządzenia dalszych poborów podania o zwolnienia w myśl § 7 powinny być składane bezpośrednio komisjom poborowym, które decydują ostatecznie.

§ 11. Oprócz wyszczególnionych w art. 8 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 98, poz. 859) od poboru i próbnego poboru wolne są:

1) konie hodowlane, stanowiące własność Państwa;

2) konie, wozy, pojazdy mechaniczne i rowery, stanowiące własność urzędów państwowych;

3) konie, wozy, pojazdy mechaniczne i rowery, przeznaczone do przewożenia poczty, stanowiące własność zarządu pocztowego, oraz prywatne, zakontraktowane do tego celu, o ile powyższe okoliczności udowodniono kontraktem, potwierdzonym przez właściwą dyrekcję poczt i telegrafów;

4) konie, wozy i pojazdy mechaniczne, przeznaczone do budowy i utrzymania dróg, stanowiące własność urzędów państwowych lub prywatne, zakontraktowane do tego celu, o ile powyższe okoliczności udowodniono kontraktem, potwierdzonym przez wojewódzką władzę administracji ogólnej.

Konie hodowlane, stanowiące własność Państwa, wolne są pozatem od doprowadzenia do przeglądu i spędu.

§ 12. Zwierzęta pociągowe, wozy, pojazdy mechaniczne i rowery, wymienione w punktach 2, 3 i 4 § 11, mogą być przekazane dla celów obrony Państwa na skutek porozumienia Ministra Spraw Wojskowych z zainteresowanymi ministrami.

O ile dla należytego funkcjonowania tych urzędów państwowych będzie to potrzebne, powinny być oddane do ich dyspozycji z zapasów wojskowych odpowiednie środki transportowe, nieprzydatne dla celów wojskowych.

§ 13. Zwierzęta pociągowe, wozy, pojazdy mechaniczne i rowery, zwolnione od poboru i próbnego poboru w myśl niniejszego rozporządzenia, podlegają jednak wszelkim zarządzeniom, wydanym na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 93, poz. 859), mającym na celu ujęcie ich w ewidencję.

§ 14. Zarządzenie uchylenia zwolnień, wydane w myśl art. 11 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 8 listopada 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 98, poz. 859), będzie w miarę możności podane do publicznej wiadomości. o ileby ogłoszenie takie było niemożliwe, w każdym poszczególnym wypadku osoby interesowano będą zawiadomione o wydaniu takiego zarządzenia.

§ 15. Do występowania z żądaniem odstąpienia Państwu zwierząt pociągowych, wozów, pojazdów mechanicznych i rowerów upoważnione są powiatowe władze administracji ogólnej.

¹ § 1-a dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 3 grudnia 1930 r. (Dz.U.30.94.740) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 kwietnia 1931 r.