Rozdział 1 - Organizacja związku międzykomunalnego. do art. 1 - 13 rozp. Prezydenta Rzeczypospolitej. - Wykonanie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 roku o związkach międzykomunalnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1929.60.469

Akt utracił moc

Wersja od: 14 grudnia 1929 r.

I.

Organizacja związku międzykomunalnego.

do art. 1 - 13 rozp. Prezydenta Rzeczypospolitej.

§ 1. Związki komunalne, które połączyły się w związek międzykomunalny lub przystąpiły do już utworzonego związku międzykomunalnego, są członkami danego związku międzykomunalnego bez względu na swój charakter prawny czy wysokość swych udziałów.

§ 2. Statut związku międzykomunalnego powinien zawierać wyraźne postanowienie, że dany związek międzykomunalny posiada prawo korporacji o samoistnej osobowości prawnej.

Statut związku międzykomunalnego, który otrzymał charakter korporacji prawa publicznego, powinien nadto zawierać wyraźne postanowienie, że związek charakter ten posiada.

§ 3. Zakres działania każdego związku międzykomunalnego ogranicza się pod względem rzeczowym tylko do tych poszczególnych zadań, jakie ma spełniać w myśl statutu.

§ 4. Jeżeli w statucie związku międzykomunalnego przewidziane zostało utworzenie innych organów ustrojowych poza radą i zarządem związku np. wydziału związkowego, komisji rewizyjnej, komisyj specjalnych, ciał doradczych i t. p., to organom tym można w statucie powierzyć wykonywanie tylko tych funkcyj, wchodzących w zakres działania związku, których ustawa lub rozporządzenie nie przekazały wyraźnie radzie lub zarządowi związku.

§ 5. Kolegjalnemi organami wykonawczemi, w rozumieniu art. 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o związkach międzykomunalnych, są w szczególności: magistraty, kolegjalne zarządy gmin wiejskich, wydziały powiatowe i - w województwie poznańskiem i pomorskiem - wydziały wojewódzkie.

Kolegjalnemi organami korporacyj, należących do związku międzykomunalnego, są zarówno wyżej wymienione kolegjalne organa wykonawcze, jako też stanowiące organa tych korporacyj, a w szczególności rady miejskie, rady gmin wiejskich, rady i sejmiki powiatowe oraz sejmiki wojewódzkie.

Zastępców tych przedstawicieli, którzy nie wchodzą z urzędu w skład rady związku, wybiera ten sam kolegjalny organ korporacji komunalnej należącej do związku międzykomunalnego, który powołany jest do dokonania wyboru odnośnych przedstawicieli.

Statut związku międzykomunalnego powinien wyraźnie wskazać te kolegjalne organa korporacyj, należących do związku międzykomunalnego, które dokonywać mają wyboru przedstawicieli i zastępców przedstawicieli, nie wchodzących z urzędu w skład rady związku międzykomunalnego.

Statut związku międzykomunalnego może ustalić, że stosunek liczby przedstawicieli poszczególnego członka związku do ogólnej liczby członków rady związku ma odpowiadać stosunkowi, w jakim udziały odnośnych członków pozostają do sumy udziałów wszystkich członków związku - z tem jednak ograniczeniem, że w związku międzykomunalnym, liczącym trzech lub więcej członków, liczba przedstawicieli jednego członka powinna być niższa od połowy liczby wszystkich przedstawicieli w radzie związku międzykomunalnego.

Statut związku międzykomunalnego powinien zawierać postanowienia o rozdziale przedstawicieli między członków związku w wypadku zmian w składzie związku lub zmian terytorjalnych w obszarze członków związku.

§ 6. Rada związku międzykomunalnego powinna się składać najmniej z czterech członków.

Pracownicy związku międzykomunalnego nie mogą być członkami rady tego związku ani też tych organów ustrojowych, które powołane są do wykonywania kontroli.

§ 7. Jeżeli statut związku międzykomunalnego przewiduje perjodyczne odnawianie części składu rady związku, międzykomunalnego, to odnawianie to dotyczyć może tych członków rady, którzy nie wchodzą w jej skład z urzędu.

Osoba, będąca przedstawicielem jednego z członków związku, nie może być równocześnie przedstawicielem innego członka związku międzykomunalnego.

W statucie związku między komunalnego można postanowić, że przewodnictwo w radzie związku sprawuje nie prezes związku, lecz inna osoba, wybrana przez radę związku z jej grona.

§ 8. Prezesowi związku bez względu na to, czy jest członkiem rady czy nie, służy w radzie związku oraz innych organach stanowiących tylko głos doradczy.

To samo dotyczy wiceprezesa związku, o ile zastępuje prezesa, może zaś być przewidziane w statucie związku co do innych członków zarządu związku w razie ustanowienia zarządu kolegjalnego.

Jeżeli członek rady został prezesem związku międzykomunalnego, wówczas związkowi komunalnemu, którego przedstawicielem był prezes, służy prawo wyboru na jego miejsce innego przedstawiciela.

Osobą, stanowiącą jednoosobowy organ wykonawczy jednego z członków związku, może być - w rozumieniu art. 5 ust. 6 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o związkach międzykomunalnych - prezydent miasta, burmistrz, wójt lub sołtys. Art. 7 zdanie drugie tegoż rozporządzenia ma w przypadkach, określonych art. 5 ust. 6 powołanego rozporządzenia, odpowiednie zastosowanie.

§ 9. Jeżeli statutem ustanowiono tylko jednoosobowy zarząd związku międzykomunalnego z upoważnieniem do przekazania jego praw i obowiązków w myśl art. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o związkach międzykomunalnych, wówczas uchwałą rady związku można przekazać uprawnienia i obowiązki tego zarządu tylko osobie, stanowiącej jednoosobowy organ wykonawczy członka związku międzykomunalnego (prezydentowi miasta, burmistrzowi, wójtowi, sołtysowi), względnie sprawującej urząd przewodniczącego kolegialnego organu wykonawczego członka związku; jeżeli zaś ustanowiono kolegjalny zarząd związku z upoważnieniem dla rady do jego przekazania, wówczas przekazanie to nastąpi tylko w stosunku do kolegjalnego organu, t. j. zarządu członka związku międzykomunalnego, przyczem należy równocześnie ustalić, kto z członków tego organu jest prezesem i wiceprezesem związku.

Jeżeli w statucie związku przekazano organowi jednego z członków związku międzykomunalnego tylko niektóre uprawnienia i obowiązki zarządu związku, wówczas należy równocześnie oznaczyć organ, który ma spełniać nieprzekazane uprawnienia i obowiązki tego zarządu a zarazem określić jego ustrój (skład), sposób wyboru i odwołania oraz okres urzędowania.

Za zgodą związku komunalnego, którego organowi powierzono zarząd związku międzykomunalnego, można temuż związkowi powierzyć również prowadzenie biurowości związku międzykomunalnego.

§ 10. Członkowie rady związku spełniają swe funkcje honorowo, mogą jednak otrzymywać zwrot kosztów podróży i wynagrodzenie za obecność na posiedzeniach, o ile to jest przewidziane w statucie związku.

W statucie związku można postanowić, że stale w związku zatrudnieni członkowie zarządu mają prawo do stałego wynagrodzenia za pracę, oraz określić warunki poboru i wysokość tych wynagrodzeń.

Członkowie rady i zarządu związku nie mogą wchodzić w stosunek osobistego dłużnika do związku bez specjalnej uchwały rady związku.

Rada związku może zawiesić w czynnościach swego członka w tych wypadkach, w których zawieszeniu ulega członek organu związku komunalnego, którego przedstawicielem jest dany członek rady. O uchwale zawieszającej w czynnościach członka rady należy niezwłocznie zawiadomić związek komunalny, którego dany członek jest przedstawicielem. Związek ten decyduje ostatecznie o odwołaniu danego członka jako swego przedstawiciela w radzie związku międzykomunalnego.

Członkowie zarządu związku obowiązani są brać udział w posiedzeniach rady związku.

§ 11. W postanowieniach statutu związku międzykomunalnego o zdolności do powzięcia uchwał, o stosunku głosów w głosowaniu i o sposobie obradowania oraz urzędowania organów związku międzykomunalnego - należy w szczególności określić:

a) w jakich odstępach czasu i na czyje zarządzenie zwoływane być mają zwyczajne posiedzenia rady związku;

b) w jakich wypadkach oraz na czyj wniosek i zarządzenie mają być zwoływane nadzwyczajne posiedzenia rady związku;

c) kto stanowi o porządku obrad rady związku oraz o dopuszczeniu wniosków nieobjętych ustalonym porządkiem obrad;

d) czy i w jakich sprawach wymagana jest kwalifikowana obecność lub też kwalifikowana większość obecnych do powzięcia ważnej uchwały;

e) czy i pod jakiemi warunkami - w braku obecności przepisanej ilości przedstawicieli - rada związku może powziąć ważne uchwały bez względu na liczbę obecnych;

f) które sprawy mają być unormowane wewnętrznym regulaminem czynności związku międzykomunalnego;

g) organ wieloosobowy związku, którego członkowie upoważnieni są do wspólnego podpisywania dokumentów, zobowiązujących związek międzykomunalny.

§ 12. Dla ułatwienia organizowania związków międzykomunalnych ogłasza się równocześnie statut wzorowy, który stanowi załącznik do rozporządzenia niniejszego.

Uchylenia w statutach poszczególnych związków międzykomunalnych od statutu wzorowego są dopuszczalne, odchylenia te jednak nie mogą się sprzeciwiać przepisom obowiązującym, a w szczególności postanowieniom rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o związkach międzykomunalnych i rozporządzenia niniejszego.

§ 13. Dla utworzenia związku międzykomunalnego powinny organy stanowiące związków komunalnych, łączących się w taki związek, uchwalić:

1) zorganizowanie związku i przystąpienie do niego;

2) przekazanie związkowi tych poszczególnych zadań, które ma spełniać;

3) wysokość udziału, jaki przyjmują w związku, względnie - o ile statut przewiduje wyższą, ponad udział odpowiedzialność ich za zobowiązania związku - przyjęcie odpowiedzialności w tym zakresie;

4) fundusze potrzebne na uruchomienie i utrzymanie związku;

5) projekt statutu związku międzykomunalnego.

Uchwały powzięte przez poszczególne związki, mające utworzyć związek międzykomunalny, powinny być w przedmiotach ad 1, 2 i 5 zgodne.

§ 14. Przez właściwą władzę nadzorczą, wymienioną w art. 9 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o związkach międzykomunalnych, należy rozumieć tę władzę nadzorczą, która w myśl art. 32 tegoż rozporządzenia jest właściwą dla związku międzykomunalnego o projektowanym składzie członków. W wypadku, wskazanym w art. 32 ust. 3 tegoż rozporządzenia, wyznaczona władza nadzorcza powinna decyzję swoją i brzmienie projektu statutu związku międzykomunalnego przed zatwierdzeniem całkowicie uzgodnić z odnośnemi równorzędnemi władzami.

Uchwały związków komunalnych o zorganizowaniu związku międzykomunalnego, jako też projekty statutów związkowych i projekty zmian tychże należy przedstawiać właściwej władzy nadzorczej w trzech egzemplarzach. Przy organizowaniu nowego związku należy nadto przedłożyć dwa egzemplarze próbnego preliminarza dochodów i wydatków zamierzonego związku.

Jeżeli zadania, które ma spełniać zamierzony związek, dotyczą zakładania lub prowadzenia pewnych zakładów, przedsiębiorstw lub innych urządzeń, należy ponadto przedłożyć plany i kosztorysy oraz obliczenia finansowania i eksploatacji odnośnych urządzeń wraz z potrzebnemi materjałami orjentacyjnemi.

Przy zatwierdzaniu uchwał związków komunalnych o zorganizowaniu związku międzykomunalnego projekt statutu tego związku powinien być uważany jako integralna część (załącznik) tych uchwał i podlegać jako taki równoczesnemu i łącznemu zatwierdzeniu.

Przedkładając do zatwierdzenia uchwały w sprawie utworzenia związku międzykomunalnego, związki komunalne, mające uczestniczyć w projektowanym związku międzykomunalnym, powinny wskazać władzy nadzorczej, kto uprawniony jest do działania w ich wspólnem imieniu i do odbioru pism, zarządzeń i decyzyj władzy nadzorczej w sprawie zamierzonego związku.

§ 15. Ograniczenie, rozszerzenie, tudzież wszelka inna zmiana zakresu zadań związku międzykomunalnego, skrócenie lub przedłużenie oznaczonego w statucie okresu trwania związku międzykomunalnego oraz zmiana ustalonego statutem zakresu odpowiedzialności członków za zobowiązania związku wymaga zawsze zmiany statutu, która przychodzi do skutku w ten sam sposób jak pierwsze ustalenie statutu.

§ 16. Jeżeli terytorja związków komunalnych, mających uczestniczyć w związku międzykomunalnym, mieszczą się na obszarze dwóch związków komunalnych różnego stopnia, wówczas przed zatwierdzeniem statutu właściwa władza nadzorcza powinna dać możliwość oświadczenia się najpierw związkowi komunalnemu niższego stopnia, a następnie - dołączając oświadczenie tego związku - związkowi komunalnemu wyższego stopnia.

W razie uzależnienia zatwierdzenia statutu od wprowadzenia do niego zmian, ogłoszenie statutu z temi zmianami nastąpić może dopiero po zawiadomieniu właściwej władzy nadzorczej o przyjęciu zastrzeżonych zmian.

W razie wniesienia odwołania od zarządzenia, żądającego wprowadzenia zmian, do władzy nadzorczej wyższej instancji, ogłoszenie zarządzenia zatwierdzającego oraz samego statutu względnie jego zmian nastąpić może dopiero po wydaniu decyzji przez władzę nadzorczą wyższej instancji i zgodnie z tą decyzją.

§ 17. Ogłoszenie zarządzenia władzy nadzorczej, zatwierdzającego statut związku międzykomunalnego, zmian tego zarządzenia oraz samego statutu względnie jego zmian zarządza na koszt zainteresowanych związków komunalnych właściwa (§ 14) władza nadzorcza.

Związek międzykomunalny może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania oraz pozywać i być pozywanym dopiero z dniem prawidłowego ogłoszenia zarządzenia władzy nadzorczej, zatwierdzającego statut.

Władze nadzorcze związków międzykomunalnych obowiązane są prowadzić stały rejestr wszystkich na ich obszarze działania zorganizowanych związków międzykomunalnych z uwidocznieniem danych co do charakteru, ustroju i działalności oraz gospodarki finansowej tych związków, tudzież co do późniejszych w tym względzie zmian.

§ 18. Za zadania związku międzykomunalnego, wchodzące w zakres administracji publicznej, uważane będą przedewszystkiem te zadania, które należą do obowiązkowego z mocy przepisów prawnych zakresu działania związków komunalnych, uczestniczących w odnośnym związku międzykomunalnym.

Nadanie związkowi międzykomunalnemu charakteru korporacji prawa publicznego nastąpić może dopiero po zatwierdzeniu statutu związku międzykomunalnego i przepisowem opublikowaniu zarządzenia, zatwierdzającego statut.

O ile już w chwili organizowania związku międzykomunalnego i układania jego statutu istnieje zamiar wystąpienia z wnioskiem o nadanie temu związkowi charakteru korporacji prawa publicznego, może być w statucie odrazu zawarte postanowienie, że związkowi przysługuje charakter korporacji prawa publicznego, jako też przepisy określające prawa i obowiązki tego związku, wynikające z charakteru korporacji prawa publicznego. W tym wypadku jednak w przedłożonym do zatwierdzenia statucie (przepisach końcowych) nowoorganizującego się związku musi być zamieszczona klauzula, że powyższe postanowienie i przepisy statutu o przysługującym związkowi charakterze korporacji prawa publicznego i wynikających z tego charakteru prawach i obowiązkach związku wejdą w życie dopiero z dniem ogłoszenia odnośnego rozporządzenia Rady Ministrów w tym samym organie, - który był miarodajny dla ogłoszenia statutu związku celem uzyskania przez związek osobowości prawnej (art. 10 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej (o związkach międzykomunalnych).

§ 19. Do poboru opłat (cen) za używanie przedsiębiorstw związku międzykomunalnego oraz opłat za używanie urządzeń i zakładów dobra publicznego takiego związku mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 11 sierpnia 1923 roku o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych (Dz. U. R. P. Nr. 94, poz. 747), a w szczególności postanowienia art. art. 27 - 30 tej ustawy wraz z póżniejszemi zmianami i uzupełnieniami.

Do ściągania w drodze egzekucji administracyjnej świadczeń członków na rzecz związków międzykomunalnych o charakterze korporacyj prawa publicznego mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu przymusowem w administracji (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 342). Natomiast do ściągania w drodze egzekucji administracyjnej opłat i dopłat na rzecz związków międzykomunalnych o charakterze korporacyj prawa publicznego mają odpowiednie zastosowanie przepisy art. 55 wymienionej ustawy z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych i art. 56 tejże ustawy, zmieniony art. 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 17 maja 1927 r. (Dz. U. R P. Nr. 46, poz. 401).

§ 20. W przedmiocie praw i obowiązków tudzież odpowiedzialności służbowej członków zarządu związku międzykomunalnego posiadającego charakter korporacji prawa publicznego i - o ile statut inaczej nie stanowi - także pracowników takiego związku mają zastosowanie przepisy, obowiązujące członków zarządu i pracowników związków komunalnych, uczestniczących w związku międzykomunalnym, a mianowicie:

1) w razie uczestnictwa w związku międzykomunalnym więcej związków komunalnych różnego stopnia - przepisy związku komunalnego najwyższego stopnia;

2) jeżeli przy uczestnictwie w związku międzykomunalnym związków komunalnych różnego stopnia wchodzą w jego skład dwa lub więcej związków komunalnych tego samego najwyższego stopnia lub jeżeli w skład związku międzykomunalnego wchodzą wyłącznie związki komunalne jednakowego stopnia, to - z zachowaniem stale zasady ad 1 - za miarodajne uważać należy przepisy tego związku komunalnego, na którego obszarze znajduje się siedziba związku międzykomunalnego; w razie zaś, gdyby siedziba związku nie znajdowała się na obszarze jednego z miarodajnych związków komunalnych, przepisy tego z tych związków, którego udział w związku międzykomunalnym jest największy - a w razie równości udziałów, - którego zaludnienie jest większe. W wypadku zmiany składu związku międzykomunalnego, posiadającego charakter korporacji prawa publicznego, przepisy dotychczas miarodajne pozostają nadal obowiązującemu, jak długo statut tego związku nie został pod tym względem zmieniony.

Uchwały związku międzykomunalnego o charakterze korporacji prawa publicznego, ustalające stosunki służbowe pracowników związku międzykomunalnego, wymagają zatwierdzenia władzy nadzorczej (art. 36 ust. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej).