Rozdział 2 - Zapewnienie bezpieczeństwa w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich - Wspieranie i resocjalizacja nieletnich.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1700

Akt obowiązujący

Wersja od: 14 marca 2024 r.

Rozdział  2

Zapewnienie bezpieczeństwa w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich

Art.  345.  [System ochrony w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich]

1. W celu zapewniania bezpieczeństwa okręgowe ośrodki wychowawcze objęte są systemem ochrony.

2. W celu zapewnienia bezpieczeństwa zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich objęte są systemem ochrony, który różnicuje się w zależności od rodzaju zakładu lub schroniska. Zróżnicowanie uzyskuje się przez zakres stosowanych zabezpieczeń techniczno-ochronnych, a także środków sygnalizacji i łączności oraz rodzaje i liczbę stanowisk ochrony.

3. W zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich stosuje się system ochrony:

1) pełny;

2) ograniczony;

3) uproszczony.

4. Dyrektor okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich tworzy plan ochrony okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich, uwzględniając ich system ochrony.

Art.  346.  [Osoby obowiązane do egzekwowania przestrzegania przepisów w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich]

Pracownicy ochrony i inni pracownicy okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich są obowiązani do egzekwowania przestrzegania obowiązujących przepisów w zakresie bezpieczeństwa ośrodka, zakładu lub schroniska, regulaminów oraz planu ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska.

Art.  347.  [Realizacja planu ochrony okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich]

1. Plan ochrony okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich realizują pracownicy ochrony i inni pracownicy ośrodka, zakładu lub schroniska.

2. Pracownik ochrony:

1) prowadzi obserwację zachowania nieletnich oraz kontroluje ruch nieletnich w ośrodku, zakładzie lub schronisku;

2) nadzoruje nieletnich oraz kontroluje ich zachowanie;

3) przeprowadza, przewozi oraz konwojuje nieletnich;

4) uniemożliwia nieletnim ucieczkę;

5) sprawdza dokumenty oraz tożsamość osób uprawnionych do wejścia na teren ośrodka, zakładu lub schroniska i wyjścia z terenu ośrodka, zakładu lub schroniska;

6) deponuje, w przypadkach określonych w niniejszej ustawie, przedmioty, których nie można posiadać w ośrodku, zakładzie lub schronisku;

7) kontroluje pojazdy wjeżdżające na teren ośrodka, zakładu lub schroniska i wyjeżdżające z terenu ośrodka, zakładu lub schroniska oraz ładunek tych pojazdów;

8) wykonuje polecenia dyrektora ośrodka, zakładu lub schroniska albo zastępującego go pracownika pedagogicznego w zakresie używania wobec nieletnich środków przymusu bezpośredniego;

9) sprawdza i stosuje zabezpieczenia techniczno-ochronne oraz środki sygnalizacji i łączności;

10) w zakresie wykonywanych obowiązków zapoznaje się z dokumentacją dotyczącą zapewnienia bezpieczeństwa w ośrodku, zakładzie lub schronisku;

11) prowadzi dokumentację w zakresie wykonywanych obowiązków;

12) podejmuje czynności zapobiegawcze;

13) udziela pomocy innym pracownikom w celu zachowania bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego;

14) informuje przełożonego o sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa i wykonuje jego polecenia;

15) wykonuje inne zadania określone w niniejszej ustawie i w odrębnych przepisach.

3. Inni pracownicy ośrodka, zakładu lub schroniska wykonują czynności, o których mowa w ust. 2, w sposób określony w zakresie ich obowiązków.

Art.  348.  [Wymagania na stanowisku pracownika ochrony w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich]

1. Pracownikiem ochrony w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich może być osoba:

1) która korzysta z pełni praw publicznych i ma pełną zdolność do czynności prawnych;

2) która nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne lub postępowanie karne skarbowe w sprawie o umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

3) wobec której nie orzeczono zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi;

4) która posiada co najmniej wykształcenie średnie branżowe albo średnie;

5) która spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania pracy na stanowisku pracownika ochrony.

2. Pracownik ochrony może samodzielnie realizować obowiązki w zakresie ochrony ośrodka, zakładu lub schroniska po odbyciu kursu przygotowawczego w ramach przeszkolenia wstępnego.

Art.  349.  [Różnicowanie możliwości poruszania się i przebywania nieletnich w określonych miejscach w zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich]

Możliwość poruszania się i przebywania nieletnich w określonych miejscach w zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich różnicuje się w zależności od rodzaju zakładu lub schroniska oraz systemu ochrony.

Art.  350.  [Osoby z prawem wstępu na teren okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich]

Prawo wstępu na teren okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich, poza pracownikami w nim zatrudnionymi, mają osoby:

1) sprawujące nadzór nad ośrodkiem, zakładem lub schroniskiem;

2) którym została udzielona zgoda przez dyrektora ośrodka, zakładu lub schroniska;

3) upoważnione przez organ sprawujący nadzór nad ośrodkiem, zakładem lub schroniskiem;

4) uprawnione na podstawie niniejszej ustawy i odrębnych przepisów.

Art.  351.  [Kontrola przedmiotów; kontrola pobieżna]

1. Osoba wchodząca na teren okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich jest obowiązana do zdeponowania przedmiotów, których nie można posiadać w ośrodku, zakładzie lub schronisku. Przepis art. 142 stosuje się.

2. Przedmioty wnoszone na teren ośrodka, zakładu lub schroniska i wynoszone z niego podlegają kontroli. Kontrolę przeprowadza się w obecności osoby wnoszącej lub wynoszącej przedmioty.

3. W celu zapewnienia porządku prawnego lub bezpieczeństwa ośrodka, zakładu lub schroniska osoba wchodząca na teren ośrodka, zakładu lub schroniska może podlegać kontroli pobieżnej.

4. Do kontroli przedmiotów i kontroli pobieżnej przepisy art. 119 ust. 2, 3, 5 i 6 stosuje się.

Art.  352.  [Kontrola pojazdów]

1. Pojazdy wjeżdżające na teren okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich lub wyjeżdżające z terenu ośrodka, zakładu lub schroniska oraz ładunek tych pojazdów podlegają kontroli.

2. Do kontroli pojazdów przepisy art. 119 ust. 2, 3 i 6 stosuje się.

Art.  353.  [Osoby wyłączone spod przepisów o kontroli]

1. Przepisów art. 351 i art. 352 nie stosuje się do:

1) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

2) Prezesa Rady Ministrów;

3) członków Rady Ministrów;

4) Rzecznika Praw Obywatelskich;

5) Rzecznika Praw Dziecka;

6) Rzecznika Praw Pacjenta;

7) Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych;

8) osób korzystających z immunitetu parlamentarnego, sędziowskiego lub prokuratorskiego;

9) osób korzystających z immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów międzynarodowych albo powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych;

10) osób sprawujących nadzór nad okręgowym ośrodkiem wychowawczym, zakładem poprawczym lub schroniskiem dla nieletnich.

2. Przepisy art. 351 ust. 2-4 stosuje się do nieletniego wchodzącego na teren okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich oraz przedmiotów wnoszonych przez nieletniego na teren ośrodka, zakładu lub schroniska i wynoszonych z niego.

Art.  354.  [Zdeponowanie lub zniszczenie niedozwolonych przedmiotów]

1. Znalezione w trakcie kontroli, o której mowa w art. 351 ust. 2 i 3 lub art. 352 ust. 1, przedmioty, których nie można posiadać w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich, a których właściciela ustalono, podlegają zdeponowaniu do czasu opuszczenia przez daną osobę terenu ośrodka, zakładu lub schroniska. Przedmioty, których właściciela nie ustalono, podlegają zniszczeniu, z wyjątkiem pieniędzy i przedmiotów wartościowych, które przekazuje się do depozytu sądowego po uzyskaniu zezwolenia sądu na podstawie odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Z czynności zniszczenia przedmiotów sporządza się protokół. Przepisu nie stosuje się do przedmiotów, których posiadanie jest niezgodne z prawem; w takim przypadku zawiadamia się właściwe organy o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego.

2. Decyzję w sprawach, o których mowa w ust. 1 zdanie pierwsze, podejmuje osoba przeprowadzająca kontrolę pobieżną, kontrolę przedmiotów lub kontrolę pojazdów. Decyzję w sprawach, o których mowa w ust. 1 zdanie drugie, podejmuje dyrektor ośrodka, zakładu lub schroniska.

3. Do przedmiotów znalezionych w toku kontroli, o której mowa w art. 351 ust. 2 i 3, których nieletni nie może posiadać w ośrodku, zakładzie lub schronisku, przepisy art. 119 ust. 4 i 7 stosuje się.

Art.  355.  ²⁰ [Wniosek o wydanie nakazu doprowadzenia nieletniego przez Policję w celu udzielenia świadczenia zdrowotnego]

 W szczególnie uzasadnionym przypadku dyrektor zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich ze względu na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa nieletniego lub innych osób, może zwrócić się z wnioskiem do sędziego rodzinnego sprawującego nadzór nad zakładem lub schroniskiem o wydanie nakazu doprowadzenia nieletniego przez Policję w celu udzielenia świadczenia zdrowotnego, w szczególności nieletniego, który dopuścił się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 1, 3, 4 lub 5, art. 223 § 2, art. 252 § 1 lub 2 lub w art. 280 Kodeksu karnego.

Art.  356.  [Zawiadomienie o potrzebie zastosowania środka zapobiegawczego wobec nieletniego, przeciwko któremu toczy się postępowanie karne]

Jeżeli przeciwko nieletniemu toczy się postępowanie karne, a jego pobyt w zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich stwarzałby poważne zagrożenie bezpieczeństwa zakładu lub schroniska, dyrektor zakładu lub schroniska niezwłocznie zawiadamia organ prowadzący postępowanie o potrzebie zastosowania środka zapobiegawczego.

Art.  357.  [Współdziałanie z Policją w związku z zagrożeniem bezpieczeństwa ośrodka, zakładu lub schroniska]

1. Dyrektor okręgowego ośrodka wychowawczego, zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich współdziała z Policją w związku z zagrożeniem bezpieczeństwa ośrodka, zakładu lub schroniska.

2. Dyrektor ośrodka, zakładu lub schroniska może zwrócić się do Policji o udzielenie pomocy w przypadku stwierdzenia w tym ośrodku, zakładzie lub schronisku zagrożenia dla życia lub zdrowia, ograniczenia wolności osobistej osób lub niszczenia mienia w znacznych rozmiarach, związanych w szczególności z:

1) buntem nieletnich;

2) ucieczką nieletnich;

3) zbiorowym usiłowaniem sforsowania zabezpieczenia ośrodka, zakładu lub schroniska;

4) zamachem terrorystycznym lub napaścią na ośrodek, zakład lub schronisko;

5) pożarem, katastrofą lub klęską żywiołową.

3. W zależności od stopnia i rodzaju zagrożenia udzielenie pomocy, o której mowa w ust. 2, może polegać w szczególności na:

1) zabezpieczeniu ośrodka, zakładu lub schroniska na zewnątrz przez zablokowanie dostępu osobom stwarzającym zagrożenie bezpieczeństwa ośrodka, zakładu lub schroniska;

2) wprowadzeniu Policji na teren ośrodka, zakładu lub schroniska;

3) organizacji pościgu;

4) zlokalizowaniu i ujęciu nieletnich, którzy dokonali ucieczki;

5) ewakuacji nieletnich.

4. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb współdziałania okręgowych ośrodków wychowawczych, zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich z Policją w związku z zagrożeniem bezpieczeństwa ośrodka, zakładu lub schroniska, mając na uwadze konieczność zapewnienia skutecznej i sprawnej współpracy.

²⁰ Art. 355 zmieniony przez art. 30 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 października 2023 r.