Rozdział 1 - Władza dyscyplinarna. - Wojskowe przepisy dyscyplinarne.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1945.37.219

Akt utracił moc
Wersja od: 26 września 1945 r.

Rozdział  I.

Władza dyscyplinarna.

§  1.
Przełożony dyscyplinarny (dowódca, szef, komendant, kierownik) jest odpowiedzialny za stan dyscypliny swego oddziału. Na równi z nim odpowiada za stan dyscypliny jego zastępca do spraw polityczno-wychowawczych.
§  2.
W wykonywaniu swoich uprawnień dyscyplinarnych przełożony winien wychowywać żołnierzy w duchu zasad ogólnych, wyszczególnionych w dziale I.
§  3.
Władza dyscyplinarna uprawnia przełożonego dyscyplinarnego do wymierzania kar dyscyplinarnych oraz do udzielania pochwał i nagród według niniejszych przepisów.
§  4.
Każdy przełożony w wypadku jawnego oporu lub złośliwego naruszenia dyscypliny ma prawo użyć siły, a w sytuacji wyjątkowej także i broni dla przywrócenia porządku i dyscypliny wojskowej.
§  5.
Gdy rodzaj i doniosłość czynu przekraczają możność ukarania dyscyplinarnego, przełożony skierowuje sprawę na drogę postępowania sądowego, w wypadku zaś popełnienia czynu sprzecznego z czcią i godnością żołnierską - na drogę postępowania oficerskiego sądu honorowego lub koleżeńskiego sądu szeregowych.

W razie potrzeby natychmiastowego przywrócenia karności wojskowej, w wypadku wywołania zgorszenia publicznego lub schwytania sprawcy na gorącym uczynku, każdy oficer i podoficer ma obowiązek i prawo zatrzymać lub spowodować aresztowanie sprawcy. O takim aresztowaniu należy natychmiast donieść właściwemu przełożonemu aresztowanego, lub najbliższej władzy wojskowej.

§  1.
Przełożony, któremu na zasadzie niniejszych przepisów służy prawo wymierzania kar dyscyplinarnych podwładnym, jest w stosunku do nich właściwym przełożonym dyscyplinarnym.
§  2.
Przełożonymi dyscyplinarnymi są:
1)
dowódca drużyny,
2)
szef kompanii,
3)
dowódca plutonu,
4)
dowódca kompanii (równorzędny),
5)
dowódca batalionu (równorzędny),
6)
dowódca pułku (równorzędny),
7)
dowódca brygady (równorzędny),
8)
dowódca dywizji (równorzędny),
9)
dowódca korpusu (równorzędny),
10)
dowódca armii (równorzędny),
11)
szefowie oddziałów, wydziałów oraz kwatermistrzowie Sztabu Głównego i sztabów dowództwa poszczególnych rodzajów wojsk,
12)
Szef Sztabu Głównego i dowódcy poszczególnych rodzajów wojsk,
13)
Minister Obrony Narodowej oraz Naczelny Dowódca.
§  3.
Władza dyscyplinarna służy nadto:
1)
zastępcom dowódców,
2)
Wiceministrom Ministerstwa Obrony Narodowej,
3)
szefom departamentów i służb Ministerstwa Obrony Narodowej, szefom instytutów oraz oddziałów i wydziałów, wychodzących w skład Naczelnego Dowództwa lub Ministerstwa Obrony Narodowej,
4)
dowódcom okręgów wojskowych,
5)
dowódcom oddziałów wydzielonych,
6)
komendantom garnizonów (obozu warownego, miasta),
7)
komendantom rejonowych komend uzupełnień,
8)
komendantom dworców, przystani, wojskowych lecznic (szpitali), składnic materiałowych i równorzędnym.

Władzę dyscyplinarną w stosunku do podwładnych sprawuje właściwy przełożony w zakresie przewidzianym niniejszymi przepisami.

§  1.
Władzę dyscyplinarną sprawuje przełożony osobiście.
§  2.
Jeżeli przełożony dyscyplinarny nie pełni obowiązków służbowych, władza dyscyplinarna na ten czas przechodzi na wyznaczonego zastępcę.

Bezpośrednim przełożonym dyscyplinarnym jest:

1)
w stosunku do żołnierzy - ten stanowiskiem służbowym najniższy przełożony, któremu z mocy niniejszych przepisów przysługuje władza dyscyplinarna;
2)
w stosunku do innych osób, podlegających niniejszym przepisom - ten stanowiskiem służbowym najniższy przełożony, któremu z mocy niniejszych przepisów przysługuje władza dyscyplinarna i któremu osoby te podlegają lub znajdują się przy jednostce przez niego dowodzonej albo kierowanej;
3)
w stosunku do podwładnych, zajmujących stanowisko służbowe w drodze odkomenderowania lub przydziału - nowy przełożony, pod którego rozkazami mają pełnić służbę.
§  1.
Władzę dyscyplinarną sprawuje wyższy przełożony dyscyplinarny z pominięciem bezpośredniego przełożonego dyscyplinarnego, jeżeli:
1)
czyn karalny popełniono w jego obecności lub przeciw jego powadze;
2)
dowiedział się bezpośrednio o popełnieniu czynu karalnego i uważa za wskazane pociągnąć sprawcę do odpowiedzialności przez siebie;
3)
rozstrzygając zażalenie, uznaje za wskazane ukarać żalącego się za lekkomyślne wniesienie nieuzasadnionego zażalenia;
4)
niższy przełożony przedstawił sprawę wyższemu przełożonemu dyscyplinarnemu do ukarania;
5)
niższy przełożony dyscyplinarny zaniechał ukarania z przyczyn, które wyższy przełożony dyscyplinarny uznaje za nieusprawiedliwione.
§  2.
Niższy przełożony przedkłada sprawę dyscyplinarną do rozstrzygnięcia wyższemu przełożonemu, jeżeli:
1)
uważa, że przysługujący ma zakres karania w danym wypadku jest niewystarczający;
2)
zachodzi wątpliwość, czy za dany czyn karygodny można winnego ukarać dyscyplinarnie, czy też należy go oddać pod sąd.
§  3.
W przypadkach, wymienionych w § 1 pkt 1) i 4), wyższy przełożony dyscyplinarny może zlecić ukaranie winnego bezpośredniemu przełożonemu dyscyplinarnemu.

Z pominięciem bezpośredniego przełożonego dyscyplinarnego, władzę dyscyplinarną sprawuje również:

1)
komendant garnizonu (obozu warownego, miasta) co do osób, które poza obrębem swojej jednostki, a na obszarze garnizonu, dopuściły się czynu, wykraczającego przeciwko karności lub porządkowi wojskowemu albo zagrażającego bezpieczeństwu i spokojowi publicznemu. Jeżeli jednak bezpośredni przełożony dyscyplinarny sprawcy znajduje się w tym samym garnizonie, wówczas komendant garnizonu (obozu warownego, miasta) przekazuje załatwienie sprawy dyscyplinarnej bezpośredniemu przełożonemu dyscyplinarnemu, chyba, że czyn karalny popełniono w jego obecności lub przeciw jego powadze, albo też chodzi o czyny, zagrażające karności i bezpieczeństwu w garnizonie;
2)
dowódca okrętu lub dowódca zespołu co do osób, nie wchodzących w skład załogi okrętu lub zespołu w warunkach określonych w pkt 1.

Komendanci rejonowych komend uzupełnień sprawują władzę dyscyplinarną w stosunku do osób, wymienionych w art. 12 pkt 1.