Oddział 3 - Prowadzenie rachunków, ewidencji i rejestrów - Tryb i warunki postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2006.2.8
Akt utracił moc Wersja od: 5 stycznia 2006 r.
Oddział 3
Prowadzenie rachunków, ewidencji i rejestrów
Prowadzenie rachunków, ewidencji i rejestrów
§ 16.
1.
Firma inwestycyjna, która prowadzi dla klienta rachunek papierów wartościowych, otwiera dla tego klienta rejestr operacyjny. Firma inwestycyjna może również otworzyć dla klienta rejestr sesji.§ 17.
1.
Firma inwestycyjna nie otwiera rachunku papierów wartościowych dla klienta, gdy nabywane maklerskie instrumenty finansowe dopuszczone do obrotu zorganizowanego będą zapisywane na rachunku tego klienta w banku powierniczym lub we właściwej izbie rozrachunkowej.2.
Firma inwestycyjna jest obowiązana do rejestrowania maklerskich instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu zorganizowanego zgodnie z procedurami określonymi przez właściwą izbę rozrachunkową.3.
Na rachunku papierów wartościowych odrębnie są rejestrowane maklerskie instrumenty finansowe:1)
służące jako zabezpieczenie wykonania zobowiązań:a)
wynikających z pożyczek maklerskich instrumentów finansowych, udzielonych na podstawie odrębnych przepisów,b)
wynikających z pożyczek lub kredytów na nabycie maklerskich instrumentów finansowych, udzielonych na podstawie odrębnych przepisów,c)
wynikających z derywatów,d)
wynikających z praw majątkowych,e)
innych, określonych w przepisach rozporządzenia;2)
będące przedmiotem:a)
blokady,b)
zastawu,c)
zabezpieczenia finansowego.4.
Maklerskie instrumenty finansowe, o których mowa w ust. 3, mogą być rejestrowane łącznie dla wszystkich lub dla niektórych rodzajów zobowiązań wymienionych w ust. 3, pod warunkiem prowadzenia przez firmę inwestycyjną dokumentacji pozwalającej na określenie liczby maklerskich instrumentów finansowych stanowiących zabezpieczenie dla poszczególnych rodzajów zobowiązań.5.
Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy procedury właściwej izby rozrachunkowej wymagają łącznego rejestrowania maklerskich instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 3.§ 18.
1.
Firma inwestycyjna dokonuje zapisów w rejestrze sesji na podstawie potwierdzenia wykonania zlecenia brokerskiego kupna lub sprzedaży maklerskich instrumentów finansowych, otrzymanego z giełdy, rynku pozagiełdowego lub alternatywnego systemu obrotu w czasie sesji, jeżeli dowody ewidencyjne potwierdzające zawarcie transakcji nie są udostępniane bezpośrednio po zawarciu transakcji lub firma inwestycyjna nie przetwarza tych dokumentów na bieżąco.2.
Rejestr sesji jest otwierany przed rozpoczęciem sesji lub w czasie jej trwania.3.
Rejestr sesji jest prowadzony wyłącznie w celu sprawdzenia pokrycia zleceń, gdy obowiązek sprawdzenia przez firmę inwestycyjną pokrycia wynika z odrębnych przepisów lub warunków umowy, albo w celu sprawdzenia, czy klient nie przekroczył limitu, o którym mowa w § 42 ust. 3.4.
Rejestr sesji jest zamykany z chwilą zakończenia sesji.§ 19.
1.
Na wniosek klienta banku powierniczego jest możliwe prowadzenie rejestru sesji dla tego klienta.2.
Rejestr sesji, o którym mowa w ust. 1, jest otwierany w firmie inwestycyjnej, z którą klient zawarł umowę o świadczenie usług brokerskich lub umowę o świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia derywatów.3.
Początkowy zapis w rejestrze sesji jest dokonywany w wysokości uzgodnionej przez bank powierniczy z klientem i potwierdzonej firmie inwestycyjnej przez ten bank.§ 20.
1.
Firma inwestycyjna nie może wykorzystywać środków pieniężnych zdeponowanych na rachunkach pieniężnych w innym celu niż wykonywanie zleceń lub dyspozycji klienta oraz pokrycie opłat i prowizji z tytułu świadczonych klientowi usług lub pokrycie innych zobowiązań klienta wobec firmy inwestycyjnej, wynikających z umów o świadczenie usług przez firmę inwestycyjną, z zastrzeżeniem ust. 3.2.
Firma inwestycyjna może wykonywać dyspozycje klienta dotyczące jego środków pieniężnych wyłącznie w celu:1)
realizacji zobowiązań wynikających z nabywania lub zbywania maklerskich instrumentów finansowych;2)
pokrywania opłat, prowizji i innych zobowiązań klienta z tytułu umów zawartych między firmą inwestycyjną i klientem lub z tytułu umów zawartych między klientem i towarzystwem funduszy inwestycyjnych, dotyczących zarządzania cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie;3)
dokonywania przelewów dotyczących ustanawiania depozytów zabezpieczających - w przypadku gdy obrót maklerskimi instrumentami finansowymi związany jest z obowiązkiem posiadania przez klienta depozytu zabezpieczającego;4)
spłaty pożyczek i kredytów zaciągniętych przez klienta na nabycie maklerskich instrumentów finansowych;5)
wypłaty środków pieniężnych przez klienta;6)
przelewu środków pieniężnych na rachunek bankowy klienta lub na inny rachunek pieniężny klienta.3.
Firma inwestycyjna, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego jej przez klienta, może składać dyspozycje dotyczące środków pieniężnych klienta zdeponowanych na rachunku pieniężnym klienta w innej firmie inwestycyjnej w celu realizacji zobowiązań klienta wobec firmy inwestycyjnej z tytułu usług świadczonych przez firmę inwestycyjną na rzecz klienta.§ 21.
1.
Na rachunku pieniężnym odrębnie są rejestrowane środki pieniężne:1)
służące jako zabezpieczenie wykonania zobowiązań:a)
wynikających z pożyczek maklerskich instrumentów finansowych, udzielonych na podstawie odrębnych przepisów,b)
wynikających z kredytów lub pożyczek środków pieniężnych na nabycie maklerskich instrumentów finansowych, udzielonych na podstawie odrębnych przepisów,c)
wynikających z derywatów,d)
wynikających z praw majątkowych,e)
innych, określonych w przepisach rozporządzenia;2)
będące przedmiotem:a)
blokady,b)
zabezpieczenia finansowego.2.
Środki służące jako zabezpieczenie wykonania zobowiązań, określonych w ust. 1, mogą być rejestrowane łącznie dla wszystkich lub dla niektórych rodzajów zobowiązań, wymienionych w ust. 1, pod warunkiem prowadzenia przez firmę inwestycyjną dokumentacji pozwalającej na określenie wysokości środków pieniężnych stanowiących zabezpieczenie dla poszczególnych rodzajów zobowiązań.3.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy procedury właściwej izby rozrachunkowej wymagają łącznego rejestrowania środków służących jako zabezpieczenie wykonania zobowiązań określonych w ust. 1.§ 22.
1.
Środki pieniężne klientów są deponowane na rachunkach bankowych prowadzonych dla firmy inwestycyjnej odrębnie od środków pieniężnych firmy inwestycyjnej.2.
Firma inwestycyjna może otwierać lokaty terminowe, których przedmiotem są środki pieniężne klientów.§ 23.
1.
Zapisów na rachunkach papierów wartościowych dokonuje się wyłącznie na podstawie dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określa właściwa izba rozrachunkowa.2.
Zapisów w rejestrach operacyjnych dokonuje się wyłącznie na podstawie dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określa Krajowy Depozyt.3.
Zapisów na rachunkach pieniężnych dokonuje się na podstawie dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określa właściwa izba rozrachunkowa, a także na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów wystawionych zgodnie z odrębnymi przepisami.§ 24.
1.
Prowadzenie rachunku papierów wartościowych oraz rachunku pieniężnego przez firmę inwestycyjną, a także prowadzenie rachunku papierów wartościowych przez bank powierniczy, odbywa się na podstawie umowy oraz regulaminu prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego, z zastrzeżeniem § 7 ust. 3 pkt 21, § 8 ust. 2 pkt 24 oraz § 29.2.
Regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności:1)
tryb i warunki zawierania umowy, o której mowa w ust. 1;2)
sposoby przekazywania przez klienta dyspozycji dotyczących maklerskich instrumentów finansowych i środków pieniężnych zapisanych na rachunku;3)
sposób naliczania odsetek od środków zgromadzonych na rachunku pieniężnym oraz tryb określania ich wysokości, jeżeli umowa przewiduje oprocentowanie tych środków;4)
sposoby udzielania przez klienta pełnomocnictw;5)
tryb, warunki i przyczyny ustanawiania lub znoszenia blokady maklerskich instrumentów finansowych, praw do otrzymania maklerskich instrumentów finansowych oraz środków pieniężnych klienta;6)
sposoby postępowania z maklerskimi instrumentami finansowymi, na których ustanowiono ograniczone prawo rzeczowe lub których zbywalność jest ograniczona;7)
sposoby postępowania z maklerskimi instrumentami finansowymi, stanowiącymi przedmiot zabezpieczenia umowy kredytu lub pożyczki, jeżeli zabezpieczenia nie dokonano w drodze ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego;8)
tryb i warunki przenoszenia maklerskich instrumentów finansowych lub środków pieniężnych na rachunki klienta prowadzone przez inny podmiot;9)
terminy i sposoby wnoszenia przez klientów opłat związanych z prowadzeniem rachunków oraz sposób i tryb określania ich wysokości;10)
sposób sporządzania i przekazywania klientowi wyciągów z rachunków;11)
sposoby i terminy załatwiania skarg składanych przez klientów;12)
tryb i warunki wypowiedzenia oraz rozwiązania umowy, o której mowa w ust. 1, likwidacji rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego, a także tryb postępowania z maklerskimi instrumentami finansowymi oraz środkami pieniężnymi, odnośnie do których klient nie wydał dyspozycji;13)
tryb, terminy i warunki dokonywania zmian regulaminu, a także sposób informowania klientów o tych zmianach.3.
W przypadku gdy na rachunku papierów wartościowych mają być również rejestrowane derywaty, regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa dodatkowo:1)
sposoby ustalania wysokości depozytu zabezpieczającego oraz tryb informowania klienta o zmianie jego wysokości;2)
sposoby i tryb wnoszenia depozytu zabezpieczającego oraz jego uzupełniania;3)
tryb przekazywania żądania uzupełnienia zabezpieczenia do poziomu określonego umową i odrębnymi przepisami;4)
sposób postępowania firmy inwestycyjnej lub banku powierniczego w przypadku niewniesienia lub nieuzupełnienia przez klienta zabezpieczenia lub przekroczenia limitów zaangażowania, określonych przez właściwą izbę rozrachunkową lub podmiot organizujący rynek.4.
W przypadku gdy na rachunku papierów wartościowych mają być rejestrowane derywaty, które są dopuszczone do obrotu na regulowanym rynku giełdowym lub pozagiełdowym, bank powierniczy ma obowiązek uzyskać od klienta informację o Numerze Identyfikacji Klienta w Krajowym Depozycie, jeżeli klient posiada już taki numer.5.
Postanowienia, o których mowa w ust. 3, mogą być przedmiotem odrębnego regulaminu.6.
Przepisów ust. 2 dotyczących rachunku pieniężnego nie stosuje się do banków powierniczych.§ 25.
1.
Firma inwestycyjna, która świadczy usługi polegające na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia praw majątkowych, prowadzi dla klienta rachunek praw majątkowych na podstawie umowy, o której mowa w § 10 ust. 1. Zasady otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku praw majątkowych określa regulamin prowadzenia rachunków praw majątkowych, z zastrzeżeniem § 29.2.
Do regulaminu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy § 24 ust. 2, a w przypadku gdy na rachunkach praw majątkowych mają być rejestrowane prawa majątkowe, którymi obrót związany jest z obowiązkiem posiadania depozytu zabezpieczającego, do regulaminu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio również przepisy § 24 ust. 3.3.
Przepisów ust. 1 i 2, dotyczących obowiązku opracowania regulaminu prowadzenia rachunków praw majątkowych, nie stosuje się, jeżeli konstrukcja praw majątkowych lub specyfika obrotu tymi prawami majątkowymi uniemożliwiają uregulowanie praw i obowiązków związanych z prowadzeniem rachunków praw majątkowych w sposób jednolity dla wszystkich klientów, na rzecz których prowadzone są przez firmę inwestycyjną rachunki praw majątkowych.4.
W przypadku wskazanym w ust. 3, w umowie, o której mowa w § 10 ust. 1, określa się zasady otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku praw majątkowych. Do umowy tej stosuje się odpowiednio przepisy § 24 ust. 2, a w przypadku gdy w ramach usług, o których mowa w ust. 1, wykonywane są zlecenia nabycia lub zbycia praw majątkowych, którymi obrót związany jest z obowiązkiem posiadania depozytu zabezpieczającego - stosuje się odpowiednio również przepisy § 24 ust. 3.5.
Zapisów na rachunku praw majątkowych dokonuje się na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określają zasady przyjęte w obrocie danymi prawami majątkowymi.6.
Dowody, o których mowa w ust. 5, mogą być zapisywane lub przekazywane na elektronicznych nośnikach informacji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.7.
Firma inwestycyjna jest obowiązana do prowadzenia rachunków praw majątkowych w sposób pozwalający na jednoznaczną identyfikację osób, którym te prawa przysługują.8.
Do rachunków praw majątkowych stosuje się odpowiednio przepisy § 17 ust. 3 i 4.§ 26.
1.
Firma inwestycyjna, która świadczy usługi polegające na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów rynku niepublicznego, prowadzi dla klienta rachunek instrumentów rynku niepublicznego lub ewidencję na podstawie umowy, o której mowa w § 11. Zasady otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku instrumentów rynku niepublicznego lub ewidencji określa regulamin prowadzenia rachunków instrumentów rynku niepublicznego lub ewidencji, z zastrzeżeniem ust. 4 oraz § 29.2.
Do regulaminu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy § 24 ust. 2, a w przypadku gdy w ramach usług, o których mowa w ust. 1, wykonywane są zlecenia nabycia lub zbycia instrumentów rynku niepublicznego, którymi obrót związany jest z obowiązkiem posiadania depozytu zabezpieczającego - stosuje się odpowiednio również przepisy § 24 ust. 3.3.
Przepisów ust. 1 i 2 dotyczących obowiązku sporządzenia regulaminu prowadzenia rachunków instrumentów rynku niepublicznego lub ewidencji nie stosuje się, jeżeli konstrukcja tych instrumentów lub specyfika dokonywania nimi obrotu uniemożliwiają uregulowanie praw i obowiązków związanych z prowadzeniem tych rachunków lub ewidencji w sposób jednolity dla wszystkich klientów, na rzecz których prowadzone są przez firmę inwestycyjną te rachunki lub ewidencje.4.
W przypadku wskazanym w ust. 3, w umowie, o której mowa w § 11, określa się zasady otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku instrumentów rynku niepublicznego lub ewidencji. Do umowy stosuje się odpowiednio przepisy § 24 ust. 2, a w przypadku gdy w ramach usług, o których mowa w ust. 1, wykonywane są zlecenia nabycia lub zbycia instrumentów rynku niepublicznego, którymi obrót związany jest z obowiązkiem posiadania depozytu zabezpieczającego - stosuje się również przepisy § 24 ust. 3.5.
Umowa, o której mowa w ust. 1, powinna zobowiązywać klienta do informowania firmy inwestycyjnej o wszelkich zdarzeniach prawnych mających wpływ na istnienie i treść ewidencjonowanych przez nią praw i przedstawiania jej odpowiednich dokumentów, które potwierdzają ten stan zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.6.
Zapisów na rachunkach instrumentów rynku niepublicznego dokonuje się na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów ewidencyjnych, których minimalną zawartość określają zasady przyjęte w obrocie danymi instrumentami rynku niepublicznego.7.
Zapisów w ewidencji dokonuje się na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 5. Firma inwestycyjna obowiązana jest przechowywać kopie dokumentów stanowiących podstawę zapisów dokonywanych w ewidencji.8.
Do rachunków instrumentów rynku niepublicznego i ewidencji, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy § 17 ust. 2, w zakresie, w jakim na rachunkach instrumentów rynku niepublicznego lub w ewidencji zapisywane są instrumenty rynku niepublicznego, którymi obrót obsługiwany jest przez Krajowy Depozyt, oraz § 17 ust. 3 i 4.9.
Wskazany w ust. 1 obowiązek prowadzenia dla klienta rachunku instrumentów rynku niepublicznego lub ewidencji nie powstaje w przypadku świadczenia przez firmę inwestycyjną, w sposób incydentalny, usługi wykonywania zleceń nabycia lub zbycia tych instrumentów, o ile klient nie zażądał otwarcia rachunku instrumentów rynku niepublicznego lub ewidencji.§ 27.
1.
Firma inwestycyjna świadcząca usługę przechowywania i rejestrowania zmian stanu posiadania maklerskich instrumentów finansowych jest obowiązana prowadzić rejestr przechowywanych instrumentów, umożliwiający ewidencjonowanie zabezpieczeń ustanawianych na prawach z przechowywanych maklerskich instrumentów finansowych.2.
Warunki i sposób prowadzenia rejestru, o którym mowa w ust. 1, określa umowa o przechowywanie i rejestrowanie zmian stanu posiadania maklerskich instrumentów finansowych. Do umowy tej przepisy § 26 ust. 5 i 7 stosuje się odpowiednio.§ 28.
1.
W przypadku zmiany regulaminów, o których mowa w § 24-26, firma inwestycyjna informuje klienta o treści zmiany w takim terminie, aby klient mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, a rozwiązanie umowy nastąpiło przed dniem wejścia w życie zmian.2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do banku powierniczego w przypadku zmiany regulaminu prowadzenia rachunków papierów wartościowych.§ 29.
1.
Szczegółowe zasady otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku papierów wartościowych, rachunku pieniężnego, rachunku praw majątkowych, rachunku instrumentów rynku niepublicznego oraz ewidencji mogą być określone w jednym lub kilku regulaminach, pod warunkiem że regulaminy te zawierają wyraźnie wyodrębnione zapisy odnoszące się do każdej ze świadczonych usług oraz spełniają wymogi przewidziane w przepisach niniejszego oddziału dla poszczególnych regulaminów.2.
Przepisów niniejszego oddziału dotyczących obowiązku opracowania przez firmę inwestycyjną regulaminu prowadzenia rachunku papierów wartościowych, rachunku pieniężnego, rachunku praw majątkowych, rachunku instrumentów rynku niepublicznego oraz ewidencji nie stosuje się w przypadku, gdy umowa zawierana jest z klientem profesjonalnym, o ile klient profesjonalny nie zażądał od firmy inwestycyjnej traktowania go jak klienta nieprofesjonalnego.§ 30.
1.
W zakresie nieuregulowanym w przepisach niniejszego oddziału, do banku powierniczego stosuje się odpowiednio przepisy § 16, w zakresie odnoszącym się do rejestru operacyjnego, oraz § 17 ust. 2-5, § 18, § 23 ust. 1 i 2 oraz § 29.2.
W odniesieniu do usług świadczonych na rzecz klientów, którzy podpisali z bankiem powierniczym umowę, o której mowa w art. 121 ust. 1 ustawy, do banku powierniczego nie stosuje się przepisów niniejszego oddziału, dotyczących prowadzenia rejestru operacyjnego.