Dział 1 - PRZEPISY DOTYCZĄCE WOJSKA. - Traktat pokoju między mocarstwami Sprzymierzonemi i Skojarzonemi i Niemcami. Wersal. 28.06.1919 r.
Dz.U.1920.35.200
Akt utracił mocDział I.
PRZEPISY DOTYCZĄCE WOJSKA.
PRZEPISY DOTYCZĄCE WOJSKA.
LICZEBNOŚĆ I KADRY ARMJI NIEMIECKIEJ.
LICZEBNOŚĆ I KADRY ARMJI NIEMIECKIEJ.
Niemieckie siły zbrojne zostaną zdemobilizowane i zredukowane, jak to poniżej ustalono.
Od tej chwili ogólny skład liczebny armji Państw, tworzących Niemcy, nie powinien przekraczać stu tysięcy ludzi łącznie z oficerami i zakładami. Armja służyć będzie jedynie do utrzymania porządku wewnątrz kraju i pilnowania (police-control) granic.
Ogólna liczba oficerów, z personelem sztabów włącznie, bez względu na ich skład, nie może przewyższać czterech tysięcy.
Ilość i skład liczebny jednostek piechoty, artylerji, inżynierji, służby i wojsk technicznych, przewidziane w pomienionej tablicy, stanowią maxima, które nie powinny być przekraczane.
Poniżej wymienione jednostki mogą mieć swój własny zakład:
Pułk piechoty;
Pułk kawalerji;
Pułk artylerji polowej;
Bataljon inżynierji.
Główny Sztab niemiecki i wszelkie temu podobne formacje będą rozwiązane i nie będą mogły być przywrócone pod żadną formą.
Personel oficerów, lub utożsamionych w stopniach, w Ministerjach Wojny różnych Państw Niemiec oraz w przydzielonych do nich zarządach nie powinien przewyższać trzystu oficerów, włączonych do maksymalnego składu liczebnego czterech tysięcy, przewidzianego w niniejszym artykule punkcie 1, ustępie 3.
W służbie administracji wojennej, posiadającej personel cywilny nie zaliczony do składu liczebnego przewidzianego w niniejszych postanowieniach, personel ten zostanie zredukowany w każdej kategorji do 1/10 liczby przewidzianej w budżecie 1913 r.
Liczba pracowników i urzędników Państw niemieckich, takich jak celnicy, strażnicy leśni, strażnicy nadbrzeżni, nie powinna przewyższać liczby pracowników i urzędników, zatrudnionych w ten sposób w roku 1913.
Liczba żandarmów, pracowników lub urzędników miejscowej lub miejskiej policji może być powiększana jedynie w stosunku, odpowiadającym przyrostowi ludności od roku 1913 w miejscowościach i miastach, które się nimi posługują.
Pracowników oraz urzędników nie będzie można zbierać dla uczestniczenia w ćwiczeniach wojskowych.
Redukcja sił wojskowych Niemiec, uchwalona w artykule 160, będzie mogła być stopniowo uskuteczniona w sposób następujący:
W ciągu trzech miesięcy od chwili, gdy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, całkowita liczebność będzie musiała być sprowadzona do 200.000 ludzi, zaś liczba jednostek nie powinna przekraczać podwójnej liczby, przewidzianej w artykule 160.
Po upływie tego terminu, oraz w końcu każdego następnego okresu trzymiesięcznego, konferencja wojskowych ekspertów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych ustali na następny okres trzymiesięczny, jakie mają być dokonane redukcje, przyczem najpóźniej 31 marca 1920 r. całkowita liczebność sił niemieckich nie będzie przekraczała maximum 100.000 ludzi, przewidzianych w artykule 160. Przy tej stopniowej redukcji należy utrzymać ten sam stosunek między liczbą żołnierzy i oficerów oraz liczbą jednostek różnych kategorji, jaki jest przewidziany w powyższym artykule.
UZBROJENIE AMUNICJA I MATERJAŁ.
UZBROJENIE AMUNICJA I MATERJAŁ.
Do czasu, kiedy Niemcy będą mogły być dopuszczone jako Członek do Związku Narodów, armja niemiecka nie powinna posiadać uzbrojenia, przewyższającego liczby, ustalonej w tablicy Nr. II, dołączonej do niniejszego Działu, z wyjątkiem warunkowego uzupełnienia, które może dosięgnąć maximum jednej dwudziestej piątej części dla broni palnej i jednej pięćdziesiątej dla armat, a które będzie wyłącznie przeznaczone dla ewentualnego niezbędnego zastąpienia.
Niemcy oświadczają, że już obecnie zobowiązują się za czas, kiedy zostaną dopuszczone jako Członek do Związku Narodów, że rozmiary uzbrojenia ustalone we wspomnianej tablicy nie zostaną przekroczone, oraz że będą podlegały modyfikacji przez Radę Związku, której decyzje w tym względzie Niemcy zobowiązują się ściśle przestrzegać.
Maksymalna liczba dział, mitraljez, miotaczy min i karabinow, zarówno jak zapas amunicji i wyekwipowania, jakie Niemcy są upoważnione zatrzymać przez okres czasu, który upłynie pomiędzy chwilą uzyskania przez niniejszy Traktat mocy obowiązującej a datą 31 marca 1920, podaną w artykule 160, przedstawiać będzie ten sam stosunek do maximum zapasów, dozwolonych i ustalonych w tablicy Nr. III, dołączonej do niniejszego Działu, jaki względem maximum sił, dozwolonych przez artykuł 160, będą przedstawiały siły armji niemieckiej, w miarę jej redukcji, przewidzianej w art. 163.
W dniu 31 marca 1920 r. zapasy amunicji, któremi armja niemiecka będzie mogła rozporządzać, nie powinny przewyższać liczb, ustanowionych w tablicy Nr. III, dołączonej do niniejszego Działu.
W tym samym terminie Rząd niemiecki powinien złożyć te zapasy w miejscach, o których zawiadomi Rządy Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych. Niewolno mu tworzyć żadnych innych zapasów, składów lub rezerw amunicji.
Liczba i wagomiar armat, stawiących w momencie uprawomocnienia się niniejszego Traktatu uzbrojenie pozycji obronnych (ouvrage fortifiés), twierdz (forteresses) i fortyfikacji (places fortes), lądowych i morskich, do których zachowania Niemcy będą upoważnione, winny być zakomunikowane natychmiast przez Rząd niemiecki Rządom Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych - stanowić będą maxima, które nie będą mogły być przekroczone.
W ciągu dwu miesięcy od chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu maksymalne zaopatrzenie w amunicję rzeczonych armat będzie jednolicie zredukowane i utrzymane w mierze tysiąca pięciuset strzałów na działo dla wagomiaru 10.5 i wagomiarów mniejszych, a do pięciuset strzałów na działo większych wagomiarów.
Fabrykacja broni, amunicji i wszelkiego materjału wojennego będzie mogła być prowadzona tylko w fabrykach i zakładach, których miejsca będą podane do wiadomości i aprobaty Rządów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych; te ostatnie zastrzegają sobie prawo ograniczania liczby pomienionych zakładów i fabryk.
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu wszystkie inne zakłady, mające za zadanie fabrykację, przygotowanie, przechowywanie lub badanie broni, amunicji lub jakiegokolwiek materjału wojennego, będą zniesione. Toż samo dotyczy tych arsenałów, które nie będą służyły za składy amunicji dozwolonej. W tym samym terminie personel tych arsenałów będzie zwolniony.
W ciągu dwu miesięcy od chwili uprawomocnienia się niniejszego Traktatu broń, amunicja i materjał wojenny niemiecki, włączając w to wszelki materjał do obrony przeciw statkom powietrznym, znajdujące się w Niemczech, a które będą stanowiły nadwyżkę dozwolonej ilości, będą musiały być dostarczone Rządom Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych dla zniszczenia lub uczynienia niezdatnemi do użytku. Toż samo dotyczy wszelkich urządzeń do wytwarzania materjału wojennego z wyjątkiem tych, które będą uznane za konieczne do uzbrojenia i wyekwipowania dozwolonych sił zbrojnych niemieckich.
Dostawa ta dokonana będzie do tych punktów terytorjum niemieckiego, które będą wyznaczone przez rzeczone Rządy.
W ciągu tego samego okresu czasu broń, amunicja i materjał wojenny, pochodzące z zagranicy, włączając w to materjał do obrony przeciw statkom powietrznym, bez względu na stan, w jakim się znajdują, będą dostarczone rzeczonym Rządom, które zadecydują o ich przeznaczeniu.
Broń, amunicja i materjał, jakie na skutek stopniowej redukcji niemieckich sił wojskowych przekroczą ilość, dozwoloną według tablic Nr. II i III, załączonych do niniejszego Działu, będą musiały być wydane, jak powiedziano wyżej, w takim terminie, który określą narady ekspertów wojskowych, przewidziane w artykule 163.
Przywóz do Niemiec broni, amunicji i wszelkiego materjału wojennego będzie bezwzględnie wzbroniony.
Toż samo dotyczy fabrykacji i wywozu broni, amunicji i wszelkiego materjału wojennego, przeznaczonego dla krajów obcych.
Ponieważ posługiwanie się gazami duszącemi, trującemi lub tym podobnemi, jako też wszelkiemi płynami, materjałami lub podobnemi sposobami jest zakazane, przeto fabrykacja ich w Niemczech i przywóz ich do Niemiec są surowo wzbronione.
Toż samo dotyczy materjału specjalnie przeznaczonego do fabrykacji, przechowywania lub używania rzeczonych produktów i sposobów.
Wzbroniona jest również fabrykacja i wwóz do Niemiec wozów pancernych, czołgów i wszelkich temu podobnych machin, mogących służyć celom wojennym.
W ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu Rząd niemiecki poda do wiadomości Rządów Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych rodzaj i sposób fabrykacji wszystkich materjałów wybuchowych, substancji trujących i wszelkich innych preparatów chemicznych, używanych przezeń podczas wojny lub przygotowanych przezeń w celu takiego zużytkowania.
POBÓR I WYĆWICZENIE WOJSKOWE.
POBÓR I WYĆWICZENIE WOJSKOWE.
Powszechna obowiązkowa służba wojskowa będzie w Niemczech zniesiona.
Armja niemiecka będzie mogła być utworzona i rekrutowana tylko w drodze dobrowolnego zaciągu.
Zaciąg podoficerów i żołnierzy dokonywać się będzie na przeciąg lat 12 bez przerwy.
Liczba ludzi, opuszczających służbę dla jakichkolwiek przyczyn przed upływem terminu ich zaciągu, nie powinna rocznie przekraczać pięciu procent całego składu liczebnego, ustanowionego przez niniejszy Traktat (artykuł 160, punkt 1, ustęp 2).
Oficerowie, którzy pozostaną w armji, muszą zaciągnąć zobowiązanie służenia w niej conajmniej do czterdziestu pięciu lat życia.
Nowomianowani oficerowie będą musieli zaciągnąć zobowiązanie służenia czynnie bez przerwy conajmniej w ciągu dwudziestu pięciu lat.
Oficerowie, którzy należeli poprzednio do jakiejbądź formacji armji i nie będą zatrzymani w jednostkach, których zachowanie jest dozwolone, nie powinni brać udziału w żadnem praktycznem lub teoretycznem ćwiczeniu wojskowem i nie będą podlegali żadnym obowiązkom wojskowym.
Liczba oficerów, opuszczających służbę dla jakichkolwiek przyczyn przed upływem terminu ich zaciągu, nie powinna rocznie przekraczać pięciu procent całego składu liczebnego oficerów, ustanowionego przez niniejszy Traktat (artykuł 160, punkt 1, ustęp 3).
Po upływie dwu miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego Traktatu, pozostanie w Niemczech jedynie taka liczba szkół wojskowych, która będzie ściśle nieodzowna do rekrutowania oficerów dozwolonych jednostek. Szkoły te będą wyłącznie przeznaczone do rekrutowania oficerów każdej poszczególnej broni, licząc po jednej szkole dla każdej broni.
Liczba przyjmowanych uczniów na kursy pomienionych szkół będzie ściśle odpowiadała potrzebnym do wypełnienia wakansom kadrów oficerskich. Uczniowie i kadry będą zaliczone do składu liczebnego, ustanowionego przez niniejszy Traktat (artykuł 160, punkt 1, ustępy 2 i 3).
W następstwie tego i w terminie powyżej ustanowionym, wszystkie akademje wojenne lub podobne zakłady w Niemczech, jak również różne szkoły wojskowe oficerskie, podchorążych (Aspiranten), kadetów, podoficerów i uczniów na podoficerów (Aspiranten), inne, niż przewidziane powyżej, będą zniesione.
Zakłady naukowe, uniwersytety, towarzystwa byłych wojskowych, stowarzyszenia strzeleckie, sportowe lub turystyczne i wogóle wszelkiego rodzaju stowarzyszenia, bez względu na wiek swych członków, nie powinny zajmować się żadnemi sprawami wojskowemi.
W szczególności zabronione im będzie uczyć lub ćwiczyć swych członków, lub pozwalać im uczyć lub ćwiczyć się w sztuce lub posługiwaniu się bronią wojenną.
Towarzystwa te, stowarzyszenia, zakłady naukowe i uniwersytety nie powinny mieć żadnej łączności ani z Ministerium Wojny ani z żadną inną władzą wojskową.
Wszelkie zarządzenia mobilizacyjne lub zmierzające do mobilizacji są zabronione.
Pod żadnym pozorem oddziały wojsk, służby lub sztaby nie powinny posiadać kadrów uzupełniających.
Niemcy zobowiązują się, począwszy od daty, w której niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, nie akredytować w żadnym obcym kraju żadnej misji wojskowej, morskiej lub lotniczej, nie wysyłać, ani też nie pozwalać na wyjazd takiej misji; zobowiązują się nadto przedsięwziąć odpowiednie środki, aby nie dozwolić obywatelom niemieckim opuszczania swego terytorjum dla zaciągnięcia się do armji, floty lub służby lotniczej jakiegokolwiek obcego mocarstwa, dla przydzielenia się do niego, celem pomagania w wyćwiczeniu lub wogóle dla współdziałania w obcym kraju w nauczaniu wojskowem, marynarskiem lub lotniczem.
Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, oile to ich dotyczy, zgadzają się, od chwili, gdy niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, nie zaciągać do swoich armji, swojej floty lub swoich sił lotniczych ani też nie przydzielać do nich żadnego obywatela niemieckiego dla dopomożenia mu w wyćwiczeniu wojskowem i wogóle nie zatrudniać żadnego obywatela niemieckiego jako instruktora wojskowego, marynarskiego lub lotniczego.
Jednak postanowienie niniejsze nie narusza prawa Francji do prowadzenia zaciągu do Legji cudzoziemskiej stosownie do praw i regulaminów wojskowych francuskich.
FORTYFIKACJE.
FORTYFIKACJE.
Wszystkie pozycje obronne, twierdze i fortyfikacje lądowe, znajdujące się na terytorjum niemieckiem na zachód od linji, przeprowadzonej o pięćdziesiąt kilometrów na wschód od Renu, będą rozbrojone i zburzone.
W ciągu dwu miesięcy od daty, kiedy, niniejszy Traktat uzyska moc obowiązującą, pozycje obronne, twierdze i fortyfikacje znajdujące się na terytorjum nie zajętem przez wojska sprzymierzone i stowarzyszone, będą musiały być rozbrojone i w drugim terminie czteromiesięcznym zburzone. Te, które się znajdują na terytorjum zajętem przez wojska sprzymierzone i stowarzyszone, powinny być rozbrojone i zburzone w terminie, który będzie mógł być ustalony przez Naczelne Dowództwo sprzymierzone.
Budowanie wszelkich nowych fortyfikacji, jakiegokolwiek bądź rodzaju lub znaczenia, jest zabronione w strefie wymienionej w pierwszym ustępie niniejszego artykułu. System pozycji obronnych granic na południu i na wschodzie Niemiec, będzie utrzymany w obecnym stanie.
STAN LICZEBNY SZTABÓW KORPUSÓW ARMJI ORAZ DYWIZJI PIECHOTY I KAWALERJI.
Tablice te nie przedstawiają określonego stanu liczebnego, narzuconego Niemcom; lecz cyfry, które są tu podane (liczby jednostek i stanu liczebnego), ustalają maxima, które w żadnym wypadku nie powinny być przekroczone.
I. SZTABY KORPUSÓW ARMJI.
| JEDNOSTKI | Najwyższa liczba dozwolona | Najwyższy skład liczebny każdej jednostki | |
| Oficerowie | Żołnierze | ||
| Sztab korpusu armji | 2 | 30 | 150 |
| Razem w sztabach | 60 | 300 | |
II. SKŁAD DYWIZJI PIECHOTY.
| JEDNOSTKI SKŁADOWE | Najwyższa liczba tych jednostek w tej samej dywizji | Najwyższy skład liczebny każdej jednostki | |
| Oficerowie | Żołnierze | ||
| Sztab dywizji piechoty | 1 | 25 | 70 |
| Sztab piechoty dywizyjnej | 1 | 4 | 30 |
| Sztab artylerji dywizyjnej | 1 | 4 | 30 |
| Pułk piechoty | 3 | 70 | 2.300 |
| (Każdy pułk składa się z 3 bataljonów piechoty. Każdy bataljon składa się z 3 kompanji piechoty i 1 kompanji mitraljez) | |||
| Kompanja miotaczy min (Minenwerfer) | 3 | 6 | 150 |
| Szwadron dywizyjny | 1 | 6 | 150 |
| Pułk artylerji polowej | 1 | 85 | 1.330 |
| (Każdy pułk składa się z 3 grup artyierji. Każda grupa składa się z 3 baterji) | |||
| Bataljon inżynierji | 1 | 12 | 400 |
| (Bataljon ten składa się z 2 kompaji pionierów, 1 oddziału pontonierów i 1 sekcji reflektorów) | |||
| Oddział łączności | 1 | 12 | 300 |
| (Oddział ten składa się z 1 oddziału telefonicznego, 1 sekcji słuchowej i 1 sekcji gołębiarzy) | |||
| Dywizyjna służba zdrowia | 1 | 20 | 400 |
| Parki i tabory | - | 14 | 800 |
| Razem dywizja piechoty | - | 410 | 10.830 |
III. SKŁAD DYWIZJI KAWALERJI.
| JEDNOSTKI SKŁADOWE | Najwyższa liczba tych jednostek w tej samej dywizji | Najwyższy skład liczebny każdej jednostki | |
| Oficerowie | Żołnierze | ||
| Sztab dywizji kawalerji | 1 | 15 | 50 |
| Pułk kawalerji | 6 | 40 | 800 |
| (Każdy pułk składa się z 4 szwadronów) | |||
| Grupa konna (z 3 baterji) | 1 | 20 | 400 |
| Razem dywizja kawalerji | 275 | 5.250 | |
TABLICA II.
TABELA UZBROJENIA DLA MAKSYMALNEGO ZAOPATRZENIA 7 DYWIZJI PIECHOTY, 3 DYWIZJI KAWALERJI i 2 SZTABÓW KORPUSÓW ARMJI.
| MATERJAŁ | Dywizja piechoty | Dla 7 dywizji piechoty | Dywizja kawalerji | Dla 3 dywizji kawalerji | 2 Sztaby K. A. | Ogółem dla kolumn 2, 4 i 5 |
| (1) | (2) | (3) | (4) | (5) | (6) | |
| Karabinów | 12.000 | 84.000 | - | To zaopatrzenie powinno być brane ze zwiększonego uzbrojenia Piechoty Dywizji | 84.000 | |
| Karabinków | - | - | 6.000 | 18.000 | 18.000 | |
| Mitraljez ciężkich | 108 | 756 | 12 | 36 | 792 | |
| Mitraljez lekkich | 162 | 1.134 | - | - | 1.134 | |
| Miotaczy min średn. | 9 | 63 | - | - | 63 | |
| Miotaczy min lekkich | 27 | 189 | - | - | 189 | |
| Dział 77 mm. | 24 | 168 | 12 | 36 | 204 | |
| Haubic 105 mm. | 12 | 84 | - | - | 84 |
TABLICA III.
MAXIMUM DOZWOLONYCH ZAPASÓW.
| MATERJAŁ | Najwyższa liczba dozwolonej broni | Zaopatrzenie każdej jednostki | Ogółem maximum |
| Karabinów | 84.000 | } 400 strzałów | 40.800.000 |
| Karabinków | 18.000 | ||
| Mitraljez ciężkich | 792 | } 8000 " | 15.408.000 |
| Mitraljez lekkich | 1.134 | ||
| Miotaczy min średnich | 63 | 400 " | 25.200 |
| Miotaczy min lekkich | 189 | 800 " | 151.200 |
| Artylerja polowa: | |||
| Dział 77 mm. | 204 | 1000 " | 204.000 |
| Dział 105 mm. | 84 | 800 " | 67.200 |