Art. 296. - Traktat pokoju między mocarstwami Sprzymierzonemi i Skojarzonemi i Niemcami. Wersal. 28.06.1919 r.
Dz.U.1920.35.200
Akt utracił mocZa pośrednictwem Urzędów Kontroli i kompensacji, które w przeciągu 3-ch miesięcy od daty notyfikacji, przewidzianej w poniżej podanym punkcie c), utworzy każda z Wysokich Układających się Stron, zostaną uregulowane następujące kategorje zobowiązań pieniężnych:
1-o Długi, płatne przed wojną, które winni byli obywatele jednego z Mocarstw Układających się. zamieszkujący (résidant) na terytorjum tego Mocarstwa, obywatelom nieprzyjacielskiego Mocarstwa, zamieszkałym (résidant) na terytorjum tego Mocarstwa;
2-o Długi, które stały się płatne podczas wojny, a należą się obywatelom jednego z Układających się Mocarstw, zamieszkałym (résidant) na terytorjum tego Mocarstwa, wynikły zaś z tranzakcji lub umów, zawartych z obywatelami jednego z Mocarstw nieprzyjacielskich, zamieszkałemi (résidant) na terytorjum tego Mocarstwa, oile wykonanie tych umów lub tranzakcji zostało zupełnie lub w części zawieszone z powodu wypowiedzenia wojny;
3-o Procenty, zaległe przed oraz podczas wojny, należące się obywatelowi jednego z Układających się Mocarstw i pochodzące od papierów procentowych, emitowanych przez Mocarstwo nieprzyjacielskie, oile wypłata tych procentów na rzecz obywateli tegoż Mocarstwa albo obywateli Państw neutralnych nie została zawieszona podczas wojny;
4-o Kapitały w papierach procentowych, emitowanych przez Mocarstwo nieprzyjacielskie, których zwrot na rzecz obywateli jednego z Układających się Mocarstw miał nastąpić przed wojną lub podczas niej, o ile spłata tych kapitałów na rzecz obywateli tego Mocarstwa albo obywateli Mocarstw neutralnych nie została zawieszona podczas wojny.
Suma, otrzymana z likwidacji dóbr, praw i udziałów nieprzyjacielskich, określonych w Dziale IV i jego Aneksie, będzie przejęta jako dług przez Urzędy kontroli i kompensacji w walucie i według kursu, przewidzianych poniżej w ustępie d) i będzie przeznaczona stosownie do warunków, przewidzianych w wymienionych Działach i Aneksach.
Operacje, określone w niniejszym artykule, będą uskutecznione według zasad następujących i w myśl Aneksu niniejszego Działu:
a) Każda z Wysokich Układających się Stron zakaże z chwilą uprawomocnienia się niniejszego Traktatu wszelkich wypłat, przyjmowania wpłat, jak wogóle wszelkiego komunikowania się pomiędzy stronami interesowanemi w sprawie uregulowania wymienionych długów inaczej, jak za pośrednictwem powyżej wskazanych Urzędów kontroli i kompensacji;
b) Każda z Wysokich Układających się Stron będzie odpowiadała za zapłatę wymienionych długów swoich obywateli, chyba, że dłużnik znajdował się przed wojną w upadłości, niewypłacalności lub w stanie zadeklarowanego zawieszenia wypłat, albo że dłużnikiem jest spółka, której interesy zostały zlikwidowane podczas wojny na podstawie wyjątkowego ustawodawstwa wojennego. Jednakowoż poszczególne Mocarstwa nie przyjmą odpowiedzialności za długi mieszkańców tej części swojego terytorjum, która przed zawieszeniem broni uległa najazdowi albo była zajęta przez nieprzyjaciela.
c) Sumy, należące się obywatelom jednego z Układających się Mocarstw od obywateli Mocarstwa nieprzyjacielskiego, będą obciążały Urząd kontroli i kompensacji kraju dłużnika i zostaną wypłacone wierzycielowi przez jego krajowy Urząd kontroli i kompensacji;
d) Długi będą płacone i zapisywane na kredyt w walucie zainteresowanego Mocarstwa sprzymierzonego lub stowarzyszonego (włącznie z kolonjami i krajami, zostającemi pod protektoratem Mocarstw sprzymierzonych, Dominjami Wielkiej Brytanji i Indji). Jeżeli długi mają być uregulowane w jakiejkolwiek innej walucie, to będą płacone lub zapisywane na kredyt w walucie zainteresowanego Mocarstwa sprzymierzonego lub stowarzyszonego (kolonje, kraje będące pod protektoratem, Dominja Wielkiej Brytanji lub Indje). Przeliczenie nastąpi na zasadzie przedwojennego kursu zamiany.
Dla zastosowania tego przepisu za przedwojenny kurs zamiany uważany będzie przeciętny kurs przekazów telegraficznych zainteresowanego Mocarstwa sprzymierzonego lub stowarzyszonego w przeciągu miesiąca, który poprzedził bezpośrednio rozpoczęcie kroków nieprzyjacielskich między tem Mocarstwem i Niemcami.
Gdyby w jakiejś umowie wyraźnie został ustalony kurs przeliczenia dla waluty, w której wyrażone jest zobowiązanie, na walutę interesowanego Mocarstwa sprzymierzonego lub stowarzyszonego, to powyższy przepis w sprawie kursu zamiany nie będzie miał zastosowania.
Co do państw nowopowstałych, waluta, w której ma nastąpić regulacja długów, jak też kurs zamiany, jaki ma być zastosowany przy ich płaceniu lub zapisywaniu na kredyt, będą określone przez Komisję odszkodowań, przewidzianą w Części VIII (Odszkodowania);
e) Przepisy niniejszego artykułu, jako też załączonego Aneksu wtedy dopiero znajdą zastosowanie między Niemcami z jednej strony i jakiemkolwiek Mocarstwem sprzymierzonem lub stowarzyszonem z drugiej strony, ich kolonjami i krajami, będącemi pod protektoratem lub jakiemkolwiek z Dominjów Wielkiej Brytanji albo Indjami, oile w przeciągu jednego miesiąca od daty złożenia ratyfikacji niniejszego Traktatu przez odnośne Mocarstwo, lub ratyfikacij na rachunek tego Dominjum lub Indji, Rząd danego Mocarstwa sprzymierzonego lub stowarzyszonego, danego Dominjum Wielkiej Brytanji albo Indji prześle Niemcom odpowiednią notyfikację.
f) Mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone, które zaakceptowały niniejszy artykuł i załączony Aneks, będą mogły umówić się między sobą, że będą je stosowały do swych obywateli, osiadłych na ich terytorjum, oile chodzi o stosunek pomiędzy tymi obywatelami a obywatelami niemieckimi. W tym wypadku wypłaty, uskutecznione na podstawie niniejszego przepisu, stanowić będą przedmiot regulacji pomiędzy interesowanemi Urzędami kontroli i kompensacji sprzymierzonemi i stowarzyszonemi.