Rozdział 6 - Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w podziemnych zakładach górniczych - Szczegółowe wymagania dotyczące przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w ruchu zakładu górniczego.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2017.321
Akt obowiązujący Wersja od: 22 lutego 2017 r.
Rozdział 6
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w podziemnych zakładach górniczych
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w podziemnych zakładach górniczych
§ 82.
1.
Kierownik działu techniki strzałowej wyznaczony przez kierownika ruchu sprawuje nadzór nad stosowaniem środków strzałowych, sprzętu strzałowego oraz wykonywaniem robót strzałowych.2.
W przypadku zakładu górniczego składającego się z co najmniej dwóch części prowadzących samodzielnie ruch, na każdym z ruchów nadzór nad stosowaniem środków strzałowych, sprzętu strzałowego oraz wykonywaniem robót strzałowych mogą sprawować zastępcy kierownika działu techniki strzałowej.§ 83.
1.
Pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu górniczego wykonuje się roboty strzałowe:1)
w przypadku gdy stężenie metanu w powietrzu wynosi więcej niż 0,5% w:a)
górnych wnękach ścianowych,b)
wyrobiskach korytarzowych o wzniosie większym niż 10°,c)
przypadku wywoływania zawału stropu za pomocą materiałów wybuchowych metanowych i metanowych specjalnych;2)
w przypadku gdy stężenie metanu w powietrzu wynosi więcej niż 1% w wyrobiskach;3)
w przypadku wywoływania zawału stropu materiałami wybuchowymi węglowymi i skalnymi;4)
w strefach zaburzeń geologicznych w wyrobiskach eksploatacyjnych;5)
w przypadku rozsadzania luźnych brył materiałem wybuchowym odpalanym w otworach strzałowych;6)
w przypadku użycia ładunków wolno przyłożonych;7)
w przypadku użycia lontów detonujących, z wyjątkiem lontów używanych poza otworami strzałowymi w systemie nieelektrycznego odpalania;8)
w przypadku likwidowania niewypałów;9)
przed maszynami urabiającymi;10)
w skałach o temperaturze wyższej niż 50°C lub niższej niż 0°C.2.
W przypadku wykonywania robót strzałowych, o których mowa w ust. 1 pkt 7, sporządza się dokumentację strzałową.3.
W zakładach górniczych wydobywających rudy metali roboty strzałowe, o których mowa w ust. 1 pkt 4-6 i 8, mogą być wykonywane pod bezpośrednim nadzorem instruktora strzałowego, upoważnionego przez kierownika ruchu i przeszkolonego w tym zakresie.§ 84.
1.
Wykonywanie robót strzałowych w odległości mniejszej niż 30 m od komory składowej składu materiałów wybuchowych, w której znajdują się środki strzałowe, jest niedozwolone.2.
Przebywanie osób w składzie materiałów wybuchowych, w którym znajdują się środki strzałowe, w trakcie wykonywania robót strzałowych w odległości mniejszej niż 100 m od komory składowej, jest niedozwolone.3.
Dopuszczalna łączna wielkość ładunków materiałów wybuchowych odpalanych jednocześnie podczas wykonywania robót strzałowych w odległości mniejszej niż 100 m od komory składowej składu materiałów wybuchowych wynosi nie więcej niż 20 kg.§ 85.
Wykonywanie robót strzałowych w miejscach, w których temperatura skał jest wyższa niż 100°C lub temperatura otoczenia jest niższa niż -35°C, jest niedozwolone.§ 86.
Wykonując roboty strzałowe w:1)
skałach, w których temperatura jest wyższa niż 50°C - stosuje się środki strzałowe termoodporne;2)
miejscach, w których temperatura skał lub otoczenia jest niższa niż 0°C - stosuje się środki strzałowe mrozoodporne.§ 87.
1.
Wykonywanie robót strzałowych w miejscu zaburzeń tektonicznych jest dozwolone wyłącznie na podstawie pisemnej zgody udzielonej przez kierownika działu górniczego.2.
W podziemnych zakładach górniczych wydobywających rudy metali zgoda na wykonywanie robót strzałowych w miejscu zaburzeń tektonicznych jest udzielana pisemnie w dzienniku strzałowym przez osobę dozoru ruchu górniczego; warunki udzielenia takiej zgody określa dokumentacja strzałowa lub metryka strzałowa.§ 88.
W przypadku prowadzenia przodka w kierunku innego wyrobiska okres, w którym zabezpiecza się dojście do miejsca spodziewanego przebicia, jest określany przez kierownika działu górniczego.§ 89.
1.
Środki strzałowe odpala się w uprzednio wykonanych otworach strzałowych, o ile w procedurach oceny zgodności i nadania numeru identyfikacyjnego nie określono inaczej.2.
Odpalanie środków strzałowych poza otworami strzałowymi jest dozwolone w przypadku:1)
rozsadzania luźnych brył i zestrzeliwania odspojeń lub2)
badania środków strzałowych- tylko za zgodą kierownika ruchu.
3.
W podziemnych zakładach górniczych wydobywających rudy metali zgodę na wykonywanie robót strzałowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, na warunkach ustalonych w dokumentacji lub metryce strzałowej, wydaje pisemnie, w dzienniku strzałowym, osoba dozoru ruchu w specjalności górniczej upoważniona przez kierownika ruchu.§ 90.
Dozwolone jest załadowanie materiałem wybuchowym skalnym otworów strzałowych wykonanych wyłącznie w skałach płonnych lub w złożu niepalnym.§ 91.
1.
Otwór strzałowy załadowany środkami strzałowymi zamyka się przybitką.2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się w trakcie robót strzałowych urabiających w zakładach górniczych wydobywających kopalinę niepalną w polach niemetanowych w przypadku udzielenia na to zgody przez kierownika ruchu i pod warunkiem, że długość otworu strzałowego wynosi nie więcej niż 6 m.§ 92.
1.
W miejscu wykonywania robót strzałowych zapewnia się odpowiednią ilość materiału stosowanego do wykonania przybitki.2.
Do wykonywania przybitki otworów strzałowych stosuje się wyłącznie materiały niepalne i nietoksyczne.§ 93.
Przy wykonywaniu przybitki otworów strzałowych zachowuje się następujące warunki:1)
przybitka wypełnia szczelnie odcinek otworu strzałowego od materiału wybuchowego do wylotu otworu;2)
długość przybitki wynosi nie mniej niż 0,3 m;3)
w otworach strzałowych o głębokości nie większej niż 1,5 m długość przybitki wynosi nie mniej niż:a)
połowę długości otworu strzałowego - w przypadku stosowania środków strzałowych metanowych i węglowych,b)
1/3 długości otworu strzałowego - w przypadku stosowania środków strzałowych metanowych specjalnych;4)
w otworach o głębokości większej niż 1,5 m długość przybitki wynosi nie mniej niż:a)
1/3 długości otworu strzałowego - w przypadku stosowania środków strzałowych węglowych, metanowych i metanowych specjalnych,b)
0,3 m - w przypadku stosowania środków strzałowych skalnych.§ 94.
1.
Wprowadzając pneumatycznie przybitkę piaskową lub z gliny do otworów strzałowych, ładunki materiału wybuchowego inicjuje się w tych otworach zapalnikami nieelektrycznymi lub zapalnikami elektrycznymi klasy nie niższej niż 0,45 A.2.
Dozwolone jest stosowanie wody jako materiału przybitkowego; przybitkę wodną wprowadza się do otworów strzałowych przez wypełnienie otworu wodą lub w pojemnikach.3.
Stosowanie przybitki wodnej przez wypełnienie otworów strzałowych wodą jest dozwolone wyłącznie w otworach skierowanych w dół, załadowanych wodoodpornymi środkami strzałowymi.4.
Stosowanie przybitki wodnej w głębionych szybach jest dozwolone przez ich zalanie wodą na wysokość nie mniejszą niż 0,1 m od dna szybu i nie większą niż 0,4 m poniżej dolnego pierścienia anten strzałowych.5.
W przypadku stosowania przybitki wodnej w pojemnikach przywylotowy odcinek otworu strzałowego na długości 0,3 m wypełnia się gliną.6.
Stosowanie przybitki wodnej jest niedozwolone w przypadku robót strzałowych:1)
zruszających, wstrząsowych i zruszająco-odprężających w caliźnie pokładów tąpiących;2)
wymuszających zawał skał stropowych w wyrobiskach eksploatacyjnych.§ 95.
W przypadku stosowania zapalników elektrycznych przewody linii strzałowej w wyrobiskach korytarzowych zelektryfikowanych prowadzi się po ociosach.§ 96.
W polach niemetanowych dozwolone jest prowadzenie przewodów linii strzałowej pod stropem.§ 97.
Stykanie się przewodów linii strzałowej z przedmiotami metalowymi i z innymi przedmiotami przewodzącymi prąd jest niedozwolone.§ 98.
1.
Prowadzenie linii strzałowej po ociosie lub pod stropem, na których znajdują się przewody elektryczne pod napięciem, jest dozwolone pod warunkiem:1)
wykonania jej z przewodu strzałowego dwużyłowego ze wspólną powłoką zewnętrzną;2)
prowadzenia jej w odległości nie mniejszej niż 0,2 m od przewodów elektrycznych;3)
wykonania jej z jednego odcinka lub odcinków łączonych, zgodnie z zasadami określonymi przez kierownika ruchu;4)
skontrolowania jej przez górnika strzałowego przed strzelaniem.2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przodkowych przewodów strzałowych ochronnych wykonanych z pojedynczych odcinków; długość tych przewodów wynosi nie więcej niż:1)
10 m;2)
20 m - w zakładach górniczych wydobywających rudy metali;3)
100 m - w zakładach górniczych wydobywających sól.§ 99.
W przypadku centralnego lub grupowego odpalania ładunków materiałów wybuchowych wykonuje się stałe linie strzałowe magistralne z przewodów dwużyłowych oraz stosuje się zwieracze:1)
w odległości nie większej niż 10 m za miejscem rozgałęzienia przewodów linii strzałowej magistralnej;2)
na przewodach linii strzałowej przodka lub grupy przodków w odległości nie większej niż 10 m od miejsca przyłączenia ich do przewodów linii strzałowej magistralnej.§ 100.
Stosowanie linii strzałowych wykonanych z przewodów oponowych czterożyłowych jako linii dwużyłowych jest dozwolone w przypadku połączenia ich żył równolegle parami.§ 101.
Miejsce, w którym są wykonywane roboty strzałowe, wyposaża się w oddzielną linię strzałową, z wyjątkiem przypadków stosowania odpalania centralnego lub grupowego.§ 102.
Odległość między stanowiskami przyłączenia zapalarek wynosi co najmniej 10 m.§ 103.
1.
Przed rozpoczęciem robót strzałowych z zastosowaniem zapalników elektrycznych w głębionym szybie lub szybiku wykonuje się pomiary napięcia prądów błądzących, stosując instrukcję, o której mowa w § 76 ust. 5.2.
Przed przystąpieniem do przyłączenia zapalników elektrycznych do linii strzałowej kable i przewody elektroenergetyczne znajdujące się w szybie lub szybiku na odcinku prowadzonej linii strzałowej wyłącza się spod napięcia.§ 104.
1.
Po wykonaniu czynności przygotowawczych, poprzedzających odpalenie ładunków materiałów wybuchowych, osoba wykonująca roboty strzałowe opuszcza miejsce załadowania materiałów wybuchowych jako ostatnia, a po odpaleniu ładunków materiałów wybuchowych - wchodzi do tego miejsca jako pierwsza.2.
Przepisu ust. 1, w zakresie wchodzenia do miejsca odpalania ładunków materiałów wybuchowych, nie stosuje się do robót strzałowych wykonywanych w wyrobiskach zagrożonych tąpaniami oraz do odpalania centralnego i grupowego.3.
Wejście do przodka po odpaleniu ładunków materiałów wybuchowych osób innych niż osoba wykonująca roboty strzałowe jest dozwolone wyłącznie za zgodą tej osoby.4.
Wejście w przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, jest dozwolone wyłącznie po rozrzedzeniu gazów postrzałowych, nie wcześniej niż po upływie 5 minut od odpalenia ładunków materiałów wybuchowych.§ 105.
W przypadku głębienia szybu lub szybiku ładunki materiału wybuchowego odpala się wyłącznie z powierzchni lub z poziomu pośredniego, mającego połączenia z innym szybem.§ 106.
1.
Miejsca schronienia osób i stanowiska odpalania ładunków materiałów wybuchowych wyznacza się i przystosowuje w sposób zapewniający skuteczną ochronę przed rozrzutem odłamków, oberwaniem się skał oraz przed gazami postrzałowymi.2.
W wyrobiskach korytarzowych miejsca i stanowiska, o których mowa w ust. 1, lokalizuje się w schronie, we wnęce lub za załamaniem wyrobiska; miejsca i stanowiska za załamaniem lokalizuje się w odległości co najmniej 10 m od naroża załamania.3.
Miejsca i stanowiska, o których mowa w ust. 1 i 2, są wyznaczane pisemnie przez osobę dozoru ruchu górniczego nadzorującą roboty strzałowe.4.
Schrony i wnęki zabezpiecza się przed odłamkami odbitymi.§ 107.
Obecność osób między miejscem odpalania ładunków materiału wybuchowego a posterunkami lub zagrodami zabezpieczającymi wejście do tego miejsca jest niedozwolona.§ 108.
1.
Likwidowanie niewypałów prowadzi się zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika ruchu.2.
Niewypał likwiduje się przez wydobycie nabojów materiału wybuchowego z otworu strzałowego, z wyjątkiem materiałów wybuchowych nitroglicerynowych.§ 109.
1.
Niewypał, którego nie można zlikwidować przez wydobycie naboi materiału wybuchowego z otworu strzałowego, usuwa się, zachowując następujące warunki:1)
przewody zapalnika elektrycznego zwiera się i izoluje;2)
stwierdzenie kierunku otworu strzałowego następuje przez usunięcie przybitki na długości nie większej niż 0,2 m od wylotu otworu;3)
równoległy otwór strzałowy lub dwa otwory strzałowe o długości większej niż długość otworu z niewypałem wierci się w odległości 0,5 m od otworu z niewypałem.2.
W trakcie robót strzałowych, o których mowa w § 91 ust. 2, dozwolone jest usuwanie niewypału przez:1)
ponowne odpalenie - w przypadku gdy są dostępne przewody zapalnika elektrycznego lub rurka detonująca zapalnika nieelektrycznego, albo2)
umieszczenie w otworze, w którym wykryto niewypał, ładunku udarowego i jego odpalenie, w przypadku gdy otwór ten nie był zamknięty przybitką.3.
Po odpaleniu ładunków materiałów wybuchowych kontroluje się odstrzelony urobek w celu odnalezienia środków strzałowych pochodzących z niewypału.§ 110.
Jeżeli do zainicjowania materiału wybuchowego zastosowano zapalnik i lont detonujący i nie nastąpiło odpalenie zapalników, niewypał znajdujący się w otworze strzałowym likwiduje się przez wymianę zapalnika przymocowanego do lontu detonującego i ponowne odpalenie ładunku materiału wybuchowego.§ 111.
Informację o sposobie likwidowania niewypału wpisuje się w dzienniku strzałowym, a znalezione środki strzałowe oddaje się do składu materiałów wybuchowych.§ 112.
Ładunki materiałów wybuchowych przy głębieniu szybu lub szybiku sporządza się w miejscu wyznaczonym przez kierownika działu techniki strzałowej.§ 113.
1.
Przy wykonywaniu robót strzałowych w szybie lub w szybiku stosuje się:1)
inicjowanie od dna otworu, w przypadku stosowania materiałów wybuchowych skalnych;2)
zapalniki zwłoczne milisekundowe o kolejnych stopniach opóźnienia, w poszczególnych kręgach otworów; w każdym z tych kręgów stosuje się wyłącznie zapalniki o tym samym stopniu opóźnienia;3)
niskooporowy układ połączeń zapalników elektrycznych;4)
odrębne przewody lub kable strzałowe szybowe do odpalania ładunków materiału wybuchowego, których użycie do innych celów jest niedozwolone.2.
W zakładach górniczych wydobywających rudy metali, przy wykonywaniu robót strzałowych w górotworze zamrożonym w szybie lub w szybiku, dozwolone jest:1)
stosowanie na długości strefy mrożeniowej kilku stopni opóźnień zapalników zwłocznych w poszczególnych kręgach otworów strzałowych;2)
odpalanie jako pierwszego kręgu otworów konturowych.§ 114.
W przypadku głębienia szybu lub szybiku, w trakcie którego przechodzi się przez warstwy węgla o grubości większej niż 0,1 m, stosowanie środków strzałowych skalnych jest niedozwolone.§ 115.
W szybie lub w szybiku głębionym metodą mrożeniową, na odcinkach mrożonych używa się wyłącznie materiału wybuchowego mrozoodpornego.§ 116.
Przy wykonywaniu nadsięwłomów odpalenie ładunku materiału wybuchowego jest dozwolone wyłącznie, gdy na pomoście roboczym znajduje się urobek.§ 117.
1.
W zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny wykonywanie robót strzałowych w celu wywołania zawału skał stropowych przy użyciu materiałów wybuchowych węglowych lub skalnych jest dozwolone pod warunkiem:1)
usunięcia pyłu węglowego w promieniu 5 m od otworów strzałowych;2)
zastosowania opylania pyłem kamiennym w promieniu 5 m od otworów strzałowych - w przypadku gdy pył węglowy nie został zmyty wodą lub zabezpieczony przez wilgoć naturalną;3)
przeprowadzenia kontroli stanu zabezpieczenia przed wybuchem pyłu węglowego w wyrobisku oraz w chodnikach przyległych do tego wyrobiska.2.
Kontrola, o której mowa w ust. 1 pkt 3, jest przeprowadzana przez osobę dozoru służby pyłowej:1)
przed rozpoczęciem robót strzałowych;2)
nie rzadziej niż co trzy dni - w przypadku bieżącego wykonywania robót strzałowych.§ 118.
1.
Inicjowanie ładunku materiału wybuchowego w długich otworach strzałowych odbywa się przy użyciu lontu detonującego.2.
Konstrukcję ładunku materiału wybuchowego w długich otworach strzałowych określa dokumentacja strzałowa.3.
Od stosowania lontu detonującego można odstąpić przy pneumatycznej metodzie ładowania otworów strzałowych emulsyjnym materiałem wybuchowym - nabojowanym na warunkach określonych w opinii sporządzonej przez rzeczoznawcę.§ 119.
1.
Ładunki wielokolumnowe materiału wybuchowego w długich otworach strzałowych inicjuje się podwójną linią lontu detonującego.2.
W zakładach górniczych wydobywających kopalinę niepalną w polach niemetanowych dopuszcza się inicjowanie ładunków, o których mowa w ust. 1, pojedynczą linią lontu detonującego, o masie rdzenia nie mniejszej niż 20 g pentrytu w 1 m lontu.3.
W zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny ładunki jednokolumnowe materiału wybuchowego w długich otworach strzałowych o średnicy nie większej niż 45 mm inicjuje się pojedynczą linią lontu detonującego.4.
W zakładach górniczych wydobywających kopaliny niepalne dopuszcza się inicjowanie ładunków materiału wybuchowego ciągłych i rozczłonkowanych w długich otworach strzałowych pojedynczą linią lontu detonującego, o masie rdzenia nie mniejszej niż 20 g pentrytu w 1 m lontu.§ 120.
1.
Do inicjowania lontu detonującego w długich otworach strzałowych używa się co najmniej dwóch zapalników natychmiastowych lub milisekundowych o tym samym stopniu opóźnienia; zapalniki te łączy się szeregowo lub równolegle w obwód strzałowy.2.
W zakładach górniczych wydobywających rudy metali inicjowanie lontu detonującego w długich otworach strzałowych jest dozwolone przy użyciu co najmniej dwóch zapalników natychmiastowych lub zwłocznych o tym samym stopniu opóźnienia.§ 121.
1.
W przypadku zastosowania zapalników elektrycznych do odpalania ładunków materiału wybuchowego w długich otworach strzałowych, stosuje się wyłącznie zapalniki, których oporność mieści się w granicach dozwolonych dla zapalników danej klasy oraz tego samego rodzaju i tej samej długości przewodów zapalnikowych.2.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przed odpaleniem ładunku materiału wybuchowego mierzy się oporność obwodu strzałowego przyrządem kontrolno-pomiarowym.§ 122.
Przepisy § 118-121 stosuje się do otworów o długości większej niż:1)
10 m - w przypadku zakładów górniczych wydobywających rudy metali;2)
6 m - w przypadku zakładów górniczych innych niż wymienione w pkt 1.§ 123.
Lont detonujący stosuje się w przypadku robót strzałowych:1)
z zastosowaniem ładunków rozdzielonych - niezależnie od długości kolumny i otworów strzałowych;2)
przy urabianiu wzdłużnym albo bocznym, otworami przelotowymi i ślepymi - w przypadku gdy ich głębokość wynosi więcej niż 3 m;3)
zruszających caliznę przed maszynami urabiającymi - w przypadku gdy długość kolumny ładunku jest większa niż 1,5 m;4)
wstrząsowych w caliźnie węglowej pokładów zagrożonych tąpaniami lub torpedujących w otaczających je skałach;5)
zruszająco-odgazowujących w pokładach zagrożonych wyrzutami gazów i skał;6)
wymuszających zawał stropu wyrobisk eksploatacyjnych, niezależnie od rodzaju stosowanego materiału wybuchowego - w przypadku gdy długość kolumny ładunku jest większa niż 1,5 m, bez względu na długość otworu.§ 124.
1.
Odpalanie lontu detonującego na zewnątrz otworów strzałowych jest niedozwolone.2.
W zakładach górniczych wydobywających kopaliny niepalne w polach niemetanowych, dozwolone jest odpalanie lontu detonującego na zewnątrz otworów strzałowych, na warunkach określonych przez kierownika ruchu.3.
Lont detonujący stosuje się w miejscach wyznaczonych przez kierownika ruchu.4.
Osoby wykonujące roboty strzałowe oraz osoby dozoru ruchu górniczego nadzorujące roboty strzałowe wykonywane z zastosowaniem lontu detonującego szkoli się w zakresie warunków stosowania lontu detonującego przy wykonywaniu tych robót.§ 125.
1.
Roboty strzałowe zruszające caliznę przed maszynami urabiającymi wykonuje się z zachowaniem następujących warunków:1)
w przypadku odpalania ładunków materiału wybuchowego przy użyciu zapalników elektrycznych:a)
zapalniki elektryczne odpalane w jednej serii mają jednakowe dozwolone wartości oporności,b)
oporność obwodu strzałowego sprawdza się przeznaczonym do tego celu przyrządem kontrolno-pomiarowym;2)
po odpaleniu każdej serii otworów strzałowych sprawdza się, czy nastąpiło całkowite odpalenie wszystkich ładunków.2.
Sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest dokonywane przez osobę wykonującą roboty strzałowe i osobę dozoru ruchu górniczego.§ 126.
Wykonywanie robót strzałowych w polach metanowych:1)
zaliczonych do III i IV kategorii zagrożenia metanowego,2)
w wyrobiskach korytarzowych prowadzonych po wzniosie większym niż 10°,3)
we wszystkich przypadkach użycia materiałów wybuchowych skalnych i węglowych- jest dozwolone po uzyskaniu zgody kierownika ruchu, który określa warunki bezpiecznego wykonywania tych robót.
§ 127.
Przy wykonywaniu robót strzałowych w polach metanowych otwory strzałowe rozmieszcza się w sposób uniemożliwiający powstanie wyrw w stropie.§ 128.
1.
W polach metanowych w wyrobiskach, w których są wykonywane roboty strzałowe, dokonuje się pomiarów stężenia metanu w powietrzu.2.
Pomiary stężenia metanu w powietrzu są przeprowadzane przez osoby wykonujące roboty strzałowe, metaniarzy i osoby dozoru ruchu górniczego, zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy.§ 129.
W przypadku stwierdzenia w wyrobisku stężenia metanu w powietrzu wynoszącego nie więcej niż:1)
0,5% - roboty strzałowe mogą być wykonywane przy użyciu materiałów wybuchowych skalnych, węglowych, metanowych i metanowych specjalnych;2)
1% - roboty strzałowe mogą być wykonywane przy użyciu materiałów wybuchowych metanowych i metanowych specjalnych, w przypadku zastosowania zapalarek z blokadą metanometryczną również przy użyciu materiałów wybuchowych skalnych i węglowych;3)
1,5% - roboty strzałowe mogą być wykonywane przy użyciu materiałów wybuchowych metanowych specjalnych.§ 130.
1.
Roboty strzałowe wstrzymuje się w przypadku stwierdzenia w przekroju wyrobiska w odległości nie większej niż 10 m od otworów strzałowych lub w odległości nie większej niż 5 m od stanowiska odpalania ładunków materiału wybuchowego stężenia metanu w powietrzu przekraczającego wartość:1)
0,5% - w przypadku wykonywania robót strzałowych przy użyciu materiałów wybuchowych skalnych i węglowych bez zastosowania zapalarek z blokadą metanometryczną;2)
1% - w przypadku wykonywania robót strzałowych przy użyciu materiałów wybuchowych metanowych, a w przypadku zastosowania zapalarek z blokadą metanometryczną również przy użyciu materiałów wybuchowych skalnych i węglowych;3)
1,5% - w przypadku wykonywania robót strzałowych przy użyciu materiałów wybuchowych metanowych specjalnych.2.
O wstrzymaniu robót strzałowych, o których mowa w ust. 1, informuje się:1)
osobę dozoru ruchu górniczego;2)
dyspozytora ruchu zakładu górniczego;3)
dyspozytora metanometrii - w przypadku stosowania metanometrii automatycznej.3.
Wznowienie robót strzałowych następuje po stwierdzeniu przez osobę dozoru ruchu górniczego usunięcia zagrożeń, o których mowa w ust. 1.§ 131.
W przypadku stężenia metanu w powietrzu wynoszącego więcej niż 0,5% w polach metanowych przy wykonywaniu robót strzałowych:1)
w górnych wnękach ścianowych,2)
wymuszających zawał stropu w ścianach,3)
w wyrobiskach korytarzowych o wzniosie większym niż 10°,4)
przy zaburzeniach geologicznych w ścianach i ubierkach- stosuje się wyłącznie do tego celu przeznaczone urządzenia służące do odpalania ładunków materiałów wybuchowych oraz linię strzałową w jednym odcinku mającą dwa przewody we wspólnej izolacji, z wyjątkiem przewodów przodkowych o długości nie większej niż 10 m.
§ 132.
W przypadku stosowania do robót strzałowych wykonywanych w polach metanowych zapalników elektrycznych metanowych milisekundowych, w sąsiednich otworach strzałowych stosuje się zwłokę międzystrzałową wynoszącą nie więcej niż:1)
60 ms - w skale jednorodnej;2)
90 ms - w skale niejednorodnej.§ 133.
1.
W warunkach zagrożenia wybuchem pyłu węglowego przodek i strefę przyprzodkową:1)
zmywa się wodą albo2)
zrasza się wodą przed odpaleniem ładunku materiału wybuchowego, albo3)
opyla się pyłem kamiennym.2.
Czynności, o których mowa w ust. 1, są wykonywane przez osobę wykonującą roboty strzałowe.§ 134.
1.
Zmywanie wodą pyłu węglowego w wyrobiskach korytarzowych drążonych w warunkach zagrożenia wybuchem pyłu węglowego wykonuje się w przodku i w strefie przyprzodkowej o długości nie mniejszej niż 10 m:1)
przed rozpoczęciem pracy na zmianie;2)
w trakcie pracy - w przypadku wystąpienia osadu pyłu węglowego;3)
przed rozpoczęciem wykonywania robót strzałowych.2.
W wyrobiskach korytarzowych, o których mowa w ust. 1, zamiast zmywania pyłu węglowego wodą dozwolone jest stosowanie zraszania wodą.3.
Zraszanie wodą w celu pozbawienia pyłu lotności stosuje się w strefie nie mniejszej niż 10 m i nie większej niż 60 m od przodka.§ 135.
1.
W polach niemetanowych i w polach zaliczonych do I lub II kategorii zagrożenia metanowego, przy robotach strzałowych wykonywanych w warunkach zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, zamiast zmywania lub zraszania wodą pyłu węglowego w drążonych wyrobiskach korytarzowych dozwolone jest zastosowanie, za zgodą kierownika ruchu, opylania pyłem kamiennym przodka i strefy przyprzodkowej o długości nie mniejszej niż 4 m.2.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, ilość pyłu zużytego do opylania na otwór strzałowy wynosi:1)
2 kg - w polach niemetanowych;2)
3 kg - w polach metanowych;3)
10 kg - przy pojedynczo odpalanych ładunkach materiału wybuchowego.§ 136.
W wyrobiskach wybierkowych, w warunkach zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, stosuje się zmywanie wodą pyłu węglowego lub opylanie pyłem kamiennym przodka i strefy przodkowej przed wykonywaniem robót strzałowych:1)
wymuszających zawał stropu w ścianach materiałami wybuchowymi węglowymi lub skalnymi;2)
w chodnikach podsadzkowych;3)
z zastosowaniem ładunków wolno przyłożonych;4)
przy rozsadzaniu luźnych brył.§ 137.
1.
Przed wykonywaniem robót strzałowych w luźnych bryłach ładunkami wolno przyłożonymi, w warunkach zagrożenia wybuchem pyłu węglowego:1)
usuwa się pył węglowy w odległości 10 m od miejsca odpalania ładunków materiałów wybuchowych;2)
strefę, o której mowa w pkt 1, zabezpiecza się przez zraszanie lub zmywanie wodą.2.
Dozwolone jest zabezpieczenie strefy, o której mowa w ust. 1 pkt 1, przez opylenie pyłem kamiennym; na ładunek materiału wybuchowego stosuje się co najmniej 10 kg pyłu kamiennego.§ 138.
Wykonując roboty strzałowe w luźnych bryłach, w warunkach zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, ładunkami materiału wybuchowego umieszczonego w otworach strzałowych, w przybierkach stropu i spągu oraz w ściekach, pył węglowy zabezpiecza się przed możliwością wybuchu.§ 139.
W warunkach zagrożenia tąpaniami wielkość zabioru i długość otworów strzałowych przy robotach strzałowych jest określana przez kierownika działu techniki strzałowej w porozumieniu z kierownikiem działu tąpań, na podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań.§ 140.
1.
Po wykonaniu robót strzałowych urabiających w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami wejście do tej strefy oraz do przodka jest dozwolone po upływie co najmniej 30 minut od odpalenia ładunków materiałów wybuchowych.2.
Po wykonaniu robót strzałowych wstrząsowych albo torpedujących wejście do przodka jest dozwolone po uzyskaniu zgody osoby dozoru ruchu górniczego, po upływie co najmniej 40 minut od odpalenia ładunków materiałów wybuchowych.§ 141.
1.
Przed wykonaniem robót strzałowych wstrząsowych oraz przed wykonaniem robót strzałowych urabiających w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami, odbywających się w miejscach zagrożonych wybuchem metanu lub pyłu węglowego, wyłącza się sieć elektryczną spod napięcia.2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do sieci elektrycznej zasilającej urządzenia wentylacyjne.3.
Ponowne załączenie sieci elektrycznej następuje po skontrolowaniu miejsca wykonywania robót strzałowych, po upływie okresów, o których mowa w § 140.§ 142.
Lokalizacja miejsc odpalania ładunku materiału wybuchowego w trakcie wykonywania robót strzałowych urabiających, wstrząsowych albo torpedujących w warunkach zagrożenia tąpaniami jest określana przez kierownika działu tąpań i kierownika działu techniki strzałowej.§ 143.
1.
W wyrobiskach zagrożonych wyrzutami gazów i skał, po wycofaniu osób ze strefy zagrożenia skutkami wyrzutu, roboty strzałowe wykonuje się metodą odpalania centralnego w sposób określony przez kierownika ruchu.2.
W wyrobiskach, w pokładach zaliczonych do I kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał, lokalne wykonywanie robót strzałowych jest dozwolone na warunkach określonych przez kierownika ruchu:1)
w przypadku przebudowy wyrobisk korytarzowych, wykonywania robót przybierkowych i ścieków;2)
w ścianach przy urabianiu - jeżeli bieżąca prognoza na podstawie pomiarów dokonanych w otworach o długości 6 m nie wykazuje strefy bezpośredniego zagrożenia;3)
w ścianach przy wykonywaniu robót strzałowych wymuszających zawał stropu w ścianach;4)
w przypadku rozsadzania luźnych brył.3.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w § 144.§ 144.
1.
W przypadku stwierdzenia okoliczności uzasadniających zaliczanie do określonej kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał, na okres wykonywania robót strzałowych wyznacza się strefę zagrożenia, która obejmuje wyrobisko:1)
korytarzowe - przewietrzane z zastosowaniem wentylacji odrębnej;2)
ścianowe - od stanowiska odpalania ładunków materiału wybuchowego do chodnika wentylacyjnego oraz chodnik wentylacyjny do najbliższego skrzyżowania z innym niezależnym prądem powietrza.2.
Ze strefy zagrożenia, o której mowa w ust. 1, przed odpalaniem ładunków materiału wybuchowego:1)
wycofuje się osoby do miejsc ustalonych w metryce strzałowej albo dokumentacji strzałowej;2)
wyłącza się urządzenia elektryczne spod napięcia, z wyjątkiem urządzeń iskrobezpiecznych.§ 145.
1.
W zakładach górniczych wydobywających sól w wyrobiskach zaliczonych do III kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał odpalanie centralne ładunków materiałów wybuchowych odbywa się z powierzchni; w trakcie tego odpalania osoby przebywają w wyznaczonych strefach na podszybiu.2.
Czynności związane z odpalaniem centralnym ładunków materiałów wybuchowych są wykonywane przez osoby wyższego dozoru ruchu górniczego, na warunkach ustalonych przez kierownika ruchu.3.
Lokalne wykonywanie robót strzałowych jest dozwolone, na warunkach określonych przez kierownika ruchu, w przypadku:1)
likwidacji zatorów w urządzeniach zsypowych;2)
rozstrzeliwania rdzeni wiertniczych;3)
rozstrzeliwania luźnych brył.§ 146.
1.
Do wykonywania robót strzałowych na powierzchni podziemnych zakładów górniczych stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 7.2.
Roboty strzałowe, o których mowa w ust. 1, są nadzorowane przez kierownika działu techniki strzałowej.