Szczegółowe wymagania dotyczące przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w ruchu zakładu górniczego.
Dz.U.2017.321
Akt obowiązującyROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ENERGII 1
z dnia 9 listopada 2016 r.
w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w ruchu zakładu górniczego 2
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
- a także która ukończyła kurs specjalistyczny dla osób kierujących działem techniki strzałowej.
- a także która ukończyła kurs specjalistyczny dla osób kierujących działem techniki strzałowej.
Przechowywanie środków strzałowych i sprzętu strzałowego
Przechowywanie środków strzałowych i sprzętu strzałowego
Przewożenie i przenoszenie środków strzałowych i sprzętu strzałowego
Przewożenie i przenoszenie środków strzałowych i sprzętu strzałowego
Rodzaje, sposoby i wzory ewidencji środków strzałowych
Rodzaje, sposoby i wzory ewidencji środków strzałowych
Używanie środków strzałowych i sprzętu strzałowego do robót strzałowych
Używanie środków strzałowych i sprzętu strzałowego do robót strzałowych
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w podziemnych zakładach górniczych
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w podziemnych zakładach górniczych
- tylko za zgodą kierownika ruchu.
- jest dozwolone po uzyskaniu zgody kierownika ruchu, który określa warunki bezpiecznego wykonywania tych robót.
- stosuje się wyłącznie do tego celu przeznaczone urządzenia służące do odpalania ładunków materiałów wybuchowych oraz linię strzałową w jednym odcinku mającą dwa przewody we wspólnej izolacji, z wyjątkiem przewodów przodkowych o długości nie większej niż 10 m.
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w odkrywkowych zakładach górniczych
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w odkrywkowych zakładach górniczych
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi
Szczegółowe wymagania dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi
Przepis przejściowy i przepis końcowy
Przepis przejściowy i przepis końcowy
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
SZCZEGÓŁOWE ZASADY PRZECHOWYWANIA ŚRODKÓW STRZAŁOWYCH I SPRZĘTU STRZAŁOWEGO W SKŁADACH MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH
SZCZEGÓŁOWE ZASADY PRZECHOWYWANIA ŚRODKÓW STRZAŁOWYCH I SPRZĘTU STRZAŁOWEGO W SKŁADACH MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
L - najmniejszą odległość wyrażoną w metrach,
K - wynosi odpowiednio: 16 - dla pkt 2.4 ppkt 1, 8 - dla pkt 2.4 ppkt 2 i 6 - dla pkt 2.4 ppkt 3,
Q - pojemność składu materiałów wybuchowych wyrażoną w kilogramach
- z tym że przyjęta odległość nie może być mniejsza od odległości klasy niższej; maksymalna pojemność składu nie może być większa niż 50000 kg materiałów wybuchowych.
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
I - odległość wyrażoną w metrach,
n - ilość zapalników lub spłonek.
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
L - najmniejszą odległość wyrażoną w metrach,
Q - maksymalną dopuszczalną do przechowywania w składzie ilość materiałów wybuchowych wyrażoną w kg;
ZAŁĄCZNIK Nr 2
WZORY DOKUMENTÓW EWIDENCJI ORAZ SPOSÓB ICH WYPEŁNIANIA
WZORY DOKUMENTÓW EWIDENCJI ORAZ SPOSÓB ICH WYPEŁNIANIA
str. 1
Nazwa zakładu górniczego …………................................... Skład materiałów wybuchowych (MW)
………………………………..
(nazwa składu MW)
w........................................................
(miejscowość, w której znajduje się zakład górniczy)
KSIĄŻKA nr.................
obrotu środkami strzałowymi składu materiałów wybuchowych (MW)
Kierownik działu techniki strzałowej i jego zastępcy | Imię i nazwisko | Własnoręczny podpis | Nazwy i symbole środków strzałowych | ||
Nazwa | Symbol | ||||
Wydawcy środków strzałowych | |||||
Liczba kart dostaw ........................................... Liczba kart obrotu ……………………......…. Data rozpoczęcia prowadzenia książki........................... Data zatwierdzenia książki …………………………… | …………………………... (data i pieczęć) | Zatwierdzam …………………………………......……… (data, pieczątka i podpis kierownika ruchu zakładu górniczego) |
Wzór 1
str. 2
KARTA DOSTAW ŚRODKÓW STRZAŁOWYCH - książka obrotu środkami strzałowymi
składu materiałów wybuchowych (MW)
Karta nr ..............
Dostawy | Data i znak awiza wysyłkowego lub wydruku | Nazwisko i imię osoby odbierającej w składzie MW lub w przodku | Symbol środka strzałowego | Nazwa wytwórni (dostawcy) | Ilość środków strzałowych (kg, szt., m) | Liczba sztuk opakowań | Inne cechy dostawy | Sposób dostawy | Numer karty zaprzychodowania | Data | Stwierdzono braki w jakości i ilości dostarczonych środków strzałowych | ||||
rozpoczęcia | zakończenia | zauważone przy transporcie | zauważone podczas przechowywania | ||||||||||||
Numer | Data, godz. | wydawania środka strzałowego pochodzące go z danej dostawy | |||||||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
Wzór 1
str. 3 i dalsze
KARTA OBROTU ŚRODKAMI STRZAŁOWYMI
- książka obrotu środkami strzałowymi.
Nr karty ............
Nazwa zakładu górniczego .............................................................. Data ............................ ..Zmiana ..............
Nazwa składu materiałów wybuchowych (MW).................................................................................................
Pobierający | Symbol MW | Symbol MW | Symbol MW | Środki inicjujące i zapalające | Podpis pobierającego | Zwroty | ||||||||||||||
symbole | materi ały wybuc howe | nr karty zaprzychodowania | komu i kiedy przekazano (nazwisko i imię, nr karty obrotu środkami strzałowymi, lp. zapisu) | |||||||||||||||||
Lp. | numer | nazwisko i imię | kg | kg | kg | środki inicjujące i zapalające | ||||||||||||||
przodka lub profilu, otworu | znaczka kontrolnego | szt. | szt. | szt. | m | m | kg | szt. | szt., m, | |||||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||
Zapas z przeniesienia: | ||||||||||||||||||||
Rozchód | ||||||||||||||||||||
Przychód | Podpis i uwagi wydawcy | |||||||||||||||||||
Zapas do przeniesienia | Dnia ............................... |
Wzór 2
str. 1
Podziemny/Odkrywkowy* Zakład Górniczy ..........................................................
w ......................................................................
Data ........................................................................................
DZIENNIK STRZAŁOWY
Nazwisko ................................................................
Imię .........................................................................
Nr znaczka ..............................................................
Rodzaj posiadanego uprawnienia
............................................................................................
............................................................................................
(l.dz. i data uzyskania)
............................................................................................
(podpis i pieczątka wystawiającego dziennik)
Data wydania dziennika
.........................................
Data zakończenia dziennika (zwrotu)
..........................................
Dziennik zawiera …. …..numerowanych kart
* Zbędne pominąć.
Wzór 2
str. 2
Data ................ Zmiana ...............
ZAPOTRZEBOWANIE | |||
Ilość środków strzałowych | |||
Nazwa materiału wybuchowego ............................. kg | Zapalniki ........................... szt. | Inne środki strzałowe .................................... | |
....................................... (podpis zamawiającego) | |||
WYDANO W SKŁADZIE | |||
Materiał wybuchowy ......................... | Środki inicjujące | ||
Wielkość naboi | Ilość w kg | Zapalniki szt. | Inne środki strzałowe |
Wpis w książce obrotu | |||
nr ....... str. ...... lp. ...... | |||
Podpis wydawcy ................................................................. | |||
Uwagi kontrolującego: ..................................... (podpis kontrolującego) |
Wzór 2
str. 3
Oddział ..................... nr przodka lub łamu, poziomu.....................
Liczba otworó w | Zapalniki szt. | Inne środki strzałowe | Liczba naboi w sztukach | Zawar- tość CH4 | Godzina pomiaru | |||
Pozostało z poprzedniej zmiany | ||||||||
Otrzymano | ||||||||
Razem | ||||||||
Roboty strzałowe | ||||||||
Razem zużyto | -------- | -------- | ||||||
Pozostało do przeniesienia | ________ | _______ | ||||||
Uwagi strzałowego: .................................. (podpis strzałowego) |
Wzór 3
str. 1
..................................................................................
nazwa zakładu górniczego
wydobywającego kopaliny otworami wiertniczymi/
zakładu wykonującego roboty geologiczne
(grupy - zespołu)
Blok nr ...................................................
DZIENNIK STRZAŁOWY
Imię i nazwisko .................................................................................................................................
Rodzaj posiadanego uprawnienia ......................................................................................................
(l. dz. i data otrzymania uprawnienia)………………………………
Data wydania dziennika .................................
Data zakończenia dziennika (zwrotu) .........................
Dziennik zawiera …. numerowanych kart
...............................................................................................................................................
(pieczęć, data i podpis kierownika działu techniki strzałowej)
Wzór 3
str. 2
DZIENNIK STRZAŁOWY Nr ......................... Grupa sejsmiczna (Zespół) Nr .......................... | |||||||||||||||||||||||||||||||||
........................................................................... | |||||||||||||||||||||||||||||||||
nazwisko i imię strzałowego | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Nr bloku | Materiał wybuchowy - rodzaj | Opako- wanie | Paczki | Naboje | Ładunki - rodzaj/nr | Lont detonujący - rodzaj/nr | Zapalnik elektryczny - rodzaj/nr | .............................. (data i podpis zamawiającego) | |||||||||||||||||||||||||
liczba | nr | liczba | nr | szt. | |||||||||||||||||||||||||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |||||||||||||||||||
I. Zapotrzebowanie | Zapis w książce obrotu środkami strzałowymi nr, str., poz. ................................. (podpis wydawcy środków strzałowych ) ................................. (podpis pobierającego środki strzałowe) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Wydano ze składu | z dnia poprzedniego | ||||||||||||||||||||||||||||||||
z dnia bieżącego | |||||||||||||||||||||||||||||||||
razem | |||||||||||||||||||||||||||||||||
III. Pobrano w terenie ( przekazano) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. Nr kolejny strzału | nr profilu | głęb. załad. | Roboty strzałowe (zużycie) ...................................................... miejscowość i data | Rodzaj przybitki | Metodyka robót strzałowych | Sposób orurowania/średnica wewnętrzna | |||||||||||||||||||||||||||
nr otworu | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Z przeniesienia | ........ . | ........ . | ..... | ||||||||||||||||||||||||||||||
............................................... .... | ........ . | ........ . | ..... | ||||||||||||||||||||||||||||||
............................................... .... | ....... . | ........ . | ..... |
............................................... .... | ........ . | ........ . | ..... | |||||||||||||||
Zużycie razem | podpis strzałowego | |||||||||||||||||
Zwrot do składu | ||||||||||||||||||
Do przeniesienia | podpis wydawcy środków strzałowych | |||||||||||||||||
Metodyka – objaśnienia: 1. SMP pomiar strefy małych prędkości – sonda. 2. MSK – mikrosejsmoprofilowanie. 3. SŁP – roboty strzałowe w jednym otworze ładunkiem pojedynczym. 4. PLGO – profilowo -liniowe grupowanie otworów. 5. PGŁ – pionowe grupowanie ładunków. 6. PPGŁ - pionowo-poziome grupowanie ładunków. 7. MSP - masowe sondowanie przestrzenne. 8. PWLD – powierzchniowe wzbudzanie lontem detonującym. 9. P - perforacja. 10. T - torpedowanie. 11 . Sz. -szczelinowanie. 12. Pobieranie prób skał i medium. 13. Hydroperforacja. 14. Ucinanie rur. 15. Inne | Uwagi strzałowego ........................................... ......................................... (data i podpis) | Uwagi osób kontrolujących ............................................................ ......................................................... (data i podpis) |
ZAŁĄCZNIK Nr 3
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE UŻYWANIA ŚRODKÓW STRZAŁOWYCH I SPRZĘTU STRZAŁOWEGO W ZAKŁADZIE GÓRNICZYM
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE UŻYWANIA ŚRODKÓW STRZAŁOWYCH I SPRZĘTU STRZAŁOWEGO W ZAKŁADZIE GÓRNICZYM
1.1. Użyte w niniejszej części załącznika symbole oraz pojęcia oznaczają:
1) "MW" - materiał wybuchowy;
2) "ZE" - zapalnik elektryczny;
3) "wyrobisko kamienne" - wyrobisko, w którym w całym przekroju poprzecznym przodka występuje skała płonna (kamień);
4) "wyrobisko kamienno-węglowe" - wyrobisko, w którym powierzchnia węgla w przodku jest mniejsza niż 20% powierzchni poprzecznego przekroju wyrobiska;
5) "wyrobisko węglowo-kamienne i węglowe" - wyrobisko, w którym powierzchnia węgla w przodku jest większa niż 20% powierzchni poprzecznego przekroju wyrobiska;
6) "ładunek MW bez ograniczenia" - ładunek MW, którego wielkość nie jest ograniczona długością lub średnicą otworu strzałowego, pod warunkiem przestrzegania zasad techniki strzałowej oraz określonej przepisami długości przybitki;
7) "ładunek MW wolno przyłożony" - ładunek nakładany lub podkładany, służący do rozsadzania luźnych brył;
8) "zapalnik elektryczny (ZE) dowolny" - dowolny zapalnik elektryczny, który może być stosowany w określonych wyrobiskach podziemnych;
9) "zapalniki metanowe" - zapalniki bezpieczne wobec pyłu węglowego i metanu, które:
a) odpalane w mieszaninie metanowo-powietrznej o stężeniu metanu 8,0-9,5% mogą spowodować jej zapalenie z częstością nie większą niż 4%,
b) swobodnie zawieszone odpalane w obłoku pyłu węglowego w powietrzu o stężeniu 0,45 kg/m3, nie powodują jego zapalenia;
10) "zapalniki węglowe" - zapalniki bezpieczne wobec pyłu węglowego, które swobodnie zawieszone odpalane w obłoku pyłu węglowego w powietrzu o stężeniu 0,45 kg/m3, nie powodują jego zapalenia;
11) "zapalnik elektryczny (ZE) metanowy milisekundowy (ms)" - zapalnik elektryczny milisekundowy o zwłoce międzystrzałowej poniżej 100 ms oraz o odpowiednim stopniu opóźnienia (bez stopnia "0");
12) "materiały wybuchowe" - materiały wybuchowe:
a) skalne - o czerwonej barwie otoczki naboju albo dowolnej barwie otoczki naboju, z czerwonym paskiem,
b) węglowe - o niebieskiej barwie otoczki naboju,
c) metanowe - o barwie otoczki naboju od białej do kremowej,
d) metanowe specjalne - o barwie otoczki naboju od białej do kremowej z dwoma czarnymi paskami;
13) "górne wnęki maszyn urabiających w ścianach i ubierkach" - wnęki usytuowane przy chodnikach ścianowych w wylotowych prądach powietrza;
14) "przodki i otwory strzałowe mokre" - przodki i otwory strzałowe zabezpieczone przed wybuchem pyłu węglowego wodą pochodzenia naturalnego lub przez zmywanie wodą w strefie przyprzodkowej.
1.2. Barwa izolacji przewodów elektrycznych zapalników elektrycznych ze względu na stopień bezpieczeństwa wobec:
1) metanu i pyłu węglowego, barwa jednego z przewodów:
a) czerwona - dla zapalników elektrycznych skalnych,
b) niebieska - dla zapalników elektrycznych węglowych,
c) biała - dla zapalników elektrycznych metanowych;
2) prądu elektrycznego, barwa drugiego z przewodów:
a) żółta - dla zapalników elektrycznych klasy 0,20 A,
b) brązowa - dla zapalników elektrycznych klasy 0,45 A,
c) zielona - dla zapalników elektrycznych klasy 2,0 A,
d) czarna - dla zapalników elektrycznych klasy 4,0 A.
1.3. Wymogi dla materiałów wybuchowych bezpiecznych wobec pyłu węglowego i metanu.
1.3.1. Materiały wybuchowe bezpieczne wobec pyłu węglowego to materiały, które w trakcie 5 prób inicjowania od dna otworu i 5 prób przy inicjowaniu od wylotu otworu ładunków próbnych:
1) 500 g MW węglowych lub metanowych,
2) 1000 g MW metanowych specjalnych,
3) 1900 g do 2000g MW metanowych specjalnych J-wymiennojonowych
- nie zapalą pyłu węglowego w komorze sztolni doświadczalnej oraz nie pozostawią niezdetonowanych naboi lub ich części.
1.3.2. Materiały wybuchowe bezpieczne wobec metanu to materiały, które w trakcie 10 prób inicjowania ładunków próbnych:
1) MW metanowych w ilości 500 g, dokonywanego od dna otworu w moździerzu z centrycznym otworem,
2) MW metanowych specjalnych w ilości 1000 g, dokonywanego od dna otworu w moździerzu z centrycznym otworem,
3) MW metanowych specjalnych J-wymiennojonowych:
a) w ilości 1900 g do 2000g, dokonywanego od dna otworu i od wylotu otworu w moździerzu z centrycznym otworem,
b) w ilości 500g, dokonywanego w moździerzu szczelinowym,
c) w ilości 1500g, dokonywanego w moździerzu rowkowym,
d) w ilości 1500g, zawieszonego swobodnie
- nie zapalą mieszaniny metanowo - powietrznej w komorze sztolni doświadczalnej o stężeniu metanu 8,0-9,5% oraz nie pozostawią niezdetonowanych naboi lub ich części.
1.4. Wyrobiska kamienne - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
klasa A | klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia | |
2 | MW metanowe MW węglowe | ZE metanowe albo ZE węglowe | |
3 | |||
4 | MW skalne | Ładunki MW bez ograniczenia ZE metanowe albo ZE węglowe Warunki: 1) stosuje się przedwierty o długości nie mniejszej niż 4 m; w przypadku nawiercenia na pokład węgla, stosowanie MW skalnych jest niedozwolone, 2) stanowisko odpalania oraz miejsce schronienia załogi znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od przodka (we wnęce, schronie lub za załamaniem). |
1.5. Wyrobiska kamienne - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | MW metanowe | ||||
specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia ZE metanowe albo ZE węglowe | ||||
2 | MW metanowe | Warunki: w przypadku stosowania ZE węglowych maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy stosowaniu zapalarek elektrycznych z blokadą metanometryczną - 1%. | |||
3 | MW węglowe | ||||
Ładunki MW bez ograniczenia | |||||
4 | MW skalne | ZE metanowe albo ZE węglowe | |||
Warunki: | |||||
1) maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy stosowaniu zapalarek elektrycznych z blokadą metanometryczną - 1%, | |||||
2) stosuje się przedwierty o długości nie mniejszej niż 4 m; w przypadku nawiercenia na pokład węgla, stosowanie MW skalnych lub węglowych jest niedozwolone, | |||||
3) stanowisko odpalania oraz miejsce schronienia załogi znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od przodka (we wnęce, schronie lub za załamaniem). |
1.6. Wyrobiska kamienno-węglowe - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
klasa A | klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia ZE metanowe albo węglowe | |
2 | MW metanowe | ||
3 | MW węglowe | ||
4 | MW skalne | Tylko w kamieniu: - ładunki MW bez ograniczenia - ZE dowolne | |
Warunki: | |||
1) otwory strzałowe w przodku mogą być wiercone tylko w kamieniu; równoczesne wykonywanie robót strzałowych w kamieniu (MW skalnymi) i w węglu (w szczególności MW węglowymi lub metanowymi) jest niedozwolone, | |||
2) stanowisko odpalania znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od przodka (we wnęce, schronie lub za załamaniem). |
1.7. Wyrobiska kamienno-węglowe - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | MW metanowe specjalne | W kamieniu i w węglu: - ładunki MW bez ograniczenia - ZE metanowe | |||
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | ||||
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | W kamieniu: - ładunki MW bez ograniczenia - ZE metanowe W węglu: - tylko w przodkach i otworach strzałowych mokrych - ładunki MW bez ograniczenia - ZE metanowe | |||
4 | MW węglowe | Tylko w kamieniu: | |||
- ładunki MW bez ograniczenia | |||||
5 | MW skalne | - ZE metanowe albo ZE węglowe | |||
Warunki: | |||||
1) maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy stosowaniu zapalarek elektrycznych z blokadą metanometryczną - 1%, | |||||
2) stanowisko odpalania znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od przodka (we wnęce, schronie lub za załamaniem); | |||||
3) otwory strzałowe w przodku mogą być wiercone tylko w kamieniu; równoczesne wykonywanie robót strzałowych w kamieniu (MW skalnymi lub węglowymi) oraz w węglu (MW metanowymi) jest niedozwolone. |
1.8. Wyrobiska węglowo-kamienne i węglowe - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
klasa A | klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia ZE metanowe albo ZE węglowe | |
2 | |||
MW metanowe amonowosaletrzane | |||
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | Tylko w przodkach i otworach strzałowych mokrych: - ładunki MW bez ograniczenia - ZE metanowe albo ZE węglowe | |
4 | MW węglowe | Ładunki MW bez ograniczenia ZE węglowe albo ZE metanowe | Tylko w ścianach i ubierkach Ładunki MW bez ograniczenia ZE węglowe albo ZE metanowe |
1.9. Wyrobiska węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne), z wyjątkiem górnych wnęk maszyn urabiających oraz miejsc zaburzeń geologicznych w ścianach i ubierkach - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia | |||
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | ZE metanowe | |||
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | Tylko w przodkach i otworach strzałowych mokrych: - ładunki MW bez ograniczenia - ZE metanowe |
1.10. Górne wnęki maszyn urabiających oraz miejsca zaburzeń geologicznych w ścianach i ubierkach - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | MW metanowe specjalne | 1000 g ZE metanowe | |||
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | 1000 g ZE metanowe | niedozwolone | ||
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | Tylko w kamieniu: - 1000 g - ZE metanowe |
1.11. Roboty strzałowe dla wywołania zawału stropu w ścianach i ubierkach oraz w chodnikach - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
Klasa A | Klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia ZE metanowe albo ZE węglowe | |
2 | MW metanowe | Warunek: | |
3 | MW węglowe | - ładunki MW w otworach o średnicy większej niż 50 mm można ładować i odpalać jednocześnie w nie więcej niż 5 otworach strzałowych | |
4 | MW skalne | Ładunki MW bez ograniczenia. ZE metanowe albo ZE węglowe Warunki: | |
1) ładunki MW w otworach o średnicy większej niż 50 mm można ładować i odpalać jednocześnie w nie więcej niż 5 otworach strzałowych, 2) MW skalne mogą być stosowane wyłącznie w kamieniu. |
1.12. Roboty strzałowe dla wywołania zawału stropu w ścianach i ubierkach oraz w chodnikach - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 2 | MW metanowe specjalne MW metanowe | Ładunki MW bez ograniczenia ZE metanowe natychmiastowe albo ZE metanowe milisekundowe jednego stopnia opóźnienia | |||
Warunek: - ładunki MW w otworach o średnicy większej niż 50 mm można ładować i odpalać jednocześnie najwyżej w 5 otworach strzałowych | |||||
3 4 | MW węglowe MW skalne | Ładunki MW bez ograniczenia ZE metanowe natychmiastowe albo ZE metanowe milisekundowe jednego stopnia opóźnienia Warunki: 1) maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy stosowaniu zapalarek elektrycznych z blokadą metanometryczną - 1%; 2) dozwolone jest ładowanie i odpalanie jednocześnie nie więcej niż 5 otworów; 3) na czas wykonywania robót strzałowych załogę wycofuje się ze ściany lub ubierki; 4) MW skalne i węglowe mogą być stosowane wyłącznie w kamieniu. |
1.13. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych wolno przyłożonymi - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
Klasa A | Klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe | 500 g | |
specjalne | ZE metanowe natychmiastowe albo ZE metanowe lub węglowe milisekundowe jednego stopnia opóźnienia | ||
2 | MW metanowe | Warunki: 1) dozwolone jest odpalanie nie więcej niż 3 ładunków w jednej serii; 2) stanowisko odpalania oraz miejsce schronienia załogi znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od miejsca robót strzałowych (we wnęce, schronie lub za załamaniem); 3) zezwolenie kierownika ruchu. |
1.14. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych wolno przyłożonymi - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | MW metanowe specjalne | 300 g ZE metanowe natychmiastowe albo ZE metanowe milisekundowe jednego stopnia opóźnienia Warunki: 1) maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%; 2) dozwolone jest odpalanie nie więcej niż 3 ładunków w jednej serii; 3) stanowisko odpalania oraz miejsce schronienia załogi znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od miejsca robót strzałowych (we wnęce, schronie lub za załamaniem); 4) zezwolenie kierownika ruchu. | Wykonywanie robót strzałowych ładunkami MW wolno przyłożonymi w polu III i IV kategorii zagrożenia metanowego jest niedozwolone. | ||
2 | MW metanowe |
1.15. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych w otworach strzałowych - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
Klasa A | Klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe | 300 g | |
specjalne | ZE metanowe natychmiastowe albo ZE milisekundowe jednego stopnia opóźnienia Warunki: | ||
2 | MW metanowe | 1) odległość MW w otworze od odsłoniętej płaszczyzny bryły jest nie mniejsza niż 0,3 m; 2) stanowisko odpalania oraz miejsce schronienia załogi znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od miejsca robót strzałowych (we wnęce, schronie lub za załamaniem). | |
3 | MW węglowe | Wyłącznie w wyrobiskach kamiennych i kamienno-węglowych - 300 g | |
4 | MW skalne | - ZE metanowe natychmiastowe albo milisekundowe jednego stopnia opóźnienia Warunki: 1) odległość MW w otworze od odsłoniętej płaszczyzny bryły jest nie mniejsza niż 0,3 m, 2) stanowisko odpalania oraz miejsce schronienia załogi znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od miejsca robót strzałowych (we wnęce, schronie lub za załamaniem), 3) zezwolenie kierownika działu górniczego. Rozsadzanie brył węgla MW skalnymi jest niedozwolone. |
1.16. Rozsadzanie luźnych brył ładunkami materiałów wybuchowych w otworach strzałowych - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | MW metanowe specjalne | 300 g | Wyłącznie do rozsadzania luźnych brył kamienia 150 g 150 g niedozwolone | ||
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | 300 g | |||
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | 300 g | |||
ZE metanowe natychmiastowe albo milisekundowe jednego stopnia opóźnienia Warunki: 1) maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy zastosowaniu zapalarek elektrycznych z blokadą metanometryczną - 1; 2) odległość MW w otworze od odsłoniętej płaszczyzny bryły jest nie mniejsza niż 0,3 m; 3) stanowisko odpalania oraz miejsce schronienia załogi znajduje się w odległości nie mniejszej niż 100 m od miejsca robót strzałowych (we wnęce, schronie lub za załamaniem); 4) zezwolenie kierownika działu górniczego. |
1.17. Roboty strzałowe wstrząsowe (zruszająco-odprężające) w caliźnie pokładów tąpiących, wyrobiska kamienno-węglowe, węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
klasa A | klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż dwie trzecie długości otworu. ZE węglowe albo ZE metanowe Lont detonujący węglowy albo lont detonujący metanowy | |
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu. ZE węglowe albo ZE metanowe Lont detonujący węglowy albo lont detonujący metanowy | |
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | Tylko w przodkach mokrych Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu. ZE węglowe albo ZE metanowe Lont detonujący węglowy albo lont detonujący metanowy | |
4 | MW węglowe | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu ZE węglowe albo ZE metanowe Lont detonujący węglowy albo lont detonujący metanowy | Tylko w wyrobiskach z wentylacją opływową. Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu ZE węglowe albo ZE metanowe Lont detonujący węglowy albo lont detonujący metanowy |
Warunki: | |||
1) ładunki MW w otworach strzałowych ładowanych ręcznie inicjuje się od dna lub wylotu otworów z użyciem 2 ZE; | |||
2) ładunki MW w otworach strzałowych wprowadzane do otworów pneumatycznie inicjuje się od wylotu otworów; | |||
3) otwory wstrząsowe odpalane, niezależnie od otworów urabiających, inicjuje się ZE natychmiastowymi albo ZE zwłocznymi milisekundowymi jednego stopnia zwłoki; | |||
4) otwory wstrząsowe odpalane równocześnie z otworami urabiającymi, inicjuje się w następujący sposób: a) ładunki MW w obu rodzajach otworów strzałowych inicjuje się ZE natychmiastowymi albo ZE milisekundowymi jednego stopnia zwłoki, b) ładunki MW w otworach wstrząsowych inicjuje się ZE milisekundowymi o zwłoce o jeden lub dwa stopnie wyższej od ostatniego numeru zwłoki otworów urabiających; | |||
5) dozwolone jest równoczesne odpalanie otworów wstrząsowych i urabiających, jeżeli odległość pomiędzy ładunkami MW w otworach wstrząsowych a ładunkami MW w otworach urabiających jest nie mniejsza niż 1 m; | |||
6) odpalanie otworów poprzedza się pomiarem oporu obwodu strzałowego ze stanowiska odpalania; | |||
7) miejsce odpalania otworów strzałowych, przebywania załogi oraz posterunków zabezpieczających dojście do miejsca robót strzałowych ustala kopalniany zespół do spraw tąpań z udziałem kierownika działu wentylacji. |
1.18. Roboty strzałowe wstrząsowe (zruszająco-odprężające) w caliźnie pokładów tąpiących, wyrobiska kamienno-węglowe, węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) - pola metanowe.
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | ||||
I | II | III | IV | |||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | ||||||
1 | 2 | 3 | ||||
1 | MW metanowe specjalne | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż dwie trzecie długości otworu ZE metanowe Lont detonujący metanowy | ||||
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu ZE metanowe Lont detonujący metanowy | ||||
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | Tylko w przodkach mokrych Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu ZE metanowe Lont detonujący metanowy | ||||
Warunki: | ||||||
1) ładunki MW w otworach strzałowych ładowanych ręcznie inicjuje się od dna lub wylotu otworów z użyciem 2 ZE; | ||||||
2) ładunki MW w otworach strzałowych wprowadzane do otworów pneumatycznie inicjuje się od wylotu otworów; | ||||||
3) otwory wstrząsowe odpalane, niezależnie od otworów urabiających, inicjuje się ZE natychmiastowymi lub zwłocznymi milisekundowymi jednego stopnia zwłoki; | ||||||
4) otwory wstrząsowe odpalane równocześnie z otworami urabiającymi inicjuje się w następujący sposób: a) ładunki MW w obu rodzajach otworów strzałowych inicjuje się ZE natychmiastowymi albo ZE milisekundowymi jednego stopnia zwłoki, b) ładunki MW w otworach wstrząsowych inicjuje się ZE milisekundowymi o zwłoce o jeden lub dwa stopnie wyższej od ostatniego numeru zwłoki otworów urabiających; | ||||||
5) dozwolone jest równoczesne odpalanie otworów wstrząsowych i urabiających, jeżeli odległość pomiędzy ładunkami MW w otworach wstrząsowych a ładunkami MW w otworach urabiających jest nie mniejsza niż 1 m; | ||||||
6) odpalanie otworów poprzedza się pomiarem oporu obwodu strzałowego ze stanowiska odpalania; | ||||||
7) miejsce odpalania otworów strzałowych, przebywania załogi oraz posterunków zabezpieczających dojście do miejsca robót strzałowych ustala kopalniany zespół do spraw tąpań z udziałem kierownika działu wentylacji. |
1.19. Roboty strzałowe torpedujące w skałach otaczających pokłady węglowe. Wyrobiska kamienne, kamienno-węglowe oraz węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) - pola niemetanowe.
Lp. | Grupa MW | Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego | |
klasa A | klasa B | ||
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż dwie trzecie długości otworu ZE węglowe albo ZE metanowe | |
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | Lont detonujący węglowy albo lont detonujący metanowy | |
3 | MW metanowe Nitroglicerynowe | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu ZE węglowe albo ZE metanowe Lont detonujący węglowy albo lont detonujący metanowy | |
4 5 | MW węglowe MW skalne | ||
Warunki: 1) ładunki MW w długich otworach strzałowych inicjuje się od wylotu lub dna otworów z użyciem 2 ZE; 2) zapalniki zbrojące ładunek długiego otworu łączy się w obwód strzałowy szeregowo; 3) długość przybitki zamykającej wylot otworu strzałowego wynosi nie mniej niż 75 cm; w przypadku otworów strzałowych o nachyleniu większym niż 20° przy stosowaniu przybitki piaskowej używa się przybitki z gliny lub z gliny z piaskiem na długości nie mniejszej niż 30 cm od wylotu otworu; 4) w otworach, które przecinają pokład lub warstwę węgla, odległość końca kolumny ładunku MW skalnego lub MW węglowego od pokładu lub warstwy węgla, licząc wzdłuż osi otworu, jest nie mniejsza niż 4 m; jeżeli nie jest możliwe spełnienie takiego warunku, ładunek sporządza się z MW metanowych lub MW metanowych specjalnych; 5) odpalanie otworów strzałowych poprzedza się pomiarem oporu obwodu strzałowego ze stanowiska odpalania; 6) miejsce odpalania otworów strzałowych, przebywania załogi oraz posterunków zabezpieczających dojście do miejsca robót strzałowych ustala kopalniany zespół do spraw tąpań z udziałem kierownika działu wentylacji; 7) w wyrobiskach górniczych, gdzie występuje pył węglowy, przed wykonaniem robót strzałowych usuwa się pył węglowy w promieniu 10 m od otworów strzałowych przez zmywanie wodą; 8) w rejonie wykonywania robót strzałowych technik pyłowy dokonuje kontroli zabezpieczeń przed wybuchem pyłu węglowego; w przypadku bieżącego wykonywania robót strzałowych, kontrole takie wykonuje się nie rzadziej niż 2 razy w tygodniu. |
1.20. Roboty strzałowe torpedujące w skałach otaczających pokłady węglowe. Wyrobiska kamienne, kamienno-węglowe oraz węglowo-kamienne i węglowe (wyrobiska korytarzowe i eksploatacyjne) - pola metanowe
Lp. | Grupa MW | Pole metanowe kategorii | |||
I | II | III | IV | ||
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego klasy A i B | |||||
1 | 2 | 3 | |||
1 | MW metanowe specjalne | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż dwie trzecie długości otworu ZE natychmiastowe metanowe Lont detonujący metanowy | |||
2 | MW metanowe amonowosaletrzane | ||||
3 | MW metanowe nitroglicerynowe | Ładunek MW zajmuje nie więcej niż połowę długości otworu ZE natychmiastowe metanowe Lont detonujący metanowy | |||
4 | MW węglowe | ||||
5 | MW skalne | ||||
Warunki: 1) przy używaniu MW węglowych i skalnych maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy zastosowaniu zapalarek elektrycznych z blokadą metanometryczną 1%; 2) ładunki MW w długich otworach strzałowych inicjuje się od wylotu lub dna otworów z użyciem 2 ZE; 3) zapalniki zbrojące ładunek długiego otworu strzałowego łączy się w obwód strzałowy szeregowo; 4) długość przybitki zamykającej wylot otworu strzałowego wynosi nie mniej niż 75 cm; w przypadku otworów strzałowych o nachyleniu większym niż 20° przy stosowaniu przybitki piaskowej stosuje się przybitkę z gliny lub gliny z piaskiem na długości nie mniejszej niż 30 cm od wylotu otworu; 5) w otworach, które przecinają pokład lub warstwę węgla, odległość końca kolumny ładunku MW skalnego lub MW węglowego od pokładu lub warstwy węgla, licząc wzdłuż osi otworu, jest nie mniejsza niż 4 m; jeżeli nie jest możliwe spełnienie tego warunku, ładunek sporządza się z MW metanowych lub MW metanowych specjalnych; 6) odpalanie otworów strzałowych jest poprzedzone pomiarem oporu obwodu strzałowego ze stanowiska odpalania; 7) miejsce odpalania otworów strzałowych, przebywania załogi oraz posterunków zabezpieczających dojście do miejsca robót strzałowych ustala kopalniany zespół do spraw tąpań z udziałem kierownika działu wentylacji; 8) w wyrobiskach górniczych, gdzie występuje pył węglowy, przed wykonaniem robót strzałowych usuwa się pył węglowy w promieniu 10 m od otworów strzałowych przez zmywanie wodą; 9) w rejonie wykonywania robót strzałowych technik pyłowy dokonuje kontroli zabezpieczeń przed wybuchem pyłu węglowego; w przypadku bieżącego wykonywania robót strzałowych, kontrole takie wykonuje się nie rzadziej niż 2 razy w tygodniu. |
1.21. Roboty strzałowe w węglowych łatach przystropowych w ścianach i ubierkach. Warunki używania materiałów wybuchowych i zapalników elektrycznych jak w wyrobiskach węglowo-kamiennych i węglowych, z tym że:
1) wykonywanie robót strzałowych w szczelinowatych i spękanych łatach jest niedozwolone;
2) zabiór otworów strzałowych powinien wynosić nie mniej niż 20 cm (od odsłoniętej płaszczyzny).
1.22. Przybierki stropu i spągu oraz wykonywanie ścieków i kanałów w wyrobiskach korytarzowych.
Warunki używania materiałów wybuchowych i zapalników elektrycznych jak w wyrobiskach węglowo-kamiennych i węglowych.
1.23. Szyby, szybiki i nadsięwłomy.
Warunki używania materiałów wybuchowych i zapalników elektrycznych jak w wyrobiskach kamiennych pkt 1.4 i 1.5, kamienno-węglowych pkt 1.6 i 1.7, oraz węglowo-kamiennych i węglowych pkt 1.8 i 1.9.
2. Podziemne zakłady górnicze wydobywające sól, rudy metali, surowce mineralne i chemiczne.
2.1. Użyte w niniejszej części załącznika symbole oraz pojęcia oznaczają:
1) "MW" - materiał wybuchowy;
2) "ZE" - zapalnik elektryczny;
3) "ZN" - zapalnik nieelektryczny;
4) "ładunek MW bez ograniczenia" - ładunek MW, którego wielkość nie jest ograniczona długością lub średnicą otworu strzałowego, pod warunkiem przestrzegania zasad techniki strzałowej oraz określonej przepisami długości przybitki;
5) "zapalnik dowolny" - dowolny zapalnik elektryczny lub nieelektryczny, który może być używany w podziemnych zakładach górniczych;
6) "materiały wybuchowe i zapalniki" - materiały wybuchowe metanowe specjalne, metanowe, węglowe, skalne i zapalniki.
2.2. W przypadku zastosowania w podziemnych zakładach górniczych materiałów wybuchowych typu saletrol, kierownik ruchu zatwierdza warunki jego sporządzania i używania, określone przez rzeczoznawcę w jego opinii. Sporządzanie saletrolu dozwolone jest wyłącznie poprzez wymieszanie składników w urządzeniu dopuszczonym do stosowania w zakładach górniczych na podstawie art. 113 ustawy.
2.3. Roboty strzałowe w złożu i w skałach płonnych.
Lp. | Grupa MW | Pole niemetanowe | Pola metanowe kategorii | |
I | II | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW Bez ograniczenia zapalniki dowolne | Ładunki MW bez ograniczenia Zapalniki metanowe | |
2 | MW metanowe | |||
3 4 | MW węglowe MW skalne | Ładunki MW bez ograniczenia Zapalniki metanowe albo ZE węglowe Warunki: - maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, - stanowisko strzałowe w odległości nie mniejszej niż 100 m od przodka, lecz nie w linii prostej (we wnęce, schronie lub za załamaniem). | Wyłącznie przy centralnym odpalaniu ładunków MW. Ładunki MW bez ograniczenia Zapalniki metanowe albo ZE węglowe Warunek: - maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy stosowaniu zabezpieczenia metanometrycznego 1,0%. |
2.4. Roboty strzałowe ładunkami wolno przyłożonymi oraz ładunkami w otworach strzałowych
Lp. | Grupa MW | Pole niemetanowe | Pola metanowe kategorii | |
I | II | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | MW metanowe specjalne | 500 g zapalniki dowolne | 500 g Zapalniki metanowe | Wyłącznie przy centralnym strzelaniu 500 g Zapalniki metanowe |
2 | MW metanowe | |||
3 4 | MW węglowe MW skalne | niedozwolone | niedozwolone |
2.5. Roboty strzałowe w wyrobiskach zagrożonych wyrzutami gazów i skał.
Lp. | Grupa MW | Pola zagrożone wyrzutami gazów i skał - kategorii | ||
I | II | III | ||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia Zapalniki metanowe | Wyłącznie przy centralnym odpalaniu ładunków MW Ładunki MW bez ograniczenia Zapalniki metanowe | |
2 | MW metanowe | |||
3 | MW skalne | Wyłącznie przy centralnym odpalaniu ładunków MW Ładunki MW bez ograniczenia Zapalniki metanowe albo ZE węglowe Warunek: - maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy stosowaniu zabezpieczenia metanometrycznego - 1,0%. | Wyłącznie przy centralnym strzelaniu z powierzchni. Ładunki MW bez ograniczenia. Zapalniki metanowe. Warunki: 1) maksymalna dopuszczalna zawartość metanu 0,5%, a przy stosowaniu zabezpieczenia metanometrycznego - 1,0%; 2) odpalenie ładunków materiałów wybuchowych odbywa się po wyjeździe wszystkich pracowników na powierzchnię lub gdy przebywają w wyznaczonych strefach na podszybiach szybów zjazdowych. |
3. Odkrywkowe zakłady górnicze.
3.1. Użyte w niniejszej części załącznika symbole oraz pojęcia oznaczają:
1) "MW" - materiał wybuchowy;
2) "ZE" - zapalnik elektryczny;
3) "ZN" - zapalnik nieelektryczny;
4) "ładunek MW bez ograniczenia" - ładunek MW, którego wielkość nie jest ograniczona długością lub średnicą otworu strzałowego, pod warunkiem przestrzegania zasad techniki strzałowej oraz określonej przepisami długości przybitki;
5) "zapalnik dowolny" - dowolny zapalnik elektryczny, elektroniczny lub nieelektryczny, który może być używany w odkrywkowych zakładach górniczych;
6) "materiały wybuchowe i zapalniki" - materiały wybuchowe metanowe specjalne, metanowe, węglowe, skalne i zapalniki.
3.2. W przypadku zastosowania w odkrywkowym zakładzie górniczym materiałów wybuchowych typu saletrol, kierownik ruchu zatwierdza warunki jego sporządzania i używania, określone przez rzeczoznawcę w jego opinii. Sporządzanie saletrolu dozwolone jest wyłącznie poprzez wymieszanie składników w urządzeniu dopuszczonym do stosowania w zakładach górniczych na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy.
3.3. Zakłady górnicze wydobywające węgiel brunatny.
3.3.1. Roboty strzałowe w złożu węgla brunatnego.
Lp. | Grupa MW | Dozwolony ładunek MW w otworze i dozwolone rodzaje ZE |
1 | 2 | 3 |
1 | MW metanowe specjalne | Ładunki MW bez ograniczenia |
2 | MW metanowe | ZE metanowe i węglowe |
3 | MW węglowe |
3.3.2. Roboty strzałowe w nadkładzie.
Lp. | Grupa MW | Dozwolony ładunek MW w otworze i dozwolone rodzaje zapalników | Uwagi |
1 | 2 | 3 | 4 |
1 2 3 4 | MW metanowe specjalne MW metanowe MW węglowe MW skalne | Ładunki MW bez ograniczenia Zapalniki dowolne | |
5 | Pobudzacze heksogenowo-trotylowe | Nie więcej niż dwa pobudzacze w jednym otworze. Zapalniki natychmiastowe lub zwłoczne jednego stopnia opóźnienia. | Do robót strzałowych rozszczepkowych oraz pobudzania małowrażliwych MW górniczych. |
6 | Pobudzacze heksogenowo-glinowe | Pojedynczo lub w zestawach połączonych na styk i zabezpieczonych przed możliwością rozdzielenia się. Zapalniki dowolne. | Do robót strzałowych rozszczepkowych oraz pobudzania małowrażliwych MW, w tym prochów nitrocelulozowych. |
7 | Pobudzacze trotylowe | Ładunek bez ograniczeń. Zapalniki natychmiastowe lub zwłoczne, a przy robotach strzałowych rozszczepkowych natychmiastowe lub zwłoczne jednego stopnia opóźnienia. | Do robót strzałowych rozszczepkowych, a pobudzacze T-44 i większe - również do pobudzania małowrażliwych górniczych MW. |
8 | Ładunki MW w rurach plastikowych o masie ok. 220 g oraz średnicy ok. 20 mm | Ładunki MW bez ograniczenia. Zapalniki dowolne. | Do urabiania skał blocznych. |
9 | Inne pobudzacze | Zgodnie z warunkami ustalonymi w procedurach: oceny zgodności i nadania numeru identyfikacyjnego. |
3.3.3. Roboty strzałowe specjalistyczne w zakładach górniczych wydobywających węgiel brunatny.
Przy wykonywaniu robót strzałowych specjalistycznych używa się przeznaczonych do tego celu środków strzałowych, które mogą być używane w tych zakładach górniczych. Powyższe roboty strzałowe należy wykonywać zgodnie z obowiązującą w zakładach górniczych szczegółową instrukcją, pozytywnie zaopiniowaną przez rzeczoznawcę.
3.4. Zakłady górnicze wydobywające rudy metali, surowce skalne, mineralne i chemiczne.
3.4.1. Roboty strzałowe w zakładach górniczych wydobywających rudy metali, surowce skalne, mineralne i chemiczne.
Lp. | Grupa MW | Dozwolony ładunek MW w otworze i dozwolone rodzaje zapalników | Uwagi |
1 | 2 | 3 | 4 |
1 2 3 4 | MW metanowe specjalne MW metanowe MW węglowe MW skalne | Ładunki MW bez ograniczenia. Zapalniki dowolne. | |
5 | Pobudzacze heksogenowo - trotylowe | Nie więcej niż dwa pobudzacze w jednym otworze. Zapalniki natychmiastowe lub zwłoczne jednego stopnia opóźnienia. | Do robót strzałowych rozszczepkowych oraz pobudzania małowrażliwych MW górniczych. |
6 | Pobudzacze heksogenowo - glinowe | Pojedynczo lub w zestawach połączonych na styk i zabezpieczonych przed możliwością rozdzielenia się. Zapalniki dowolne. | Do robót strzałowych rozszczepkowych oraz pobudzania małowrażliwych MW, w tym prochów nitrocelulozowych. |
7 | Pobudzacze trotylowe | Ładunek bez ograniczeń. Zapalniki natychmiastowe lub zwłoczne, a przy robotach strzałowych rozszczepkowych natychmiastowe lub zwłoczne jednego stopnia opóźnienia. | Do robót strzałowych rozszczepkowych, a pobudzacze T-44 i większe - również do pobudzania małowrażliwych górniczych MW. |
8 | Ładunki MW w rurach plastikowych o masie ok. 220 g oraz średnicy ok. 20 mm | Ładunek bez ograniczeń. Zapalniki dowolne. | Do urabiania skał blocznych |
9 | Modułowe ładunki trotylowe kolumnowe w obudowie polwinitowej utworzone z pobudzaczy trotylowych T-15 w kolumnie o średnicy 32 mm lub 38 mm | Ładunek bez ograniczeń. Zapalniki dowolne. | Tylko w skałach zwięzłych do odstrzeliwania ław na bloki. |
10 | Inne rodzaje pobudzaczy | Zgodnie z warunkami ustalonymi w procedurach: oceny zgodności i nadania numeru identyfikacyjnego. |
3.4.2. Roboty strzałowe specjalistyczne w zakładach górniczych wydobywających rudy metali, surowce skalne, mineralne i chemiczne.
Przy wykonywaniu robót strzałowych specjalistycznych używa się przeznaczonych do tego celu środków strzałowych, które mogą być używane w tych zakładach górniczych. Powyższe roboty strzałowe należy wykonywać zgodnie z obowiązującą w zakładach górniczych szczegółową instrukcją, pozytywnie zaopiniowaną przez rzeczoznawcę.
4. Zakłady górnicze wydobywające kopaliny otworami wiertniczymi oraz zakłady wykonujące roboty geologiczne.
W trakcie wykonywania robót strzałowych używa się środków strzałowych, które mogą być używane w wymienionych zakładach górniczych oraz zakładach. Wykonywanie robót strzałowych specjalistycznych powinno odbywać się zgodnie z obowiązującą w zakładach górniczych oraz zakładach szczegółową instrukcją pozytywnie zaopiniowaną przez rzeczoznawcę.
5. Szczegółowe zasady używania lontów prochowych i lontów detonujących w zakładach górniczych.
5.1. Warunki i zakres używania lontów prochowych i lontów detonujących w zakładach górniczych ustalone są w procedurach: oceny zgodności i nadania numeru identyfikacyjnego.
5.2. Wykonywanie robót strzałowych w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny z użyciem lontów detonujących odbywa się w następujący sposób:
1) zapalnik przymocowuje się do lontu detonującego w taki sposób, aby dno skierowane było w stronę linii lontu; niedozwolone jest inicjowanie lontu materiałem wybuchowym;
2) średnicę otworu dla ładunku z lontem detonującym dobiera się w taki sposób, aby możliwe było swobodne wprowadzenie do niego ładunku danej konstrukcji;
3) przed odpaleniem ładunków materiałów wybuchowych, inicjowanych za pomocą lontu detonującego opór obwodu strzałowego kontroluje się omomierzem strzałowym;
4) końcówki lontu zabezpiecza się przez owinięcie taśmą izolacyjną;
5) w przypadku pneumatycznego ładowania środków strzałowych do otworów strzałowych postępuje się zgodnie z instrukcją, która uwzględnia sposób wprowadzania lontu detonującego do otworów strzałowych;
6) roboty strzałowe z użyciem lontów detonujących prowadzi się pod stałym nadzorem przeszkolonej, imiennie wyznaczonej przez kierownika ruchu osoby dozoru ruchu górniczego;
7) osoba nadzorująca roboty strzałowe z użyciem lontów detonujących potwierdza w dzienniku strzałowym podpisem, że roboty prowadzono zgodnie z obowiązującą dokumentacją strzałową;
8) ładunki materiałów wybuchowych w otworach strzałowych można uzbrajać linią lontu ciągłą oraz złączoną z dwóch lub więcej odcinków; dwa odcinki lontu można połączyć przez założenie ich końcówek na długości nie mniej niż 0,2 m, owinięcie taśmą izolacyjną lub zastosować odpowiednie łączniki;
9) przekazywanie lontu detonującego osobom wykonującym roboty strzałowe jest dozwolone wyłącznie w wyjątkowych przypadkach, za zgodą kierownika działu techniki strzałowej;
10) pomiar długości wydawanego i zwracanego do składu MW lontu detonującego wykonuje się w składzie materiałów wybuchowych, w miejscu segregacji zapalników elektrycznych lub w innym miejscu wyznaczonym do tego celu przez kierownika działu techniki strzałowej.
5.3. Wykonywanie robót strzałowych w podziemnych zakładach górniczych wydobywających kopaliny inne niż węgiel kamienny z użyciem lontów detonujących odbywa się w sposób określony przez kierownika ruchu, w formie pisemnej.
6. Inne rodzaje strzelań, niewymienione w pkt 1-5, wykonuje się w oparciu o dokumentację strzałową pozytywnie zaopiniowaną przez rzeczoznawcę i zatwierdzoną przez kierownika ruchu.
ZAŁĄCZNIK Nr 4
WYZNACZANIE STREFY ZAGROŻENIA WOKÓŁ MIEJSCA WYKONYWANIA ROBÓT STRZAŁOWYCH W ODKRYWKOWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH, ZAKŁADACH GÓRNICZYCH WYDOBYWAJĄCYCH KOPALINY OTWORAMI WIERTNICZYMI
WYZNACZANIE STREFY ZAGROŻENIA WOKÓŁ MIEJSCA WYKONYWANIA ROBÓT STRZAŁOWYCH W ODKRYWKOWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH, ZAKŁADACH GÓRNICZYCH WYDOBYWAJĄCYCH KOPALINY OTWORAMI WIERTNICZYMI
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
rp - zasięg strefy zagrożenia, wyrażony w metrach,
kp - współczynnik o wartości określonej w tabeli 1,
Q - całkowitą masę ładunku materiałów wybuchowych odpalanego w serii, wyrażoną w kg.
Zasięg stref określony w tabelach 2-4 może być zmniejszony lub zwiększony na podstawie opinii rzeczoznawcy.
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
rs - zasięg strefy zagrożenia drganiami parasejsmicznymi górotworu, wyrażony w metrach,
Qz - maksymalny ładunek materiału wybuchowego przypadający na stopień opóźnienia przy stosowaniu zapalników milisekundowych lub ładunek całkowity materiału wybuchowego, który odpalany jest natychmiastowo, wyrażony w kg,
φ - współczynnik zależny od prędkości fali podłużnej (c) w podłożu chronionego obiektu, który wynosi:
- przy c < 2000 m/s φ = 0,019 - 0,015
- przy c = 2000 - 3000 m/s φ = 0,025 - 0,020
- przy c > 3000 m/s φ = 0,030 - 0,026
Tabela 1
Wartości współczynnika kp do obliczania strefy zagrożenia powietrzną falą uderzeniową
Stopień bezpieczeństwa | Możliwe uszkodzenia | Sposób umieszczenia ładunku materiału wybuchowego | ||
na powierzchni | przy wskaźniku działania | |||
n=1 | n<1 | |||
Współczynnik kp | ||||
1 | Zupełny brak uszkodzeń | 40-60 | 12-15 | 9-11 |
2 | Przypadkowe uszkodzenie oszklenia | 25-35 | 9-11 | 6-7 |
3 | Całkowite uszkodzenie oszklenia, uszkodzenie ram okiennych, tynków i lekkich ścianek działowych | 7-15 | 5-7 | 4-5 |
4 | Uszkodzenie wewnętrznych ścianek działowych, wyrwanie drzwi, zniszczenie baraków, szop | 4-5 | 2,5-3 | 2-2,5 |
5 | Uszkodzenie słabszych budowli, niektórych maszyn, linii energetycznych | 2-3 | 1,5 | 1 |
Wskaźnik działania n oblicza się według wzoru:
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
R - promień podstawy stożka działania, wyrażony w metrach,
z - zabiór otworów strzałowych, wyrażony w metrach.
Stożek wyrzutu jest:
W przypadku, gdy wskaźnik działania jest zwiększony (n>1), wartość współczynnika kp przyjmuje się jak dla ładunku materiału wybuchowego umieszczonego na powierzchni.
Tabela 2
Zasięg strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych
Zasięg strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych w metrach | |||
Metoda wykonywania robót strzałowych | wokół miejsca robót | w kierunku prostopadłym do ściany w miejscu robót strzałowych | |
strzałowych | do wyrobiska górniczego | poza wyrobisko górnicze | |
Strzelanie ładunkami w otworach krótkich i z poszerzonym dnem: | 300 | ||
pionowych | - | - | - |
poziomych i nachylonych | 400 | 200 | |
Strzelanie ładunkami w otworach krótkich i z poszerzonym dnem w progach przyspągowych | 400 | - | - |
Strzelanie w celu poszerzania dna otworów krótkich i długich | 100 | - | - |
Strzelanie ładunkami w długich otworach: pionowymi | 200 | - | - |
poziomymi i nachylonymi | - | 400 | 200 |
Roboty strzałowe rozszczepkowe: ładunkami nakładanymi | 300 | - | - |
ładunkami podkładanymi | 400 | - | - |
ładunkami w otworach z przybitką | 300 | - | - |
lontem detonującym z przybitką wodną | 200 | - | - |
ładunkami w otworach bez przybitki | 200 | - | - |
Strzelanie komorowe i chodnikowe | 500 | - | - |
Strzelanie na wyrzut i zrzut, kawernami, szczelinowe, zestrzeliwanie nawisów skalnych | 500 | - | - |
Otwory strzałowe klasyfikuje się w zależności od: długości, nachylenia i przekroju poprzecznego.
Ze względu na długość otwory strzałowe dzielą się na:
Ze względu na nachylenie otwory strzałowe dzielą się na:
Tabela 3
Zasięg strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych przy wykonywaniu robót
strzałowych do celów geofizycznych
Masa ładunku w kg | Roboty strzałowe w rowach i zagłębieniach terenowych | Roboty strzałowe na powierzchni ziemi | Roboty strzałowe w zbiornikach wodnych | Roboty strzałowe w powietrzu |
Zasięg strefy w m | ||||
do 5 | 70 | 110 | 110 | 180 |
<5 do 10 | 100 | 160 | 140 | 230 |
< 10 do 30 | 170 | 270 | 200 | 330 |
< 30 do 50 | 210 | 350 | 240 | 400 |
< 50 do 70 | 250 | 420 | 280 | 460 |
< 70 do 100 | 300 | 500 | 300 | 500 |
Tabela 4
Zasięg strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych
przy wykonywaniu robót strzałowych w pojedynczym otworze wiertniczym
Roboty strzałowe w pojedynczym otworze wiertniczym w zależności od: | Zasięg strefy w m | |
masa ładunku w kg | głębokości otworu w m | |
do 0,5 | 2 | 30 |
do 0,5 | 3 | 20 |
0,5 - 2,5 | 5 | 20 |
2,5 - 5,0 | 10 | 20 |
5,0 - 10,0 | 15 | 20 |
10,0 - 20,0 | 18 | 20 |
20,0 - 30,0 | 20 | 20 |
30,0 - 50,0 | 25 | 20 |
50,0 - 100,0 | 30 | 25 |
Masa ładunku materiału wybuchowego załadowanego do pojedynczego otworu nie może przekraczać 100 kg. Przy odpalaniu ładunków materiałów wybuchowych w pojedynczych otworach wiertniczych, różniących się od podanych w tabeli 4, lub odpalanych na głębokościach innych niż podane w tabeli 4, zasięg strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych może być ustalony na podstawie opinii rzeczoznawcy.
Tabela 5
Zasięg strefy zagrożenia obiektów drganiami parasejsmicznymi górotworu wzbudzonymi podczas strzelania w otworach wiertniczych do celów geofizycznych
(wyrażony w metrach)
Lp. | Obiekty | Masa ładunku w kg | ||||||
do 5 | <5do10 | <10 do 20 | <20 do 40 | <40 do 100 | <100 do 200 | <200 do 250 | ||
1 | Składy z materiałami łatwopalnymi i wybuchowymi | 175 | 200 | 250 | 300 | 370 | 500 | 750 |
2 | Zwarte osiedla mieszkaniowe, budynki użyteczności publicznej i budynki przemysłowe, obiekty gospodarcze i zabytkowe, studnie, tamy i zapory | 50 | 75 | 100 | 150 | 200 | 300 | 400 |
3 | Pojedyncze budynki mieszkalne i gospodarcze, studnie, tamy i zapory betonowe, jazy, kanały i zbiorniki o brzegach umocnionych (betonem, kamieniem spajanym zaprawą), nasypy i wykopy umocnione, mosty betonowe, głębokie otwory wiertnicze | 30 | 50 | 80 | 100 | 150 | 200 | 300 |
4 | Szosy i drogi o nawierzchni utwardzonej (beton, asfalt, kostka), mosty żelazne, tory kolejowe, nasypy i wykopy ziemne, wały ochronne, zbiorniki wodne, kanały, słupy nośne linii energetycznych, linie radiofoniczne, linie telefoniczne, stwierdzone kable podziemne, rurociągi i gazociągi, drogi o nawierzchni półtwardej (tłuczeń, szuter, kostka luźna), rowy melioracyjne, przepusty, rzeki nie obwałowane, głębokie otwory wiertnicze przy wykonywaniu prędkości średnich, przewody linii elektrycznych, linie telefoniczne i linie radiofoniczne oraz rurociągi i parociągi w obrębie zakładów górniczych od rurociągów i parociągów. | 30 | 30 | 30 | 50 | 50 | 100 | 150 |
5 | Drogi polne i leśne | 5 | 5 | 5 | 5 | 10 | 20 | 30 |
Uwaga: Przy lokalizowaniu punktów strzałowych dla prac sejsmicznych metodą refrakcyjną dla obiektów specjalnie czułych na wstrząsy sejsmiczne (obserwatoria astronomiczne i geofizyczne, stacje sejsmiczne i meteorologiczne), obiektów przemysłowych specjalnego znaczenia (zakłady górnicze podziemne i odkrywkowe, tereny podziemnych i naziemnych robót budowlanych, głębionych otworów głębokich), innych obiektów specjalnego znaczenia (budowle zabytkowe, zapory wodne, urządzenia obronne kraju), dla osiedli mieszkaniowych o wysokiej zabudowie, dla zakładów przemysłowych ważnych pod względem gospodarczym, w których znajdują się obiekty wrażliwe na wstrząsy sejsmiczne (wysokie kominy, piece hutnicze, armatura w rafineriach i innych zakładach chemicznych), dla ładunków: "powyżej 100-200" i "powyżej 200-250" wstawia się zasięgi stref zagrożenia "2000" i "3500".
1) rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych (Dz. U. poz. 655),
2) rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 17 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny podstawowe (Dz. U. poz. 858, z 2004 r. poz. 2255 oraz z 2007 r. poz. 725),
3) rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite (Dz. U. poz. 962 oraz z 2004 r. poz. 212),
4) rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. poz. 1169, z 2006 r. poz. 863 oraz z 2010 r. poz. 855),
5) rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. poz. 961, z 2004 r. poz. 213 oraz z 2007 r. poz. 726)
- które w tym zakresie tracą moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 224 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2016 r. poz. 1131 i 1991 oraz z 2017 r. poz. 60 i 202).
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »