Rozdział 9 - Bezpieczeństwo wydobywania i podziemnego bezzbiornikowego magazynowania węglowodorów lub podziemnego składowania odpadów w górotworze - Szczegółowe wymagania dotyczące prowadzenia ruchu zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2014.812
Akt obowiązujący Wersja od: 23 czerwca 2014 r.
Rozdział 9
Bezpieczeństwo wydobywania i podziemnego bezzbiornikowego magazynowania węglowodorów lub podziemnego składowania odpadów w górotworze
Bezpieczeństwo wydobywania i podziemnego bezzbiornikowego magazynowania węglowodorów lub podziemnego składowania odpadów w górotworze
§ 190.
Sposób dowiercania otworów wiertniczych zapewnia szczelną izolację poziomów nad i pod złożem oraz odizolowanie złoża od innych warstw przepuszczalnych, a także zapobiega uszkodzeniu strefy przyotworowej.§ 191.
1.
Głowica eksploatacyjna lub inne zabezpieczenie wylotu odwiertu zapewniają skuteczne odcięcie wypływu płynu, umożliwiają wykonywanie czynności związanych z eksploatacją odwiertów, a ich elementy składowe są szczelne i wytrzymują największe przewidywane ciśnienie głowicowe.2.
Głowicę eksploatacyjną wyposaża się w zasuwy albo zawory odcinające robocze i awaryjne, za pomocą których przerywa się proces wydobywczy z kolumny rur wydobywczych oraz kolumny rur okładzinowych.3.
Systemy sterowania głowic eksploatacyjnych zapewniają odcięcie wypływu płynu z odwiertu w przypadku ich awarii.4.
Materiały i tworzywa, z których są wykonane zabezpieczenia odwiertu, są odporne na korozję wynikającą z działania substancji wchodzących w skład wydobywanego płynu.5.
Zmiany w konstrukcji głowic eksploatacyjnych, mogące wpływać na bezpieczeństwo ich eksploatacji, są niedopuszczalne.6.
Odwierty samoczynne ogradza się i oznacza tablicą z numerem odwiertu, nazwą i numerem telefonu zakładu górniczego otworowego oraz tablicą zakazującą wstępu, wzniecania i używania otwartego ognia oraz palenia tytoniu.7.
Za zabezpieczenie przekazanego otworu wiertniczego przed dostępem osób nieupoważnionych oraz oznakowanie, o którym mowa w ust. 6, odpowiada kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 192.
1.
Konstrukcja głowicy eksploatacyjnej umożliwia:1)
zainstalowanie:a)
urządzeń do regulacji wypływu płynu złożowego,b)
armatury pozwalającej na pomiar parametrów charakteryzujących przebieg eksploatacji złoża zarówno na powierzchni, jak i na dnie odwiertu,c)
manometrów do pomiaru ciśnienia w przestrzeni międzyrurowej kolumny rur okładzinowych technicznych i eksploatacyjnych, w przestrzeni wewnętrznej kolumny rur okładzinowych eksploatacyjnych oraz w kolumnie rur wydobywczych;2)
wymianę zasuw albo awaryjnych zaworów odcinających, bez konieczności zatłaczania odwiertu;3)
zapuszczanie wgłębnych przyrządów pomiarowych oraz pobór próbek płynu złożowego.2.
Dopuszcza się możliwość wspólnego opomiarowania przy grupowym ujęciu wydobycia płynu złożowego z odwiertów, pod warunkiem występowania zbliżonych ciśnień, wydajności i parametrów fizykochemicznych wydobywanego płynu złożowego, na podstawie decyzji kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 193.
1.
Podczas wydobywania płynu z odwiertu zasuwy awaryjne głowicy eksploatacyjnej są całkowicie otwarte.2.
Sterowanie zasuwami awaryjnymi może odbywać się wyłącznie po uprzednim zamknięciu zasuw roboczych.3.
Sterowanie zasuwą suwakową umożliwia płynne jej zamykanie i otwieranie przy zastosowaniu siły, nie większej niż 200 N.4.
Zamknięcie zasuwy suwakowej, w przypadku sterowania ręcznego, posiada wyraźne oznakowanie kierunków: "zamknięcie" oraz "otwarcie".5.
Trzpień zasuwy suwakowej jest wyposażony w element zabezpieczający przed przeciążeniem w przypadku nadmiernej siły obracającej koło sterowe.6.
Zasuwa suwakowa jest przystosowana do wymiany, pod ciśnieniem, uszczelnień dławika trzpienia.§ 194.
1.
Wymagania dotyczące wyposażenia wgłębnego i napowierzchniowego odwiertów, którymi wydobywa się płyn złożowy, określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.2.
W odwiertach, w których występuje pierwsza lub druga kategoria zagrożenia siarkowodorowego, instaluje się pakery wydobywcze.3.
W przypadkach innych niż te, o których mowa w ust. 2, o stosowaniu pakerów wydobywczych decyduje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, biorąc pod uwagę rodzaj zagrożenia, warunki terenowe oraz odległości odwiertu od zabudowy mieszkalnej.§ 195.
W przypadku dowiercenia się do złoża węglowodorów otworem wiertniczym innym niż służącym do eksploatacji, rozpoczęcie wydobywania może nastąpić tylko wtedy, gdy otwór wiertniczy spełnia wymagania odwiertu, po akceptacji stanu technicznego odwiertu przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 196.
1.
W zależności od wielkości wydobycia, lokalizacji odwiertu, składu chemicznego wydobywanego płynu złożowego oraz klasyfikacji zagrożenia erupcyjnego, kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego decyduje o zastosowaniu wgłębnych lub powierzchniowych zaworów bezpieczeństwa.2.
W I i II kategorii zagrożenia siarkowodorowego odwierty wyposaża się we wgłębny zawór bezpieczeństwa.§ 197.
Stosowanie gazu ziemnego do podgrzewania rurociągów prowadzonych od odwiertów jest dopuszczalne pod warunkiem, że ujęcie płynu złożowego z odwiertu jest szczelne, a urządzenie grzewcze znajduje się w odległości co najmniej 10 m od odwiertu.§ 198.
W zakładzie górniczym otworowym lub wyodrębnionej jego części przechowuje się dokumenty dotyczące eksploatacji złoża lub podziemnego magazynowania węglowodorów oraz dotyczące pracowników i urządzeń, w szczególności:1)
plan ruchu zakładu górniczego otworowego;2)
książki odwiertów;3)
raporty dobowe wydobycia ropy naftowej, gazu ziemnego, gazoliny i wody z poszczególnych odwiertów;4)
książkę poleceń;5)
książki kontroli eksploatacji urządzeń energomechanicznych;6)
kartotekę urządzeń budowy przeciwwybuchowej;7)
atesty fabryczne lub świadectwo prób i badań urządzeń stanowiących wyposażenie zagospodarowanych złóż, podziemnych magazynów gazu i gazoliniarni;8)
rejestr pracowników;9)
instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy oraz instrukcje ochrony przeciwpożarowej;10)
wyniki analiz gazu ziemnego, ropy naftowej, gazoliny i wody złożowej;11)
mapy z naniesionym przebiegiem tras rurociągów w zakładzie górniczym otworowym, sporządzone na podkładzie map sytuacyjno-wysokościowych powierzchni;12)
książki obiektów budowlanych zakładu górniczego otworowego;13)
programy eksploatacji próbnej i stałej;14)
program wtłaczania i odbioru gazu;15)
wyniki analiz powietrza glebowego.§ 199.
1.
Opróbowanie skał zbiornikowych w odwiertach po zakończeniu wiercenia oraz w odwiertach będących w rekonstrukcji prowadzi się pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego, zgodnie z programem opróbowania zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego na wniosek geologa górniczego.2.
Podczas opróbowania skał zbiornikowych do otworu wiertniczego lub odwiertu zapuszcza się aparaturę i przyrządy oraz używa się materiałów dostosowanych do ciśnień i temperatur określonych w projekcie badań.3.
Opis wykonywanych prac, obserwacji i pomiarów sporządza się na bieżąco, a po zakończeniu opróbowania skał zbiornikowych w otworze wiertniczym lub w odwiercie opracowuje się dokumentację opróbowań.§ 200.
1.
Podczas opróbowania złoża ropy naftowej i gazu ziemnego przeprowadza się pomiary parametrów złożowych i wykonuje analizy płynu złożowego w sposób określony przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.2.
Pomiary i analizy, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności:1)
ciśnienie statyczne denne i głowicowe;2)
temperaturę statyczną na dnie otworu wiertniczego;3)
wykładniki:a)
gazowy,b)
wodny;4)
właściwości fizyczne i skład chemiczny ropy naftowej, gazu ziemnego i wody złożowej;5)
pomiary hydrodynamiczne wraz z interpretacją.§ 201.
1.
Test produkcyjny złoża lub poziomu produktywnego prowadzi się zgodnie ze szczegółowym programem testów produkcyjnych, zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego, określając czas jego trwania.2.
Program testów produkcyjnych sporządza się na podstawie wyników opróbowania otworu wiertniczego lub odwiertu oraz wyników pomiarów parametrów złożowych.§ 202.
1.
Próbną eksploatację złoża lub poziomu produktywnego prowadzi się zgodnie ze szczegółowym programem próbnej eksploatacji, zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu, określając czas jej trwania.2.
Program próbnej eksploatacji sporządza się na podstawie wyników opróbowania otworu wiertniczego lub odwiertu, wyników pomiarów parametrów złożowych oraz wyników testów produkcyjnych.3.
Czas trwania próbnej eksploatacji nie może przekroczyć 2 lat.§ 203.
1.
Wodę złożową, wypływającą razem z ropą naftową lub gazem ziemnym, oznacza się fizycznie, chemicznie i mineralogicznie w celu odróżnienia jej od wód pochodzących z warstw nadległych lub niżej zalegających.2.
Jeżeli nie ma możliwości odróżnienia pierwotnej wody złożowej od wody z innego poziomu, bada się występowanie pozarurowych przepływów wody w strefie bezpośrednio nadzłożowej.§ 204.
1.
Na podstawie dokumentacji, o której mowa w § 38 ust. 2 pkt 1 lit. a i pkt 2, oraz wartości parametrów testów lub próbnej eksploatacji złóż węglowodorów płynnych sporządza się program stałej eksploatacji zawierający część:1)
stałą programu eksploatacji, określającą w szczególności charakterystykę złoża i opis eksploatacji złoża,2)
zmienną programu eksploatacji, określającą parametry pracy poszczególnych odwiertów, którymi odbywa się eksploatacja złoża- zatwierdzony przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.
2.
Częstotliwość pomiarów w odwiertach ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego na podstawie opinii geologa górniczego.3.
Dla każdego odwiertu: gazowego, gazowo-kondensatowego lub samoczynnego ropnego, corocznie na podstawie dokonanych pomiarów, ustala się dopuszczalny pobór gazu ziemnego lub kondensatu oraz odpowiednio warunki eksploatacji ropy naftowej, uwzględniające maksymalne czerpanie i racjonalną gospodarkę eksploatacyjną złoża.4.
Ustaloną wielkość dopuszczalnego poboru gazu ziemnego lub kondensatu z danego poziomu dobiera się tak, aby podczas eksploatacji złoża gazu ziemnego, kondensatu lub ropy naftowej nie następowało zjawisko piaszczenia, tworzenia się języków i stożków wodnych, a także przedwczesne zużywanie się elementów uzbrojenia odwiertów.5.
W przypadku stwierdzenia zmian parametrów eksploatacyjnych, w szczególności ciśnienia i wykładników wodnego lub gazowego, kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego bada przyczyny tych zmian i, jeżeli zachodzi potrzeba, ustala nową część zmienną programu eksploatacji oraz dopuszczalny pobór węglowodorów lub warunki eksploatacji węglowodorów.§ 205.
W przypadku wzrostu wykładnika wodnego niezwłocznie określa się rodzaj wody wydobywanej z ropą naftową lub gazem ziemnym, w porównaniu z rodzajem wody określonej pierwotnie, i ustala przyczyny tego zjawiska oraz podejmuje stosowne środki zapobiegawcze.§ 206.
1.
Regulację wydajności odwiertów prowadzi się z zastosowaniem właściwie dobranych średnic rur wydobywczych i zwężki, zaworów regulacyjnych lub właściwie dobranych parametrów pompowania, w tym głębokości zawieszania pompy wgłębnej.2.
Decyzję o wydobywaniu ropy naftowej metodą łyżkowania lub tłokowania podejmuje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 207.
1.
W przypadku grupowego ujęcia wydobycia płynów złożowych z odwiertów, okresowo bada się ilość wydobywanej ropy naftowej, gazu ziemnego i wody z poszczególnych odwiertów, w celu ustalenia możliwości wystąpienia nieprawidłowości.2.
Częstotliwość badań, o których mowa w ust. 1, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego na podstawie opinii geologa górniczego.§ 208.
1.
Próbę wytrzymałości i szczelności eksploatacyjnej kolumny rur okładzinowych odwiertów zasilających wykonuje się poprzez wytworzenie ciśnienia równego 1,3 wartości spodziewanego maksymalnego ciśnienia zatłaczania.2.
W przypadku:1)
wtłaczania gazu ziemnego do złoża, próbę szczelności i wytrzymałości kolumn rur okładzinowych wykonuje się z użyciem gazu ziemnego lub azotu;2)
zastosowania metod termicznych w konstrukcji odwiertów użytych do wtłaczania gazu ziemnego, uwzględnia się występowanie naprężeń termicznych.§ 209.
1.
W przypadku wystąpienia zmniejszenia przepływu przez rury wydobywcze dopuszcza się krótkotrwałe wypuszczanie gazu ziemnego, w ilościach przekraczających dopuszczalny pobór, poprzez syfonowanie odwiertu, w tym wypuszczanie gazu ziemnego do atmosfery.2.
Syfonowanie odwiertu wykonuje się na podstawie programu syfonowania, określającego czas trwania i częstotliwość syfonowania, zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 210.
1.
Eksploatację dwóch lub więcej odizolowanych horyzontów gazonośnych jednym odwiertem prowadzi się oddzielnie.2.
Dopuszcza się połączenie dwóch lub więcej poziomów gazowych lub roponośnych i łączną ich eksploatację, jeżeli ich system energetyczny, wyniki analiz chemicznych oraz wartości ciśnień złożowych gazu w poszczególnych horyzontach są zbliżone.§ 211.
W odwiertach nieeksploatowanych ciśnienie głowicowe mierzy się w okresach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego, a wyniki pomiarów się dokumentuje. Pomiary wykonuje się co najmniej raz w kwartale.§ 212.
1.
Zabiegi intensyfikacji przypływu wykonuje się pod nadzorem osób dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego, na podstawie projektu zatwierdzonego przez kierownika ruchu tego zakładu.2.
Przed przystąpieniem do zabiegu intensyfikacji przypływu pracowników spoza służby specjalistycznej, biorących udział w zabiegu, zapoznaje się w szczególności:1)
ze sposobem wykonania zabiegu;2)
z rodzajami możliwych zagrożeń oraz ze sposobami zapobiegania im i usuwania;3)
z zadaniami do wykonania.§ 213.
1.
Użycie jako cieczy roboczej ropy naftowej jest dopuszczalne dopiero po uprzednim oddzieleniu od niej lekkich frakcji węglowodorów lub po ustaleniu odpowiednich parametrów cieczy roboczej zapewniających bezpieczne wykonanie zabiegu intensyfikacji przypływu.2.
Ustalenia parametrów, o których mowa w ust. 1, dokonuje kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.3.
Przed przystąpieniem do wykonywania zabiegów intensyfikacji przypływu z użyciem substancji niebezpiecznych lub ich mieszanin przygotowuje się w miejscu zabiegu odpowiednie środki neutralizujące ich działanie.§ 214.
1.
Wtłaczanie gazu lub cieczy do złóż węglowodorów płynnych w celu intensyfikacji wydobycia wykonuje się na podstawie projektu zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.2.
Projekt, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:1)
mapy strukturalne złoża, z naniesionymi w szczególności liniami przekrojów i lokalizacji odwiertów oraz z konturami złoża;2)
przekroje podłużne i poprzeczne złoża przez planowane odwierty zasilające;3)
granice wód okalających i podścielających;4)
stan izolacji złoża od wód wgłębnych i powierzchniowych;5)
wykaz odwiertów objętych oddziaływaniem zabiegu intensyfikacji przypływu, o którym mowa w § 212, z podaniem ich głębokości i zarurowania;6)
dane fizyczne i chemiczne płynów złożowych i płynów przewidzianych do zatłaczania;7)
dane dotyczące rdzeni skały złożowej, o ile są możliwe do uzyskania;8)
prognozę wpływu zatłaczania na wydobycie i kopaliny użyteczne, konstrukcje otworów, projekt urządzeń napowierzchniowych i transportu płynu do zatłaczania.§ 215.
1.
Rekonstrukcję odwiertu wykonuje się według projektu zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego, po uprzednim zawiadomieniu właściwego organu nadzoru górniczego i właściwego podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym.2.
Dozór związany z obróbką i rekonstrukcją odwiertów wykonuje się zgodnie z zasadami określonymi przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 216.
Podczas obróbki i rekonstrukcji odwiertów pompowanych dopuszcza się stosowanie silników spalinowych i elektrycznych budowy zwykłej, służących do napędu urządzeń na otwartej przestrzeni, przy czym instaluje się je poza strefą zagrożoną wybuchem.§ 217.
Niedopuszczalne jest ustawienie zbiorników zawierających węglowodory ciekłe na terenie zalewowym rzek i potoków.§ 218.
1.
Zbiorniki naziemne zabezpiecza się przed przedostaniem się węglowodorów ciekłych do środowiska naturalnego, otaczając je wałem ziemnym o wysokości co najmniej 1 m i szerokości korony co najmniej 0,5 m lub murem ochronnym.2.
Pod dnem zbiorników umieszcza się szczelną warstwę ochronną.3.
Przepusty wody w obwałowaniu zbiornika zamyka się zasuwami od strony zewnętrznej obwałowania.4.
Teren wewnątrz obwałowania posiada wyprofilowane spadki w kierunku przepustów w celu odprowadzenia wody z opadów atmosferycznych.5.
W obrębie obwałowania nie prowadzi się kanałów rurowych.§ 219.
1.
Wymagana pojemność obwałowania zbiorników ropy naftowej wynosi dla:1)
jednego zbiornika - 100% jego pojemności;2)
dwóch zbiorników - 75% ich łącznej pojemności;3)
trzech i więcej zbiorników - 50% ich łącznej pojemności.2.
Obwałowanie zbiorników zawierających gazolinę nie może być mniejsze niż 150% pojemności zbiorników zawierających węglowodory ciekłe.§ 220.
1.
Do zbiorników naziemnych dwupłaszczowych o osi głównej poziomej oraz do zbiorników naziemnych z podwójnym dnem i ze ścianami osłonowymi o osi głównej pionowej, zawierających węglowodory ciekłe, przepisów § 218 i § 219 nie stosuje się.2.
Zasady stosowania zbiorników naziemnych dwupłaszczowych o osi głównej poziomej oraz zbiorników naziemnych z podwójnym dnem i ze ścianami osłonowymi o osi głównej pionowej określa kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego, ustalając:1)
monitoring przestrzeni międzypłaszczowych lub międzydennych oraz między płaszczem a ścianką osłonową;2)
zakres, częstotliwość i sposób kontroli szczelności zbiorników, sprawności systemu monitoringu przestrzeni międzypłaszczowych, międzydennych oraz między płaszczem a ścianką osłonową;3)
środki organizacyjno-techniczne oraz zasady postępowania w przypadku uszkodzenia zbiorników lub awarii systemu monitoringu szczelności.3.
Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego wyznacza osoby kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego otworowego odpowiedzialne za kontrolę stosowanych zabezpieczeń.§ 221.
Zbiorniki częściowo wkopane zabezpiecza się przed ich przemieszczeniem pod wpływem wody gruntowej.§ 222.
1.
Zbiorniki zawierające węglowodory ciekłe mają budowę zamkniętą.2.
Podczas wywoływania przypływu z odwiertu płynu złożowego dopuszcza się odbiór cieczy do zbiorników otwartych, po ustaleniu przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego strefy zagrożenia pożarowego oraz strefy zagrożenia wybuchem.3.
Niedopuszczalne jest ustawianie zbiorników z ropą naftową zawierającą siarkowodór w zagłębieniach terenu.§ 223.
1.
Zbiornik magazynowy zamknięty zawierający węglowodory ciekłe wyposaża się w zawór ciśnieniowo-depresyjny oraz przerywacz płomienia.2.
Kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego decyduje o wyposażeniu zbiorników roboczych zamkniętych zawierających węglowodory ciekłe w zawór ciśnieniowo-depresyjny oraz przerywacz płomienia.§ 224.
Zbiornik zawierający węglowodory ciekłe, przed oddaniem go do ruchu, poddaje się próbie szczelności.§ 225.
Zbiornik magazynowy zawierający węglowodory ciekłe wyposaża się w:1)
dwa szczelnie zamknięte włazy, z których jeden umieszcza się w dolnej ścianie zbiornika, a drugi - na przeciwległej stronie w pokrywie zbiornika;2)
urządzenia do pomiaru poziomu cieczy i ciśnień oraz do poboru próbek, których konstrukcja nie może powodować nieszczelności zbiornika i iskrzenia.§ 226.
Zamknięcia w przewodach odpływowych zbiorników zabezpiecza się przed otwarciem przez osoby nieupoważnione.§ 227.
1.
Konstrukcja pomostu nalewakowego, znajdującego się na terenie zakładu górniczego otworowego, zapewnia obsłudze możliwość swobodnego i bezpiecznego dostępu do cystern podstawionych pod nalewaki.2.
Wysięgnice nalewaków zaopatruje się w rękawy zabezpieczające przed rozpryskiwaniem cieczy podczas jej dopływu do cystern.3.
Cysterny pod nalewakiem zabezpiecza się przed samoczynnym przemieszczaniem się oraz uziemia.4.
Podczas napełniania cystern ropą naftową zawierającą siarkowodór wykonuje się na bieżąco pomiary zawartości siarkowodoru w powietrzu w miejscach pracy obsługi oraz wokół nalewaka w celu wyznaczenia strefy zagrożenia siarkowodorowego.§ 228.
Wypuszczanie z cystern wody i innych zanieczyszczeń na terenie zakładu górniczego otworowego może odbywać się tylko do zbiorników do tego przeznaczonych.§ 229.
Podczas kontroli i obsługi zbiorników stosuje się wyłącznie przenośne lampy akumulatorowe budowy przeciwwybuchowej.§ 230.
Konstrukcja i wyposażenie zbiornika zapewniają bezpieczny dostęp i obsługę armatury.§ 231.
Każdy zbiornik posiada oznaczenie klasy niebezpieczeństwa pożarowego przechowywanej w nim cieczy oraz największą dopuszczalną pojemność magazynowania.§ 232.
1.
W przypadku stosowania pieców rurowych opalanych gazem ziemnym w celu podgrzewania ropy naftowej, na rurociągu doprowadzającym ropę naftową do pieca montuje się zawór umieszczony blisko zaworu zamykającego dopływ gazu ziemnego, którego konstrukcja umożliwia szybkie jego zamknięcie.2.
Niezależnie od miejsca zamontowania zaworów, o których mowa w ust. 1, montuje się także zawory odcinające w odległości co najmniej 15 m od pieca rurowego.3.
Na rurociągu odprowadzającym ropę naftową z pieca rurowego montuje się zawór zwrotny i termometr.§ 233.
Procesy technologiczne mające na celu przygotowanie ropy naftowej lub gazu ziemnego do transportu oraz stosowanie substancji szkodliwych dla zdrowia ludzkiego prowadzi się i dokumentuje zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 234.
1.
Rurociągi przeznaczone do transportu płynu złożowego układa się w jednym wykopie, pod warunkiem że odległość między nimi nie jest mniejsza niż średnica największego rurociągu.2.
Rurociągi układa się na całej długości pod powierzchnią ziemi.3.
Dopuszcza się układanie rurociągów:1)
nad powierzchnią ziemi, na terenach bagnistych, górskich, nad przeszkodami terenowymi oraz na terenie zakładu górniczego otworowego;2)
w wodzie.4.
Na terenach leśnych, podmokłych, bagnistych, pod dnem cieków lub akweduktów, innych przeszkód terenowych dopuszcza się budowę rurociągów za pomocą przewiertu sterowanego.5.
Rurociągi ułożone na stokach górskich, w gruntach nawodnionych i w wodzie zabezpiecza się przed przemieszczaniem.6.
Trasy rurociągów trwale oznakowuje się w terenie.7.
Przepisu ust. 6 nie stosuje się do oznakowania rurociągów układanych w wodzie.§ 235.
Na rurociągach technologicznych, w zależności od rodzaju przepływającego płynu, instaluje się odpowiednią armaturę odcinającą przeznaczoną do wyłączenia ich z ruchu.§ 236.
Technologia oraz materiały użyte do łączenia rur i armatury podczas wykonywania rurociągów technologicznych zapewniają wytrzymałość połączeń równą co najmniej wytrzymałości rur.§ 237.
Prace związane z izolacją rurociągów, ich układaniem i zasypywaniem w wykopach prowadzi się w taki sposób, aby nie powodowały zanieczyszczeń rurociągów wewnątrz, uszkodzenia powłok ochronnych i dodatkowych naprężeń rurociągów.§ 238.
1.
Rurociąg przed oddaniem do eksploatacji poddaje się:1)
wstępnej próbie szczelności;2)
głównej próbie szczelności;3)
próbie wytrzymałości.2.
Przed przeprowadzeniem wstępnej próby szczelności rurociągu wykonuje się badania nieniszczące jego spoin, zgodnie z dokumentacją projektową, przed jego opuszczeniem do wykopu.3.
Wstępną próbę szczelności rurociągu wykonuje się sprężonym powietrzem o ciśnieniu 0,6 MPa.4.
Próbę wytrzymałości i główną próbę szczelności przeprowadza się po ułożeniu rurociągu w wykopie, sprawdzeniu stanu izolacji i po zasypaniu rurociągu, z wyjątkiem miejsc połączeń rur oraz miejsc łączenia armatury. Próby te wykonuje się za pomocą powietrza, gazu obojętnego, gazu ziemnego lub wody, przy tym samym napełnieniu rurociągu.§ 239.
1.
Wielkość ciśnienia podczas próby wytrzymałości rurociągów z rur stalowych i tworzyw sztucznych określa instrukcja zatwierdzona przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego, z uwzględnieniem wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 oraz z 2014 r. poz. 40).2.
Wielkość ciśnienia podczas próby wytrzymałości rurociągu nie może wywoływać w ściankach rur naprężenia obwodowego większego niż 0,6 Re.§ 240.
1.
Trasy rurociągów podczas wykonywania prób szczelności i wytrzymałości wyraźnie oznakowuje się za pomocą znaków ostrzegawczych.2.
W miejscach skrzyżowań rurociągów z drogami i torami kolejowymi ustawia się tablice ostrzegawcze.3.
Podczas wykonywania próby szczelności i wytrzymałości wokół pompowni i rurociągów wyznacza się 30-metrową strefę bezpieczeństwa.§ 241.
1.
Gazociąg badany powietrzem przekazuje się do eksploatacji po wyparciu powietrza gazem inertnym. Dopuszcza się wytłaczanie powietrza gazem palnym, pod warunkiem zastosowania odpowiedniego oddzielenia powietrza od gazu palnego. Zawartość powietrza w gazie nie może być większa niż 2% objętości.2.
Ruch kołowy wzdłuż badanego odcinka rurociągu podczas utrzymywania w nim ciśnienia jest niedopuszczalny.3.
Wykonywanie prób szczelności i wytrzymałości rurociągów podczas silnej mgły, wichury, śnieżycy, marznącej mżawki oraz wyładowań atmosferycznych jest niedopuszczalne.4.
Z przeprowadzonej próby szczelności i wytrzymałości rurociągów sporządza się protokół.§ 242.
Studzienki rewizyjne, kanały i inne podziemne urządzenia znajdujące się w odległości do 15 m od rurociągu kontroluje się w zakresie występowania w nich gazu, nie rzadziej niż dwa razy w roku, a w pierwszym roku eksploatacji - raz w miesiącu. Inne kontrole lub przeglądy mogą być wykonywane na podstawie ustaleń kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 243.
Mapy tras rurociągów, sporządzone na podkładzie map sytuacyjno-wysokościowych, z zaznaczeniem wymiarów rurociągów i rodzaju przepływającego płynu oraz rodzaju i wymiaru zamknięć i odgałęzień, znajdują się w zakładzie górniczym otworowym lub w wydzielonej jego części.§ 244.
Do budowy rurociągów technologicznych dla gazu zawierającego siarkowodór lub dwutlenek węgla mogą być stosowane wyłącznie materiały odporne na korozję wywołaną tymi gazami lub rozwiązania zapobiegające korozji wywołanej tymi gazami.§ 245.
Rurociągi technologiczne, w celu ograniczenia ilości gazu toksycznego, w przypadku awarii rurociągu, dzieli się na odcinki o długości zależnej od zawartości siarkowodoru w gazie, średnicy i ciśnienia roboczego rurociągu oraz od topografii terenu. Poszczególne odcinki rurociągu mają urządzenia odcinające do pomiaru ciśnienia oraz umożliwiające wydmuchanie zawartości rurociągu do komina spalania.§ 246.
Rurociągi służące do przesyłania z odwiertu płynu złożowego z zawartością siarkowodoru większą od 2% objętości układa się w odległości nie mniejszej niż 200 m od granicy terenów zwartej zabudowy i 50 m od wolno stojących domów mieszkalnych.§ 247.
W rurociągach, o których mowa w § 246, oraz w rurociągach wysokociśnieniowych spoiny poddaje się badaniom nieniszczącym, które przeprowadza się przed wykonaniem wstępnej próby szczelności.§ 248.
Z rurociągu usuwa się wodę przed wprowadzeniem do niego gazu ziemnego z zawartością siarkowodoru.§ 249.
1.
Eksploatację podziemnego magazynu węglowodorów prowadzi się zgodnie z programem zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.2.
Program, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności dopuszczalne wydatki węglowodorów płynnych zatłaczanych i odbieranych z poszczególnych odwiertów.§ 250.
1.
Wybraną strukturę geologiczną, w celu zlokalizowania podziemnego magazynu węglowodorów płynnych, poddaje się badaniom zmierzającym do ustalenia jej właściwości petrograficznych, kolektorskich i hydrogeologicznych.2.
Jeżeli podziemny magazyn węglowodorów płynnych ma być wytworzony w strukturze zawodnionej, badania, o których mowa w ust. 1, uzupełnia się o badania szczelności skał nadkładu.3.
Badania, o których mowa w ust. 1, oraz badania szczelności skał nadkładu wykonuje się w przypadku występowania w magazynie ciśnienia większego od pierwotnego ciśnienia złożowego lub hydrostatycznego.4.
Kawerny magazynowe tworzy się tylko w skałach, których przydatność do celów magazynowania węglowodorów płynnych została wcześniej rozpoznana.5.
W przypadku bezzbiornikowego składowania odpadów w górotworze badania, o których mowa w ust. 1, oraz badania szczelności skał nadkładu uzupełnia się o badanie wpływu składowanego odpadu na górotwór.§ 251.
1.
Stan techniczny odwiertów udostępniających podziemny magazyn węglowodorów oraz odwiertów kontrolnych zapewnia izolację tego magazynu od innych warstw przepuszczalnych, a także szczelność zarurowanej przestrzeni pierścieniowej.2.
Przed przystąpieniem do zatłaczania węglowodorów do podziemnego magazynu węglowodorów wykonuje się pomiary pierwotnego tła gazowego w powietrzu glebowym na obszarze tego magazynu.3.
Sposoby i wyniki badań szczelności odwiertów dokumentuje się, a dokumentację przechowuje do czasu likwidacji podziemnego magazynu węglowodorów i postępuje się z nią tak, jak z dokumentacją mierniczo-geologiczną.4.
Odwierty, których stan techniczny nie gwarantuje szczelności podziemnego magazynu węglowodorów, skutecznie rekonstruuje się dla zapewnienia ich szczelności lub likwiduje w przypadku niezapewnienia szczelności.5.
Ciśnienie podczas próby szczelności odwiertów, o których mowa w ust. 1, jest nie mniejsze od maksymalnego przewidywanego ciśnienia magazynowania.6.
Badania i próby wykonuje się w odwiertach udostępniających podziemny magazyn węglowodorów, na podstawie projektu badań zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.7.
Maksymalne ciśnienie zatłaczania określa się dla każdego z odwiertów zasilająco-odbiorczych.8.
Dla każdej komory podziemnego magazynu węglowodorów w złożu soli kamiennej określa się maksymalne i minimalne ciśnienie magazynowania oraz maksymalne i minimalne ciśnienie głowicowe.9.
Przed przystąpieniem do pierwszego zatłaczania węglowodorów do komory sprawdza się jej szczelność przy ciśnieniu wyższym od maksymalnego ciśnienia magazynowania.§ 252.
Ciśnienie robocze orurowania i głowicy odwiertu jest większe od największego ciśnienia głowicowego równego dopuszczalnemu ciśnieniu wewnętrznemu podziemnego magazynu węglowodorów.§ 253.
Konstrukcja głowic odwiertów zasilająco-odbiorczych umożliwia przyłączenie manometrów do pomiaru ciśnienia w przestrzeniach międzyrurowych, przestrzeni eksploatacyjnej lub nadpakerowej oraz w kolumnie rur wydobywczych.§ 254.
1.
Węglowodory zatłaczane do podziemnych magazynów oczyszcza się z substancji mogących spowodować zmniejszenie efektywności magazynowania.2.
Analizy składu chemicznego węglowodorów zatłaczanych i odbieranych wykonuje się w sposób i z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 255.
Jeżeli do strefy zawodnionej, okalającej przestrzeń magazynową, jest zatłaczana woda, oczyszcza się ją z substancji mogących spowodować skażenie chemiczne lub mikrobiologiczne, a jej ilość jest mierzona i rejestrowana.§ 256.
Ilość węglowodorów zatłaczanych i odbieranych z podziemnego magazynu węglowodorów mierzy się w sposób ciągły oraz bilansuje po każdym cyklu eksploatacji tego magazynu.§ 257.
1.
W przypadku stwierdzenia nieszczelności podziemnego magazynu węglowodorów nie prowadzi się zatłaczania węglowodorów do czasu wyjaśnienia przyczyn i usunięcia tej nieszczelności.2.
Zakres badań w celu monitoringu nieszczelności magazynu ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 258.
1.
Dla podziemnego magazynu węglowodorów wykonuje się otwory wiertnicze służące badaniu jego szczelności w celu kontroli zjawisk zachodzących w złożu stanowiącym magazyn, jeżeli zjawiska te nie mogą być kontrolowane za pomocą otworów wiertniczych służących do napełniania magazynu i odbierania z niego substancji.2.
Zakres badań w celu monitoringu szczelności magazynu ustala kierownik ruchu zakładu górniczego otworowego.3.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do magazynów w kawernach solnych.§ 259.
Geometrię komory magazynowej utworzonej w złożu soli kamiennej oraz stan techniczny wgłębnego wyposażenia komory okresowo kontroluje się w sposób i z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego otworowego.§ 260.
Przepisy § 249-259 stosuje się odpowiednio do podziemnego składowania odpadów w górotworze.