Rozdział 5 - Systemy wybierania - Szczegółowe wymagania dotyczące prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2017.1118

Akt obowiązujący

Wersja od: 13 marca 2020 r.

Rozdział  5

Systemy wybierania

§  96. 

1. Partię złoża lub pokład wyżej leżący wybiera się przed pokładem leżącym niżej.

2. Zmiana kolejności wybierania, o której mowa w ust. 1, jest dopuszczalna, jeżeli:

1) zachodzi konieczność odprężenia lub odgazowania pokładu;

2) odległość i własności skał między pokładami zabezpieczają pokład leżący wyżej i umożliwiają jego późniejszą eksploatację;

3) wybieranie pokładu leżącego niżej odbywa się z zastosowaniem podsadzki.

§  97. 

1. W przypadku jednoczesnej eksploatacji sąsiednich partii złóż lub pokładów, fronty wybierania sytuuje się względem siebie w sposób wykluczający ich wzajemne oddziaływanie na siebie w stopniu stwarzającym zagrożenie.

2. Usytuowanie frontów wybierania oraz wzajemne odległości między nimi określa się w projekcie technicznym eksploatacji, o którym mowa w § 36, oraz w projektach technicznych.

§  98. 

1. W trakcie wybierania sąsiednich pokładów pozioma odległość między przodkami wybierkowymi w poszczególnych pokładach wynosi nie mniej niż 30 m, jeżeli nie zostały ustalone warunki koordynacji robót górniczych z uwagi na zagrożenia naturalne.

2. W trakcie wybierania pokładu warstwami pozioma odległość między przodkami wybierkowymi w poszczególnych warstwach jest określana przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 99. Każda ściana ma nie mniej niż dwa wyjścia do wyrobisk przyścianowych, przeznaczone do przejścia ludzi do czynnych wyrobisk.

§ 100. W przypadku zatrzymania postępu ściany przez więcej niż dwie doby, a w przypadku pogorszenia się warunków bezpieczeństwa - w okresie krótszym, sposób zabezpieczenia ściany na ten okres oraz warunki ponownego jej uruchomienia są określane przez kierownika działu górniczego.

§  101. 

1. W ścianie o nachyleniu podłużnym większym niż 18° stosuje się zabezpieczenia chroniące osoby przed staczającym się urobkiem lub innymi przedmiotami i materiałami.

2. W ścianie, o której mowa w ust. 1, w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób dolne wnęki wyprzedzają front ściany.

§  102. 

1. W ścianie prowadzonej po wzniosie urabianie całym frontem wykonuje się wyłącznie w przypadku, gdy nachylenie poprzeczne jest nie większe niż 20°.

2. Prowadzenie na upad ściany o nachyleniu poprzecznym większym niż 10° jest dopuszczalne wyłącznie na warunkach zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 103. Ścianę z zawałem stropu i obudową indywidualną prowadzi się w sposób zapewniający odległość między ociosem węglowym a linią pełnego zawału nie większą niż:

1) 6 m;

2) 9 m - we wnękach ścianowych.

§  104. 

1. W ścianie o nachyleniu podłużnym większym niż 15°, rabowanie obudowy indywidualnej prowadzi się z dołu do góry.

2. Rabowanie obudowy indywidualnej jest niedopuszczalne w:

1) miejscach, w których brak obudowy ostatecznej;

2) odległości mniejszej niż 30 m od pracującego kombajnu.

§  105. 

1. W ścianie z pasami podsadzki i obudową indywidualną odległość frontu ściany od pasów podsadzkowych wynosi nie mniej niż:

1) 6 m;

2) 9 m - we wnękach ścianowych.

2. Rabowanie chodników między pasami podsadzkowymi oraz lokowanie kamienia do podsadzki wykonuje się z opóźnieniem o szerokości jednego pola roboczego ściany w stosunku do układania pasów podsadzkowych.

3. W ścianie o nachyleniu podłużnym większym niż 15° pasy podsadzkowe zabezpiecza się przed ich obsunięciem.

§  106. 

1. W ścianie z podsadzką hydrauliczną odległość frontu ściany od linii szczelnej podsadzki wynosi nie więcej niż:

1) 10 m - w przypadku stosowania obudowy indywidualnej lub

2) 12 m - w przypadku stosowania obudowy zmechanizowanej.

2. W ścianie z podsadzką suchą odległość frontu ściany od linii pełnej podsadzki wynosi nie więcej niż:

1) 8 m - w przypadku ścian o wysokości nie większej niż 1,5 m;

2) 7 m - w przypadku ścian innych niż wskazane w pkt 1.

3. Wnęki ścianowe nie mogą wyprzedzać frontu ściany o więcej niż 3 m.

4. W przypadku zastosowania obudowy zmechanizowanej dopuszcza się możliwość zwiększenia odległości, o których mowa w ust. 2, na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem zastosowanej obudowy.

§  107. 

1. W zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny, ściany z ugięciem stropu prowadzi się w pokładach o grubości nie większej niż 1,2 m.

2. Ścianę z obudową indywidualną odpowiednio zabezpiecza się obudową wzmacniającą od strony uginającego się stropu.

3. Odległość ociosu ściany od linii obudowy wzmacniającej wynosi nie więcej niż 6 m, a wnęki ścianowe nie wyprzedzają frontu ściany o więcej niż 3 m.

4. Usuwanie obudowy drewnianej, z wyjątkiem obudowy wzmacniającej, z przestrzeni wybranej spod uginającego się stropu jest niedopuszczalne.

§  108. 

1. W przypadku wybierania pokładów węgla systemem zabierkowym:

1) wysokość zabierki wynosi nie więcej niż 4 m;

2) szerokość zabierki wynosi nie więcej niż 6 m;

3) szerokość nogi pozostawionej między zabierkami wynosi nie więcej niż 4 m;

4) przed rozpoczęciem wybierania w nowej zabierce likwiduje się sąsiednią zabierkę.

2. Wymiary zabierki określa się w projekcie technicznym, o którym mowa w § 38.

§ 109. Prowadzenie po wzniosie zabierki w partii złoża lub w pokładzie o nachyleniu większym niż 20° jest niedopuszczalne.

§ 110. W zabierce prowadzonej po rozciągłości, w partii złoża lub w pokładzie o nachyleniu większym niż 8°, górny ocios odpowiednio zabezpiecza się przed obrywaniem się skał.

§ 111. Przy wybieraniu pokładów węgla systemem filarowo-zabierkowym:

1) szerokość zabierki wynosi nie więcej niż 6 m;

2) odległość ociosu zabierki od linii podsadzki wynosi nie więcej niż 10 m;

3) szerokość wdzierek filarowych oraz wdzierek drążonych pochylni zbiornikowych wynosi nie więcej niż 4 m.

§  112. 

1. Eksploatacja złóż rud miedzi, cynku i ołowiu typu pokładowego oraz gniazdowego odbywa się systemami komorowo-filarowymi, zabierkowymi lub ubierkowymi.

2. Eksploatację złóż systemem komorowo-filarowym prowadzi się jednowarstwowo lub wielowarstwowo.

3. W złożach pokładowych i gniazdowych zbliżonych do typu pokładowego zalegających w filarach ochronnych oraz w rejonach poza filarami ochronnymi, gdy zachodzi konieczność szczególnego ograniczenia deformacji powierzchni, stosuje się systemy wybierania z podsadzką.

4. Wprowadzenie nowych systemów eksploatacji złóż rud miedzi, cynku i ołowiu lub odmian tych systemów poprzedza się badaniami rozwiązań technicznych, przeprowadzanymi przez rzeczoznawcę.

§ 113. W przypadku eksploatacji złóż:

1) pokładowych lub gniazdowych zbliżonych do typu pokładowego cynku lub ołowiu o grubości większej niż 6 m,

2) rud miedzi większej niż 7 m

- stosuje się systemy wybierania z podsadzką.

§  114. 

1. Technologię likwidacji pustek poeksploatacyjnych przy wybieraniu złóż rud miedzi oraz cynku i ołowiu określa się w projekcie technicznym eksploatacji, o którym mowa w § 38.

2. Wybieranie złóż rud cynku i ołowiu systemami komorowym i chodnikowo-podpółkowym jest dopuszczalne wyłącznie w przypadku braku możliwości zastosowania innych systemów, na warunkach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 115. W przypadku eksploatacji złóż soli metodą suchą szerokość komór i filarów międzykomorowych dobiera się w sposób uniemożliwiający niszczenie filarów i zapewniający utrzymanie przez nich stropu nad komorami na okres ich przewidywanego działania.

§  116. 

1. W przypadku eksploatacji, o której mowa w § 115, osie filarów między komorami poziomu niższego pokrywają się z osiami filarów poziomów wyższych.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do złoża bryłowego.

3. W przypadku złoża wysadowego odstąpienie od wymagania, o którym mowa w ust. 1, jest dopuszczalne wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, na podstawie opinii rzeczoznawcy, za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego.

§ 117. W przypadku eksploatacji złóż soli metodą suchą w układzie wielopiętrowym, w wysadowych złożach soli, przy wybieraniu komór zachowuje się kolejność wybierania komór z góry na dół, o ile model geomechaniczny nie określi inaczej.

§  118. 

1. Uzyskiwanie urobku przy eksploatacji złóż soli w komorach z zastosowaniem metody mokrej odbywa się za pomocą ługowania.

2. Eksploatację, o której mowa w ust. 1, stosuje się w komorach ługowniczych:

1) otwartych z ługowaniem w zastoju;

2) otwartych z ługowaniem dynamicznym bocznym;

3) otwartych z ługowaniem natryskowym;

4) wykonywanych za pomocą otworów wiertniczych.

3. Przy wybieraniu metodą mokrą za pomocą ługowania, na najniższym poziomie wykonuje się zespół komór awaryjnych wraz z systemem zapór uniemożliwiających zalanie wyrobisk solanką z przeługowanych komór na poziomach wyższych.

4. Wysokość szybików wybierkowych dla komór ługowniczych wynosi nie więcej niż 10 m.