Art. 1. - Rzesza Niemiecka-Polska. Układ polsko-niemiecki w przedmiocie przejęcia wymiaru sprawiedliwości. Poznań.1920.09.20.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1920.120.795
Akt utracił moc Wersja od: 31 grudnia 1920 r.
Artykuł 1.
Cywilne sprawy sporne.
§ 1.
O ile z postanowień §§ 2-5 co innego nie wynika, cywilne sprawy sporne, zawisłe w chwili przejścia wymiaru sprawiedliwości w obwodach Sądów Krajowych, które z chwilą wejścia w życie traktatu pokojowego całkowicie lub częściowo przypadły Polsce, a niezałatwione prawomocnie przed wejściem w życie niniejszego układu, prowadzić będzie dalej Sąd, w którym sprawa zawisła, albo w razie, gdy Sąd ten uległ zwinięciu, równorzędny polski lub niemiecki Sąd, w którego obwodzie leży siedziba urzędowa dotychczasowego Sądu procesowego.§ 2.
Jeśli skarga została wniesiona przed Sąd, który był wyłącznie właściwy do jej rozpoznania, a byłby właściwy Sąd równorzędny drugiego państwa, jeżeliby skarga była wniesiona dopiero w chwili wejścia w życie niniejszego układu, natenczas winno się przekazać spór temuż Sądowi.§ 3.
(1)
Jeżeli wyłączna właściwość nie jest uzasadniona, natenczas Obowiązywać będą następujące postanowienia:(2)
Na zgodny wniosek obu stron należy odstąpić spór wskazanemu we wniosku Sądowi drugiego państwa.(3)
Gdy dla skargi, jeżeliby była wniesiona dopiero w chwili wejścia w życie niniejszego układu, byłby właściwy równorzędny Sąd drugiego państwa, wówczas każda ze stron może wnieść o przekazanie sporu temuż Sądowi; wniosek należy uwzględnić, chyba że w tym czasie właściwość przysługiwała również Sądowi, wskazanemu w par. 1, a przeciwnik sprzeciwił się przekazaniu. Wybór z pośród kilku właściwych Sądów drugiego państwa przysługuje wnioskodawcy, a gdy obie strony żądają przekazania, stronie pozwanej.§ 4.
(1)
Jeśli stroną jest Rzesza Niemiecka albo Państwo Pruskie, wówczas przejmą sprawę władze Państwa Polskiego, o ile według zawartych lub przyszłych polsko-niemieckich umów, Polska wstąpi odnośnie do spornego roszczenia w miejsce Rzeszy lub Prus.(2)
Jeżeli Państwo Polskie albo Rzesza Niemiecka lub Państwo Pruskie jest stroną pozwaną, a właściwość wyłączna nie jest uzasadnioną, wówczas winno się spór przekazać temu Sądowi, w którego obwodzie ma powszechną właściwość państwo, którego sprawa dalej prowadzona będzie; przepisy § 3 ustępu 3, stosowane nie będą.§ 5.
(1)
O przekazaniu sprawy można orzec bez rozprawy ustnej. Przed wydaniem rozstrzygnięcia winno się wysłuchać strony.(2)
W wypadkach w § 3 wymienionych winna strona, a przy kilku uczestnikach sporu winni oni wspólnie, podać wniosek najpóźniej na pierwszym terminie, na którym po wejściu w życie niniejszego układu odbędzie się rozprawa merytoryczna. W instancji odwoławczej można aż do chwili zakończenia ustnej rozprawy, po której ma zapaść wyrok, podać taki wniosek ewentualnie na wypadek zwrócenia sprawy do ponownego rozpoznania w poprzedniej instancji.(3)
Uchwała, zarządzająca przekazanie sprawy, nie ulega wzruszeniu. Z chwilą ogłoszenia lub doręczenia uchwały sprawę uważa się za zawisłą w Sądzie, w uchwale wskazanym. Uchwała jest dla tego Sądu obowiązującą.(4)
Koszta, wynikłe w postępowaniu przed Sądem przekazującym, należy uważać za część kosztów powstałych przed Sądem, w uchwale wskazanym. Do rozprawy i orzeczenia w przedmiocie przekazania stosować się będzie przepis § 47, ustępu 1, 3 niemieckiej ustawy o kosztach sądowych.§ 6.
(1)
O ile sprawy sporne z obwodów Sądów Krajowych wymienionych w § 1, są zawisłe w Sądzie Apelacyjnym - Sądzie Wyższym Krajowym lub w Sądzie Najwyższym - Sądzie Rzeszy, stosować się będzie odpowiednie postanowienia §§ 1-5.(2)
Sprawa będzie przekazaną do ponownego rozpoznania temu Sądowi, który będzie właściwy w myśl postanowień §§ 1-5. Do wniosków ewentualnych stosuje się przepis § 5, ustępu 2, zdania 2.§ 7.
(1)
Jeżeli w sprawach spornych, wymienionych w § 1, wyroki wydane przed wejściem w życie niniejszego układu, zostaną po tym czasie wzruszone za pomocą środków prawnych, wówczas do rozprawy i rozstrzygnięcia o środku prawnym właściwy będzie ten Sąd, w którego obwodzie w chwili wejścia w życie niniejszego układu leży siedziba Sądu, którego wyrok jest wzruszony. Stosuje się tu w odpowiedni sposób postanowienia §§ 2-6.(2)
To samo dotyczy wypadków, gdy wyrok poprzednio zapadły wzruszony będzie w drodze wznowienia po wejściu w życie niniejszego układu.§ 8.
W postępowaniu co do przekazania sporu, tudzież przy założeniu środka prawnego lub wniesienia skargi restytucyjnej lub skargi nieważności mogą strony udzielić pełnomocnictwa do swego zastępstwa któremukolwiek z adwokatów, dopuszczonych do występowania przed Sądami polskiemi, znajdującemi się na obszarze odstąpionym, lub przed Sądami niemieckiemi.§ 9.
Postanowienia §§ 1-8 stosują się w odpowiedni sposób przy załatwianiu zażaleń.§ 10.
Sprawy upominawcze, do których odnoszą się warunki § 1, prowadzić będzie dalej ten Sąd, w którym wniesiono o wydanie nakazu zapłaty. W razie wniesienia opozycji lub sprzeciwu stosuje się przepisy o zawisłych sprawach spornych. Jeżeli roszczenie należy do właściwości Sądów Okręgowych - Krajowych, stosuje się w odpowiedni sposób przepisy §§ 7, 8 w wypadku, gdy spór zawiśnie w Sądzie Okręgowym - Krajowym - po wejściu w życie niniejszego układu.§ 11.
(1)
Do spraw wywoławczych, do których odnoszą się warunki § 1, stosuje się odpowiednio przepisy o zawisłych sprawach spornych.Do skarg o wzruszenie, zawisłych po wejściu w życie niniejszego układu, stosuje się w odpowiedni sposób przepisy §§ 7, 8.
(2)
W postępowaniu wywoławczem celem uznania za zmarłą osoby, która, gdyby jeszcze żyła, posiadałyby w chwili wejścia w życie niniejszego układu obywatelstwo niemieckie, dalsze postępowanie prowadzone będzie przez Sąd "Amtsgericht Berlin-Mitte", skoro Sąd, w którym postępowanie zawisło, ma swą siedzibę na obszarze odstąpionym. Jeżeli osoba ta posiadałaby obywatelstwo polskie, dalsze postępowanie prowadzone będzie przez Sąd Powiatowy w Poznaniu, skoro Sąd, w którym postępowanie zawisło, ma swą siedzibę w państwie niemieckiem.(3)
Sąd Powiatowy w Poznaniu jak również wszystkie polskie Sądy są uprawnione do żądania w sprawach wywoławczych w celu uznania osoby za zmarłą bezpośrednio od Centralnego Biura Wywiadowczego dla strat wojennych i grobów poległych (Ogólne Zarządzenie pruskiego Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 1920 - Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości str. 80) wywiadu, przewidzianego w § 22 niemieckiego Rozporządzenia z dnia 9 sierpnia 1917 - Dziennik Ustaw Rzeszy, str. 704.(4)
Polskie Sądy są zobowiązane wiadomości określone pod L:4. Ogólnego Zarządzenia pruskiego Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 sierpnia, 1917 - Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości str. 291, przesyłać bezpośrednio do Centralnego Biura Wywiadowczego dla strat wojennych i grobów poległych przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Rzeszy.§ 12.
Postępowania upadłościowe, do których odnoszą się warunki § 1, prowadzić będzie dalej Sąd, w którym one zawisły, albo w razie gdy Sąd ten został zwinięty, ten polski lub niemiecki Sąd, w którego obwodzie leży dotychczasowa siedziba Sądu upadłościowego. O ile Sąd drugiego państwa byłby jedynie właściwy, jeżeliby wniesiono o wdrożenie postępowania upadłościowego po wejściu w życie niniejszego układu, wówczas winno się przekazać postępowanie owemu Sądowi.§ 13.
Egzekucje, do których odnoszą się warunki § 1, prowadzić będzie, o ile dotyczą majątku nieruchomego, dalej Sąd tego państwa, w którego obwodzie leży nieruchomość, zaś w innych wypadkach Sąd egzekucyjny, który jest właściwy po wejściu w życie niniejszego układu. O ile dla sporów egzekucyjnych właściwym jest Sąd procesowy, stosowane będą w odpowiedni sposób przepisy §§ 7, 8.§ 14.
We wszystkich sprawach wynikających z §§ 1-13 Sądy polskie i niemieckie mają sobie nawzajem udzielać bezpośredniej pomocy prawnej w jak najszerszym zakresie. Co do prawa ubogich, zabezpieczenia kosztów sporu i obowiązku składania zaliczek, będą Sądy polskie obywateli niemieckich, a Sądy niemieckie obywateli polskich traktowały na równi z własnymi obywatelami.